احمد طالقانی: طرح برخی موضوعات درباره مدیریت قبلی شهر تهران و رسانه‌ای شدن آن و مشکلات و حواشی به وجود آمده در مدت کوتاه مدیریت محمدعلی نجفی مانند معطل نگه داشتن خط 7 متروی تهران، حواشی مربوط به طرح جدید ترافیک، کاستی‌ها در مواجهه با زلزله و برف تهران و موارد دیگر،  بحث‌های دامنه‌دار و پرحاشیه‌ای را درباره نحوه مدیریت کنونی شهر تهران ایجاد کرده و بر نگرانی‌ها درباره پیشی گرفتن رویکردهای سیاسی بر راهکارهای تخصصی دامن زده است.
هر چند که نجفی، شهردار پایتخت استعفای خودش را به شورای شهر تقدیم کرده است اما این روزها درباره عملکرد 7 ماهه وی در شهرداری تهران حرف و حدیث‌های گوناگونی وجود دارد. در همین باره چندی پیش گفت‌وگویی را با ابوالفضل قناعتی، عضو سابق هیات رئیسه شورای چهارم شهر تهران انجام دادیم که پیش روی شماست.
***
  آقای قناعتی! در ماه‌های گذشته شاهد هجمه‌هایی علیه شهردار سابق تهران و همچنین شورای چهارم شهر تهران بودیم؛ به نظر شما این انتقادات  با هدف شفاف‌سازی و حل مشکلات اتفاق افتاده است یا اهداف دیگری در پشت پرده وجود دارد؟
نیت‌خوانی نمی‌کنم و ان‌شاءالله که هدف دوستان و بویژه آقای نجفی در راستای منافع شهروندان باشد اما شواهد و قرائن موجود چندان امیدبخش نیست. شما نگاه کنید به سابقه دوستان، شهردار کنونی تهران در دورانی که قالیباف سکاندار شهر بود، 6 سال در شورای شهر حضور داشت. در شورای چهارم نیمی از اعضا، طیف فکری اصلاح‌طلب و دوستان نجفی بودند. اگر این حجم از تخلف وجود داشت چرا سکوت کردند؟! این یک پرسش جدی است، خوب بود تخلفات را بازگو می‌کردند و مستندات را به مراجع قانونی مانند سازمان بازرسی کل کشور و قوه قضائیه ارجاع می‌دادند، آن روزها دوستان سکوت کردند و اگر پرسشی هم مطرح شد و از شهردار توضیح خواسته شد از سوی طیف اصولگرای شورا اتفاق افتاد، حتی در یک مورد که کوتاهی‌های در حوزه مدیریت شهری تهران اتفاق افتاد 2 نفر از اعضای اصولگرای شورای شهر قالیباف را استیضاح کردند!
  با توجه به موضوعی که اشاره داشتید، پس این هجمه‌ها را باید سیاسی ارزیابی کنیم؟
می‌خواهم بگویم حتی این تخریب‌ها کمتر سیاسی و نوعی فرار به جلو است، شاید درست نباشد که اینطور نتیجه‌گیری کنیم اما برخی موضع‌گیری‌ها انگار از موضوعات شخصی نشأت گرفته است!  نجفی یک شخصیت کهنه‌کار و استخواندار در عرصه سیاست و مدیریت بوده و هنوز هم هست. وی در بالاترین سطوح اجرایی تجربه مدیریت دارد، از چنین فردی بسیار بعید است در مدت کوتاه 3-2 ماهه به نتیجه‌گیری و ارزیابی نهایی رسیده باشد. حجم کار انجام شده در دوره مدیریت قبلی شهر تهران به اذعان همه صاحبنظران منصف و حتی همفکران شهردار بالا بوده و در این دوره طولانی فصلی از پرکاری و نشاط را در مدیریت شهر تهران شاهد بوده‌ایم. این حجم کار با توجه به موضوعاتی که در ادارات همگان کم و بیش اطلاع دارند خالی از اشکال نیست، کما اینکه بارها شورای قبلی، مدیریت شهر را مورد پرسش قرار داد، توضیح خواست و حتی استیضاح کرد! اما کارایی، تحرک و حضور موثر در مدیریت شهر را هم تحسین کرد، عملکردها مشخص است، مردم تغییرات را در محیط شهرشان حس کردند و با وجود انتقاداتی که داشتند همواره از تلاش‌ها رضایت داشتند  و در مجموع به عملکرد مدیریت شهری قبلی نمره قبولی دادند؛ میزان رضایتمندی شهروندان و مستندات آن وجود دارد.
  درباره اتهام  تصمیمات جناحی و لابی‌های شورای چهارم چه نظری دارید؟
بی‌انصافی است! در شورای چهارم وزن 2 طیف یکی بود و 2 جناح به یک اندازه حضور داشتند، کما اینکه مدیریت شورا دست به دست شد. با این وجود نسبت به دوره‌های قبلی تنش و بگومگوهای سیاسی در کمترین حالت بود. کار تخصصی، نظارت و حجم بالای پروژه‌های عمرانی و فرهنگی  مجالی برای این کارها باقی  نگذاشت. اگر تنش یا بگومگویی هم بود بیشتر به موضوعات شخصی برخی چهره‌ها مرتبط بود، براستی عملکرد شورای چهارم جناحی بود؟ حجم بالای انتقادات چهره‌های منتسب به جریان اصولگرایی از شهردار سابق گواه بی‌اساس بودن این هجمه‌هاست. در همین دوره کوتاه از مدیریت نجفی برخی دوستان منتسب به جریان فکری‌شان که نتوانستند به شورا راه پیدا کنند، تا سطح مدیرکلی پست گرفتند؛ این کارها جناح‌بازی است!
  برخی کارشناسان ناکامی شهرداری در مواجهه با برف تهران و معطل نگه داشتن خط 7 مترو را از جمله دلایل ناتوانی مدیریت جدید شهر تهران ارزیابی می‌کنند؛ برداشت شما از این موضوع چگونه است؟
بنده تلاش می‌کنم شتابزده عمل نکنم و این مدت کوتاه را هم مجال کافی برای ارزیابی تلاش‌ها نمی‌دانم. به نظرم اینطور ارزیابی کردن جوانمردانه هم نیست اما امیدوارم هر شخص کار خود را بکند، نجفی بخوبی می‌داند مباحثی که مطرح کرده در حیطه وظایفش نیست و وی تخلفاتی را که برایش محرز شده باید به دستگاه‌های مسؤول ارجاع دهد. قاضی باید کار خود را بکند و شهردار هم کار خودش را، اگر قرار باشد شهردار به اموری بپردازد که در حیطه مسؤولیتش نیست آن وقت مجالی برای مدیریت شهر نخواهد داشت و ممکن است مانند ماجرای برف باز هم غافلگیر شود!
  برخی اقدامات نگرانی‌هایی را بین مردم دامن زده، مانند بحث طرح جدید ترافیک که این روزها بسیاری از صاحبان مشاغل خاص و گروه‌های آسیب‌پذیر را دغدغه‌مند کرده؛ آیا این حواشی برای یک ارزیابی مقدماتی کافی نیست؟
درباره طرح ترافیک نباید شتابزده عمل کرد، زیرا تاثیر مستقیم بر زندگی شهروندان دارد. سال‌ها تلاش شده در این باره فرهنگسازی شود؛ خطوط اصلی مترو، اتوبوس‌های تندرو و خودروهای همگانی در این منطقه پیش‌بینی شده تا از تراکم وسایل نقلیه شخصی در این محدوده کاسته شود.  مشکل آلودگی هوا در این مناطق بغرنج است و به دلیل بافت فرسوده، تنگی معابر و موضوعاتی که وجود دارد به صلاح نیست مرکز شهر قفل شود. با همین طرح ترافیک که البته کامل هم نیست تا حدودی از مشکلات کاسته شده، اگر بخواهیم به‌خاطر پول فرهنگ را عوض کنیم دچار خسارت‌هایی می‌شویم که آثار بلندمدت دارد.  دوستان خوب است به جای این اقدامات، راه‌اندازی خط 7 مترو را در دستور کار قرار دهند، همچنین تجهیز خطوط موجود مترو و افزایش واگن‌ها، گسترش شبکه اتوبوسرانی و اقداماتی از این دست تا از رفت‌وآمد خودروهای شخصی و تک‌سرنشین که آثار وخیمی برای شهر در پی دارد جلوگیری شود.
  آقای قناعتی! شهر تهران به عنوان یک کلانشهر که پایتخت کشور مهم در منطقه به حساب می‌آید، با چالش‌های بزرگی مواجه است؛ شما به عنوان شخصی که در حوزه شهر تهران تصمیم‌ساز بوده‌اید مهم‌ترین اولویت‌های پیش روی مدیران شهری را چه می‌دانید؟
در دوره قالیباف نگاه دولت‌های نهم، دهم و یازدهم همدلانه نبود، شاهد مدعا بدهکاری‌های انباشته شده دولت به شهرداری تهران است؛ دولت‌ها حتی به تکالیف خود در حمل‌ونقل عمومی که با سلامت شهروندان ارتباط مستقیم داشت عمل نکردند و حاضر نشدند به‌رغم تکلیف قانونی سهم خود را بپردازند.

گروه سیاسی: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز پنجشنبه در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان، معیت و همراهی پروردگار را وعده‌ای قطعی، اطمینان‌بخش و نشاط‌آفرین برای جبهه حق خواندند و با اشاره به آینده روشن ایران عزیز تأکید کردند: شرط تحقق این وعده مسلم الهی، ادای وظایف علما، مسؤولان نظام و دستگاه‌های آموزشی و تبلیغاتی در تربیت ایمانی جامعه و پایبندی عملی آنها به تقوا، پرهیز از اشرافی‌گری و کار و تلاش و پایداری است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، ایشان با یادآوری حساسیت سیاسی بسیار بالا و جایگاه فوق‌العاده مجلس خبرگان افزودند: این مجلس در عین حال، جنبه علمایی برجسته‌ای دارد و در واقع مظهر زنده آمیختگی دین و سیاست است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به مبارزه سخت و جنگ دشوار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی ایران با هجوم همه‌جانبه دشمنان گفتند البته کسانی به این وضع معترضند و فکر می‌کنند جمهوری اسلامی این جنگ را شروع کرده است اما این تصور، نوعی غفلت است، چرا که نفس وجود جمهوری اسلامی و حکومت دینی و آرمان‌ها و اهداف نظام اسلامی از جمله توحید، عدالت اجتماعی، مبارزه با ظلم و حمایت از مظلوم، دشمنان دین را به جنگ و هجوم می‌کشاند همچنانکه به استناد آیات مکرر قرآن، جبهه حق در تمام طول تاریخ همواره در معرض تهاجم جبهه باطل بوده است.
رهبر انقلاب نکته مهم در رویارویی مستمر حق و باطل را وعده حتمی پروردگار مبنی بر پیروزی جبهه حق خواندند و افزودند: تحقق این وعده البته مشروط به پایبندی اهل ایمان به شروطی نظیر نیت صادق، صبر، بصیرت، همت و پایداری است که با رعایت این شروط، تحقق این وعده، جزو سنت‌های قطعی و تجدیدناپذیر الهی است.
ایشان تعابیر مکرر و مختلف قرآن مجید مبنی بر معیت و همراهی و حمایت پروردگار از جبهه حق را بسیار مهم، عمیقاً آرامش‌بخش و از امیدبخش‌ترین آیات برشمردند و افزودند: پیامبران و اولیای الهی با ایمان به وعده الهی و پایبندی به شروط تحقق آن، این وعده را در مقاطع مختلف تاریخ به واقعیت تبدیل کردند، همچنانکه در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس نیز ما شاهد این معیت و حمایت خداوند بودیم.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ایمان، تقوا، صبر و احسان را از جمله شروط همراهی و پشتیبانی قادر متعال خواندند و تأکید کردند: مسؤولان، علما، کسانی که سخنان‌شان در منبرها و تریبون‌های دیگر شنونده دارد و دستگاه‌های عظیمی همچون آموزش‌وپرورش، آموزش عالی و بویژه صداوسیما باید با برنامه‌ریزی و تمرکز لازم، به وظایف خود در تحقق شروط وعده همراهی پروردگار یعنی «تربیت ایمانی، تقوایی و احسانی» جامعه عمل کنند.
ایشان، ایستادگی و توفیقات کشور در مقابله با هجوم جبهه عظیم سیاسی، مالی، نظامی، امنیتی و فرهنگی آمریکا و صهیونیزم را ناشی از برکت وجود ایمان و تقوا در قشر عظیمی از مردم و جوانان دانستند و افزودند: فداکاری‌های مردم، رویش‌های جدید و امثال حججی‌ها، تا حد زیادی عنایت و حمایت پروردگار را جلب کرده است که برای توسعه دایره‌ رحمت و پشتیبانی خداوند، باید تربیت ایمانی جامعه را ارتقا داد.
رهبر انقلاب اسلامی در عین حال، «عمل» مسؤولان و علما از جمله نمایندگان مجلس خبرگان را دارای تأثیری بیشتر از تبلیغ زبانی برشمردند و خاطرنشان کردند: پرهیز از دنیاپرستی و اشرافی‌گری و کار و تلاش سخت مسؤولان و علما، حتی اگر جلوی چشم مردم نباشد، موجب جلب رحمت الهی و تأثیرگذاری بیشتر در مردم می‌شود و مردم نیز هنگامی که در حرف و عمل ما تناقض نبینند ایمان‌شان قوی تر خواهد شد و با اطمینان بیشتر در صراط مستقیم حرکت خواهند کرد. ایشان عامل‌بودن و هدایت عملی مردم را از علل موفقیت معجزه‌آسای امام خمینی(ره) برشمردند و تأکید کردند: تحقق این نکات موجب معیت و همراهی خداوند کریم خواهد شد و وقتی از معیت پروردگار برخوردار شدیم با قدرت‌های زورگو نیز شجاعانه و در عین حال هوشمندانه و کارآمد برخورد خواهیم کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با ابراز خرسندیِ مبتنی بر اطلاعات دقیق از حضور رویش‌های جدید و نسل جوان و امیدبخش در همه عرصه‌ها افزودند: مجموعه عظیمی از جوانان مؤمن و فعال که امام و دفاع‌مقدس را هم ندیده‌اند با استحکام و اعتقاد عمیق اهداف انقلاب را پیگیری می‌کنند.
ایشان افزودند: یک حرکت جوانانه و پرتلاش و پرنشاط در کشور وجود دارد که اعتقاد بنده به آینده‌ای به مراتب بهتر از امروز را برای ایران، مستحکم‌تر از همیشه کرده است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته از مشکلات معیشتی و دیگر مشکلات مردم اطلاع داریم اما معتقدیم هیچ مشکل حل‌نشدنی در کشور وجود ندارد که ان‌شاءالله در چند روز آینده در این زمینه‌ها با مردم صحبت خواهم کرد.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با تشکر از گزارش رئیس و نایب‌رئیس مجلس خبرگان، از تشکیل هیات اندیشه‌ورز در جلسه اخیر خبرگان ابراز خرسندی کردند.
ایشان با گرامیداشت یاد آیت‌الله شاه‌آبادی، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان که اخیراً دار فانی را وداع گفت، برای آن عالم جلیل‌القدر علو درجات را مسالت کردند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با اشاره به نزدیک شدن ماه پرفیض رجب، این ماه را فرصتی برای تضرع، توسل و نزدیکی به پروردگار برشمردند.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، آیت‌الله جنتی، رئیس مجلس خبرگان در گزارشی از فعالیت‌های این مجلس با اشاره به تشکیل هیات اندیشه‌ورز گفت: هیات اندیشه‌ورز مجلس خبرگان با هدف رصد و دیده‌بانی پیشرفت‌ها و مشکلات و ارزیابی کلان حرکت انقلاب اسلامی و نیز با هدف گفتمان‌سازی و تبیین اهداف، ایجاد شده است.
همچنین آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی، نایب‌رئیس مجلس خبرگان در گزارشی از اجلاسیه مجلس خبرگان گفت: در این اجلاس، مسائل فرهنگی و مشکلات معیشتی مردم از مهم‌ترین محورهای نطق‌های اعضای مجلس خبرگان بود.

گزارش‌ها حاکی‌ است که ارتش سوریه و نیروهای همپیمان آن موفق شده‌اند کنترل بیش از 70 درصد غوطه شرقی در ریف دمشق را به دست بگیرند. گروه موسوم به «دید‌بان حقوق بشر سوریه» وابسته به معارضان اعلام کرد که نیروهای دولتی این کشور روز پنجشنبه کنترل شهرک حموریه، از شهرک‌های اصلی در جنوب غوطه شرقی دمشق را در دست گرفتند و با این پیشروی اکنون کنترل بیش از 70 درصد غوطه شرقی در دست این نیروها قرار گرفته است. نیروهای دولتی سوریه 18 فوریه عملیات در غوطه شرقی را آغاز کردند. هزاران غیرنظامی روز پنجشنبه از حموریه و اطراف آن همزمان با پیشروی ارتش سوریه خارج شدند. یگان‌های ارتش سوریه از 15 روز گذشته توانسته‌اند با حمله به مواضع تروریست‌ها، شهرک‌ها و مناطق سقبا، مسرابا، حموریه، اوتایا، مدیرا، حوش الاشعری، حوش قبیبات، المحمدیه، حوش الصالحیه، حوش خرابو، النشابیه، حزرما، گردان پدافند هوایی، گردان حمل و نقل، مزارع العب و بیت نایم را از دست تروریست‌ها در غوطه شرقی بازپس گیرند. ارتش سوریه با این پیروزی‌ها غوطه شرقی ریف دمشق را به سه بخش تقسیم کرد که این امر سبب محاصره بیشتر تروریست‌ها در مناطق دیگر شده است. از سوی دیگر، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز پنجشنبه اعلام کرد: ما به مبارزه با تروریست‌ها ادامه می‌دهیم و آنها را شکست خواهیم داد. ما آنها را در غوطه شرقی نیز شکست خواهیم داد.  کارشناسان بر این باورند که پس از آزادسازی شهر دوما که از بزرگ‌ترین نبردهای ارتش سوریه علیه تروریست‌ها به شمار می‌رود، این بار نیروهای مقاومت عازم استان‌های قنیطره و درعا در جنوب این کشور خواهند شد. اطلاعات و گزارش‌های دریافتی نشان می‌دهد که هزاران تروریست تا بن دندان مسلح در جنوب سوریه تجهیز شده و آماده آغاز عملیات نظامی علیه ارتش سوریه هستند. روزنامه فرامنطقه‌ای رای‌الیوم در این‌باره گزارش داد، سرویس‌های جاسوسی اسرائیل، آمریکا و عربستان سعودی مقدمات این عملیات را فراهم کرده‌اند و پرواضح است که این سرویس‌ها حمایت‌های نظامی، تسلیحاتی و لجستیکی را از تروریست‌ها به‌عمل خواهند آورد تا شاید بتوانند ورق را در سوریه به سود خود برگردانند، معادلات نظامی را تغییر دهند و فشار را از روی تروریست‌های محاصره شده در غوطه بردارند. فرماندهی نظامی سوریه نیز خطرات آتی را احساس کرده است؛ خطراتی که قنیطره و درعا و به تبع آن جنوب سوریه را هدف قرار می‌دهد. آمریکا و همپیمانانش روی منطقه جنوب سوریه به عنوان هدفی حساب باز کرده‌اند که از طریق آن بتوانند دست‌کم روند موازنه‌های نظامی میدانی را تغییر دهند، لذا ارتش سوریه تجهیزات نظامی زیادی به ریف شمالی و شمال شرقی درعا ارسال و شهرک «خربه غزاله» و برخی از محله‌های شهر درعا را تقویت کرده است. نیروهای مقاومت همچنین تجهیزات نظامی به شهرک‌های خان ارنبه و البعث در شهر قنیطره ارسال کرده‌اند تا برای درگیری‌های احتمالی آماده باشند. استان‌های قنیطره و درعا در جنوب سوریه کلید مناطقی هستند که در طول جغرافیای سوریه امتداد دارد و نقطه ارتباط میان جنوب و مرکز سوریه به شمار می‌رود. قنیطره و درعا در طول نوار مناطق مرزی سوریه با اردن، فلسطین اشغالی و لبنان امتداد دارد و نقطه ارتباط میان مناطق جغرافیایی است که از غرب با دمشق و از جنوب با مرزهای اردن، فلسطین و لبنان ارتباط دارد. این مساله بیانگر اهمیت راهبردی این دو استان در جنوب و مرکز سوریه است. همزمان با درخواست آمریکا برای نشست فوری درباره جنوب سوریه، بار دیگر مراکز تصمیم‌ساز بین‌المللی دخیل در جنگ علیه سوریه روند عملیات احتمالی در جنوب سوریه و نحوه واکنش حکومت سوریه و همپیمانانش را رصد می‌کنند. در واقع نمی‌توان حمایت اسرائیل، عربستان و آمریکا از گروه‌های تروریستی در جنوب سوریه و تجاوزات مکرر تل‌آویو به این منطقه را انکار کرد و اینکه این تجاوزات با دستور اتاق عملیات‌های منطقه‌ای و عربی صورت گرفته است. رأی‌الیوم اعلام کرد که بعید نیست در نهایت اسرائیل در عملیات جنوب سوریه به صورت مستقیم وارد عمل شود تا از تروریست‌های حاضر در این منطقه حمایت کند. این حمایت احتمالی از سلسله جبال «حرمون» آغاز می‌شود و به منطقه قلمون شرقی خواهد رسید. اسرائیل همچنین روی تروریست‌ها حساب باز کرده تا بتوانند کمربند امنیتی برای این رژیم ایجاد کنند که جولان اشغالی را از عمق جغرافیایی سوریه جدا کند.

بر اساس اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه ایران «یوسف بن‌علوی» وزیر خارجه عمان وارد تهران شده است. بهرام قاسمی دیروز در بیانیه‌ای گفت: یوسف بن‌علوی، وزیر خارجه عمان به منظور دیدار و گفت‌وگو با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و دیگر مقامات کشورمان و رایزنی و تبادل‌نظر درباره روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای امشب (جمعه شب) وارد تهران می‌شود. بر اساس این گزارش، دیدار رسمی بن‌علوی و ظریف امروز برگزار می‌شود.
رفت‌وآمد‌های مقامات عمان به ایران همواره مورد توجه بوده است.  به گزارش «وطن امروز»، عمان که همواره تلاش کرده به عنوان یک میانجی در مناسبات منطقه‌ای ایفای نقش کند، در ماجرای مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب نیز نقش‌آفرینی کرده است. تا قبل از آغاز مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا بر سر موضوع برنامه هسته‌ای ایران، عمان همواره به عنوان یک واسطه و پیغام‌بر میان ایالات متحده و ایران ایفای نقش کرده است. بر این اساس اکنون که با پایان دولت باراک اوباما در آمریکا، کانال ارتباطی ظریف و کری نیز مسدود شده، شاید عمان باز هم جایگاه خود در واسطه‌گری میان ایران و آمریکا را بازیافته است. این نقش واسطه زمانی قابل تامل می‌شود که بدانیم چندی پیش اروپایی‌ها در موضوع تلاش برای تغییر مفاد برجام، خواستار نقش‌آفرینی عمان شده بودند.
بهمن‌ماه امسال «بوریس جانسون» وزیر خارجه انگلیس به عمان سفر کرد. همان زمان منابع رسانه‌ای انگلیسی به نقل از دیپلمات‌های این کشور گزارش دادند جانسون در این سفر از سلطان قابوس، پادشاه عمان خواسته است در موضوع مناقشه دونالد ترامپ درباره برجام نقش‌آفرینی کند.
یک دیپلمات انگلیسی درباره مذاکرات جانسون در عمان گفت: «جانسون به عمان به عنوان واسطه‌ای کلیدی برای معامله با ایرانیان برای اصلاح معایب توافق هسته‌ای می‌نگرد؛ اصلاحی با در نظر گرفتن برنامه موشکی بالستیک ایران است».
نکته قابل توجه درباره رایزنی‌های جانسون در عمان این است که جانسون تنها چند روز پس از سفر رکس تیلرسون، وزیر خارجه وقت آمریکا به اروپا به امان رفته بود. تیلرسون در پایان سفر دوره‌ای به اروپا مدعی شده بود با کشورهای اروپایی حاضر در برجام یک کارگروه مشترک برای تغییر مفاد برجام تشکیل داده است. بر همین اساس سفر جانسون به عمان و پیشنهاد او به سلطان قابوس برای میانجیگری در موضوع برجام، می‌تواند در راستای همان کارگروه مشترک تلقی شود. اگر اینگونه باشد، به نظر می‌رسد یوسف بن‌علوی در تهران درباره توافق هسته‌ای و برنامه دفاع موشکی ایران مذاکراتی خواهد داشت. مذاکراتی که با توجه به محتوای سفر اخیر ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه به تهران، می‌تواند باعث شود وزیر عمانی خبر خوبی از این سفر (در موضوع توافق هسته‌ای) برای دوستان اروپایی‌اش نبرد. اما گمانه دیگری که درباره سفر وزیر خارجه عمان به تهران مطرح شده، رایزنی‌های او درباره مساله یمن است. عمان یکی از کشورهای عربی است که در جنگ عربستان و دوستانش علیه یمن شرکت نکرد. از سوی دیگر عمان سفارتش در دمشق همچنان پابرجاست. از همین رو این کشور همیشه مورد انتقاد تندروهای عرب از جمله سعودی‌ها بوده است. بر این اساس عمان توانسته نقش میانجی را حفظ کند. کشورهای اروپایی طی ماه‌های اخیر تلاش کرده‌اند از طریق عربستان و به بهانه حمایت از آل‌سعود، به پرونده یمن ورود کنند. فرانسه و انگلیس نقش برجسته‌ای در این ماجرا داشته‌اند. حالا به نظر می‌رسد یوسف بن‌علوی به عنوان وزیر خارجه یکی از همسایگان یمن که همواره از سوی سعودی‌ها متهم به همکاری با ایران در انتقال سلاح برای انقلابیون یمنی شده، در سفر خود به تهران درباره پیشنهادات جدید درباره یمن نیز وارد مذاکره شود.

گروه اقتصادی: یک ماه پس از آنکه حسن روحانی به مجری تلویزیون توصیه کرد وسط دعوا نرخ ارز را تعیین نکند و قیمت دلار را 4750 تومان اعلام نکند، نرخ دلار به بیش از 4900 تومان رسید!
به گزارش «وطن‌امروز»، قیمت دلار در 3 ماه اخیر با نوسانات شدید مواجه شد و مسؤولان روش‌های مختلفی را برای کاهش التهابات ارزی آزمودند. بانک مرکزی ابتدا سود بانکی را از 15 درصد به 20 درصد افزایش داد اما فقط کسانی که حساب 15 درصدی باز کردند به خرید اوراق مشارکت 20 درصدی مبادرت کردند. به عبارت بهتر مردم از این جیب به آن جیب کردند و پول چندانی از بازار ارز به بانک‌ها سرازیر نشد تا همچنان تقاضا در بازار آزاد زیاد باشد. بانک مرکزی برای اینکه نشان دهد قیمت ارز پایین آمده چند صرافی را نشان کرد و دلار 4500 تومانی را در اختیار آنها قرار داد اما پدیده صف دلاری به وجود آمد و خریداران می‌توانستند با تهیه 1000 دلار 4500 تومانی چند صرافی بالاتر دلار را به قیمت 4700 تا 4800 بفروشند! حباب 200 تا 300 تومانی، صف‌های خرید دلار را ملتهب‌تر کرد تا اینکه مشخص شد اگر کسی قصد خرید دلار بدون صف دارد باید دلار را با قیمت 4900 تومان تهیه کند. بانک مرکزی برای کاهش التهاب تصمیم گرفت فقط دلار 4500 تومانی را در اختیار افرادی قرار دهد که مسافر خارج کشور هستند. بدین ترتیب دلار 4500 تومانی و رانت 400 تومانی برای کسانی که قصد دارند به خارج کشور بروند به وجود آمد. عدم توانایی کنترل بازار ارز موجب شد کارشناسان و نمایندگان مجلس به عملکرد دولتی‌ها اعتراض کنند حتی امیر خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی به مسؤولان توصیه کرد اگر توان مبارزه با التهاب بازار ارز را ندارند کنار بروند.
ارز چندنرخی بازار سیاه ایجاد کرده است
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد در حال حاضر نمی‌توان دلار براحتی با قیمت ۵هزار و ۲۰۰ تومان نیز خریداری کرد. کاظم دلخوش در گفت‌وگو با خانه ملت، با اشاره به وضعیت بازار ارز، اظهار داشت: اعتقاد دارم با اقدامات بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز، نمی‌توان مشکلات این بازار را رفع کرد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در حال حاضر واردات ارز بیش از صادرات آن است، بیان داشت: در شرایطی که واردات ارز بیش از صادرات است، کمبود ارز در بازار داخلی قابل قبول نیست، دولت باید مدیریت قوی‌تری در زمینه بازار ارز داشته باشد. نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس دهم شورای اسلامی با تاکید بر اینکه ارز باید تک‌نرخی شود، عنوان کرد: اگر ارز تک‌نرخی نشود باعث فساد در اقتصاد کشور می‌شود، در حال حاضر ارز با 2 تا 3 نرخ خرید و فروش می‌شود و همین باعث شده بازار سیاهی در این باره شکل بگیرد. وی تاکید کرد: راهکارهای بانک مرکزی از جمله بازداشت 20 نفر چاره کار بازار ارز نیست، مگر تنها مشکل ارز در تهران بود، ارز در تمام نقاط کشور مشکل دارد و باید آن را مدیریت کرد. دلخوش در ادامه گفت‌وگو با خانه ملت، با بیان اینکه نرخ دلار پایین نیامده است، اظهار داشت: در حال حاضر می‌گویند دلار4800 تومان است اما در زمان خرید نمی‌توانید آن را 5200 تومان هم دریافت کنید بنابراین نباید صورت مساله را پاک کرد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه انتظار می‌رود دولت بازار ارز را در فصولی چون عید  و کریسمس مدیریت کند، گفت: ارزش پول کشور از دست رفته است باید برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم و نباید به دنبال حواشی باشیم در عوض باید با برنامه‌ریزی ثبات ایجاد کنیم. وی بیان داشت: بخشنامه بانک مرکزی برای ارز مسافرتی در واقع شکستن حرمت مردم است، نباید به سمت کارهایی برویم که حرمت مردم شکسته شود، بهترین راهکار این است که ارز مسافرتی را در سفارتخانه‌ها به متقاضیان ارائه دهیم.
بخشنامه‌ها مردم را بیشتر به بازار ارز می‌کشد
عضو هیات‌رئیسه کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی تاکید کرد بخشنامه‌های محدودکننده بانک مرکزی نتیجه عکس دارد و مردم را بیشتر به بازار ارز می‌کشد. ولی داداشی  با اشاره به نوسانات بازار ارز در چند ماه اخیر بیان داشت: تلاطم تنها در بازار ارز نیست و شاهد رکود و نوسان در دیگر بازارهای اقتصادی هستیم. در ماه‌های اخیر در بازار مسکن رکود را تجربه کردیم و تولیدکنندگان نتایج خوبی در بازار نگرفتند. عضو هیات‌رئیسه کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی درباره دلیل رو آوردن مردم به بازار ارز اظهار داشت: از آنجایی که توجه به تولید بی‌نتیجه مانده است، مردم سرمایه‌های خود را به سمت بازار ارز و سکه برده‌اند، چرا که این بازار از ثبات و نتایج بهتری برخوردار است.
نماینده مردم آستارا در مجلس دهم شورای اسلامی ادامه داد: مردم ترجیح می‌دهند پول و سرمایه خود را در بازاری ببرند که ثبات و سود بیشتری دارد به همین جهت با کاهش سود بانکی شاهد سرازیر شدن سرمایه‌های مردم به بازار ارز بودیم. وی تاکید کرد: سرازیر شدن سرمایه‌ها به سمت بازار ارز تا جایی پیش رفت که باعث کمیابی ارز و افزایش نرخ آن شد و دولت نشان داد در زمینه مدیریت بازار ارز ضعیف است و بدون برنامه به آن وارد شد. داداشی در ادامه گفت‌وگو با خانه ملت، به دلایل دیگر افزایش نرخ ارز اشاره کرد و گفت: علاوه بر ضعف مدیریت دولت در بازار ارز، نباید تاثیر تحریم‌ها و فضای حاکم بر اقتصاد دنیا را نادیده گرفت. با این وجود عملکرد بانک مرکزی در زمینه مدیریت بازار ارز قابل قبول نیست. این نماینده مجلس به اقدامات بانک مرکزی برای مدیریت بازار اشاره کرد و اظهار داشت: بانک مرکزی اوراق با سود سپرده 20 درصد ارائه کرد و برخی دلالان ارز را دستگیر کرده و محدودیت‌هایی را برای صرافی‌ها در نظر گرفتند با این حال این اقدامات تاثیر قابل قبولی در بازار ارز نداشت. عضو هیات‌رئیسه کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی با اشاره به بخشنامه بانک مرکزی درباره ارز مسافرتی و ارائه مدارک بیشتر، گفت: این بخشنامه‌ها محدودکننده است و باعث تحریک مردم برای حضور در بازار ارز و تهیه ارز مورد نیاز به صورت غیرقانونی می‌شود.

حباب ۱۳۳ هزار تومانی قیمت سکه
بر اساس دلار 4850 تومانی و اونس 1316 دلاری در پنجشنبه گذشته، تفاوت ارزش ذاتی و بازاری قیمت سکه طرح جدید به 133 هزار تومان، نیم‌سکه 29 هزار تومان، ربع سکه 106 هزار و 500 تومان و سکه گرمی 136 هزار و 300 تومان رسید. به گزارش «وطن امروز» هر سکه بهار آزادی طرح جدید یک‌میلیون و 630 هزار تومان، طرح قدیم یک‌میلیون و 596 هزار تومان، نیم‌سکه 800 هزار تومان، ربع‌سکه 502 هزار تومان، سکه گرمی 341 هزار تومان و هر گرم طلای 18 عیار 152 هزار و 232 تومان فروخته شد. همچنین هر دلار آمریکا 4865، یورو 5905 و پوند 6903  تومان فروخته شد.
 

بانکی‌ساز‌ها
بانک‌ها از جمله مهم‌ترین سرمایه‌گذارانی هستند که چند سالی می‌شود پای‌شان به حوزه هنر باز شده و در عرصه تولید آثار سینمایی فعال شده‌اند. در میان بانک‌هایی که طی چند سال گذشته در این حوزه حضور پیدا کردند، بانک «پاسارگاد» را باید پرکارتر از سایر رقبا در این حوزه دانست؛ بانکی که در تولید چند مورد از فیلم‌های مهم تاریخ سینمای ایران حضور داشته و شاید مهم‌ترین آن را باید «جدایی نادر از سیمین» ساخته اسکاری اصغر فرهادی دانست. فرهادی در نشست خبری این فیلم درباره اسپانسرش گفت: «یکی از دلایلی که با آرامش فیلم را ساختم همراهی‌های بسیار خوب بانک پاسارگاد بود. این بهترین خاطره من در سینما به لحاظ سرمایه‌گذاری و تولید است...». این بانک در ادامه در تولید چند اثر سینمایی دیگر از جمله «طبقه حساث» ساخته کمال تبریزی، «ملبورن» ساخته نیما جاویدی، «مرگ ماهی» ساخته روح‌الله حجازی، «بهمن» ساخته مرتضی فرشباف و «من دیه‌گو مارادونا هستم» ساخته بهرام توکلی مشارکت داشته است. جالب اینکه هیچ‌کدام از این آثار اساسا هیچگونه ارتباطی با موضوع بانک و بانکداری یا اقتصاد ندارند و تنها مسائل اجتماعی در این فیلم‌ها دنبال می‌شود. بانک گردشگری نیز یکی دیگر از زیرمجموعه‌های نظام بانکی کشور بود که با سرمایه‌گذاری در تولید فیلم سینمایی «شهر‌موش‌ها 2» مرضیه برومند وارد این حوزه شد.
 

سفارتی‌ساز‌ها
بحث حضور سرمایه‌های خارجی چند سالی است تبدیل به یکی از موضوعات تکراری سینمای ایران شده است؛ سرمایه‌هایی که معمولا در اختیار فیلمسازانی خاص و البته برای پرداختن به سوژه‌هایی خاص قرار می‌گیرد تا امروزسفارتخانه‌های خارجی نیز تبدیل به یکی از منابع اصلی تامین مالی سینمای ایران شوند. از میان انبوه آثاری که به اسم «تولید مشترک» در سینمای ایران ساخته شده‌اند، «دونده‌ زمین» و «فرش باد» از کمال تبریزی و «حافظ» ابوالفضل جلیلی با سرمایه‌گذاری ژاپن، «فصل باران‌های موسمی» و «پرویز» ساخته مجید برزگر با سرمایه‌گذاری هلند و «ما در بهشت» ساخته سینا عطاییان دنا و «برلین منفی 7» ساخته رامتین لوافی با حمایت آلمان از جمله مهم‌ترین فیلم‌های هستند که به این شیوه تولید شده‌اند؛ هر چند که فهرست فیلم‌های تولید مشترک امروزه به بیش از 50 اثر می‌رسد و چه‌بسا بسیاری از آثار سینمای ایران نیز به همین روش تولید شده باشند و هیچگونه خبری در ارتباط با استفاده آنها از سرمایه خارجی منتشر نشده باشد، اما نکته جالب توجه در ارتباط با این آثار آن است که به طور کلی اغلب آنها یا پس از تولید، به دلایل مختلف از جمله ارائه تصویری دروغ از ایران توقیف شده‌اند یا آنکه در صورت اکران در داخل کشور به توفیق چندانی دست نیافته‌اند و پرونده آنها با فروشی اندک بسته شده است!
 

فرانسوی‌سازها
در میان همه کشورهای خارجی که در این سال‌ها در ساخت آثار سینمای ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند، فرانسوی‌ها هم به لحاظ قدمت و هم به لحاظ تعداد آثاری که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، از سایر کشورها جلوتر هستند. براساس اطلاعات موجود، «فصل پنجم» ساخته رفیع پیتز نخستین تولید مشترک سینمای ایران در سال‌های بعد از انقلاب است که با سرمایه‌گذاری ایران و فرانسه تولید شده است. پس از آن بود که هجوم سرمایه‌ فرانسوی‌ها به سینمای ایران سرعت گرفت تا آنجا که تا امروز شمار آثار تولید شده با سرمایه فرانسوی‌ها به بیش از 25 مورد می‌رسد. «گبه» محسن مخملباف، «یک خانواده‌ محترم» مسعود بخشی و 4 فیلم «باد ما را خواهد برد»، «ده»، «کپی برابر اصل» و «پنج» از عباس کیارستمی از جمله مهم‌ترین آثاری هستند که با سرمایه‌گذاری فرانسوی‌ها تولید شده‌اند. جالب آنکه 2 فیلم «طعم گیلاس» به کارگردانی عباس کیارستمی و «فروشنده»  اصغر فرهادی که جزو پرافتخارترین آثار سینمای ایران در جشنواره فیلم کن به عنوان مهم‌ترین جشنواره سینمای فرانسه هستند، هر دو با حمایت فرانسوی‌ها ساخته‌ شده‌اند. «داستان خانواده فرشچی» به کارگردانی نادر تکمیل همایون و تهیه‌کنندگی مجید برزگر، یکی از جدیدترین تولیدات مشترک سینمای ایران و فرانسه است که با سرمایه شبکه «آرته» فرانسه تولید می‌شود.
 

جایزه ویژه اتحادیه اروپایی
ورود سرمایه‌های خارجی بویژه از جانب اروپایی‌ها به سینمای ایران، صرفا به سرمایه سفارتخانه‌ها و کمپانی‌های اروپایی محدود نماند، چرا که در سال 1391 اتحادیه اروپایی طی یک مراسم رسمی در حاشیه جشنواره فیلم کن فرانسه، اعلام کرد قصد دارد از تازه‌ترین فیلم اصغر فرهادی حمایت کند. فیلمی با نام «گذشته» که برای نخستین‌بار در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۳ اکران شد و برنیس بژو، طاهر رحیم و علی مصفا از بازیگران این فیلم بودند. «گذشته» تماما در در فرانسه فیلمبرداری شده است و روایتگر داستان چند رابطه با محور اتفاقاتی در «گذشته» است که حلقه وصل این روابط زنی به نام «مارین» است. «آندرولا وسیلیو» کمیسر امور آموزش و فرهنگ اتحادیه اروپا در همان مراسم درباره دلیل حمایت از این فیلم گفت: «پروژه جدید آقای فرهادی، «هویت فرهنگی قوی» دارد و «سعه صدر فرهنگ اروپایی را به تصویر می‌کشد.»! علاوه بر اتحادیه اروپایی، چندین شرکت فرانسوی از جمله Memento Films Production، France 3 Cinéma، Canal+ و France Télévisions در تولید این فیلم سرمایه‌گذاری کردند و به همین خاطر بود که فرانسوی‌ها از آن استقبال کردند. دو جایزه کلیسای جهانی جشنواره کن در سال ۲۰۱۳ نصیب این فیلم شد و همچنین بازیگر نقش اصلی آن توانست جایزه بهترین بازیگر جشنواره کن را از آن خود کند.
 

قطری‌سازها
شاید حضور و سرمایه‌گذاری کشورهای اروپایی و آمریکایی در سینمای ایران را حداقل به واسطه قدرت سینمای برخی از این کشورها و علاقه آنها برای کشف استعدادهای جدید در کشورهایی که سینمای آنها در حال رشد است بتوان تا حدودی توجیه (بخوانید ماست‌مالی!) کرد اما شنیدن خبر حمایت یک شرکت فیلمسازی قطری (کشوری که اساسا هیچ فیلم و فیلمساز مهمی در تاریخ خود ندارد) از فیلمسازان سایر کشورها از جمله ایران را نمی‌توان همچون موارد قبلی توجیه کرد اما این موضوع چند سال پیش برای نخستین ‌بار و با اعلام خبر سرمایه‌گذاری «موسسه فیلم دوحه» متعلق به خواهر امیر قطر بر فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی رسانه‌ای شد تا معلوم شود سینماگران به ظاهر مستقل ایرانی برای تامین سرمایه‌ تولید آثار خود حتی حاضرند به استفاده از سرمایه حامیان داعش نیز متوسل شوند. هر چند فرهادی پس از رسانه‌ای شدن این موضوع مدعی شد تنها 10 درصد از بودجه فیلمش توسط «فستیوال دوحه قطر» و نه «موسسه فیلم دوحه» تامین شده اما فاطمه الرمیحی، رئیس اجرایی موسسه فیلم دوحه در گفت‌وگویی همزمان با حضور «فروشنده» در جشنواره کن آن سال گفته بود: «انتخاب فروشنده برای بخش مسابقه یک دستاورد مثبت است و ما بسیار هیجان‌زده هستیم و باعث غرور و افتخار است. می‌خواهم از کل تیم سازنده فیلم برای به اشتراک گذاشتن چشم‌انداز خود با ما تشکر و برای آنها آرزوی موفقیت کنم».
 

متهمان بانکی و سایرین
البته این همه ماجرای حضور سرمایه نهادهای غیرفرهنگی داخلی و کمپانی‌ها و نهادهای خارجی در سینمای ایران نیست، چرا که با مروری بر کارنامه تولیدات سینمای ایران طی این سال‌ها به نکات جالب‌تری می‌توان پی برد. برای مثال بابک زنجانی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مجرمان اقتصادی سال‌های اخیر از جمله کسانی بود که در تولید چند اثر سینمایی سرمایه‌گذاری کرد که آثاری همچون «سیزده» ساخته هومن سیدی و «نقش نگار» به کارگردانی علی عطشانی از جمله مهم‌ترین این آثار بود. سیدمحمد امامی که به واسطه برخی اتهامات در ارتباط با فساد صندوق ذخیره فرهنگیان از مدتی پیش مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته بود نیز از جمله چهره‌هایی است که طی این سال‌ها در تولید بسیاری از آثار سینمای ایران سرمایه‌گذاری کرده که 2 سریال «شهرزاد» و «شاهگوش» و فیلم‌هایی همچون «ابد و یک روز» ساخته سعید روستایی و «خوب بد جلف» ساخته پیمان قاسمخانی از جمله مهم‌ترین آثاری به شمار می‌روند که با سرمایه‌گذاری امامی به مرحله تولید رسیده‌اند. جالب آنکه حاتمی‌کیا در صحبت‌های خود به آثاری اشاره می‌کند که با استفاده از ردیف بودجه کمک به فیلمسازان جهان سوم کمپانی اسپیلبرگ یا سرمایه شبکه «پلاس» اسپانیا ساخته شده‌اند ولی هنوز اسناد و اطلاعاتی در ارتباط با این موضوع در فضای رسانه‌های داخلی کشور منتشر نشده است و بعید نیست در سال جدید اخباری درباره آثاری که به استفاده از این سرمایه‌ها متوسل شده‌اند نیز منتشر شود.

ادعاهای متناقض ولیعهد سعودی درباره ایران در گفت‌وگو با یک شبکه آمریکایی، بار دیگر حقیقت خام و بی‌تجربه بودن این جوان تازه به دوران رسیده در عرصه قدرت جزیره‌العرب را عریان کرد. محمد بن‌سلمان در مصاحبه با برنامه 60 دقیقه شبکه سی‌بی‌اس‌نیوز، تنها لحظاتی پس از آنکه مدعی شد ایران رقیبی برای سعودی نیست، جمهوری اسلامی ایران را بزرگ‌ترین تهدید برای منطقه و رژیم ریاض برشمرد تا جایی که آن را با آلمان نازی قیاس کرد با این توجیه که پیش از تصرف اروپا در جریان جنگ دوم جهانی، آمریکا و انگلیس قدرت آلمان را نادیده گرفتند و حالا همین اتفاق درباره ایران افتاده است. کارشناسان می‌پرسند اگر واقعا ایران نه از نظر اقتصادی و نه از نظر نظامی عددی در مقابل عربستان به حساب نمی‌آید، پس چرا سران آمریکا و اسرائیل و آل‌سعود  باید از آن هراس داشته و صبح تا شب از تهدید ایران صحبت کنند؟ بن‌سلمان که سابقه اعتیاد به کوکائین و دیگر موارد روان‌گردان را هم دارد – بویژه پس از رسوایی‌اش در نخستین دیدار از کاخ الیزه در پاریس - با چنین گسسته‌گویی‌هایی نه‌تنها ثابت کرد مغز کوچکش توانایی ورود به یک بحث منطقی و جدی را به عنوان پادشاه آتی عربستان ندارد، بلکه با این ادعای متوهمانه که ایران (همان کشوری که بزرگ‌ترین تهدید منطقه است‌!) جزو 5 ارتش اول جهان اسلام نیست، اعتبار خود را حتی نزد مردم عربستان و حاشیه خلیج‌فارس زیر سوال برد، بویژه که صدامک این حرف را درست زمانی به زبان آورد که دونالد ترامپ، پس از برکناری رکس تیلرسون از وزارت خارجه گفته بود در خاورمیانه به هر سو می‌نگرد ایران را می‌بیند. او با چنین تحلیل‌های متناقضی، بار دیگر افکار عمومی جهانی را متوجه کم‌خردی خود کرد و بهانه‌ای فراهم آورد که رسانه‌ها به جمله مشهور 3 سال پیش او که گفته بود جنگ یمن 3 هفته‌ای به پایان می‌رسد کنایه بزنند و این پرسش را مطرح کنند که او حقیقتا چه ماده روان‌گردانی مصرف می‌کند؟ او در حالی خود را فرمانده ارتش برتر جهان اسلام می‌داند که ائتلاف چندین ارتش عربی به رهبری او 3 سال در خاک یمن که فاقد ارتشی کلاسیک است زمین‌گیر شده و حتی بخشی از مناطق جنوبی عربستان را به انقلابیون یمنی واگذار کرده است؟
موضوع دیگری که نشان از برجسته شدن توهم سران سعودی و امارات در رابطه با برکناری وزیر خارجه ایالات متحده داشت، واکنش مشاور «محمد بن‌زاید آل‌نهیان» ولیعهد امارات به عزل «رکس تیلرسون» بود. «عبدالخالق عبدالله» استاد علوم سیاسی دانشگاه امارات متحده عربی چنین توئیت کرد: «تاریخ به یاد خواهد داشت که کشوری خلیجی [اشاره به امارات] در بیرون انداختن وزیر خارجه کشوری بزرگ [اشاره به آمریکا] نقش داشته؛ این مشتی از خروار است». تردیدی نیست که وسوسه داشتن سلاح هسته‌ای ذهن متوهم حاکمان کم‌شخصیت ریاض و ابوظبی را بیش از پیش مشغول کرده باشد. بویژه بن‌سلمان به سلاح هسته‌ای مورد اشاره‌اش در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌اس، به شکلی غیرمسؤولانه و تنها برای تکمیل کلکسیون ارتش عربستان از پیشرفته‌ترین تسلیحات مدرن جهان نگاه می‌کند. خبرگزاری اسپوتنیک تمایل ولیعهد سعودی برای سلاح هسته‌ای را  بیشتر شبیه ذوق و شوق او و دیگر شیوخ برای جمع‌آوری کلکسیونی از صدها ماشین گران در پارکینگ کاخ‌های خود برای کشیدن به رخ دیگران دانسته است. کارشناس امور خاورمیانه در این رسانه روسی معتقد است عربستان با چنین حاکمانی فقط سلاح اتمی کم دارد تا حاکمان خام و بلااختیار ریاض با آن نوعی کلاه شرعی برای حضور آمریکا و اسرائیل در سرزمین خود ایجاد کرده و در خاورمیانه فاجعه بیافرینند. با این همه پیش‌بینی می‌شود حتی اسرائیلی‌ها هم که مدعی اتحاد راهبردی با سعودی‌ها هستند از افتادن سلاح غیرمتعارف فوق پیشرفته به دست عربستان وحشت دارند، چرا که می‌دانند ممکن است رژیم حاکم بر عربستان بسادگی سقوط کرده و چنان سلاحی در دست یک دولت انقلابی اسلامی در حجاز بیفتد که قبل از هر جا آن را به سمت منافع صهیونیست‌ها نشانه رود. همانگونه که انقلاب اسلامی و جنگ 8 ساله ایران و عراق ثابت کرد احتمال اینکه پاشنه در یک کشور روی یک محور بچرخد خیلی کم است و هیچ بعید نیست حکومتی در عربستان سر کار بیاید که شدیدا با اسرائیل دشمنی داشته باشد. رفتار و گفتار متوهمانه ولیعهد سعودی و متحدان اماراتی‌اش ما را به یاد کنایه هفته گذشته وزیر خارجه قطر به حرف‌های مشابه او درباره این کشور می‌اندازد. «محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی» در واکنش  به اظهارات محمد بن‌سلمان که گفته بود موضوع قطر، موضوع کوچکی است و به همین دلیل خود را مشغول آن نمی‌کند، به او کنایه‌ای سنگین‌زده بود و به شبکه الجزیره گفته بود: «بزرگی یک کشور به مساحت آن نیست، بلکه به عقل شهروندان آن است!»
 

ضیاءالدین عمادی: با تزلزل بیش از پیش برجام، زنگ خطر درباره میعانات گازی دوباره به گوش می‌رسد. حتی با افتتاح کامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس میزان صادرات خام میعانات گازی هیچ تفاوتی با سال‌های 91 و 92 نکرده، بلکه بیشتر نیز شده است و لازم است مسؤولان کشور نسبت به موضوع «میعانات گازی» حساس باشند. صادرات این ماده در سال 97 به 300 هزار بشکه در روز خواهد رسید که در صورت برگشت احتمالی تحریم‌ها می‌تواند مشکلاتی به مراتب بزرگ‌تر از مشکلات سال‌های 91 و 92 برای کشور به همراه آورد.
***
از مجموع 3 واحد پالایشگاه‌های اراک، بندرعباس و ستاره خلیج‌فارس که پس از انقلاب ساخته شده‌اند، 2 واحد (اراک و بندرعباس) که اتفاقا جزو پالایشگاه‌های به‌روز کشور محسوب می‌شود مربوط به قبل از سال 76 یعنی شروع وزارت نفت زنگنه در جمهوری اسلامی است. تنها واحد باقیمانده یعنی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس نیز به 2 دلیل در کشور ساخته شد؛ اول آنکه ساخت آن از سال 85 یعنی یک سال پس از شروع ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد آغاز شد و 7 سال بعد با 70 درصد پیشرفت فیزیکی به زنگنه تحویل شد و وی چاره‌ای غیر از تکمیل ساخت آن نداشت، دلیل دوم آنکه برخلاف 9 پالایشگاه دیگر که خوراک نفت خام داشتند این پالایشگاه با خوراک میعانات گازی کار می‌کند.
بی‌اعتقادی زنگنه به ساخت پالایشگاه از کفر ابلیس هم مشهورتر است اما ممکن است برخلاف کفر ابلیس که به ناحق بود، اعتقاد زنگنه به پالایشگاه‌نسازی و سودده نبودن پالایشگاه اعتقاد ناحقی هم نباشد که در این مجال قصدی بر محاجه علمی در این زمینه نیست، زیرا همچنان جزو نظرات اختلافی میان اساتید و کارشناسان اقتصاد انرژی است اما چه شد که زنگنه ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را پی گرفت و حتی شاگرد سابق خود در دانشگاه خواجه‌نصیر یعنی علیرضا صادق‌آبادی را در سال 92 مامور کرد تا پالایشگاه میعانات گازی سیراف را نیز طراحی و اجرا کند؟
پاسخ در جنس میعانات گازی است. میعانات گازی مایعی سبک، شفاف و ارزشمند است که در کنار گاز طبیعی و به صورت مایعی شفاف از مخازن گازی استخراج می‌شود. در مقایسه با نفت خام که پس از خروج از پالایشگاه، تنها 25 درصد از آن به بنزین تبدیل می‌شود میعانات گازی به دلیل سبک بودن و شباهت ساختاری بیشتر به بنزین، دارای سبدی از فرآورده‌های پالایشی با 62 درصد بنزین است. این در حالی است که ایران روزانه 400 هزار بشکه میعانات گازی را به صورت خام به پالایشگاه‌های خارج می‌فروشد، میعانات در آنجا به بنزین تبدیل می‌شود و نزدیک به 100 هزار بشکه از آن دوباره به صورت واردات بنزین به کشور خودمان بازمی‌گردد، لذا توجیه اقتصادی اینگونه از پالایشگاه‌ها به دلیل تولید بالای بنزین و عدم تولید فرآورده کم‌ارزش نفت کوره اظهرمن‌الشمس است و جناب زنگنه دیگر نمی‌توانست این واحدها را نیز به عدم سودآوری متهم کند.
پاسخ دوم و پاسخ مهم‌تر مشکلاتی است که در صورت وقوع تحریم‌ها برای بازاریابی و صادرات میعانات گازی به وجود می‌آید و این ماده ارزشمند را به ماده نحس و دردسرآفرین وزارت نفت تبدیل می‌کند. در دوران تشدید تحریم‌ها در سال 90، ایران حجم تولید و صادرات نفت خام را تا یک میلیون بشکه کاهش داد و همین باعث شد اگر نفت خام را از ما نمی‌خریدند حداقل هزینه تولید و نگه‌داشت آن را هم نپردازیم اما مشکل عمده ایران در این دوران، 2 ماده میعانات گازی و نفت کوره بود. درباره میعانات گازی که در کنار گاز طبیعی به صورت اجتناب‌ناپذیر تولید می‌شود، به دلیل نیاز مصرف‌کنندگان داخلی به گاز طبیعی و همچنین رقابت با قطر، امکان کاهش تولید وجود ندارد. در چنین شرایطی یکی از راهکارهای پالایش داخلی، فروش صادراتی و انبار در مخازن، پیش روی وزارت نفت قرار می‌گیرد و در صورت مهیا نبودن یا اشباع شدن ظرفیت تمام این راهکارها، راه‌حلی جز نگه‌داشت میعانات گازی در شناورهای غول‌پیکر روی آب‌های آزاد، سوزاندن میعانات گازی و رهاسازی در محیط‌زیست باقی نمی‌ماند که از میان راهکارهای اخیر نیز وزارت نفت نمی‌تواند گزینه‌های مخرب زیست‌محیطی را انتخاب کند پس لاجرم مجبور به انبارش میعانات گازی روی آب‌های آزاد می‌شود اما این کار نیز تفاوت چندانی با سوزاندن آن ندارد، زیرا اولا پس از گذشت چند ماه، هزینه کرایه شناورها با ارزش میعانات گازی برابر می‌شود و ثانیا شعله حوادثی نظیر آتش‌سوزی کشتی سانچی که دقیقا حامل میعانات گازی بود در اقیانوس‌ها به آسمان می‌رود.
مهدی دوستی، مجری پیمانکاری پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در ماه جاری در گفت‌وگو با رادیو اقتصاد گفت هزینه انبارش هر تن میعانات گازی برای یک ماه در شناورهای یادشده برابر 70 دلار بود، بنابراین یک تن میعانات گازی ایران به ارزش 480 دلار، کافی است 7 ماه در این شناورها ذخیره شود تا ارزش ذاتی‌اش برای دولت صفر شود و حتی پس از آن صرفا به عنوان هزینه مطرح باشد. ایران در سال 92 حدود 60 میلیون بشکه میعانات گازی را در شناورها ذخیره کرده بود و همین مساله یکی از استدلال‌های زنگنه و دولتمردان دولت روحانی برای لزوم اجرای برجام بود.
اینها تمام دلایلی بود که باعث شد زنگنه نه‌تنها ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را پیگیری کند، بلکه به ساخت پالایشگاه میعانات گازی سیراف به ظرفیت 480 هزار بشکه در روز نیز تاکید کند تا دیگر هیچ میعانات گازی برای صادرات نداشته باشیم اما آیا واقعا سرعت ساخت این پالایشگاه‌ها با سرعت توسعه فازهای پارس‌جنوبی که تولید‌کننده عمده میعانات گازی هستند، برابر است؟
با توجه به افتتاح واحد تقطیر فاز 2 پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در چهارشنبه هفته گذشته برخی معتقدند سرعت گرفتن روند ساخت این پالایشگاه در چند ماه اخیر و ماموریت ویژه زنگنه به صادق‌آبادی برای تکمیل آن نیز بی‌ارتباط با احتمال پایان تاریخ مصرف برجام نیست. در حالی که مرتضی امامی، مدیرعامل سابق این پالایشگاه، زمان لازم برای تکمیل ساخت و بهره‌برداری از فازهای 2 و 3 پالایشگاه را 2 سال تمام می‌دانست، صادق‌آبادی با نشستن بر مسند مدیریت شرکت ملی پالایش و پخش در مهرماه امسال در روز پنجم کاری خود دادور را جایگزین امامی کرد و از آن به بعد تقریبا به صورت منظم یک هفته کاری خود را در تهران و یک هفته را در بندرعباس به سر می‌برد. اگرچه سیاست افتتاح مرحله به مرحله واحدهای پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و طرح ضربتی تکمیل آن، کارنامه صادق‌آبادی را تا اینجای کار در مقایسه با مدیریت پیرمردهای سابق پالایش و پخش کاملا متفاوت نشان داده است اما صنعت پالایش آنقدر در 20 سال اخیر مورد بی‌توجهی قرار گرفته که دچار مشکلات ساختاری عدیده است و حالا همین مشکلات پاگیر مسبب اصلی آنها یعنی زنگنه شده است. یکی از این مشکلات ساختاری، آشنا نبودن به روش‌های نوین تامین مالی و عدم استفاده از منابع مردمی برای ساخت پالایشگاه است به طوری که در بزرگ‌ترین و پرسودترین پالایشگاه کشور یعنی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس مردم به صورت مستقیم هیچ سهمی ندارند و وقتی برای تامین مالی باقیمانده آن تنها 260 میلیون یورو احتیاج است باز هم دستی به سمت مردم دراز نمی‌شود.
از ماه‌ها پیش، شرکت پالایش و پخش دست به دامان صندوق توسعه ملی شده و حتی برای تخصیص این 260 میلیون یورو شخص رئیس جمهور نیز به صندوق توسعه ملی دستور ویژه داده است اما با تجربه قبلی این پالایشگاه در اخذ تسهیلات از صندوق توسعه که 2 سال طول کشیده است، بعید به نظر می‌رسد با این سرعت خبری از پول باشد. این در حالی است که افزایش سرمایه و عرضه همزمان بخشی از سهام پالایشگاه در بورس می‌تواند به عرض چند دقیقه پول مورد نظر را توسط مردم تامین و آنها را سهامدار بخشی از پالایشگاه کند. هم‌اکنون هر 3 سهامدار این پالایشگاه را شرکت‌های دولتی و خصولتی تشکیل می‌دهند.
 دیگر پالایشگاه میعانات گازی کشور یعنی پالایشگاه سیراف که صادق‌آبادی همزمان مدیریت آن را نیز برعهده دارد مطمئنا فراموش او نشده اما در مرحله دوم ماموریتش قرار گرفته است. جالب آنکه این پالایشگاه نیز که ابتدا گفته می‌شد در نیمه دوم سال 96 به بهره‌برداری خواهد رسید چند سالی با بن‌بست تامین مالی مواجه شد و حالا در لیست انتظار رسیدن فاینانس‌هاست.
بنابراین لزوم توجه بیشتر نسبت به میعانات گازی و پالایشگاه‌هایش تا زمانی که یک قطره از آن برای خام فروشی باقی مانده است همچنان احساس می‌شود، بویژه که با تزلزل بیش از پیش برجام، زنگ خطر میعانات گازی دوباره به گوش می‌رسد. حتی با افتتاح کامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که با ظرفیت 360 هزار بشکه در روز، میعانات گازی 9 فاز پارس‌جنوبی را خواهد بلعید، وضعیت هیچ تفاوتی با سال‌های 91 و 92 نکرده و لازم است مسؤولان کشور از وزارت نفت گرفته تا مجلس و شورای امنیت و شخص رئیس جمهور نسبت به موضوع «میعانات گازی» حساس باشند، زیرا در سال‌های 91 و 92، مازاد میعانات گازی کشور که به صادرات اختصاص می‌یافت حدود 200 هزار بشکه بود در حالی که با افتتاح فازهای مختلف پارس‌جنوبی و افزایش تولید میعانات گازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، این رقم در سال 97 به 300 هزار بشکه خواهد رسید. یعنی در صورت افتتاح فازهای 19 تا 24 پارس‌جنوبی در سال 97 که وعده آنها داده شده است، تولید میعانات گازی کشور به 845 هزار بشکه و مصرف این ماده با احتساب هر 3 فاز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به 545 هزار بشکه در روز خواهد رسید، بنابراین 300 هزار بشکه به صادرات اختصاص خواهد یافت که در صورت برگشت احتمالی تحریم‌ها می‌تواند مشکلاتی به مراتب بزرگ‌تر از مشکلات سال‌های 91 و 92 برای کشور به همراه آورد. جداول 1 و 2 میزان تولید و مصرف میعانات گازی به تفکیک منابع هر یک را نمایش می‌دهد.

عباس شریفی: نقش بانک‌ها در اقتصاد امروز نقشی کلیدی و محوری محسوب می‌شود. آنها مانند قلب در بدن اقتصاد‌ند که با پمپاژ پول، وظیفه خون‌رسانی را انجام می‌دهند. اگر خون لازم به اندامی در بدن نرسد، آن اندام دچار اختلال می‌شود و در صورتی که بیش از اندازه به اندامی خون برسد نیز شاهد اختلال خواهیم بود. امروز بانک‌ها خلق پول می‌کنند و اختصاص‌دهنده آن نیز خودشان هستند.  آنها مستقیم یا غیرمستقیم بر فعالیت‌های اقتصادی اثر می‌گذارند؛ مستقیم به صورت ورود به بازارها توسط خود بانک و غیرمستقیم نیز با اختصاص وام به متقاضیان. طبیعی است سودشان نیز از همین فعالیت‌ها به‌دست می‌آید. در میان مسائل اقتصادی کشور، معضل نظام بانکی یکی از اولویت‌های مورد تاکید دولت بوده است. به طور مثال آقای دکتر نیلی «بالا بودن نرخ سود بانکی را یکی از مشکلات اصلی و مانعی برای گشایش اقتصادی می‌دانند». در بیان علت آن نیز مساله «تنگنای مالی بانک‌ها» را دلیلی برای «بالابودن نرخ سود» عنوان کرده‌اند. ایشان در تشریح تنگنای مالی بانک‌ها عدم وصول مطالبات معوق از بخش خصوصی و دولت در کنار نقدناشوندگی دارایی‌های بانک‌ها را از اصلی‌ترین دلایل می‌دانند. برای روشن شدن موضوع لازم است نگاهی به مکانیزم نظام بانکی داشته باشیم. مردم و بنگاه‌ها در سطح جامعه زمانی که در تنگنای مالی قرار می‌گیرند یا باید از ذخایر مالی خود استفاده کنند یا در صورتی که ذخایری برای آنها وجود نداشته باشد با استقراض از مردم و بنگاه‌های دیگر یا با استقراض و وام‌گیری از بانک‌ها به تسویه بدهی‌های خود بپردازند. در سطحی بالاتر بانک‌ها نیز چنین وضعیتی دارند. آنها نیز هنگامی که در تنگنای مالی قرار می‌گیرند لاجرم باید یا با جذب سپرده‌ها یا از ذخایر خود نزد بانک مرکزی استفاده کنند و در صورت عدم پاسخگویی ذخایرشان یا باید از بانک‌های دیگر استقراض کنند یا از بانک مرکزی. طبیعی است استقراض از بانک‌های دیگر و بانک مرکزی به دلیل وجود نرخ سود با وجود ذخایر خودشان نزد بانک مرکزی، مقرون به صرفه نخواهد بود. روند جذب سپرده نیز وابسته به سودی است که به سپرده تعلق می‌گیرد. هر بانکی سود بیشتری برای سپرده‌ها بپردازد مشتریان بیشتری خواهد داشت. مشخص است مساله تنگنای مالی بانک‌ها الزاما باید به دسترسی آنها به ذخایرشان نزد بانک مرکزی مرتبط باشد. در سال‌های اخیر، حجم ذخایر اضافی بانک‌ها نسبت به نقدینگی موجود در کشور روندی نزولی داشته و در سال‌های 93 و 94 کاهش شدیدی را تجربه کرده است. در این وضعیت بانک‌ها برای تامین نقدینگی لازم خود مجبور به رقابت برای جذب سپرده می‌شوند و این عاملی است برای مسابقه بانک‌ها در نرخ سود سپرده‌ها. بانک‌ها با تلاش برای رعایت نرخ ذخیره قانونی خود نزد بانک مرکزی درصدد جذب سپرده بیشتر و به تبع آن اعطای وام بیشتر برای کسب بهره بیشتر خواهند بود. نرخ ذخیره قانونی، این امکان را به بانک‌ها می‌دهد تا چند برابر ذخیره قانونی خود نسبت به اعطای تسهیلات اقدام کنند. آنها با دریافت بهره وام، سود سپرده‌های جذب شده را می‌پردازند و مابه‌التفاوت آن را به عنوان سود برای خود اخذ می‌کنند. تامین سود سپرده‌ها با وجود معوقات بانکی و منجمد شدن دارایی‌های بانکی، منجر به مسابقه جذب سپرده برای به‌دست آوردن ذخایر سایر بانک‌ها می‌شود. این امر موجب می‌شود ذخیره قانونی آنها در تنگنا قرار گرفته و منجر به استقراض بین بانکی و اعطای تسهیلات بیشتر و متعاقب آن «خلق پول بانکی» می‌شود. ادامه این روند در نهایت منجر به استقراض از بانک مرکزی خواهد شد. در واقع در تمام مراحل این پروسه، شاهد خلق پول جدید به واسطه جذب ذخایر و وام‌دهی چندبرابر بانک‌ها طبق ذخایر جذب‌شده هستیم. با سیاست انقباضی بانک مرکزی در عدم افزایش پایه پولی جهت تامین کسری بانک‌ها، رقابت شدیدتری بین بانک‌ها رخ داده و بانک‌ها وارد دور باطل بالابردن سود و افزایش نقدینگی از طریق استقراض بین بانکی می‌شوند. در حالی که اگر بانک مرکزی با سیاست هدایت نقدینگی از طریق افزایش پایه پولی منجر به تامین کسری بانک‌ها شود 3 هدف زیر توأمان محقق خواهد شد.  اول آنکه رقابت برای جذب سپرده و نرخ بالای سود که عاملی برای رکود اقتصادی و تولید است متوقف خواهد شد. دوم آنکه خلق پول انجام شده و به دنبال آن افزایش نقدینگی به صورت فعالانه به سمت تولید و آنچه دولت بخواهد هدایت می‌شود. باید به این نکته توجه کرد که افزایش نقدینگی از مرز 1300هزار میلیارد تومان گذشته در حالی که در ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم رقمی حدود 480 هزار میلیارد تومان  بود. در واقع نقدینگی به طور چشمگیری افزایش یافته اما تغییر چندانی در وضعیت رونق اقتصادی به وجود نیاورده و این به دلیل سیاست منفعلانه بانک مرکزی است و اینکه عنان خلق پول به دست بانک‌ها افتاده و به سمت تولید و اشتغال هدایت نمی‌شود.
و سوم آنکه زمانی که نقدینگی هدایت شده وارد عرصه واقعی اقتصاد و تولید شده و روند افزایش کاذب نرخ سود را به روندی کاهنده تبدیل کند، نقدینگی قفل شده در بانک‌ها بتدریج وارد عرصه اقتصاد شده و بازار را از ناحیه تقاضا تحریک خواهد کرد و بالطبع زمینه‌ای برای رونق اقتصادی فراهم می‌شود.