لرگروه اقتصادی: وزیر کار روز گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت به ارائه اطلاعاتی درباره جدیدترین تصمیمات مربوط به کالابرگ الکترونیک پرداخت. احمد میدری اعلام کرد: کالابرگ الکترونیک به ۷ دهک درآمدی اختصاص خواهد یافت. برای ۳ دهک اول به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار تومان و برای باقی دهک‌ها هر نفر ۳۵۰ هزار تومان تخصیص خواهد یافت. این توزیع در ۲ مرحله انجام می‌شود؛ یک دوره قبل از عید و دوره بعد پس از عید نوروز.

وزیر کار در ادامه گفت که برای تأمین منابع مالی این تخصیص، دهک‌های بالای جامعه حذف خواهند شد. اگرچه برخی افراد با وجود وضعیت مالی مناسب همچنان یارانه دریافت می‌کنند. وی‌ توضیح داد: بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، دهک‌های درآمدی متفاوت از تصور عموم مردم است. به عنوان مثال، فردی با درآمد حدود ۲۱ میلیون تومان وارد دهک هفتم می‌شود که این نشان می‌دهد تصمیم به حذف دهک باشد.

میدری ادامه داد: بر اساس مصوبه مجلس و اطلاعات مرکز آمار، بسیاری از اقشار حذف می‌شوند که درآمدشان برای زندگی کافی نیست. بنابراین شروع حذف از صدک‌های بالاتر، عملکرد واقعی‌تری خواهد داشت و حذف افراد پردرآمد به نتایج مطلوب‌تری خواهد رسید.

موضوع کالابرگ الکترونیک از سال 1400 و در دولت شهید رئیسی مطرح شد و دولت و مجلس درباره آن تبادل نظر کردند.

اواخر سال 1402 و در قالب طرح کالای فجرانه، بستر اجرای طرح کالابرگ الکترونیک فراهم شد. طی ماه‌های اخیر نیز مجلس و دولت چهاردهم درباره فرآیند اجرای این طرح جلسات مختلفی برگزار کردند. هدف این طرح توانمندسازی اقشار پایین‌دست جامعه و تلاش برای تامین بخشی از مایحتاج ضروری آنهاست که با موج تورمی اخیر، دچار آسیب ‌شده است.

به اعتقاد کارشناسان، طرح کالابرگ الکترونیک ضمن اینکه از قدرت خرید اقشار کمتر برخوردار حفاظت می‌کند، هم می‌تواند منجر به افزایش تولید شود و هم مانند یارانه‌های نقدی تبعاتی مانند تورم به دنبال ندارد. قرار است یک نوبت قبل از عید نوروز و به مناسبت ماه مبارک رمضان و یک نوبت پس از عید نوروز پرداخت صورت گیرد.

رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «وطن امروز» در این باره گفت: دولت می‌تواند از محل هدفمندی یارانه‌ها، یعنی ۴۰ هزار میلیارد تومانی که پیش‌بینی شده است، برای تأمین کالابرگ‌ استفاده کند. علی بابایی‌کارنامی تأکید کرد اجرای این طرح جزو اولویت‌های کشور و سیاست‌های کلان است تا از 7 دهک جامعه حمایت شود و به استانداردهای لازم برسیم.

بابایی‌کارنامی گفت: دولت می‌تواند از هر سرفصلی حتی سرفصل‌های عمرانی برای تأمین اعتبار این بخش استفاده کند. مجلس شورای اسلامی این اجازه را به دولت داده است کالابرگ الکترونیک را اجرا کند و از محل‌های مختلف از جمله نرخ تسعیر ارز و منابع مشابه بهره بگیرد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: هدف از این طرح، حمایت از 7 دهک جامعه است تا فشار اقتصادی بر این اقشار کاهش یابد و سطح معیشتی آنها بهبود یابد. اجرای صحیح و دقیق این طرح می‌تواند نقش مهمی در کاهش فشار اقتصادی بر خانواده‌های نیازمند و ایجاد عدالت اجتماعی ایفا کند.

* حذف یارانه دهک‌های ۸ تا ۱۰

در شرایط کنونی این پرسش مطرح است که چگونه منابع لازم برای هدفمندسازی یارانه‌ها با توجه به محدودیت‌های مالی شدید تأمین خواهد شد. آبان‌ماه سال جاری، هیات وزیران آیین‌نامه جدید دهک‌بندی را بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۳ تصویب کرد. طبق این آیین‌نامه، تنها دهک‌های اول تا هفتم درآمدی مشمول دریافت یارانه خواهند بود و منابع حاصل از حذف دهک‌های بالاتر به یارانه‌بگیران دهک‌های پایین‌تر اختصاص خواهد یافت. 

حسن نوروزی، سرپرست سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها هم اعلام کرد: وزارت تعاون با توجه به آیین‌نامه‌ای که در آبان‌ماه به تصویب رسیده، ۶ شاخص برای دهک‌بندی جدید تعریف کرده است. بر این اساس، دهک‌های ۸ تا ۱۰ از دایره یارانه‌بگیران حذف می‌شوند و منابع مالی آزاد شده به دهک‌های اول تا هفتم اختصاص می‌یابد. 

وزارت تعاون در حال کار روی داده‌های جدید است و حذف دهک‌های ۸ تا ۱۰ را طبق نتایج آزمون وسع انجام خواهد داد.

* زمان‌بندی اجرای دهک‌بندی جدید

رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد دهک‌بندی جدید خانوارها تا پایان بهمن‌ماه اعلام خواهد شد. احد رستمی تأکید کرد بر اساس قانون، دهک‌بندی باید سالانه ۲ بار انجام شود و تلاش می‌کنند به این تکلیف عمل کنند.

رستمی همچنین تصریح کرد: در بحث یارانه‌های نقدی، هیچ‌گونه حذفی از دهک‌های یک تا ۷ انجام نخواهد شد. اگر به دلیل تغییرات آماری، یارانه یک ماه به تأخیر افتد، در ماه بعد جبران خواهد شد. در صورتی که یارانه خانواری به طور پایدار قطع شود، حتما موضوع پیگیری و مشکل رفع خواهد شد.

* ۶ شاخص جدید دهک‌بندی

به گزارش «وطن امروز»، طبق اظهارات مقامات دولتی، قرار است مدل جدید دهک‌بندی بر اساس شاخص‌های شش‌گانه‌ای که به تصویب هیات وزیران رسیده است، تا پایان بهمن‌ماه اجرایی شود. به این ترتیب احتمالا دهک‌های ۸ و ۹ نیز از دایره یارانه‌بگیران خارج خواهند شد. همچنین دولت قصد دارد از منابع آزاد شده برای تأمین کسری منابع هدفمندسازی یارانه‌ها و تخصیص منابع جدید به دهک‌های پایین‌تر استفاده کند.

بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۳، دولت موظف به تهیه و تصویب آیین‌نامه مربوط به نحوه دهک‌بندی خانوارها بوده است. به دلیل تغییر دولت در این بازه زمانی، این آیین‌نامه با تأخیری نسبت به زمان مقرر به تصویب هیات وزیران رسید.

طبق آیین‌نامه اجرایی جزء ۶ بند الف تبصره ۸ ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۳، ۶ شاخص جدید برای دهک‌بندی خانوارها به تصویب هیات وزیران رسیده است. این شاخص‌ها عبارتند از:

1- خانوارهای دارای املاک و مستغلات از جمله باغ‌ویلاهای لوکس با مجموع ارزش بالاتر از ۳۵ میلیارد تومان

2- خانوارهای دارای یک یا چند خودروی سواری یا وانت دواتاقه با مجموع ارزش ۳ میلیارد تومان

3- خانوارهایی که درآمدهای آنها بیش از سقف مشخص باشد

4- خانوارهایی که میزان خرید آنها از طریق حساب‌های غیرتجاری از رقم تعیین‌شده بالاتر باشد

5- ایرانیان مقیم خارج از کشور بر اساس اعلام وزارت امور خارجه

6- خانوارهایی که بیش از 5 سفر خارجی در بازه یک‌‌ساله داشته باشند.

با توجه به آیین‌نامه جدید، دهک‌بندی و شاخص‌هایی که پیش از این استفاده می‌شد، کنار گذاشته شده است. اجرای مدل جدید دهک‌بندی می‌تواند به شناسایی دقیق‌تر و عادلانه‌تر یارانه‌بگیران کمک کند و منابع مالی حاصل از حذف دهک‌های بالاتر، به دهک‌های پایین‌تر اختصاص یابد.