کد خبر: 298490تاریخ: 1403/11/13 00:00
شهادت «محمد ضیف» فرمانده گردان‌های قسام تأیید شد
میهمان خدا
* شهید ضیف، کارگردان فلسطین جدید/ * رئیس سابق شاباک: کاش او فرمانده ارتش اسرائیل بود!
گروه بین‌الملل: همه چیز از یک کلیپ چند دقیقه‌ای شروع شد؛ فیلمی که سرنوشت او را به فلسطین و مسجدالاقصی گره زد؛ «نحشون واکسمان» نظامی اسرائیلی در یک عملیات پیچیده توسط گردان‌های قسام اسیر شد و ماموریت اعلام این گروگانگیری و پیش‌شرط‌های حماس برای آزادی او که مهم‌ترینش آزادی شیخ احمد یاسین رهبر حماس بود، به او سپرده شد. این فرد کسی نبود جز «محمد دیاب ابراهیم المصری» که بعدها معروف شد به «محمد ضیف»؛ شاگرد و همرزم مهندس «یحیی عیاش» بزرگ‌ترین طراح عملیات‌ها علیه نیروهای اسرائیلی که ماجرای ترور او هم طولانی است.
محمد ضیف در سایه عیاش رشد کرد و به دشمن درجه یک اسرائیلی‌ها بدل شد. محمد متولد خان‌یونس در ۱۹۶۵ میلادی بود. مانند بسیاری از رهبران حماس در دانشگاه اسلامی غزه درس خواند و افکار اخوانی داشت.
وقتی در دهه ۹۰ میلادی از زندان‌های اسرائیل آزاد شد به مانند بسیاری از اسرای فلسطینی تبدیل به فرمانده حماس شد. او در سایه فعالیت می‌کرد تا اینکه سال ۲۰۰۲ و بعد از شهادت صلاح شحاده به عنوان فرمانده کتائب القسام، شاخ نظامی حماس انتخاب شد.
راهبردهای ضیف او را به دشمن درجه اول تل‌آویو بدل کرد. اسرائیلی‌ها به او لقب گربه داده بودند، زیرا هر زمان که می‌خواستند برای ترورش سراغ او بروند ناکام می‌ماندند. ۶ بار ترور ناکام محمد نمونه بارز آن است.
اما دیاب المصری چه ویژگی بارزی داشت که او را به عنوان نفر اول مقاومت فلسطین معرفی کرد؟ همواره گروه‌های شبه‌نظامی مسلح یک راهبرد و دکترین در طول مبارزه با اسرائیل در سر داشتند؛ از یاسر عرفات گرفته تا خلیل الوزیر و از یحیی عیاش تا صلاح شحاده، همه معتقد بودند به دلیل آنکه اسرائیل در زمین میدان نظامی دست بالا را دارد باید از «دکترین فابیان» استفاده کرد؛ یعنی زد و خورد!
در ۲ دهه گذشته ضیف هم همین راهبرد را در پیش گرفت؛ حمله، ضربه و عقب‌نشینی. عملیات‌های زیادی در طول این سال‌ها توسط حماس طرح‌ریزی شد تا بنیان‌های امنیتی اسرائیل زیر ضربه برود. عملیات گروگانگیری نمونه بارز این مدل راهبرد نظامی بود. البته که در بسیاری از این موارد عملیات‌ها جواب خوبی هم پس داد. عملیات تبادل اسرا در سال ۲۰۱۱ که منجر به آزادی بیش از 1000 زندانی فلسطینی از جمله یحیی سنوار شد، نمونه بارز این طرح‌ریزی بود، اما ضیف می‌دانست برای اینکه بتواند ضربه را کاری‌تر و زخم عمیق اطلاعاتی و امنیتی به تل‌آویو وارد کند باید دکترین را تغییر داد. دیاب المصری سال‌ها برای این دکترین تلاش کرد و طرح‌ریزی آن را انجام داد تا اینکه صبح ۷ اکتبر 2023 فرمانی از سوی او به تمام شاخه‌های نظامی کتائب القسام صادر شد؛ حمله با نام عملیات توفان الاقصی.
دیگر زد و خورد دکترین محمد نبود. او سعی کرد حماس را از یک گروه شبه‌نظامی تبدیل به یک ارتش کند. حمله به عمق اراضی اشغالی در ۷ اکتبر آن سال بزرگ‌ترین میراث ضیف با همکاری سنوار بود. او خالق دکترین جدیدی برای فلسطینی‌ها شد؛ طرح‌ریزی‌ای که به آنها جرأت نفود و زخم کاری می‌داد تا بتوانند یکی از تئوری‌های دوستونه بن‌گورین یعنی امنیت را متزلزل کنند. اکنون محمد یک میراث بزرگ در ابعاد نظامی و امنیتی برجا گذاشته است. از سوی دیگر منطق مقاومت مسلحانه با اسرائیل توسط ضیف بسط و گسترش یافت. او رابطه گرم و بسیار خوبی با بقیه اضلاع مقاومت در لبنان و ایران داشت؛ از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ همکاری مداوم و مستقیم با شهید عماد مغنیه و بعدها با سردار شهید سلیمانی گواه این موضوع است.
ضیف وقتی فرماندهی گردان‌های حماس را بر عهده گرفت تقریبا آنها هیچ سلاحی در دست نداشتند و با غنیمت گرفتن اسلحه از سربازان اسرائیلی خود را تجهیز می‌کردند اما در ۷ اکتبر 2023 و زمانی که فرمان حمله به اسرائیل را صادر کرد ۵هزار موشک و چند هزار رزمنده حماس را در دست داشت. همچنین شبکه‌ای از تونل‌های حماس میراث بزرگ اوست؛ مواردی که نشان می‌دهد دکترین ضیف آن بود که حماس از یک گروه شبه‌نظامی تبدیل به ارتش مقاومت در فلسطین شود. ضیف همان‌طور که خانه به خانه میهمان فلسطینی‌ها بود، اکنون به قهرمان بزرگ برای آنها نیز تبدیل شده و همین برای فلسطینی‌ها کافی است.
ابراهیم مدهون، تحلیلگر فلسطینی درباره شخصیت وی گفته بود: «او یک شخصیت افسانه‌ای در حماس است. او تولید و واردات موشک را ارتقا و توسعه داد و به توسعه شبکه تونل گسترده حماس در زیر غزه کمک کرد. به گفته آقای مدهون، تحلیلگر، او همچنین فرماندهی به‌اصطلاح تیپ سایه را بر عهده داشت که از اسرای اسرائیلی در دست حماس محافظت می‌کند و بر سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید مانند هواپیماهای بدون سرنشین شناسایی پهپاد برای گردان‌های قسام هم نظارت می‌کرد».
نیویورک‌تایمز هم در گزارشی نوشته بود: ضیف حماس را به یک ارتش تبدیل کرده است که دیگر از بین رفتن آن به شکل قبلی ممکن نخواهد بود.
گیلون، رئیس سابق شاباک هم درباره او گفت: من مجبورم این را بگویم. باید در انتخاب کلماتم احتیاط کنم اما من نسبت به او (ضیف) احترام بسیار بالایی قائلم، حتی اگر بخواهید نوعی تحسین. تو برای کشتن او مرده‌ای، همان‌طور که او برای کشتن تو مرده است اما او یک حریف شایسته است. ما در اینجا درباره شخصی صحبت می‌کنیم که ای کاش ما هم مانند آن را داشتیم، تو دوست داشتی که او فرمانده ستاد ارتش باشد.
اکنون ضیف یک میراث افسانه‌ای برای فلسطینی‌هاست. طوری که بارها در بیت‌المقدس او را صدا می‌زنند. او کارگردان دکترین جدید فلسطین بود. شاید بیراه هم نباشد، زیرا او در دانشگاه تئاتر بازی می‌کرد و نقشی داشت به نام ابوخالد. او بعدها همین تئاتر را برای فلسطین بازی کرد و تئوری جدیدی برای فلسطین چینش کرد تا مسیر مبارزه ادامه پیدا کند.
***
ادای دین حماس به شهید ضیف و یارانش
با فرونشستن آتش جنگ در باریکه غزه و اجرای آتش‌بس میان حماس و رژیم صهیونیستی، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین که دیگر تحت شرایط اضطراری حفظ اسرار در دوره جنگ نیست، به فرمانده شهید شاخه نظامی خود ادای دین کرد. حازم قاسم، سخنگوی جنبش حماس روز پنجشنبه درباره سرنوشت محمد ضیف موسوم به ابوخالد، فرمانده اسطوره‌ای گردان‌های عزالدین قسام و همرزمان او اطلاع‌رسانی کرد. به گزارش خبرگزاری فلسطینی شهاب، وی گفت: «رهبران شهید جنبش حماس در نبرد توفان الاقصی حماسه‌آفرینی کردند و ترور نشدند، بلکه در میدان‌های نبرد شهید شدند. بعد از اجرای آتش‌بس و اطمینان از هویت شهدا توسط کادرهای متخصص، شهادت رهبران حماس اعلام شد. رژیم اشغالگر خیال می‌کرد با ترورها، جنبش حماس را تضعیف می‌کند اما این امر رخ نداد و هیچ‌گونه اختلال اداری به وجود نیامد. با وجود شهادت فرماندهان، فعالیت میدانی ادامه یافت و مقاومت تا آخرین لحظه قبل از آتش‌بس به کار خود ادامه داد. جنبش اکنون اوضاع خوبی دارد و خسارت‌هایی را که در پی شهادت فرماندهان به وجود آمد می‌تواند جبران کند».
ساعاتی بعد ابوعبیده، سخنگوی گردان‌های قسام، شاخه نظامی حماس نیز رسما اعلام کرد: «محمد ضیف (ابوخالد) فرمانده گردان‌های قسام همراه با «مروان عیسی» (ابوالبراء) معاون فرمانده گردان‌های قسام، غازی ابوطماعه (ابوموسی) فرمانده بخش تسلیحات و خدمات رزمی، «رائد ثابت» فرمانده بخش نیروی انسانی، «رافع سلامه» (ابومحمد) فرمانده لشکر خان‌یونس، «احمد الغندور» (ابوانس) فرمانده لشکر شمال و ایمن نوفل (ابواحمد) فرمانده لشکر منطقه مرکزی گردان‌های قسام در جریان جنگ غزه به شهادت رسیدند».
***
زندگی دشوار همسر و فرزندان ضیف
خبرگزاری شهاب همزمان با انتشار رسمی خبر شهادت محمد ضیف، فرمانده گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس، نخستین مصاحبه تصویری با همسر او موسوم به «ام خالد» را منتشر کرد.
همسر این شهید قهرمان در این مصاحبه گفت:«به خدا قسم، خبر شهادت ابوخالد ضیف را با افتخار و مباهات هر چه تمام دریافت کردیم، چون او نماد مقاومت فلسطین بود. او یک پدر، دوستدار [مردم] و فردی کاملا فروتن بود. تنها امید و هدفش این بود که مردم فلسطین برای تحقق آرمان عادلانه‌شان یعنی آزادی فلسطین متحد شوند و امت اسلامی نیز برای فلسطین - مساله‌ای که تنها مربوط به فلسطینیان نیست و مساله امت عربی و اسلامی و تمام آزادگان جهان است - متحد شوند و بیت‌المقدس را آزاد کنند. فلسطین به دست ابوخالد (شهید ضیف)، یاران او و فرزندانش آزاد خواهد شد».
ام خالد که چهره‌اش نشان می‌داد از مشکلات معیشتی و سوءتغذیه رنج می‌برد، همچنین با تشریح اینکه او و فرزندانش در تمام طول جنگ فاجعه‌بار 16 ماهه رژیم صهیونیستی علیه غزه، وضعیتی مشابه سایر اهالی داشته‌اند، اعلام کرد همسر شهیدش به دلایل امنیتی بیشتر عمر خود را در تونل‌های غزه سپری کرده است. وی همچنین گفت اعضای خانواده‌‌اش جز منطقه‌های رفح و بیت حانون در جنوب نوار غزه، جایی نبوده که به دلیل شرایط امنیتی به آنجا جابه‌جا نشده باشند. در بخشی از این مصاحبه، تصاویر 2 پسر و یک دختر شهید ضیف پخش شد و این موضوع اعلام شد که تمام اعضای خانواده شهید ضیف به دلایل مسائل امنیتی مجبور بوده‌اند همواره نام خود را تغییر دهند.
خبرنگار فلسطینی در ادامه به محل سکونت خانواده ضیف اشاره کرد و گفت: «شرایط زندگی ام خالد همانند بسیاری از خانواده‌های فلسطینی در نوار غزه است. روی هیزم و زغال [آشپزی می‌کنند] و وسایل خانه‌شان بسیار ساده است.
روایت اشغالگران در همین لحظه رد می‌شود؛ روایتی که می‌گفت سران [حماس] در شرایطی متفاوت از مردم غزه زندگی می‌کنند».