انتقادها نسبت به عواقب و خطرات استانی شدن انتخابات افزایش یافت
تحدید بهارستان
گروه سیاسی: طرح استانی شدن انتخابات مجلس که برای ششمین بار طی گذشت دورههای مختلف در دستور کار پارلمان قرار گرفته، با واکنشهای گسترده انتقادی از سوی کارشناسان و نمایندگان مجلس مواجه شده است. این طرح که ناظر به تعیین حدود حوزههای انتخابیه است، نخستین بار سال 1378 در دوره پنجم مجلس شورای اسلامی مطرح شد. طرح مذکور در مراحلی تا بررسی شورای نگهبان نیز پیش رفت که با مخالفت این شورا مواجه شد. «وطن امروز» پیشتر در گزارشی با عنوان «استانی شدن انتخابات؛ اصلاح یا اخلال؟» به بررسی ایرادات جدی این طرح پرداخت و نوشت: «بدونشک اصلاح قانون انتخابات یکی از مهمترین طرحهایی خواهد بود که در مجلس دهم بررسی میشود. تبعات این طرح میتواند سالهای متمادی کشور را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه نیاز به اصلاح نظام انتخاباتی کشور وجود دارد اما اقدامات عجلهای و کارشناسی نشده، نظام انتخاباتی موجود را نهتنها اصلاح نخواهد کرد، بلکه بر ناکارآمدیهای آن خواهد افزود».
در بخش دیگری از این گزارش تاکید شده بود: «هدف اصلی طراحان استانی شدن انتخابات، فراهم کردن بستر رسیدگی بیشتر نمایندگان مجلس به امور ملی عنوان شده است اما در مقابل منتقدان، مهم شدن بیش از حد مرکز استان، افزایش تأثیر پول در انتخابات و وابستگی نمایندگان به نهادهای قدرت و ثروت، کاهش مشارکت در انتخابات ناشی از بیتفاوتی مردم، غیرپاسخگو شدن نمایندگان در قبال مردم، اختلافات قومی - مذهبی پساانتخاباتی و قطع ارتباط با مردم با شعار عمل به وظایف ملی را از تبعات سوء آسیبهای تصویب این طرح قلمداد کردهاند». اما طی روزهای گذشته نمایندگان مجلس هم در گفتوگوهای مختلف نسبت به عواقب این طرح هشدار دادهاند. در همین رابطه، حجتالاسلام احمد سالککاشانی، نماینده مردم اصفهان با اشاره به طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی، اظهار کرد: منافع استانی شدن انتخابات برای رجال سیاسی و افراد مشهور است. وی افزود: استدلال استانی شدن این است که افراد نخبه وارد مجلس شوند و این نخبگان انقلابی با سطح علمی بالا، فعالیت و اثرگذاری مجلس را بالا میبرند، این حرف خوبی است اما اگر انجام شود. سالک ادامه داد: اصولاً افراد مشهور و نخبه برای حضور در انتخابات بودجه لازم را ندارند، مشکل اینجاست که سرمایهداران میتوانند در انتخابات حضور پیدا کنند. وی بیان کرد: اگر انتخابات استانی شود فرد به عنوان مثال در اصفهان در بیش از ۱۸ شهرستان باید ستاد انتخابات ایجاد و فعالیت کند که نیاز به بودجه زیادی دارد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس خاطرنشان کرد: افراد نخبه برای حضور در انتخابات این هزینهها را ندارند و به همین دلیل به اسپانسر و افرادی که از آنها حمایت مالی کنند، نیاز دارند. وی با بیان اینکه این افراد وامدار اسپانسرها میشوند و یکی از دلایل مخالفت من با استانی شدن انتخابات این نکته است، تصریح کرد: سرمایهداران پشت سر این افراد قرار میگیرند، این افراد که توسط سرمایهداران حمایت شدهاند، میخواهند مجلس شورای اسلامی را در اختیار بگیرند که آثار منفی متعددی خواهد داشت. سالککاشانی ادامه داد: افراد حاضر در مجلس به دلیل حمایت شدن از طرف سرمایهداران، وامدار آنها هستند، پس وقت و هزینههای بیتالمال برای حل مشکلات این قشر هدر میشود. نماینده اصفهان تأکید کرد: ممکن است تأمین منابع اجرایی نیازمند بودجه باشد و با اصل ۷۵ قانون اساسی مخالفت داشته باشد؛ این طرح نیازمند ارزیابی دقیق است که به جامعه مشکلاتی را اضافه نکند.
بدترین تهدید برای انقلاب
محمدابراهیم رضایی، نماینده مردم خمین و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم درباره طرح استانی شدن انتخابات گفت: طرحی که برای استانی شدن انتخابات مطرح شده بسیار ناقص است و معایب بسیاری دارد که حتی اهداف مدنظر طراحان را هم تأمین نمیکند. رضایی با اشاره به اینکه بنده مخالف این طرح هستم، اظهار کرد: احتمال دارد در بعضی مناطق که شیعه و سنی با هم ساکن هستند یا اختلافات قبیلهای وجود دارد، با استانی شدن انتخابات، تنش بیشتر شود. رضایی با ابراز نگرانی از کاهش انگیزه مردم برای حضور در انتخابات اظهار کرد: حلقه اتصال مردم در روستاها و جاهای دورافتاده به حاکمیت و احساس تعلق آنها به نمایندگان با این طرح کاهش پیدا میکند و کمکم آنها انگیزه حضور خود را در پای صندوق رای از دست میدهند. وی با تأکید بر اینکه تنها ظاهر این طرح استانی است ولی ماهیت آن چنین نیست، عنوان کرد: حتی ظاهر خوبی هم ندارد که در مرکز استان، یک نفر با ۱۵ هزار رأی به مجلس راه مییابد ولی شخصی با 500-4۰۰ هزار رأی نتواند وارد مجلس شود. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه گفت: اصل نگرانی و آنچه آینده مجلس را تهدید میکند این است که با این طرح، عدهای که توان مالی ندارند، خود را وامدار شبکههای مالی میکنند که بدترین اتفاق در کشور و بدترین تهدید و نقطه انحراف برای آینده نظام و انقلاب است.
افزایش اختلافات قومی
افزایش اختلافات قومی و ایجاد دوقطبیهای کاذب نیز از جمله موضوعاتی است که منتقدان طرح استانی شدن انتخابات بر آن تاکید کردهاند. احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در اینباره اظهار کرد: برخی بر این باورند که استانی شدن انتخابات سبب افزایش هزینههای انتخابات میشود که باید دید این موضوع چقدر میتواند به واقعیت نزدیک باشد. وی با بیان اینکه دوقطبی شدن انتخابات در برخی استانها از معایب استانی شدن آن است، ابراز کرد: ممکن است استانی شدن انتخابات باعث اختلافات قومیتی، محلی و مذهبی شود. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در ادامه بیان کرد: جلوگیری از دامن زدن به اختلافات قومی و محلی همیشه مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده که با استانی شدن انتخابات مجلس این آسیب احساس میشود.
عدم دسترسی مردم به نماینده خود در مجلس یکی دیگر از مهمترین انتقادات مطرح درباره استانی شدن انتخابات مجلس است. محمدرضا منصوری، نماینده مردم ساوه و زرندیه در مجلس در اینباره گفت: وقتی نمایندهای، نماینده استان باشد باید بیشتر وقت خود را به امور استانی اختصاص دهد و کمتر وقت میکند به امور حوزه انتخابی خود برسد، در نتیجه دسترسی و ارتباط مردم با نماینده حوزه انتخابی کمتر میشود. وی دیگر مشکل این طرح را انتخاب نمایندگان وابسته به مراکز قدرت و ثروت دانست و بیان کرد: باید نظارت بسیار دقیقتری برای جلوگیری از این مشکل انجام شود تا برخی نمایندگان از طریق رانت و پول به مجلس راه پیدا نکنند، بلکه بر اساس شایستگی و لیاقت خود پا به خانه ملت بگذارند.
ورود صاحبان قدرت به مجلس
بشیر خالقی، نماینده مردم خلخال نیز در این باره گفت: مردم بویژه در روستاها و شهرهای کوچک از نمایندگانشان انتظاراتی دارند و برای ما هم رأی آنها مهم است و باید ببینیم آنها چه میخواهند. وی افزود: شاید استانی شدن انتخابات برای شهرهای بزرگی همچون تهران مشکلی را ایجاد نکند اما درباره شهرهای کوچک و روستاها باعث میشود حق و حقوق مردم در این مناطق نادیده گرفته شود. نماینده مردم خلخال و کوثر در مجلس شورای اسلامی گفت: تنها مرجعی که مردم به آن دسترسی دارند فقط نمایندگان هستند و در اداره یا هر جایی که مشکلی برایشان پیش میآید به نمایندهشان مراجعه میکنند. استانی شدن انتخابات باعث میشود مردم بویژه در شهرهای کوچک و روستاها به نماینده خود دسترسی نداشته باشند. خالقی با بیان اینکه با استانی شدن انتخابات هزینههای انتخاباتی زیاد میشود، خاطرنشان کرد: افزایش هزینه در استانی شدن انتخابات باعث ایجاد فساد مالی شده و این خود موجب میشود تا وابستگان به قدرت و ثروت به مجلس راه پیدا کنند.