گروه اقتصادی: ‌نرخ رشد منفی اقتصادی، عدم انجام سرمایه‌گذاری‌های موثر و جذب ناچیز سرمایه‌های خارجی در سال‌های اخیر، اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و افزایش یکباره قیمت انرژی، وجود مشکلات تامین نقدینگی در بنگاه‌ها بویژه واحدهای خرد و ناتوانی دولت در کمک به این بخش، از دلایل عمده رکود در بازار کار طی چند سال گذشته عنوان می‌شود. به گزارش مهر، طبق تعریف مرکز آمار ایران، افراد دارای اشتغال ناقص شامل تمام شاغلانی هستند که در هفته مرجع حاضر در سر کار یا غایب موقت از محل کار بوده، به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و... کمتر از 44 ساعت در هفته کار کرده، خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته مرجع بوده‌اند. براساس این تعریف، در پایان سال 92 از مجموع 23 میلیون و 834 هزار و 551 نفر جمعیت فعال کشور، 2 میلیون و 488 هزار و 372 نفر بیکار مطلق و یک میلیون و 900 هزار نفر نیز دارای اشتغال ناقص بوده‌اند.  بنابراین تا پایان سال گذشته، تعداد افراد دارای مسائل کاری جدی در کشور طبق آمارهای رسمی، 4 میلیون و 388 هزار نفر بوده است. طبق تعریفی که از اشتغال ناقص وجود دارد، افراد دارای اشتغال ناقص کسانی هستند که درآمد آنها کفاف هزینه‌های زندگی را نمی‌دهد و آنها به دنبال انجام کار بیشتر به منظور دریافت حقوق بالاتر در مشاغل خود هستند. این مساله در دست‌کم یک دهه اخیر به پدیده دوشغله شدن و چندشغله بودن افراد دامن زده و باعث شده افرادی که توان تامین هزینه‌های زندگی خود از طریق درآمد شغل اول را ندارند، بعضا به انجام مشاغل دیگر و حتی فعالیت در بازارهای سوداگری و غیررسمی رو آورند. بررسی گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت بازار کار در بهار امسال نشان می‌دهد استان گلستان با 8/20 درصد بالاترین سهم اشتغال ناقص جمعیت 10 ساله و بیشتر را به خود اختصاص داده است.  این رقم در استان یزد با 2 درصد، کمتر از سایر استان‌های کشور بوده است. آمارهای 9 سال اخیر بازار کار ایران نیز نشان می‌دهد که تعداد افراد دارای اشتغال ناقص کشور از یک‌میلیون و 500 هزار نفر در سال 84 به یک‌میلیون و 900 هزار نفر در پایان سال گذشته افزایش یافته است. در عین حال تعداد کل شاغلان کشور نیز از 20 میلیون و 600 هزار نفر سال 84 به 21 میلیون و 300 هزار نفر در سال 92 رسید که نشان‌دهنده شاغل شدن تنها 700 هزار نفر در طول 9 سال است.  آمارهای رسمی در حالی این میزان اشتغال را نشان می‌دهد که معاون وزیر کار می‌گوید اگر بخواهیم از سد بیکاری تا سال 1400 رد شویم، باید سالانه یک میلیون شغل در کشور ایجاد شود، بنابراین در فاصله سال‌های 84 تا 92 باید 9 میلیون فرصت شغلی در کشور ایجاد می‌شد که متاسفانه منفی شدن رشد اقتصادی کشور و رکود شدید در جذب سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاری خارجی در دوره مورد بررسی باعث ایجاد وضعیت بحرانی در بنگاه‌ها، افت شدید ظرفیت تولید در بسیاری از واحدها و در نتیجه کاهش سطح اشتغالزایی و به نوعی توقف ایجاد فرصت‌های شغلی در کشور شد. مقامات دولت تدبیر و امید عنوان می‌کنند با متوقف شدن نرخ رشد منفی اقتصادی و مشخص شدن روزنه‌های امید در بهبود شرایط اقتصادی کشور و همچنین اجرایی کردن بسته خروج از رکود، وضعیت بازار کار کشور نیز بهبود یابد. در فصل بهار امسال، علاوه بر اینکه بر تعداد افراد دارای اشتغال ناقص کشور افزوده شد؛ اندکی نیز تعداد کل بیکاران مطلق بالا رفت و در مجموع 100 هزار نفر نیز به تعداد افراد دارای اشتغال ناقص در فصل بهار امسال نسبت به سال 92 افزوده شده است. مجموع جمعیت فعال کشور در فصل بهار امسال 23 میلیون و 637 هزار و 309 نفر بوده که از این تعداد 2 میلیون و 530 هزار و 64 نفر بیکار مطلق و 2 میلیون نفر نیز دارای اشتغال ناقص بوده‌اند، بنابراین تعداد افراد شاغل کشور در بهار سال جاری 21 میلیون و 100 هزار نفر بوده که نسبت به سال 92 تعداد 200 هزار نفر کاهش نشان می‌دهد.
راهکارهای مهار بیکاری
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه بانک‌ها باید تسهیلات را کارشناسی شده به واحد‌های تولیدی پرداخت کنند، گفت: توجه به تولید داخلی و رشد ۸درصدی اقتصاد در کنار اصلاح فرهنگ کار در کشور سه مقوله مهم در مهار نرخ بیکاری است. ناصر عاشوری در گفت‌وگو با تسنیم، درباره راهکارهای دولت برای مهار صف بیکاری 13 میلیون نفری در 10 سال آینده و لحاظ کردن رشد اقتصادی مناسب در برنامه ششم توسعه برای این منظور گفت: همواره در تدوین برنامه‌های توسعه‌ای هیچ مشکلی وجود نداشته است اما هنگام عملیاتی کردن برنامه‌ها مشکلات پیش آمده است. وی ادامه داد: رویکرد دولت در برنامه ششم باید عملیاتی باشد، یعنی توجه دولت باید به سرمایه‌گذاری و ساماندهی اشتغال و تحرک در بخش اقتصادی باشد،‌ آنچه مسلم است اینکه اشتغال و اقتصاد وابستگی به تولید دارند، در واقع اگر تولید رونق نداشته باشد رشد اقتصادی محقق نمی‌شود. عاشوری با تأکید بر اینکه موتور اشتغال و رونق اقتصادی وابسته به تولید است، گفت: متأسفانه هنوز عزم دولت برای رونق و توجه به تولید دیده نشده است. وی با بیان اینکه متأسفانه مانند دولت قبلی سهم یارانه تولید به تولیدکنندگان پرداخت نشده، افزود: آمار‌ها حاکی از آن است که تعداد زیادی از واحد‌های تولیدی تعطیل یا نیمه‌تعطیل هستند، در صورتی که به این روال ادامه دهیم تعداد زیادی از تولیدکنندگان داخلی از گردونه تولید خارج می‌شوند و واردات جایگزین آن می‌شود. وی رسیدن به رشد 7 الی8 درصدی در اقتصاد را زمینه‌ساز حل مشکلات تولید و اشتغال خواند و گفت: تولید، اشتغال، بازاریابی و تجارت باید کنار هم در واحد‌های تولیدی مورد توجه قرار گیرد. اگر تولید‌کننده‌ای زنجیره تولید، توزیع و تجارت را کنار هم لحاظ نکند متضرر خواهد شد.
 

ورود ۱۳ میلیون متقاضی به بازار کار
اعلام هشدار و نگرانی مسؤولان عالیرتبه کشور از رئیس‌جمهور تا وزرا، اقتصاددانان و فعالان اقتصادی کشور از ورود حدود ۱۳ میلیون متقاضی کار به بازار کار طی 10 سال آینده نشان می‌دهد بیکاری معضل اول اقتصاد کشور شده است. با وجود اینکه دولت‌ها برای حل این مشکل راهکارهای مختلفی را ارائه کرده‌اند اما هیچگاه غول چراغ جادوی بیکاری پیدا نشده است و سالانه تعداد کثیری از جوانان تحصیلکرده و غیرتحصیلکرده به لیست بیکاران اضافه شده‌اند. اما آنچه در این گزارش مدنظر است سونامی جدید بیکاری در آینده است.  پس از هشدارهای متعدد مقامات دولت تدبیر درباره وقوع بیکاری بزرگ در کشور طی سال‌های آینده، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اخیراً جمعیت شاغل کشور را 22 میلیون نفر اعلام کرده و گفته است: جمعیت شاغل در افق چشم‌انداز 1404 باید به 35 میلیون نفر برسد. شکاف موجود در ارقام یادشده بیانگر این موضوع است که مسؤولان باید از الان برای این بحران بالقوه که با ورود 13 میلیون جوان آماده به کار به بازار کار همراه است، راهکارهای عملیاتی طراحی کنند. تراکم بیکاری به مثابه چالش اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از طریق بزهکاری، فساد، انحراف، رشوه، ناهنجاری، اختلالات خانوادگی، سرقت و...  عمل می‌کند. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی در یک بستر زمانی مناسب اگر واقعیت بیکاری فراموش شود با پدیده‌هایی مواجه می‌شویم که در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی خلل‌های جدی ایجاد می‌کند. به گزارش تسنیم، براساس تازه‌ترین آماری که مرکز آمار ایران از وضعیت بیکاری در بهار سال 93 منتشر کرده است، از مجموع 23 میلیون و 637 هزار جمعیت فعال کشور، بیش از 2 میلیون و 530 هزار نفر بیکار هستند که یک‌میلیون و 578 هزار نفر آنها را جمعیت جوان 15 تا 29 ساله تشکیل می‌دهند.