درباره سابقه همکاری‌تان با شبکه سحر و بویژه سیمای بوسنیایی این شبکه توضیحاتی ارائه بفرمایید.
من 4 سال است در سمت مدیریت سیمای بوسنیایی مشغول به خدمت هستم؛ اما سابقه آشنایی من با کشور بوسنی و هرزگوین و منطقه بالکان به سال‌های دانشجویی و تحصیلم در کشور بوسنی بازمی‌گردد. از زمان یوگسلاوی سابق در این منطقه حاضر بودم اما آن زمان هیچ‌گونه همکاری با صدا و سیما نداشتم. سال‌های تحصیل من در بوسنی همزمان با وقوع جنگ در این منطقه بود، تحصیل من هم نیمه‌تمام ماند و چون دیگر امکان ادامه تحصیل وجود نداشت، به ایران بازگشتم. مدتی بعد از بازگشتم به ایران، کار با سازمان صدا و سیما را آغاز کردم. در ابتدا مدتی به‌عنوان مدیر رادیو بوسنیایی کارکردم. چند سال بعد به عنوان مدیر دفتر سازمان صدا و سیما در بوسنی به این کشور رفتم و به مدت 4 سال در این سمت خدمت کردم. بعد از اتمام مأموریت چهار ساله در بوسنی مجدد به تهران بازگشتم و کارم را به عنوان مدیر سیمای بوسنیایی در شبکه سحر آغاز کردم.
درباره فعالیت‌هایتان در زمانی که در منطقه حضور داشتید صحبت کنید؛ در مدت 4 سالی که شما ریاست دفتر سازمان صدا و سیما در بوسنی را برعهده داشتید، چه کارهای عمده و متفاوتی انجام داده‌اید؟
سازمان صدا و سیما در بوسنی دفتر منطقه‌ای دارد؛ یعنی علاوه بر کشور بوسنی کشورهای اطراف آن در منطقه بالکان را هم زیر پوشش خود دارد. اخبار کشورهای صربستان، کرواسی، مونته‌نگرو، مقدونیه و کوزوو تحت پوشش دفتر سارایووی ما هستند. من از سال‌های ۸۴ تا ۸۸ از طرف سازمان به عنوان رئیس این دفتر در بوسنی منصوب شدم. در آن 4 سال که مدیر دفتر سازمان در منطقه بودم، کارهای بسیار خوبی ساختیم و تولیداتمان بسیار مورد استقبال بینندگان قرار داشت. ما در این دفتر ماهانه بیش از هزار ساعت متریال راش تولید می‌کردیم، این فعالیت ما، در ساخت ویدئو برای تولیدات تلویزیونی مورد استفاده قرار می‌گرفت. علاوه بر آن تولید خبر هم داشتیم. ماهانه بین 300 تا 500 خبر مکتوب تولید می‌کردیم و به سازمان می‌فرستادیم. این اخبار را به سه زبان فارسی، بوسنیایی و انگلیسی می‌ساختیم و آن هم بستگی به سفارشی بود که می‌گرفتیم، مثلا بخشی از این اخبار به واحد مرکزی خبر می‌رفت، بخشی در سیمای بوسنیایی و رادیو بوسنیایی استفاده می‌شد و بخشی از آن هم در دفتر برون‌مرزی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
اخباری که در دفتر صدا و سیما در بوسنی پوشش می‌دادید یا برنامه‌هایی که در این دفتر می‌ساختید، بیشتر حول چه محور و موضوعاتی بود؟
اخباری که در این دفتر تهیه می‌شد، درباره اتفاقات منطقه بالکان و بویژه کشور بوسنی بود. در کنار اینها، سفارش‌های مختلفی هم از مدیریت‌های مختلف سازمان دریافت می‌کردیم. از معاونت بین‌الملل یا برون‌مرزی گرفته تا خود شبکه سحر، شبکه خبر و واحد مرکزی از سفارش‌دهنده‌های ثابت ما برای ساخت و تولید برنامه بودند. ما گاهی یک برنامه فارسی، انگلیسی و بوسنیایی می‌ساختیم؛ یعنی سه برنامه متفاوت درباره یک موضوع می‌ساختیم. اگر شبکه سحر درخواست می‌داد به زبان بوسنیایی بود و برای شبکه‌های داخلی به زبان فارسی. بسته به نیاز مدیریتی که کار را سفارش داده بود نوع کار ما هم مشخص می‌شد. دفتر سارایوو در آن 4 سال فعالیت بسیار خوبی داشت.
رویکرد شما در ساخت برنامه‌ها چه افقی را در نظر می‌گیرد؟
رویکرد ما مخاطب‌محور است. فعالیت‌مان به این شکل است که نیازهای مخاطب را شناسایی می‌کنیم و برنامه‌هایمان را حسب نیاز او تولید می‌کنیم. این یکی از رموز موفقیت سیمای بوسنیایی است. در طی 4 سال گذشته که من مدیریت این سیما را به عهده داشته‌ام، چند کار شاخص صورت گرفته است. مدتی بود که به دلیل نبود امکانات فایل‌ها همه به صورت صوتی بود اما حالا 4 سالی هست که همه فایل‌ها تصویری است. تمام گزارش‌هایی که در گذشته به‌صورت صوتی برای ما ارسال می‌شد، حالا به صورت تصویری ضبط و فرستاده می‌شود. همه خبرنگاران ما در منطقه، خبرنگاران تصویری شده‌اند و گزارش‌های ویدئویی تهیه می‌کنند. این هم البته به درخواست ما بوده است. به این دلیل که ما یک شبکه تلویزیونی هستیم و گزارش‌هایمان هم باید تلویزیونی باشد نه صوتی.
یکی دیگر از فعالیت‌های بسیار مفیدی که در این 4 سال به انجام رسیده فعال‌کردن گروه‌های خصوصی تولید در خود بوسنی است به طوری که این گروه‌ها در حال حاضر هفته‌ای دو میزگرد سیاسی و یک مجله سلامت را در بوسنی تولید و برای ما ارسال می‌کنند. قبل از آن اغلب برنامه‌هایمان در ایران تولید و پخش می‌شد. همین مساله باعث شده بود سیمای بوسنیایی شبکه سحر برای مخاطبانش یک کانال خارجی با رنگ و لعاب کانال‌های غیرمحلی به نظر بیاید، چرا که آنچه در اینجا درباره آن منطقه ساخته می‌شد، نمی‌توانست برای مخاطبان به‌طور کامل ملموس و پذیرفتنی باشد.
حالا با راه افتادن گروه‌های تولید در منطقه، برنامه‌ها را در خود بوسنی تولید می‌کنیم، از کارشناسان بوسنیایی استفاده کرده و به محور بوسنی می‌پردازیم. این اقدام ما و این شیوه برنامه‌سازی، بسیار مورد پسند مردم بوسنی و مخاطبانمان در منطقه بالکان قرارگرفته و اقبال این شبکه خیلی بالا رفته است.
آیا آماری از تعداد مخاطبان دارید؟ مخاطبان شما بیشتر مردم چه بخشی از دنیا هستند؟
حدود 4-3 سال پیش، سازمان صدا و سیما آماری از میزان مخاطبان سیمای بوسنیایی در کشور بوسنی تهیه کرد. براساس آن آمار ما در شهرهای مختلف بوسنی حدود 60 درصد مخاطب داشتیم. همه منطقه بالکان یعنی کشورهای بوسنی، صربستان، مونته‌نگرو، مقدونیه و کوزوو، مخاطبان ما هستند. از طرفی در جریان جنگ بوسنی خیلی از یوگسلاوها از این کشور مهاجرت کرده و به کشورهای همسایه یا حتی آمریکا و نقاط دوری در اروپا رفتند. در حال حاضر ما مخاطبان بسیاری داریم که از آمریکا برنامه‌های ما را می‌بینند. آنها همان بوسنیایی‌هایی هستند که به آنجا مهاجرت کرده‌اند یا از جاهای مختلف اروپا با برنامه ما تماس می‌گیرند و از همان کشوری که در آن ساکن‌اند بیننده برنامه‌هایمان هستند؛ یعنی از تمام دنیا مخاطب داریم اما مخاطب اصلی ما در وهله اول بوشنیاک‌ها یا همان مسلمانان بوسنیایی و در وهله دوم هم صرب‌ها و کروات‌ها هستند.
به اعتقاد شما لزوم داشتن شبکه‌ای به اسم سیمای بوسنیایی سحر برای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران چیست؟
در سال ۱۹۹۱ جنگ بوسنی آغاز شد. صربستان به بوسنی حمله کرد و به مدت 4 سال این کشور را وارد یک جنگ ناخواسته کرد و قتل عام و کشتار بسیاری از مسلمانان در این مدت اتفاق افتاد. در آن زمان صدای مظلومیت مردم مسلمان منطقه در هیچ کجا شنیده نمی‌شد. بلاک خبری گسترده‌ای از سوی رسانه‌های دنیا نسبت به فجایعی که در بوسنی اتفاق می‌افتاد، ایجاد شده بود. در سال ۱۹۹5(1374) صدا و سیمای جمهوری اسلامی تصمیم گرفت ندای این مظلومیت را به گوش همگان برساند و با شروع به کار شبکه‌ای که اخبار مربوط به جنگ را پوشش می‌داد، این هدف را محقق کرد. صدا و سیما با هدف اطلاع‌رسانی صحیح و دقیق اخبار منطقه برای مردم همان منطقه و همچنین رساندن اخبار و اتفاقاتی که در بوسنی پیش می‌آمد به گوش مردم جهان آغاز به کار کرد. صدا و سیما تصمیم گرفته بود با تأسیس این دفتر در بوسنی و به کار گرفتن خبرنگارهایی که در همان جا مستقر باشند و اخبار را از نزدیک دنبال و مخابره کنند، صدای فریاد مردم جنگ‌زده بوسنی را به گوش مردم دنیا برساند.
در حال حاضر با تغییر وضعیت سیاسی منطقه و درحالی که سال‌های بسیاری از جنگ گذشته است، اهداف و رویکردهای شما در برنامه‌سازی چه تغییراتی کرده است؟
بوسنی از سه قوم مسلمان‌ها، صرب‌ها و کروات‌ها تشکیل شده است. صرب‌های بوسنی به خاطر ریشه مشترک نژادی‌شان مورد حمایت صربستان هستند و کروات‌های بوسنی هم به همین دلیل مورد حمایت کشور همسایه، کرواسی قرار دارند؛ یعنی دو قوم صرب و کروات توسط دو کشور قدر همسایه مورد حمایت هستند اما در این میان مسلمانان هیچ حامی‌ای ندارند و هیچ کشور همسایه‌ای نیست که مسلمان باشد و بتواند آنها را حمایت کند. یکی از انگیزه‌های ما در سیمای بوسنیایی این است که از منافع مسلمانان بوسنی حمایت کنیم. دومین هدف ما این است که اخبار و اطلاع‌رسانی درستی از جهان اسلام به آنها ارائه کنیم. از آنجایی که آنها جمعیتی کوچک و مسلمان هستند، مسلمانان بوسنی کمتر این امکان را دارند که یک کانال مستقل اسلامی داشته باشند و برنامه‌های مذهبی دلخواهشان را از آن طریق ببینند. ما این هدف را برای خودمان تعیین کرده‌ایم که اخبار و اطلاعات درست را در سریع‌ترین زمان ممکن به مخاطبانمان برسانیم.
هدف سوم ما این است که بتوانیم با تهاجم فرهنگی غرب در منطقه مقابله کنیم. غرب بشدت این منطقه را مورد تهاجم فرهنگی خود قرار داده و چند سالی است با تولید و پخش سریال‌ها و فیلم‌های هالیوودی در جهت آلوده‌کردن این فرهنگ اقدام می‌کند. ما در کنار این شبکه‌های غربی به نمایش یک چهره تمیز و پاک از یک رسانه پرداخته‌ایم، به‌طوری که علاقه مخاطبان را هم به خود جلب کرده‌است. یکی دیگر از اقدامات مهم ما در این بخش از جهان، گسترش همکاری با رسانه‌های منطقه بوده است. به این ترتیب امکان برنامه‌سازی در آن مکان برای ما فراهم شد. ما همزمان به تعداد خبرنگارهایمان در شهرهای مختلف اضافه کردیم. در چهار کشور و شهرهای مختلف منطقه، بویژه بوسنی خبرنگارانی داشتیم که برای ما گزارش و خبر تهیه و ارسال می‌کردند.
نحوه دریافت برنامه‌های سیمای بوسنیایی توسط مردم آن منطقه چگونه انجام می‌شود؟
در بوسنی شیوه دریافت برنامه‌ها اینگونه است که تلویزیون‌های منطقه‌ای، برنامه سحر را از طریق ماهواره می‌گیرند و از طریق آنتن‌های زمینی خودشان رله می‌کنند. ما پیش از این روی ماهواره هات‌برد قرار داشتیم اما چندی پیش تمام شبکه‌های ایرانی را از روی این ماهواره‌ها حذف کردند و این مساله موجب ریزش بخشی از مخاطبان ما شده است. برنامه‌های سیمای بوسنیایی در حال حاضر روی ماهواره‌های عرب ست (بدر) و نایل‌ست قابل دریافت است. برای این منظور لازم است بینندگان دیش‌های جدیدی تهیه کنند. امیدواریم روی همین ماهواره‌ها بمانیم و قطع نشویم.