نگاهی به کتاب «تکاوران نیروی دریایی در خرمشهر» به کوشش سیدقاسم یاحسینی
تکاورانی که تک بودند

حسام آبنوس: نقش ارتش در دفاع مقدس نقشی انکارناپذیر است اما با این حال باز هم شنیده می‌شود که حضور ارتش در عملیات‌ها کمرنگ و بی رمق بوده که البته این خدعه‌ای است تا میان نیروهای مسلح تفرقه ایجاد کنند، اما نیروهای ارتش جمهوری اسلامی هرگز به این سخنان وقعی ننهاده و با صلابت از کیان مرزهای جمهوری اسلامی ایران دفاع کرده‌اند. یکی از راه‌هایی که از طریق آن می‌توان به نقش‌آفرینی یگان‌های عملیاتی ارتش پی برد خاطرات فرماندهان و افسران این یگان نظامی است. خاطراتی که در مقابله با رژیم بعثی دارند که برخی به خاطر عدم توجه یا کهولت سن در حال فراموش شدن است. از همین‌رو است که رهبر فرزانه انقلاب نسبت به ثبت، ضبط و انتشار آنها بارها توصیه کرده و همه را به این امر تشویق کرده‌اند. ایشان در دیداری به این نکته تاکید کرده‌اند که: «هیچ نبایستی مبالغه به کار برد. نباید هم کم گذاشت؛ باید همه جزئیات مهم و تأثیرگذار را بیان کرد که همه‌اش هم موثر است. همچنین به این آقایان محترم حوزه‌ هنری و بقیه دستگاه‌های نشر هم توصیه می‌کنم: این نوشتجات را قدر بدانید. این پدیده‌ها و این فرآورده‌های تاریخ انقلاب را، تاریخ دفاع مقدس را قدر بدانید؛ اینها را باید خیلی قدر دانست. بین مردم هم منتشر بشود. این جوان‌های ما، نه جنگ را دیده‌اند، نه روایت درست و حسابی از جنگ شنیده‌اند؛ روایت درست، اینها است؛ این کتاب‌ها است؛ هر چه می‌توانید کاری کنید که در دسترس جوان‌ها قرار بگیرد [تا] جنگ را بشناسند...». کتاب «تکاوران نیروی دریایی در خرمشهر» خاطرات ناخدا یکم هوشنگ صمدی، فرمانده گردان تکاوران در خرمشهر به کوشش سیدقاسم یاحسینی که انتشارات سوره مهر آن را به چاپ رسانده یکی از نمونه‌هایی است که تاریخ دفاع مقدس را به خوبی بیان می‌کند و مخاطب را در حال و هوای آن روزگار قرار می‌دهد البته تاریخ از زاویه یک فرمانده ارتش آن هم در گردان تکاوران نیروی دریایی. ناخدایکم صمدی، فرمانده گردان تکاوران نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی است که پیش از انقلاب دوره‌های تکاوری و سایر دوره‌های آموزشی را گذرانده و با آغاز انقلاب بنا به حسب وظیفه در ارتش باقی می‌ماند و در روزهای تجاوز نیروهای دشمن بعثی به خرمشهر اعزام می‌شود تا در برابر دشمن از شهر دفاع کنند. وی به همراه گردان تکاوران، سپاه و نیروهای مردمی مردانه و شاید گاهی با دست خالی در برابر دشمن ایستادند و حماسه خلق کردند و نام خود را در دفتر مقاومت خرمشهر به ثبت رساندند. آنها در شرایطی وارد شهر می‌شوند که وی روز 31 شهریور آماده تسویه‌حساب و بازنشستگی است ولی وقتی خبر آغاز حمله عراق را می‌شنود از بازنشستگی انصراف داده و با نیروهای خود به خرمشهر اعزام می‌شود و شایسته نمی‌داند در شرایطی که کشور به وجود وی به عنوان سرباز نیاز دارد میدان را خالی کند. تصاویری که در این کتاب از زبان صمدی و با قلم یاحسینی به رشته تحریر درآمده و خواننده با مطالعه آنها در برابر دیدگان مجسم می‌کند، تصویری دیده نشده از مقاومت خرمشهر است و این همان نکته‌ای است که رهبری نیز به آن اشاره داشته و بر انتشار آنها تاکید دارند. روانی و سادگی بیان صمدی در این کتاب حفظ شده و یاحسینی کوشیده این سبک بیان را به مخاطب منتقل کند و خواننده احساس می‌کند پای صحبت‌های این ناخدای بازنشسته ارتش نشسته و در حال گوش دادن به خاطرات وی است. هرچند به نظر می‌آید در برخی نقاط خاطرات خط سیری منطقی ندارند و با افتادگی در آنها روبه‌رو می‌شویم که البته این را می‌توان پای گذر زمان و فراموشی آنها از ذهن صمدی نوشت.روایت‌های صمدی از خرمشهر و مقاومت تکاوران در کنار نیروهای مردمی مقاومت و تلاشی که از جان و دل می‌کنند تا شهر را از سقوط نجات دهند هرکدام می‌تواند بغض در گلوی خواننده بنشاند و او را متاثر از ایثار و رشادت مردان این سرزمین کند. خاطرات وی پازلی از مجموعه مقاومت خرمشهر است که تاکنون مسکوت بوده و این مسأله اکنون بیان شده که می‌تواند حاوی درس‌ها و پیام‌های مهمی باشد. «تکاوران نیروی دریایی در خرمشهر» اولین کتابی است که از ابتدای پیروزی انقلاب به حضور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی می‌پردازد و از همین حیث کتابی حائز اهمیت و در خور توجه است. در بخشی از این کتاب، صمدی در بیان وخامت و سختی اوضاع چنین می‌گوید: «توپخانه دشمن دائم خرمشهر را زیر آتش گرفته بود و بی‌هدف همه جای شهر را می‌زد. برای دقیقه‌ای صدای انفجار توپ، خمپاره، کاتیوشا و ... قطع نمی‌شد. هلی‌کوپترها و هواپیماهای دشمن هم راکت و بمب می‌ریختند. شهر زیر پای آدم می‌لرزید. ده‌ها بلکه صدها زن و مرد و کودک زیر آوار ماندند یا بر اثر انفجار کشته و زخمی شدند. بیمارستان‌های خرمشهر جای سوزن انداختن نبود. دودی که از تانکرهای نفت پالایشگاه بلند شده بود آسمان منطقه را سیاه کرده بود. مردم غیرنظامی، هراسان و وحشت‌زده، مشغول ترک خانه و کاشانه خود بودند.» این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ شفاهی و همچنین مسائل مرتبط با خرمشهر می‌تواند منبعی مورد وثوق و اطمینان باشد که از زبان یکی از فرماندهان ارتش در آغاز جنگ تحمیلی و اتفاقاتی که منجر به سقوط خرمشهر شده بیان شده است. کتاب «تکاوران نیروی دریایی در خرمشهر» که حاوی خاطرات ناخدایکم هوشنگ صمدی، فرمانده گردان تکاوران در خرمشهر است به کوشش سیدقاسم یاحسینی از سوی انتشارات سوره مهر در 299 صفحه و با قیمت 10900 تومان روانه بازار کتاب شده است.