گروه سیاسی: در شرایطی که شواهد متعدد از ناتوانی و همچنین بی‌انگیزگی اروپا برای ایجاد کانال ویژه مالی SPV و همراهی با ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا حکایت می‌کند، دستگاه سیاست خارجی دولت روحانی اما همچنان بر تکیه و اعتماد به اروپا استوار بوده و اینگونه به نظر می‌رسد که اشتباه تیم مذاکراتی ایران در برجام بار دیگر در حال تکرار است.
 به گزارش «وطن امروز»، در 3-2 سال اخیر چندین مورد حمله به سفارتخانه‌های ایران در کشورهای اروپایی نظیر انگلیس، هلند، دانمارک و همچنین دفتر حقوقی ایران در لاهه اتفاق افتاده اما در مقابل اقدامات رقیق و کم‌اثر وزارت امور خارجه نتوانسته مانع ادامه اینگونه حملات سریالی به سفارتخانه‌های ایران شود. به اعتقاد برخی کارشناسان، گره خوردن ادامه برجام به تصمیمات اتحادیه اروپایی مانع آن شده است تا دستگاه دیپلماسی برجام‌محور کشورمان واکنشی قاطع و بازدارنده در قضیه حمله به سفارتخانه‌ها داشته باشد. حمله 6 نفر از عناصر معاند به ساختمان سفارت ایران در کپنهاگ در اسفند 95، تعرض به سفارت ایران در بلژیک در دی‌ماه همان سال، حمله به سفارت ایران در لندن با قمه و چماق(!) توسط عناصر فرقه‌ای وابسته به سیدصادق شیرازی در اسفند سال گذشته، سرقت از دفتر حقوقی ریاست‌جمهوری کشورمان در لاهه در اردیبهشت امسال، تجمع منافقین در مقابل سفارت ایران و اقدام به قفل زدن در سفارت آن هم در برابر چشم پلیس دیپلماتیک این کشور و در نهایت حمله برخی افراد معاند به سفارت ایران در فنلاند در شهریورماه گذشته که همگی آنها در سایه سکوت و انفعال پلیس این کشورها رخ داد، تنها گوشه‌ای از اقدامات خصمانه اروپا علیه ایران بود؛ اقداماتی توهین‌آمیز که چنانچه در قبال هر کشور دیگری روی می‌داد قطعا با واکنش تند و سخت کشور هدف مواجه می‌شد اما همان‌طور که اشاره شد، تبدیل فرآیند مذاکرات با اروپا به خط قرمز مسؤولان سیاست خارجی دولت روحانی مانع واکنش جدی و بازدارنده در برابر چنین اقداماتی شد.
گروکشی اروپا برای ارائه SPV و به انفعال کشاندن دستگاه سیاست خارجی ایران، در ماجرای سکوت عجیب وزارت امور خارجه در قبال ناآرامی‌‌های اخیر در پاریس نیز خود را نشان داده است. در شرایطی که اعتراضات جلیقه‌زردها در پاریس و برخورد خشونت‌آمیز پلیس فرانسه با معترضان به هفته چهارم خود رسیده، وزارت امور خارجه ایران هیچ موضع و تحرک ‌ویژه در این‌باره از خود نشان نداد. این در حالی است که سال گذشته در میانه آشوب‌‌های دی‌ماه ایران، مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در گفت‌وگویی تلفنی با روحانی درباره حوادث ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار «خویشتنداری» حکومت در برابر معترضان شده بود!
به این موارد می‌توان نقض بی‌سابقه حقوق اسدالله اسدی، دیپلمات دارای مصونیت جمهوری اسلامی در اروپا را نیز افزود که برخلاف همه پروتکل‌های بین‌المللی از سوی آلمان دستگیر و به مدت 6 ماه بازداشت شد. این اقدام خصمانه اروپا نیز آنچنان که باید و شاید از سوی دولت روحانی پیگیری نشد تا مبادا مذاکرات اروپایی و ارائه SPV تحت‌الشعاع قرار گیرد. همه این موارد موید این گزاره تلخ است که دولت حاضر نیست هیچ موضوعی به روابطش با اروپا خدشه وارد کند، حتی اگر به قیمت بی‌حیثیت شدن جایگاه دیپلماتیک و تضییع و زندانی شدن دیپلمات‌‌های ایرانی در اروپا باشد.
دغدغه دولت موضوعیتی برای اروپا ندارد
مدارای بیش از اندازه دولت روحانی با اروپا که در چند ماه اخیر با هدف اصلی جلب رضایت تروئیکای اروپایی و ثبت و اجرای کانال ویژه مالی انجام شد، در حالی است که نشست اخیر شورای امنیت نشان داد آن چیزی که دولت روحانی در تعامل با اروپا به دنبال آن است، اساسا برای کشورهای اروپایی موضوعیتی ندارد! به عبارتی، دستگاه محمدجواد ظریف در برابر تمام اقدامات خصمانه چند ماه اخیر اروپا سکوت کرد تا مذاکرات برجام اروپایی ضربه نبیند و در شرایطی که تحریم‌های آمریکا بازگشته، کانال ویژه مالی اروپا راه‌اندازی شود اما در مقابل سران اروپایی در مقاطعی و به‌خصوص در جریان نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل که با موضوع آزمایش موشکی ایران برگزار شد، تاکید داشته و دارند که اولویت آنها در موضوع ایران، عقب‌نشینی جمهوری اسلامی از برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای است نه راه‌اندازی SPV!
در جریان نشست چهارشنبه گذشته شورای امنیت که با دستور کار بررسی گزارش «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، نماینده انگلیس در سازمان ملل اظهارات تندی علیه برنامه موشکی ایران و مواضع منطقه‌ای کشورمان مطرح کرد. «کارن پیرس» مدعی شد «ایران همچنان از رژیم قاتل بشار اسد در سوریه حمایت می‌کند. ایران سلاح‌هایی در اختیار حوثی‌ها در یمن قرار داده که از آنها برای حملات به عربستان سعودی استفاده شده است». به گفته وی، ایران نمی‌تواند با این مسیری که در پیش گرفته، انتظار بهبود روابطش با بقیه جهان یا رفاه اقتصادی داشته باشد!
همچنین نماینده فرانسه در این نشست برخی رفتارهای ایران، بویژه برنامه موشکی را غیرهمسو با قطعنامه ۲۲۳۱ خواند. وی در ادامه سخنان خود به برنامه موشکی ایران اشاره و درباره آزمایش‌‌های انجام‌شده ابراز نگرانی کرد. فرانسوا دلاتره مدعی شد ماهیت این موشک‌ها به نحوی است که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را دارند و این فعالیت‌ها همسو با قطعنامه شورای امنیت نیست. وی ادامه داد: از ایران می‌خواهیم از چنین فعالیت‌هایی خودداری کند. نماینده فرانسه در سازمان ملل همچنین با اشاره به ادعاهای بی‌پایه مطرح‌شده درباره انتقال موشک به کشورهای منطقه، در این ارتباط نیز ابراز نگرانی کرد و خواستار توقف فوری فعالیت‌های به گفته او «ثبات‌زدا» در منطقه شد.
نماینده موگرینی دیگر مقام اروپایی بود که در نشست اخیر شورای امنیت تاکید کرد آزمایش‌‌های موشکی ایران با قطعنامه 2231 شورای امنیت همخوانی ندارد. وی همچنین مدعی شد: اقدامات ایران تنش‌‌های منطقه‌ای را افزایش می‌دهد و ثبات منطقه را تهدید می‌کند.
این قبیل مواضع شفاف اروپایی‌ها در جلسه شورای امنیت که پیش از این نیز در مقاطعی بیان شده بود، به صراحت نشان می‌دهد اولویت اروپایی‌ها در تعامل با ایران موضوعاتی چون موشکی و منطقه است و نه برقراری مراودات مالی و بانکی و به تعبیری از این کشورها آبی برای راهبرد دولت در شرایط تحریم گرم نخواهد شد. تعویق چندباره موعد ارائه SPV توسط اروپایی‌ها که ابتدا چند هفته، سپس 2 ماه و در نهایت بعد از سال جدید میلادی(!) اعلام شد نیز حاکی از اولویت نداشتن مسائل اقتصادی ایران برای اروپایی‌هاست.
اروپا؛ هم بی‌انگیزه، هم ناتوان
گذشته از بی‌انگیزگی اروپا برای ثبت و اجرای SPV ، اتفاقات اخیر اعم از اعتراضات مردمی و تغییرات ساختاری در کشورهایی چون فرانسه، آلمان و انگلیس که قرار است میزبانی کانال ویژه مالی را به صورت مشترک برعهده بگیرند، موجب ابهام در توانایی آنها برای کمک به ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا شده و این سوال را پیش آورده که اروپا بر فرض وجود اراده برای همراهی با ایران، تا چه میزان در این راستا توانایی خواهد داشت.
هفته‌های گذشته به دنبال جنبش گسترده جلیقه زردها، تا میزان زیادی از اعتبار و محبوبیت مکرون در فرانسه کاسته شده و قدرت او برای پیش بردن پروژه‌هایش به مخاطره افتاده است. در انگلستان نیز رهبری ترزا می، نخست‌وزیر این کشور در حزب محافظه‌کار به چالش کشیده شده است. بحران‌های اینچنینی در کشورهای اروپایی طرف قرارداد ایران در برجام، پیشبرد مذاکرات برجامی و اجرای SPV را تا حد زیادی با مخاطره روبه‌رو کرده است.
در همین راستا «ریچارد هاس» رئیس شورای روابط خارجی آمریکا هفته گذشته در پیامی توئیتری در واکنش به تحولات اخیر در قاره سبز نوشت: اروپا به‌سرعت از پایدارترین منطقه جهان در حال تبدیل شدن به منطقه‌‌ای غیر پایدار است. وی در این باره افزود: پاریس در آتش می‌سوزد و پایان عصر «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان فرا رسیده است.
«ریچارد هاس» اضافه کرد: ایتالیا در حال بازی خطرناک با اتحادیه اروپایی است، روسیه در حال تجزیه اوکراین است و انگلیس نیز با بریگزیت مشغول شده است؛ تاریخ در حال تکرار است.
ناتوانی اروپا در پیشبرد برجام و تامین منافع اقتصادی ایران از این توافق البته موضوعی است که پیش از این مورد تایید مقامات سیاست خارجی ایران نیز واقع شده بود. عباس عراقچی 28 آبان طی سخنانی تاکید کرد اروپا ناتوان از ثبت SPV است. به گفته معاون ظریف، اروپایی‌ها حتی هنوز قادر نیستند ثبت SPV را رسما اعلام کنند.
رویکرد دولت در مذاکرات 7 ماهه با اروپا با مختصاتی که به برخی از آنها اشاره شد، بیش از هر چیز یادآور راهبرد مذاکراتی تیم ظریف در برجام است. مذاکرات چند ماهه ایران با اروپا پس از خروج آمریکا از برجام در شرایطی دنبال شد که تاسیسات هسته‌ای ایران در طول مذاکرات همچنان در تعلیق بوده و هست. به عبارتی، در جریان این مذاکرات خواسته اصلی اروپا که باقی ماندن ایران در برجام و تعطیلی صنعت هسته‌ای بود، تاکنون محقق شده و این مطالبات اقتصادی ایران است که حاصل نشده و هر روز موعد جدیدی برای ارائه آن عنوان می‌شود. در جریان مذاکرات منتهی به برجام و پس از آن نیز در شرایطی که خواسته‌های طرف مقابل مبنی بر توقف و تعطیلی صنعت هسته‌ای ایران آن هم به صورت یکجا محقق شده بود، امتیازات طرف غربی به ایران در حد وعده و به صورت نسیه باقی ماند و در نهایت نیز تحریم‌های هسته‌ای بازگشت.

محسن شهمیرزادی: سال گذشته در هفدهمین جایزه شهید غنی‌پور هیچ‌کدام از آثار داستانی در حوزه نوجوان شایسته انتخاب نشدند و این جایزه تنها رمان «مثل هیچ‌کس» را شایسته تقدیر دانست. محمد ناصری، دبیر جایزه شهید غنی‌پور در اختتامیه سال پیش این جایزه پیرامون ادبیات نوجوان در سخنانی گلایه‌آمیز گفت: «ما متاسفیم که باید اعلام کنیم در زمینه ادبیات کودک و نوجوان دچار مشکل جدی در کشور هستیم. نهادهای مسؤول در این زمینه باید برای این مقوله فکری کنند. باور کنیم دوران طلایی دهه ۶۰ و ۷۰ در ادبیات کودک و نوجوان تمام شده است. دیگر نه نویسنده‌ای در این حوزه حمایت می‌شود، نه تشکلی در میان آنهاست که کارشان را پیگیری کند و نه ناشری رغبت بالایی به تالیف در این زمینه دارد». ناصری افزود: «بررسی ما نشان می‌دهد ۷۰ درصد آثار منتشرشده در این حوزه ترجمه است. ناشران برای سرمایه‌گذاری کمتر و آسان‌تر، از تالیف کنار رفته‌اند. فقر معنا و گرفتار فرم شدن این حوزه را در بر گرفته و همه اهل قلم هم مقلد فضای فعلی شده‌اند». امسال اما به نظر می‌رسد جایزه غنی‌پور با توجه به آثار قابل قبول در حوزه نوجوان، یک اثر را به عنوان کتاب برگزیده انتخاب کند. گویا همین هم موجب شده اسامی نامزدهای بخش نوجوان جایزه غنی‌پور زودتر از سایرین اعلام شود.
یک جایزه ادبی از دل مسجد
جایزه شهید غنی‌پور ریشه در مسجد جوادالائمه دارد؛ مسجدی که پیش از انقلاب فعالیت‌‌های فرهنگی‌‌‌‌اش برای نسل جدید بسیار درخشان بود. در این میان دوره‌‌های داستان‌نویسی و قصه‌گویی ویژگی شاخصی به بچه‌‌های مسجد جوادالائمه داده بود که کمتر مسجدی جلوه‌ای مشابه آن داشت. مرحوم فرج‌الله سلحشور، مرحوم امیرحسین فردی، بهزاد بهزادپور، اصغر نقی‌زاده، حسین یاری، گلعلی بابایی و... هرکدام خاستگاه ادبی و داستانی‌شان به مسجد جوادالائمه و کلاس‌هایش بازمی‌گردد. شهید حبیب غنی‌پور نیز یکی از همین اهالی ادب مسجد بود که بعد از شهادتش، به همت مرحوم امیرحسین فردی جایزه‌ای تحت نامش شکل گرفت. جایزه‌ای که به‌رغم زیستگاه غیردولتی داشتن و دور از محور قدرت در عرصه فرهنگ بودن اما خیلی زود توانست به عنوان یکی از جوایز ادبی معتبر قد علم کند. به‌گونه‌ای که امروز و در هجدهمین سالگردش، حتی انتشارات معتبر هم از نامزدشدن آثارشان در این جایزه اظهار خشنودی می‌کنند. داوران جایزه حبیب غنی‌پور از اعضای شورای نویسندگی مسجد جوادالائمه هستند و تا زمان حیات مرحوم فردی این جایزه حول محور ایشان سیاست‌گذاری می‌شد. مرحوم فردی پیرامون جایزه حبیب غنی‌پور پیش از این بیان داشته بود: «بی‌تردید اعتماد و اقبال جامعه به جشنواره ادبی غنی‌پور، به خاطر التزام و پایبند بودن اعضای برگزارکننده آن به صداقت و کارآمدی بوده و تا زمانی هم که این دو اصل اساسی در بستر ارزش‌های اسلامی و انقلابی چراغ هدایت جشنواره باشد، سالیان سال در صحنه ادبیات این سرزمین باقی خواهد ماند. در غیر این‌ صورت هیچ تضمینی برای بقای حیات آن وجود نخواهد داشت».  همین مساله موجب شده است جایزه غنی‌پور یک جایزه معتبر، غیردولتی و غیرسیاسی محسوب شود که معیار‌ها و اصول انتخاش همواره مشخص بوده و تا کنون به دبیری محمد ناصری تجربه‌‌های خوبی  را از سر گذرانده است.
هجدهمین سال کتاب غنی‌پور
در دوره هجدهم این جایزه حدود ۳ هزار و ۵۳ اثر داوری شد که در این میان سهم آثار بخش کودک حدود ۱۷۰۰ کتاب بوده است. در شاخه نوجوان حدود ۵۶۳ کتاب به مرحله داوری رسید و از آنجا که در این بخش داوری‌ها جلوتر از سایر بخش‌هاست، داوری مرحله اول به پایان رسیده و در مرحله دوم ۳۸ اثر در حال رقابت با یکدیگرند. در بخش رمان بزرگسال نیز ۷۹۰ اثر در حال رقابت هستند و داوران این آثار را بررسی می‌کنند. در این میان تاکنون نامزدهای بخش نوجوان جایزه غنی‌پور معرفی شده‌‌اند؛ بخشی که سال گذشته با حواشی‌ای مواجه شد و به‌دلیل ضعف آثار هیچ اثری به عنوان اثر برگزیده انتخاب نشد اما امسال آثار قابل توجهی در این بخش نامزد شده‌‌اند که در ادامه نگاهی به آنها خواهیم داشت.
از روایتی ساده تا زمستانی بی‌شازده
«روایتی ساده از ماجرایی پیچیده» به قلم ابراهیم بیگی توسط انتشارات سوره‌مهر به چاپ رسیده است. نویسنده در این داستان با محوریت انقلاب اسلامی به شرح اتفاقات دوران ارباب- رعیتی در ترکمن‌صحرا می‌پردازد و داستان پسر نوجوان ترکمنی به نام «الیاس» پسر «محمدجان» را بیان می‌کند که درگیر عشق نافرجام دختر خان روستای‌شان «صفورا» می‌شود و در ذهنش فکر ازدواج با او را می‌پروراند تا اینکه سرکرده‌های خان، برادرش «یوسف» را می‌کشند و عروسی او را تبدیل به عزا می‌کنند و از آن پس الیاس مدام در پی گرفتن انتقام خون برادرش است و این ماجرا به اتفاقات و مبارزات قبل از پیروزی انقلاب اسلامی پیوند می‌خورد.
«شب‌های بی‌ستاره» به قلم مرضیه نفری از سوی  انتشارات شهرستان ادب به چاپ رسیده است. داستان این رمان  درباره دختر نوجوانی به نام «ستاره» است که در پی بزرگ شدن است. ستاره دختری کنجکاو پرشر و شور و در عین حال ساده است که دنبال هویت بخشیدن به خویش در ابتدای دوره نوجوانی است. داستان در فضای سال‌های دفاع‌مقدس روایت شده ‌است. جنگ ناخواسته وارد زندگی‌ ستاره و خانواده‌اش شده و اتفاقات زیادی برای‌شان پدید آورده است.
«مترسک» به قلم معصومه عیوضی توسط  انتشارات سوره‌مهر وارد بازار شده است. این نوشته فضایی دخترانه دارد. ردپای زن بودن نویسنده کاملا هویداست. معصومه عیوضی تلاش کرده است خود را جای دختری 14-13 ساله بگذارد و از منظر او به جامعه‌ای که در سراشیبی انحطاط است نگاه کند. جامعه‌ای که از یک‌سو سنت آن را وادار می‌کند تا چادر به سر کند و از سوی دیگر جنبه‌‌های زندگی سنت‌شکنانه او را به مسابقه دختر شایسته دعوت می‌کند. او از نگاه یک دختر 14 ساله به موضوع نگاه می‌کند که دلش می‌خواهد خودش را نشان بدهد و خودنمایی کند و وسوسه دختر شایسته شدن در سرش است و هنوز درک مناسبی از مساله حجاب ندارد اما از طرفی ترس از پدر و مادر و قضاوت اطرافیان با او همراه است که تبدیل به درگیری و چالش درونی قهرمان داستان می‌شود.
«زمستان بی‌شازده» اثر فاطمه نفری از سوی انتشارات سوره‌مهر منتشر شده است. این رمان برای گروه سنی نوجوان با محوریت انقلاب اسلامی نوشته شده است. شخصیت اصلی این داستان یک نوجوان است که در جریان انقلاب و مبارزات منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، در پروسه مرد شدن قرار می‌گیرد و بزرگ می‌شود. در حقیقت شخصیت داستان از یک انقلاب بیرونی به یک انقلاب درونی می‌رسد و انقلاب اسلامی و وقایع مرتبط با این رویداد تاریخی منجر به ایجاد تحول در شخصیت اصلی داستان می‌شود.
«نجات الاغ» به قلم فاطمه دهقان توسط انتشارات محراب قلم به چاپ رسیده است. نویسنده در کتاب «نجات الاغ» داستان نوجوانی به نام «محمد» را بیان می‌کند که به جبهه اعزام شده است. در پیاده‌روی‌های گردان، روی تخته‌سنگی در دیواره‌ دره، الاغی زخمی می‌بیند. او تصمیم به نجات و مداوای حیوان می‌گیرد. با کمک دوستانش و با زحمت فراوان، الاغ را به مقر می‌برد. زخم پای الاغ عفونت کرده و باید پایش را قطع کنند تا زنده بماند، یا اینکه او را بکشند و راحت شود. محمد پزشکی را با ترفندی به مقر می‌آورد تا حیوان را مداوا کند. او تصمیم دارد الاغ را به روستایی در شمال ببرد؛ به خانه‌ عمه‌اش که الاغی به نام پشمینه دارد اما باید تا پایان عملیاتی که در پیش است، صبر کند. عده‌ای مأمور جمع کردن الاغ‌های منطقه شده‌اند. می‌آیند که الاغ محمد را ببرند ولی او با آنها دست‌ به‌ یقه می‌شود و... .

سایت اطلاع‌رسانی دولت خبر انتصاب کامبیز مهدی‌زاده، داماد رئیس‌جمهور به‌عنوان معاونت وزیر صنعت، معدن و تجارت را تایید کرد. پس از انتشار اخباری در فضای مجازی از انتصاب کامبیز مهدی‌زاده، داماد رئیس‌جمهور به‌عنوان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت سایت اطلاع‌رسانی دولت نیز این خبر را تایید کرد. از روز گذشته برخی محافل رسانه‌ای عنوان کردند پس از خبردار شدن حسن روحانی از این انتصاب، وی رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت را توبیخ کرده است اما با انتشار این خبر در سایت ریاست‌جمهوری مشخص شد خبری هم از توبیخ نبوده است.

فراخوان «اقدام پنجم» برای پنجمین شنبه متوالی هزاران فرانسوی را برای تظاهرات ضددولتی به خیابان‌ها کشاند، این بار گسترده‌تر و پرتعداد‌تر از دفعات قبل. اگرچه آغاز پنجمین هفته تظاهرات «جلیقه‌زردها» برخلاف هفته گذشته فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و توریستی  پاریس را به تعطیلی کامل نکشاند اما موج اعتراضات خیابانی و جاده‌ای در سراسر کشور بسیار گسترده‌تر از قبل بود، حتی به‌رغم اینکه در استراسبورگ و نواحی شرقی فرانسه، هم‌مرز آلمان، نیروهای امنیتی با بستن جاده‌ها و اعلام وضعیت اضطراری شبیه حکومت نظامی جلوی برگزاری تظاهرات را گرفته بودند.
در پاریس به روال هفته‌های قبل معترضان خیابان شانزه‌لیزه را مرکز تجمعات خود قرار دادند و تقریبا از ساعت 11 صبح به وقت محلی نخستین درگیری‌ها با پلیس و نیروهای ویژه گزارش شد. طبق معمول شعارهای جلیقه‌زردها برای استعفای مکرون و سنگ‌پرانی آنها به نیروهای امنیتی و مراکز خرید لوکس و دفاتر دولتی با گاز اشک‌آور پلیس پاسخ داده شد که معترضان را واداشت در لوکس‌ترین خیابان مرکز شهر برای مقابله با گازهای سمی آتش به پا کنند.
همچنین در بخش دیگری از شانزه‌لیزه یک گروه فمینیستی نیمه‌برهنه نیز از فرصت استفاده کرده و در حال نزدیک شدن به کاخ الیزه، مقر ریاست‌جمهوری بودند که پلیس جلوی آنها را گرفت. به گفته وزیر کشور فرانسه، برای پنجمین تظاهرات هفتگی متوالی جلیقه زردها که از 17 نوامبر آغاز شده است، حدود 70 هزار پلیس ضد شورش از شامگاه جمعه در کل کشور بویژه دیگر شهرهای کارگرنشین و بحران‌زده پس از پاریس مثل مارسی، تولوز، آوینیون، سن‌اتین و بوردو مستقر شده بودند. در پایتخت البته این بار بخش عمده‌ای از 8 هزار نیروی ضدشورش به جای مواجهه مستقیم با معترضان به حفاظت از بازارهای لوکس لافایت و دیگر مراکز خرید کریسمس پرداختند.
این در حالی است که پاریس در روزهایی که باید شاهد بیشترین میزان توریست باشد عملا به صحنه جنگ داخلی مردم و رژیم فرانسه تبدیل شده است. این تنها به پاریس محدود نمی‌شود؛ مثلا دیروز روزنامه لوموند تصاویری از مراکز بوردو و سن‌اتین، 2 شهر بزرگ غرب و شرق فرانسه منتشر کرد که صفی از خودروهای نظامی زره‌پوش را در مقابل معترضان نشان می‌داد.
طبق گزارش بانک مرکزی فرانسه، رشد اقتصادی این کشور در 3 ماه پایانی سال 2018 به دلیل شورش‌ها و اغتشاشاتی که فعالیت‌های اقتصادی را مختل می‌کند به نصف کاهش پیدا کرده است. طبق برآورد صندوق بین‌المللی پول از تولید ناخالص داخلی فرانسه در سال ۲۰۱۸، این کاهش درآمد معادل ۱۴۰ میلیارد دلار است. نه‌تنها فعالیت بخش خدمات به دلیل تاثیر این جنبش کاهش یافته، بلکه حمل‌ونقل، رستوران‌ها و بخش‌های مرتبط با تعمیرات خودرو نیز آسیب دیده‌اند. این وضع سبب فرار کارآفرینان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از بازار فرانسه در کلیدی‌ترین مقطع سال مالی در این کشور شده‌ است.
مکرون، رئیس‌جمهور دست‌نشانده بانکداران صهیونیست و رسانه‌های متعلق به آنها که می‌خواست با سیاست‌های اقتصادی‌ خود شامل افزایش مالیات‌های عمومی، منافع طبقه سرمایه‌دار را تامین کند حالا  به عامل بحران اقتصادی تبدیل شده و از دوشنبه هفته پیش «وضعیت اضطراری اقتصادی و اجتماعی» اعلام کرده است.
مکرون با همان لحن تحقیرآمیزش نسبت به معترضان وعده افزایش میزان حداقل حقوق کارگران و حذف قوانین مالیات بر حقوق مستمری‌بگیران را داد اما به قدری منفور است که با وجود عقب‌نشینی‌هایش، رهبران سیاسی بویژه جنبش چپ در اتحادی تاریخی با راست‌های ملی‌گرا، بر ادامه تظاهرات ضددولتی تاکید کردند. معترضان و مخالفان دولت هم بخوبی دریافته‌اند که او بخشی از مشکل است و مدام بر طبل کارزار ضد مکرون می‌کوبند که این به هر چه سیاسی‌تر شدن ابعاد قیام جلیقه زردها و تبدیل آن از یک جنبش معیشتی به انقلابی مردمی انجامیده است. 
سازمان‌دهندگان قیام جلیقه زردها که در هفته‌های نخست «افزایش بهای سوخت» و شعارهای معیشتی را مطرح می‌کردند، هدف راهپیمایی دیروز را دستیابی به عدالت اجتماعی و مالیات منصفانه؛ یک دموکراسی واقعی و حقوق برابر اعلام کردند.
خانم ناتالی گوله، سناتور ارشد و دبیر کمیسیون مالی سنای فرانسه در گفت‌وگو با تسنیم، نارضایتی عمده مردم بویژه مناطق روستایی از رژیم حاکم را بسیار عمیق دانسته است.
او گفت: «بی‌اعتمادی عمیقی بین مردم معترض و سیاستمداران این کشور وجود دارد و شاهد تأثیرات هشدارآمیز احتمالی این اعتراضات بر وضعیت اتحادیه اروپایی نیز خواهیم بود».
این سناتور فرانسوی همچنین وضعیت کشورش در قبال آمریکا را مشابه «دستبند بر دست داشتن» (دست‌بسته بودن) می‌داند و معتقد است کشورش باید حق حاکمیت اقتصادی خود را پس بگیرد.
روزنامه لوموند دیروز گزارشی از شرکت فعال یک راننده تاکسی و همسرش در تظاهرات پاریس با وجود مشکلات معیشتی
سنگین‌شان منتشر کرد که نشان می‌دهد قیام جلیقه‌زردها به مرحله تقابل جامعه با حاکمیت فاسد و نامشروع جمهوری پنجم فرانسه رسیده است. در چنین وضع و حالی سخنان «الکساندر بیوواز شیوا» یکی از سخنگویان این جنبش مبنی بر اینکه فرانسوی‌ها از انقلاب 1979 ایران در مبارزه با ظلم و نابرابری الهام گرفته‌اند بیش از پیش معنادار به نظر می‌رسد.

صادق فرامرزی: «مشکل ما این است کسانی که طرفدار تعامل با غرب‌اند، تا کسانی که مخالف هستند و اسامی دیگری از جمله دلواپسان و... را بر خود می‌گذارند، یک باور غلط دارند و آن، این است که دنیا را در غرب می‌بینند. آنها غرب را مرکز جهان می‌بینند و به همین دلیل خود را در مقابل غرب می‌بینند اما تحول عمده‌ای که اتفاق افتاده و ما باید آن را بشناسیم، این است که دنیای امروز ما دنیای پساغربی است. ما می‌آییم این صحبت اوباما را تیتر می‌کنیم که گفته است «اگر می‌توانستم یک پیچ و مهره از تاسیسات هسته‌ای ایران را باقی نمی‌گذاشتم» اما در جمله بعد چه گفته است؟ او گفته است «اما نمی‌توانم.» چرا کیهان و صداوسیمای ما به جای اینکه جمله دوم را تیتر کنند و غرور ملی ما را افزایش دهند، جمله اول را تیتر می‌کنند؟ چون هنوز در جاهایی ضدیت با آمریکا بلندترین صدا را دارد و باورشان نشده که آمریکا را می‌توان شکست داد. دوران قدرقدرتی در جهان به پایان رسیده است ولی نمی‌خواهیم باور کنیم. آمریکایی‌ها نمی‌توانند خواسته خودشان را عملی کنند؛ به شرط اینکه ما همه نگاه‌مان را به آمریکا معطوف نکنیم و فکر نکنیم هر چه در کشور ما اتفاق می‌افتد یک سر آن مربوط به آمریکا می‌شود».
اینها گزیده‌ای از سخنان بی‌سابقه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در جریان چهارمین کنگره حزب اصلاح‌طلب ندای ایرانیان بود که با واکنش‌‌های متفاوتی نیز روبه‌رو شد؛ چه آنجا که برخی اعتراف دیرهنگام ظریف به پایان یافتن کدخدایی آمریکا در جهان امروز را به فال نیک گرفتند و چه آنجا که گروهی با مانور روی سخنان دور از منطق ظریف پیرامون نحوه پوشش موضع اوباما مجددا بر طبل توخالی همنوایی منتقدان ظریف با آمریکا کوبیدند. اما با همه این اوصاف چه قضاوتی جدیدترین سخنان ظریف می‌توان داشت؟
خوب: اقرار ظریف به‌عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی به پا گذاشتن در دنیای پساغربی و نبود نسبت مطلق میان خواستن و توانستن آمریکا از یک‌سو و فاصله گرفتن از دیدگاه‌‌های قجری نسبت به غرب از سوی دیگر چیزی نیست که بتوان به‌سادگی از آن گذشت. فارغ از هرگونه تفاوت مشی و مرام در پیگیری سیاست خارجه میان ظریف و مخالفان جا دارد از چرخش عجیب او و قرار گرفتن در میدان واقع‌بینی پیرامون نسبت ملت‌ها و ایالات‌متحده استقبال کرد.
گذار از «کدخدا» دانستن آمریکا به اینکه «می‌توان آمریکا را شکست داد» امری به ظاهر سهل است اما حداقل 5 سال برای رسیدن به آن، فضای مجادله‌آمیزی در کشورمان حاکم بوده است.
نکته دیگری که می‌توان از آن به‌عنوان جنبه‌ای مثبت در سخنان ظریف یاد کرد، آن است که حداقل در سراشیبی سال‌‌های پایانی عمر دولت تدبیر و امید می‌توان اندک امیدی به تغییر مسیر طی شده در این سال‌ها داشت. واقعیت آن است که اگر آنچه بر زبان وزیر امور خارجه این دولت آمده نشأت گرفته از یک باور عمیق در وی و دولتمردان باشد، می‌توان انتظار تغییر مسیری چشمگیر را چه در عرصه سیاست خارجه و چه مدیریت داخلی داشت. اگر دولتی حقیقتا از نیازمند دانستن حل مشکل آب خوردن به رفع تحریم‌ها به این نتیجه رسیده باشد که «آمریکایی‌ها نمی‌توانند خواسته خودشان را عملی کنند»، طبیعی است که نحوه برخوردش با مشکلات موجود نیز تغییر کند.
پس مجموعا چه چیز بهتر از استقبال کردن از سخنان بی‌سابقه ظریف می‌توان پیدا کرد؟ «تقریبا هیچ!»
بد: شاید ماهی را هر زمانی که از آب بگیریم تازه باشد اما صید حقیقت در عرصه حکمرانی همیشه ما را با ماهی تازه‌ای روبه‌رو نمی‌کند. چه بخواهیم و چه نخواهیم بازه حیاتی سال‌‌های 92 تا 97 تحت تاثیر استنتاج دیرهنگام دولتمردان در یک نسبت‌سنجی صحیح در مقابله با تحریم‌‌های غرب، با کمترین دستاورد ممکن سپری شد. هزینه شدن بخش عمده‌ای از توانایی‌‌های بالقوه کشور برای تمرکز صرف روی پروژه برجام، چوب حراج زدن به بخش انبوهی از دستاوردهای ملی برای اثبات «حسن‌ظن» و «اعتمادسازی»، درگیر کردن حداکثری فضای روانی جامعه به نتیجه‌‌‌گیری مذاکرات، شرطی شدن بازار ایران در قبال موضع‌‌‌گیری مقامات غربی، از اولویت خارج کردن اصلاحات ساختاری در بخش اقتصاد به امید گشایش‌‌های خارجی، سوزاندن بخش عمده‌ای از راهکارهای دور زدن تحریم‌ها، بدبین کردن عموم مردم به کارشناسانی که سال‌ها زودتر از دولتمردان وضعیت فعلی را در خشت خام مشاهده کرده بودند، درگیر کردن ایران به تعهدات بلندمدت هسته‌ای و توقف روند پیشرفت صنعتی کشور و... مواردی نیست که به‌سادگی بتوان از آنها گذشت.
هر قدر بخواهیم مواضع جدید رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه را به فال نیک بگیریم- که خواهیم گرفت- اما نمی‌توان منکر آن بود که این دیرفهمی و حتی کج‌فهمی‌ها باعث شد یک فرصت طلایی 5 ساله را برای چرخاندن روند معادلات جهانی به نفع کشورمان از دست بدهیم. اگر ظریف گلایه غیرمنطقی از پوشش ندادن «اما نمی‌توانیم» اوباما در صداوسیما را نشانه‌ای از تحریف می‌داند، نمی‌تواند منکر آن شود جان کری در همان بازه زمانی که دولت مشغول فتح‌الفتوح‌‌سازی از برجام بود اعلام کرد این توافق درست در زمانی که تحریم‌ها در حال فروپاشی بود به ایران تحمیل شد.
زشت: فارغ از خوب و بد دانستن سخنان ظریف آنچه این مواضع را زشت می‌کند پافشاری عجیب او برای شریک کردن منتقدانش در تجربه و اندیشه‌ای است که خود وی جلودار آن بوده است. ظریف در حالی می‌گوید دلواپسان «دنیا را در غرب می‌بینند» و «باورشان نشده که آمریکا را می‌توان شکست داد» که خود بهتر از همه نسبت به غلط بودن این گزاره‌ها علم دارد اما نیاز مبرمش به «دوگانه‌‌سازی» مانع آن می‌شود تا حتی پس از اذعان به آنچه سال‌ها خلافش را می‌گفته، منتقدان خود را در جایگاه مخاطبان دیدگاه محکوم‌شده قرار ندهد!
ظریف که تا چندی پیش سعی می‌کرد منتقدان خود را در ردیف کسانی که «به علت آمریکاستیزی مانعی در برابر توافق و پیشرفت محسوب می‌شوند» توصیف کند، حالا آنها را کسانی می‌داند که به علت ضعف و زبونی در برابر آمریکا(!) مانع شکل‌‌‌گیری غرور ملی می‌شوند. یقینا این رویکرد وزیر امور خارجه‌مان زشت است اما زمانی زشت‌‌‌‌‌‌تر می‌شود که یادآوری کوتاهی از سخنان جنجالی وی در آذر 92 داشته باشیم که معتقد بود «آمریکایی‌ها می‌توانند با یک بمب‌شان تمام سیستم دفاعی ایران را از کار بیندازند».
آنچه واضح و مبرهن است نه صرف تغییر موضع دولت مستقر چه به علت تغییر نگرش و چه به نیت فرار به جلو، که نیاز مداوم دستگاه دیپلماسی‌مان برای امتداد دوگانه‌سازی‌‌های سابق است. ظریف اما نمی‌تواند منکر آن شود که عنوان دلواپس در سال 93 با هشدارهایی شکل گرفت که امروز شخص ظریف از آنها به‌عنوان نشانه یاد می‌کند. به فرض درستی ادعا ـ که درست هم نبود ـ زشتی در عدم درج «اما نمی‌توانیم» در ادامه «اگر می‌توانستم یک پیچ و مهره از تاسیسات هسته‌ای ایران را باقی نمی‌گذاشتم» اوباما نیست، چرا که در «اگر می‌توانستیم» به خودی خود یک «اما نمی‌توانیم» وجود دارد، آنچه زشت است تقلب از روی دست دلواپسان برای انشایی است که می‌خواهید علیه آنها به نگارش درآورید!

گروه سیاسی: مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه روز گذشته خود با رای به نظر هیات عالی نظارت، مجلس شورای اسلامی را موظف کرد ماده یک مصوبه مبارزه با پولشویی را اصلاح کند.  به گزارش «وطن امروز»، در این جلسه لایحه اصلاح قانون پولشویی که با وجود ایراد هیات عالی نظارت و ابلاغ آن توسط شورای نگهبان، با بی‌توجهی و اصرار مجلس، به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شده بود؛ مورد بررسی قرار گرفت.  بر اساس این گزارش، در این نشست ماده یک این لایحه که مغایرت آن با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی هیأت عالی نظارت اعلام و توسط شورای نگهبان به مجلس ارجاع شده بود، پس از اصرار مجلس به منظور تعیین مصلحت، مطرح شد و پس از ارائه دیدگاه‌های مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان و وزارتخانه‌های اقتصاد، نفت و بهداشت، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نظرات مخالف و موافق خود را بیان کردند و در نهایت با رأی بیش از دو‌سوم اعضا، نظر هیأت عالی نظارت تصویب شد و مقرر شد مصوبه مجلس درباره این بند اصلاح شود.  محسن رضایی، دبیر مجمع در این باره گفت احتمالا در یک یا 2 جلسه دیگر، مجمع بررسی لایحه مبارزه با پولشویی را ادامه می‌دهد.  رضایی درباره ایرادات هیات عالی نظارت مجمع به لایحه مبارزه با پولشویی گفت: از آنجا که در بند ۲ اصل ۱۱۰ قانون اساسی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام از وظایف مقام معظم رهبری است و ایشان هم این وظیفه را به مجمع تشخیص مصلحت نظام تفویض کرده‌اند و مجمع هم آن را به هیأت عالی نظارت منتقل کرد، از این رو وقتی هیأت نظارت مغایرت‌ها با سیاست‌های کلی را به شورای نگهبان اعلام کرد، شورا هم بر اساس قانون نامه نوشت و این مغایرت‌ها را به مجلس اعلام کرد.  رضایی در ادامه گفت: مجلس همواره از آنجا که هیأت عالی نظارت نظراتی داشت با این هیأت ارتباط می‌گرفت و اصلاحیه نهایی را به شورای نگهبان می‌فرستاد اما این برای نخستین‌بار بود که مجلس ایرادات هیأت عالی نظارت را قبول نکرد. وی با یادآوری ایرادات هیأت عالی نظارت نسبت به مصوبات مجلس و قانون بودجه و اصلاح آن ایرادات و رفع مغایرت‌های آن با سیاست‌های کلی نظام اظهار داشت: این نخستین‌بار بود که مجلس طبق نامه رئیس مجلس بر مصوبه خود اصرار کرد و وظیفه ما این بود که مصوبه را در صحن مجمع مطرح کنیم و از بعد مصلحت ببینیم آیا اصرار مجلس درست است یا باید به نظر هیأت عالی نظارت عمل کنیم؟ دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در یکی از این موارد که هیأت عالی نظارت ایرادی به مصوبه مجلس در لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی گرفته بود و مجلس آن را نپذیرفته بود، دیروز مجمع تصویب کرد نظر مجلس باید اصلاح شود. از این رو ما از مجلس می‌خواهیم ماده یک این مصوبه را اصلاح کند که مربوط به منشأ جرم است و در لایحه دولت هم نبوده و مجلس آن را اضافه کرده است.
 نگهبان بیدار
اصرار مجمع تشخیص مصلحت نظام بر اصلاح برخی مواد لایحه مبارزه با پولشویی در حالی است که سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید شورا بر اساس وظیفه قانونی خود، از ایرادات لایحه CFT چشم‌پوشی نمی‌کند. به گزارش مهر، عباسعلی کدخدایی عصر روز شنبه در همایش ایران و لوایح چهارگانه FATF که در دانشکده حقوق شهید بهشتی برگزار شد، درباره مخالفت شورای نگهبان با CFT،  اظهار داشت: ایرادات شورای نگهبان به CFT را نباید سیاسی دانست و شورای نگهبان باید بر اساس قانون اساسی و شرع مقدس اسلام ایرادات لازم را بگیرد و نمی‌تواند از اشکالات چشم‌پوشی کند. ایرادات شورای نگهبان یازده‌گانه است نه بیست‌ودوگانه و نباید بزرگ نمایی کنیم چون ١١ مورد  ایراد گرفته شده است که بر دیگر موارد تاثیر می‌گذارد. سخنگوی شورای نگهبان تصریح کرد: شورای نگهبان نه جای مجمع نشسته و نه جای مجلس، بلکه محکم جای خودش نشسته است و صرفا در صورت اصلاح در مجمع و مجلس، ما دیگر حرفی نداریم.  کدخدایی تاکید کرد: از ابتدای تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکنون بیش از ١٣٠ مورد اختلافی بین شورای نگهبان و مجلس بررسی شده است و اینکه CFT هم به مجمع رفته است، مساله جدیدی نیست. وی ادامه داد: شورای نگهبان حتی ایراداتی را به لایحه خاک که لایحه‌ای خنثی از لحاظ سیاسی است، وارد کرد و به مجلس جهت اصلاح ارجاع شد و درباره CFT هم شورای نگهبان بر همین مبنا و مطابق با وظایف و تکالیفش ایراد گرفته است و شورای نگهبان نمی‌تواند از ایرادات چشم‌پوشی کند. سخنگوی شورای نگهبان تاکید کرد: شورای نگهبان نمی‌تواند وظایفش را انجام ندهد و در چارچوب شرع و قانون درباره الحاق به یک کنوانسیون نظر می‌دهد. کدخدایی گفت: برخی در زمینه ضرورت الحاق به یک سند بین‌المللی می‌گویند وضعیت سیاسی و اقتصادی ما چنین و چنان است در حالی که شورای نگهبان بر اساس شرع و قانون اساسی نظر می‌دهد و بحث و دعوایی هم در این زمینه ندارد. وی گفت: یکی از ایرادات شورای نگهبان به CFT این بود که چرا مجلس عبارت لیست سیاه را به کار برده است در حالی که در محاوره و رسانه‌ها این عبارت به کار برده می‌شود و در این کنوانسیون وجود ندارد. سخنگوی شورای نگهبان تاکید کرد: ایرادات شورای نگهبان به CFT کاملا درست است و بر این مبناست که گزک دست طرف مقابل ندهیم اما بحث مصلحت در این باره در جای دیگر باید بررسی شود. کدخدایی ادامه داد: CFT هنوز بین شورای نگهبان و مجلس در رفت و آمد است و در جلسات آینده شورای نگهبان قرار است بررسی شود.

گروه سیاسی: از زمان کمپین‌های انتخاباتی برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016، دونالد ترامپ بارها برجام را قراردادی پوسیده و بی‌ارزش دانسته و اعلام کرده بود از توافق هسته‌ای با ایران بیرون می‌آید. او بعد از پیروزی در انتخابات نیز بیان کرد در دولت او مذاکرات جدیدی با ایران درباره مسائل هسته‌ای و موشکی انجام خواهد شد. نزدیک به 2 سال از زمانی که ترامپ به عنوان چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده قسم یاد کرد می‌گذرد و او تاکنون 11 بار به رئیس‌جمهور ایران درخواست مذاکره داده و هر بار با مخالفت مسؤولان کشورمان روبه‌رو شده است. سؤال اصلی در رابطه با دیپلماسی آمریکایی و موضوع گفت‌وگوهای هسته‌ای آمریکا و ایران اما این است که استراتژی ترامپ برای گفت‌وگو با ایران چیست؟ او که نه به عنوان یک مذاکره‌کننده دیپلماتیک، بلکه به عنوان یک مذاکره‌کننده اقتصادی و مدل «بیزینس‌من» شناخته می‌شود، قرار است چه مدلی از مذاکره را برای ایران به نمایش بگذارد تا دولت ایران را مجبور کند بهتر است با او گفت‌وگو کند؟
مشکل اصلی در دولت ترامپ و مشاورانش غیر از ناپایدار بودن و احساساتی بودن آنها در مقابل ایران، این است که آنها هیچ راهبرد درستی برای متقاعد کردن دولت ایران برای مذاکره ندارند. این مسأله را تحلیلگر وب‌سایت «هیل» که پایگاه خبری کنگره آمریکاست بیان می‌کند.
«مایکل ماکووسکی» در این تحلیل به صحبت‌های جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ اشاره می‌کند که گفته بود: «قصد ما این است که آنها [ایرانیان] را بشدت تحت فشار بگذاریم». اما سؤال او از سیاستمداران در کنگره و دولت ترامپ این است که این فشار تا چه حدی قرار است ادامه داشته باشد و استراتژی اصلی در برخورد با ایران چیست؟ او مطرح می‌کند دولت ترامپ تاکنون در برخورد با ایران بشدت سخت‌گیرانه عمل کرده است اما درباره اهدافش در برخورد با ایران کاملا دچار ابهام بوده و نتوانسته بیان کند برای آینده و نوع برخورد با ایران اصولاً چه هدفی را دنبال می‌کند؟
شاید باید در واقع کل مقاله ماکووسکی را که از کارشناسان برجسته «موسسه یهودیان برای امور امنیت ملی» است در چند سطر خلاصه کرد: «ترامپ می‌داند ایران را چگونه تحت فشار بگذارد اما اگر ایران در نهایت مذاکره با او را نیز بپذیرد، نمی‌داند چطور باید با ایران وارد مذاکره شود و اهدافش از این مذاکرات نیز به کلی مبهم است».
در این میان شاید به بیانیه 12‌‌‌بندی مایک پمپئو و درخواست‌های آمریکا از ایران اشاره و گفته شود اهداف اصلی آمریکا از برخورد با ایران را همین 12 بند تشکیل می‌دهد اما نگاهی به خواسته‌های رؤیایی و غیرواقعی مایک پمپئو از ایران نشان می‌دهد می‌توان همه آنها را در 3 بخش کلی طبقه‌بندی کرد؛ «نه برنامه هسته‌ای داشته باشید، نه نفوذ منطقه‌ای داشته باشید و نه مبانی دینی‌تان را در امورات اجرایی کشور اعمال کنید». هر سه این خواسته‌ها به قدری گنگ و از منظر منافع ملی و عقاید مذهبی ایران بی‌معنی هستند که نمی‌توان آنها را شروطی واقعی برای مذاکره‌ای بزرگ قلمداد کرد. در عین‌ حال نکته دیگری نیز در این درخواست‌ها وجود دارد و آن اظهارنظرهای گاه‌ و بیگاه نمایندگان کنگره و مشاوران ترامپ از جمله رودی جولیانی (شهردار اسبق نیویورک، معروف به شهردار منافقین) است که از دولت ترامپ می‌خواهند مسأله تغییر رژیم را در ایران دنبال کند. جان بولتون که خود پیش از ورود به کاخ سفید از سخنرانان همیشگی مراسم منافقین در شهرهای مختلف جهان بوده و بارها خواستار تغییر نظام در ایران یا حمله نظامی به کشورمان شده بود، اگرچه بعد از ورود به کاخ سفید مواضع خود را کمی نرم‌تر و بیان کرد دولت ترامپ به دنبال براندازی در ایران نیست اما راهکارهایی که او به ترامپ ارائه می‌دهد به نظر بسیاری از تحلیلگران مسائل بین‌الملل، در نهایت رهنمون‌کننده رئیس‌جمهور آمریکا به ناامن کردن ایران است.
مدل کره‌شمالی؛ سیاست عکس یادگاری
مشاوران ترامپ اما هم‌اینک به دنبال راهکاری برای تدوین استراتژی دولت آمریکا در قبال ایران هستند. آنها می‌دانند اگر قرار باشد مذاکره‌ای بین دولت ترامپ و ایران شکل بگیرد، این مذاکره باید بر اساس مدلی باشد که پیش ‌از این موفقیت خود را در صحنه بین‌المللی نشان داده است. با این‌حال آنها هم‌اکنون مدل مناسبی را که توسط ترامپ اجرایی شده و به صورت واقعی به نتیجه رسیده باشد در اختیار ندارند. ترامپ شخصاً سعی می‌کرد مذاکرات مدل «نیکسونی» را مدل اصلی مذاکرات خود معرفی کند اما تندروی‌های او و توئیت‌های آتشینش در مقابل کره‌شمالی نشان داد شاید بتواند مدل مذاکرات نیکسون با مائو را در مقابل خبرنگاران و عکاسان به صورت ظاهری شبیه‌سازی کند اما در باطن، نیکسون توانست به 25 سال خصومت 2 کشور پایان دهد و ترامپ هم‌اینک بعد از حدود یک سال مذاکره و دیدار با کیم جونگ اون، هنوز بر سر چارچوب اصلی این مذاکرات نیز توافقی با طرف مقابل نکرده است. در ابتدای امر، زمانی که ترامپ اعلام کرد از توافق هسته‌ای با ایران بیرون می‌آید، مدلی که برای گفت‌وگو با تهران در نظر گرفته بود، مدل مذاکراتش با کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی بود. او در همان زمان که از عقب‌نشینی ایالات‌متحده از اجرای برجام می‌گفت، از توافق‌های خود با کره‌شمالی نیز صحبت کرد و این هم‌ردیف‌سازی وقایع، تحلیلگران را به این نتیجه رساند که او به دنبال اجرایی کردن یک مدل از گفت‌وگوهای تجاری با کره‌شمالی است تا در نهایت آن را به الگوی مذاکرات بعدی با ایران تبدیل کند. مذاکرات با کره‌شمالی در نهایت با موفقیت به پیش نرفت. تنها امتیازی که کره‌شمالی به آمریکا داد، بازگرداندن تعدادی از جنازه‌های سربازان آمریکایی کشته شده در جنگ 2 کره به آمریکا بود. پیونگ‌یانگ در ادامه، راه‌های ورودی و تونل‌های منتهی به یک تأسیسات هسته‌ای را نیز در مقابل دوربین رسانه‌ها منفجر کرد اما شایعات و خبرها درباره اینکه این تأسیسات پیش از دیدار با آمریکایی‌ها از درون منفجر شده و کارآیی خاصی نداشته‌اند، باعث شد آمریکایی‌ها به این نکته پی ببرند که بسادگی نمی‌توانند به فکر خلع سلاح کره‌شمالی و ساختن الگویی از آن برای گفت‌وگو با ایران باشند. البته برخی اعتقاد دارند اساسا هدف ترامپ از مدل مذاکره با کره‌شمالی سیاست عکس یادگاری بوده است.
مدل چین؛ بی‌ربط و غیر قابل اجرا
ترامپ حالا پس از کره‌شمالی به دنبال ارائه کردن مدل دیگری از مذاکره برای ارائه به ایران است. او این مدل جدید را در گفت‌وگوهای تجاری خود با چین پیاده کرده است. گفت‌وگوهای تجاری ترامپ با مسؤولان چینی نیز مانند گفت‌وگوهایی که با مسؤولان کره‌شمالی داشت، هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است اما مهم‌ترین دستاورد او در این میان، رسیدن به آتش‌بسی 90 روزه در جنگ تجاری با چین بوده است. مسأله مهم در این جنگ، تلاش ترامپ برای بالا بردن میزان تعرفه واردات از چین بود تا بلکه بتواند از سرریز شدن کالاهای چینی به آمریکا و از بین رفتن صنایع داخلی جلوگیری کرده و شغل بیشتری برای آمریکایی‌ها ایجاد کند. تصمیم یکجانبه او به بالا بردن میزان تعرفه‌های گمرکی با واکنش متقابل چین همراه شد و 2 کشور در محصولاتی مانند فولاد و سویا و دیگر مواد غذایی و تکنولوژیکی، تعرفه‌های سنگینی بر کالاهای طرف مقابل وضع کردند. چین از این جنگ، به عنوان «بزرگ‌ترین جنگ تجاری در طول تاریخ» یاد کرد و روابط 2 کشور به قدری به سردی گرایید که تحلیلگران بین‌المللی از این مسأله به‌عنوان سرآغازی بر شکل گرفتن جنگ سرد دوم یاد کردند. با این‌ حال ترامپ که می‌خواست درباره مسائل اقتصادی وارد گفت‌وگو با چین شود، بعد از اعمال تعرفه‌های شدید که به نوعی همان اعمال تحریم بر کالاهای چینی می‌شد، سرانجام وارد مذاکره با این کشور شد و در حاشیه اجلاس جی 20 توانست با صحبت با «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین، به آتش‌بسی 90 روزه بین دو کشور دست یابد. این آتش‌بس برای این برقرار شده است تا 2 طرف بتوانند چارچوب اصلی گفت‌وگوها و مذاکرات را تعیین کرده و وارد گفت‌وگو درباره منافع تجاری خود شوند. بر اساس پیش‌بینی ترامپ اگر این گفت‌وگوها نتیجه‌بخش باشد، او به فکر حذف تعرفه‌ها بین 2 کشور خواهد بود.
دومین مدل مذاکره نیز که شاید به نظر برسد ترامپ سعی دارد آن را به ایران نشان دهد، چندان با شرایط کشور ما و منافع ملی کشورمان هم‌راستا در نمی‌آید. مدل مذاکراتی ترامپ در تمام رویه‌های اقتصادی و سیاسی یک مدل است؛ تهدید، اجرایی کردن محدود تهدید، درخواست برای مذاکره، مذاکره و در عین ‌حال افزایش فشارها در حین مذاکرات و بعد از آن در نهایت نتیجه نهایی که رسیدن به خواسته‌ها و اهداف ایالات‌متحده است. این مدل مذاکراتی تاکنون در مسأله کره‌شمالی و ایران موفق نبوده است. ایران از همان ابتدا واکنشی به این تهدیدات نشان نداد و راه مقاومت را در پیش گرفت، کره‌شمالی وارد مذاکراتی شد که اساسا یک نمایش بود و حالا مدل چین که آن هم مشخص نیست به سرانجام نهایی می‌رسد یا نه.
در همین حال یکی از مسائلی که باعث شده است پیش‌بینی درستی درباره نتایج مذاکرات با مسؤولان چینی نیز شکل نگیرد، بازداشت کردن یکی از مدیران شرکت چینی هوآوی در کانادا و تلاش برای فرستادن او به آمریکا به اتهام عمل نکردن به تحریم‌های آمریکا علیه ایران است. این اتفاق درست در همان روزی رخ داد که توافق ایالات‌متحده و چین برای آتش‌بس تجاری به مدت 3 ماه اعلام شد و به نظر می‌رسد نقشی مهم در به ثمر نرسیدن این گفت‌وگوها داشته باشد.
مدل گفت‌وگو با ژاپن
در دهه 1980 میلادی و زمانی که ژاپن به کمک سیاست‌های حمایت از صنعت، بالا بردن میزان تعرفه‌های وارداتی و پایین آوردن میزان ارزش پول ملی خود درصدد حمایت از بخش تولیدش برآمده بود، آمریکا به این نتیجه رسید در حال از دست دادن بازار جهانی بوده و قرار است شاهد شکل‌گیری غول بزرگ تجاری ژاپن در دنیا باشد. از همین‌جا فشارهای اقتصادی و سیاسی آمریکا بر مسؤولان ژاپنی برای پیوستن به اقتصاد لیبرال و بازار آزاد سرمایه آغاز شد. پاسخ آمریکا به رشد چشمگیر اقتصاد ژاپن برداشتن این گام‌ها بود؛ وضع تعرفه 100 درصدی بر وسایل الکترونیکی و اعمال محدودیت‌های تجاری برای صنایع اتومبیل‌سازی، فولاد، صنایع ماشین‌سازی و همچنین شکر ژاپن. نزدیک به یک دهه ژاپن و آمریکا با یکدیگر در جنگ اقتصادی به سر می‌بردند. سرانجام ژاپن که در آن زمان متحد آمریکا نیز به حساب می‌آمد بعد از 10 سال مقاومت، بازار خود را به روی کالاهای خارجی و آمریکایی باز کرد اما پروسه‌ای که برای این کار طی کرد بسیار مهم‌تر از نتیجه آن است. اگرچه در جنگ تجاری با آمریکا در نهایت بعد از 10 سال به بازار آزاد پیوست اما این پروسه 10 ساله به نحوی پیش رفت که آمریکایی‌ها دیگر نمی‌دانستند در برابر کدام‌یک از بازارهای ژاپنی باید موضع بگیرند. ژاپن به این نتیجه رسیده بود که کارخانه‌ها و بخش تولید این کشور توان رویارویی و رقابت با اقتصاد و بازار آمریکا و جهان را ندارند و هنوز آماده پیوستن به اقتصاد جهانی نیستند، به همین دلیل در طول این 10 سال که مذاکرات با آمریکایی‌ها را به پیش می‌بردند، باز هم بیشترین حمایت‌ها از بخش‌های تولیدی انجام شد و زمانی که درهای اقتصاد ژاپن به روی کالاهای خارجی باز شد، تولید این کشور به‌قدری قدرتمند بود که توانست با وجود هجمه کالاهای خارجی باز هم به حیات خود ادامه داده و شایستگی برای رقابت در حد جهانی را نیز داشته باشد. مدلی که ژاپن برای استقامت و پا گرفتن اقتصادش بعد از جنگ دوم جهانی و خسارت‌های جنگ در پیش گرفته بود، می‌تواند به مدلی و الگویی قابل توجه برای همه اقتصادهای در حال ظهور در دنیا تبدیل شود. نکته جالب درباره جنگ تجاری آمریکا و ژاپن این است که همان‌طور که در گزارش شبکه تلویزیونی PBS منتشر شده، با وجود اینکه گفته شد آمریکا توانسته ژاپن را به سمت باز کردن درهایش به روی بازار آزاد تشویق و ترغیب کند اما تا پایان دهه 2000 میلادی، یعنی تا همین چند سال پیش، باز هم میزان صادرات ژاپن به آمریکا بسیار بیشتر از میزان صادرات آمریکا به ژاپن بود و تراز معاملاتی در نهایت به نفع ژاپن سنگینی می‌کرد.

اقتصاد مقاومتی ژاپنی
ژاپنی‌ها پس از جنگ جهانی دوم چگونه خود را به اقتصاد دنیا تحمیل کردند

شاید بسیاری از محققان به دنبال مقایسه رویکردهای مذاکره‌ای آمریکا با کشورهای دیگر بوده و سعی کنند الگوی مناسبی برای مذاکرات بعدی بیابند اما از نکته‌ای که در این میان نباید غافل ماند، این مسأله است که آیا شرایط ایران و آمریکا با شرایط آمریکا و کره‌شمالی یا ژاپن و چین یکی است و آیا می‌توان مؤلفه‌های اقتصادی و سیاسی کشورها را بدین‌صورت چنان با هم شبیه‌سازی کرد که بتوان قاعده و قانونی کلی درباره مذاکرات آمریکایی به سبک ترامپ به دست آورد؟ نگاهی به شرایط اقتصادی و سیاسی و حتی نظامی ایران و مقایسه آن با نمونه‌های ذکرشده نشان می‌دهد در الگوسازی از مذاکرات آمریکا با قدرت‌های جهانی نباید به سمت کلی‌نگری و تعمیم دادن این نظریات به مثال ایران رفت.
مدل کره‌شمالی را به دلیل شکست شدید آن نمی‌توان اصولاً مدل مناسبی برای گفت‌وگو دید. نه اقتصاد ایران، نه شرایط سیاسی کشورمان و نه حتی فرهنگ کشورمان و نوع مقاومت در برابر قدرت‌های جهانی را نمی‌توان با کره‌شمالی مقایسه کرد. در مدل چین نیز شرایط اقتصادی و سیاسی کشورمان بشدت با چین فاصله دارد. چین در شرایطی به استقبال جنگ تجاری با آمریکا رفته است که هم‌اکنون به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جهان تبدیل شده و رشد اقتصادی 5/6 درصدی را نیز در حالی تجربه می‌کند که این رشد را مدیون فروش منابع نفتی نیست و تنها از راه تولید به دست آمده است.
زمانی که قرار باشد در مذاکره‌ای حضور پیدا کنید، باید به پشتوانه داشته‌های خود که طرف مقابل نمی‌تواند دخل و تصرفی در آنها به‌وجود بیاورد، مذاکره را آغاز کنید. دولت حسن روحانی در مذاکرات با اوباما، تمام امتیازاتی را که می‌توانست برای داشتن معامله‌ای خوب به طرف مقابل بدهد، داده است. تعطیل شدن فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان و در عین ‌حال نگرفتن امتیازاتی که آمریکا باید با عمل به تعهداتش به ایران می‌داد- که مهم‌ترین‌شان برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی بود- باعث ضعف ایران در مقابله با آمریکا شده است. اگرچه از لحاظ توانایی دفاعی و نظامی قدرت ایران نسبت به چند سال پیش که با دولت اوباما مذاکره می‌کرد افزایش یافته است اما از نظر اقتصادی یا اتکا به توان هسته‌ای دیگر نمی‌تواند در مذاکرات احتمالی حرفی برای گفتن داشته باشد. آمریکا همان‌طور عمل کرده بود که ترامپ و مشاورش جان بولتون خواسته بودند. در ابتدا باید توان هسته‌ای ایران زیر سؤال رفته و تعطیل می‌شد و بعد توان دفاعی، بخشی از توانایی‌های ایران که در مذاکرات احتمالی آینده قرار است زیر سؤال برود و تعلیق و یا تعطیل شود، همین توان دفاعی معمول و مرسوم کشور
-توان موشکی- است. روش سوم مذاکره اما عمل کردن مانند ژاپن در دوره 10 ساله مقابله و مقاومت در برابر فشارهای آمریکاست. اگر ایران با تکیه بر توان داخلی و اجرای سیاست‌های مقاومتی بتواند بخش تولید را رونق داده و از نظر اقتصادی شرایطی بهتر از شرایط اکنون برای خود ایجاد کند، آن‌ وقت می‌تواند به عنوان یک قدرت منطقه‌ای با توان اقتصادی بالا در مذاکرات احتمالی بعدی حضور پیدا کرده و با دست ‌پر به میدان گفت‌وگو با نمایندگان ترامپ یا هر کدام از روسای بعدی ایالات‌متحده برود. اگرچه ترامپ به دنبال ارائه دادن الگویی برای مذاکرات با ایران است اما تمامیت‌خواهی وی و عدم آشنایی او با مذاکرات سیاسی باعث می‌شود نتواند ضمانتی برای موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات بدهد.
ریشه‌های اقتصاد مقاومتی به سبک ژاپن
دعوا یا جنگ تجاری بین ژاپن و آمریکا را می‌توان از دهه 1930 میلادی دنبال کرد. در این دهه آمریکا مرتباً ژاپن را به رقابت ناعادلانه در فضای اقتصادی 2 کشور متهم می‌کرد. از آن زمان تاکنون تقریباً تمام گلایه‌های آمریکا بر حول این محور است که میزان واردات ایالات‌متحده از ژاپن بشدت با میزان صادرات این کشور به ژاپن تفاوت داشته و توازن اقتصادی بین 2 کشور هرگز رعایت نمی‌شود. این عدم توازن اگرچه در سال‌های دهه 30 میلادی با سیاست‌های حمایتی ژاپن از تولید و در برخی موارد دامپینگ و حمایت از بازرگانان به شیوه کمک‌های دولتی دنبال می‌شد اما نخستین گفت‌وگوهای دو طرفه برای بررسی این عدم توازن و رسیدن به راهکاری برای آن در دهه 1970 میلادی آغاز شد. این گفت‌وگوها تقریباً تا آغاز دهه 90 میلادی اما ادامه یافت. آمریکایی‌ها معمولاً در هر مرحله نکته‌ای تازه درباره میزان تجارت دو کشور بیان می‌کردند و به قراردادهایی غیررسمی برای محدود کردن میزان صادرات محصولات ژاپنی به ایالات‌متحده می‌رسیدند اما وضعیت به‌گونه‌ای بین 2 کشور پیش رفته بود که آمریکایی‌ها مجبور بودند در هر زمان که وارد گفت‌وگو می‌شوند برای یک از صنایعی که در ژاپن قدرت گرفته و توانسته بود منافع آمریکا را به خطر بیندازد، وارد مذاکره با طرف ژاپنی شوند. این ابتکار عمل جز به واسطه حمایت شدید از انواع و اقسام تولیدات از محصولات کشاورزی گرفته تا صنعتی و بعد از آن محصولات با تکنولوژی بالا (های‌تک) میسر نبود. در مقاله‌ای که دانشگاه توکیوی ژاپن در این‌باره در سال 1999 در مجله «دانشکده مطالعات فرهنگی بین‌المللی» منتشر کرد، آمده است: «اولین درگیری‌های اقتصادی بین ژاپن و آمریکا بر سر صنعت نساجی این کشور و صادرات بیش ‌از حد پارچه به آمریکا رخ داد. این صنعت در دهه 50 میلادی با حمایت‌های پررنگ دولت ژاپن به خودکفایی و شکوفایی رسیده بود. دولت ایالات‌متحده بارها از دولت ژاپن خواست که وارد مذاکره در این‌باره شود اما در نهایت در دهه 70 میلادی یعنی 20 سال بعد بود که دولت ژاپن مذاکرات تجاری را قبول کرد. در طول این دوره ژاپنی‌ها برای اینکه بتوانند ارتباط‌شان با آمریکا را نیز حفظ کنند، با انجام مذاکرات و کم کردن مقطعی از میزان صادرات‌شان، بازی ادامه‌داری را با صنایع آمریکایی آغاز کردند. در سال 1977، آمریکا مجبور شد برای صنعتی دیگر، یعنی صنعت تولید تلویزیون رنگی وارد مذاکره با ژاپن شود و این در حالی بود که دولت ژاپن به صورت رسمی هیچ تعهدی به آمریکایی‌ها نمی‌داد و صنایع این کشور در صورت لزوم، به صورت داوطلبانه از میزان صادرات خود به آمریکا کم کرده و سپس نقدینگی و حمایت‌ها از تولید به سمت صنعتی دیگر می‌رفت. صنایع بعدی که روزبه‌روز در حال شکوفایی بودند، صنعت فولاد، ابزارهای ماشینی، اتومبیل و نیمه‌هادی‌ها بود که هر کدام در بخشی از دهه 70 میلادی به صنعت برتر ژاپن تبدیل شد. در دهه 80 میلادی این چالش اقتصادی بین 2 کشور در نهایت به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نیز رسید. آمریکا که دید نمی‌تواند هر روز برای صنعت و کالایی جدید با ژاپنی‌ها وارد مذاکره شود، در نهایت در ابتدای دهه 90 میلادی به ژاپن درخواست مذاکره برای باز کردن کلی درهای اقتصادش به روی دنیا و پیوستن به اقتصاد بازار آزاد را داد. این گفت‌وگوها که از دوره ریگان آغاز شده بود، در نهایت در دهه 90 میلادی، در دوره کلینتون دچار فروپاشی شد و ایالات‌متحده به این نتیجه رسید از طریق دیپلماسی و گفت‌وگو نمی‌تواند جلوی اقتصاد پیش رونده ژاپن را بگیرد. بعد از آن این سازمان‌های بین‌المللی مثل صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی بودند که وارد شده و سیاست‌های اقتصاد لیبرالی یا بازار آزاد را به ژاپن تحمیل کردند. ژاپنی‌ها بعد از آن کم‌کم سیاست‌های اقتصادی‌شان را تغییر دادند و سرانجام به‌جایی رسیدند که دوره رکود بزرگ، آنها را بشدت از قدرت اقتصادی شدن در جهان دور کرد. با این‌حال در همین مدت چند دهه‌ای ژاپن توانست ثابت کند با مقاومت و از طریق حمایت از تولید ملی می‌توان نه‌تنها با اقتصاد بزرگی مثل آمریکا مقابله کرد، بلکه در سراسر جهان نیز اثر و نفوذ اقتصادی خود را حفظ کرد. به عبارتی، ژاپن به عنوان بازنده جنگ دوم جهانی و تنها کشوری که تاکنون از بمب اتمی علیه آن استفاده شده، در مقطعی توانست با تکیه بر توان داخلی و تقویت قدرت درون‌زای خود، به یکی از بازیگران مهم اقتصاد دنیا تبدیل شود.  
درس‌های اقتصاد مقاومتی ژاپن برای ایران
مدل مذاکره با ژاپن این روزها بشدت در رسانه‌های آمریکایی دنبال می‌شود و تحلیل‌های متفاوتی درباره آن وجود دارد. برخی موفقیت آمریکا در کشاندن ژاپن به سمت اقتصاد لیبرالی را در موفقیت در مذاکرات آن دهه دنبال می‌کنند و برخی دیگر عنوان می‌کنند آمریکا در آن زمان بیشتر از زمان حاضر می‌توانست به اقتصاد کشورها آسیب بزند و هم‌اینک چنین قدرتی ندارد. تحلیلگر تلویزیون PBS آمریکا در این‌باره می‌گوید: «در آن زمان سازمان تجارت جهانی وجود نداشت که اقدامات یکجانبه تجاری را محکوم کند و آمریکا توانست براحتی با اعمال تعرفه بر محصولات ژاپنی به اهداف خود در بستن مرزهایش به روی این محصولات برسد. آمریکا همچنین در آن زمان از مهره اصلی جنگ سرد یعنی ترساندن کشورها از اتحادیه جماهیر شوروی استفاده می‌کرد و بدین ترتیب هر کشوری را که می‌خواست، تحت فشار اقتصادی و سیاسی قرار می‌داد اما هم‌اینک چنین بهانه و توجیهی ندارد و به همین دلیل است که در مذاکرات با چین نمی‌تواند حرف اول و آخر را بزند. با وجود همه این اقدامات، حتی تا پایان سال 2000 میلادی نیز میزان کسری تجاری آمریکا در برابر ژاپن بالا بود و بدین ترتیب ملاحظه می‌شود تمام مذاکرات و ایجاد محدودیت‌ها نتوانست در مقابل اقتصادی که دیگر رقابت‌پذیر شده بود بایستد.
تحلیلگران آمریکایی این روزها بشدت به دنبال استفاده از درس‌های جنگ تجاری آمریکا و ژاپن در دهه 70 و 80 میلادی هستند تا از آن تجربه‌ای برای رویارویی با چین بیاموزند. با این‌حال به نظر می‌رسد نوع مواجهه ژاپن با تهدیدات اقتصادی آمریکا در آن دو دهه می‌تواند الگوی بسیار مناسبی برای یک اقتصاد مقاومتی باشد. اگر ایران بخواهد به اهداف مطرح ‌شده در اقتصاد مقاومتی برسد، در وهله اول باید مشخص شود مزیت نسبی کشور در مواجهه با دشمن در جنگ اقتصادی فعلی چیست؟ ژاپن از تولید، سرمایه‌گذاری روی صنایع جدید و همچنین سرمایه‌گذاری بالا در بحث صنایع نوظهور و «های‌تک» استفاده کرد و توانست برتری خود را تا مدت‌ها علیه اقتصاد اول دنیا حفظ کند. در مرحله دوم نوع نگرش ژاپن به مذاکرات یا بده‌بستان در مقابل طرف آمریکایی بود. بیشتر از اینکه به مذاکرات به عنوان نتیجه دیپلماسی نگاه شود، از آن به‌عنوان ابزار دیپلماتیک استفاده شد و مسؤولان ژاپنی همان هنگام که مشغول رایزنی با آمریکایی‌ها بودند، نگاه اصلی‌شان به پیشرفت در سایر صنایع و عرصه‌های اقتصادی بود که بتوانند در آن باز هم قدرت اقتصادی آمریکا را به چالش بکشند. در واقع از نگاه ژاپنی‌ها، مذاکره فرصت و زمان لازم را برای آنها فراهم می‌کرد تا بخش دیگری از اقتصاد خود را به شکوفایی برسانند. دستاوردی که این بازنده بزرگ جنگ جهانی، همچنان از فواید آن بهره می‌برد.
سومین درسی که می‌توان از اقتصاد مقاومتی به سبک ژاپنی گرفت، تقدیم نکردن یک‌شبه تمام مزیت‌های اقتصادی‌اش به طرف آمریکایی بود. همین مسأله بود آمریکا را در نهایت به این تصمیم رساند که نه درباره تک‌تک محصولات و تولیدات ژاپنی، بلکه درباره ایجاد تغییرات در کل سیستم اقتصادی این کشور باید پای میز معامله با ژاپن برود.
البته یک نکته بزرگ نباید فراموش شود؛ ژاپن به عنوان بازنده بزرگ جنگ، در مقابل آمریکا به عنوان برنده بزرگ جنگ مذاکره می‌کرد و از همین رو دست بسیار پایین‌تری در مذاکرات داشت اما ایران اکنون برنده بزرگ جنگ غرب آسیاست و آمریکا بازنده این نبرد!

رضا پهلوی، فرزند شاه مخلوع در انستیتو واشنگتن پیشنهاد داد کشورهای غربی اموال ایران در خارج از کشور را ضبط کرده و آنها را در اختیار مخالفان حکومت ایران قرار دهند.
او همچنین هرگونه کمک- مالی و غیر از آن- از جانب عربستان و اسرائیل به خود را رد کرد و گفت اگر کشورهای غربی اموال حکومت ایران در خارج از کشور را مصادره کرده و در اختیار نیروهای مخالف قرار دهند بهتر از آن است که آنها را به ایران بفرستند؛ او مستقیما به باز پس فرستادن اموال ایران بعد از برجام اشاره کرد. خاندان پهلوی سال 57 نیز میلیاردها دلار از دارایی‌‌های ملت ایران را از کشور خارج کردند. رسانه‌‌های مشهور غربی رقم این دزدی تاریخی را 35 میلیارد دلار عنوان کرده‌‌اند که این رقم مربوط به انتقال مستقیم دارایی ارزی به حساب‌های بانکی خارج از کشور است و املاک و سهام خاندان پهلوی در خارج از کشور در آن محاسبه نشده است. در کنار این، یک گنجینه بزرگ از جواهرات و عتیقه‌جات تحت نظارت فرح پهلوی 23 دی‌ماه 57 شامل 384 چمدان و صندوق بسته‌‌‌بندی و از کشور خارج شده است که از ارزش این گنجینه اطلاعی در دست نیست.
اردشیر زاهدی از نزدیک‌‌‌‌‌ترین افراد به شاه درباره‌ میزان دارایی‌هایی که شاه به خارج از کشور منتقل کرد، چنین نوشته است: «دادستان تهران در زمان شریف‌امامی، فهرست دقیقی از افرادی که پول‌هایی را به‌ شکل ارز خارج کرده بودند، استخراج کرد. در میان این فهرست، شخص اعلی‌حضرت تا آن زمان ۳۱ میلیارد دلار از کشور خارج کرده بود».
با گذشت 40 سال از پیروزی انقلاب و طرح چندباره دعاوی در مجامع بین‌المللی برای استرداد اموال مسروقه ملت ایران که در اختیار خاندان پهلوی است، این تلاش‌ها هنوز به نتیجه‌ای نرسیده است.

جای خوشحالی نیست که در ایران با همه داعیه و پیشینه و تبار اندیشه ‌ایمان اما مفهوم عدالت همچنان مهجور مانده و مغفول اهل فضل و عالمان دانشگاهی است. در دنیای غرب بویژه از مدرنیته به این‌سو هم تقریبا همه آنچه از عدالت گفته شده، یا در زمین مارکس بوده یا صراحتا عدالت را به نفع آزادی به مسلخ برده است و ابایی هم نداشته از طرح شفاف این مدعا که انسان آزاد است و مختار.
اگر چه جهان پس از مارکس دیگر هرگز نتوانست به عدالت بویژه در مقام نظر کم‌توجهی کند اما به هر روی انسان مدرن خودمدار و خودبنیاد شده است؛ چه‌بسا از عصر یونان پس از سقراط...
نظریه عدالت پس از «جان راولز» و قرائت لیبرال او در روزگار ما با درس‌گفتارهای «مایکل سندل» در غرب سر زبان‌ها افتاد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. درس‌گفتارهایی که شهرتش اولا به دلیل نقد دیدگاه لیبرالیستی راولز است و ثانیا به‌خاطر آنلاین بودن این کلاس‌ها در دانشگاه هاروارد.
عدالت چیست؟
سندل، عدالت را در برگیرنده فضیلت و خیر جمعی می‌داند و به این اعتبار هم منظر ارسطویی او قابل تشخیص است و هم جامعه‌گرا بودن، او را در نقطه مقابل فردگرایانی از جمله راولز قرار می‌دهد. در حقیقت توجه او معطوف به زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی است؛ آنچه قبل‌تر خیلی محل توجه قرار نداشته و در حقیقت گویی انسان تک‌ساحتی را مفروض می‌داشتند. برای سندل فرد منفک از خانواده و شهر و جامعه تشخص نمی‌یابد.
او معتقد است شخصیت یک فرد عبارت است از آگاهی آن فرد درباره مقطع تاریخی که در آن واقع است. فهم این مقطع تاریخی به معنای درک و فهم از خودمان به عنوان اعضای یک خانواده، اجتماع یا ملت خاص است. درک این موقعیت‌های خاص برای انسان دلبستگی‌هایی ایجاد می‌کند که هویت‌بخش او است. فردی که فاقد چنین دلبستگی‌ها و وفاداری‌هایی است فاقد شخصیت و عمق اخلاقی است. شخصیت داشتن برای سندل یعنی من در مقطعی از تاریخ حرکت می‌کنم که تحت فرمان و دستور من نیست و این انتخاب‌ها و اعمال من حاوی پیامدهایی است.
به نظر می‌رسد او نوعی محافظه‌کاری و حتی نسبی‌گرایی در توضیح خیر دارد. یعنی اگر چه مفهوم را در معرض تحول می‌داند اما سازوکار اصلاح و تغییر آن را نمی‌گوید. در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان وزن اخلاقی اجتماع را در نظر گرفت  و در عین حال عرصه را برای آزادی انسان لحاظ کرد، از آرای او چنین برداشت می‌شود که ما می‌توانیم خودمان را هویت‌های موقعیت‌مند ببینیم و در عین حال آزاد هم باشیم.
در واقع سندل درباره شیوه‌ای که می‌توان میان این دو مفهوم جمع کرد به مکینتایر و کتاب «در جست‌وجوی عدالت» او ارجاع می‌دهد.
مکینتایر آنجا برداشتی روایی از فرد ارائه می‌دهد. یعنی انسان‌ها ماهیتی داستان‌گونه دارند؛ «مانند یک افسانه که ما نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد اما با این وجود حیات ما شکل مشخصی دارد که خودش را در آینده ما نشان می‌دهد».
سندل که خود موافق رویکرد روایت‌گونه از فرد است، اعتقاد دارد چنین تبیینی از فاعلیت اخلاقی فرد، نشان می‌دهد که تفکر و تعمق اخلاقی در برگیرنده تأمل در درون و درباره داستان زندگی‌های بزرگ‌تری است که زندگی من بخشی از آنهاست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. از نظر مکینتایر، تبیین روایت‌گونه از هویت فرد، در مقابل و در تضاد با فردگرایی مدرن است.  یکی از دلایلی که لیبرال‌ها معتقدند بحث درباره عدالت نباید پیوندی با اصول اخلاقی و زندگی سعادتمندانه داشته باشد آن است که معتقدند چنین رویکردی جایی برای آزادی فردی باقی نمی‌گذارد. کانت و جان راولز، اصول اخلاقی را از حیطه عدالت خارج می‌کنند و دیدگاه مکینتایر درباره آزادی و موقعیت‌مندی و ارتباط این دو با هم در برابر نگاه آنها به عنوان پرچمداران نگاه لیبرالیستی به عدالت است.
به نظر سندل، معنای رویکردی که بی‌طرفی اصول عدالت را می‌پذیرد آن است که تشکیلات یا جامعه‌ای که تلاش می‌کند خصلت‌های مطلوب را پرورش دهد و یک تلقی خاص از زندگی سعادتمندانه را مورد تصدیق قرار دهد، با خطر تحمیل برخی ارزش‌ها بر دیگران مواجه است. (آنچه بودریار و برخی متفکران پست مدرن دیگر هم بشدت مورد نقد قرار داده‌اند همین پیشروی و تبلیغ و بازتولید ارزش‌های سرمایه‌داری در قالب لیبرالیسم به ظاهر بی‌طرف است. خطری که جوامع را بشدت تهدید می‌کند و راه گریز ساده‌ای نیز ندارد.) سندل شیوه ارسطویی تامل در باب عدالت را می‌پذیرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، زیرا در این الگو اگر تفکر من درباره خیر من‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، شامل تامل درباره خیر موجود در آن اجتماع‌هایی است که هویت من به آنها وابسته است، آنگاه آرمان بی‌طرفی گمراه‌کننده است. همچنان که آزاداندیشی به معنای حقیقی کلمه از همین افسانه بی‌طرفی پا گرفته است.
سندل می‌نویسد: «برای رسیدن به یک جامعه عادل باید درباره زندگی سعادتمندانه با یکدیگر بحث و گفت‌وگو کنیم. همچنین باید یک فرهنگ عمومی مطلوب در زمینه عدم توافق‌هایی که لاجرم به وجود خواهد آمد، ایجاد کنیم... یافتن اصل یا رویه‌ای که بتواند هر نوع توزیع درآمد، قدرت یا فرصت را توجیه کند جذاب است. اگر بتوانیم چنین اصلی را پیدا کنیم ما را قادر می‌کند از جنجال‌ها و رقابت‌هایی که بر سر بحث درباره زندگی سعادتمندانه همواره به وجود آمده است جلوگیری کنیم اما پرهیز از این بحث‌ها غیرممکن است. عدالت الزاما موضوعی مربوط به قضاوت است... مسائل مربوط به عدالت با دیدگاه‌های رقیب درباره احترام و ارزش، افتخار و به رسمیت شناختن مرتبط است. عدالت فقط درباره شیوه صحیح توزیع چیزها نیست بلکه درباره شیوه صحیح ارزش دادن به چیزها هم هست».
این نوع نگرش به موضوع برای جامعه ایران ضروری است و شاهد مثال هم همین ماجراهای اخیر در باب پرسشگری از وضعیت آموزش‌وپرورش و عدالت آموزشی است. آنچه به صورت پیش‌فرض باید مدنظر قرار بگیرد این موارد است:
- عدالت مفهومی است بشدت غیربدیهی و شدیدا تبیینی و لازم‌الگفت‌و‌گو
- بحث از عدالت یک بحث چالش‌برانگیز و به همین اعتبار قضاوت‌برانگیز است.
- در زمینه عدالت فرد نباید ضرورتا قربانی جمع شود اما اکیدا خیر جمعی توام با خیر فردی باید نصب‌العین قرار گیرد.
- چالش اصلی اما خاص این بحث جایی است که تعارض منافع شکل بگیرد. (مثال خاص موضوع هم مسأله مدارس غیردولتی در نظام آموزش دولتی است.)
خلاصه‌ای از دیدگاه سندل در باب موضوع عدالت
1- نمی‌توان اصل یا اصولی عام و جهان‌شمول درباره مبنای توزیع خیرهای اجتماعی در میان شهروندان پیدا کرد که برای همه جوامع قابل تجویز باشد.
2- برای یافتن اصول مربوط به یک جامعه عادل، باید درباره معنای خیر و زندگی سعادتمندانه که اصول عدالت، معطوف و مربوط به آن است، میان شهروندان و متفکران بحث و نقد و نظر شکل بگیرد. این ایده عبارت است از رویکردی که اعتقاد دارد عدالت از طریق درون‌نگری صرف یا تأمل‌های فلسفی متنوع و جدا از اجتماع‌ها به دست نمی‌آید. در واقع تامل اخلاقی برای اینکه ما را به عدالت یا حقیقت رهنمون سازد با تلاش جمعی در نظر گرفته شود نه فردی.
3- از حیث پذیرش تکثر و تنوع اخلاقی، هم‌سو با لیبرالیسم پیش می‌رود و در واقع ناگزیر از تمکین به لیبرالیسم است. توجه به این مسأله اخیر بسیار حائز اهمیت خواهد بود.  فرهنگ برای سندل مهم است و اساسا از همین رو در زمره فیلسوفان سیاسی جامعه‌گرا به شمار می‌آید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. اجتماع‌گرایان فرهنگ را مهم‌ترین مولفه برسازنده هویت می‌دانند. زمینه‌گرا بودن ترجمان دیگری از همین جامعه‌گرایی معطوف به فرهنگ است و ضرورتا مساوق با تاکید بر حق و خیر دیگری و دیگری‌هاست.
4- اگر چه قاطعانه گزاره مطلق‌گرایی در نظریه سندل رد و طرد می‌شود اما نوعی از نسبی‌گرایی در دل این گفتمان است که غیر قابل انکار است. توجه به این موضوع که ضرورتا نسبی‌گرایی برابر با نسبیت مطلق و سر آخر آنارشی نیست.

گروه بین‌الملل: گرجستان را می‌توان فقیرترین کشور و در عین حال دارای فاسدترین دولت در قفقاز نام برد. گرجی‌هایی که از حاکمیت بی‌ثبات رنج می‌برند، در سودای پیوستن به اتحادیه اروپایی تلاش می‌کنند خود را دولتی مستقل و بعضا پیشرو معرفی کنند اما در این بین در کشاکش درگیری‌های هویتی جریان‌های قومی در گرجستان، مناطق اوستیا و آبخازیا به علت فساد فزاینده دولت مرکزی تفلیس، در سال 2008 میلادی استقلال خود را اعلام کردند و یکی از جراحی‌های بزرگ منطقه قفقاز جنوبی رخ داد. گرجستان جدید پس از فروپاشی شوروی را با «ادوارد شواردنادزه» می‌شناسد. او که آخرین وزیر خارجه اتحاد شوروی بود، با پیام گورباچف به امام خمینی به تهران نیز سفر کرده بود. با شورش آمریکایی که به انقلاب رنگی شهرت یافت، در سال 2003 ریاست جمهوری شواردنادزه به پایان رسید و میخائیل ساکاشویلی سکان رهبری این کشور را بر عهده گرفت. در دوران «میشا» طبق آماری که مرکز توسعه اروپا منتشر کرده است نه‌تنها شرایط زندگی بهبود نیافت، بلکه شاخصه‌های اقتصادی در گرجستان ساکاشویلی نشان می‌دهد رشد تورم، افزایش نرخ بیکاری و نبود سامانه‌های درمانی منسجم در کنار فساد سازماندهی شده، کوهستانی‌ترین کشور قفقاز را بیش از پیش در قعر دره‌های سقوط فرو برد.
اما اکنون و با روی کار آمدن دولت جدید در گرجستان آیا امیدی به بهبود وضعیت این کشور فقیر وجود دارد؟ غربی‌ها در توصیه‌های خود گرجی‌ها را متقاعد کرده‌اند که آنها با وجود روسیه در مرزهای شمالی‌شان و با توجه به حساسیت‌هایی که مسکو در تعاملات کلان جهانی با آمریکا دارد، باید رویای اروپایی شدن را فراموش کنند. از سوی دیگر بانک‌های کوچک و بزرگ غربی با حضور در گرجستان به عنوان یکی از بهشت‌های پولشویی تلاش می‌کنند از طریق نمایش گسترش ساختمان‌سازی، پول‌های کثیف را که عمدتا از معاملات سلاح و مواد مخدر کسب می‌شود در ساحل دریای سیاه بشویند. در همین حین شبکه گسترده‌ای برای جذب سرمایه‌گذاری وارد عرصه شد و گروه‌های تبلیغاتی در خاورمیانه شروع به کار کردند. این تبلیغات شامل دریافت گذرنامه گرجی، شرایط آسان ثبت شرکت و سفر آسان به گرجستان بود که آینده مبهم عضو اتحادیه اروپایی و پیمان ناتو شدن را در کنار خود یدک می‌کشید. گرجستان در حال حاضر و همان‌طور که اشاره شد نه برنامه‌ای منسجم برای پیوستن به اتحادیه اروپایی برایش طرح‌ریزی شده است و نه قادر است در سازمان امنیتی ناتو ایفای نقش کند. عموما سربازان گرجی برای ماموریت‌هایی که کشورهای اروپایی حاضر به پذیرش آن نیستند در قالب ناتو اعزام می‌شوند. آمارها اما نشان می‌دهد انتقادات شدیدی نسبت به برنامه مبارزه با فساد، امنیت شغلی و نحوه فساد مالی پلیس و سیستم قضایی گرجستان از سوی نهاد‌های اروپایی مطرح است و ارزیابی منتشر شده آنها در نوامبر 2018 بر این موضوع صحه می‌گذارد که دولت گرجستان فسادی نهادینه شده دارد و اراده‌ای برای حل این بحران در این کشور فقیر وجود ندارد.
اما درباره فقر در گرجستان نسبت به دوره زمانی اتحاد شوروی باید تاکید کرد این کشور نه‌تنها نتوانسته است استانداردهای زندگی را افزایش دهد، بلکه  23 درصد از شهروندان گرجستانی زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در این بین نهاد‌های مدنی در این کشور بعضا با توزیع غذا و دارو تلاش می‌کنند از افزایش روزافزون معتادان به مواد مخدر و مبتلایان به بیمارهای عفونی مانند ایدز جلوگیری کنند. آمارهای بانک توسعه آسیایی در سال 2016 نشان می‌دهد وضعیت فقر در گرجستان نسبت به ازبکستان در شرایط وخیم‌تری قرار دارد. این فضا به گونه‌ای است که حتی با تغییرات دولت، به دلیل سامانه‌های بی‌ثبات اقتصادی در این کشور عملا زندگی بهتر، امید به زنده ماندن و یافتن یک شغل با درآمدی کافی برای جوانان و نسل جدید آن آرزویی دوردست است اما درباره نرخ رشد جمعیت گرجستان باید به این نکته مهم اشاره کرد که گرجستان در دوران شوروی و از سال 1975 دارای رشد 3 درصدی جمعیت بود در حالی که شرایط بحران‌زده اجتماعی و اقتصادی فعلی، نسل‌های جدید گرجستان را عملا از ازدواج و فرزندآوری منصرف کرده است.
در سال 2014 یک‌سوم جمعیت گرجستان زیر خط فقر بودند و دولت آن با توسعه شبکه بانکی و تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری، تلاش کرده است به طور موقتی با اشتغال کاذبی که پول‌های خارجی ایجاد می‌کنند، شرایط را کنترل کند.
اما آنطور که به نظر می‌رسد سرمایه‌های خارجی طبق گزارش‌های بانک توسعه آسیایی، دوامی در گرجستان نخواهد داشت، چرا که بی‌ثباتی سیاسی در این کشور و احتمال شورش‌های داخلی با توجه به عدم رضایت عمومی از آنچه توسط دولت تفلیس انجام می‌شود، هر لحظه می‌تواند منجر به هدررفت این سرمایه‌ها، توقف پروژه‌ها و توقیف اموال شود. نباید فراموش کرد شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری اروپایی حاضر به ورود به گرجستان نیستند و حتی شرکت‌های چینی و روسی نیز به همین دلایل گرجستان را بی‌ثبات، ناآرام و کشوری با ریسک‌ بالای سرمایه‌گذاری می‌دانند. با توجه به این تفاسیر، بعید نیست فضای کنونی با نخستین ‌رئیس‌جمهوری زن گرجی هم نتواند دوام داشته باشد و هزارتوی قفقاز در کوهستان‌های گرجستان مانند کلافی سر درگم در هم بپیچد.

سپاهان در آخرین دیدار خود در نیم‌فصل اول برابر استقلال خوزستان به نتیجه تساوی رسید. در چارچوب هفته پانزدهم لیگ برتر فوتبال، سپاهان در اهواز به مصاف تیم استقلال خوزستان رفت که این بازی با نتیجه تساوی یک - یک به اتمام رسید. سجاد شهباززاده (۲۴) برای سپاهان و میثم کریمی (۳۶ - پنالتی) برای استقلال خوزستان گلزنی کردند. نیمه اول این مسابقه با تصمیم سعید رحیمی‌مقدم، داور مسابقه جنجالی شد. سجاد شهباززاده مهاجم سپاهان در شرایطی با یک ضربه کاشته دروازه استقلال را باز کرد که داور سوت نزده بود. همین مساله اعتراض اعضای تیم استقلال خوزستان را در پی داشت ولی سعید رحیمی‌مقدم، داور بازی تصمیم خود را تغییر نداد. با این حال استقلالی‌ها در دقیقه ۳۶ با یک پنالتی بازی را به تساوی کشیدند. در نیمه دوم بازی جذاب‌تر دنبال شد بویژه در دقایق پایانی. استقلال خوزستان در ۱۰ دقیقه پایانی چند فرصت خوب گلزنی به دست آورد که با بی‌دقتی این موقعیت‌ها از دست رفت تا بازی با نتیجه تساوی یک - یک تمام شود. با این تساوی، سپاهان ۳۱ امتیازی شد تا
هم امتیاز پدیده و پرسپولیس شود ولی با تفاضل گل بهتر در صدر جدول قرار گرفت و قهرمان نیم‌فصل شد. پدیده و پرسپولیس هم به ترتیب دوم و سوم شدند.