گروه بینالملل: 2 هفته پیش حکومت نظامی موقت سوریه مدعی شد سرویسهای امنیتیاش، توطئه داعش برای حمله به حرم زینبیه در حومه جنوب شرقی دمشق را خنثی کردهاند. سانا، خبرگزاری رسمی این کشور که حالا به دست اتاق عملیات تروریستهای سابق القاعده افتاده، حتی تصاویری را که ادعا میشد مربوط به عناصر بازداشتشده گروهک داعش، همچنین تسلیحات و مدارک شان است، روی خروجی خود گذاشت. امنیتیهای هیات تحریرالشام (HTS) نیز در فیلمی که منتشر شد، در حال تشریح روند به اصطلاح صیانت از حرم حضرت زینب(س) پس از دریافت اطلاعات از سازمان اطلاعات نامرئی سوریه و خنثی کردن نقشه عملیات تروریستی توسط اداره کل امنیت، دستگیر عناصر داعش و حتی بازجویی از آنها نشان داده شدند.
همه اینها در حالی است که هنوز دنیا نمیتواند این واقعیت را فراموش کند که احمد الشرع، حاکم نظامی موقت کراواتی سوریه، تنها یک دهه پیش با نام کذایی ابومحمد جولانی یکی از فرماندهان گروهک داعش در شمال سوریه بود و به عنوان مسؤول اجرای اعدام، اسرا را به شنیعترین شکل ممکن جلوی دوربین سر میبرید. با اینکه طی 2 ماه پس از سقوط دولت در جمهوری عربی سوریه به دست تکفیریهای هیات تحریرالشام، آنها همچنان از بیاحترامی عریان به این حرم مقدس شیعیان و بسیاری دیگر از مسلمانان وحشت دارند و حتی نتوانستند جلوی مراسم عزاداری شیعیان را به مناسبت سالگرد وفات بانوی قهرمان کربلا در روز 27 دی (15 رجب) بگیرند اما روند خزنده پاکسازی قومی اقلیتهای مذهبی، رفته رفته آشکار شده است. برخی گزارشهای میدانی حاکی از آن است که تعداد زائران زینبیه در مراسم ماه گذشته به وضوح نسبت به سالهای گذشته کمتر شده بود. تارنماری انگلیسیزبان «شیا ویوز» یا «امواج شیعه» در گزارشی که از این مراسم منتشر کرد مشخصا دلیل کاهش زائران را چالش امنیتی و آشفتگی سیاسی سوریه و پایتخت آن دمشق را تحت تسلط نیروهای جولانی برشمرد که باعث میشود غیر از اهالی عمدتا شیعه شهرک سیده زینب که حرم در قلب آن قرار گرفته، شیعیان به ندرت بتوانند خود را به این منطقه برسانند.
در چنین شرایطی رسانههای مستقل به تشکیک درباره ادعای اخیر حکومت نظامی سوریه پرداختهاند. به عنوان مثال تارنمای انگلیسی زبان گهواره در تحلیلی بر جزئیات ارائهشده توسط رسانههای رسمی سوریه به این نتیجه رسیده که توطئه بمبگذاری در حرم زینبیه ساختگی بوده است. به نظر میرسد این اقدام تلاشی تبلیغاتی برای معرفی دولت تحت رهبری تحریرالشام به غربیها به عنوان محافظ جان اقلیتها بوده باشد. این تصویرسازی اما بشدت با روند پاکسازی فرقهای و قومی توسط نیروهای جولانی بویژه در مناطق علوی نشین غرب و شمال غرب کشور در تضاد است. گزارشهای بیشماری از مسلحان وابسته به حکومت موقت سوریه وجود دارد که افراد جامعه علوی - و سایر اقلیتهای مذهبی- را در مناطق مختلف سوریه صرفا به خاطر هویت مذهبی و اعتقاداتشان به بهانه اینکه همدستان رژیم اسد بودهاند، ربوده و به قتل رساندهاند. جنایات گرگهای تکفیری که حالا به جان بدن نیمهجان و تکه تکه شده سوریه افتادهاند، چنان شدت گرفته که اخیرا ابومحمود السوس، از فرماندهان میدانی تحریرالشام، در ویدئویی به گروههای مسلح متحدشان توصیه میکند: «هر کاری میخواهید بکنید اما از آن فیلم نگیرید، زیرا تنها به «انقلاب و انقلابیون!» صدمه میزند و آنها را مجبور به سرپوش گذاشتن بر اعمالشان میکند».
آنچه خنثیسازی حمله داعش به زینبیه خوانده میشود نیز احتمالا یک عملیات پرچم دروغین در خدمت منافع حامیان غربی، عبری و عربی رژیم جولانی است. حکومت موقت دمشق قصد دارد با بزرگنمایی تهدید داعش، بهانهای برای آمریکا فراهم کند تا به اشغال نظامی غیرقانونی خود در شامات ادامه دهد. اکنون که رزمندگان حزبالله و نیروهای مستشاری سپاه پاسداران دیگر در سوریه حضور ندارند اما عملا هیچ نیروی محافظ واقعی برای تامین امنیت حرم زینبیه وجود ندارد. دامن زدن به جنگ فرقهای و قومیتی در سوریه همچنین سرپوشی است برای منحرف کردن توجهات افکار عمومی به حضور نیروهای اشغالگر آمریکایی در این کشور که در حال حاضر میادین نفتی کلیدی در شمال و شرق سوریه را اشغال کرده و یک پایگاه راهبردی در التنف در مثلث مرزی سوریه، عراق و اردن را در اختیار دارند. داستانپردازی درباره تهدید داعش، توجیهی بر اشغال مستمر خاک سوریه توسط ائتلاف آمریکایی و رژیم صهیونیستی نیز هست. همچنین با این کار، اجرای هر توطئه و جنایتی علیه شیعیان و اقلیتهای مذهبی سوریه توسط مسلحان حاکم، پیشاپیش به گردن داعشی انداخته میشود که عملا دیگر در قالب یک تشکیلات تروریستی منسجم در سوریه وجود ندارد. به این ترتیب اگر هر یک از طرفها، چه عناصری در حکومت نظامی سوریه که پروژه وهابی هدف قرار دادن زیارتگاههای شیعیان و علویها را دنبال میکنند و چه سازمانهای اطلاعاتی خارجی – بویژه آمریکا، اسرائیل، انگلیس و ترکیه که به دنبال بیثبات کردن سوریه هستند - تصمیم به تخریب حرم زینبیه بگیرند، براحتی میتوان این توطئه را به گردن داعش انداخت. لولوسازی از داعش برای این طرفها چرخه ایجاد هرج و مرج و تعمیق شکافهای فرقهای در سوریه را بزرگتر کرده و کار را برای پروژه نهایی نومحافظهکاران صهیونیست یعنی تجزیه این کشور هموار میکند.
* عملیات دروغین
یکی از تحلیلگرانی که توطئه ساختگی تحریرالشام به اسم داعش علیه حرم زینبیه را افشا کرد، کریم فرانچسکی نام دارد. او یک تبعه ایتالیایی مراکشیتبار است که سال 2014 با برای جنگ با داعش به یگانهای مدافع خلق کردستان سوریه (یپگ) در جریان محاصره کوبانی پیوست. او حالا به یک کارشناس رسانهای درباره عملیاتهای تروریستی بویژه داعش و القاعده تبدیل شده است. روز 11 ژانویه یک مقام ناشناس منسوب به سرویس اطلاعات کل سوریه مدعی شد 4 عضو گروهک داعش که قصد حمله به حرم را داشتند، دستگیر شدند. تلویزیون دولتی تصاویری از این مردان را با چشمان بسته و ایستاده در مقابل دیوار با لباس غیرنظامی نشان داد و مدعی شد این گروه متشکل از اتباع لبنانی و فلسطینی است. تصاویر همچنین تعدادی نارنجک و یک مین ضد تانک را نشان میداد که ظاهراً قرار بود برای یک حمله انتحاری استفاده شود. فرانچسکی اما با تحلیل حملات پیشین داعش به حرم زینبیه که با بمبگذاری وسایل نقلیه پارک شده در جوار آن، انداختن کیسههای پلاستیکی حاوی مواد منفجره یا وارد کردن ماشین و موتوسیکلت بمبگذاری شده به داخل محدوده حرم انجام شده بود، اعلام کرد داعش قبلا هرگز از عاملان انتحاری در زینبیه یا اماکن مشابه استفاده نکرده بود. همچنین او از روی تصاویر منتشره نشان داد در مین ضد تانک TM 57 که ادعا میشد قرار بوده برای حمله انتحاری استفاده شود، فیوز اشتباه به کار رفته است. فرانچسکی نوشت: «در عوض، یک طناب خام و یک دستگاه جرقهزن که برای یک جلیقه انتحاری طراحی شده، نشان داده شده است. این هیچ معنایی ندارد. استفاده از یک مین کامل، با شعاع انفجار لازم علیه تانک کارایی لازم را ندارد. هیات تحریرالشام این را میداند و به وضوح نشان میدهد این چیدمان برای تبلیغات انجام شده است. هیچ راهی وجود ندارد که داعش یا حتی خود تحریرالشام با تخصص و دانش گسترده خود درباره مواد منفجره چیزی به این بیفایدگی بسازند». به گفته وی، حملات قبلی داعش اینقدر شلخته نبود. با رجوع به گزارشهای پیشین مرکز دیدبان حقوق بشر سوریه مستقر در انگلیس، فوریه 2016 در یک رشته بمبگذاری داعش در نزدیکی حرم زینبیه 134 نفر به شهادت رسیدند که بیشتر آنها غیرنظامی بودند. پیش از آن نیز در ژانویه 2016 حمله دیگری با 70 شهید به حرم انجام شده بود که داعش مسؤولیت آن را بر عهده گرفت.
* حمله روابط عمومی جولانی
حتی خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در روایت این خبر نتوانست تناقض وجودی ادعای حکومت تحت رهبری جولانی با سابقه قتلعام شیعیان عراق را مبنی بر اینکه «از زمان به دست گرفتن قدرت در دمشق، همزیستی مذهبی را تبلیغ کرده» انکار کند. به گزارش این خبرگزاری آمریکایی، دستور شرعی رهبران تحریرالشام برای تبلیغ همزیستی و حمایت از اقلیتها صرفا برای زمینهسازی رفع تحریمهای اقتصادی ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه حکومت جدید سوریه است؛ تحریمهایی که در تلاش برای سرنگونی دولت بشار اسد میلیونها سوری را فقیر کرد. این در حالی است اقدامات تبلیغاتی احمد الشرع به این محدود نمیشود. او مدعی انجام اصلاحات متعددی برای بهبود زندگی مردم عادی سوریه است، از جمله پایان دادن به خدمت اجباری سربازی برای مردان که در برخی مواقع تا 8 سال به طول میانجامید. پرسشی که در این باره مطرح میشود این است: با انبوهی از مسلحان تکفیری چندملیتی ترکیهای، چینی (ایغور) و چچنی که حتی به مناصب فرماندهی ارتش و سازمان اطلاعات جدید هم رسیدهاند، اصلا نیازی به نیروهای سوری وجود دارد؟!
کاهش هزینههای گمرکی سنگین برای محصولات وارداتی مانند تلفنهای همراه و حذف پستهای بازرسی که سفر را کند کرده و سوریها را مجبور به پرداخت رشوه میکند یا به دلایل خودسرانه در معرض خطر دستگیری و ناپدید شدن در سیستم زندان قرار میدهد از دیگر اقدامات احمدالشرع بوده است. بر هر شکل آنچه مشخص است اینکه برای شرع، لغو تحریمها و اجازه دادن به فعالیتهای اقتصادی عادی برای حفظ حمایت مردمی، بویژه با توجه به تلاشهای او و دولتش برای ایجاد یک دولت بنیادگرا در کشور، بسیار مهم است.
* حفظ اهرم از طریق تحریم
همان طور که ایالات متحده و اتحادیه اروپایی از تحریمها برای اهرم فشار علیه اسد استفاده کردند، همین کار را علیه شرع هم انجام میدهند. در همین ارتباط اینترسپت خاطرنشان کرد: تنها چند ساعت قبل از سقوط اسد، زمانی که آشکار بود شرع و HTS قدرت را در دمشق به دست خواهند گرفت، کنگره آمریکا تحریمها را تمدید کرد. دیلینی سایمون، تحلیلگر ارشد گروه بحران بینالمللی میگوید: «در نظر نگرفتن لغو تحریمها در حال حاضر مانند بیرون کشیدن قالی از زیر پای سوریه، درست زمانی است که میخواهد بایستد». اکنون دولتهای اتحادیه اروپایی تهدید اقلیتها را از سوی نیروهای امنیتی شرع که متشکل از چندین گروه مرتبط با القاعده هستند، با سوابق ارتکاب قتلعام علیه علویها، دروزیها و مسیحیان سوریه، به عنوان بهانهای برای حفظ تحریمها یا اعمال مجدد آنها به عنوان تحریمهای «بازگشت فوری» در آینده معرفی میکنند. در این میان با توجه به اینکه بیشترین اعضای کنگره آمریکا مانند فرنچ هیل و جو ویلسون که بیشترین مسؤولیت را در اعمال تحریمها بر عهده دارند نیز حامیان اسرائیل هستند، میتوان حدس زد در آینده از شرع خواسته شود با اسرائیل قرارداد صلح امضا کند؛ قراردادی که واگذاری بلندیهای جولان اشغالی به رژیم صهیونیستی در ازای لغو کامل تحریمها و بازگشت احتمالی اراضی اخیراً اشغال شده سوریه را به همراه داشته باشد.