سانحه مرگبار برخورد یک بالگرد نظامی ارتش آمریکا با یک فروند هواپیمای‌مسافری بر فراز آسمان پایتخت این کشور که به مرگ تمام سرنشینان هر 2 هواگرد منجر شد، آغازی است نمادین بر دومین دوره ترامپیسم در ایالات متحده.

شامگاه چهارشنبه گذشته، درست در ساعاتی که رئیس‌جمهور جدید در کاخ سفید درگیر تامین منافع رژیم صهیونیستی از طریق مداخله برای اجرای طرح کوچاندن اجباری اهالی غزه به اردن و مصر بود، صدای یک انفجار مهیب بر فراز آسمان واشنگتن به گوش رسید. ساعتی بعد، خبر شوکه‌کننده فاجعه‌آفرینی یک فروند بالگرد «بلک هاوک» پنتاگون همراه با تصاویر برخورد آن با هواپیمای مسافری بامباردیر سی‌آرجی ۷۰۰ متعلق به خطوط هوایی امریکن ایرلاینز و انفجار و سقوط ناشی از آن در سراسر جهان پیچید؛ رخدادی که به وضوح ثابت کرد آمریکای ترامپ مغشوش‌تر از آن است که برای ایفای مجدد نقش پلیس جهانی آمادگی داشته باشد. به گفته سازمان هوانوردی ایالات متحده، این حادثه حوالی ساعت ۹ شب چهارشنبه به وقت محلی در حالی اتفاق افتاد که پرواز شماره ۵۳۴۲ امریکن ایرلاینز با ۶۰ مسافر و 4 خدمه از مبدا ویچیتا در حال تقرب برای فرود روی باند ۳۳ فرودگاه ملی رونالد ریگان‌ در قلب واشنگتن بود. طبق تصاویر منتشره، بالگرد نظامی آمریکایی که با 3 سرنشین در حال پرواز آزمایشی بود، به وضوح مسیر از پیش تعیین‌شده هواپیمای بامباردیر سی‌آرجی ۷۰۰ را سد کرد که نتیجه آن برخورد همراه با انفجاری مهیب و سقوط هر دو هواگرد به داخل رود پوتوماک در نقطه‌ای بود که از کاخ سفید، ساختمان کنگره و مقر پنتاگون کمتر از 4 کیلومتر فاصله داشت.

فاجعه بعدی اما زمانی رخ داد که تا ساعات ابتدایی بامداد پنجشنبه، هیچ عملیات امدادی واقعی برای نجات مسافران هواپیمای غرق شده در آب انجام نشد و به این ترتیب حیاتی‌ترین لحظات برای حفظ جان آنها از دست رفت. به گفته اداره آتش‌نشانی واشنگتن، دلیل تاخیر زیاد، سرمای شدید هوا و یخ بستن سطح رودخانه پوتوماک عنوان شده است.

در نهایت حدود 24 ساعت بعد از این سانحه، مقامات آمریکایی اعلام کردند به رغم عملیات نیروهای امداد نظامی و مدنی، تنها 28 جسد – شامل یکی از خدمه بالگرد - از آب گرفته شده و احتمالا همه ۶۴ سرنشین هواپیمای مسافری جان باخته‌اند. تقریبا به طور همزمان پیت هگست، وزیر دفاع جدید آمریکا (پنتاگون) نیز تایید کرد هر 3 سرنشین بالگرد بلک هاوک شامل یک کاپیتان (خلبان) جوان، یک گروهبان رسمی و یک افسر ارشد ۲ خلبان کشته شده‌اند. این در حالی است که 2 هفته پیش هم یک فروند جنگنده پیشرفته «اف 35» در نخستین روزهای ریاست‌جمهوری مجدد ترامپ در خاک آمریکا سقوط کرد. همچنین شامگاه پنجشنبه به وقت محلی اعلام شد جعبه‌های سیاه متعلق به هواپیمای بامباردیر سی‌آرجی ۷۰۰ پیدا شده است.

جعبه‌های سیاه شامل ضبط‌کننده اطلاعات پرواز و ضبط‌کننده صداهای کابین خلبان می‌تواند سرنخ‌های مهمی درباره علت وقوع این حادثه در اختیار تیم تحقیقاتی قرار دهد. این جعبه‌ها به آزمایشگاه هیات ملی ایمنی حمل‌ونقل ایالات متحده (NTSB ) در نزدیکی محل سانحه منتقل شد تا مورد تحلیل قرار گیرد. در حالی که هنوز ابعاد مختلف این سانحه فاجعه‌بار کاملا شناسایی نشده بود دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در یک نشست خبری در کاخ سفید با اعلام اینکه احتمالا تمام سرنشینان هواپیمای مسافری کشته شده‌اند، یکی از دلایل احتمالی سانحه را استخدام نیروهایی با استانداردهای پایین در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن و باراک اوباما برشمرد. وی گفت: «من ایمنی را در اولویت قرار دادم، آنها سیاست را».

وی بدون اینکه به دوره 4 ساله ریاست‌جمهوری خود در حد فاصل 2 رئیس‌جمهور دموکرات اشاره کند، اوباما و بایدن را متهم کرد که با استخدام متخصصان فاقد صلاحیت لازم در حیطه کنترل حمل‌و‌نقل هوایی موجب تضعیف نهادهای هوانوردی آمریکا شده‌اند. ترامپ حتی از این هم فراتر رفت و به مساله همجنس‌گرا بودن وزیر پیشین حمل‌و‌نقل آمریکا «پیت بوتجیج» در دوره بایدن اشاره کرد و گفت تلاش او برای اجرای طرح‌هایی چون عدالت شغلی و استخدامی برای اقلیت‌های جنسی و جنسیتی موجب تضعیف قدرت تخصصی وزارتخانه مربوط شده‌ است. جالب اینکه ترامپ در پایان این کنفرانس خبری از آمریکایی‌ها خواست بدون هراس هواپیما سوار شوند و به سیستم هوانوردی آمریکا اعتماد و اطمینان کامل داشته باشند.

ساعاتی بعد شبکه سی‌بی‌اس نیوز به نقل از برخی مسؤولان هوانوردی آمریکا اعلام کرد کمبود نیرو در برج مراقبت فرودگاه رونالد ریگان واشنگتن، یکی از عوامل موثر در این سانحه بوده است. بر اساس گزارش اولیه اداره فدرال هوانوردی (FAA)، کمبود نیرو در برج مراقبت که نخستین‌بار توسط نیویورک‌تایمز گزارش شد، امری غیرعادی توصیف شده است. به نوشته این روزنامه، دولت ایالات ‌متحده سال‌هاست برای پرکردن برخی پست‌های کلیدی در اداره فدرال هوانوردی با مشکل مواجه است.

بر اساس این گزارش، معمولاً 2 نفر مسؤولیت کنترل ترافیک هوایی برای هلیکوپترها و هواپیماها در حریم هوایی مرکز واشنگتن دی‌سی را بر عهده دارند اما در زمان این حادثه تنها یک نفر این وظیفه را انجام می‌داد. حال آنکه این منطقه به خاطر اشراف به مهم‌ترین نهادهای حاکمیتی، نظامی و امنیتی ایالات متحده، یکی از کنترل‌شده‌ترین حریم‌های هوایی جهان محسوب می‌شود. هیات ملی ایمنی حمل‌ونقل ایالات متحده (NTSB) با اعلام اینکه هنوز علت دقیق این سانحه در دست بررسی است، اعلام کرد گزارش اولیه این حادثه طی 30 روز آینده منتشر خواهد شد. 

* سرپوش گذاشتن بر تقصیر پنتاگون

با این همه به نظر می‌رسد همه سر و صداهایی که ترامپ و رسانه‌های جریان اصلی آمریکا درباره دلایل فنی و پیش‌زمینه‌های سیاسی مختلف این سانحه به پا کرده‌اند، یک هدف حیاتی را دنبال می‌کنند و آن پنهان کردن نقش اصلی بالگرد نیروهای هوایی پنتاگون است. در واقع از زمان وقوع این سانحه، بحث اصلی میان کارشناسان هوانوردی این بوده که یک بالگرد نظامی در مسیر از پیش تعیین‌شده تقرب خطوط هوایی به فرودگاه رونالد ریگان، یکی از حساس ترین فرودگاه‌های غیرنظامی جهان آن هم در قلب واشنگتن چه می‌کرده است. شبکه انگلیسی بی‌بی‌سی در گزارشی به محتویات 2 فایل صوتی مربوط به مکالمه‌های برج مراقبت فرودگاه ریگان واشنگتن پرداخته که در یک تارنمای ویژه ناوبری و ارتباطات برج مراقبت منتشر شده است. در یکی از این 2 فایل صوتی، صدای یکی از مسؤولان برج مراقبت فرودگاه رونالد ریگان شنیده می‌شود که می‌گوید «پی‌تی دو پنج (حروف اختصاری بالگرد بلک هاوک)، سی‌آر‌جی (حروف اختصاری هواپیمای مسافری بامباردیر سی‌آرجی ۷۰۰) در نزدیکی‌ات قرار دارد. پی‌تی‌ دو پنج، به سی‌آر‌جی واکنش نشان بده!» پس از این مکالمه، صدای احتمالا خلبان بالگرد نظامی شنیده می‌شود که می‌گوید: «هواپیما را می‌توانم ببینم. درخواست جدایی و فاصله‌گیری چشمی دارم». حدود ۱۵ ثانیه بعد، صدای کسی در پس‌زمینه شنیده می‌شود که فریاد می‌زند: اوه! در فایل دیگر از همین مکالمات نیز اخطار مشابه برج مراقبت به خلبان بالگرد نظامی شنیده می‌شود. رئیس سازمان هوانوردی آمریکا که در کنار ترامپ در کنفرانس خبری کاخ‌سفید حضور یافت، تصریح کرد آموزشی بودن پرواز بالگرد نظامی مزبور به معنای کم‌تجربه بودن خلبان آن نیست!