|
سومین موج بازداشتهای گسترده به مثابه ترمز اصلاحات بن سلمان
در عربستان صدام صدایش میکنند
لقب «صدامک» از کجا آمد؟
کمی بیش از 3 سال از نخستینباری که پسر جاهطلب شاه سعودی در یک جریده رسما با دیکتاتور معدوم عراق قیاس شد و لقب او را وام گرفت، میگذرد. اینک «سایمون هندرسون» بزرگترین «عربستانشناس» معاصر در جدیدترین مقالهاش برای گاهنامه تحلیلی آمریکایی «دآتلانتیک» این قیاس را وارد میداند. قیاسی که نخستینبار در تاریخ 25 فروردین 1394 روی جلد شماره 1575 روزنامه «وطنامروز» با تیتر یک «صدامک!» پدید آمده بود، حالا در مقالهای با این مضمون که «پسر پادشاه بیمار سعودی با مانور جنایت در یمن بهدنبال قبضه قدرت در شبهجزیره است» آمده است. جالب اینکه برخی رسانههای سعودی در آن زمان با تعبیری مثبت از قیاس کنایهآمیز «وطنامروز» بین بنسلمان و صدام، به استقبال لقب «صدامک» رفتند و ظهور یک صدام کوچک را به فال نیک گرفتند اما همانها امروز بهخاطر ژست اصلاحطلبانه ولیعهد دیکتاتورشان و باری منفی که این لقب برای افکار عمومی دارد، از چنین کاری پرهیز میکنند. اتفاقا این دقیقا همان هدفی بود که هیات تحریریه ما دنبال میکرد، یعنی رسوا کردن آمریکا و شرکای غربیاش در حین زایمان یک صدام جدید در خاورمیانه، هر چند صدامی خرد و دست و پا چلفتی! هندرسون، مدیر برنامه انرژی اندیشکده مطالعاتی واشنگتن که معتبرترین اندیشکده تخصصی ایالات متحده در زمینه مسائل خاورمیانه است، در مقالات و کتابهایش همواره نشان داده که مطالعات وسیعی روی رسانههای خاورمیانه نیز دارد و بعید بوده آن جلد مشهور ما را ندیده باشد و لقب «صدامک» که متعاقب آن در رسانههای ایرانی به بنسلمان اطلاق میشود به گوشش نخورده باشد. اما نباید این موضوع را نادیده گرفت که این محقق برجسته انگلیسی در سطحی به مقامات غربی و همچنین کشورهای عربی از جمله خاندان سعودی دسترسی دارد که شاید تنها برای یک دیپلمات ارشد آمریکایی یا انگلیسی ممکن باشد و در نتیجه همانند حوزه تخصصیاش یعنی انرژی در خاورمیانه – از چاههای نفت حجاز تا رآکتورهای هستهای ایران- در حوزه پدیدهشناسی تحولات شیخنشینها نیز حرف او برای لندن و واشنگتن به منزله سند است.
سایمون هندرسون*: چند ماه است عربستانیها شاهد توفان در عرصه روابط عمومی در این کشور بودهاند. محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان با دیدگاهش درباره یک ملت مدرن جدید، توجه جهان را به خود جلب کرد. در این کشور کنسرتهای زنده برگزار شد، سینماها گشایش پیدا کرد و خیلی اتفاقات دیگر برنامهریزی شد. حتی سپتامبر گذشته محمد بنسلمان قول جسورانهای برای لغو ممنوعیت رانندگی برای زنان در عربستان را داد که این قول قرار است از 24 ژوئن عملی شود. با این حال، اواخر جمعه همه این لذتها به یکباره رنگ باخت. گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه فعلان حقوق زنان در عربستان که به دنبال تغییر سیاستها بودند بازداشت شده و به زندان افتادند. تا صبح یکشنبه گزارش شده که 13 نفر دستگیر شدهاند. اکثر آنها زن هستند. به غیر از مساله رانندگی، آنها علیه قانون اجبار به گرفتن رضایت مردان محرم درباره بسیاری از تصمیمهای زنان عربستانی در زندگی نظیر مسافرت تبلیغ میکردند. یکی از این بازداشتشدهها «لجین الهذلول» بوده که سال 2016 در اجلاسی به نام اجلاس «یک جهان جوان» عکسی را گرفت که در آن هیچکس دیگری جز «مگان مارکل» که اخیرا با شاهزاده هری، شاهزاده بریتانیایی ازدواج کرد، نبود. در عربستان چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ محمد بنسلمان ممکن است بخواهد جلوی اعتراضات مردمی که به دنبال تغییرات سیاسی یا اجتماعی بیشتر هستند بگیرد. در جریان تعطیلات آخر هفته یک مقام آمریکایی به من گفت این بازداشتها در عربستان نشاندهنده سبک عملکرد شخصی این شاهزاده است، حتی اگر نام او به طور علنی با آنها مرتبط نباشد. اصلاحات او همواره این احتمال را داشت که مخالفان را در داخل جامعه مردسالار عربستان که از تفسیر سفت و سختی از اسلام تبعیت میکنند، تحریک کند. این نیاز آشکار برای بازداشت زنان فعال حاکی از آن است که محمد بنسلمان مجبور شده دوباره در طرحهای بزرگش بازاندیشی کند. در عربستان برخی محمد بنسلمان را به صدام، دیکتاتور معدوم عراق تشبیه میکنند. آنها اغلب از او با عنوان «صدام خوب» یاد میکنند که به عنوان معاون رئیسجمهور، یکی از نیروهای محرک مدرنیزهسازی عراق در دهه 1970 بود و اینکه در آن زمان صدام بهرغم بیرحمی، مورد احترام قرار داشت. با این حال او در دهههای 1980 و 1990 شروع به رعبافکنی گسترده کرد. من با عربستانیهایی که نگران هستند محمد بنسلمان از این روش پیروی کند، صحبت کردهام. یک روایت درباره محمد بنسلمان که هر سفیری در ریاض میگوید روایت «گلوله» است. هنگامی که محمد بنسلمان 22 سال داشت (حدودا 10 سال قبل) میخواست یک تجارت به راه بیندازد. در یک موقعیتی نیاز داشت که یک قاضی عربستانی یک سندی را برای او امضا کند اما این قرارداد مشکلی داشت، بنابراین قاضی از این کار سر باز زد. بر اساس این ماجرا، محمد بنسلمان یک گلوله از جیبش بیرون کشید و روی میز این فرد گذاشت و به او گفت یا شما این را امضا میکنید یا این نصیب شما خواهد شد. این مرد قرارداد را امضا کرد اما بعدا شکایت محمد بنسلمان را نزد ملک عبدالله، پادشاه آن زمان مطرح کرد و او حضور محمد بنسلمان در دربار سلطنتی را ممنوع کرد. این داستانها و نگرانیها درباره محمد بنسلمان نشاندهنده چهره نوظهوری در سلطنت عربستان است که کمطاقت بوده و به دنبال تغییرات عجولانه در این کشور سلطنتی است. شاید این ولیعهد اکنون گمان میکند جنبش اصلاحاتی که به راه انداخته از کنترل خارج شده است، شاید هم فکر میکند که بیش از حد سریع جلو میرود و نخبگان پیر را که اکنون نیاز به راضی شدن دارند، ناراحت کرده است. شاید پدر او به او توصیه کرده – یا گفته شده که به او توصیه کرده – که او باید از سرعت خود بکاهد. این امکان که محمد بنسلمان ممکن است با مخالفتهای قدرتمندی در عربستان روبهرو شود ماه گذشته میلادی در اجلاسی عربی به میزبانی ملک سلمان در شهر ظهران بروز پیدا کرد. این گردهمایی متمرکز بر تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا برای منتقل کردن سفارت آمریکا در اسرائیل به شهر قدس بود. در بیانیه پایانی این اجلاس بسیاری از صحبتهای معمول درباره حمایت از فلسطینیها مطرح شد. این چندان شگفتآور نبود. البته جز این حقیقت که محمد بنسلمان (که در این اجلاس شرکت کرد اما به عنوان یک نقش پشتیبان برای پدرش) از یک تور سفر 3 هفتهای به آمریکا بازگشته بود، در حالی که در آنجا مکررا شیفتگی جامعه میلیاردرها و تجار و یهودیان آمریکا را برانگیخته بود. محمد بنسلمان بر اساس گزارشها به جامعه یهودیان آمریکا گفته بود مساله سرنوشت فلسطین جزو 100 مساله اول عربستانیهای عادی نیست. این گفته براساس گزارشها باعث شگفتی بسیاری از مردم شد. کسانی که با محمد بنسلمان دیدار کردند میگویند او در تعاملاتش حتی با کسانی که با آنها مخالف است، مشابه «بیل کلینتون» رئیسجمهور اسبق آمریکا عمل میکند. با این حال او به ندرت نظرش را تغییر میدهد و این ناگوار است، زیرا او در حال مشهور شدن به خاطر گرفتن تصمیمات بد است. از جمله این تصمیمات بد بازداشت «سعد حریری»، نخستوزیر لبنان، جنگ ادامهدار عربستان در یمن علیه انصارالله، مناقشه دیپلماتیک با قطر و بازداشت حدود 400 شاهزاده و تاجر متهم به فساد در عربستان است. علاوه بر آن اجرای سند دورنمای 2030 که سند تغییرات اقتصادی در عربستان است با سرعت لاکپشتی جلو میرود. شاهکار این طرح فروش بخشی از شرکت نفت دولتی آرامکوی عربستان است اما این اتفاق به تاخیر افتاده است. در این میان افشاگریهای رسواکنندهای علیه افراطگریهای محمد بنسلمان در حال بروز است. به نظر میرسد محمد بنسلمان واقعا علاقهمند به تغییر نیست. بازداشت این فعالان نشاندهنده ادامه همان شیوه رفتار عربستان در گذشته است. در سال 1990 دهها زن عربستانی به اتهام رانندگی در ریاض دستگیر شدند اما عربستان امروز قرار است متفاوت باشد و قرار است محمد بنسلمان یک چهره سلطنتی متفاوت باشد. امیدهای جهان به این است که او یک کشور عربستان مدرن به وجود آورد که بتواند خود را از قید و بندهای محافظهکارانه رها کند. بعد از این بازداشتهای اخیر اکنون قابلیت محمد بنسلمان برای زنده نگهداشتن این امیدها زیر تردید قرار میگیرد. ارسال به دوستان
خطری جدی برای پایگاههای نظامی آمریکا در خاورمیانه
اهمیت راهبردی حمله پهپادهای یمنی به فرودگاه ابها
ارتش و کمیتههای مردمی یمن همانطور که پیشتر نیز تهدید کرده بودند، در پاسخ جنایتها و تجاوزهای ائتلاف سعودی به کشورشان دست به حمله پهپادی نادری در جنوب غرب عربستان زدند که هنوز درباره ابعاد کامل آن اطلاعاتی در دست نیست اما واکنش تند دستگاههای اطلاعاتی سعودی و آمریکایی به این رویداد حکایت از اهداف مهم حمله مزبور دارد. به گزارش المسیره، حمله چند پهپاد مسلح یمنی باعث تعلیق پروازهای فرودگاه ابها شد. شهر سابقا توریستی ابها که در نزدیکی مرز یمن قرار دارد، در مجاورت پایگاه هوایی خمیس مشیط، مهمترین پایگاه هوایی نظامی سعودیها و همچنین آمریکاییها در جنوب جزیرهالعرب قرار گرفته است. همچنین فرودگاه تجاری ابها یک فرودگاه راهبردی در جنوب منطقه عمومی خاورمیانه محسوب میشود. پیشتر انقلابیون یمنی مراکز راهبردی این شهر و همچنین پایگاه خمیس مشیط را هدف حملات موشکی یا نفوذهای چریکی خود قرار داده بودند اما حمله با اتکا به نیروی هوایی بدون سرنشین مدرن یمنیها تحولی بسیار خطرناک علیه سعودیها محسوب میشود. ارسال به دوستان
نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای نهمینبار بازجویی میشود
ارجاع پرونده فساد نتانیاهو به دادستانی کل
انتقال سفارتخانههای آمریکا و گواتمالا به بیتالمقدس، قتلعام فلسطینیان و حملات نظامی مکرر به نواز غزه، موشکپرانی به سوریه و اتخاذ ژست جنگی در مقابل ایران که همگی با هدف جلب حمایت صهیونیستهای افراطی از کابینه فعلی تلآویو صورت گرفته است، هیچکدام باعث نشده که پرونده تحقیقات درباره فساد نخستوزیر رژیم صهیونیستی و اطرافیانش متوقف شود. به گزارش روزنامه هاآرتص، پرونده فساد بنیامین نتانیاهو حالا به پیشرفتهترین مراحل خود رسیده و ماه آینده به دنبال نهمین دور بازجویی از او و همسرش به دادستانی کل این رژیم ارجاع داده میشود. فروردین گذشته پلیس در جریان هشتمین دور بازجویی نتانیاهو، از او درباره تعامل با بزرگترین شرکت ارتباطات اسرائیل به نام «بزک» بازجویی کرد. این سومین پرونده فساد دولتی نتانیاهو است که پس از پروندههای 2000 و 3000 حالا به پرونده 4000 موسوم شده است. به گزارش تارنمای امنیتی «والا»، پرونده اخیر به دنبال اعترافات نیر حفتز، دستیار پیشین نتانیاهو گشوده شده و به پیشنهاد پلیس برای تحقیقات تکمیلی به دادستانی کل ارجاع داده شده است. نتانیاهو در همین رابطه 3 هفته دیگر (احتمالا ۱۲ ژوئن) به همراه همسرش باید بار دیگر رو در روی دادستانهای پرونده خود قرار بگیرد. پرونده ۴۰۰۰ در حقیقت ترکیبی از 2 پرونده کیفری پیشین نتانیاهو است که او را متهم به تلاش برای پرداخت رشوه و سوءاستفاده از قدرت برای بهبود وجهه خود در رسانهها میکند. افراد نزدیک به نتانیاهو در این پرونده متهم هستند به شرکت مخابراتی «بزک» که متعلق به یکی از دوستان نتانیاهو است پیشنهاد دادهاند در ازای اعطای برخی امتیازات از سوی نهادهای دولتی، رسانههای متعلق به این شرکت از جمله یکی از روزنامههای مشهور عبریزبان اخبار مثبتی درباره نتانیاهو و همسرش منتشر کند. ارسال به دوستان
دوحه واردات کالا از محاصرهکنندگان را ممنوع کرد
قطر عامل سردی بیشتر روابط اردن با سعودی
قطر با گذشت حدود یکسال از آغاز اختلافات دیپلماتیک 4 کشور عربی با دوحه در حال پایان دادن به سلطه کالاهای وارداتی از کشورهای رقیب بر بازار خود است. اقلام وارداتی از عربستان، امارات، بحرین و مصر اکنون محدود میشوند. وزارت اقتصاد قطر شنبه به گذرگاههای این کشور دستور داد کالاهای وارداتی از این 4 کشور را جمعآوری کنند و بازرسان از فروشگاهها بازرسی به عمل میآورند تا از اجرای این دستور اطمینان حاصل شود. در بیانیه دفتر ارتباطات دولت قطر آمده است، محصولاتی با مبدا کشورهای محاصرهکننده که در نتیجه این محاصره نمیتوانند از منطقه گمرکی شورای همکاری خلیجفارس عبور کنند، باید تحت بازرسیهای مناسب واردات و روندهای گمرکی قرار گیرند. رسانههای قطر همچنین گزارش دادند که دولت این کشور پیش از این از ممنوعیت واردات کالاهای سعودی از طریق کشور ثالث خبر داده بود. دولت قطر همچنین تأکید کرد که سیاست بازرگانی خود را براساس تمام توافقنامههای دوجانبه و چندجانبه اجرا میکند. یک سال پیش در چنین روزهایی بود که عربستان، امارات، بحرین و مصر با بهانه قرار دادن یک نوار صوتی منتسب به امیر قطر، این کشور را به حمایت از تروریسم متهم، روابط خود با قطر را قطع کردند و مرزهای خود با این کشور را هم بستند. رژیم سعودی که دلخوش به وعدههای دونالد ترامپ در سفر به ریاض بود، این اقدام را با هدف به زانو درآوردن قطر، رهبری کرد و در ادامه شمار دیگری از کشورهای آفریقایی و منطقهای از جمله اردن را وادار به حمایت از خواستههای خود کرد. در کنار عدم حمایت 2 عضو قدرتمند شورای همکاری خلیجفارس یعنی کویت و عمان از هژمونیطلبی سعودی علیه قطر، عربستان هم با سیاستهای غلط منطقهای نهتنها نتوانست قطر را به تمکین از خواستههای خود و متحدانش وادار کند که حامیان او یک به یک دست از حمایت برداشتند و یکی پس از دیگری میدان را خالی کردند. پشیمانی کشورهای حامی عربستان که پیشتر روابط خود با قطر را قطع کرده یا در این دعوا جانب سعودی را گرفته بودند، دلیل عدم کارآیی دیپلماتیک کشورهای تحریمکننده بویژه عربستان در ماههای گذشته بوده است. افتتاح خط دریایی مستقیم بین اردن و قطر در روزهای گذشته را باید در همین مقوله گنجاند. نزدیکتر شدن اردن به قطر در حالی است که روابط امان - ریاض در ماههای اخیر به سردی گراییده و به دلایل مختلف، این روابط با ابهام بیشتری روبهرو میشود. علاوه بر اختلاف اردن با عربستان بر سر مساله فلسطین، برخی منابع اخیرا فاش کردند که رژیم سعودی تلاشهایی برای ایجاد اختلال در روابط اردن با آمریکا به عمل آورده و دولت امان از این موضوع آگاه شده است. استارت بهبود روابط دوحه و امان پس از آن زده شد که در ماههای پایانی سال 2017 میلادی یک هیات اقتصادی به ریاست نائل الکباریتی، رئیس اتاق بازرگانی اردن به دوحه سفر کرد تا راههای تقویت روابط تجاری و اقتصادی میان 2 کشور را مورد بررسی قرار دهد. پس از این سفر بود که شمار زیادی از نمایندگان مجلس اردن خواستار بهبود روابط با قطر شدند. نمایندگان وابسته به ائتلاف «اصلاح» که از سوی اخوانالمسلمین اردن حمایت میشوند، چند ماه پیش در نامهای به دولت این کشور خواستار بازگشت بندر بن حمد العطیه، سفیر قطر به امان شدند. به دنبال این اتفاقات شرکتهای هواپیمایی 2 کشور توافقنامه همکاری در زمینه حقوق هوایی امضا کردند و یک هیات امنیتی قطر هم به امان رفت تا درباره تبادل اطلاعات امنیتی با مقامات اردنی گفتوگو کند. در نخستین دیدار یک مقام رسمی در یک سال گذشته هم عادل الطویسی، وزیر آموزش عالی اردن ماه پیش به دوحه سفر کرد. او در مرکز مطالعات عالی پایتخت قطر جلسهای گذاشت و با اشاره به حضور بیش از یکهزار و 400 دانشجوی قطری در اردن، گفت در تلاش است شمار بیشتری از دانشجویان قطری را برای دانشگاههای اردن جذب کند. ماه گذشته بود که جمعی از نمایندگان عضو «کمیته برادری اردن و قطر» با امضای یادداشتی از نخستوزیر اردن خواستند، سطح روابط دیپلماتیک این کشور در قطر را به حالت عادی بازگرداند. این درخواست نمایندگان پارلمان اردن پس از آن انجام شد که عبدالله دوم، شاه اردن در اجلاس فوقالعاده سازمان همکاری اسلامی در استانبول شرکت و با تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر دیدار کرد. پس از این تحولات بود که روزنامه الوطن به نقل از رئیس اتاق بازرگانی اردن از تکمیل شدن مراحل ایجاد خط دریایی بین اردن و قطر خبر داد و گفت: با ایجاد این خط دریایی روابط اقتصادی 2 کشور شاهد رشد خوبی خواهد بود. ارسال به دوستان
چهارگوشه
کشته شدن 4 مستشار روس توسط داعش ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|