گروه سیاسی: اگرچه برجام روز سه‌شنبه جمع‌بندی شد و براساس فرآیندی که در متن جمع‌بندی قید شده، مکانیسم تخفیف تحریم‌ها به محدودیت شدید برنامه هسته‌ای ایران مشروط شده اما مقامات ارشد دولت آمریکا بلافاصله پس از اعلام جمع‌بندی، اظهاراتی صریح درباره سازمان تحریم‌ها مطرح کردند که می‌تواند بسیار درس‌آموز باشد.
به گزارش «وطن امروز»، در ایران و از ابتدای تصویب تحریم‌های ظالمانه همواره یک جریان سیاسی حامی غرب در ایران تلاش کرد تا برداشته شدن این تحریم‌ها را منوط و مشروط به توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران کند. یعنی آنها از طریق انبوه رسانه‌های خود این خط را در ایران دنبال و تقویت کردند که تنها راه برداشته شدن تحریم‌ها، توافق با طرف غربی و کوتاه آمدن از صنعت هسته‌ای است. با روی کار آمدن دولت یازدهم متاسفانه این جریان با قدرت و حمایت بیشتری به نشر این خط غلط ادامه داد و تاسف‌برانگیز‌تر اینکه اظهارات حسن روحانی درباره وضعیت اقتصادی کشور نیز این خط تحلیل آنها را بشدت تقویت می‌کرد. در نهایت آنچه از آنها بر جای ماند، ایجاد این باور نزد طرفداران‌شان شد که تحریم‌ها بدون کوتاه آمدن از دستاوردهای هسته‌ای برداشته نخواهد شد. اکنون با تلاش دولت، طرفین پس از 23 ماه به یک متن مشترک به عنوان جمع‌بندی برجام رسیده‌اند، متنی که براساس آن در ازای تعهدات چشمگیر ایران، تحریم‌های ایران به مرور کاهش خواهد یافت. یعنی تخفیف در تحریم‌ها در ازای محدودیت شدید صنعت هسته‌ای کشور خواهد بود. اما با پایان یافتن این مسیر و تحقق هدف این جریان داخلی، مقامات ارشد آمریکایی گویی چنان از این بیانیه مشترک و تعهدآور ذوق‌زده شده‌اند که ناگزیر از بیان واقعیات شده‌اند. باراک اوباما، رئیس‌جمهور و جان‌کری، وزیر خارجه آمریکا طی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه در اظهارنظرهای خود درباره جمع‌بندی برجام، صراحتا اعلام کردند این آخرین ترفند آنها برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران بوده است و در غیر این صورت آنها راهی برای مقابله با ایران نداشتند. باراک اوباما و جان کری در این اظهارنظر‌ها تصریح کردند در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای 1+5 و ایران، سازمان تحریم‌ها از هم
فرومی‌پاشید چراکه دیگر کشورها اراده و انگیزه‌ای برای تداوم اعمال محدودیت‌ها علیه ایران نداشتند و به همین خاطر تحریم‌ها از هم فرو می‌پاشید. باراک اوباما در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک تایمز که روز گذشته منتشر شد، درباره توافق هسته‌ای گفت:  آنچه من تلاش کرده‌ام برای مردم، از جمله بنیامین نتانیاهو توضیح دهم، این است که بدون یک توافق، توانایی ما برای برپا نگه داشتن این تحریم‌ها حتمی نبود. در نظر داشته باشید که فقط ایران نبود که برای تحریم‌ها هزینه می‌پرداخت، بلکه چین، ژاپن، کره‌جنوبی، هند و تقریباً هر کشور واردکننده نفت در سراسر جهان، پس از ساز و کار تحریم، خود را در موقعیتی یافته بود که ادامه یافتن این تحریم‌ها برای آنان میلیاردها دلار هزینه دربر داشت. به گزارش تسنیم، اوباما افزود: به نحوی آمریکا کمترین هزینه را برای حفظ تحریم‌ها می‌پرداخت، زیرا ما از همان ابتدا با ایران تجارت نمی‌کردیم. آنها از خودگذشتگی قابل توجهی کردند، به این دلیل که دولت من، دیپلمات‌های ما و بارها من شخصاً قادر بودیم آنان را متقاعد کنیم که تنها راه‌ حل و فصل مشکل هسته‌ای، تشدید این تحریم‌هاست. اگر آنها می‌دیدند  ما از ساز و کاری قانونی و مؤثر برای تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای فاصله می‌گیریم؛ اگر آنان می‌دیدند که تلاش‌های دیپلماتیک ما صادقانه نیست، یا ما تلاش داریم، نه فقط برنامه هسته‌ای، بلکه هر اختلاف سیاسی که ممکن است با ایران داشته باشیم را در این مذاکرات بگنجانیم، آنگاه واقعاً تحریم‌ها به سرعت از هم فرو می‌پاشید بنابراین شاید ایران در آن صورت 150 میلیارد دلار کسب نمی‌کرد، اما بخش عمده‌ای از آن را می‌گرفت، زیرا ما قادر نبودیم حمایت  متحدان خود را از تحریم‌ها حفظ کنیم. اوباما در کنار این اعتراف، البته به سابقه دشمنی‌های آمریکا با مردم ایران هم اشاره کرد و گفت: ما به نوعی در سرنگونی یک نظام دموکراتیک منتخب در ایران دخالت داشته‌ایم و در گذشته از صدام با آگاهی از استفاده وی از سلاح‌های شیمیایی در جنگ با ایران حمایت کردیم. باراک اوباما گفت:  اگر نگاهی به تاریخ ایران بیندازید، واقعیت این است که ما در سرنگون کردن حکومت منتخب دموکراتیک در ایران به نحوی دست داشتیم. ما در گذشته از صدام حمایت کردیم، آن هم زمانی که می‌دانستیم وی از سلاح‌های شیمیایی در جنگ با ایران استفاده کرده و در نتیجه آنها نگرانی‌های امنیتی و روایت خود را دارند. شاید ما با آن موافق نباشیم.
کری: تحریم‌ها فرو  می‌پاشید!
اما یک  روز قبل از اوباما، یعنی در روز سه‌شنبه و ساعاتی بعد از اعلام توافق طرفین بر سر جمع‌بندی برجام، این جان‌کری بود که همین اظهارنظر اوباما را تکرار کرد تا نشان دهد این موضوع یعنی فروپاشی تحریم‌ها در صورت شکست مذاکرات، یک دیدگاه مشترک و فراگیر در دولت آمریکا بوده است. جان کری به شبکه خبری «ای‌بی‌سی‌نیوز» گفت: «اگر توافق نمی‌کردیم، چین، روسیه و دیگران با ایران تجارت می‌کردند زیرا آن هنگام، (نظام) تحریم‌ها از هم می‌پاشید.» جان کری از مخالفان داخلی توافق با ایران هم انتقاد کرده و گفته «آنچه منتقدان این برنامه (مذاکره با ایران) هیچ‌گاه ارائه ندادند، یک گزینه واقع‌گرایانه بود.» اظهارات اوباما و جان کری در حالی است که پیش از این تحلیلگران داخلی با استناد به گزاره‌های مشهود بارها این موضوع یعنی فروپاشی سازمان تحریم‌ها در صورت شکست مذاکرات را پیش‌بینی می‌کردند. براساس یک درک واقعی و منطبق بر منافع ملی (نه منافع حزبی و منطبق بر اهداف انتخاباتی) اکنون و پس از جمع‌بندی طرفین بر سر برجام، زمان مناسبی است تا درباره رویکرد‌ها و مبانی عملکردها بویژه در حوزه سیاست خارجی قضاوت کرد.

مجتبی اصغری: مهم‌ترین خط رسانه‌ای جبهه لیبرالیسم در تخریب وجهه جمهوری اسلامی ایران در سال‌های متمادی بر جوسازی درباره «غیرقابل اعتماد بودن» و «بی‌منطقی» نوع نظام برآمده از ایدئولوژی اسلامی و حاکمیت «ولی فقیه» به عنوان اصلی‌ترین تفاوت با نظام لیبرال ـ سرمایه‌داری، استوار بوده است. برخورداری از یک دیپلماسی قوی در حوزه سیاست خارجی با تکیه بر مولفه‌های ثابت و قابل تجربه در حوزه ارزش‌های سیستمی، خود از ابزارهای بسیار مهم قدرت در هر نظام مدعی در حوزه «اداره جهان» به شمار می‌رود. خصوصا که «توافق نهایی» را تا اندازه زیادی مدیون «فتوای هسته‌ای» رهبر انقلاب هستیم که پذیرش اهمیت آن از سوی غربی‌ها به عنوان یک «ارزش غیرقابل عدول» در عرصه حاکمیت اسلامی خود به رسمیت شناختن «سیاست خارجی ایدئولوژیک ایرانی» به حساب می‌آید.
از این منظر فارغ از نتایج به‌دست آمده در پایان مذاکرات 12 ساله هسته‌ای و سرانجام توافق نهایی، نمایش یک دیپلماسی عزتمندانه و منطقی که اتفاقا در دوره‌های مختلف روی کار آمدن دولت‌های برآمده از سلایق مردم نیز با ثباتی قابل تامل با مدیریت نظام ادامه یافت، به نمادی جهانی از منطق و عقلانیت «حکومت اسلامی» برای پذیرش حداکثری در باشگاه قدرت‌های جهانی تبدیل شد. از این منظر پایان یک دوره طولانی دیپلماسی هدفمند همراه با رشد مولفه‌های گوناگون برتری ژئوپلیتیکی ایران در منطقه و فرامنطقه شایسته تبریک و تقدیر امت خطاب به امام جامعه است.
در طول دوره‌های مختلف، دولت‌های برآمده از رای و نظر مردم بنا به تفاوت سلایق در حوزه سیاست خارجی، راهکارهای متنوعی برای نحوه تعامل با سایر کشورها ارائه کرده‌اند که برتری‌ها و ضعف‌های آنها به مرور آشکار شده است اما مدیریت و رتق و فتق حوادث 2 سال اخیر حقیقتا کار و تلاش بیشتر
برده است!
 از دل دولتی که با شعار «ما بلدیم، دیگران بلد نبودند» و با شاه‌بیت «سیاست خارجی غیرایدئولوژیک» روی کار آمد در ماه‌های نخست مذاکره به سبک جدید، طرح‌های خانمان‌براندازی همچون «امتیازدهی یکجانبه به غرب» با هدف «اعتمادسازی 2ساله» متولد شد که اگر نبود مقاومت بی‌نظیر نخبگان و مسؤولان و مردم، چه بسا امروز پروسه «خلع سلاح نظامی ایران» به جای «توافق هسته‌ای» اجرایی شده بود! توافق نامتوازن و یکجانبه «ژنو» نتیجه تعدیل همین ایده مشعشع بود که با صرف انرژی بسیار، نظام توانست بینش حداقلی پشت آن را تا حدی ارتقا داده و ضمن تزریق روحیه خودباوری به دولت، فاصله عمیق میان کف و سقف ستانده‌ها و داده‌ها را تعدیل کند.
ایده بعدی، حداقلی ا‌ندیشی در بطن مذاکره بود که بعضا در سخنان برخی دولتمردان و حاشیه‌سازان در سطح اکتفا به ذات «مذاکره برای مذاکره» بروز یافت. یعنی صرفا آنچه تابوشکنی از «مذاکره با آمریکا» نامیده می‌شد ملاک و هدف از دیپلماسی فشرده با غرب معرفی شد و برداشته شدن «تحریم‌ها» و «حفظ دستاوردهای هسته‌ای» به هدفی حاشیه‌ای و قابل چشم‌پوشی در برابر اصل اعلام شده «توافق به هر قیمتی» تبدیل شد.
با اصلاح این مسیر و خارج کردن مذاکرات از «توافق بد» با تعیین و تشدید خطوط قرمز، در بحبوحه فشار آمریکا برای مدیریت مذاکراتی که با حداقل‌گرایی سابق فاصله قابل توجهی داشت، مجددا بخشی از سیاسیون و دولتمردان تا مرز از کف دادن صبر و شکیبایی خود به پیش رفتند. به نحوی که اقلیت مذکور با مطرح کردن تز ایدئولوژیک «صلح حسنی» سعی در اعمال فشار حداکثری بر تیم مذاکره‌کننده برای تن دادن به شروط دقیقه 90‌ حریف کردند!
در تمام بحران‌های حقیقی  و ساختگی مذکور، رهبر انقلاب با حلم و بردباری، ضمن حمایت
صد درصدی از تیم مذاکره‌کننده و روحیه‌دهی به دولت، هدایت کلیات مسیر مذاکرات را عهده‌دار بودند اما مهم‌ترین  نقش رهبری در حفظ یکپارچگی جامعه در فضایی متبلور شد که گروهی از خیانت‌پیشگان متخصص در مباحث عملیات روانی به شیوه انگلیس، سیاست «دوقطبی‌سازی» جامعه ایرانی با هدف امتیازگیری از نظام و مهیا ساختن شرایط برای عقد یک «توافق بد ضد ایرانی» را در پیش گرفته بودند. خنثی شدن همه این دسیسه‌ها و بدفهمی‌ها و بی‌طاقتی‌های ذیل نقشه «فروپاشی از درون» با «شورویزه کردن» ایران را مدیون حکمت، منطق و عقلانیت حداکثری رهبر انقلاب هستیم که امروز پس از جمع‌بندی مذاکرات، زبان  دوست و دشمن را به تحسین گشوده است.
در چنین فضایی مقایسه موقعیت کنونی ایران با شوروی به عنوان تنها ابرقدرت رقیب آمریکا در جهان دوقطبی از سوی اوباما، نشانه‌ای قابل توجه از برآورده شدن همه اهداف نظام در پشت‌پرده مذاکرات است. برای دنبال‌کنندگان تحلیل‌های «وطن‌امروز» که از اهداف آشکار نهادهای خلع سلاحی همچون پاگواش و پلوشرز و رهپویان صلح و نایاک و بنیاد برادران راکفلر به عنوان مادرخرج پروژه «سازش آمریکا با ایران»، دست‌کم 2 سال پیش از این مطلع شده بودند، احتمالا این اعتراف رئیس‌جمهور آمریکا چندان دور از ذهن نبوده است.
پیش از این فاش کردیم در عقبه همه بنیادها و مراکز آمریکایی که پشت‌پرده از مذاکرات «ایران و آمریکا» حمایت می‌کنند و طرح‌های خود را در قالب بسته‌های غربی و ایرانی روی میز دیپلماسی جهانی می‌گذارند، نقش‌آفرینی در پروسه «فروپاشی شوروی» نیز به چشم می‌خورد. هدف نهایی همه بنیادهای مذکور «خلع سلاح ایدئولوژیک ایران» به عنوان قدرتی بسیار سهمگین‌تر از «توانایی هسته‌ای» کشورمان بوده و هست. موضوعی که در عرصه ظهور یک ابرقدرت جهانی به عنوان «قدرت نرم» به آن اشاره می‌شود. قدرت نرم آمریکا در «فرهنگ و سبک زندگی آمریکایی» نهفته بود که همراه با «قدرت سخت» اقتصادی و نظامی، از این کشور یک ابرقدرت جهانی ساخت.
 اما ایران در عرصه اقتصادی چندان کارآمد نبوده و با توجه به عمر کوتاه 37 ساله انقلاب، هنوز برای مهندسی و اجرای نقشه اقتصادی خود وقت دارد. آنچه سبب شده ایران در 37 سالگی نظام، با «شوروی» در بحبوحه قدرت و رقابت با آمریکا به عنوان ناظم جهان لیبرال ـ سرمایه‌داری مقایسه شود در بزرگی و اهمیت قدرت نرم ایرانی است. قدرتی که نفوذ ایران را از شرق تا غرب گسترش داده و ملت‌ها و حتی بخشی از دولت‌ها را مشتاق سرمایه‌گذاری بر آینده نظام جمهوری اسلامی کرده است. علت تلاش چین و روسیه برای هموار ساختن مسیر ورود ایران به باشگاه قدرت‌های جهانی نیز همین موضوع است. هر دو کشور فاقد مولفه‌های «قدرت نرم» هستند و از این جهت از توانایی لازم برای تقابل نهایی با لیبرال ـ سرمایه‌داری برخوردار نیستند.
قدرت نرم ایران به قول غربی‌ها برآمده از «ایدئولوژی اسلام» یا جمله معروف «سیاست ما عین دیانت ماست» شهید مدرس است. جنگ نهایی تمدن‌ها بنا به پیش‌بینی خود صاحب‌نظران ایستاده پشت پرده طرح «سازش ایران و آمریکا» که همگی صاحب کرسی در بنیادهای راکفلرها به‌عنوان صاحبان لیبرالیسم هستند، به نفع حاکمیت اسلام تمام خواهد شد و داعیه‌دار اسلام ناب و اندیشه‌ورز در جهان کنونی بدون کوچک‌ترین رقیبی، جمهوری اسلامی ایران است.
ایران برخلاف همه تلاش‌های غربی‌ها در آستانه فروپاشی از درون قرار ندارد اما شکی نداریم که زیر کاسه «توافق نهایی» نیم کاسه‌ای غیرهسته‌ای است و همین موضوع بر اهمیت هوشیاری مردم و مسؤولان می‌افزاید. ما موظفیم از کیان داشته‌های هسته‌ای و نظامی و ایمانی‌مان در جبهه‌ای مشترک دفاع کنیم تا آینده روشن انقلاب به واسطه گسستگی میان مولفه‌های قدرت نرم و سخت جمهوری اسلامی مخدوش نشود و مسیر فتح‌الفتوح ایمانی را با وادادگی لیبرالیستی به بهانه کسب امتیاز اقتصادی تاخت نزنیم. پس کمربندهای ایمانی را محکم‌تر از همیشه باید بست که قوی‌ترین قدرت‌های جهان بدون تمسک به ارزش‌های الهی با خرابه‌های لنینگراد کمونیسم و آرمانشهر بی‌عدالت لیبرالیستی برابری می‌کنند. این تنها برگی از پرونده «جنگ تمدن‌ها» بود، باز هم همراهی‌مان کنید.

 

محمدرضا کردلو: پرونده هسته‌ای 12 ساله ایران و غرب که یکی از طولانی‌ترین پرونده‌های معاصر است حالا و پس از تمدیدهای مکرر و اعلام ضرب‌الاجل‌های متعدد واقعا در وین به جمع‌بندی پایانی رسیده است.  بسیاری از کسانی که روزهای متمادی پیگیر مذاکرات هسته‌ای ایران با 1+5  بوده‌اند و از نیویورک و تماس تلفنی روحانی- اوباما تا عکس مشترک اشتون-ظریف در ژنو و بیانیه لوزان و این آخری‌ها نشست 18 روزه در ژنو را دنبال کرده‌اند، حالا و پس از آنچه خبرگزاری‌های خارجی از آن به‌عنوان توافق یاد می‌کنند، سوال‌های بسیاری را در پس ذهن دارند که معمول‌ترین آنها تاثیر توافق صورت گرفته در زندگی و معیشت و اقتصاد و «جیب مردم» است. شاید افراد دیگر دغدغه‌های با اهمیت دیگری را نیز مطرح کنند، شبیه اینکه آیا این توافق عزتمندانه است؟ یا امثالهم. برخی به اشتباه گمان می‌کنند خط‌قرمزهای مطروحه توسط رهبری برای تیم مذاکره‌کننده خدای نکرده «فرمالیته» است و مذاکره‌کننده‌های ارشد ایران نسبت به این خط قرمز‌ها بی‌اعتنا هستند. باید گفت: این گزاره به هیچ‌وجه درست به نظر نمی‌آید، هرچند از سوی برخی و البته با «افراط» مطرح شود اما درباره عزتمندانه بودن یا نبودن این توافق نمی‌توان نظر قطعی داد. پسندیده آن است که منتقدان فنی مشابه دفعات قبل از روی متن سخن بگویند.
با همه این اوصاف اما خوشبینانه آن است که به خاطر لحاظ کردن «خط‌قرمز»های مطروحه نباید این توافق را «ذلیلانه» تلقی کرد یا این تعبیر را به کار برد که «مملکت را دادند رفت!» اما قطعا نقل قول‌هایی درباره مذاکرات شنیده خواهد شد. واقعیت آن است که تیم مذاکره‌کننده در توافقات قبلی رویکردی یکپارچه درباره متن توافقات اتخاذ نکرده است. چه درباره ژنو و عدم تطبیق متن فارسی با انگلیسی و ایجاد شبهات فراوان و چه در ماجرای پس از لوزان و قضیه فکت‌شیت. با این همه اما افراد دیگری جز تیم مذاکره‌کننده و کمی تا قسمتی دبیر شورایعالی امنیت ملی از مجموعه دولت در دسترس نیستند و لاجرم باز اظهارات ظریف، عراقچی و شمخانی بیش از بقیه سندیت دارد، چه آنکه درباره متن نباید به افرادی که سواد فنی در مذاکرات ندارند، اعتنا کرد. ممکن است برخی از این افراد از مسؤولان کشوری و لشکری باشند. باید با تحقیق اظهارنظرها را مورد بررسی قرار داد. درباره نظر رهبری هم وضعیت کاملا مشخص است.  در این میان برخی ممکن است به اشتباه شرایط را با قطعنامه598 مشابهت دهند یا از تعبیر «جام زهر» تحمیلی به رهبری استفاده کنند. این فرض و پیش‌زمینه فکری در انواع تطبیق‌ها اساسا اشتباه است. اقتضائات در هر دوره‌ای متفاوت است. ممکن است با یک توافق ایده‌آل روبه رو نباشیم اما دلیل نمی‌شود آن را به خاطر ایده‌آل نبودن «ذلیلانه» تفسیر کنیم. مردم به تبع اعتماد رهبر حکیم انقلاب به تیم مذاکره‌کننده به این تیم اعتماد دارند، اگرچه نباید این اعتماد مجوزی برای سکوت و دستمایه‌ای برای «عدم انتقاد» شود.
طبیعی است که حتی با فرض بعید رفع مساله هسته‌ای، چالش سیاست خارجی دولت به قوت خود باقی است که با اشکالات جدی مواجه است؛ نمونه بارز آن، مساله توطئه کاهش قیمت نفت توسط عربستان و آمریکاست. این اتفاق چه زمانی رخ داد؟ در حالی که ظریف و کری در حال پیاده‌روی بودند و وزارت امور خارجه رویکردی با خشوع نسبت به عربستان در پیش گرفته بود. ذکر باقی مثال‌ها بماند.
برخی، موضوع ارتباط با آمریکا یا بازگشایی سفارت این کشور در تهران را مطرح کرده‌اند و دنبال گرفتن ماهی خود از مذاکرات هستند. ذکر این نکته قابل اهمیت است که رهبری در دیدار اخیر با دانشجویان، آمریکا را مصداق اتمّ استکبار معرفی کردند و به دانشجویان گفتند: خودتان را برای ادامه مبارزه با استکبار آماده کنید.
«دلواپس»؛ واژه‌ای که از آغازین روزهای مذاکرات دستمایه‌ای برای نشنیدن انتقادات فنی قرار گرفت، حالا و در پایان مذاکرات اهمیت خود را به خوبی نشان می‌دهد. اگرچه این تعبیر را که برخی منتقدان بر روی خودشان گذاشتند را، از همان اول نمی‌پسندیدیم اما اهمیت و تاثیرگذاری این جریان حالا معلوم می‌شود. این گروه که با انتشار گزاره‌برگ ایرانی عمومیت یافته و مردم زیادی آن را تشکیل دادند، جریان «توافق به هر قیمتی» را زیر سوال بردند و نگذاشتند «توافق بد» اتفاق بیفتد. در واقع جمع‌بندی فعلی مذاکرات در صورت عزتمندانه بودن، نتیجه پافشاری این گروه در انتقاد از توافق بد است.
و اما تاثیر این مذاکرات بر معیشت مردم تا چند ماه دیگر دیده خواهد شد. نیلی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور گفته است بعد از توافق معجزه نخواهد شد. سعید لیلاز، اقتصاددان اصلاح‌طلب هم اساسا تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد را زیر سوال برده و گفته: اقتصاد ایران تحریم‌پذیر نیست. در واقع اصلا مشکلات اقتصادی فعلی ربط زیادی به تحریم‌ها نداشت که بخواهد بعدش اتفاق خاصی بیفتد.
حالا اما تنها فایده اخبار وین این بود که در سایه آن 18 قلم کالا چند درصدی گران شود. مذاکرات هسته‌ای کمک بسیاری کرد تا از شدت و ضرب اخبار افزایش قیمت کالاها بکاهد و این خبر را در اولویت چندم
قرار دهد. اما بعد و مهم‌تر از همه اینها مساله اجرای توافق و «دبه» آمریکایی است که ممکن است امیدواری‌ها برای نتایج مثبت توافق را کمرنگ کند.

 

سیدعابدین نورالدینی: پایان انشای برجام یک گام بلند به سمت جلو است اما اینکه قضاوت درباره این انشا چیست، به نظر باید مدتی صبر کرد تا متن ترجمه دقیق و صحیح آن در دسترس قرار گرفته و مورد بررسی قرار گیرد. قریب به 2 سال مذاکرات هسته‌ای در دولت مستقر این تجربه را حاصل کرده که ارزیابی دقیق مذاکرات و توافقات را باید با استناد به سند مکتوب انجام داد. بر همین اساس اگرچه تفاسیر اوباما و جان کری از محتوای جمع‌بندی برجام، نگران‌کننده، ناقض اظهارات آقای روحانی در این‌باره و یادآور نزاع فکت‌شیت‌ها پس از توافقات ژنو و لوزان است اما نه می‌تواند محل استناد برای رد جمع‌بندی برجام باشد و نه حرف ساده‌دلان مبنی بر مصرف داخلی داشتن این مواضع اهمیت بحث و بررسی دارد.
بنابراین بسیار مهم و این مهم منطقی و واقع‌بینانه است که در شرایط فعلی اقدام شتابزده‌ای، چه در حمایت و چه در نقد این جمع‌بندی انجام نگیرد. باید با تامل متن را دقیق و منصفانه قضاوت کرد.
البته این کاملا قابل درک است که بسیاری در کشور نگاه مساعدی نسبت به متن جمع‌بندی ندارند. دلایل این موضوع نیز مشخص است.
فرآیندی که طی 2 هفته اخیر در مذاکرات وین طی شد، حداقل در ظاهر نمی‌توانست منجر به جمع‌بندی شود. 6 روز قبل از آنکه انشای برجام به پایان برسد، بنیان‌های مذاکرات براساس اظهارات طرفین تکانه‌های شدیدی خورد! وزیر امور خارجه ایران روز جمعه گذشته از «تغییر موضع» و زیاده‌خواهی آمریکایی‌ها سخن گفت! و همتای آمریکایی او نیز ایران را تهدید به ترک میز مذاکره کرد!

 این اختلاف و لحن طرفین از آن جهت مهم و قابل تامل بود که 2 سال پس از آغاز مذاکرات و در مراحل انتهایی ایجاد شد و قاعدتا نمی‌توانست مربوط به مسائل ابتدایی باشد. با این حال اما از بعدازظهر جمعه فضای مذاکرات آرام آرام به مسیر قبل بازگشت و در نهایت منجر به جمع‌بندی برجام شد! به‌رغم طرح سوال در رسانه‌ها، اما تاکنون هیچ توضیحی درباره اینکه محتوای اختلاف پیش آمده چه بود، ارائه نشده است! به عبارتی هنوز مشخص نیست در چه مسائلی موضع آمریکا تغییر کرد و اکنون که جمع‌بندی برجام به پایان رسیده آیا آمریکا مجددا به موضع گذشته بازگشته یا نظرات خود را اعمال کرده است؟  بنابراین خبر جمع‌بندی برجام، در انتهای یک فرآیند ثابت و مشخص اعلام نشده است!
از سوی دیگر آیا رفتار دولت پس از توافق ژنو، بیانیه لوزان و نیز انشای برجام توانسته است موجب جلب اعتماد عمومی شود؟!  متاسفانه در همین فقره اخیر، تهدید منتقدان جمع‌بندی برجام توسط آقای رئیس‌جمهور، اساسا تناسبی با شرایط کشور پیروز در یک منازعه خارجی ندارد! به هر حال سابقه رفتارهایی که پس از ژنو و لوزان شد و نیز تهدید منتقدان و توصیه به سکوت، اندوخته گرانبهایی برای افکار عمومی و بویژه جامعه انقلابی ایجاد کرده است تا درباره واکنش به متن برجام، محتاطانه و واقع‌بینانه اقدام کنند.  افکار عمومی اکنون پس از قریب به 2 سال مذاکره، یک نگاه و درک واقع‌بینانه‌ از تحولات به‌دست آورده‌اند و ترجیح می‌دهند خارج از گود رقابت‌های جناحی، مذاکرات را در آزمون عمل بسنجند.    اقدام عاقلانه هم همین است. حتی اگر متن برجام قابل قبول هم باشد -که هنوز قضاوت درباره آن زودهنگام است- آنچه مهم است؛ اجرای این متن و تعهدات آن است. آنچه روی کاغذ است باید در صحنه عمل مشاهده شود. اگر وعده‌ای به مردم داده شده است، محل تحقق آن وعده، نه روی کاغذ بلکه درون جیب‌ها و روی سفره‌های مردم است. آقایان این را به خاطر داشته باشند که قطعا تسامح روا داشته شده نسبت به نحوه اجرای تعهدات در توافق ژنو، اینجا یعنی در توافق برجام جایی نخواهد داشت. اگر در ژنو با توجیهاتی نظیر اینکه این توافق یک توافق اولیه است؛ نقض عهد طرف آمریکایی تخفیف داده می‌شد اما اکنون زمان اجرای جزء به جزء تعهدات است. قطعا و بدون تردید کوچک‌ترین نقض عهدی از سوی طرف مقابل، به معنای فسخ این توافق بین‌المللی است! تسامح اینجا دیگر معنایی نخواهد داشت.
در کنار توجه به این مسائل، توصیه ویژه به برادران انقلابی هم این است که غیرت دینی و انقلابی خود را نگه دارند و همواره نسبت به مذاکرات هسته‌ای یک اصل بدیهی را فراموش نکنند: دوران بده‌بستان‌های سعدآباد و پاریس گذشته است. مهم‌ترین دلیل آن مطالبه عمومی نسبت به حراست از حقوق هسته‌ای است و دلیل مهم دیگر، حضور مستمر جریان انقلابی در میدان و زیر نظر داشتن مذاکرات هسته‌ای است. جامعه ایرانی طی 2 سال اخیر شاهد یک واقعیت بسیار مهم بوده است. مردم نسبت به مذاکرات هسته‌ای، از یک‌سو شاهد فعالیت و نقد یک جامعه پویا، منطقی و
با اخلاق بودند و البته سوی دیگر این ماجرا را هم دیدند. جامعه انقلابی قطعا این را یقین می‌داند که نظام زیر بار توافق ناقض خطوط قرمز نخواهد رفت. باید به تدابیر نظام اعتماد کرد و آن را پذیرفت. و در آخر اینکه «من خوشبین نیستم» مبتنی بر یک نگرش و دید وسیع انقلابی و حاصل اشتراک قرن‌ها تجربه است! «من خوشبین نیستم» در واقع بر عدم حسن نیت استکبار دلالت دارد و این عدم حسن‌نیت نه در متن که در مقام اجرا مشاهده می‌شود. کما اینکه در 2 سال اخیر نیز بارها مصادیق و آثار آن مشاهده شد.

 

حسین قدیانی: سه‌شنبه خیلی‌ها را ابتدا گمان بر این بود؛ «بعد از اعلام خبر توافق، مردم به خیابان‌ می‌ریزند و جشن می‌گیرند» لیکن از آنجا که ساعت اعلام رسمی این خبر، در روز بود و ملت هم روزه، بعدا گفته شد؛ «جشن مردمی در ساعات پایانی روز سه‌شنبه و در سراسر ایران برپا می‌شود و چنان باشکوه که تداعی روز حماسه ملبورن را کند مثلا!» این وسط، رسانه ملی هم برای دولت و اصحاب وزارت خارجه، انصافا سنگ تمام گذاشت اما خوب یا بد، این رخداد، یعنی «جشن ملی» رخ نداد. آیا مردم، توافق را توافق بدی می‌دانستند که حاضر به جشن خیابانی نشدند؟ قطعا اینگونه نیست! آیا مردم، قدردان زحمات تیم مذاکرات نبودند؟ طبعا اینگونه نیست! واقعیت آن است که ملت ما، بیش از شور، خواه شور غم‌، خواه شور شادی، اهل شعور است. این مهم را ملت مقاوم و غیور ایران، بسی زودتر از اصحاب سیاست فهمیده که صرف توافق، ایضا صرف اجرای این توافق، معجزه نمی‌کند! ملت معتقد است؛ «گیرم همه تحریم‌ها همان روز سه‌شنبه لغو شد و گیرم کل صنعت هسته‌ای هم نگه داشته شد! چیزی از این بهتر؟ اما چیز به این خوبی، مادام که در داخل، بی‌تدبیری اقتصادی حاکم باشد و نگاه به جای جوانان مستعد وطن، دوخته شده باشد به اجنبی، مسکنی موقت شاید باشد لیکن حل‌المسائل معیشت کشور نخواهد شد». از ورای همین زاویه، آحاد ملت، ضمن برتری دادن شعور بر شور، هر چند که به اصحاب دیپلماسی خدا قوت گفت اما هیچ دلیلی ندید برای جشن و احیانا پایکوبی، بریزد خیابان. با همه این اوصاف، با جماعت بسیار قلیلی طرفیم که تیم ملی فوتبال می‌بازد، جشن می‌گیرند، بازی لغو می‌شود، جشن می‌گیرند، داور اعلام اوت دستی به نفع ما، آن هم در نیمه زمین خودمان می‌کند، جشن می‌گیرند و کلا جشن می‌گیرند! اینکه حالا روز تابوت باشد یا سالروز گهواره، هیچ برای‌شان مهم نیست؛ مهم جشنی است که باید بگیرند و الباقی حرکات موزون و ناموزون! از قضا، راقم این سطور، ظرف 2 هفته اخیر، 2 پیشنهاد به مجلس شورای اسلامی داد؛ یکی آنکه «استفاده ابزاری از شهدا را بگردند راهش را پیدا کنند بلکه رسما مصداق جرم شود»، دیگری آنکه «مخفی شدن پشت سخن بزرگان را هم، حالا به هر طریق ممکن، غیرقانونی بخوانند». اینک پیشنهاد سوم! مجلس محترم، هر جور شده، مصوبه‌ای تصویب کند بلکه این جمع قلیل، یک روز از سال را همین‌طور الکی بریزند فلان‌جا، تا می‌توانند جشن مفصلی بگیرند و دور همی خوش باشند! پیشنهاد می‌کنم این روز، در تقویم هم گنجانده شود که کار عیب نمی‌کند از محکم کاری! من این نکته را واقعا جدی گفتم، چرا که بیم از آن است دشمن قداره‌بند، در محاسبه عدد این جماعت، نیز کم و کیف‌شان، دچار اشتباه شود و تحریک به سهم‌خواهی مضاعف و پیشروی بیشتر! بنابراین خودمان این گروه جشن‌ سرخود شادی ‌اولی را که عمدتا رفتار بر سیاق ندیدبدیدها می‌کند مهندسی کنیم، هم به ایشان کمک وافر کرده‌ایم، هم به دشمن جلاد، که بی‌خود توهم نزند!
 

گروه بین‌الملل:‌ اکثریت اعضای حزب چپگرای سیریزای یونان که بدنه اصلی دولت و اکثریت پارلمان را تشکیل می‌دهند با اقدام آلکسیس تسیپراس، نخست‌وزیری که به همین حزب تعلق دارد برای امضای توافقنامه جدید با اتحادیه اروپایی  مخالف هستند.این مخالفت کار تسیپراس برای حل بحران مالی حاد این کشور از طریق استقراض‌های جدید 86 میلیون یورویی زیر نظر گروه یورو طی 3 سال را دشوار کرده است و احتمال دارد سیریزا اکثریت مجلس را علیه توافقنامه دوشنبه گذشته دولت یونان با اتحادیه اروپایی سازماندهی کند تا به این لایحه رای منفی بدهند. در حالی که بسته اصلاحات جدید اقتصادی دست‌کم به 150 رای در مجلس یونان نیاز دارد اما به نظر می‌رسد با توجه به عدم حمایت نمایندگان طیف مخالف سیریزا و برخی از مستقل‌های ائتلاف اکثریت، تسیپراس حداکثر 110 رای برای تضمین استقراض‌های جدید به دست آورد. در همین حال حزب سیریزا که پس از همه‌پرسی یکشنبه گذشته و پاسخ نه اکثریت مردم یونان به شرایط بازپرداخت بدهی‌ها به اتحادیه اروپایی بشدت قدرت گرفته، قصد دارد تظاهرات و اعتصاباتی را علیه دولت تسیپراس سازماندهی کند که شامل اتحادیه‌های کارگری و کارمندی می‌شود. این حزب پیش از رسیدن به قدرت، در تظاهرات و اعتصاب‌های زیادی طی سال‌های 2010 تا 2014 میلادی شرکت کرد تا مخالفت خود را با سیاست‌های ریاضتی دولت محافظه‌کار نشان دهد و بعید است دولت تسیپراس که ائتلافی شکننده از وزیران این حزب با حزب مستقل یونان محسوب می‌شود بتواند در مقابل مخالفت‌های اکثریت سیریزا دوام بیاورد. در همین راستا اتحادیه کارمندان دولت یونان با انتشار بیانیه‌ای خواستار مشارکت کارکنان دولت در اعتصاب 24 ساعته شده بودند که این اعتصاب روز چهارشنبه برگزار شد. این نخستین اعتصابی بود که در دوره 6 ماهه دولت چپگرای یونان با نخست‌وزیری آلکسیس تسیپراس برپا شد و هدف اصلی از آن اعلام مخالفت با توافقنامه اخیر بین دولت آتن و نهادهای مالی بین‌المللی بود. اعتصاب‌کنندگان همچنین تا اواخر شب در برابر ساختمان پارلمان یونان تجمع کردند.  به نظر می‌رسد سلسله تظاهرات چپگرایان در شهر آتن در مخالفت با بسته اصلاحات اقتصادی که تسیپراس بر سر آن با رهبران اروپایی به توافق  رسیده و پیش‌شرط دریافت کمک‌های 86 میلیارد یورویی جدید است، یونان و اتحادیه اروپایی را به یک بن‌بست دیگر بکشاند. یونان با آثار منفی بحران مالی و اقتصادی 2009 میلادی روبه‌رو شده است. میزان بدهی‌های یونان به بیش از 175 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به اینکه متأسفانه شاهد آن هستیم که هنوز قلم مذاکرات خشک نشده برخی تفاسیر دیگری مطرح می‌کنند، گفت: این افراد دم از رفع تحریم‌های تدریجی می‌زنند. به گزارش فارس، آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی رئیس قوه‌قضائیه پیش از ظهر دیروز در جمع مسؤولان عالی دستگاه قضا گفت: در ادامه مسیری که در مذاکرات هسته‌ای طی شد باید آنچه حقوق ملت است را استیفا کنیم. وی افزود: خطوطی که رهبر معظم انقلاب برای مذاکرات تعیین کرده بودند باید بدون هیچ کم‌وکاستی و دقیقاً همانگونه که مدنظر ایشان بود اجرا شود. آیت‌الله لاریجانی تصریح کرد: متاسفانه شاهد آن بودیم که هنوز قلم مذاکرات خشک نشده برخی تفسیر دیگری می‌کنند و حرف از رفع تدریجی تحریم‌ها می‌زنند. رئیس قوه‌قضائیه گفت: مهم نیست مصرف داخلی سخنان اوباما و این صحبت‌هایی که مطرح می‌شود چیست بلکه مهم آن چیزی است که روی صفحات کاغذ آمده و باید اجرا شود.
 

گروه بین‌الملل: همزمان با پیشروی گسترده نیروهای عراقی در شمال و شرق فلوجه و قطع آخرین خطوط امدادرسانی داعش در این شهر، منابع عراقی از فرار گروهی رهبران خارجی داعش و فروپاشی روحیه آنها در این شهر خبر می‌دهند. نیروهای ارتش عراق با کمک نیروهای مردمی و عشایر که به طور رسمی عملیات آزادسازی استان الانبار، بزرگ‌ترین استان عراق را آغاز کرده‌اند در مرحله اول این عملیات به پیشروی گسترده در شمال این شهر که دومین شهر بزرگ این استان محسوب می‌شود، دست یافتند و توانستند آخرین خطوط دفاعی داعش در شمال و شرق فلوجه را در هم بشکنند. نیروهای عراقی همچنین با کنترل بر پل العبره در رود دجله که راه ارتباطی منطقه الصقلاویه در شمال فلوجه به الخالدیه در شرق رمادی است، آخرین خطوط امدادی داعش را بستند و به این ترتیب توانستند شهر فلوجه را به محاصره کامل خود درآورند.  منابع امنیتی عراق اعلام کردند نیروهای مردمی مناطق البوحمدان و البوعیسیرا در شمال و مناطق الکناطر، الرشاد، البوخنفر، المشحنیه و الصبیحات از توابع الکرمه در شرق و منطقه الهیتاویین در جنوب فلوجه را آزاد کردند. در این عملیات آزادسازی ده‌ها تروریست داعشی به هلاکت رسیدند. نیروهای عراقی همچنین
2 خودروی بمب‌گذاری شده را شناسایی و 2 منزل بمب‌گذاری شده در مسیر منطقه حصیبه را منفجر کردند. نیروهای مردمی عراق معتقدند جنگ فلوجه بزودی نهایی خواهد شد و زمان زیادی به طول نمی‌انجامد.  احمد الاسدی، سخنگوی هیات نیروهای مردمی در این باره تاکید گفت: عملیات آزادسازی شهر فلوجه خیلی سریع به پایان خواهد رسید. به گفته وی، تروریست‌های داعش از طریق مساجد و دستگاه‌های ارتباطی در داخل این شهر آماده‌باش اعلام کرده‌اند.
 فرار رهبران داعش از فلوجه
همزمان با پیشروی نیروهای عراقی در شمال فلوجه، فالح العیساوی، معاون رئیس شورای استانداری الانبار نیز از فرار رهبران خارجی داعش خبر داد و گفت رهبران محلی داعش نیز با برقراری تماس‌هایی خواهان عفو شده‌اند. وی گفت: فلوجه به طور کامل محاصره و از استان الانبار جدا شده است. تمام خطوط امدادرسانی داعش به این شهر نیز به طور کامل قطع شده است. منابع عراقی از انهدام بزرگ‌ترین مرکز اطلاعاتی داعش و هلاکت افسران بعثی و عرب خبر دادند. یک منبع اطلاعاتی در فرماندهی نیروهای داوطلب مردمی در الانبار در این‌باره گفت این مرکز موسوم به مرکز الاجناد در مرکز فلوجه قرار داشت که افسران اطلاعاتی رژیم بعثی سابق عراق و افسران اطلاعاتی از برخی کشورهای عربی در آن فعالیت می‌کردند و تجهیزات الکترونیک بسیار پیشرفته هم در این مرکز وجود داشت. از سوی دیگر، با پیشروی گسترده نیروهای عراقی داعش از ساکنان فلوجه به عنوان سپر انسانی استفاده کرده و مانع خروج آنها از شهر می‌شود.  به گفته این منابع، داعش شرط‌هایی برای خروج خانواده‌ها از این شهر از جمله پرداخت پول و دریافت موافقت دادگاه شرعی این گروه وضع کرده است. بنابر آنچه منابع گفته‌اند ساکنان فلوجه از سازمان‌های بین‌المللی تقاضای کمک کرده‌اند. حدود 10 هزار خانوار در فلوجه در محاصره عناصر تکفیری هستند.
آزادی الرمادی تا عید فطر
اما در حالی که به نظر می‌رسد پاکسازی و آزادی فلوجه، دومین شهر بزرگ استان الانبار به سبب نحوه استقرار تروریست‌های داعشی زمان می‌برد، منابع عراقی از احتمال پاکسازی شهر الرمادی، مرکز این استان از لوث تکفیری‌ها تا پیش از عید سعید فطر خبر می‌دهند. جبارعبدالخالق، نماینده پارلمان و عضو ائتلاف ملی عراق دیروز به الغدپرس گفت که  الرمادی براساس داده‌ها و شرایط میدانی نبرد، طی 2 روز آینده آزاد می‌شود.
انهدام جنگ‌افزارهای داعش
خبر دیگر اینکه 7 خودروی بمب‌گذاری شده و سلاح‌های متوسط و سبک تروریست‌های داعشی در شرق الرمادی منهدم شد. نیروهای داوطلب مردمی همچنین 2 خودروی حامل مهمات و سلاح گروه تروریستی داعش را در ناحیه البغدادی در غرب استان الانبار هدف قرار داده و منهدم کردند.

 هشدار العبادی درباره توطئه‌ علیه عراق
نخست‌وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق با هشدار درباره وجود توطئه‌های بزرگ علیه عراق بر ضرورت حفظ روحیه جنگاوری و رزمندگی نیروهای عراقی تاکید کرد. حیدر العبادی همچنین شامگاه سه‌شنبه در مراسم افطاری با جمعی از فرماندهان نظامی، ضمن صادر کردن دستوراتی درباره مبارزه با عناصر تروریستی بر ضرورت حفظ روحیه جنگاوری و رزمندگی بین نیروهای عراقی تاکید کرد. العبادی همچنین خطاب به فرماندهان عراقی تاکید کرد توطئه‌هایی که علیه عراق وجود دارد بسیار بزرگ است اما شما با فداکاری و جانفشانی خود در مبارزه این توطئه‌ها را خنثی و جهان را وادار کردید که در جنگ با تروریست در کنار عراق بایستد. هیچ نیروی بیگانه‌ای در خاک عراق در حال جنگ نیست و فقط نیروهای قهرمان عراقی در حال نبرد با تروریست‌ها هستند.

گروه اقتصادی: دیروز نرخ طلا و ارز در بازار آزاد افزایش یافت تا کسانی که برای خرید دلار و سکه ارزان‌تر از سه‌شنبه به بازار رفته بودند غافلگیر شوند. به گزارش «وطن‌امروز»  بازار طلا و ارز برخلاف پیش‌بینی خیلی‌ها فقط یک روز تحت تاثیر توافق هسته‌ای قرار گرفت و روز گذشته به حالت ماقبل توافق بازگشت! دیروز هر سکه تمام طرح جدید و قدیم با افزایش بیش از 25 هزار تومانی به 902 هزار تومان رسید. هر دلار آمریکا هم با افزایش 50 تومانی در مدت 24 ساعت به 3270 تومان رسید. در بازار ارزهای خارجی هر دلار آمریکا 3270 تومان، یورو 3650 تومان، پوند انگلستان 5100 تومان، درهم امارات 888، یوآن چین 535 و همچنین لیر ترکیه 1300 تومان معامله ‌شد. البته نرخ ارز و طلا روز گذشته نوسانات بسیاری را تجربه کرد. مثلا قیمت سکه چندین بار به زیر 900 هزار تومان رفت و بازگشت. یا نرخ دلار در قیمت 3225 تومان تا 3270 تومان در نوسان بود و نرخ‌ها در ساعات مختلف و صرافی‌های مختلف متفاوت بود اما نسبت به روز توافق کاهشی را تجربه نکرد.
بی‌تأثیری توافق هسته‌ای در بازار سکه و ارز
در همین‌باره رئیس اتحادیه طلا و جواهر با بیان اینکه افزایش شدید تقاضا از ظهر روز سه‌شنبه هفته جاری موجب افزایش قیمت سکه در بازار شد، گفت: رشد قیمت‌‌ها (طلا، سکه و جواهرات) موقتی است.  محمد کشتی‌آرای در گفت‌وگو با فارس درباره علت افزایش قیمت سکه در شرایط کاهش بهای اونس جهانی طلا و عدم افزایش نرخ ارز اظهار داشت: از ظهر روز سه‌شنبه تقاضا برای خرید سکه و طلا بشدت افزایش یافت که به نظر می‌رسد اثرات موقتی مذاکرات هسته‌ای باشد. وی افزود: تقاضا بسیار زیاد اما فروش کم بود، همین مساله قیمت طلا را افزایش داد.  البته توافق هسته‌ای تاثیر چندانی در بازار سکه و طلا ندارد و حتی در صورت اجرای توافقات تاثیرات آن تا چند ماه آینده نمودار خواهد شد. رئیس اتحادیه طلا و جواهر با بیان اینکه در چند ماه اخیر همه مسائل اقتصادی و خرید و فروش‌ها با نگاه به مسائل سیاسی انجام می‌شد، گفت: معمولا در فرصت‌های اینچنینی کسانی که در گذشته دارایی‌های خود را به پول نقد تبدیل کرده‌اند از فرصت استفاده کرده و با کاهش مقطعی قیمت‌ها به بازار وارد شده و خرید می‌کنند. وی ادامه داد: معمولاً خرید‌های اینچنینی عرضه و تقاضا را از تعادل خارج می‌کند و موجب افزایش موقتی قیمت‌ها می‌شود. کشتی‌آرای تاکید کرد: همه این نوسانات موقتی و هیجانی است و تحولات واقعی را تا چند روز آینده شاهد خواهیم بود. به گزارش فارس، در حالی که قیمت سکه و ارز تا قبل از ظهر روز سه‌شنبه روند نزولی داشت، به گفته رئیس اتحادیه طلا و جواهر کشور قیمت سکه طرح جدید با 15 هزار و 500 تومان افزایش 891 هزار تومان به فروش می‌رسد.  این در حالی است که دیروز قیمت اونس جهانی 2 دلار و 10 سنت کاهش یافته و دلار تنها 3 تومان رشد قیمت داشته است.  وی افزود: در چند روز گذشته به دلیل نزدیکی به ایام عید فطر و تعطیلات تقاضا برای خرید طلا افزایش یافته و این امر موجب شد تا برخلاف اینکه قیمت جهانی طلا تغییر چشمگیری نداشته اما قیمت سکه افزایش یابد. کشتی‌آرای تصریح کرد: افزایش یا کاهش قیمت طلا در روزهای آتی قابل پیش‌بینی نیست.  کشتی‌آرای معتقد است: افزایش یا کاهش قیمت طلا در روزهای آتی قابل پیش‌بینی نیست.  براساس این گزارش، دوشنبه گذشته بازار ارز نیز با افزایش روبه‌رو بود به‌گونه‌ای که دلار با 5 تومان افزایش به بهای 3235 تومان به فروش رسید، یورو نیز با بهای 3575 تومان و پوند انگلیس نیز با قیمت 4970 تومان داد و ستد شد. البته تغییر قیمت‌ها با رفتار هیجانی در بازار طلا و ارز در برخی موقعیت‌های زمانی ناشی از اتفاقات سیاسی یا برخی تصمیم‌گیری‌ها دور از ذهن نیست.
چرا دلار گران شد
یک کارشناس اقتصادی با تشریح چرایی نوسانات نرخ ارز در بازار بعد از اعلام نتایج مذاکرات هسته‌ای گفت: این نوسانات مقطعی بوده و در نهایت تا هفته آینده در بازار ادامه خواهد داشت. سیدبهاءالدین حسینی‌هاشمی در گفت‌وگو با تسنیم در تشریح چرایی کاهش و سپس افزایش قیمت دلار در بازار بعد از اعلام نتایج مذاکرات هسته‌ای، اظهار داشت: استدلال برخی افراد غیرحرفه‌ای این است که دلار در بازار ارزان می‌شود ولی فعالان اقتصادی واقعی می‌دانند اگر رویداد اقتصادی در کشور رخ ندهد نمی‌توان به تغییرات نرخ ارز امیدوار بود. وی با اشاره به تقاضای موجود در بازار برای ارز، گفت: با توجه به نزدیک بودن زمان ثبت‌نام دانشجویان و همچنین مسافرت‌های تابستانی تقاضای واقعی برای دلار در بازار وجود دارد، ضمن آنکه برخی تجار پرداخت‌های تجاری خود را به بعد از مذاکرات موکول کرده بودند و بعد از اعلام نتایج تصمیم به پرداخت گرفته‌اند. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: این‌طور نیست که با اجرایی شدن توافق هسته‌ای بلافاصله گشایش ارز در کشور رخ دهد، چرا که تجربه مذاکرات قبلی نشان داده تغییرات نرخ ارز مستلزم بروز واقعیت‌های اقتصادی است. حسینی‌هاشمی با بیان اینکه هم‌اکنون وضعیت بازار به‌گونه‌ای‌ است که افراد غیرحرفه‌ای دنبال فروش ارز هستند، افزود: این در حالی است که افراد باتجربه اسیر رفتارهای هیجانی نمی‌شوند هرچند وضعیت بازار تا یکی دو ماه آینده همین‌طور خواهد بود. وی تأکید کرد: با توجه به اینکه اتفاق اقتصادی خاصی در بازار نیفتاده و تنها بناست محدودیت‌ها رفع شود باید گفت نوسانات شدید ارزی حداکثر تا هفته آینده در بازار رخ خواهد داد. این کارشناس اقتصادی همچنین به امتناع برخی صراف‌ها از فروش ارز اشاره و تصریح کرد: افرادی که هیجانی شده‌اند در بازار ارز می‌فروشند و طی روز گذشته (ظهر دیروز) تعداد کسانی که می‌خواستند ارز بفروشند بیشتر از کسانی بود که می‌خواستند ارز بخرند، به همین خاطر قیمت دلار طی ساعاتی نزولی شده بود.

نماز عید سعید فطر تهران به امامت حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، رهبر حکیم انقلاب اسلامی در مصلای بزرگ امام خمینی(ره) اقامه می‌شود. به گزارش ایرنا،
حجت‌الاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی مسؤول ستاد برگزاری نماز عید سعید فطر تهران اظهار داشت: به محض اعلام عید توسط دفتر رهبر معظم انقلاب و ستاد استهلال، ستاد برگزاری نماز عید سعید فطر تشکیل می‌شود و کمیته‌های آن برنامه‌های خود را آغاز می‌کنند. وی یادآور شد: براساس تقویم، روز عید سعید فطر شنبه آینده است اما در صورتی که عصر پنجشنبه هم روز جمعه عید اعلام شود ما آماده‌ایم نماز عید سعید فطر را صبح جمعه در مصلای امام‌خمینی(ره) برگزار کنیم.
 

گروه سیاسی: متن جمع‌بندی برجام آنقدر زیاد است که نمی‌توان  به این زودی‌ها درباره محتوای آن به صورت دقیق و جزئی اظهارنظر کرد. طی روز سه‌شنبه و دیروز متن این جمع‌بندی به صورت ویژه از سوی نهادها و مراکز مرتبط و نیز توسط محافل سیاسی و رسانه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است.
به گزارش «وطن امروز»، با این حال هنوز زود است، اظهارنظرهای دقیق و مبتنی بر متن برجام مطرح شود. در حال حاضر آنچه می‌تواند موجب نگرانی شود، تفاسیر متفاوت آمریکایی‌ها از این جمع‌بندی است. اظهارنظرهای باراک اوباما و جان کری درباره بازرسی‌ها، نحوه تخفیف تحریم‌ها و نیز تحقیق و توسعه با آنچه حسن روحانی در ایران گفته، تناقضات بسیار دارد. البته هنوز نمی‌توان درباره متن جمع‌بندی به صورت قاطعانه اظهارنظر کرد و همانگونه که گفته شد قضاوت اصلی زمانی صورت خواهد گرفت که یک ترجمه دقیق و صحیح از این متن منتشر شده و سپس کارشناسان درباره آن اظهارنظر کنند. در ایران آنچه در شرایط فعلی مطرح است، بررسی متن جمع‌بندی برجام در مجلس و شورایعالی امنیت ملی است. براساس آنچه روز سه‌شنبه اعلام شد؛ 15 روز زمان وجود دارد تا این متن در شورایعالی امنیت ملی و مجلس بررسی شود. دیروز بررسی این متن در مجلس آغاز شد. در این میان و بویژه از سوی نمایندگانی که طی 2 سال اخیر از نزدیک در جریان مذاکرات بوده‌اند، نگرانی‌ها و انتقاداتی نسبت به روال بررسی این متن مطرح شده است. این نمایندگان دور نگه داشتن مجلس از محتوای مذاکرات و همچنین مدت زمان اندک اختصاص یافته به مجلس برای بررسی متن برجام را غیرقابل قبول و دارای
 شائبه می‌دانند.
روز گذشته الیاس نادران، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، در نطق میان‌دستور خود برخی از این نگرانی‌های نمایندگان مجلس را مطرح کرد. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس در جریان جزئیات توافق در موقع خود بیش از عامه مردم قرار نداشته است. سابقه برخورد رئیس مجلس نشان می‌دهد این بار نیز مجلس در جریان بررسی متن توافق دور خواهد خورد. الیاس نادران در ابتدای نطق خود با اشاره به جمع‌بندی مذاکرات در وین گفت: امروز پس از سال‌ها مذاکرات هسته‌ای متنی تنظیم و برای کشورها فرستاده شده است و مجلس هم در این رابطه به برگزاری چند جلسه غیرعلنی و دریافت اخباری رسانه‌ای از مسؤولان اجرایی، امضای چند بیانیه و تصویب قانونی اکتفا کرده است. وی افزود: رهبری معظم انقلاب به استناد اصول متعدد قانون اساسی از جمله اصول ۴، ۵۷، ۱۱۰، ۱۱۲ و ۱۷۶ آنچه را مصلحت بدانند از مجاری قانونی خود ابلاغ می‌کنند و همواره رهنمودها و حتی ارشادات ایشان توسط مجلس مطاع بوده است.
 نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت:  مجلس بماهو مجلس در جریان جزئیات توافق در موقع خود بیش از عامه مردم قرار نداشته است و اینکه چگونه در این فرصت کوتاه امکان خواهد داشت یک متن حقوقی بین‌المللی جامع را بررسی و درباره آن اظهارنظر کند نمی‌دانم. سابقه برخورد رئیس مجلس نشان می‌دهد احتمالا این بار نیز مجلس دور خواهد خورد. نادران خاطرنشان کرد: گرفتن اختیارات اساسی مجلس و تضعیف جایگاه آن به نفع هیچکس نخواهد بود. کدامیک از وظایف سه‌گانه شورایعالی امنیت ملی در اصل ۱۷۶ به این شورا اجازه می‌دهد اختیارات مجلس را محدود کند؟ وی افزود:  مطابق اصول ۷۷ و ۱۲۵ همه موافقتنامه‌های بین‌المللی چه موقت، چه دائم، چه داوطلبانه و چه الزامی باید به تصویب مجلس برسد و الزام و اجرای آن تنها پس از تصویب مجلس ممکن است. آنچه در ژنو، لوزان و وین مورد توافق قرار گرفته است و بعضا عملیاتی شده کی از مجلس شورای اسلامی مصوبه داشته است؟
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهار داشت: آقای رئیس (مجلس) در زمان تصویب قانون هسته‌ای در موارد زیاد مواد متعدد قانون آیین‌نامه داخلی مجلس را نقض کرده است و در پاسخ به تذکراتی که داده شد گفت این که فروش سیب‌زمینی نیست. آقای رئیس هیچ جای آیین‌نامه رعایت اصول آن را موکول به سطح اهمیت تصویب ندانسته است. دستکاری در متن مصوبه کمیسیون، تغییرات غیرقانونی مکرر آن،‌ عدم چاپ پیشنهادهای نمایندگان و اجازه ندادن به مخالفان دولت در اظهارنظر نسبت به مصوبه مجلس چه وجاهت قانونی دارد؟ نادران خاطرنشان کرد: با این اقدامات مجلس در رأس کدام امور است؟ طرف آمریکایی مصوبه کنگره را چماق می‌کند بر سر طرف‌های ایرانی و اینجا از این حداقل ظرفیت‌های قانونی هم استفاده نمی‌شود. نادران همچنین با اشاره به اظهارات روز سه‌شنبه روحانی و هشدار او به منتقدان، خطاب به او گفت: تهدید منتقدان به مصلحت شما نیست. یک مجلس قوی و منتقد به نفع خود شماست. ناامید کردن مردم همان قدر مذموم است که امید واهی دادن.
اگر آنگونه که روحانی و ظریف می‌گویند باشد!
در کنار انتقاداتی که نمایندگان مجلس نسبت به رویه‌ای که برای ورود مجلس به مذاکرات و توافق هسته‌ای مهندسی شده، دارند، آنها رفتارهای متناقض آمریکایی‌ها پس از اعلام جمع‌بندی برجام را نیز نگران‌کننده می‌دانند. این نمایندگان می‌گویند اگر متن برجام همانی باشد که روحانی و ظریف می‌گویند، قابل قبول است اما آنها فعلا درباره این جمع‌بندی، جمع‌بندی نکرده‌اند.  محمدرضا محسنی‌ثانی، رئیس کمیته امنیت ملی مجلس شورای اسلامی با اشاره به برداشت‌های متفاوت آمریکایی‌ها از متن توافقنامه لوزان معتقد است اوباما با سخنرانی خود نشان داد آمریکایی‌ها مانند لوزان عمل می‌کنند و البته اگر این برداشت متفاوت بر مبنای مصرف داخلی و راضی کردن رژیم صهیونیستی باشد قابل اعتنا و اهمیت نیست. وی با بیان اینکه توافق هسته‌ای حاصل مقاومت ملت ایران است، گفت: متن جامع توافق نهایی ظرف 20 روز در ایران بررسی می‌شود. محمدرضا محسنی‌ثانی به فارس گفت: آنچه در متن‌های این توافق وجود دارد و روی آن توافق اولیه‌ای صورت گرفت که توسط ظریف و موگرینی اعلام شد، اگر بر مبنای تعریف و اعلام تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و رئیس‌جمهور باشد، این توافق توفیقی مهم در راستای ایستادگی ملت ایران بود که بسیار ارزشمند است و باید با قاطعیت تمام آن را به رهبر معظم انقلاب و ملت ایران تبریک گفت. رئیس کمیته امنیت ملی مجلس با تاکید بر اینکه هنوز ما در زمینه متن توافقنامه به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم، خاطرنشان کرد: ابعاد متن توافقنامه براساس توضیحات رئیس‌جمهور و قرائت تیم مذاکره‌کننده مورد بررسی قرار می‌گیرد. محسنی‌ثانی با اشاره به برداشت‌های متفاوت رئیس‌جمهور آمریکا از متن توافقنامه عنوان کرد: البته اوباما تعریف و برداشت متفاوتی از متن توافقنامه داشته و صحبت‌هایی را در این زمینه بیان کرده که شبیه سیاست‌بازی‌هایی بود که آمریکایی‌ها درباره توافق لوزان داشتند. وی با اشاره به برداشت‌های متفاوت آمریکایی‌ها از متن توافقنامه لوزان یادآور شد: اوباما با سخنرانی خود نشان داد آمریکایی‌ها مانند لوزان عمل می‌کنند.

عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری گفت: پیش‌بینی می‌شود ماه مبارک رمضان
30 روزه باشد و احتمال ضعیفی در 29 روزه بودن آن وجود دارد بنابراین به احتمال زیاد روز شنبه عید فطر است. به گزارش فارس، حجت‌الاسلام علیرضا موحدنژاد عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری صبح دیروز در نشست خبری درباره رؤیت هلال ماه شوال گفت: پیش‌بینی می‌شود رویت هلال در غروب پنجشنبه بعید باشد و به احتمال زیاد، شنبه روز عید است، یعنی همان روزی که در تقویم درج شده است. وی از فعالیت 150 گروه رصدی برای رؤیت هلال ماه شوال خبر داد و افزود: رؤیت هلال به مسائل جوی و تجربه رصدگران و ... بستگی دارد اما شاخصه‌های رؤیت در غروب پنجشنبه بسیار ضعیف است و احتمالا طبق تقویم شنبه عید فطر خواهد بود. موحدنژاد تأکید کرد: اگر نتایج رصد‌های روز پنجشنبه غیر از این باشد و اتفاق دیگری رخ دهد، به اطلاع مردم می‌رسد. کارشناس فقه و نجوم درباره منشأ اختلافات روز عید فطر در دیگر کشورهای اسلامی گفت: این اختلاف‌ها به دلیل تفاوت در مبناست، چون برخی فقها و علما رؤیت هلال را با چشم غیرمسلح قبول ندارند. عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری افزود: هر کدام از کشورها برای رؤیت هلال، ملاک و معیار خاص خود را دارند و براساس آن تصمیم می‌گیرند، اما کشورهایی که ما می‌شناسیم بدون رؤیت هلال ماه، اول ماه شوال را اعلام نمی‌کنند. البته متأسفانه برخی کشورها به دلیل اینکه تقویم از پیش تهیه و تنظیم شده است، طبق آن عمل می‌کنند.
  میزان فطریه برای هر نفر ۶ هزار تومان اعلام شد
طبق اعلام دفتر مقام معظم رهبری میزان فطریه بر اساس قیمت گندم برای هر نفر حداقل ۶ هزار تومان است. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری اعلام کرد میزان فطریه بر اساس قیمت گندم برای هر نفر حداقل 6 هزار تومان است.