آیتاللهالعظمی جوادی آملی 19 اسفند 87 در دیدار با مسؤولان رادیومعارف و رادیو جوان با بیان اینکه باید جامعه را با آرامش اداره کرد، عاقل و عالم کردن مردم را از اهداف رسانهها عنوان کرد و گفت: «ما موظف به اجرای عدل هستیم نه اعتدال، زیرا اعتدال فقط معنایش آن است که ببینیم دیگران چه میخواهند نه آنکه عدالت چه اقتضایی دارد. بنابراین رسانهها باید برای برقراری عدل در جامعه تلاش کنند نه آنکه به ایجاد اعتدال روی آورند.» وی تصریح کرد: «فرق اساسی عدل و اعتدال آن است که در عدل هرچیزی در جای خود قرار میگیرد پس نقصی ندارد ولی در اعتدال و تعادل با توجه به عرضه و تقاضا کارها صورت میگیرد و برابر خواست مردم سخن گفته و برنامه تولید میشود».
عدل از بافضیلتترین فضایل و اعتدال از پستترین رذایل است
آیتالله جوادیآملی 17آذر 89 در دیدار سینماگران و کارگردانان مطرح کشور از جمله مجید مجیدی، سید رضا میرکریمی، محمدمهدی حیدریان، محمد داوودی، محمدمهدی عسگرپور و... به نقد گفتمان اعتدال پرداخت. معظمله اظهار داشت: تبلیغ باید حاصل تحقیق محقق باشد اما چون در بخش هنر، محقق وجود ندارد، باید از مردم تقاضا شود که این نوعی اعتدال است و اعتدال از رذیلترین رذایل است. وی عدل را از بافضیلت ترین فضایل و اعتدال را از پستترین تقاضاها برشمرد و درباره اعتدال در احکام اسلامی، تصریح کرد: کسی که در کنوانسیون زنان میگوید زن و مرد با هم یکسان هستند، این شخص از روی عدل حرف نمیزند. باید بدانیم او که انسان را آفرید، جای انسان را تشخیص میدهد.
عدل خوب اما اعتدال بد است
آیتالله جوادیآملی در واپسین روزهای سال ۸۷ با مدیران روزنامه فرهنگ آشتی دیدار کرد و به آنها گفت: ما موظف به عدل هستیم، نه اعتدال و تعادل و فرق اساسی عدل و اعتدال آن است که در عدل هرچیزی در جای خود قرار میگیرد پس نقصی ندارد ولی در اعتدال و تعادل با توجه به عرضه و تقاضا کارها صورت میگیرد و برابر خواست مردم سخن گفته و برنامه تولید میشود. آیتالله جوادیآملی اضافه کرد: اگر رسانههای گروهی اینچنین بیندیشند معتدلند نه عادل اما وظیفه ما این است که فرهنگ عدالت را بالا ببریم. در دیداری دیگر با مدیران همین روزنامه در سال ۹۰ نیز آیتالله جوادی آملی تاکیدات خود را درباره عدلخواهی به جای اعتدالگرایی تکرار کرد: باید به فکر عدل باشیم و نه اعتدال بدان معنا که هر چیزی را در جای خود قرار دهیم، اعتدال یعنی تقاضا و عرضه و ما موظفیم عادلانه زندگی کنیم و درصدد این نباشیم که خود را با عرضه و تقاضا هماهنگ کرده و لذا باید هر آنچه مورد نیاز جامعه است را تدارک ببینیم.
نقد حمل تعبیر قرآنی «امت وسط» بر اعتدال
آیتالله جوادیآملی همچنین در تفسیر خود، بیان داشته است: عدالت هسته مرکزی اعتدال را هم در خود دارد. (تسنیم، جلد ۱۴ – صفحه ۶۵)
ایشان در جای دیگر در تفسیر آیه «و کذلک جعلناکم امه وسطا...»، حمل «وسط» بودن امت اسلامی بر اعتدال را نادرست دانسته و بیان داشتهاند: برخی وسط بودن امت اسلامی را چنین توجیه کردهاند که اینان درباره پیامبران نه مانند بعضی افراط کردهاند تا آنها را فرزند خدا بدانند، نظیر آنچه درباره حضرت عیسی پنداشته شده و نه نظیر برخی تفریط کردهاند که به قتل آنها اقدام کنند: (یقتلون النبیّین بغیر حقٍّ).[سوره آلعمران، آیه ۲۱، التفسیر الکبیر، ج ۴، ص ۹۸] البته این معنا مندرج در کمالهای یاد شده است و طبق بعضی از آیات دیگر صحیح است ولی در محور اصلی آیه مورد بحث نیست، گذشته از آنکه در این امت نیز گروهی طغیانگر به قتل امامان معصوم علیهمالسلام که همتای پیامبران پیشین بودهاند مبادرت ورزیدند. غرض آنکه دین همه انبیای الهی علیهمالسلام، اسلام است و امتها نیز در هر عصر و مصر و نسلی به افراط و تفریط مبتلا بودهاند: (هلک فیّ إثنان محبٌّ غالٍ و مبغضٌ قالٍ) [نهجالبلاغه، حکمت ۱۱۷]، هرچند کیفیت افراط و تفریطها یکسان نبوده و نیست.
(تفسیر تسنیم، جلد ۷، صفحه ۳۳۱)