گروه اقتصادی:

برخی ایرلاین‌ها آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را آغاز کردند و با ارائه نرخ‌های جدید بلیت هواپیما به سازمان هواپیمایی کشور، شمارش معکوس برای آزادسازی قیمت‌ها برای همه ایر‌لاین‌ها آغاز شده است. برخی مسؤولان اعتقاد دارند آزادسازی نرخ بلیت‌هواپیما موجب خواهد شد رقابت بین ایر‌لاین‌ها به وجود بیاید و حتی نرخ بلیت هواپیما در برخی مسیرها کم شود اما عملا چنین کاری قبلا هم در حال اجرا شدن بود و ایرلاین‌ها برخی پروازهای چارتر و غیر چارتر را در قالب طرح‌هایی مانند تورهای ارزان و لحظه‌ آخری ارزان‌تر از نرخ مصوب می‌فروختند. پیش‌بینی می‌شود با آزادسازی نرخ‌ها، قیمت اغلب بلیت‌ هواپیماها گران شود و فقط برخی پروازهایی که استقبال از آنها کمتر است، ارزان شود. همچنین شناور بودن قیمت‌ها نیز به معنای تفاوت قیمت‌ها در زمان‌ها و مقصد و مبدا‌ها خواهد بود. مثلا نرخ بلیت هواپیمای تهران ـ مشهد امکان دارد در یک روز 120 هزار تومان و در روز بعد 140 هزار تومان شود و در روز سوم حتی به 110 هزار تومان برسد یا امکان دارد بلیت تهران ـ مشهد در یک روز 120 هزار تومان باشد اما به علت استقبال کم مسافران بلیت برگشت همان هواپیما 100 هزار تومان شود. بدین‌ترتیب با آزادسازی و شناورسازی نرخ بلیت هواپیما در روزهای پرتردد مثلا در ایام تعطیل شاهد افزایش قابل توجه قیمت‌ها خواهیم بود و هرکس پول بیشتری بپردازد می‌تواند از هواپیما استفاده کند. از طرفی اعلام شده که چند ایرلاین نرخ‌های جدید خود را به سازمان هواپیمایی اعلام کردند. ابتدای ماه جاری پس از برگزاری جلسه بین ریاست سازمان هواپیمایی کشوری و مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی مقرر شد ایرلاین‌ها 2 هفته پس از اعلام نرخ‌های جدید به این سازمان، وارد فاز اجرایی برنامه آزادسازی قیمت بلیت هواپیما شوند.

پیش از برگزاری این جلسه، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور هوانوردی و هواشناسی در حاشیه جلسه معارفه مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور زمان اعلام آزادسازی قیمت بلیت هواپیما را 28 اردیبهشت اعلام کرده بود، خبری که البته واکنش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری را به‌دنبال داشت.

گذشته از ناهماهنگی‌های مشهود بین برخی مسؤولان وزارت راه و شهرسازی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با یادآوری برگزاری جلسه با رئیس سازمان هواپیمایی در اوایل خردادماه سال جاری به تسنیم گفت:‌ براساس دستورالعمل سازمان، ایرلاین‌ها کلاس‌های قیمتی را اعلام کرده و 2 هفته پس از آن می‌توانند اقدام به آزادسازی قیمت‌ها کنند. تا جایی که اطلاع دارم برخی شرکت‌های هواپیمایی از جمله ماهان، ایران‌ایر و آسمان این کار را انجام داده‌اند.

حمیدرضا غوابش تصریح کرد: احتمالا شرکت‌های هواپیمایی آتا، قشم‌ایر و نفت نیز این کار را انجام داده‌اند و قیمت‌های جدید از طریق سایت این شرکت‌ها و همچنین آژانس‌ها قابل دسترسی است.

پیگیری خبرنگار تسنیم در این‌باره حاکی از آن است که 3 ایرلاین بزرگ کشور یعنی ایران‌ایر، ماهان و آسمان نرخ‌های جدید را به سازمان هواپیمایی کشوری ارائه کرده‌اند و منتظر چراغ سبز افزایش قیمت‌ها هستند. یکی از متصدیان فروش ایران‌ایر نیز از افزایش قریب‌الوقوع قیمت‌ها طی چند روز آینده خبر داد.

آزادسازی قیمت بلیت هواپیما یکی از تکالیف قانونی برنامه پنجم توسعه است که براساس آن باید از سال سوم این برنامه متنوع‌سازی و آزادسازی قیمت بلیت هواپیما اجرایی می‌شد. یکی از اهداف این بند قانونی ایجاد بازار رقابتی بین ایرلاین‌های داخلی در راستای ارتقای خدمات‌رسانی و پیشرفت صنعت حمل‌ونقل هوایی است.

اعمال نرخ‌های جدید در برخی پروازها

بسیاری از شرکت‌های بزرگ هواپیمایی قیمت‌های جدید بلیت مسیرهای داخلی خود را ارائه و پروازهایشان را با این نرخ بسته‌اند و برخی از دیگر شرکت‌ها پس از نرخ‌گذاری جدید، بازاریابی‌های لازم و اطلاع‌رسانی به سازمان هواپیمایی وارد این عرصه خواهند شد. حمید غوابش، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ضمن بیان این خبر، اظهار کرد: تاکنون نرخ بلیت هواپیما به شکل واحد اندازه‌گیری و لحاظ می‌شده است به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت تمام شرکت‌ها با سرعت، تغییرات قیمتی را اجرایی کنند. وی افزود: البته در طول روزهایی که از ابلاغ قانون آزادسازی نرخ بلیت هواپیما گذشته بسیاری از شرکت‌های بزرگ قیمت‌های جدید خود را ارائه و پروازهایشان را با این نرخ بسته‌اند و برخی از دیگر شرکت‌ها نیز پس از نرخ‌گذاری جدید، بازاریابی‌های لازم و اطلاع‌رسانی به سازمان هواپیمایی وارد این عرصه خواهند شد. غوابش گفت:‌ با توجه به زمان‌بر بودن طراحی جداول قیمتی جدید و لزوم اطلاع‌رسانی آن به سازمان هواپیمایی کشوری، ثابت ماندن قیمت بلیت هواپیما توسط برخی شرکت‌ها طبیعی است. دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی درباره تمهیدات اندیشیده شده برای جلوگیری از تبانی و اخلال در بازار رقابتی بلیت هواپیما نیز اظهار کرد:‌ طبق قانون بر تمام بازارهای رقابتی نظارت صورت می‌گیرد و قطعا شرکت‌های هواپیمایی نیز از این موضوع مستثنا نیستند. وی گفت:‌ با آزادسازی نرخ‌ها انتظار می‌رود رقابتی مناسب بین شرکت‌ها شکل بگیرد و از طرف مقابل مسافران برای چیدن برنامه‌های سفر انتخاب‌های بیشتری داشته باشند اما اگر هر عاملی در این رقابت خلل ایجاد کند طبق قانون مورد برخورد قرار خواهد گرفت. به گزارش ایسنا، طبق برنامه پنجم توسعه باید نرخ بلیت سفرهای هوایی از حالت دستوری خارج شود که بر این اساس طبق تصویب شورایعالی هواپیمایی و اعلام قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی مقرر شده بود از 28 اردیبهشت، نرخ‌ها آزاد شود که این دستورالعمل کمی دیرتر از موعد به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شد. تاکنون قیمت بلیت هواپیما به صورت دستوری از سوی شورایعالی هواپیمایی تعیین و با تایید رئیس‌جمهور ابلاغ می‌شد که براساس آن در آخرین تغییر که از 14 آبان 91 اعمال شد، نرخ بلیت پرواز در مسیرهای داخلی 65 تا 70 درصد افزایش یافت لذا با توجه به اینکه تاکنون قیمت‌ها در هر مسیر دستوری و مشخص شده بود احتمال تخلف کمتر وجود داشت و مسافران نرخ‌های مصوب را به راحتی مطلع می‌شدند اما اکنون با اجرای آزادسازی و متنوع‌سازی، نرخ‌ها از حالت دستوری خارج می‌شود و ممکن است هر ساعت و هر روز قیمت یک مسیر متفاوت باشد. البته این امر مزایایی از جمله رقابت‌پذیری میان ایرلاین‌ها را دارد و مسافران هم می‌توانند برای ارزان شدن سفر خود زمان‌های کم‌تقاضاتر را انتخاب کنند اما نگرانی‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که با توجه به سخت شدن نظارت در این شرایط، بازار فروش بلیت چگونه خواهد بود؟