گروه فرهنگ و هنر: روز گذشته خبری در رسانه‌ها منتشر شد که از نوشتن تقریظ رهبر حکیم انقلاب بر سروده جدید افشین علا با عنوان «منظومه قاسم سلیمانی» خبر می‌داد؛ خبری که بازتاب بسیاری در رسانه‌ها پیدا کرد. علا که پس از شهادت حاج‌قاسم سلیمانی یکی از شاعرانی بود که با سرودن شعری با عنوان «تا بیرق ظهور» نسبت به شهادت او واکنش نشان داده بود، حالا در شرایطی مورد تقدیر مقام معظم رهبری قرار گرفته که این موضوع نشان‌دهنده ظرفیتی تازه برای شناساندن ابعاد شخصیتی شهید والامقام سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی است؛ آنچه مقام معظم رهبری پیش از این نیز در مواردی به آن‌ اشاره کرده‌اند. 

 

* منظومه‌ای که با نام سردار شهید ماندگار شد

افشین علا، شاعر و ترانه‌سرا در فضای مجازی از نگارش تقریظ رهبر انقلاب حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای بر کتابش با عنوان «منظومه قاسم سلیمانی» خبر داد و نوشت: تابستان امسال پس از سفری به کرمان و زیارت مزار شهید قاسم سلیمانی، تصمیم گرفتم منظومه‌ای در وصف آن سردار والامقام بسرایم. به لطف خدا پس از روزهای متمادی توانستم این منظومه را که در قالب مثنوی است با بیش از 200 بیت به پایان برسانم. علا در ادامه مطلب خود در این‌ باره، نوشته است: «خوشبختانه چندی پیش این اثر به استحضار رهبر فرزانه انقلاب رسید و با استقبال ایشان روبه‌رو شد. این بار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ضمن ارسال پیامی محبت‌آمیز، انگشتر خود را نیز به این فرزند کوچک‌شان اهدا کردند. هدیه‌ای که از تمام مواهب مادی برایم عزیزتر است. ان‌شاءالله این منظومه، همزمان با نخستین سالگرد شهادت سردار، توسط بنیاد شهید حاج‌قاسم سلیمانی در قالب کتابی نفیس منتشر خواهد شد. من هم قصد داشتم این خبر را همزمان با سالگرد شهید منتشر کنم اما با شکست خفت‌بار ترامپ، قاتل بی‌آبروی آن سردار دلاور، چنان به وجد آمدم که تصمیم گرفتم به نشانه شادی و شکر، هم‌اکنون این مطلب را به اطلاع عزیزان برسانم. امید است که این اثر ناقابل، چشم‌روشنی کوچکی باشد برای تسلی دل خانواده سرافراز حاج‌قاسم و همه عاشقان آن شهید عزیز که نامش تا ابد زبانزد آزادگان و جوانمردان عالم خواهد بود». متن پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی بدین شرح است: «بسمه‌تعالی. رسا و شیوا و خوش‌لفظ و معنا سروده شده است. منظومه ماندگاری خواهد شد ان‌شاء‌الله. این قریحه و این توفیق را به آقای افشین علا تبریک می‌گویم».

 

* در باب اهمیت تولید متن

تقدیر رهبری از منظومه سروده‌شده توسط افشین علا از ابعاد مختلفی قابل بررسی است اما مهم‌ترین پیام تقدیر رهبری از این منظومه را باید در نگاه ایشان به مساله باز کردن راه‌هایی تازه برای معرفی و شناساندن قهرمان‌های ملی دید. پیش از این نیز در سخنرانی رهبر انقلاب به مناسبت چهلمین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران، گزاره‌های قابل‌ تأملی درباره نسبت ادبیات دفاع‌مقدس با دیگر وجوه فرهنگ و هنر مطرح شد. ایشان با اشاره به مساله تحریف، بر تقویت ادبیات دفاع‌مقدس تاکید کردند. رهبر انقلاب با بیان این جمله که ما هر چه از لحاظ زمان از دفاع‌مقدس دور می‌شویم، از لحاظ معرفت باید به دفاع‌مقدس نزدیک‌تر بشویم، گفتند: «تحریف در کمین است، دست‌های تحریف‌گر در کمینند. خب! شماها مردان جنگید، الان حضور دارید. بالاخره شماها یک چیزی می‌گویید، یک دفاعی می‌کنید اما 20 سال دیگر خیلی‌ از این جمعیتی که امروز حضور دارند نیستند، 30 سال دیگر عده‌ بیشتری نیستند. دست تحریف، این بخش پردرخشش تاریخ ما را ممکن است مخدوش کند؛ لذا باید کار کنیم، معرفت ما باید زیاد بشود، ادبیات دفاع‌مقدس باید تقویت بشود».

ایشان ادبیات دفاع‌مقدس را به «چشمه جوشنده» تعبیر کردند و گفتند: «ما احتیاج داریم به تولید متن. اگر متن خوب و فاخر تهیه شد، آن وقت نمایشنامه از روی آن درست می‌شود، فیلم سینمایی درست می‌شود. مثلا فرض کنید که شنیدم از همین کتاب شهید خوش‌لفظ، یکی از شعرای متعهد کشور ما 10 غزل درست کرده؛ اگر شعرای متعهد وارد بشوند، ده‌ها دیوان از این کتاب‌های دفاع‌مقدس ممکن است شعر درست کنند؛ شعر هنر بزرگی است، همین طور فیلم، همین طور سینما، آثار سینمایی و مانند اینها. در دنیا هم همین‌جور است. در دنیا شاید بخشی از بهترین آثار سینمایی دنیا اقتباس از نوشته و متن‌های فاخر است؛ از رمان‌های فاخر و نوشته‌های فاخری که قبل از آنها نوشته شده. از روی آن می‌سازند. ما هم باید همین کار را بکنیم، باید این متن‌های فاخر را تهیه کنیم، بر اساس این متن‌ها فیلم به وجود بیاید، تئاتر روی صحنه برود و از این قبیل، بنابراین کار مهمی است».

 

* به دنبال راهی تازه برای معرفی قهرمانان ملی

اشاره دقیق مقام معظم رهبری به مساله مهم تولید متن و البته سایر محصولات فرهنگی و هنری که می‌توان با استفاده از ادبیات تولید کرد، در کنار تقدیر ایشان از «منظومه قاسم سلیمانی» افشین علا، یک گرای دقیق به فعالان این حوزه است تا به دنبال باز کردن راه‌هایی تازه برای معرفی قهرمان‌ها و چهره‌های ملی همچون حاج قاسم سلیمانی و شهدا و رزمندگان دفاع‌مقدس باشند. اگر روزی بخش عمده‌ای از خاطرات رزمندگان و شهدا و چهره‌هایی همچون سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی در قالب‌هایی همچون خاطرات و تاریخ شفاهی ثبت و ضبط می‌شد؛ حالا وقت آن است که از ظرفیت‌های تازه‌ای مثل شعر، رمان، سینما و تئاتر برای حفظ این میراث گرانبها استفاده شود. 

اتفاقا رهبری در همان سخنرانی که پیش از این به آن اشاره شد، پیرامون شخصیت‌پردازی رزمندگان نیز نکات قابل تاملی مطرح کردند و ما نیز در گزارشی در همین صفحه در آن زمان به این موضوع اشاره کردیم که نکات موردنظر رهبری می‌تواند سرلوحه سینماگران، نهاد‌ها و بخش‌هایی قرار بگیرد که در آثار مکتوب و نمایشی برای به تصویر کشیدن زندگی و زمانه، روحیات و اخلاق رزمندگان فعالیت‌هایی انجام داده و می‌دهند و حالا نیز به نظر می‌رسد این اتفاق تازه را باید راهی تازه برای فعالان این عرصه بویژه شعرا دانست که می‌توانند از ظرفیت عظیم شعر برای معرفی شخصیت‌هایی بزرگ همچون حاج‌قاسم سلیمانی و سایر قهرمان‌هایی که عمر و زندگی‌شان را برای اعتلای نام اسلام و ایران صرف کردند، استفاده کنند. 

***

یکی از مهم‌ترین تبعات شیوع کرونا در جهان، اثرگذاری منفی آن بر فعالیت سالن‌های سینما بود؛ مسأله‌ای که نه فقط در ایران بلکه در سراسر جهان تبدیل به یک بحران بزرگ شده است. در چند روز اخیر بحث‌هایی درباره فعالیت سینماها تا ساعت 18 مطرح بود که بسیاری از سالن‌داران و پخش‌کنندگان سینما به مخالفت با آن پرداختند. 

وضعیت آنقدر وخیم شده که مالک یکی از پردیس‌های سینمایی تهران در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها از این گفته که «بخشی از سینما را تغییر کاربری داده است و قصد دارد در تئاتر سرمایه‌گذاری کند که البته آن هم هنوز تعطیل است. با این وضعیت دیگر نمی‌توان ادامه داد. اگر سینما تا عید امسال بازگشایی نشود، کل سالن‌ها را تخریب و به رستوران تبدیل می‌کنند!» چند روز پیش نیز مرتضی شایسته، دبیر شورای صنفی نمایش عنوان کرد اعضای این شورا نسبت به ساعت تعیین شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا برای فعالیت سینماها معترضند. 

این بحران البته فقط مربوط به سینمای ایران نیست و بر اساس آنچه ورایتی گزارش کرده، رئیس انجمن سینماداران آمریکا گفته آنها همین حالا به کمک نیاز دارند، چون با باز نگه‌داشتن سالن‌های سینماها ضرر می‌کنند. 

«سالن‌های زنجیره‌ای سینما در آمریکا نمی‌توانند منتظر ورود جو بایدن به کاخ سفید بمانند و همین حالا به کمک نیاز دارند»؛ این پیغامی است که جان فیتین، رئیس انجمن مالکان سالن‌های سینمای ملی آمریکا اخیرا داده و به نیابت از سینماهایی که سازمانش را تشکیل می‌دهند به دولت هشدار داده است. او گفت: کنگره باید در نخستین فرصت لایحه «صحنه‌های‌مان را نجات دهید» را تصویب کند. این تلاشی ۲ حزبی برای اهدای میلیاردها دلار کمک مالی به مکان‌های برگزاری کنسرت‌ها و سالن‌های سینما است که ضربه‌های عظیمی از قرنطینه‌های مرتبط با «کووید‌-۱۹» خورده‌اند. فیتین افزود: اگر این لایحه تصویب نشود، صنعت نمایش دچار موجی نابودکننده از ورشکستگی و انحلال شرکت‌ها می‌شود. زمان بسیار مهم است و در جلساتی که بین نوامبر و به قدرت رسیدن بایدن در ژانویه برگزار می‌شود، دوباره خواستار تصویب آن خواهیم شد. حتی با وجود اینکه این لایحه هم از سوی جمهوری‌خواهان و هم دموکرات‌ها مورد حمایت قرار گرفته، تصویب آن ممکن است سخت باشد. دلیلش این است که این لایحه بخشی از یک لایحه بزرگ‌تر است که هنوز ۲ حزب بر سر جزئیات آن مشغول بحث هستند و موضع‌شان به هیچ وجه به یکدیگر نزدیک نشده است. فیتین گفت: ما امیدوار هستیم که از این ایده پشتیبانی بیشتری شود. ما خواستار یک برنامه کمکی ۱۵ میلیارد دلاری برای کسب‌وکارهایی هستیم که به خاطر بحران کرونا ضربه بزرگی خورده‌اند. این شامل صحنه‌های نمایش، کنسرت‌ها و سالن‌های سینما می‌شود. او اضافه کرد: تحت این قانون، اگر شما در سال ۲۰۱۹ مشغول کار بودید و وضع‌تان خوب بود و بعد در سال ۲۰۲۰ تعطیل شدید یا بشدت تحت تاثیر قرار گرفتید، می‌توانید مقداری کمتر از نصف سودتان در سال ۲۰۱۹ کمک مالی دریافت کنید. به گفته او، این مبلغ می‌تواند نقدینگی کوتاه‌مدت مورد نیاز شرکت‌ها را تامین کند تا به آن سوی پاندمی برسند. فیتین اضافه کرد: حتی با وجود اینکه در ۴۸ ایالت اجازه افتتاح دریافت کرده‌ایم، بدون مجموعه‌ای قابل توجه از فیلم‌های بزرگ و با توجه به اینکه مردم هنوز نگران ویروس هستند، سودهای‌مان نابود شده است. ما با باز نگه‌داشتن کسب‌وکارمان ضرر می‌کنیم. این وضعیت برای خیلی از شرکت‌ها مرگ یا زندگی است.

همزمان با پایان تصویربرداری سریال شرم، تدوین و سایر مراحل فنی این سریال برای پخش از شبکه ۳ سیما ادامه دارد. به گزارش «وطن امروز»، تصویر برداری سریال «شرم» بعد از 7 ماه در لوکیشن پردیس تئاتر خاوران تهران به پایان رسید. این سریال بر اساس داستانی از سعید فرهادی، به تهیه‌کنندگی امیرپوروزیری و کارگردانی احمد کاوری اردیبهشت‌ماه امسال جلوی دوربین رفت و پنجشنبه‌ هفته گذشته در پردیس تئاتر خاوران تهران به پایان تصویربرداری خود رسید. تدوین و سایر مراحل فنی این سریال به طور همزمان آغاز و قسمت‌های ابتدایی نیز آماده پخش شده است. سریال «شرم» یک ملودرام اجتماعی است که با حضور بازیگرانی چون ابوالفضل پورعرب، فاطمه گودرزی، فریبا متخصص، نسیم ادبی، سیدمهرداد ضیایی، آشا محرابی، الهام طهموری، میلاد میرزایی، نیما نادری، مرحوم سیروس گرجستانی و سیاوش طهمورث جلوی دوربین رفت و قرار است بزودی از شبکه ۳ سیما پخش شود.

تقدیر از مدرسان و فعالان داستان‌نویسی در هفته کتاب

رئیس انجمن قلم ایران از تقدیر از معلمان، استادان و فعالان حوزه داستان‌نویسی در بیست‌و‌هشتمین دوره «هفته کتاب» جمهوری اسلامی ایران توسط این انجمن خبر داد. به گزارش «وطن امروز»، محسن پرویز، رئیس انجمن قلم ایران درباره برنامه‌های این انجمن در «هفته کتاب» گفت: «۲ برنامه مشخص که تاکنون کمتر به آنها پرداخته شده در دستور کار انجمن قرار گرفت؛ یکی بحث تجلیل از منتقدان و دیگری بحث تجلیل از مدرسان حوزه داستان‌نویسی است. در حوزه داستان‌نویسی در سال‌های گذشته فعالیت‌های ارزشمندی انجام شده و شاگردان برجسته‌ای در این حوزه تربیت شده‌اند اما در بسیاری مواقع این فعالیت‌ها دیده نشده است. از این رو، در نظر داریم در هفته کتاب با تقدیر از معلمان، استادان و فعالان این حوزه، مشوق آنها برای ادامه مسیرشان باشیم و همچنین، در ترغیب دیگر افراد مستعد برای قدم گذاشتن در این مسیر بکوشیم». بیست‌و‌هشتمین دوره «هفته کتاب» جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ تا ۳۰ آبان‌ماه ۱۳۹۹ با شعار «دانایی؛ مانایی» برگزار می‌شود.

***

چاپ 44 «تاریخ مستطاب آمریکا» در بازار نشر

چاپ چهل‌و‌چهارم کتاب پرفروش و جذاب «تاریخ مستطاب آمریکا» توسط انتشارات شهید کاظمی روانه بازار شد. به گزارش «وطن امروز»، تاریخ ایالات‌متحده آمریکا خیلی جدی است. آنقدر جدی که حتی بخش‌ها و قسمت‌های شوخی آن را هم باید جدی دانست و طبیعی است شوخی کردن با این تاریخ بسیار جدی، کار ساده‌ای نیست، چون آمریکایی‌ها برخلاف ظاهرشان بیش از حد مجاز جدی‌اند. «تاریخ مستطاب آمریکا» شامل ۳ بخش اصلی تشکیل آمریکا، آمریکا در جهان و آمریکا و ایران می‌شود. چاپ چهل‌و‌چهارم این کتاب در 227 صفحه، با کاریکاتوریستی مازیار بیژنی و به کوشش دکتر محمدصادق کوشکی به رشته تحریر درآمده و توسط انتشارات شهیدکاظمی منتشر شده است.

***

تمدید مهلت ارسال اثر به جشنواره کتاب و رسانه

دبیر نوزدهمین جشنواره کتاب و رسانه از تمدید مهلت ارسال اثر به این دوره از جشنواره تا ۲۴ آبان‌ماه خبر داد. به گزارش «وطن امروز»، امیدعلی مسعودی با اشاره به تمدید مهلت ارسال اثر به جشنواره کتاب و رسانه گفت: «با توجه به درخواست‌های مکرر خبرنگاران، روزنامه‌نگاران، برنامه‌سازان و بویژه اهالی رسانه در صداوسیما، مهلت ارسال آثار به نوزدهمین جشنواره کتاب و رسانه تا ۲۴ آبان‌ماه تمدید شد». مسعودی با اشاره به اینکه تاکنون آثار قابل توجهی در بخش‌های «رسانه‌های نوشتاری»، «رسانه‌های دیداری و شنیداری» و «رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی» به جشنواره ارسال شده است، گفت: «در بخش‌های ویژه «سواد رسانه‌ای» و «دفاع مقدس» که برای نخستین‌بار به این دوره از جشنواره اضافه شده است نیز آثار قابل توجهی از سوی اهالی رسانه ارسال شده است».

فیلمبرداری «دنیای ژوراسیک: سلطنت» پس از ۱۸ ماه با انجام ۴۰ هزار تست کرونا سرانجام تمام شد. به گزارش مهر به نقل از ددلاین، در حالی که مراحل پیش‌تولید «دنیای ژوراسیک: سلطنت» بیش از ۱۸ ماه پیش شروع شده بود، در حالی که دنیا در این فاصله با تغییرات زیادی روبه‌رو شده است، سرانجام فیلمبرداری این فیلم به پایان رسید. یونیورسال فیلمبرداری این فیلم را که با بودجه ۱۶۵ میلیون‌دلاری ساخته می‌شود دیروز صبح در استودیو پاین‌وود بریتانیا و پس از فیلمبرداری غیرقابل پیش‌بینی که با انجام ۴۰ هزار تست کرونا انجام شد به پایان رساند. در این مسیر میلیون‌ها دلار صرف انجام پروتکل‌های کرونا برای بازیگران و گروه تولید و نگهداری آنها برای ماه‌ها در شرایطی ایزوله شد. همان‌طور که تابستان گزارش شده بود «دنیای ژوراسیک: سلطنت» نخستین فیلم یک استودیوی اصلی بود که تولیدش را از سر گرفت و این در حالی بود که با آغاز بهار و شیوع پاندمی همه کارها متوقف شده بود. در مجموع بین ۶ تا ۸ میلیون دلار برای انجام درست پروتکل‌ها هزینه شد.

جدیدترین قسمت برنامه تلویزیونی به اضافه مستند با پخش مستند «مظنه»، نگاهی متفاوت به ۸ سال دفاع‌مقدس دارد. به گزارش «وطن امروز»، سومین قسمت از فصل چهارم برنامه تلویزیونی «به اضافه مستند» با پخش و بررسی مستند «مظنه» به کارگردانی سیدرضا حسینی از شبکه مستند پخش خواهد شد. مستند «مظنه» از زاویه‌ای متفاوت به ۸ سال دفاع‌مقدس نگاه و تلاش می‌کند زخم‌ها و دردهایی را که پس از جنگ با رزمندگان همراه بوده است به تصویر بکشد. این فیلم مستند بر اساس این سوال اساسی که «قیمت و مظنه جنگ ما چه قدر است؟» تلاش می‌کند به جمعی از رزمندگان ۸ سال دفاع‌مقدس نزدیک شده و در این راه با بسیاری از یادگاران جنگ، خانواده‌های شهدا، آزادگان و... صحبت کند و پای درددل آنها بنشیند. در این قسمت، پس از پخش مستند، میز گفت‌وگوی برنامه با حضور مادر شهیدان خالقی‌پور برگزار و پیرامون موضوع این فیلم مستند صحبت خواهد شد. این قسمت از برنامه «به اضافه مستند» امروز سه‌شنبه 20 آبان ساعت 20 از شبکه مستند پخش خواهد شد. «به اضافه مستند» مجموعه برنامه تلویزیونی شبکه مستند است که به پخش مهم‌ترین مستندهای داخلی و خارجی در تلویزیون و بحث کارشناسی پیرامون موضوع مستند می‌پردازد. این برنامه با اجرای امین قدمی، کارگردانی محسن کریمیان و تهیه‌کنندگی یاسر فریادرس در ساختاری جدید و آیتم‌های مختلف سه‌شنبه‌های هر هفته ساعت ۲۰ روی آنتن شبکه مستند می‌رود. 

تفاهمنامه همکاری «مردان نادر»، سریالی تلویزیونی که تاریخ حماسه دلاوران خلیج تا ابد فارس را روایت می‌کند، با نیروی دریایی سپاه امضا شد. به گزارش «وطن امروز»، در نشستی با حضور معاون فرهنگی و اجتماعی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و رئیس مرکز سیمای استان‌ها تفاهمنامه همکاری برای تولید سریال «مردان نادر» درباره دلاورمردان نیروی دریایی امضا شد. سیدعباس فاطمی، رئیس مرکز سیمای استان‌ها در این نشست با اشاره به رشادت شهید نادر مهدوی، از شهدای نامی ‌بوشهر و دلاورمردان سپاه در نیروی دریایی گفت: «شهید «نادر مهدوی» یکی از قهرمانان دفاع‌مقدس در حوزه نبرد دریایی است و این حوزه مردان نادر متعددی دارد که از گذشته و زمان شهید رئیس‌علی دلواری تاکنون امنیت را برای کشور به ارمغان آورده‌اند تا جایی که دشمن هرگز جرأت تعدی نیافته است».

او با بیان اینکه معرفی این عظمت و تربیت مؤمنانه وظیفه رسانه ملی است، گفت: «برای معرفی مردان نادر این خطه ابتدا یک مینی‌سریال در نظر گرفته شده بود اما شکوه حماسه آنان ما را بر آن داشت تا سریالی در 26 قسمت برای این امر در نظر بگیریم تا با مبنای روایت رشادت شهید نادر مهدوی سیر تکامل نیروی دریایی تا امروز، عظمت و اقتدار این نیرو و افق پیش روی آن را به تصویر بکشد و نشان دهد همان گردان‌های سیاری که هنگام دفاع‌مقدس با تجهیزات ساده به جنگ ناوهای تا دندان مسلح دشمن می‌رفتند با سینه‌هایی پر از عشق و ایمان به شهادت امروز با امکانات فنی پیشرفته مجال اندیشیدن به حتی نزدیک شدن به حریم کشور ما را از دشمن گرفته‌اند».

سردار غلامحسین داستان، معاون فرهنگی و اجتماعی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در این نشست با بیان اینکه بحث دفاع‌مقدس و بعد بازدارندگی آن همچنان ادامه دارد، گفت: اقدامات کنونی در مقابل استکبار از دوران دفاع‌مقدس و کارهای ارزشمند شهدا وام گرفته‌ شده است و اگر بشود با زبان هنر، حماسه شهدا و فضایل‌شان را به نسل امروز نشان داد کار بزرگی است. وی از آمادگی معاونت فرهنگی و اجتماعی نیروی دریایی سپاه برای تأمین تجهیزات و امکانات لازم و استفاده از جزایر و سواحل جنوب کشور در تولید این سریال خبر داد و ابراز امیدواری کرد اقدامات برای تولید این سریال هر چه سریع‌تر به انجام برسد تا در سالگرد شهادت شهید نادر مهدوی در پاییز سال آینده آماده پخش شود. سریال «مردان نادر» با مشارکت معاونت امور استان‌های رسانه ملی، معاونت فرهنگی و اجتماعی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و صداوسیمای مرکز بوشهر در 26 قسمت تولید خواهد شد.