زهرا قزیلی: ماه مبارک رمضان مقطعی یک ماهه است که طولانیترین کنداکتور تلویزیون از حیث میزان مخاطب خواهد بود. سریالهای مناسبتی در ایام مختلف مورد توجه مخاطبان قرار میگیرد اما ماه مبارک رمضان به گونهای است که مخاطبان بیشتری پای تلویزیون مینشینند و تلاش مدیران و سازندگان آثار را به خوبی دنبال میکنند. به این خاطر باکس ماه مبارک رمضان یکی از مهمترین باکسهای پخش تلویزیون به شمار میآید و در کانون توجه برنامهسازان و اهالی رسانه است. دنبال کردن سریالهای مناسبتی صداوسیما در ماه مبارک رمضان نزد بسیاری از مردم ایران به یک عادت تبدیل شده است. در این ایام گیرندههای ماهواره خاموش میشوند و همه افراد خانواده پس از گذراندن یک روز روزهداری، در کنار سفره افطار که برای خانوادههای ایرانی ـ اسلامی حائز اهمیت و احترام است دور هم جمع میشوند و سریالهای تلویزیونی را دنبال میکنند. شاید بسیاری از مردم در طول سال و در روزها و شبهای معمول، علاقه چندانی به دنبال کردن سریالهای تلویزیونی ندارند اما با شروع ماه مبارک رمضان، علاقهمند به پیگیری اینگونه برنامهها میشوند. یکی از دلایل چنین گرایشی نزد مردم، همزمان بودن پخش این سریالها با لحظات ناب و شیرین افطار و پس از افطار است؛ همه افراد خانواده در هنگام اذان موظف به حضور در فضای خانه و دور هم نشستن هستند و موقعی که همه اعضای خانواده گردهم میآیند و فضایی آمیخته از معنویت و تفریح بر منازل جاری میشود، اینجاست که رسانه و سازندگان آثار تلاش بیوقفه خود را به نمایش میگذارند. به صورت جدی تلویزیون از رمضان سال 80 به پخش سریالهای ماه رمضان پرداخت و با موفقیتی که در جذب مخاطب کسب کرد طبیعی بود که این موفقیت را در سالهای بعد هم تکرار کند. موقعیت زمانی ماه رمضان حد فاصل افطار تا سحر در ماههای تابستان که اوقات فراغت بینندگان زیاد است فرصت مناسبی برای تلویزیون به شمار میآید، از سوی دیگر در این ماه شرایط فردی و اجتماعی مردم به گونهای است که آمادگی بیشتری برای پذیرش مضامین متعالی دارند و همین امر باعث میشود سریالهای تلویزیونی بتوانند برای تامین نیازهای مخاطب در این مقطع زمانی بیش از پیش موفق عمل کنند. به سراغ بازیگران سریالهای مناسبتی رفتیم تا نظر آنها را درباره حضور در سریالهای مناسبتی و اینکه سریالهای مناسبتی ماه مبارک رمضان چقدر میتواند بر مخاطب تاثیرگذاشته و سازندگان را به اهداف خود نزدیک کند، جویا شویم.
پاک نیت: کیفیت، مخاطب را پای تلویزیون مینشاند
محمود پاکنیت از بازیگران سینما و تلویزیون که در تعدادی از سریالهای مناسبتی تلویزیون به ایفای نقش پرداخته است و هماینک سریال «یوسف پیامبر» با بازی او در شبکه تماشا روی آنتن میرود، درباره تاثیرگذاری سریالهای تلویزیونی بر مخاطب گفت: اگر سریال خوب و سازنده باشد، در هر زمانی تاثیرگذار خواهد بود، زیرا مردم ما علاقه زیادی به تلویزیون دارند و اوقات بیکاریشان یا تلویزیون نگاه میکنند یا به میهمانی میروند یا در سفر هستند.
وی در ادامه تاکید کرد: اکثریت مردم به هرحال نیاز دارند اوقات بیکاری خود را با تلویزیون پر کنند اگر تلویزیون بتواند مخاطب را جذب کند و آنچه که باید و نیازش است را فراهم کرده و در اختیارش قرار دهد، میتواند تاثیرگذار باشد. باید بهگونهای سریالها ساخته شود که هم جنبه تفریحی داشته باشد و هم فرهنگ اجتماعی جامعه را بالا ببرد. جذابیت آثار هم نکته مهمی است که باید سازندگان و مدیران به آن توجه داشته باشند تا مخاطب از پای تلویزیون بلند نشود یا مدام کانال تلویزیون را تغییر ندهد. کیفیت در آثار تلویزیونی حرف اول را میزند و جذب یا دور کردن تماشاچی از تلویزیون به دست خود ما است. اگر کار خوب تولید شود در هر زمانی که پخش شود بیننده خود را جذب میکند.
محدودیت زمانی و کاهش خلاقیت
وی درباره فشار کاری در سریالهای مناسبتی که باید در تایم خاص از شبکههای تلویزیون پخش شود، گفت: سالهاست میگوییم اگر میخواهیم کار با کیفیت روی آنتن داشته باشیم باید زمان مناسب در تولید داشته باشیم. متاسفانه سیاست غلطی وجود دارد که کارها در شرایط محدود زمانی آماده میشود، در این شرایط خلاقیت از بین میرود و بازیگر و عوامل سازنده به جایی میرسند که دیگر نمیتوانند خلاق باشند. گاهی اوقات فرصتی برای حفظ کردن متن هم به به بازیگر داده نمیشود و به همین دلیل سریال حس و حال لازم را ندارد و عجله در کیفیت کار تاثیر بدی دارد. بازیگر نقش حضرت «یعقوب» در ادامه تاکید کرد: مناسبتهای مذهبی ما کاملا مشخص است، باید از پایان رمضان به فکر رمضان سال آینده بود و کارها را سفارش داد. شرایطی فراهم شود که نویسنده چند متن آماده کند که مدیران سازمان برای انتخاب و سرمایهگذاری دستشان باز باشد اما همیشه 2 ماه قبل از آغاز ماه مبارک رمضان تصمیم به ساخت سریال گرفته میشود و تولیدکنندگان هم به سرعت و با شتاب که تاثیر منفی در کیفیت اثر دارد، سریالها را میسازند. سود و منفعت رسانه در دیده شدن اثرش است اما متاسفانه برخی سازندگان تنها به فکر ارزانتر تمام شدن کار هستند و کارها را به سرعت تولید میکنند و همین امر بر کیفیت اثر تاثیر منفی گذاشته و مخاطب را از تلویزیون دور میکند. هرقدر کار با کیفیت ساخته شود بهتر دیده میشود و رسانه مورد توجه قرار میگیرد.
فضای مفرح و سرگرمکننده مناسب ماه رمضان
پاکنیت که امسال در قسمتهایی از سریال «هفت سنگ» به عنوان میهمان حضور دارد درباره اینکه اقبال مخاطبان در این ماه به چه موضوعاتی خواهد بود، گفت: ماه مبارک ماه مولای متقیان است که در این ماه به شهادت رسیدند اما چون ماه رحمت، مغفرت و مبارک است باید فضایی شاد برای بینندگان در نظر گرفته شود. کارهایی که بتواند سرگرمکننده باشد و تماشاچی را پای تلویزیون بنشاند بهتر میتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند تا سریالهای اجتماعی.
«هفت سنگ» سریالی گرم و صمیمی
وی درباره حضورش در هفت سنگ گفت: قرار بود نقش یکی از شخصیتهای اصلی را بازی کنم که به دلیل همزمانی با کار دیگر موفق به حضور در این سریال نشدم. قسمت اول سریال را دیدم که به نظرم بد نیامد، دو سه سکانس در این سریال بازی کردم. از کل کار با خبر نبودم و به دلیل آشنایی با تهیهکننده و کارگردان در چند سکانس بازی کردم. به نظر سریال گرم، صمیمی و خوبی است.
بلوکات: کارهای مناسبتی تمرکز و انرژی زیادی از بازیگر میگیرد
لیلا بلوکات از جمله بازیگرانی است که تاکنون در 5 سریال مناسبتی بازی کرده است و از آن دسته بازیگرانی است که علاقه زیادی به بازی در سریالهای مناسبتی دارد. او درباره سختی کار در سریالهای مناسبتی برای رساندن سریال به پخش گفت: من به شخصه طرفدار سریالهای مناسبتی هستم. در حال حاضر سریال مناسبتی بیشتر مورد توجه بیننده است. البته تولید کارها مثل گذشته نیست اما سریالهای مناسبتی در ماه مبارک رمضان به خوبی دیده میشوند. در چند سال گذشته سریالهای مناسبتی با قدرت بیشتری عمل میکردند. وی ادامه داد: تا جایی که میدانم تمام شبکهها عزمشان را جزم میکنند تا یک کار خوب به مناسبت ماه رمضان یا محرم و نوروز تولید کنند اما در میان سریالهای مناسبتی، سریالهای ماه مبارک بیش از سریالهای مناسبتی دیگر دیده میشود و به شخصه در اولویتم است که کار ماه رمضان را بازی کنم. بلوکات درباره کارهای ماه رمضانی گفت: ما میدانیم که ماه مبارک رمضان پرمخاطبترین زمان برای دیدن سریالهای تلویزیونی است اما تولیدکنندگان یکی دو ماه قبل از مناسبت، کار را جلوی دوربین میبرند ولی اگر فرصت بیشتری داشته باشیم کار باکیفیتتر و تمیزتر روی آنتن میرود. با اینکه کارهای مناسبتی شاید تا 18 ساعت به طول بینجامد و تمرکز و انرژی زیادی از بازیگر میگیرد اما دیده شدن اثر توسط مخاطب از اهمیت زیادی برخوردار است.
احترام و همنشینی پای سفره افطار
وی در ادامه تاکید کرد: در شرایط فعلی نگه داشتن بیننده جلوی تلویزیون کار سختی است. با توجه به کانالهای زیاد تلویزیونی و ماهوارهای، تنها ماهی که بیننده تلویزیون را نگاه میکند ماه مبارک رمضان است زیرا در طول روز، روزه میگیرد و زمانی که افطار کرد جلوی تلویزیون مینشیند. به جرات میتوان گفت مردم در این ماه ماهواره نمیبینند و سریالهای تلویزیون را دنبال میکنند. در ماه رمضان مخاطب میخواهد کارها را دنبال کند بیشتر از ماه محرم و ایام نوروز. سفره افطار برای همه مسلمانان محترم و عزیز و میمون است. سالیان سال هم بگذرد این احترام و همنشینی پای سفره افطار از بین نمیرود. وقتی دور هم جمع میشوند سریالها را دنبال میکنند.
به شعور مخاطب توهین نشود
وی در پاسخ به این سؤال که بینندگان، کارهای اجتماعی را در این ماه دنبال میکنند یا مضامین کمدی، گفت: هر سال گونههای مختلف از جمله طنز، اجتماعی و ماورایی را در سریالهای تلویزیونی میبینیم و اکثر این کارها دیده میشود اما در همه کارها باید سازندگان به این نکته توجه داشته باشند که به شعور مخاطب توهین نشود. مخاطب ما روبه رشد است اگر معضلات اجتماعی قرار است به نمایش گذاشته شود باید برای بیننده ملموس باشد یا اگر گونه طنز باشد باید لطافتها و طنازی به گونهای باشد که بیننده خوشش بیاید.
عباسی: قصه در پیگیری بینندگان تأثیرگذار است
گلاره عباسی، بازیگر سینما و تلویزیون که این روزها مشغول بازی در سریال «مدینه» ساخته سیروس مقدم است درباره توجه تماشاگران به سریالهای مناسبتی گفت: سریالهای مناسبتی مدتهاست مورد توجه بینندگان قرار میگیرد. ببیندگان از سریالهای مناسبتی در ماه رمضان استقبال میکنند و قصه سریال در پیگیری مخاطب تاثیرگذار است. هر کار خوبی مخاطب خودش را پیدا میکند.
آثار اجتماعی در میان جوانان مقبولتر است
عباسی درباره فشار کار بر بازیگران سریالهای مناسبتی گفت: ماه رمضان 30 شب است، فشار کار زیاد است اما به عقیده من نباید از فشار کار هراسی داشت. اکثر بازیگران و سازندگان آثار عشق خاصی به کار دارند و فشار کار را تحمل میکنند و چشم به نتیجه کار و دیده شدن دارند. کارهای مناسبتی فرصت خیلی خوبی است که همزمان کار تولید و پخش میشود و بازخوردها را میتوان شاهد بود. امیدوارم مردم کار را ببینند و دوست داشته باشند. وی درباره سریال مدینه توضیح داد: به دیده شدن «مدینه» توسط مخاطبان خیلی امیدوارم. متن خوب اجتماعی آقای نعمتالله و کارگردانی خوب آقای مقدم همچنین بازیگرانی که در این سریال حضور دارند باعث میشود مجموعه موفقی تولید شود. قصههای اجتماعی در میان مردم خیلی جواب میدهد، مسائل روز جامعه برای جوانان هم جذاب است. عباسی درباره تاثیر جامجهانی بر سریالهای تلویزیونی گفت: بالاخره جامجهانی تاثیر خودش را میگذارد اما اگر سریال خوب باشد بیننده کار را میبیند و کیفیت و جذابیت تاثیر خود را خواهد گذاشت. سریالهای مناسبتی تولید شده در ماه مبارک رمضان در سالهایی از تنوع در سوژه و مضمون برخوردار بوده و در سالهایی به دلیل کیفیتهای نازل و نزدیک بودن مضامین آنچنان که شایسته است مورد توجه قرار نگرفته. امسال باید منتظر ماند و دید سریالهای تلویزیونی که همزمان با پخش بازیهای جامجهانی روی آنتن میروند چقدر میتوانند نظر بینندگان را به خود جلب کنند.