گروه سیاسی: نقض توافق ژنو از جمله موضوعاتی است که تاکنون بارها مورد اشاره منتقدان توافق هستهای قرار گرفته است. به گزارش «وطن امروز»، این موضوع یعنی عدم پایبندی غرب به توافق هستهای با ایران که تنها 5 روز بعد از امضای توافق ژنو صورت گرفت هیچگاه مورد تایید تیم مذاکره کننده قرار نگرفته و دستگاه دیپلماسی در اظهارات مختلفی آن را انکار کرده است. انکار افزایش تحریمها از سوی دستگاه دیپلماسی البته در شرایطی بود که وزارت امور خارجه همزمان بر این نکته که در صورت وضع تحریمهای جدید، شرایط به حالت قبل از توافق برخواهد گشت، تاکید داشت اما در میان اظهارات مختلف منتقدان مبنی بر افزایش تحریمها و تهدیدها و انکار وزارت امور خارجه بر این موضوع، فرمایشات روز چهارشنبه رهبر حکیم انقلاب در دیدار وزیر امور خارجه، سفیران و مسؤولان نمایندگیهای ایران در خارج از کشور مهر تاییدی بر انتقادات یکساله منتقدان توافق هستهای در زمینه افزایش تحریمها و تهدیدها علیه ایران بود. رهبر انقلاب در این دیدار ضمن بیفایده خواندن مذاکرات یکساله دستگاه دیپلماسی تاکید کردند آمریکاییها نه تنها دشمنیها را کم نکردند بلکه تحریمها را هم افزایش دادند. حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای فرمودند: در گذشته میان مسؤولان ما و مسؤولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بهخاطر مسائل حساس هستهای و تجربهای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسؤولان تا سطح وزارت خارجه تماسها، نشستها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایدهای عاید نشد بلکه لحن آمریکاییها تندتر و اهانتآمیزتر شد و توقعات طلبکارانه بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبونهای عمومی بیان کردند. رهبر انقلاب افزودند: البته مسؤولان ما در نشستها در جواب طلبکاری آنها، جوابهای قویتر و گاهی گزندهتر دادند، اما در مجموع معلوم شد مذاکره برخلاف تصورات برخیها، به هیچ چیز کمک نمیکند. معظمله در همین زمینه، افزایش تحریمها را مورد اشاره قرار دادند و گفتند: آمریکاییها نه تنها دشمنیها را کم نکردند بلکه تحریمها را هم افزایش دادند! البته میگویند این تحریمها، جدید نیست اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه تحریم هم، فایدهای نداشته است. ایشان افزودند: البته در زمینه ادامه مذاکرات هستهای، منع نمیکنیم و کاری که دکتر ظریف و دوستانشان شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال میشود اما این، یک تجربه ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با آمریکاییها، مطلقاً تأثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است. رهبر انقلاب در تبیین ضررهای ناشی از مذاکره با آمریکاییها افزودند: این کار ما را در افکار عمومی ملتها و دولتها به تذبذب متهم میکند و غربیها با تبلیغات عظیم خودشان، جمهوری اسلامی را دچار انفعال و دوگانگی جلوه میدهند.
آیا ساختار تحریمها شکسته شد؟
اما نگاهی آماری به وضع تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران چه بعد از امضای توافق ژنو و چه بعد از آغاز اجرای توافق، بهخوبی نقض عهد آمریکاییها را در اینباره مشخص میکند. دولت آمریکا طی ۷ ماه گذشته با گسترش دامنه مصادیق تحریمها و تهدید و ارعاب شرکتها فشارهای تحریمی بر اقتصاد ایران را تشدید کرده و در راستای این سیاست حدود ۸۰ شرکت و فرد ایرانی و خارجی را طی این مدت هدف تحریم یا جریمه قرار داده است. براساس این گزارش با گذشت نزدیک به 7 ماه از اجرای توافق ژنو اکنون این سوال مطرح است که آیا با محدود شدن فعالیتهای هستهای ایران تحریمها کاهش یافته است یا افزایش؟ آیا فشارهای تحریمی بر اقتصاد ایران کمتر شده است یا بیشتر؟ افزایش تحریمها و تهدیدها از سوی آمریکا علیه ایران در حالی بارها از سوی تیم مذکرهکننده هستهای انکار شد که بهمنماه سال گذشته روسیه صراحتا از نقض توافق ژنو از سوی آمریکا سخن گفت. وزارت خارجه روسیه در آن زمان با انتشار بیانیهای اقدام دولت آمریکا در افزودن نام تعداد دیگری از افراد و شرکتها در لیست سیاه خود به اتهام ارتباط با برنامه هستهای ایران را نقض مستقیم توافقنامه ژنو دانست. این در حالی بود که در همان زمان ظریف در گفتوگوی ویژه خبری در اینباره گفت: اگر بخواهیم واقعبین باشیم و واقعیت را بگوییم نقض توافق نیست، درست است که این تحریمها غیرقانونی و بیاثر هم بوده اما خب! این تحریمهایی است که قبلا هم وجود داشته و افراد و گروههای جدیدی برای اجرای آن تحریمها وارد شدند اما اظهارات ظریف در حالی صورت گرفت که عملکرد آمریکا و همپیمانانش طی ماههای گذشته نشان میدهد برخلاف ادعاهایی که مطرح میشود، ماشین تحریم غرب علیه ایران نه تنها متوقف نشده بلکه بیشتر از گذشته سرعت گرفته و اگرچه ساختار تحریمها کمابیش دست نخورده باقی مانده است اما دامنه آن گسترش پیدا کرده است. به گزارش تسنیم، طرف غربی در جریان اجرای توافق ژنو سیاست تحریمی خود علیه ایران را در 2 سطح به پیش برده است. از یک سو چتر تحریمها گستردهتر شده و افراد و شرکتهای بیشتری مشمول تحریم شدهاند و از سوی دیگر با اتخاذ سیاست رعب و وحشت سعی شده است بیش از پیش شرکتها و سرمایهگذاران خارجی از تعامل و همکاری با ایران دور نگه داشته شوند. نتیجه این سیاست آن شده است که اگرچه برخی تحریمها در توافق ژنو لغو شدهاند اما در عمل اتفاقی رخ نداده است و حتی در زمینه واردات غذا و دارو نیز مشکلات ایران ادامه یافته تا جایی که صدای گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل با وجود داشتن موضع منفی علیه ایران، درآمده است.احمد شهید گفته است:«من نگرانیهایم را درباره تأثیر تحریمها هم در حوزه اقتصادی و هم در ارتباط با حقوقبشر اعلام کردهام. بهرغم نحوه پیکربندی این تحریمها، گزارشهایی درباره چالشهای پدید آمده پیش روی تأمین مواد و خدمات پزشکی دریافت میکنم.» وی از کشورهای اعمال کننده تحریمها خواست تمهیدات لازم را بیندیشند تا از تأثیر انسانی این تحریمها بکاهند. این سخن در اواسط مرداد 93 یعنی 7 ماه پس از لغو تحریم دارو و غذای ایران مطرح شده است. مراودات بانکی، مادر تحریمها علیه ایران محسوب میشود که نه تنها در توافق ژنو لغو نشد بلکه طرف غربی در دوره اجرای این توافق سعی کرد دامنه آن را گستردهتر کند. سیاست تهدید و ارعاب آمریکا در این دوره بویژه بر روی بانکها متمرکز بود. رکورد مجازات بانکهای غربی به دلیل رابطه با ایران در این دوره شکسته شد و بانک فرانسوی بیان پی پاریباس به دلیل تعاملات خود با ایران نزدیک به 9 میلیارد دلار از سوی دولت آمریکا جریمه شد. مسلم است وضع چنین جریمه سنگینی علیه یکی از بزرگترین بانکهای اروپایی هر موسسه مالی در جهان را از همکاری با ایران حتی در حوزههای تحریمنشده بر حذر میدارد. تحت چنین شرایطی است که حتی مقامات آمریکایی با وقاحت تمام اذعان میکنند توافق ژنو دستاورد مهمی برای اقتصاد ایران نداشته است. معاون وزارت خزانهداری آمریکا همین ماه در جمع نمایندگان کنگره گفت: بسته کاهش تحریم در توافق موقت ژنو به اقتصاد ایران کمکی نکرده است. دیوید کوهن افزود: ما سال گذشته زمانی که برنامه اقدام مشترک را اعلام کردیم، گفتیم انتظار نداریم بسته کاهش تحریمها در توافق ژنو اقتصاد ایران را بهبود بخشد و این بسته این کار را نکرده است. کوهن ادامه داد: شرکتها دلایل خوبی برای تردید در زمینه تجارت با ایران دارند. عمده تحریمها پابرجا هستند و ما قویا قصد داریم به اجرای تحریمهای سخت ادامه دهیم.