گروه اجتماعی: با آغاز سال جدید و ورود به بهار 93 وضعیت بارندگی‌ها طبق آمار‌های منتشر شده چندان امیدوارکننده نبوده و حکایت از بی‌آبی‌های مکرر در تابستان سال جاری دارد. این در حالی است که از ابتدای سال جدید تا به امروز از سوی سازمان‌های گوناگون شاهد اعلام هشدارها و اطلاعیه‌هایی درباره بالا رفتن مصرف آب در کشور و همچنین کاهش آمار نزولات آسمانی و به دنبال آن کاهش ذخایر سدهای کشور بودیم.
اما روز گذشته خبری درباره وضعیت ذخایر آبی تهران اعلام شد که با تمام اخبار مشابه قبلی تفاوت داشت و می‌توان صدای آژیر خشکسالی را به خوبی از آن شنید البته این موضوع را هم نباید از یاد برد که تهران به عنوان یک نمونه از کلانشهر‌هایی مطرح شده که بی‌شک با بحران کم‌آبی مواجه خواهند بود. براساس گزارش‌های سازمان هواشناسی و میانگین بارش‌های صورت گرفته در سال جاری، سایر استان‌های کشور هم در وضعیت مشابهی قرار دارند.
ذخایر آب تهران در شرایط بحران
به دنبال اعلام هشدارهای فراوان درباره بی‌آبی، معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران از قرارگیری شرایط ذخایر آب پایتخت در بدترین حالت ۴۶ سال گذشته خبر داد و از این وضعیت ابراز نگرانی کرد. نعمت‌الله ترکی با بیان اینکه تهران در بحرانی‌ترین وضعیت آبی قرار گرفته و به مرحله هشدار رسیده، خاطرنشان کرد: در سال 80 مصرف آب تهرانی‌ها 970 میلیون مترمکعب بود اما این مقدار به یک‌میلیارد و 50 میلیون مترمکعب در سال جاری رسیده که مخازن آب را در مرحله هشدار قرار داده است.
خشکسالی مسبب حادثه
اما در واکاوی دلایل این وضعیت و به وجود آمدن وضعیت بحرانی برای ذخایر آبی پایتخت تنها یک موضوع می‌تواند بیشترین سهم را به خود اختصاص دهد و آن گذراندن چند سال کم‌بارش است. معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران با اشاره به خشکسالی دو سال گذشته و کاهش بارندگی‌ها در شهر تهران، اظهار داشت: اکنون حجم مخزن سد امیرکبیر 117، لتیان 53، لار 47، طالقان 197 و ماملو 120 میلیون مترمکعب است که در مجموع 534 میلیون مترمکعب از ذخیره آب شهر تهران را تشکیل می‌دهند.
اسراف مزید بر علت
جالب اینجاست که با وجود تکرار پی‌درپی این قبیل هشدارها و تاکیدات صورت گرفته از سوی سازمان‌های گوناگون همچنان بسیاری از اقشار گوناگون جامعه رویه مصرف خود را تغییر نداده و به شیوه‌های پرمصرف و به دور از صرفه‌جویی گذشته اصرار دارند چراکه به گفته ترکی، میزان مصرف آب در تهران هم‌اکنون دو برابر استاندارد جهانی است یعنی نه‌تنها در حد و اندازه استاندارد آب مصرف نمی‌کنیم بلکه با وجود قرار گرفتن کشورمان در اقلیم نیمه‌خشک و نداشتن باران‌های مناسب در فصول سال همچنان راه اسراف را در پیش گرفته‌ایم و با شتابی دو برابر استاندارد جهانی در حال از بین بردن اندک ذخایر آبی سدها هستیم.
هر سال کم‌بارش‌تر از پارسال
این در حالی است که وضعیت نامناسب بارش‌ها را هم باید به این چالش اضافه کنیم چرا که به باور پرویز رضازاده مشاور پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشوری، میزان بارش نزولات آسمانی در سال زراعی جاری و درسراسر کشور با کاهش 9درصدی در مقایسه با میانگین بلندمدت مواجه است. رضازاده با بیان این مطلب که مقایسه نمودار بارش در کشور در مقایسه با سال گذشته هم نشان‌دهنده کاهش است، به «وطن امروز» می‌گوید: اگر بارش باران در سال جاری مناسب توصیف می‌شد نگرانی ما تا به این حد نمی‌رسید اما متاسفانه آمارها نشان می‌دهد وضعیت بارش در سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با کاهش 4درصدی مواجه است. به گفته مشاور پیش‌بینی سازمان هواشناسی، بارش کم باران در سال جاری و از طرفی کم‌بارشی و خشکسالی سال گذشته در برخی از مناطق موجب ایجاد بحران کنونی آب در کشور شده است. بنابر اظهارات وی، استان‌های البرز، سمنان و تهران با 47 ، 46 و 36درصد کاهش بارندگی در مقایسه با میانگین بلندمدت جزو استان‌هایی هستند که در این زمینه صاحب رکورد هستند.
تعطیلی مدارس یزد به دلیل قطعی آب
اما شنیدن خبر تعطیلی مدارس در شهر یزد به دنبال قطع آب هم خود موید وجود بحران کم‌آبی در سایر نقاط کشور است. روز گذشته به دلیل گسترده شدن وضعیت کم‌آبی و افت مکرر فشار آب، مدارس ابتدایی و دوره اول متوسطه یزد تعطیل اعلام شد. فارس در این باره نوشت: فشار آب از روز سه‌شنبه در یزد به خاطر لزوم تعمیرات در تاسیسات ایستگاه شماره سه خط انتقال آب کم شده اما روز چهارشنبه به خاطر گسترده‌تر شدن این تعمیرات، آب قطع شد. همچنین مدارس ابتدایی و دوره اول متوسطه یزد نیز روز چهارشنبه به همین دلیل تعطیل اعلام شد و دانش‌آموزان پس از مراجعه به مدارس، به منازل خود بازگشتند.
چه باید کرد؟
به نظر می‌رسد قرار گرفتن چنین اخباری روی خروجی رسانه‌ها باید به عنوان هشداری جدی برای ما باشد تا با اصلاح رویه مصرف و تغییر در شیوه استفاده از آب هر چه سریع‌تر برای مقابله با تهدید بی‌آبی اقدام کنیم و برای مدیریت این موضوع نقش شهروندان از مدیران پررنگ‌تر است و این خانواده‌ها هستند که باید با تغییر روش‌های غلط مانند شستن اتومبیل با آب تصفیه شده یا شستن حیاط با آب و موارد اینچنینی برای تغییر رکورد دوبرابری در مصرف آب اقدام کنند.