بهزاد مهرکش: بعد از انتشار گزارش 6 ماه نخست یارانه مطبوعاتی وزارت ارشاد و بویژه رسانههای حامی دولت، انتظار میرفت از سوی مقامات مسؤول در وزارت ارشاد توضیحات قانعکنندهای در اینباره به افکار عمومی بویژه جامعه مطبوعاتی داده شود. با این حال این مهم صورت نگرفت. در این میان اختصاص نزدیک به
یک میلیارد تومان یارانه به 2 روزنامه وابسته به موسسهای که گفته میشود معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد مسؤولیت مستقیمی در آن موسسه دارد؛ اعتراضها را شدت بخشید. از سوی دیگر یارانه 4 برابری یک روزنامه استانی نسبت به روزنامه سراسری «وطن امروز» هم قابل تامل بود. به منظور بررسی بیشتر موضوع و با توجه به اینکه این موضوع مورد اعتراض طیف رسانههای منتقد دولت قرار گرفته و به نحوی باعث بهره ویژه رسانههای حامی دولت شده است «وطن امروز» با حجتالاسلاموالمسلمین نصرالله پژمانفر، رئیس کمیته رسانهای مجلس شورای اسلامی گفتوگو کرد.
یکی از انتقادات وارد به وزارت ارشاد که در میان حجم انبوه اشکالات موجود در این وزارتخانه به صورت ویژه مطرح است عملکرد معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد و نوع نگاه آن به رسانههاست. برای ورود به بحث توضیحاتی درباره رسالت واقعی این نهاد دولتی ارائه دهید.
وظیفه دولت در ارتباط با مطبوعات این است که زمینه حضور مطبوعات را برای مردم فراهم کند. با توجه به اینکه بخشی از نیازهای اساسی مردم از جمله اطلاعرسانی توسط مطبوعات صورت میگیرد، دولت موظف است حمایتهای لازم را از رسانهها و مطبوعات انجام دهد اما نکتهای که در این میان مطرح است اینکه مدیریت مطبوعات مدیریت با سلایق مختلف است و قاعدتا ممکن است برخی از آنها با سلایق مدیران اجرایی هماهنگ نباشد. لذا این موضوع نباید در نوع نگاه به رسانهها تفاوت ایجاد کند و تنها چیزی که از لحاظ قانونی باید رعایت شود عبارت است از جلوگیری از برخی فعالیتهای نشریاتی که با اصول و خطوط قرمز نظام هماهنگ نیست. در این موارد نهتنها نباید حمایت شود بلکه معاونت مطبوعاتی موظف به برخورد است.
به عبارتی جز در مواردی که با خطوط قرمز نظام هماهنگ نیست، معاونت مطبوعاتی باید نگاه غیرتبعیضآمیز به رسانهها داشته باشد.
بله همینطور است. در بقیه موارد به استثنای آنچه اشاره شد با توجه به اینکه چه جریانات سیاسی و چه مردم دارای نگاهها و سلایق متفاوتی هستند و بر همین اساس نشریات و رسانههای مختلفی نیز شکل گرفته، معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد موظف است حمایت یکسانی داشته باشد. این موضوع باعث خواهد شد در فضایی باز و برابر مسائل به مردم منتقل شود و مردم نیز با توجه به نوع نگاه خود برداشتهای لازم را داشته باشند و براساس آن تصمیمگیری کنند.
به نظر شما این نوع نگاه در دولت یازدهم به چه صورت است؟
یکی از ایرادات مهمی که به برخی دولتها وارد است نبودن نگاه عادلانه به مطبوعات است. همین موضوع باعث این میشود که اختلافات فاحشی در حمایتها نسبت به رسانههای مختلف ایجاد شود. معتقدیم عملکرد معاونت مطبوعاتی در صورتی درست است که با توجه به حوزه فعالیت رسانهها و مخاطبینشان از آنها حمایت لازم به عمل آید و فرصت فعالیت از برخی رسانهها به دلایل واهی گرفته نشود. خب! متاسفانه گاهی شاهد هستیم که نگاهها براساس سلایق شخصی اعمال میشود. در این دولت ما شاهد هستیم برخی نشریاتی که مسؤولان معاونت مطبوعاتی در آن نشریات مسؤولیت مستقیم دارند مورد حمایتهای ویژه و بیش از حد از یارانه مطبوعاتی قرار میگیرند اما در مقابل برخی نشریات را که انتقادات سازنده نسبت به دولت ارائه میدهند، به دلیل همین انتقادات از ردیف حمایت خارج میکنند و نهتنها حمایتهای لازم صورت نمیگیرد بلکه در مقابل نسبت به فعالیتهای آنها کارشکنی نیز میشود. الان با توجه به روز خبرنگار انتظار میرود معاونت مطبوعاتی دولت یازدهم نگاه خود را نسبت به رسانهها اصلاح کند.
به موضوع نگاه تبعیضآمیز در یارانه مطبوعات اشاره کردید. علاوه بر تفاوت فاحش در یارانه مطبوعاتی 6 ماهه اول، این موضوع در یارانه مطبوعاتی 6 ماهه دوم نیز تکرار شد. این موضوع را چطور ارزیابی میکنید.
در گزارش 6 ماهه اول یارانه مطبوعات که وبگاه خود معاونت مطبوعاتی آن را منتشر کرده است، کاملا مشخص شد هیچ منطقی پشت آن وجود ندارد و کاملا یکسری حمایتهای شخصی نسبت به نشریات صورت گرفته و لازم است نسبت به این موضوع یک کار کارشناسی دقیق و براساس منطق صورت پذیرد. خب! متاسفانه همین نگاه تبعیضآمیز بهرغم اینکه ما درباره آن تذکر داده بودیم و درخواست گزارش از چگونگی تخصیص یارانه در 6 ماهه نخست داشتیم دوباره در 6 ماهه دوم نیز تکرار شد. این یک رویه کاملا غلط و غیرقابل توجیه است.
اشاره کردید به درخواست مجلس از معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد درباره نحوه تخصیص یارانه مطبوعاتی 6 ماهه نخست. توضیحات معاونت مطبوعاتی به چه صورت بود؟
درخواستی را در اینباره به معاونت مطبوعاتی ارسال کردیم و قرار شد توضیحات خود را به صورت مکتوب به کمیسیون فرهنگی مجلس ارائه دهند که هنوز این توضیحات ارائه نشده است.
آیا مجلس نسبت به تکرار نگاه تبعیضآمیز درباره رسانهها در معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد واکنشی نشان خواهد داد؟
قطعا ما نسبت به این موضوع اعتراض خود را اعلام خواهیم کرد و در صورتی که این معاونت نتواند ادله کافی و لازم درباره نحوه تخصیص یارانه مطبوعاتی بیاورد به عنوان یک تخلف با آن برخورد خواهیم کرد.
آیا امکان دارد برای بررسی این موضوع وزیر ارشاد به مجلس فراخوانده شود؟
اقدام صورت گرفته توسط معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد مساله سادهای نیست و نباید درباره بیتالمال رویکرد سلیقهای اتخاذ کرد. این اقدام معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد سوءاستفاده از بیتالمال تلقی میشود و در حقیقت یک نوع رانت بوده و سوءاستفاده مالی محسوب میشود.
یکی دیگر از انتقادات مطرح به عملکرد معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد نگاه متفاوت در تذکر و برخورد نسبت به رسانههاست. متاسفانه در قبال برخی رسانههای حامی دولت بهرغم انتشار مطلب ساختارشکنانه از جمله کاریکاتور موهن یکی از آنها که توهین به مقاومت مردم فلسطین بود یا سکوت صورت میگیرد یا به یک تذکر صرف اکتفا میشود اما در مقابل رسانههای منتقد دولت یا تعطیل میشوند با با نامههایی از جمله آخریناخطار تهدید به تعطیلی میشوند. نگاه شما راجع به این رویکرد در معاونت مطبوعاتی چیست؟
معاونت مطبوعاتی موظف است در همان چارچوبهایی که در قانون مشخص شده نسبت به پیگیری مسائل ورود کرده و از حمایتهای جانبدارانه پرهیز کند. متاسفانه در مطبوعات فضاهایی را در برخی از رسانههای زنجیرهای میبینیم که به تعبیر رهبر انقلاب با اعصاب مردم بازی میکنند و در واقع یکسری نابسامانیهای روانی را در جامعه ایجاد میکنند. انتظار میرود با این روزنامهها و رسانههای مجازی از طرف این معاونت برخورد صورت پذیرد. متاسفانه کار تا جایی پیش رفته که حتی رهبر انقلاب نیز نسبت به برخی از این موارد تذکر دادهاند.
آیا شما ارادهای در معاونت مطبوعاتی برای برخورد با این رسانههای هنجارشکن که آرامش روانی جامعه را نیز دچار اختلال کردهاند، میبینید؟
اگر چنین ارادهای وجود داشت که اکنون طبیعتا چنین فضایی که به آن اشاره شد در برخی رسانههای مجازی و مکتوب وجود نداشت. امیدوارم برخی تذکرات داده شده به معاونت مطبوعاتی در عملکرد آن تغییر ایجاد کرده و این معاونت با برخی از رسانههایی که آرامش روانی جامعه را بر هم میزنند برخورد لازم را انجام دهد. به نظر میرسد جز توقیف هیچ برخورد دیگری نمیتواند جلوی اقدامات ساختارشکنانه برخی از این رسانههای زنجیرهای را بگیرد.