مهرناز مهاجری: دهه 40 و 50 تهران کوچه‌باغ‌های زیادی داشت و پر بود از ملک‌های وسیع و بکر؛ یکی از این ملک‌ها در چهارراه امیریه قرار داشت که از نظر حجت‌الاسلام‌والمسلمین شیخ احمد کافی محل مناسبی برای ساخت مهدیه به شمار می‌رفت. بنابراین در سال ۱۳۴۷ با ورثه مرحوم حسینیان قول و قرار گذاشت و در یک نوبت سه‌دانگ آن به بهای 600 هزار تومان خریداری شد. برای خرید نیم دیگر ملک یکی از بازاریان مؤمن به نام میرزاعلی اخوان‌مقدم پا پیش گذاشت و 15 چک 50 هزار تومانی جمعاً به ارزش 750 هزار تومان در اختیار آقای کافی گذاشت و گفت: اگر توانستید پول را ماه به ماه به حساب بریزید و اگر هم نتوانستید اشکالی ندارد، برای رضای خدا حاضرم به زندان بروم! با عنایت ائمه اطهار(ع) و با حمایت مردم، این اتفاق هرگز رخ نداد و آقای کافی که حالا پایگاه مردمی مستحکمی داشت، توانست 7 ملک دیگر را خریداری کند و بر وسعت «مهدیه» ‌بیفزاید. حالا بیش از 4 دهه از آن زمان می‌گذرد و مهدیه تهران اکنون مساحت 4500 مترمربع را شامل می‌شود. نامی که پیش از انقلاب بر سر زبان‌ها بود و هنوز هم با گوشمان آشناست، بویژه اینکه در مناسبت‌های دینی برگزارکننده جلسات سخنرانی و مداحی با حضور واعظان بنام حوزه علمیه و مداحان اهل‌بیت‌(ع) با حضور هزاران نفر است. پخش مستقیم بسیاری از این جلسات از صداوسیما نیز بر اهمیت والا و بالای مهدیه تهران، صحه می‌گذارد.
***
تفاوت مهدیه با مسجد
مهدیه تهران مهم‌ترین مهدیه ایران یا به عبارتی، مهدیه مرکزی سراسر کشور است که ۱۶۵ مهدیه دیگر سراسر کشور برنامه‌هایشان را با آن هماهنگ می‌کنند. ابتدا باید درباره تفاوت مهدیه‌ها با سایر تکایا و حسینیه‌ها گفت. مهدیه به نام حضرت ولی‌عصر(عج) تأسیس می‌شود و برنامه‌های ویژه‌ای در آن برگزار می‌شود که بسیاری از مساجد و حسینیه‌ها امکان برگزاری همه آنها را ندارند. همچنین در مهدیه‌ها صیغه مسجد خوانده نشده و به همین دلیل برخلاف مساجد، منع شرعی برای ورود خانم‌ها و آقایان در پاره‌ای از مواقع وجود ندارد و حضور در آنها در همه حال آزاد است. جمعه‌ها دعای ندبه در همه مهدیه‌ها برگزار می‌شود، این در حالی است که ۹۰درصد مساجد چنین برنامه‌ای ندارند. مساجد دعای کمیل را گاهی برگزار می‌کنند اما برگزاری این دعا در مهدیه همیشگی و بدون استثناست.  تفاوت دیگر مهدیه با سایر تکایا و حسینیه‌ها، برگزاری برنامه در مناسبت‌های دینی اعم از جشن ولادت و شهادت ائمه(ع) است. دیگر تفاوت مهم اینکه مهدیه‌ها وقفی نیستند و به شیوه مدیریتی اداره می‌شوند.
مهدیه‌‌ای ۱۰۰ هزار نفری!
مهدیه تهران به عنوان مهم‌ترین مهدیه ایران در سال 1347 شکل گرفت و بانی آن حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ احمد کافی(ره) بود. این مهدیه در خیابان ولی‌عصر(عج)، چهارراه گمرک- امیریه واقع شده و زمینی به مساحت ۴۵۰۰ مترمربع را شامل می‌شود که بنایی چند طبقه جمعاً به مساحت ۱۱ هزار مترمربع را دربر می‌گیرد. ظرفیت مهدیه تهران حدود 8 هزار نفر است اما این تعداد در ایام عاشورا و محرم به یکصدهزار نفر افزایش می‌یابد که البته این موضوع با بستن خیابان‌های اطراف مهدیه و مفروش‌شدن آنها میسر می‌شود.
گسترش یکهزار متری
حسن کافی، مدیرعامل فعلی مهدیه تهران درباره این مکان دقیق‌ترین اطلاعات را نسبت به سایرین دارد بویژه آنکه برادر حجت‌الاسلام شیخ احمد کافی نیز هست. او به «وطن امروز» می‌گوید: «محوطه نخستین مهدیه تهران با ۱۲۰۰ مترمربع شروع شد تا اینکه امروز به 5000 مترمربع رسید که البته 500 متر آن به دلیل واقع شدن در بر خیابان ولی‌عصر(عج) به این خیابان اختصاص یافت. این ملک در زمان حیات برادرم به 3000 متر رسید. پس از شهادت ایشان و بعد از انقلاب خدمت حضرت امام(ره) رسیدیم و خواستار افزایش کیفیت مهدیه شدیم که پس از آن 2 هزار متر دیگر نیز به مهدیه اضافه شد که البته 500 متر آن برای عقب‌نشینی جهت خیابان رفت». مهدیه تهران همچنان در حال گسترش است چراکه به گفته کافی چند خانه جمعاً به مساحت بیش از هزار متر در قسمت جنوب مهدیه خریداری و به آن اضافه شده ‌است که تخریب آن انجام شده و قرار است سالن‌هایی به عنوان فضای سمعی‌ـ‌‌بصری مهدیه مانند آمفی‌تئاتر و کتابخانه در آن احداث شود.
شکل‌گیری مهدیه تهران ماجرایی خواندنی است چراکه نزدیک بود به فروش خانه حجت‌الاسلام شیخ احمد کافی بینجامد. آقای کافی در این باره به ما می‌گوید: «برخی منابع در ذکر تاریخچه مهدیه تهران به فروش خانه شیخ احمد کافی برای خرید زمین مهدیه اشاره کرده‌اند که نادرست است. البته ایشان تصمیم قطعی برای فروش منزلش داشت و جالب اینکه همسرشان هم هیچ مشکلی با این تصمیم نداشت چون سال‌ها اجاره‌نشین بودند و باز هم برای اجاره‌نشینی مشکلی نداشتند و اصلا همسر ایشان همراه اصلی‌اش در این راه بود».
ساخت مهدیه با توسل به حضرت ولی‌عصر(عج)
فکر ساخت مهدیه تهران از آنجا به ذهن شیخ‌احمد کافی خطور کرد که منزلش دیگر جوابگوی خیل مراجعان برای حضور در دعای ندبه و نماز جماعت نبود. وی در منزل یکهزار متری خود پذیرای ده‌ها نفر از تهران و شهرستان‌ها بود که برای شرکت در دعای ندبه حضور می‌یافتند. بارها پیش آمده بود که مردم برای شرکت در نماز صبح به منزل ایشان می‌رفتند اما بسیاری از آنها به دلیل جمعیت زیاد مجبور بودند در کوچه بنشینند و از طریق بلندگو همراه می‌شدند و عده‌ای نیز موفق نمی‌شدند و بازمی‌گشتند.
آقای کافی به این اطلاعات چنین می‌افزاید: «همین مسائل باعث اعتراض همسایه‌ها شده بود. در آن سال‌ها آیت‌الله شهید مدنی که در ایران حضور داشت از دوستان اخوی بنده بود. ایشان طی مشورتی پیشنهاد کردند باید به حضرت ولی‌عصر(عج) متوسل شد. خاطرم هست حدود 40 اتوبوس جمع شدیم و به مسجد جمکران رفتیم- که در آن زمان شبیه مخروبه‌ بود- و به حضرت ولی‌عصر(عج) متوسل شدیم. به دو هفته نکشید که مکان فعلی مهدیه با کمک مردم و بازاریان خریداری شد و آیت‌الله مدنی کلنگ آن را به زمین زدند. ملک مهدیه نیز قداست دارد چون متعلق به یک تاجر پارچه به نام مرحوم حسینیان بود. او روحانی نبود اما لباس روحانیان را به تن می‌کرد و در منزلش همیشه روی علما باز بود، در واقع خانه او پاتوق علمای قم بود که از قم به شهرستان‌ها می‌رفتند. کلاس‌های مذهبی هم در این منزل برگزار می‌شد».
خرید مهدیه حتی به بهای زندان
کافی می‌گوید: «ما در سال ۱۳۴۷ سه دانگ این ملک را از ورثه مرحوم حسینیان به بهای 600‌هزار تومان و سه دانگ دیگر آن را از برادرش به بهای ۷۵۰ هزار تومان خریدیم. یکی از بازاریان به نام میرزاعلی اخوان‌مقدم یک دسته‌چک 50 برگی نزد ما گذاشت که شامل 15 برگ 50 هزار تومانی بود. به ما گفت اگر توانستید پول را ماه به ماه به حساب بریزید و اگر هم نتوانستید اشکالی ندارد حاضرم به زندان بروم! الحمدلله مردم کمک کردند و آن بازاری خیّر نه پولی از جیب گذاشت و نه به زندان رفت. ما 7 ملک را در زمان حیات اخوی خریدیم و پس از انقلاب نیز 7 ملک دیگر را خریداری کردیم که اکنون مساحت 4500 مترمربع را شامل می‌شود». مهدیه قرار بود پایگاهی برای اعتراض و فعالیت مردم علیه رژیم شاه شود به همین دلیل شوق فراوانی برای تکمیل آن وجود داشت و البته رژیم هم از این حرکت خیلی ناراحت بود اما کاری از دستش ساخته نبود.
مهدیه تهران هنوز هم با کمک‌های مردمی اموراتش را می‌گذراند و به گفته مدیرعامل آن تاکنون با همین کمک‌ها هزینه‌های مهدیه تأمین شده است و به همین دلیل به هیچ عنوان غصبی نیست. شخصیت حقوقی مهدیه تهران نیز به نام «مرکز اسلامی مهدیه» به ثبت رسیده است.
مهدیه‌ها مستقیماً با امام عصر(عج) ارتباط پیدا می‌کنند و اعتقاد به این امام و ظهورشان نیز بیشتر در شیعیان مشهود است، با وجود این شکل‌گیری مهدیه‌ها قدمت چندانی ندارد و گویی در یکصد سال اخیر رواج یافته است. کافی درباره قدمت مهدیه‌ها می‌گوید: «تاریخ دقیق شکل‌گیری مهدیه‌ها را نمی‌دانم اما خاطرم هست چندین سال قبل از ساخته‌شدن مهدیه تهران زمانی که در مشهد بودیم مهدیه‌ای به نام مهدیه نادری به نام علی‌اصغر عابدزاده بود. اخوی در زمان حیات خود ۳۶ مهدیه را به دست خود بنیان گذاشت».
ولایی‌ها در مهدیه
مهدیه تهران برگزارکننده بیش از دویست برنامه در طول سال است که عموماً شامل سخنرانی علما و مداحی می‌شود. سخنرانان جملگی از علمای حوزه علمیه قم و تایید شده توسط جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و همچنین از اساتید دانشگاه امام صادق(ع) هستند، ‌این حساسیت به دلیل پخش برخی سخنرانی‌ها و مداحی‌ها به صورت زنده از تلویزیون است. به گفته کافی، سخنرانان و مداحان مهدیه تهران علاوه بر سطح علمی و مهارت بالا، افرادی بی‌حاشیه و در خط ولایت و انقلاب هستند. همچنین مسؤول اصلی انتخاب این افراد، حضرت آیت‌الله محمد یزدی رئیس جامعه مدرسین است. مدیرعامل مهدیه تهران به همراهی این مرکز با خط سیاسی صحیح جامعه اشاره می‌کند و می‌گوید: «ما در مناسبت‌هایی نظیر 15 خرداد و 9 دی نیز برنامه‌هایی داریم و از سخنران سیاسی دعوت می‌کنیم. این مرکز هماهنگ با انقلاب و همراه با ولی فقیه است و تافته جدابافته از آن نیست. کسی که نظرش غیر از این باشد، جایش در مهدیه نیست». برنامه‌های مهدیه تهران تنها به سخنرانی و مداحی در مناسبت‌ها ختم نمی‌شود بویژه از این پس قرار است برنامه‌های ویژه جوانان افزایش و بهبود پیدا کند. در این راستا توافقی بین مهدیه تهران با شبکه قرآن برای پخش زنده همایش قرآنی مهدیه تهران شامل ترتیل و روخوانی قرآن توسط جوانان صورت گرفته است.
راه‌اندازی دارالشفا در مهدیه
مهدیه تهران همچنین دارالقرآن ویژه خواهران دارد که 1300 نفر شرکت‌کننده و 30 نفر حافظ قرآن دارد. بزودی نیز دارالشفای مهدیه تهران افتتاح می‌شود و حق ویزیت آن تنها به اندازه‌ای است که کفاف خرج درمانگاه را بدهد. مهدیه تهران در رأس مهدیه‌های سراسر کشور قرار دارد و در واقع الگویی برای آنهاست. تاثیرگذاری مهدیه‌ها را نباید دست‌کم گرفت زیرا اگر هر یک از 165 مهدیه فقط 2 هزار مخاطب در هفته داشته باشند رقم بالایی به دست می‌آید و همین موضوع بر نفوذ مهدیه‌ها صحه می‌گذارد.