گروه اقتصادی: حدود 2 هفته از اطلاع‌رسانی درباره وجود نوعی روغن گیاهی در محصولات لبنی کشور می‌گذرد. 2 هفته‌ای که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را در التهابی سخت قرار داد و هر یک در تردید تولید و مصرف ماندند. عدم شفاف‌سازی درباره نام برندهای متخلف همچنان چتر ناامنی را بر سر مصرف‌کنندگان نگه داشته با این حال سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد در بیانیه‌ای مشترک از مردم خواستند تا با خیال راحت، لبنیات مصرف کنند چراکه متخلفان شناسایی شده، به ‌آنها تذکر داده شده و حدود 7 قلم از کالاهای لبنی پالم‌دار از چرخه تولید حذف شده است اما این همه ماجرا نیست؛ چه در سوی دیگر تولیدکنندگان شیرهای پرچرب (چربی 3 درصد) که هر روز یا یک روز در میان، این نوع محصول را تولید و به بازار مصرف عرضه می‌کردند اقدام به حذف آن کرده و چند روزی است که محصولات خود را با نام شیرهای نیم‌چرب (چربی 2 درصد) به مشتریان ارائه می‌کنند. این اقدام از آنجا صورت گرفته که شیرهای تولیدی این کارخانجات به‌دلیل عدم استقبال مردم در پی اعلام پالم‌دار بودن شیرهای پرچرب، خریداری نشده و به کارخانه بازگردانده می‌شد. به‌عنوان نمونه شیرهای پرچرب شرکت لبنی تین با برند دامداران از چرخه تولید و توزیع حذف و به‌جای آن شیر نیم‌چرب آمده در حالی‌که قیمت آن هم در مقایسه با شیر پرچرب با 100 تومان کمتر بالغ بر 2200 تومان است.
اعلام صواب یا ناصواب
متخصصان و دست‌اندرکاران صنایع لبنی و دامداری درباره اعلام وجود روغن گیاهی در شیرهای تولید کارخانجات لبنی از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنان اختلاف‌نظر دارند. به اعتقاد آنها اینگونه اظهارات سبب شد تا شیر مصرفی از سبد مصرفی خانوار حتی برای مدت زمان کوتاهی حذف شود که باتوجه با سرانه پایین مصرف این محصول خطری جدی برای خانواده‌های ایرانی بویژه خانم‌ها است چراکه تعداد مبتلایان به پوکی استخوان در کشور بشدت نگران‌کننده است اما از سوی دیگر عده‌ای با تقدیر از وزیر بهداشت، این اقدام را سبب شفاف‌سازی دانسته که به سالم‌سازی جامعه و مردم کمک می‌کند. مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران اعتقاد دارد که وزیر بهداشت در این‌باره عجله کرده است. سعید سلطانی سروستانی در گفت‌و‌گو با «وطن امروز» اظهار داشت: روغن پالم روغن جامدی است که برای استفاده در شیرخام باید ذوب و داخل آن ریخته شود که این امر باعث باقی ماندن یک لایه چرب زردرنگ روی شیر می‌شود. سلطانی سروستانی ادامه داد: شیر تحویلی دامداران به کارخانه‌های صنایع لبنی با حضور نماینده نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت و انجام 8 تا 10 آزمایش صورت می‌گیرد و در صورتی که کوچک‌ترین ناخالصی حتی آب در آن وجود داشته باشد، دامدار خاطی جریمه می‌شود. مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران یادآور شد: سرانه مصرف شیر در کشور حدود50 تا 60 کیلوگرم از استاندارد 160 کیلوگرمی کمتر است. وی تأکید کرد: تلاش‌های زیادی برای افزایش سرانه مصرف لبنیات و شیر انجام شده بود، اما انتشار چنین خبری برای مصرف لبنیات ضدتبلیغ بزرگی شد.
کاهش 50 درصدی فروش صنایع لبنی
در این میان مدیرعامل اتحادیه فرآورده‌های لبنی کشور در گفت‌و‌گو ایانا اظهار داشت: به‌دلیل انتشار خبر استفاده از روغن پالم در شیر و فرآورده‌های لبنی کشور و عدم اطلاع‌رسانی لازم درباره اعلام اسامی کارخانه‌های متخلف، فروش شیر و فرآورده‌های لبنی در صنایع لبنی حدود 50 درصد کاهش پیدا کرده است. محمدرضا اسماعیلی افزود: در میدان میوه و تر‌بار نیز فروش شیر و فرآورده‌های لبنی 30 درصد کاهش یافته و ضربه سنگینی به صنایع لبنی درستکار وارد کرده است. وی خاطرنشان کرد: برای احقاق حقوق تولیدکنندگان، شکایتنامه‌ای به دیوان عدالت اداری نوشته شده و از وزارت بهداشت درباره عدم معرفی کارخانه‌های متخلف شکایت شده است. به‌گفته مدیرعامل اتحادیه فرآورده‌های لبنی کشور این اخبار زمینه افزایش فروش لبنیات سنتی را فراهم آورده که این امر نیز در تهدید سلامت مصرف‌کنندگان بویژه بیماری‌های خطرناکی مانند تب مالت تأثیرگذار است. اسماعیلی تصریح کرد: در صورتی که شیر پاستوریزه یا استریلیزه با شیر فله لبنیات‌فروشان سنتی در آزمایشگاه مورد مقایسه قرار گیرد، تفاوت سلامت این دو محصول نکات تکان‌دهنده‌ای را برای مصرف‌کنندگان خواهد داشت.
کود ازته در علوفه دامداران
از سوی دیگر زهرا عبداللهی، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در نشستی در کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران خبر داد که از حدود 7 ماه پیش موضوع روغن پالم و سهم واردات آن در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طرح و پیگیری شده است. عبداللهی افزود: براساس گزارش‌های رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین سازمان ملی استاندارد، واردات روغن پالم تا 60 درصد افزایش داشته است. به‌گفته وی  وزارت صنعت، معدن و تجارت به علت تحریم و نیز ارزان‌تر بودن روغن پالم مجوز واردات این محصول را صادر کرد. وی اضافه کرد: روغن پالم به‌دلیل وجود اسیدهای چرب اشباع شده در آن نباید بیش از حد مجاز مصرف شود که این موضوع در شورایعالی سلامت که چند ماه پیش با حضور رئیس‌جمهور برگزار شده بود، مطرح و در نهایت تصویب شد که واردات روغن پالم به ایران کاهش یابد. عبداللهی همچنین از مصوبه‌ای خبر داد که براساس آن سقف واردات روغن پالم به ایران برای سال جاری تا 30 درصد و سال آینده تا 15 درصد کاهش یابد. وی با اشاره به اینکه روغن پالم در صنایع پرچرب لبنی مصرف می‌شود، خاطرنشان کرد: براساس استاندارد کدکس، جایگزینی بخشی از چربی حیوانی با گیاهی مجاز شمرده شده اما در 2 سال اخیر به‌دلیل ارزانی روغن پالم، برخی صنایع لبنی به استفاده از این روغن در تولیدات خود روی آوردند و در حال حاضر روغن پالم در تولید انواع محصولات پنیر و بستنی استفاده می‌شود. مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت مجوزی برای استفاده از روغن پالم در تولید شیر و ماست نداده اما گزارش‌ آزمایشگاه‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد برخی کارخانه‌ها از آن در تولیدات خود استفاده کرده‌اند. اما نکته قابل توجهی که نماینده سازمان ملی استاندارد در کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران به آن اشاره کرد این بود که سال گذشته درمجموع 745 تا 760 هزار تن روغن پالم وارد ایران شده است که از این میزان حدود 60 هزار تن به چرخه تولید واحدهای لبنی کشور وارد شده است. قاسم‌پور یکی از درخواست‌های شورایعالی سلامت را افزایش تعرفه واردات روغن پالم و در مقابل کاهش تعرفه واردات روغن زیتون عنوان کرد. به گفته وی، ترویج تولید و استفاده از روغن کلزا، آفتابگردان، سویا و ذرت در دستور کار نهادهای مسؤول است. نماینده سازمان ملی استاندارد در عین حال از اتفاق ناگوار دیگری در عرصه سلامت غذا خبر داد. به‌گفته وی از یک سال پیش به این سو اتفاق تازه‌ای در عرصه صنعت دامداری کشور رخ داده و آن افزودن کود ازته در علوفه دام‌ها برای تولید شیر و گوشت بیشتر است که این اقدام تبعات خطرناکی به همراه خواهد داشت و باید هرچه زودتر جلوی این کار گرفته شود.