گروکشی ترامپ از اوکراین جواب داد

ترامپ طی هفته‌های گذشته با قطع کمک‌های مالی و نظامی به اوکراین در جنگ با روسیه پیشنهاد ارائه کمک‌ها در ازای استفاده از منابع اوکراین را مطرح کرده بود؛ مساله‌ای که در ابتدا از سوی دولت کی‌یف مورد قبول واقع نشد اما سرانجام پس از چند روز به نظر می‌رسد زلنسکی شرایط جدید دولت ترامپ را پذیرفته است. در حالی که کشورهای اروپایی از مواضع جدید رئیس‌جمهور آمریکا انتقاد کرده‌اند، رئیس‌جمهور اوکراین پیشنهاد ترامپ مبنی بر دریافت منابع معدنی کمیاب این کشور به ازای حمایت ایالات متحده از کی‌یف را پذیرفت. ولودیمیر زلنسکی با نشان دادن نقشه‌ای از ذخایر عظیم معدنی این کشور تمایل خود را به پذیرش پیشنهاد دونالد ترامپ نشان داد. زلنسکی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز با بررسی این نقشه که زمانی جزو اسناد طبقه‌بندی‌شده بود، خواستار توافق با ایالات متحده آمریکا شد. زلنسکی در این باره گفت: «اگر درباره توافق صحبت می‌کنیم، پس بیایید توافق کنیم. ما مایل به آن هستیم». رئیس‌جمهور اوکراین در ادامه تأکید کرد که این کشور در هر گونه توافق به تضمین‌های امنیتی نیاز دارد. پیش از این اوکراین ایده صدور مجوز سرمایه‌گذاری متحدان غربی در معادن حیاتی خود را پاییز گذشته در «طرح پیروزی» خود مطرح کرده بود. این اقدام به امید کسب دست برتر در مذاکرات آتش‌بس با مسکو انجام شده بود تا روسیه را مجبور به نشستن در پای میز مذاکره کند. طرح ترامپ با مخالفت کشورهای اروپایی همراه بوده است. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان چنین طرحی را «خودخواهانه» و «خودمحورانه» خواند و گفت اوکراین به منابع خود برای بازسازی‌های پس از جنگ نیاز دارد و این ذخایر نباید برای تأمین مالی حمایت‌های دفاعی استفاده شود.

رئیس‌جمهور اوکراین گفته کمتر از 20 درصد منابع معدنی اوکراین هم‌اکنون تحت کنترل روسیه است که شامل حدود نیمی از ذخایر کمیاب کشور می‌شود. منابع معدنی مذکور از جمله مواد حیاتی در ساخت آهنربا‌های قوی و موتور‌ها و لوازم الکترونیکی است. زلنسکی در این باره گفت: مسکو ممکن است این منابع را در اختیار ۳ کشور «محور شرارت» قرار دهد که به گفته رویترز منظور رئیس‌جمهور اوکراین از این عبارت ایران و کره‌شمالی بوده است. رئیس‌جمهور اوکراین افزود: «ما باید پوتین را متوقف و از آنچه داریم حفاظت کنیم». نیروهای مسلح روسیه در ماه‌های اخیر به پیشروی‌های خود در مناطق شرقی اوکراین ادامه داده‌ و شهرها و روستاهای متعددی را به کنترل خود درآورده‌اند. زلنسکی با نشان دادن نقشه‌ اوکراین که منابع معدنی و کمیاب این کشور را نشان می‌داد، افزود: این کشور بزرگ‌ترین ذخایر تیتانیوم (فلزی که برای صنعت هوافضا حیاتی است) و اورانیوم (فلز مورد استفاده در تولید انرژی و تسلیحات هسته‌ای) را در میان کشورهای اروپایی دارد. زلنسکی تأکید کرد کی‌یف به دنبال «بخشیدن» ذخایر خود نیست و خواستار شراکتی سودمند برای توسعه مشترک است. رئیس‌جمهور اوکراین اظهار داشت: «آمریکا بیشترین کمک را کرده است و به همین دلیل آمریکا باید بیشترین درآمد را کسب کند. آنها باید این اولویت را داشته باشند و خواهند داشت. من همچنین مایلم با رئیس‌جمهور ترامپ در این باره گفت‌و‌گو کنم». ترامپ طی روزهای گذشته گفت احتمالا هفته آینده با رئیس‌جمهور اوکراین دیدار خواهد کرد؛ دیداری که زلنسکی آن را قبل از دیدار ترامپ با پوتین، بااهمیت خوانده است. 

***

نشست اضطراری اتحادیه عرب برای مقابله با طرح ترامپ

اظهارات ترامپ درباره کوچاندن ساکنان غزه همچنان با واکنش پایتخت‌های عربی همراه است؛ از اردن و مصر که هدف اصلی این طرح هستند تا عربستان سعودی و عراق به‌شدت علیه این طرح موضع گرفته‌اند. به نوشته روزنامه الشرق الاوسط، کشورهای عربی در حال رایزنی برای تعیین زمان برگزاری یک «نشست فوق‌العاده» در قاهره هستند تا مواضع اعراب را علیه «طرح کوچ اجباری فلسطینیان» که هدف آن غزه و ساکنانش است، هماهنگ کنند. در همین حال، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، از ۱۳ تا ۱۸ ماه جاری میلادی سفری به غرب آسیا برای پیشبرد طرح دونالد ترامپ خواهد داشت. یک منبع دیپلماتیک آگاه عربی به روزنامه الشرق الاوسط گفت: «هم‌اکنون در حال رایزنی با کشورهای عضو اتحادیه عرب برای برگزاری یک نشست فوق‌العاده در قاهره هستیم که هدف از آن هماهنگی در مواجهه با طرح کوچ اجباری فلسطینی‌ها و همچنین بررسی طرح‌های بازسازی غزه است». پس از واکنش شدید کشورهای عربی نسبت به مواضع ترامپ، او روز گذشته در کاخ سفید به خبرنگاران گفت «اصلا نیازی به عجله» در اجرای این پیشنهاد که با محکومیت بین‌المللی روبه‌رو شده است، نیست.