تنها 4 امام بزرگوار شیعه توانسته‌اند ذره‌ای از آنچه می‌دانستند برای دیگران بیان
کنند؛ امیرالمومنین علی، امام باقر، امام صادق و امام رضا (علیهم‌السلام). امام علی (ع) با 2 مشکل اساسی زمان خود روبه‌رو بود، اول آنکه بنا به دستور خلفای اول و دوم تحریر مطالب ممنوع شده بود، لذا بسیاری از فرمایشات گهربار آن حضرت به فراموشی سپرده شد. دوم آنکه سطح علم و معرفت جامعه به حدی نبود که بتواند از دریای علم ايشان بهره‌مند شود. آن تعداد قلیلی که همچون همام می‌خواستند از دریای علم و معرفت آن حضرت قطره‌ای برگیرند توان نیاورده و جان به جان آفرین تسلیم کردند و ابوذر و سلمان که همدم علم و معرفت آن حضرت بودند، توسط برخی، از آن حضرت دور نگه داشته شده بودند. دوران زندگانی حضرت امام باقر (ع) مصادف بود با اواخر حکومت بنی‌امیه. این قوم پلید چون درگیر جنگ با عباسیان بودند وقت لازم جهت ایجاد مزاحمت برای آن حضرت را نداشتند. دوران زندگانی حضرت امام جعفر صادق (ع) مصادف بود با اوایل حکومت عباسیان و اواخر حکومت امویان که درگیر جنگ با عباسیان بودند؛ آنهایی که خود را اولاد پیامبر و حامی امامان معصوم قلمداد می‌کردند، برخلاف میل باطنی و نیت پلید خود چند صباحی مزاحم آن حضرت نشدند، لذا این 2 امام بزرگوار که اوضاع را مناسب دیدند، توانستند بزرگ‌ترین دانشگاه آن زمان را تاسیس و هزاران شاگرد از قبیل جابربن‌حیان و دیگران را تربیت کنند و پیرامون اغلب رشته‌های علمی - تجربی و غیرتجربی سخن بگویند. تا جایی که امروزه دانشمندان جهان در حیرتند که این 2 امام بزرگوار چگونه به این همه علوم دست یافته بودند. دوران زندگانی حضرت امام رضا (ع) مصادف بود با اوایل حکومت امین و مامون عباسي. این 2 برادر که بر سر تصاحب قدرت با هم در جنگ بودند، نیاز به حمایت شیعیان و پیروان امام رضا (ع) داشتند، لذا سعی می‌کردند خود را دوستدار امام نشان دهند. پس از کشته شدن امین و به قدرت رسیدن مامون، وی که مردی مزور و سیاستمدار بود به خاطر جلب حمایت شیعیان، امام را برخلاف میل باطنی‌اش به خراسان آورد و با اجبار مقام ولیعهدی را به وی سپرد و به خاطر اینکه امام را منزوی کند دارالعلم تشکیل داد و دانشمندان جهان را به مناظره با امام واداشت. این امر سبب شد امام بتواند ذره‌ای از دریای علم و معرفت خود را همچون رگباری بر صحرای خشک علم آن زمان بباراند. اما این فرصت طولی نکشید و امام توسط همان دوستدار ظاهری و دشمن باطنی مسموم شد و به شهادت رسيد. غیر از 4 امام(ع)، بقیه امامان در دریای خفقان غوطه‌ور بودند و اجازه ملاقات با مردم را نداشتند، چه رسد به بیان مطالب علمی و معرفتی. همه معارفی که امروز در اختیار جهان تشیع است حاصل همین اندک زمانی است که معصومین فرصت یافتند با مردم سخن بگویند یا شاگردانی تربیت کنند. اما همین زمان اندک اقیانوسی از معارف را پیش روی بشریت قرار داده است که غواصان معرفت پس از قرن‌ها از رسیدن به کنه آن عاجزند. امروز پس از سپری شدن مکاتب گوناگون بشری، ثابت شده که جز با مراجعه به کلام معصومین، رفتن در مسیر سعادت و طریقت میسر نیست. نگاهی گذرا به ما نشان می‌دهد که جامعیت موجود در این کلام‌ها ما را از نشستن بر در خانه اغیار بی‌نیاز و مبرا می‌سازد. کافی است متون متفکران هم عصر معصومین(ع)، قبل از آن و بعد از آن در اقصی نقاط جهان بویژه غرب را مطالعه کرده باشیم، آن وقت قدر این نعمت بزرگ هدایت توسط کلام معصومین را خواهیم دانست.