دامن سبز خراسان امروز در پی برداشت‌های بی‌رویه داغدار گونه‌های گیاهی است و مراتع این استان با خالی شدن از این گونه‌های گیاهی آرام و بی‌صدا به سمت بیابان شدن پیش می‌رود. به گزارش مهر، دامن سبز خراسان که روزگاری خاستگاه گونه‌های نادری از گیاهان بوده امروز و در پی برداشت‌های بی‌رویه یا چرای غیراصولی و زیاده از حد دام‌ها آرام و بی‌صدا به سمت بیابان شدن پیش می‌رود. مراتع و دشت‌های خراسان رضوی از دیرباز مامن و خاستگاه گونه‌های مختلفی از گیاهان دارویی و انواع گیاهانی بوده که امروزه مصارف اقتصادی زیادی دارند. عطاران و طبیبان در گذشته‌های دور این سرزمین با بهره‌گیری از گونه‌های گیاهان دارویی مرهمی برای درمان بیماران مهیا می‌کردند اما امروزه و در پی برداشت بی‌رویه از گیاهان گونه‌های نادر این سرزمین با خطر انقراض مواجه شده و مراتع آرام و بی‌صدا به سمت بیابان شدن پیش می‌رود. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی در این باره به مهر می‌گوید: مراتع استان خراسان زیستگاه گونه‌های مختلفی از گیاهان دارویی است، طوری که بیش از 200 گونه گیاه دارویی در سطح استان بویژه مراتع شناسایی شده است. حسن تقوایی ابراز می‌کند: بخشی از گونه‌های گیاهان دارویی شناسایی‌شده در مراتع برداشت و صادر می‌شود. وی عنوان می‌کند: متاسفانه از مشکلات ما در این حوزه نبود فرآیند تبدیل و فرآوری این گیاهان دارویی است که ارزش دارویی و اقتصادی زیادی هم دارند. تقوایی می‌افزاید: وسعت مراتع استان خراسان رضوی شش میلیون و 600 هزار هکتار است ولی متاسفانه از این مراتع بیش از ظرفیت بهره‌برداری می‌شود که این روند تخریب مراتع را در پی دارد. وی ادامه می‌دهد: برداشت بی‌رویه گیاهان خودرو اعم از دارویی یا هیزم و نیز چرای بی‌رویه و بیش از حد دام‌ها از عوامل مهم تخریب مراتع در استان خراسان‌رضوی محسوب می‌شود. تقوایی با بیان اینکه مراتع ظرفیت‌های بسیار ارزشمندی به لحاظ اقتصادی دارند، ابراز می‌کند: مراتع در صورت تقویت می‌تواند به معیشت مردم و نیز اقتصاد استان کمک قابل توجهی داشته باشد در غیر این صورت به عرصه بیابانی و کانون‌های بحران استان افزوده خواهد شد. وی ادامه می‌دهد: در این میان وسعت بیابان‌های استان هم با 15 کانون فرسایش بادی به بیش از یک‌میلیون و 700 هزار هکتار می‌رسد. تقوایی می‌گوید: توسعه بیابان، تغییر اقلیم، افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی و خشک شدن منابع آبی از جمله تهدیدهایی است که نیاز به برنامه‌ریزی جدی دارد. معاون اداره کل جنگلداری استان خراسان‌رضوی هم درباره گونه‌های گیاهان نادر خراسان به مهر می‌گوید: در حال حاضر مساحت جنگل‌های ارس استان حدود 250 هزار هکتار، جنگل‌های پسته 49 هزار هکتار، بنه و بادامشک و ارغوان 201 هزار هکتار و جنگل‌های جلگه‌ای تاغ و قیچ 497 هزار هکتار است. ناصر مرجانی ابراز می‌کند: عمده بهره‌برداری‌های معمول از جنگل‌ها و مراتع استان شامل چرای دام در عرصه‌های جنگلی و مراتع، بهره‌برداری از محصولات غیرچوبی شامل میوه درختان جنگلی مثل پسته جنگلی و بنه، سماق، بادامشک، ارغوان و انواع صمغ و ریشه گیاهان است که اگر بیش از حد و غیراصولی باشد گیاهان و مراتع را با خطر مواجه می‌کند. وی با اشاره به وجود حدود 250 گونه گیاه دارویی و صنعتی در استان ادامه می‌دهد: این امر اشتغال قابل توجهی برای روستاییان استان ایجاد می‌کند و لزوم حفاظت از آنها را دوچندان می‌کند. مرجانی ابراز می‌کند: در سال‌های اخیر به جهت مدیریت خوب منابع طبیعی و همکاری مسؤولان تامین سوخت استان بهره‌برداری به جهت تامین سوخت روستاییان از جنگل‌ها کمرنگ شده است. مرجانی می‌گوید: حفاظت از جنگل‌های پسته طبیعی در کلات نادر از دیگر موارد حفظ گونه‌های طبیعی در استان است، این جنگل‌ها بالغ بر 47 هزار هکتار وسعت دارد. معاون اداره کل جنگلداری استان خراسان رضوی می‌گوید: حفظ گونه‌های گیاهی باقدمت و باارزش اهمیت فراوانی دارد چرا که وجود هر کدام از این گونه‌ها برای طبیعت ضروری است و از تخریب و بیابانی شدن مراتع و جنگل‌ها جلوگیری می‌کند. گیاهان سرمایه‌های ارزشمندی هست که با وجود خود از سست شدن خاک و فرسایش آن و در نتیجه بیابانی شدن جلوگیری می‌کند. اگر روند برداشت از گیاهان در مراتع به همین منوال پیش رود دیر یا زود بیشتر مراتع استان با خطر بیابانی شدن مواجه می‌شوند؛ خطری که بیش از همه انسان را تهدید می‌کند.