حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدمحمود  نبویان: 4- راستی! در مذاکرات بعدی که باید تحریم‌های سخت نفتی و بانکی را برطرف کنیم، آیا چیزی برای مذاکره داریم؟ به قول آقای روانچی، در مذاکره باید چیزی بدهیم و چیزی بگیریم، حال در مذاکره اصلی چه چیزی را باید بدهیم تا دشمنان ما تحریم‌های اصلی یعنی تحریم بانکی و نفتی را رفع کنند؟ آیا می‌خواهیم اصل فردو یا نطنز را نیز بدهیم؟ (قابل توجه است که به تصریح آقای عراقچی در کمیسیون امنیت ملی، اراک که خط قرمز ما بوده است را در همان مذاکرات اولیه برای تفاهمنامه ژنو از دست داده‌ایم.) در پاسخ همین سوال، آقای تخت‌روانچی– از مذاکره‌کنندگان تفاهمنامه ژنو- در جلسه فراکسیون اصولگرایان مجلس در بعدازظهر تاریخ 12/9/1392 که برای همین موضوع تشکیل شده بود، بیان داشته‌اند که ما در انتهای کار برای مذاکره: 1- 7 تن مواد غنی شده 5/3درصد داریم،
2- اراک را داریم، 3- فردو را داریم و 4- پروتکل الحاقی را داریم. (همین اظهارات از سوی آقای عراقچی در جلسه کمیسیون آموزش
و تحقیقات مجلس در عصر سه‌شنبه 19/9/1392 نیز
بیان شده است.)
سوال این است که این امور از خطوط قرمز نظام است یا اموری هستند که قابل مذاکره هستند؟ با توجه به اینکه ما از دستیابی به بهره‌برداری از اراک در همین تفاهمنامه دست کشیده‌ایم، در فردو نیز قبول کرده‌ایم که غنی‌سازی 20درصد نداشته باشیم، روی چه امری می‌خواهیم مذاکره کنیم؟ آیا از غنی‌سازی 5درصد می‌خواهیم دست بکشیم؟ آیا می‌خواهیم 7تن ذخیره را نابود کنیم؟ روشن است که تنها برای سوخت رآکتور بوشهر برای تولید یکهزار مگاوات برق، نیازمند 30 تن اورانیوم غنی شده 5/3درصد تا 5درصد در سال هستیم، در حالی که ظرفیت غنی‌سازی موجود در نطنز صرفا سالی 2 تن است، در این صورت ما برای تولید سوخت یک سال رآکتور بوشهر نیازمند ظرف زمانی 15 سال هستیم. با عنایت به تعهد مذاکره‌کنندگان ایرانی به عدم نصب سانتریفیوژهای نسل جدید (براساس بندهای 6 و 11 از مواردی که در گام اول، طرف ایرانی پذیرفته است) –که قابلیت‌های زیادی در سرعت و نیز حجم غنی‌سازی دارند- معلوم نیست از دست دادن 7 تُن مواد غنی شده منتهی به چه وابستگی تمام‌عیار به دشمنان خواهد شد!
درباره پروتکل الحاقی نیز باید توجه داشته باشیم که متاسفانه بدون تصویب مجلس، برخی از بندهای آن از جمله نظارت‌های سرزده بدون اطلاع و بااطلاع (براساس بند 25 از مواردی که در گام اول، طرف ایرانی تعهد کرده است) را مذاکره‌کنندگان ایرانی پذیرفته‌اند. از سوی دیگر، با عنایت به از دست دادن بخش غالب هسته‌ای کشور، پذیرش یا عدم آن هیچ امتیازی برای ایران نبوده و نمی‌توان به وسیله آن تحریم‌های سخت نفتی یا بانکی را از بین برد.
5- اما آنچه به دست آورده‌ایم، رفع تحریم‌های اصلی و سخت بانکی و نفتی نیست بلکه به دو بخش وعده‌های نسیه و موارد نازل فعلی و نقدی تقسیم می‌شود (در بیانیه توجیهی آمریکا درباره تفاهمنامه ژنو در این باره آمده است: در ازای این گام‌ها از سوی ایران کشورهای 1+5  امتیازهایی محدود، موقت، هدفمند و قابل بازگشت به ایران ارائه خواهند داد و در عین حال بخش اعظم تحریم‌های ما از جمله تحریم نفت، نظام مالی و بانکی در جای خود باقی خواهند ماند. اگر ایران نتواند به تعهدات خود عمل کند ما کاهش تحریم‌ها را ملغی اعلام خواهیم کرد).
الف- اما وعده‌های نسیه: به ایران وعده داده شده اگر به تعهدات خود عمل کند، تحریم‌های جدیدی در آینده از سوی شورای امنیت سازمان ملل (براساس بند 9 از مواردی که در گام اول،  غربی‌ها تعهد کرده‌اند)، اتحادیه اروپایی (براساس بند 10 از مواردی که در گام اول، غربی‌ها تعهد کرده‌اند) و آمریکا (براساس بند 11 از مواردی که در گام اول، غربی‌ها تعهد کرده‌اند) وضع نمی‌شود.
ب- اما وعده‌های نقدی: طرف غربی بیان کرده است (قابل توجه است که رقم‌های زیر در توافقنامه ذکر نشده بلکه بیرون از آن از سوی مسؤولان آمریکایی در بیانیه توجیهی بیان شده و اگر آنها نسبت به اعداد و ارقام بیان شده مشکل ایجاد کنند، طرف ایرانی نمی‌تواند اعتراض کند):
از 100 میلیارد دلاری که به زور از ایران بلوکه شده، تقریبا 8 میلیارد دلار در طول 6ماه به صورت قسطی به ایران پرداخت می‌شود، از فروش نفت ایران در طول 6ماه، ایران می‌تواند تنها به 20درصد آن دسترسی داشته باشد (که معادل 2/4 میلیارد دلار است، در بیانیه توجیهی آمریکا درباره تفاهمنامه ژنو در این مورد آمده است: «به شرطی که ایران به تعهداتش عمل کند 2/4 میلیارد دلار حاصل از این فروش به شکل اقساط به ایران منتقل می‌شود.») و با بخشی از بقیه پول نفت که به مقدار بلوکه‌شده‌های ایران افزوده می‌شود، می‌تواند خوراک، دارو و لوازم پزشکی تهیه کند، نیز با بخش دیگر آن بدهی خود را به سازمان ملل و نیز دانشگاه‌ها و کالج‌های خارجی پرداخت کند. بدهی به کالج‌ها و دانشگاه‌های خارجی 400 میلیون دلار است که به ما اجازه داده‌اند این مبلغ را به آنها پرداخت کنیم.