روز بزرگداشت «حکیم خیام نیشابوری»
28 اردیبهشت در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز بزرگداشت دانشمند شهیر ایرانی، حکیم خیام نیشابوری نامگذاری شده است. ما نیز در این مقال به شرح مختصری از زندگی این حکیم و شاعر برجسته میپردازیم. ابوالفتح عمربن‌ابراهیم خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضیدان، منجم، پزشک، شاعر و نویسنده بزرگ ایران، در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری زندگی میکرده است. ولادتش در حدود سالهای 417 الی 440 قمری در نیشابور اتفاق افتاد. خیام از شخصیتهای تاریخی است که در باب او داستانهای مجعول بسیاری ساختهاند و همین افسانه‌سازی سبب شده است که در باب احوال و اقوال او اتفاق نظری بین پژوهندگان وی نباشد. شهرت خیام در دوران زندگی او بیشتر در حکمت، طب، نجوم و ریاضیات بود، لیکن امروز او را در جهان بیشتر به سبب رباعیات فلسفی لطیفش میشناسند. این رباعیها بسیار ساده و دور از تصنع و تکلفاند و با این حال مقرون به کمال فصاحت و بلاغت و شامل معانی عالی در الفاظ موجز و استوار است. خیام در ریاضیات چند اثر معروف دارد که کتاب جبر و مقابله از همه مشهورتر است. همچنین او مأمور اصلاح تقویم ایرانی شد و نیز رصدخانهای را تأسیس کرد. وفات خیام را در حدود سال 515 الی 525 ق گفتهاند. آرامگاه حکیم عمر خیام نیشابوری در نیشابور در جوار امامزاده محمد محروق نیشابور، میعادگاه ادب‌دوستان و علاقه‌مندان زبان و ادبیات پارسی است.
آغاز عملیات استعماری ارتش فرانسه برای اشغال الجزایر (1830م)
کشورهای استعماری طی سدههای گذشته سعی داشتند به هر طریقی با تصرف نواحی گوناگون جهان، حضور خود را بر این نقاط تحمیل کنند و به مستعمرات خود بیفزایند. در این میان، فرانسه از پیشگامان استعمار در قاره اروپا بود که به دنبال بهانهای بود تا به کشور الجزایر در شمال قاره آفریقا یورش برد. در نهایت در 18 مه 1830م پادشاه مستبد فرانسه به بهانه آنکه فرمانروای الجزایر، 3 سال پیش از آن، برای وصول هفت میلیون فرانک طلب این کشور از فرانسه، پاریس را تهدید کرده بود، دستور حمله به الجزایر را صادر کرد. اما برخلاف تصور دولتمردان فرانسه، مردم الجزایر در مقابل حمله به کشورشان بشدت مقاومت کردند و حتی پس از اشغال این کشور توسط سربازان فرانسوی، امیر عبدالقادر الجزایری، سالها با آنها مبارزه کرد. با این وصف، به دلیل برتری تجهیزات فرانسویان، آنان پس از کشتار مردم و سرکوب مقاومت آزادیخواهان الجزایر، بر این کشور مسلط شدند. اگر چه استعمارگران فرانسوی پس از تسلط بر الجزایر به غارت منابع این کشور پرداختند، اما سرانجام مبارزات مردم منجر به استقلال الجزایر در سال 1962م گردید.
تولد «برتراند راسل» فیلسوف و نویسنده معروف انگلیسی (1872م)
برترانْدْ آرتور ویلیام راسل نویسنده معروف و فیلسوف معاصر انگلیسی در 18 مه 1872م در انگلستان به دنیا آمد و در کودکی زبانهای فرانسوی و آلمانی را فراگرفت. وی در 18 سالگی وارد دانشگاه کمبریج شد و با درجه ممتاز در رشته فلسفه فارغ‌التحصیل گردید. راسل پس از پایان تحصیلات به مطالعه مکاتب فکری مختلف پرداخت و دیدگاههای خود را درباره این مکاتب به رشته تحریر درآورد. وی پس از گرایش به منطق، کتاب اصول ریاضیات را در سال 1903م به نگارش درآورد و در آن ثابت کرد که ریاضیات قسمتی از علم منطق است. در این کتاب که توجه تمام متفکرین معاصر را به خود جلب کرد، راسل مکتب تازهای را در منطق ریاضی به وجود آورد. همچنین این کتاب به دلیل اهمیت فراوان، در ردیف سلسله کتابهای صدگانه مهمی که از آغاز بشریت تا آن روز نوشته شده، قرار گرفت. اگرچه وی در محیطی مذهبی بار آمده بود، با این حال به این نتیجه رسید که اعتقادات مذهبی با علوم جدید ناسازگار و اخلاقیات مسیحی در مواردی نامعقول است. راسل از لحاظ آثار قلمی یکی از تواناترین نویسندگان و متفکران زمان خود بود و آثار متعددی به رشته تحریر درآورد که امیدهای نو، اخلاق، معماهای فلسفه، تصوف و منطق و رئوس فلسفه از آن جملهاند. برتراند راسل سرانجام در دوم فوریه 1970م در 98 سالگی درگذشت.