گروه اقتصادی: سیب‌زمینی که تا 3 ماه پیش با قیمت ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان در میادین میوه و تره‌بار توزیع می‌شد و با سود ۲۵ تا ۳۰ درصدی بین ۱۵ تا حداکثر ۱۸ هزار تومان به دست مردم می‌رسید و به عنوان آخرین امید دهک‌های کم‌درآمد برای پر کردن سبد معیشت مطرح بود، امروز به قیمت میوه‌ای نظیر موز رسیده که از اکوادور و آمریکای جنوبی به کشور وارد می‌شود!

این محصول پربازده که امکان چندین بار کشت در سال را دارد، به دلیل برخی مشکلات مدیریتی و نظارتی چند صددرصد افزایش قیمت داشته است. این موضوع به همراه گرانی سایر محصولات جالیزی مانند بادمجان، گوجه، خیار و پیاز، موجب افزایش نارضایتی عمومی در کشور شده است.

مشاهدات میدانی «وطن امروز» نشان می‌دهد بازار میوه و سبزیجات همچنان شاهد افزایش بی‌رویه قیمت برخی محصولات است. به عنوان مثال، قیمت گوجه‌فرنگی و خیار، همچنین پیاز و سیب‌زمینی، افزایش یافته است. پیش از این محصولات مذکور در محدوده ۲۲ تا ۳۰ هزار تومان فروخته می‌شدند اما اکنون قیمت‌ها به ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان رسیده است.

* چه عواملی بر افزایش قیمت صیفی‌جات اثرگذار بوده است؟

افزایش قیمت سیب‌زمینی، خیار و گوجه‌فرنگی به دلایل متعددی از جمله کاهش تولید، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و تقاضای بالای محصولات رخ داده است. البته تغییرات آب و هوایی نیز تأثیر چشمگیری بر تولید محصولات دارد.

یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها، صادرات بی‌رویه محصولات است. دولت باید با تنظیم بازار و ایجاد تعادل میان نیاز داخل و صادرات، این مشکل را رفع کند.

به گزارش اتحادیه صنف بارفروشان میوه و تره‌بار تهران، قیمت کلم سفید از فروردین ۱۴۰۳ تا دی‌ماه از ۸ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد ۲۷۵ درصدی قیمت است. این افزایش قیمت به مشکلات لجستیکی، هزینه‌های تولید و توزیع و وجود واسطه‌ها نسبت داده می‌شود.

نوسانات آب و هوایی، افزایش هزینه‌های نهاده‌های کشاورزی و کودهای شیمیایی تحت تأثیر نرخ ارز، بستن قراردادهای صادراتی بدون برنامه‌ریزی، مشکلات حمل‌ونقل و افزایش هزینه‌های سوخت، و تورم عمومی اقتصاد کشور، همگی از عوامل مؤثر بر افزایش قیمت صیفی‌جات هستند.

* وضعیت فعلی بازار تره‌بار

در بازار فعلی، گوجه‌فرنگی با کیفیت نازل حدود ۴۰ هزار تومان و محصول با کیفیت بهتر تا ۶۰ هزار تومان فروخته می‌شود.

صادرات محصولات کشاورزی بدون برنامه می‌تواند باعث نوسانات قیمتی و کمبود محصولات در بازار داخلی شود. بر این اساس مدیریت صحیح صادرات و برنامه‌ریزی دقیق برای تأمین بازار داخلی و صادرات، از اهمیت بالایی برخوردار است.

افزایش قیمت‌ها در بازار محصولات کشاورزی باعث نارضایتی و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان شده است. برای مدیریت بهتر بازار صیفی‌جات و جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، برنامه‌ریزی دقیق، حمایت از کشاورزان، نظارت بر عرضه و تقاضا، استفاده از فناوری‌های نوین، ایجاد بازارهای محلی و توسعه سیستم‌های پایش نوسانات بازار ضروری است.

* گرانی سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی؛ تکرار سوءمدیریت و نبود برنامه‌ریزی

اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی، در گفت‌وگو با «وطن امروز»، به افزایش قیمت برخی محصولات کشاورزی در روزهای اخیر اشاره کرد و گفت: افزایش قیمت صیفی‌جات به بستن قراردادهای صادراتی برمی‌گردد و اینکه ارسال محصولات از مناطق سردسیر کاهش یافته، در حالی که بازار با محصولات استان‌های جنوبی تأمین می‌شود. کارگر ادامه داد: طی روزهای اخیر شاهد افزایش قیمت سیب‌زمینی در بازار بودیم. 2 ماه پیش ما این افزایش قیمت را پیش‌بینی کرده بودیم و در این باره به مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی اخطار داده و آنها را آگاه کرده بودیم. وی تأکید کرد: افزایش قیمت‌ها ناشی از سوءمدیریت است و مسؤولان باید علت اصلی این افزایش قیمت را از ذی‌نفعان جویا شوند. هر ساله در فصل زمستان با افزایش قیمت‌ها مواجه می‌شویم و نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت و مدیریت شرایط داریم.

کارگر با اشاره به ضعف مدیریت به عنوان عامل اصلی افزایش قیمت‌ها، اظهار کرد: امروز که قیمت سیب‌زمینی در بازار تره‌بار به ۴۵ هزار تومان رسیده، این محصول تا به دست مصرف‌کننده برسد، از ۵۰ هزار تومان گذشته و بیشتر هم خواهد شد. سود منصفانه فروشنده نیز باید لحاظ شود.

وی درباره ادامه افزایش قیمت گوجه‌فرنگی در روزهای اخیر هم گفت: بخشی از افزایش قیمت به جابه‌جایی گوجه از جنوب به مرکز کشور برمی‌گردد و بخشی نیز به سال آوری محصول و میزان و زمان رسیدن محصول بستگی دارد.

کارگر درباره ممنوعیت صادرات گوجه‌فرنگی گفت: ضعف مدیریت در این موضوع مشهود است، زیرا باید پیش‌بینی‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود تا صادرکنندگان به مشکل برنخورند. وی اظهار کرد: ما باید از ارزآوری استقبال کنیم و پیشتاز در این زمینه باشیم، اما اولویت باید با مصرف داخلی باشد. صادرکنندگان نیز باید به تعهدات‌شان پایبند باشند و قراردادهای خود را اجرا کنند.

* نیاز به پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای حل مشکل

رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تأکید کرد با تکرار هر ساله افزایش قیمت‌ها، باید به نقاط ضعف مدیریت توجه کرد و با برنامه‌ریزی مناسب باید مشکلات را رفع کنیم تا شاهد افزایش بی‌رویه قیمت‌ها نباشیم.

کارگر به تأثیر حمل‌ونقل در افزایش قیمت محصولات اشاره کرد و افزود: قیمت حمل گوجه‌فرنگی از ورامین یا کرج تا تهران متفاوت با حمل از جنوب کشور به تهران است و این مساله تأثیر زیادی در افزایش قیمت تمام‌شده محصول دارد.

در پایان، کارگر بر نیاز به پیش‌بینی و برنامه‌ریزی دقیق برای رفع مشکل افزایش قیمت‌ها، خصوصاً درباره ارزاق عمومی مردم مثل سیب‌زمینی تأکید کرد و گفت: این مساله نشان‌دهنده ضعف مدیریت است.