گروه اجتماعی: این روزها هوای بسیار گرم همراه با آلودگی، ساکنان برخی شهرها و کلانشهرها را کلافه کرده است. در این میان روز گذشته هوای تهران در وضعیت نارنجی قرار گرفت. پدیده آلودگی هوا که هر سال تکرار می‌شود، تبعات نامطلوبی را به دنبال داشته که تهدید‌کننده سلامت است و با آنکه  هر سال اقداماتی برای کاهش یا مهار آن انجام می‌شود ولی همچنان به عنوان معضلی پایدار خود را در فصول سرد و گرم سال نشان می‌دهد. معاون محیط ‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط ‌زیست در این باره می‌گوید: از سال ۹۷ استمرار ناترازی انرژی باعث شد با درخواست وزارت نفت، سوخت دوم استفاده شود و این مساله کشور را با موضوعاتی بسیار مهم و جدی مواجه کرده است. 

ایرج حشمتی در جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا که اخیراً در سازمان حفاظت محیط‌ زیست برگزار شد، اظهار کرد: آلودگی هوا مساله جدی کشور است که در 6 ‌ماه اول سال، درگیر مساله گردوغبار هستیم و ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون علت اصلی آلودگی است و در 6 ‌ماه دوم نیز وارونگی هوا باعث می‌شود با انباشت آلاینده‌ها مواجه شویم و افرادی که بیماری تنفسی و قلبی و ریه دارند، در معرض جدی مخاطرات این مساله قرار می‌گیرند.

* آلودگی هوای تهران ناشی از گرد و غبار است

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» اظهار داشت: آلودگی هوا در نیمه نخست سال معمولا ناشی از وجود ذرات معلق حاصل از گرد و غبارهای معدنی است و نباید اینگونه تصور شود که آلودگی هوا طی این روزها به علت انباشت آلایندگی انواع سوخت است. داریوش گلعلی‌زاده با بیان اینکه هر چند وجود ذرات معلق گرد و خاک در کنار گرمی هوا همراه با دود متصاعد از وسایل نقلیه باعث هم‌افزایی برای شدت آلودگی هوا می‌شود اما باید گفت زمانی که گرد و غبار اتفاق می‌افتد لایه‌ای از غبار ایجاد می‌شود و این معضل باعث تشدید آلایندگی خواهد شد که بی‌تردید تبعات سوءسلامت را در پی دارد. وی در ادامه افزود: شدت دمای هوا ناشی از تغییر اقلیم بوده و پیامد آن افزایش گرما است که این مساله نه فقط در ایران بلکه اغلب کشورهای منطقه و دنیا با آن مواجهند. گلعلی‌زاده اظهار کرد: در برنامه هفتم توسعه موضوع تغییرات اقلیمی مورد توجه قرار گرفته است و بر تقویت سازوکارهای کاهش آسیب‌پذیری از این پدیده همچنین تمرکز بر توسعه اقتصاد سبز تاکید شده است تا با اقدامات لازم حداقل خسارات کمتری متوجه کشور شود.

* هوای تهران در وضعیت «نارنجی»

بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین کیفیت هوای پایتخت دیروز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت. آلاینده شاخص هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته «ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون» با میانگین ۱۲۹ بود و کیفیت هوای پایتخت در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت. آلاینده شاخص روز گذشته «ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون» با میانگین ۱۳۶ و کیفیت هوا در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس بود. گروه حساس شامل افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان است که توصیه می‌شود فعالیت‌های طولانی و سنگین خارج از منزل را کاهش دهند. روز گذشته ایستگاه‌های اقدسیه در منطقه یک با شاخص ۸۶، پونک در منطقه 5 با شاخص ۸۶ و میدان امام خمینی در منطقه ۱۲ با شاخص ۸۲ کیفیت هوای قابل قبول داشتند. ایستگاه‌های پیروزی در منطقه ۱۳ عدد ۱۳۱، ستاد بحران در منطقه ۷ عدد ۱۲۰، شهرری در منطقه ۲۰ عدد ۱۴۲، شهرداری منطقه ۴ عدد ۱۴۸، شهرداری منطقه ۱۱ عدد ۱۴۹، شهرداری منطقه ۲۱ عدد ۱۴۳، شهرداری منطقه ۲۲ عدد ۱۲۲، گلبرگ در منطقه ۸ عدد ۱۰۸، مسعودیه در منطقه ۱۵ عدد ۱۳۳، پارک رازی در منطقه ۱۱ عدد ۱۲۸، پاسداران در منطقه ۳ عدد ۱۳۳، دانشگاه شهید بهشتی در منطقه یک عدد ۱۱۸ و دانشگاه علم و صنعت در منطقه ۴ عدد ۱۲۸، یعنی هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را نشان می‌داد. ایستگاه‌های شریف در منطقه ۲ شاخص ۱۵۲، شهرداری منطقه ۱۹ شاخص ۱۷۰، میدان فتح در منطقه ۹ عدد ۱۶۸، پارک سلامت در منطقه ۱۷ عدد ۱۶۱، پارک شکوفه در منطقه ۱۴ عدد ۱۶۱، ژئوفیزیک در منطقه ۶ عدد ۱۵۷، شهرداری منطقه ۱۵ شاخص ۱۵۱ و شهرک چشمه در منطقه ۲۲ عدد ۱۵۴ را به ثبت رساندند و وضعیت در این ایستگاه‌ها قرمز و کیفیت هوا ناسالم گزارش شد. از ابتدای سال جاری تاکنون میانگین کیفیت هوای تهران 5 روز پاک، ۹۷ روز قابل قبول، ۲۹ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲ روز ناسالم بوده است. گفتنی است شاخص کیفیت هوا (AQI) به ۶ دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. 

بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا «پاک»، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا «قابل قبول یا متوسط»، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا «ناسالم برای گروه‌های حساس»، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا «ناسالم»، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا «بسیار ناسالم» و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا «خطرناک» است.

* راه‌اندازی صندوق سبز برای کاهش آلایندگی

اقدامات زیادی برای کاهش آلودگی هوا انجام شده است ولی هر سال در فصول سرد و گرم سال همچنان شاهد آلودگی هوا در کلانشهرها هستیم، علاوه بر این معضل گرد و غبار نیز مساله دیگری است که کشور با چنین چالش‌هایی مواجه است. در این میان مدیرعامل صندوق ملی محیط‌ زیست گفت: صندوق سبز در راستای تامین منابع مالی پروژه‌های محیط‌ زیستی با هدف کاهش آلاینده‌ها راه‌اندازی می‌شود؛ در حال طراحی آن هستیم و برای تامین منابع مالی آن برای اجرای پروژه‌های محیط‌ زیستی تفاهمنامه‌هایی با نهادهای مالی کشور امضا خواهد شد. علی عبدی‌زاده دیروز در مراسم امضای تفاهمنامه با شرکت تامین سرمایه سپهر افزود: محیط‌ زیست با چالش‌های مالی مواجه است، از طرفی در بودجه‌ریزی هم مظلوم واقع شده است، از این رو انتظار می‌رود برای حفظ محیط‌ زیست منابع مالی بیشتری به آن اختصاص یابد. وی با بیان اینکه همه نگاهی ویژه درباره محیط‌ زیست دارند، گفت: با توجه به ظرفیت‌های صندوق ملی محیط‌ زیست می‌توان به متقاضیان و شرکت‌های فعال در این عرصه تسهیلات داد تا نسبت به کاهش آلایندگی اقدام کنند، برای مثال اکنون یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان که کاتالیست تولید می‌کند برای دریافت تسهیلات و تامین منابع مالی با هدف افزایش ظرفیت اقدام کرده است. عبدی‌زاده با بیان اینکه ورودی بودجه به صندوق ملی محیط‌ زیست از ۳ محل قانون هوای پاک، مبحث تالاب‌ها و ماده ۱۲ پسماند است، افزود: اکنون در حال اقناع‌سازی مجلس برای اختصاص عوارض آلایندگی و پیش‌بینی  مواد قانونی دیگر برای ورودی به صندوق محیط‌ زیست هستیم. وی درباره کمک‌های بین‌المللی گفت: صندوق طبق اساسنامه و کنوانسیون بین‌المللی تحریم نیست، بر این اساس طرحی را اداره کل پسماند سازمان حفاظت محیط‌ زیست به صورت جهانی مطرح کرده که مورد قبول سازمان‌های بین‌المللی قرار گرفت و قرار شد برای اجرای کمک بین‌المللی انجام شود، بر این اساس ۱۵۸ هزار دلار کمک در نظر گرفته شد که در ۳ مرحله به صندوق ملی محیط‌ زیست واریز شد.