ثمانه اکوان: قرارداد نفتی ایران و روسیه با واکنش بشدت منفی رسانه‌های آمریکایی و مقامات وزارت خزانه‌داری این کشور روبه‌رو شده است. توافق جدید میان روسیه و ایران برای ارتباط نزدیکتر اقتصادی بین مسکو و تهران، شامل قرارداد نفتی به ارزش 35/2میلیارد دلار در سال است. این قرارداد 5 ساله آخرین تحرک انجام شده از سوی شرکت‌های بین‌المللی برای هجوم به بازار ایران است، آنطور که رسانه‌های اروپایی خبر داده‌اند، بسیاری از شرکت‌های اروپایی بویژه شرکت‌های اقتصادی آلمانی با نگاه به تفاهم نوشته شده نفتی ایران با روسیه به دنبال رقابت بر سر سایر بازار‌های ایران هستند.  این قرارداد که روز چهارشنبه به امضای وزیر انرژی روسیه و زنگنه، وزیر نفت ایران رسیده است، واکنش‌های متعددی را در میان مقامات و رسانه‌های آمریکایی به‌وجود آورده است. در بیانیه‌ای که توسط وزارت انرژی روسیه منتشر شده، آمده است: این یادداشت تفاهم زمینه‌های لازم برای گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی در زمینه ساخت و ساز و بازسازی ظرفیت تولید برق، توسعه زیرساخت‌های شبکه‌های برق، گاز و همچنین عرضه ماشین آلات، تجهیزات و کالاهای مصرفی را فراهم می‌سازد. الکساندر نواک همچنین در این بیانیه تصریح کرده است مسائل مربوط به این موضوعات، نهم و دهم سپتامبر(18 و 19شهریور) در جلسه کمیسیون بین دولتی روسیه و ایران بحث خواهد شد.
جزئیات قرارداد نفتی
اولین موضوع در قرارداد ایران و روسیه که به سرعت با واکنش منفی آمریکایی‌ها نیز روبه‌رو شده است، مساله خرید نفت از ایران یا مبادله آن با کالاهای مصرفی و غذایی است. در ابتدای امر دوطرف بر سر مبالغ بالایی به مذاکره پرداختند و گفته می‌شد قرار است 25 میلیون تن نفت در طول سال از ایران صادر شود که این میزان به اندازه یک چهارم کل نفت ایران بود. هم‌اینک اما این توافق با تغییراتی روبه‌رو شده است. براساس گزارش روزنامه کامرسانت روسیه، دوطرف هم‌اینک به مقدار کمتری نظیر 5/2تا 3 میلیون تن نفت در سال راضی شده‌اند و این قرارداد به طور متوسط سالانه در حدود 35/2 میلیارد دلار برای ایران به ارمغان خواهد آورد.  این میزان صادرات نفتی به روسیه آنطور که مقامات روس گفته‌اند تحریم‌های ایران را نقض نمی‌کند اما میزان بالای این قرارداد نگرانی‌هایی را برای آمریکا به وجود آورده است. براساس این قرارداد، میزان نفتی که ایران به روسیه می‌فروشد برابر با 10 درصد از میزان صادرات نفت روسیه به کشورهای آسیای شرقی و همچنین 2 درصد از میزان صادرات روسیه به کشورهای اروپایی است. به نظر می‌رسد هدف اصلی روسیه از خرید نفت ایران، صادرات دوباره آن به کشورهای آفریقایی است و بخشی از آن نیز به چین صادر خواهد شد.
تغییر در روابط روسیه - آمریکا
از نظر تحلیلگران روس، امضای تفاهمنامه همکاری اقتصادی بین روسیه و ایران در شرایط کنونی و در زمان فعلی به معنای ایجاد تغییرات بنیادین در روابط روسیه و غرب است. روزنامه کامرسانت تاکید کرده است: مسکو تمام تلاش خود را برای پیدا شدن راه‌حل مسالمت‌آمیز برای پرونده هسته‌ای ایران انجام داد اما حالا به فکر اقداماتی است که می‌تواند باعث بروز برخی واکنش‌های تند از جانب ایالات متحده شود. این مساله به این دلیل است که روسیه دیگر نمی‌خواهد به توصیه‌های مقامات ایالات متحده گوش دهد.  از نظر تحلیلگران روس این کشور تاکنون برای اجرای قرارداد نفتی با ایران به مساله تهدید آمریکا به تحریم روسیه نیز توجه می‌کرد اما با توجه به اوضاع و شرایط جدید به وجود آمده دیگر نیازی نمی‌بیند که به این تهدیدها توجهی بکند. از سوی دیگر روسیه بر این باور است که هم‌اینک هم بسیاری از شرکت‌های اروپایی به سمت بازارهای ایران هجوم آورده‌اند و دیگر نمی‌توان در این زمینه مساله رقابت را درنظر نگرفت. تصمیم آلمان برای از سر گیری روابط اقتصادی با ایران آن هم به میزان 10میلیارد یورو در سال روسیه را به این فکر انداخته که جایگاه خود در بازار ایران را تقویت کند.
واکنش آمریکا
همانطور که از قبل نیز پیش‌بینی می‌شد، مقامات آمریکایی بشدت به این قرارداد اعتراض کرده‌اند. دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا در گفت‌وگویی بیان کرده است واشنگتن احتمالا تحریم‌های جدیدی علیه روسیه به دلیل توافق نفتی با ایران اعمال خواهد کرد. کوهن گفت: آمریکا پیش از این درباره توافق با ایران به روسیه هشدار داده و برای این کار تحریم‌های بیشتری در نظر خواهد گرفت. روسیه سیاست بی‌اعتنایی به این هشدار‌ها و تهدیدات را در پیش گرفته است. به همین دلیل لیوان زاگاریان، سفیر روسیه در ایران به خبرگزاری ایتارتاس گفته است این کشور در آینده علاوه بر تأمین نفت خام از ایران، محصولات دیگر نظیر محصولات پتروشیمی، سیمان، فرش، سبزیجات و میوه‌جات فرآوری شده را هم از ایران وارد خواهد کرد. خبرگزاری ریانووستی به نقل از مقامات کرملین بیان کرده است که کاخ سفید از همان ابتدای مطرح شدن این قرارداد تلاش زیادی کرد که مسکو را از انعقاد این قرارداد بر حذر دارد و هم‌اینک نیز کارشکنی زیادی در این باره انجام می‌دهد. به همین دلیل کرملین از تهدید آمریکا به تحریم‌های بیشتر ترسی ندارد.  به نظر می‌رسد پوتین در برابر تهدیدات آمریکا و اتحادیه اروپا شمشیر خود را از رو بسته تا ثابت کند تحریم‌ها اثری بر وضعیت اقتصادی کشورش ندارد. به همین دلیل روز پنجشنبه روسیه واردات هر نوع مواد غذایی و محصولات کشاورزی از کشورهایی نظیر نروژ، کانادا و اتحادیه اروپا را ممنوع اعلام کرد.