مجله اکونومیست در شماره سی‌ویکم مارس خود به بررسی سفر غيرمنتظره باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به افغانستان پرداخت. انجام یک پرواز طولانی مدت در نیمه شب از واشنگتن به سوی کابل تنها برای 25 دقیقه ملاقات با مردی که زیاد از دیدن او خوشحال نخواهیم شد، باید معانی زیادی داشته باشد اما تصمیم باراک اوباما برای پروازی بی‌خبر به دور دنیا تنها برای انجام دیداری کوتاه و اقامتی کوتاه‌تر در افغانستان یک‌بار دیگر نشان داد که آمریکایی‌ها بدون متحد دردسرساز خود، حامد کرزی، نمی‌توانند در افغانستان کاری از پیش ببرند. حامد کرزی در ماه نوامبر گذشته از سوی سفیر آمریکا در این کشور به عنوان «یک شریک استراتژیک نه‌چندان کارآمد» معرفی شده بود. اوباما در اوایل ریاست جمهوری‌اش یک ویدئو کنفرانس 2 نفره را که جورج‌بوش نیز عادت داشت با همتای افغان خود داشته باشد، برگزار کرد ولی از آن به بعد دیگر خبری از دیدار یا گفت‌وگوهای سران
2 کشور نشد. هم‌اکنون به نظر می‌رسد که کرزی باز هم مورد توجه آمریکا قرار گرفته است. اوباما، کرزی را در کاخ ریاست‌جمهوری‌اش ملاقات و شام را به همراه کابینه کرزی صرف کرد. وی همچنین کرزی را به کاخ سفید در واشنگتن دعوت کرد تا در ماه‌مه به ایالات متحده برود. این دعوت قسمتی از تلاش‌های آمریکا برای ترغیب کرزی به ایفای نقش خود در نقشه ایالات متحده در افغانستان است؛ کشوری که تاکنون آمریکا ریسک بسیار زیادی را در آن متحمل شده و بشدت ظرفیت افزایش شورشیان را داراست. تلاش‌ها برای جذب دوباره کرزی از سوی آمریکا نقشه‌ای است که استنلی‌‌مک کریستال ژنرال ارشد و فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان با توجه به اوضاع این کشور به اوباما ارائه داده است.
از جمله برنامه‌های مک‌کریستال در افغانستان آسان کردن شرایط برای اعزام 30 هزار نیروی جدید به این کشور، کاهش میزان تلفات غیرنظامی افغان و همچنین پاکسازی شورشیان از مرجاه، منطقه‌ای در استان هلمند است. بنا به گزارش‌ها، تابستان امسال کابل شاهد تلاش‌های فشرده و گسترده‌ای برای خشکاندن تاثیر شورشیان در شهر جنوبی قندهار خواهد بود اما بزرگ‌ترین نقصان براي مک‌کریستال، دولت افغانستان است. کارشناسان و خبرگان مسائل و عملیات‌های ضدشورشی نیز به این مساله اشاره و بر آن تاکید کرده‌اند. تاریخ تاکنون نشان داده است که همه عملیات‌ها و تلاش‌ها شکست خورده‌اند تا هنگامی که کشور میزبان واقعا تصمیم بگیرد که در جنگ برنده باشد. تاکنون کرزی بارها در جبهه‌های مختلف آمریکا را ناامید کرده است. او همچنین در سال‌جاری میلادی پس از تاخیر بسیار قانونی را تصویب کرد تا با استناد به آن با بدنه فساد در قدرت بجنگد اما دیپلمات‌های آمریکایی از نقصان صریح و آشکار مسؤولیت در قبال علت به وجود آمدن آن شکایت دارند. بنا به عقیده این کارشناسان، انجام این تغییرات نیز برای تضعیف و بی‌خاصیت کردن نظارت بر انتخابات بوده است زیرا این ناظران تلاش بسیاری را برای زیر سؤال بردن پیروزی وی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته انجام دادند. مقامات دولت اوباما اعلام کردند که در دیدار محرمانه وی با کرزی، اوباما به رئیس‌جمهور افغانستان اعلام کرده است که آمریکا می‌خواهد تا تلاش‌های بیشتری را برای از بین بردن فساد و همچنین بهبود و افزایش کیفیت سرویس‌های خدماتی - اجتماعی در این کشور شاهد باشد. آمریکایی‌ها می‌دانند چیزی هست که کرزی هرگز برای آنها انجام نخواهد داد و آن هم دور کردن احمد والی کرزی، برادر ناتنی خود از قندهار است تا آنجا را برای آمریکایی‌ها خالی کند. با توجه به این موقعیت، مقامات ناتو اعلام کرده‌اند که کرزی می‌خواهد از برادر خود در این استان به عنوان یک قدرت مهارکننده کوتاه‌مدت استفاده کند تا بسادگی بتواند اوضاع را تحت کنترل خود درآورد. آمریکا همچنین می‌خواهد تا دولت افغانستان را مجبور به پیشبرد نقشه‌های خود کند تا حداقل بتواند پیروزی کوچکی را در مقابل جنگجویان سطح پایین طالبان کسب کند تا بلکه بتواند آنها را در برنامه‌هایی که برای سر کار بردن این شورشیان ریخته است مستقر کند. از جمله این برنامه‌ها پروژه‌های جدید راه‌سازی و کشاورزی است اما دولت پیشرفت بسیار کمی را در
ساخت و ساز سیستم‌های جدید داشته است؛ ساخت و سازهایی که برای یکپارچه‌سازی دوباره برنامه‌های این کشور محتاج به پول‌های خارجی بسیاری خواهد بود. آمریکایی‌ها مایلند تا مذاکرات صلح را برگزار کنند اما تنها هنگامی که شورشیان زمینگیر شده باشند یا جنگ را ترک کرده باشند. یکی از مقامات غربی این وضعیت را بسادگی اینگونه توضیح داده است که یا تسلیم شوید یا به ما ملحق شوید. این در حالی است که به نظر می‌رسد حامد کرزی نظری غیر از عقیده غربی‌ها داشته باشد. او آمادگی فوق‌العاده‌ای را برای مذاکره با طالبان فعال از خود نشان داده است؛ همانگونه که در اواخر ماه مارس با نمایندگان این گروه مذاکره و دیدار داشت. نمایندگان حزب اسلامی برای دیدار با کرزی وارد کابل شدند.
برخی از کارشناسان که با دیده مثبت به این مذاکرات می‌نگرند اظهار داشته‌اند که غرب و حزب اسلامی در برخی از موارد مشترک هستند و آن هم خروج نیروی غربی از افغانستان و پاکسازی بدنه دولت از فساد است اما با توجه به اینکه غرب نمی‌خواهد از این کارزار شکست خورده خارج شود، همه چیز بر همان شریک استراتژیک یعنی حامد کرزی وابسته است.
ترجمه: آزاده شهرياري