مدتی است بحث بر سر مباحث جمعیتی و ارائه تسهیلات افزایش جمعیت از جمله افزایش مدت مرخصی زایمان به 9ماه داغ است و مجلس هم در راستای ابلاغ سیاست‌های جمعیتی قانون افزایش مرخصی زایمان را به تصویب رساند تا شاید با اجرای کامل آن در سازمان‌ها و ادارات دغدغه زنان شاغل برای فرزندآوری به حداقل برسد اما درست در همین زمان که تاکید تمام کارشناسان بر اجرای سیاست‌های تشویقی و ارائه تسهیلات برای عملی شدن تغییرات هرم سنی جامعه است، متاسفانه اجرای برخی از این تمهیدات تشویقی با مشکلاتی در اجرا مواجه شده که در عمل هر آنچه را که مجلس در این زمینه با وضع قانون رشته بود برخی از سازمان‌ها با تمکین نکردن از قانون مصوب پنبه کردند.این در حالی است که برخی ادارات و سازمان‌ها در اجرای قانون مرخصی زایمان و افزایش سه ماهه آن که از سوی مجلس شورای اسلامی ابلاغ شده دچار سردرگمی شده و در عملیاتی کردن این تصمیم مهم دچار مشکل شده‌اند. یکی از سازمان‌هایی که از قضا کارمندان و کارکنان خانم هم کم ندارد وزارت آموزش و پرورش است که در اجرای مرخصی زایمان 9 ماهه دچار دردسر شده و با اعلام برنامه‌ها و سیاست‌های یک بام و دو هوا باعث سردرگمی معلمان و خانواده‌های آنها شده است، چرا که از یک سو نمایندگان مجلس بر موظف بودن آموزش و پرورش در اجرای این مرخصی اصرار دارند و از طرف دیگر مدیران آموزش و پرورش با بهانه‌هایی مانند تحمیل بار مالی یا کمبود نیروی انسانی جایگزین سعی در دور زدن قانون دارند.
مرخصی زایمان فرهنگیان الزام ندارد
اما در تازه‌ترین واکنش وزیر آموزش و پرورش به موضوع اجرایی نشدن مرخصی 9ماهه زایمان در این وزارتخانه نکات قابل تاملی به چشم می‌خورد که نشان ازگره خوردن اجرای این طرح در وزارتخانه‌ای است که یک میلیون پرسنل دارد چرا که به باور فانی اجرای این قانون برای دستگاه‌ها الزامی نیست! علی‌اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش درباره نحوه اجرای این طرح در آموزش و پرورش به فارس گفته است: موضوع 9ماه که در قانون آمده است برای دستگاه‌ها الزامی نیست.وی افزود: اگر متن قانون را بخوانید گفته است دولت می‌تواند یا مجاز است؛ فرهنگیان و رسانه‌ها بدانند که این یک تکلیف قطعی نیست، زیرا همان روز هم که مجلس می‌خواست به اصرار تصویب کند شورای نگهبان گفت این بار مالی دارد و شما باید از دولت اجازه بگیرید؛ بنابراین الزام نیست.
مشکل مالی به علاوه مشکل معلمی
این درحالی است که وزیر آموزش و پرورش مرخصی زایمان یک معلم خانم را با کارمندان دیگر ادارات متفاوت دانسته و بر همین اساس اجرای آن را در آموزش و پرورش دشوار توصیف کرده است.
فانی با بیان اینکه دانش‌آموزان با تغییر معلم در طول سال تحصیلی به لحاظ آموزشی، تربیتی و رفتاری لطمه می‌بینند، خاطرنشان کرد: فرض کنید معلم در آذرماه می‌خواهد مرخصی برود؛ مهر و آبان نمی‌توانم این معلم را سر کلاس بفرستم، زیرا آذرماه می‌خواهد مرخصی برود و یک معلم دیگر باید جای او برود.
به گفته وزیر آموزش و پرورش، بنابراین بحث مرخصی زایمان فرهنگیان خیلی با کارمندان فرق می‌کند؛ در موضوع کارمندان یک نفر پشت میز نیست و یک نفر دیگر را به جای او می‌گذارند که کار او را انجام دهد؛ آنها فقط مشکل مالی دارند و بعضی از دستگاه‌ها هم که نتوانستند اجرا کنند مشکلات مالی داشتند؛ ما غیر از مشکلات مالی مشکلات خاص معلمی هم داریم و این نکته‌ای است که نمی‌شود به راحتی از کنار آن گذشت.
طرحی نو در آموزش و پرورش
جالب اینجاست که وزیر آموزش و پرورش ضمن تایید مشکلات موجود خبر از تشکیل گروهی را می‌دهد که در حال بررسی دستورالعملی هستند تا مرخصی زایمان به شیوه‌ای تازه و مخصوص معلمان اجرا شود. در همین باره فانی عنوان کرد: به عنوان مثال معلمی که قرار است از آذرماه به مرخصی زایمان برود، از اول مهر مرخصی برود؛ یعنی دو ماه قبل از زایمان مرخصی برود و استراحت کند. وی اضافه کرد: معلمی که بخواهد مهر، آبان و آذر به مرخصی زایمان برود و هر کدام شروع زایمان باشد، شرایط عوض می‌شود و باید برای آن جدول تهیه کرد و یک کار مطالعاتی سنگین می‌خواهد که سه ماه است افرادی را مأمور کردم روی اصل آن کار کنند.
اصرار بهارستان بر اجرای مرخصی 9ماهه
جالب اینجاست که در آن سوی ماجرا اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، آموزش و پرورش را موظف به اجرای مرخصی 9ماهه زایمان می‌دانند، چرا که این طرح مصوبه مجلس را داشته و به صورت قانون درآمده تا تکلیف همه دستگاه‌ها را در قبال سیاست‌های جمعیتی روشن کند. جبار کوچکی‌نژاد، نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس درباره بهانه‌جویی‌های وزارت آموزش و پرورش در اجرای قانون جدید مرخصی زایمان به تسنیم گفته است: افزایش مرخصی زایمان به 9 ماه یک قانون است و با توجه به نگاه مقام معظم رهبری به موضوع جمعیت و تأکید ایشان به کاهش نرخ جمعیت و تهدیدات آن برای جامعه تمام دستگاه‌ها بویژه آموزش و پرورش موظف هستند در این راستا، افزایش مرخصی زایمان به 9 ماه را اجرا کنند.
بهانه بودجه پذیرفتنی نیست
نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به اینکه آموزش و پرورش اعلام کرده است برای افزایش مرخصی زایمان به 9 ماه با کمبود اعتبار مواجه است، بیان داشت: این وزارتخانه باید با استفاده از تمام منابع و امکانات این قانون را اجرا کند و افزایش مرخصی زایمان به 9 ماه را در سرلوحه برنامه‌های اجرایی خود قرار دهد.
از دولت و مجلس کمک بگیرید
کوچکی‌نژاد درباره اینکه آموزش و پرورش اعلام کرده است که برای اجرای قانون افزایش مرخصی زایمان به 9 ماه با مشکل جایگزینی نیرو و ساماندهی نیروی انسانی مواجه است، خاطرنشان کرد: از ابتدای سال تحصیلی مشخص است چه تعداد از معلمان قرار است به مرخصی زایمان بروند بنابراین آموزش و پرورش می‌تواند برای جایگزینی آنها برنامه‌ریزی کند. به نظر می‌رسد مهم‌تر از مشکل نیروی انسانی، تامین بار مالی اجرای این قانون دشوار است به گونه‌ای که آموزش و پرورش از تامین بار مالی افزایش مرخصی زایمان به 9 ماه ناتوان است البته این وزارتخانه می‌تواند برای حل مشکل کمبود اعتبار، از دولت و مجلس کمک بخواهد.
اما با توجه به همه این موارد و اعلام شرایط خاص در وزارت آموزش و پرورش، ضرورت دارد هر چه سریع‌تر سازوکاری اندیشیده شود تا سیاست‌های جمعیتی اجرایی شده و چنین نباشد که سازمان‌ها در مواردی مانند اجرای مرخصی 9ماهه زایمان به قول معروف دستشان بسته باشد یا به بهانه کمبود نیرو یا منابع مالی از اجرای آن شانه خالی کنند. این موضوع در آموزش و پرورش که 60درصد پرسنل آن را خانم‌ها تشکیل می‌دهند از اهمیت ویژه و مضاعفی برخوردار می‌شود که مسؤولیت مدیران این دستگاه را دوچندان می‌کند.