دانش پورشفیعی: گویا در دوران پسابرجام به جای رفع تحریم‌ها و رونق اقتصادی، واردات رونق گرفته تا تراز تجاری ایران منفی شود. آمارهای تجارت خارجی که از حبس خارج شد، گمرک ایران از تیرماه انتشار آن را آغاز کرد. بر اساس این گزارش، حجم تجارت خارجی ایران (صادرات و واردات) در 5 ماه نخست امسال بالغ بر ۳۶ میلیارد و ۶۳۵ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه پارسال 3/5 درصد افزایش یافته است. در این مدت ۴۸ میلیون و ۴۱ هزار تن واردات به ارزش ۱۹ میلیارد و ۴۴۲ میلیون دلار و ۱۴ میلیون و ۲۲۵ هزار تن صادرات غیرنفتی به ارزش ۱۷ میلیارد و ۱۹۳ میلیون دلار صورت گرفته است. مقایسه میزان واردات و صادرات با 5 ماه نخست 1395 نشان می‌دهد میزان واردات با افزایش 5/16 درصدی و میزان صادرات با کاهش 9/4 درصدی روبه‌رو شده است. اگر چه صادرات پتروشیمی با سیر افزایشی روبه‌رو بوده اما صادرات میعانات گازی با افت 4/5 درصدی همراه بوده  است. عمده‌ترین دلایل افزایش واردات به واردات خودرو و قطعات منفصله خودرو، کالاهای سرمایه‌ای و برخی کالاهای اساسی مربوط می‌شود. همچنین متوسط قیمت کالاهای وارداتی به ازای هر تن به یکهزار و ۳۶۷ دلار و متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی نیز به ۳۵۸ دلار رسید. این یعنی هر تن کالای وارداتی بالغ بر 1009 دلار نسبت به هر تن کالای صادراتی گران‌تر است. به تعبیری دیگر ارزش هر تن کالای صادراتی برابر با 4 تن کالای وارداتی است.

کاهش صادرات صنعتی در بهار
در این میان وزارت صنعت،‌ معدن و تجارت با انتشار گزارشی از عملکرد تجاری کشور در بهار 1396، اعلام کرد سیر صادرات در این مدت کاهش قابل توجهی نسبت به مدت مشابه پارسال داشته است. بر اساس این گزارش، روند ارزشی صادرات غیرنفتی در بیشتر بخش‌ها منفی بوده به‌طوری‌که در بخش صنعت منفی 9/5 درصد، فرش و صنایع دستی منفی 1/11 درصد و کشاورزی منفی 3/18 درصد است. از سوی دیگر اما آمارها نشان از رشد واردات می‌دهد تا آنجا که در این مدت واردات بخش صنعت 2/30 درصد، معدن 3/87 درصد، کشاورزی 2/13 درصد و فرش و صنایع دستی 2/301 درصد نسبت به بهار 1395 رشد دارد.

تراز منفی تجاری در سال اقتصاد مقاومتی
تراز تجاری ۵ ماهه کشور، ۲ میلیارد و ۲۴۹ میلیون دلار منفی به نفع واردات است که این تراز منفی همواره به غیر از دوره محدودی در سال 1395 بر تجارت خارجی حاکم بوده است. البته دلیل اصلی آن، پایین بودن سطح واردات و صادرات در مقیاس جهانی است. به‌طور قطع رشد منفی در صادرات غیرنفتی بیانگر آن است که حمایت‌ها و سیاست‌ها در جهت تقویت صادرات کافی نبوده و تا زمانی‌ که همه ارکان نظام برای توسعه صادرات غیرنفتی قدم جدی برندارند، نمی‌توان از ثبات و پایداری رشد در این‌باره سخن گفت. به هر حال مهم‌ترین و کلیدی‌ترین شعار اقتصاد مقاومتی، تولید درون‌زای برون‌گراست، به این معنی که باید تولیدات داخلی را با هدف صادراتی تقویت کرد. بنابراین اجرای روش‌های کاهش تصدی‌گری دولت به‌منظور تحقق سیاست‌های توسعه‌ای و ترویج بخش خصوصی در امر صادرات غیرنفتی، نیاز به فعالسازی بخش‌های مختلف اقتصادی دارد. در دولت یازدهم به‌رغم آزادسازی نسبی در تجارت اما شرایط رقابتی به شکل مطلوب در کشور به وجود نیامد. از این رو انگیزه برای ارتقای کیفیت تولیدات داخلی کاهش یافت. همچنین فقدان تشکل‌های صادراتی قوی که صادرکنندگان را در زمان دامپینگ و عدم اجرای تعهدات به خریدار خارجی حمایت کند، ورود افراد غیرحرفه‌ای و غیرمتخصص و صادرکنندگان یک‌بار مصرف به بخش تجارت،‌ فرآیند طولانی پوشش ریسک کالاهای صادراتی توسط صندوق ضمانت صادرات و بالا بودن هزینه‌های بازاریابی نیز مشکلات این بخش را دوچندان کرد.

اهداف صادراتی آرمانی است
محمدرضا نجفی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در این‌باره بر این باور است که اهداف در نظر گرفته شده برای صادرات غیرنفتی آرمانی و دستیابی به آن کار بسیار دشواری است زیرا ملزومات و مقدمات فراوانی طلب می‌کند؛ البته با توجه به ظرفیت‌های کشور و ضرورت‌ها و وظایفی که مجموعه حاکمیت و کنشگران اقتصادی نسبت به ارتقای شرایط کشور دارند، چاره‌ای جز تلاش و کوشش فراوان برای نزدیک شدن به چنین اهدافی نداریم. نجفی تصریح دارد باید موانع حقوقی‌ای که پیش پای صنعت و تولید گذاشته شده، برداشته شود. برای داشتن صادرات مورد انتظار، باید در زمان لازم به لوازم و مایحتاج تولید با قیمت مناسب و همچنین به منابع مالی با سود مناسب دسترسی داشته باشیم.  به‌گفته وی، وقتی دسترسی بدون موانع حقوقی که خارج از اراده صنعت تولید است به بازارهای هدف داشته باشیم، می‌توانیم شرکای تجاری پیدا کنیم و برای کالا و خدماتی که ارائه می‌دهیم، مشتری داشته باشیم.

حمایت ناچیز از صادرکننده
از سوی دیگر رضا براتی، کارشناس تجارت خارجی با اشاره به آمار صادرات غیرنفتی سال ۹۵ و مقایسه آن با سال ۹۴ اظهار داشت: با مقایسه آمارها متوجه افزایش در وزن می‌شویم اما در عین حال شاهد کاهش در ارزش دلاری نیز هستیم. این مساله بدین معناست که صادرات کشور محصول نهایی نبوده و عمده صادرات کالاها، مواد اولیه یا واسطه‌ای است. براتی درباره بسته حمایت از صادرات غیرنفتی در سال 1395 تصریح کرد: آنچه در ابتدا در این بسته ابلاغ شد، ۹۰۰ میلیارد تومان بود اما آنچه اختصاص داده شد، ۳۰۰ میلیارد تومان بود و در عمل تنها ۵۰ میلیارد تومان در بخش‌های کمک سود تسهیلات بانکی، هزینه حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، هزینه برندسازی، هزینه تبلیغات و پایانه‌های صادراتی پرداخت شد. وی تصریح داشت: مبلغ ۵۰ میلیارد تومان اختصاص داده شده برای حمایت از صادرات در برابر رقم ۴۵ میلیارد دلاری صادرات، مبلغ اندکی است. به همین دلیل از دولت دوازدهم تقاضا داریم بسته حمایتی امسال را بیش از سال گذشته افزایش دهد.

گروه اقتصادی: پس از حذف برنامه‌های ایرانی از اپ‌استور با فشارهای دولت آمریکا حالا گوگل در اقدامی موازی با اپل برنامه‌های ایرانی موجود در گوگل پلی را حذف کرد. به گزارش «وطن امروز» در هفته‌های اخیر پس از حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از فروشگاه اپ‌استور که باعث کاهش فروش محصولات اپل در ایران شد، حالا نوبت به غول تکنولوژی دنیا یعنی گوگل رسیده است که بخشی از کاربران ایرانی خود را تحریم کند. طبق این تحریم، دسترسی سایت‌های ایرانی از گوگل آنالیتیکس (Google Analytics) بسته شده است. گوگل آنالیتیکس مهم‌ترین ابزار تجزیه و تحلیل ترافیک یک سایت یا اپلیکیشن است که مورد استفاده وبلاگ‌نویسان و وب‌مسترهای بزرگ قرار می‌گیرد. به غیر از این گوگل‌پلی هم در ایام اخیر نرم‌افزارهای ایرانی را از فروشگاه مجازی خود حذف کرد. گوگل‌پلی اپلیکیشن‌های محبوب ایرانی را که پربازدید هستند حذف کرد و همان راه اپل را در تحریم ایرانی‌ها و اپلیکیشین‌های  ایرانی رفت. بسیاری تحریم گوگل را باور نمی‌کردند و محدودیت گوگل برای ایرانی‌ها را محدود به گوگل آنالیتیکس می‌دانستند اما روز گذشته گوگل رسما اعلام کرد دلیل حذف اپلیکیشن‌های ایرانی تحریم‌های آمریکاست. بدین‌ترتیب دایره تحریم‌های فناوری اطلاعات برای ایران تنگ‌تر‌‌ از سابق شد و باید منتظر ماند و دید در دوران پساتحریم آیا تحریم‌های جدید می‌تواند متوقف شود یا تحریم‌ها همراه با برجام هنوز دامن ایرانی‌ها را خواهد گرفت.

گسترش قاچاق؛ سرمایه‌گذاری، تولید،  صادرات و اشتغال صنعت پوشاک کشور را با خطر جدی روبه‌رو می‌کند. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، گلنار نصراللهی، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور صنایع نساجی، پوشاک و چرم در این‌باره گفت: صنعت پوشاک از  صنایع با ارزش افزوده بالا، اشتغال‌آفرین، ارزآور و... در مملکت است. وی با تصریح بر اینکه قاچاق بلای جان صنعت پوشاک کشور است، افزود: مبارزه جدی با پدیده مزبور  بسیار ضروری به نظر می‌رسد. وی در ادامه با بیان اینکه مرجع رسمی اعلام میزان قاچاق و واردات غیر رسمی، ستاد مرکزی مبارزه با کالا و ارز کشور است، افزود: براساس گزارش این ستاد سالانه 5/2 تا 7/2 میلیارد دلار پوشاک قاچاق به کشور وارد می‌شود. وی از کاهش حقوق ورودی پوشاک به کشور خبر داد و گفت: افزایش حقوق گمرکی خود عامل گسترش واردات غیررسمی و قاچاق در جامعه است. خوشبختانه با کاهش حقوق ورودی گمرکی پوشاک از ۱۵۰ به ۵۵ درصد، واردات رسمی در این حوزه نسبت به گذشته افزایش چشمگیری پیدا کرده است. در همین حال دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران از افزایش ۶۷ درصدی کشفیات پوشاک خبر داده و بخش قابل توجهی از این کشفیات را مربوط به برندهای مختلف دانست. علی‌اکبر پوراحمدنژاد در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: سال‌گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌درخواست ستاد مبارزه با قاچاق‌کالا، مصوبه‌ای برای ساماندهی برندها ابلاغ کرد، چرا که گاه برندها نه‌تنها در مبارزه با واردات قاچاق همراهی نمی‌کنند، بلکه این بازار را جذاب‌تر هم می‌کنند.  وی افزود: در حال حاضر حدود ۱۵۰‌برند مختلف در تهران شناسایی شده‌اند که تا ماه‌ گذشته از این تعداد ۳۵ تا   ۳۶ برند به پیگیری‌های لازم و قانونی پرداختند اما از آنجا که در این مقوله تخلفی بالاتر از قاچاق صورت می‌گیرد، ما کالاهایی را که با عنوان برند در بازارها عرضه شده و دچار مشکل بود ضبط کردیم؛ به‌عنوان نمونه در یکی از این مراکز خرید شمال تهران، کت و شلواری که به قیمت 2میلیون تومان برای فروش گذاشته شده بود، در کارشناسی‌های صورت‌گرفته تنها ۱۷۰‌هزار تومان قیمت داشت. پوراحمدنژاد اضافه کرد: باید توجه داشت عدد ۱۵۰ مربوط به برندها می‌شود و نه واحدهای فعال، چرا که تعداد فروشگاه‌ها قطعا بیش از این رقم خواهد بود اما از میان برندهایی که در بازار ایران فعالیت دارند، بیش از ۳۰‌برند سیر دریافت مجوز را طی می‌کنند و بیش از ۶۰‌مورد در مسیر دریافت کدرهگیری و ارائه مدارک و مستندات خود قرار دارند. وی افزود: سال قبل۴۳ فروشگاه‌برند، مورد بررسی قرار گرفت و پس از ضبط کالای مشکل‌دار آنها، متوجه شدیم ۱۷ فروشگاه کالای دسته‌دوم را به‌نام جنس برند به فروش می‌رساندند. پوراحمدنژاد تصریح کرد: به این ترتیب ما در یک نوبت حدود ۲۲ تن کالای قاچاق و البسه تاناکورا را آتش زدیم.
 

در حالی که طی ماه‌های گذشته قیمت سیب‌زمینی و پیاز به دلیل آنچه کمبود تولید عنوان می‌شد افزایش یافته بود، به گفته رئیس اتحادیه صنف فروشندگان میوه و تره‌بار، قیمت‌ها با کاهش روبه‌رو شده است و با گرانفروشی برخورد می‌شود. به گزارش ایسنا، قیمت هر کیلوگرم پیاز به بیش از ۴۰۰۰ تومان و هر کیلوگرم سیب زمینی به حدود ۳۰۰۰ تومان در بازار مصرف رسیده بود. به گفته حسین مهاجران، اکنون این محصولات به قیمت کیلویی ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان در بازار عرضه می‌شود که البته باید قیمت آنها به کمتر از کیلویی ۱۰۰۰ تومان برسد. وی با بیان اینکه در ادامه با عرضه محصولات پیاز و سیب‌زمینی از آذربایجان و همدان قیمت آنها کاهش پیدا می‌کند و منطقی می‌شود، افزود: براساس قانون، عرضه‌کنندگان میوه و تره‌بار در سطح شهر حق دارند درنهایت ۳۰ تا ۳۵ درصد به قیمت عمده‌‌فروشی سیب‌زمینی و پیاز اضافه و آن را به مردم عرضه کنند که با این حساب محصولی که کیلویی ۸۰۰ تومان خریداری می‌شود باید حدود ۱۱۵۰ تومان فروخته شود و سیب‌زمینی و پیازی که کیلویی ۱۵۰۰ تومان خریداری می‌شود در نهایت باید به ۲۰۰۰ تومان برسد.
 

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به ساماندهی فضای مجازی برای بهره‌گیری کسب‌وکارها، از ایجاد سامانه‌ای برای دریافت گزارش‌های آنلاین شکایات مزاحمت‌های ناشی از پیامک‌های تبلیغاتی خبر داد. به گزارش ایسنا، محمدجواد آذری‌جهرمی در صفحه اینستاگرام خود با اشاره به پیامک‌های تبلیغاتی اظهار داشت: پیامک‌های تبلیغاتی مزاحم، آرامش حریم خصوصی مردم را به هم ریخته است. پس از ساماندهی پنل‌های ارسال انبوه از طریق سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، اکنون ارسال این پیامک‌ها از طریق شماره‌های عادی فزونی یافته است. وی در ادامه با تاکید بر اثر سوء تبلیغات اجباری بیان کرد: صاحبان کسب‌وکار باید به حریم خصوصی مردم احترام بگذارند و متوجه این موضوع باشند که این نوع تبلیغات اثر عکس دارد. وزارت ارتباطات نیز برای این نیاز مشروع کسب و کارها باید با همکاری مرکز ملی فضای مجازی راهکاری اندیشه کند. وی از ایجاد سامانه‌ای برای دریافت شکایات خبر داد و گفت: به سازمان تنظیم مقررات ابلاغ شد با تمام توان جلوی مزاحمت برای مردم را بگیرد و راهکاری نیز برای کسب‌وکارها که نیازمند بهره‌گیری از این فضا هستند بیابد. بزودی سامانه‌ای برای دریافت گزارش‌های آنلاین شکایات مزاحمت‌ها و توقف سریع آنها راه خواهیم انداخت.
 

سخنگوی کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه گرانی بی‌دلیل مصالح ساختمانی اثرش را بر بازار اجاره گذاشته است، گفت: کاهش نرخ سود بانکی در وضعیت رونق بازار مسکن اثر می‌گذارد. به گزارش تسنیم، صدیف بدری با اشاره به تاثیر کاهش سود بانکی در رونق مسکن اظهار کرد:‌ کاهش نرخ سود بانکی از سالیان گذشته وجود داشته اما به دلیل عدم نظارت این قانون بویژه در بانک‌های خصوصی اجرا نمی‌شد. وی افزود: این کاهش نرخ به صورت سیستمی تاثیرگذار خواهد بود و سرمایه‌ها به سمت تولید و بازار مسکن می‌رود. وی همچنین با اشاره به اینکه قیمت مصالح ساختمانی بدون دلیل به صورت سرسام‌آور افزایش یافته است، تصریح کرد:‌ قیمت هر کیلو میلگرد  از 1800 تومان به 2600 تومان  و قیمت هر تن سیمان به 115هزار تومان افزایش یافته است.

 گروه اقتصادی: سیدابراهیم سقایی‌فومنی، خواهرزاده محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه، طی حکمی مدیرعامل شرکت پتروشیمی فارابی شد. به گزارش «وطن امروز»، پتروشیمی فارابی یکی از زیرمجموعه‌های شرکت شستا است و زیر نظر سازمان تامین اجتماعی اداره می‌شود. بنا بر این گزارش، مدیران سازمان تامین‌اجتماعی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منصوب می‌شوند.  سیدابراهیم سقایی‌فومنی پیش از این سمت‌هایی همچون معاونت اقتصادی و سرمایه‌گذاری و دبیر شورای ایرانیان خارج از کشور منطقه آزاد انزلی، دبیر و کارشناس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، شهرداری سنگر، شهرداری رودبار و مدیرعاملی شرکت گراند جنرال تریدینگ FZC وابسته به شرکت سرمایه‌گذاری امید را در کارنامه خود داشت. شاید این انتصاب ارتباط تنگاتنگی با این سخن نوبخت دارد که «فرزندان مسؤولان هم حق حیات دارند».

نمایشگاه بزرگ پاییزه ویژه آغاز سال تحصیلی جدید و بازگشایی مدارس و مراکز آموزشی در مصلای بزرگ امام خمینی(ره) گشایش یافت. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، ابراهیم درستی، نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران در این‌باره گفت: این نمایشگاه تنها نمایشگاه پاییزه است که زیر نظر اتاق اصناف شهر تهران برگزار شده است. وی افزود‌‌‌‌‌: در این نمایشگاه بیش ۳۱۰ تولید‌کننده داخلی انواع لوازم تحریر، نوشت‌افزار،  کیف و کفش، روپوش مدارس، پوشاک بچگانه، زنانه و مردانه و همچنین در کنار این محصولات کالای مورد نیاز خانواده‌‌‌‌‌‌ها از جمله خشکبار، مواد غذایی و اجناس منزل را با قیمت مناسب و زیر نظر اصناف عرضه کرده‌اند. درستی اظهار داشت: همه کالاها و اجناس عرضه‌شده در نمایشگاه بزرگ پاییزه با تخفیف۱۰ تا ۳۰ درصدی به فروش می‌رسد. وی اضافه کرد: نمایشگاه بزرگ پاییزه ویژه آغاز سال تحصیلی جدید و بازگشایی مدارس و مراکز آموزشی  تا ۲۶ شهریورماه  از ساعت ۱۱ صبح تا 9 شب و جمعه‌‌‌‌‌‌ها از ساعت ۱۴ تا ۲۱ (۹شب) در ضلع شمالی مصلای بزرگ امام خمینی(ره) آماده بازدید علاقه‌مندان است.

 آمار نصفه و نیمه وزارت صنعت از عملکرد 3 ماهه این وزارتخانه در پرداخت وام تولید در حالی از درگاه این وزارتخانه حذف شده که ابهاماتی در پرداخت تسهیلات به واحدهای تولیدی وجود دارد. به گزارش تسنیم، براساس آمار عملکرد وزارت صنعت در 3 ماهه نخست امسال که بنا به دلایل نامعلوم از درگاه سایت این وزارتخانه حذف شده است، در بخش تأمین مالی بنگاه‌های تولیدی کوچک، متوسط و طرح‌های نیمه‌تمام با پیشرفت 60 درصد برای تحقق اقتصاد مقاومتی اعلام شده که در مجموع تا خردادماه امسال 288  پرونده متقاضی دریافت تسهیلات به 12 بانک عامل ارائه شده که تعداد پرداختی‌ها  5 پرونده و به میزان 5/54 میلیارد ریال بوده است. در جدولی که روز 13 شهریورماه در سایت وزارت صنعت قرار داشت عملکرد 12 بانک عامل در میزان پرداخت تسهیلات  به واحدهای تولیدی  تشریح شد اما مشخص نیست آیا در طول 3 ماه اخیر شبکه بانکی فقط روند پرداخت تسهیلات 5 پرونده را نهایی کرده و مابقی را در لیست انتظار قرار داده است یا خیر؟ این آمار که فقط یک روز روی خروجی سایت رسمی وزارت صنعت بود  دارای ابهامات متعددی است.