گروه اقتصادی: قرار نیست در این گزارش به کمپینهای ایجاد شده در فضای مجازی با موضوع نخریدن خودروی صفر یا هرگونه موضوع مرتبط با خودرو پرداخته شود بلکه میخواهیم بار دیگر به نبشقبری بپردازیم که سالهاست درباره آن گفته و نوشتهایم. «کیفیت»، «قیمت» و «خدمات پس از فروش» 3 موضوع مهم در صنعت خودرو است که متأسفانه اینها در ایران همخوانی ندارد و بنابراین خریداران و مصرفکنندگان خودروهای داخلی با نگرانی و گلهمندی از این بابت، دلخوشی از خودروسازان داخلی ندارند اگرچه ناچار هستند بهدلیل پایین بودن قدرت خرید، خودروهای داخلی را بخرند. افزایش بیش از انتظار قیمت خودرو از سال 1391 به بعد و عدم تعادلبخشی به این مهم باعث شده خریداران نتوانند درآمد خود را با این بخش هماهنگ کنند و از آن سو هم خودروسازان همچنان بر طبل افزایش قیمت میکوبند و به تعبیری دستپیش قیمت را گرفتهاند تا مبادا کاهش یا ثبات قیمتی در این بخش شکل گیرد.
خدماتی که پس از فروش ندارد
در این میان گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران از وضعیت خدمات پس از فروش 41 شرکت عرضهکننده خودرو در کشور در سال 1393 نشان میدهد سیستم خدمات پس از فروش در هیچیک از شرکتهای تحت ارزیابی با الزامات آییننامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان خودرو انطباق کامل ندارد که از این حیث وضع انطباق در شرکتهای حوزه سبک، بالاتر بوده است. همچنین از عمدهترین پارامترهای مغفول در حوزه سیستم خدمات پس از فروش در انطباق با قوانین میتوان به عدم پرداخت خسارت خواب خودرو، عدم اجرای دقیق الزامات ضمانت و عدم تعویض خودرو در صورت تکرار عیب اشاره کرد. البته نتایج ارزیابیهای صورت گرفته نشان میدهد وضع خدمات پس از فروش صنعت خودرو در سال 93 نسبت به سال 92 تقریبا با
6/4 درصد رشد همراه بوده است. همچنین تأمین قطعات یدکی به دلیل موانع واردات با مشکل روبهرو بوده به نحوی که تامین در برخی قطعات یدکی با زمان زیادی همراه بوده است. از سوی دیگر وضع نمایندگیهای مجاز شرکتهای عرضهکننده خودرو در سال 93 نسبت به سال 92 با رشد 5 درصدی همراه بود. وضع رضایتمندی مشتریان خدمات پس از فروش در حوزه خودروهای سبک نیز نسبت به سال 1392با رشد 3/1 درصدی همراه و در حوزه خودروهای سنگین بدون تغییر بوده است. گفتنی است براساس مصاحبه با بیش از 2/1 میلیون مشتری مراجعهکننده به شبکه خدمات پس از فروش در سال 93 عمده علل نارضایتی مشتریان کمبود یا نبود قطعات یدکی، کیفیت پایین خدمات و تعمیرات و دریافت هزینه بالای خدمات و قطعات بوده است. در این سال وضع خدمات پس از فروش شرکتهای واردکننده به طور متوسط با رشد
4/15 درصد همراه بوده ولی این شاخص برای تولیدکنندگان معادل 6 درصد است. البته در سال 1393 متوسط پذیرش روزانه نمایندگیهای مجاز به میزان 16 درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. براساس نتایج ارزیابی در سال 1393 درمجموع 8 درصد از شرکتها و 4 درصد از نمایندگی های مجاز مردود شناخته شدهاند.
کاهش قیمت خودرو نداریم
2 خودروساز بزرگ کشور - ایران خودرو و سایپا - تاکنون راضی نشدهاند کمترین تعادلی در قیمت محصولات خود صورت دهند و هر زمان مورد پرسش قرار گرفتهاند در پاسخ گفتهاند از کاهش قیمت خبری نیست. بهعنوان نمونه هاشم یکهزارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایرانخودرو چند روز پیش از بررسی افزایش قیمت خودروها در شورای رقابت خبر داد و درباره قیمت خودرو که این روزها شرکتهای خودروساز پیشنهاد افزایش قیمتها دادهاند، تصریح کرد: شورای رقابت براساس یک فرمول قیمت خودرو را تعیین میکند و در این فرمول شاخصههای مختلفی با احتساب هزینههای تولید در نظر گرفته شده است که در نهایت قیمتهای نهایی تعیین میشود. وی با اشاره به اینکه باید منتظر ماند و دید پس از تشکیل جلسه شورای رقابت کدام خودرو مشمول افزایش قیمت خواهد بود، گفت: اینکه میگویند با توجه به رکود باید قیمت خودرو نیز کاهش پیدا کند صرفا اظهارنظرهای شخصی است. یکهزارع درباره خبرهایی مبنی بر انبار کردن خودروهای صفر تأکید کرد: انباشت خودرو در پارکینگهای خودروسازان صحت ندارد. در همینباره یک مقام مسؤول در گروه خودروسازی سایپا به «وطن امروز»، گفت انبار کردن خودرو توسط خودروسازان راست نیست، چراکه نگهداری هر دستگاه خودرو نیازمند 25 مترمربع فضای پارکینگی است. وی با اشاره به رقم اعلام شده 80 هزار دستگاه خودروی انبار شده از سوی خودروسازان ادامه داد باتوجه به نیاز 25 مترمربعی هر دستگاه خودرو برای پارک، حساب کنید این تعداد خودرو چه میزان فضای پارکینگی میخواهد که در عمل غیرممکن است. این مقام مسؤول با تصریح اینکه خودروسازان حتی در تحویل خودروهایی که پول آن را از قبل گرفتهاند نیز تأخیر میکنند بنابراین روشن است که امکان انبار کردن خودرویی وجود ندارد، افزود: شایعات مطرح درباره انبار کردن خودرو مربوط به پارکینگ ایرانخودرو در نزدیکی کارخانه ارج است که تعداد خودروهای موجود در این پارکینگ نیز به 2 هزار دستگاه نمیرسد. به رغم این تکذیب خودروسازان اما چند روز پیش اکبر ترکان، مشاور ارشد رئیسجمهور گفت که در بازار خودرو تقاضا به حدی کم است که هم اکنون یکی از خودروسازان مجبور شده در انبار خود 80 هزار خودرو نگهداری کند.
رکود در بازار خرید و فروش
اگرچه تکذیب انبار کردن خودرو از سوی شرکتهای خودروسازی باتوجه به عقلانی و اقتصادی نبودن این مهم، پذیرفتنی است اما بررسی وضع بازار خودرو نیز نشان میدهد رکود شدیدی بر این بازار حاکم است و خرید و فروش خودرو داغ نیست. این رکود بهرغم ابلاغ پرداخت وام
15 میلیون تومانی خودرو و آسان کردن شرایط خرید برای متقاضان عمومی و کارمندان همچنان پابرجاست. این رکود حتی در بازار خودروهای دستدوم نیز ساری و جاری است و دارندگان خودرو همچنان بر حفظ خودروی خود تأکید دارند چراکه میگویند اگر بفروشیم همین را هم نمیتوانیم بخریم. خریداران خودرو انتظار دارند قیمتها با افت محسوسی روبهرو شود و خودروسازان در نرخها تجدیدنظر کنند که البته تاکنون چنین چیزی دیده نشده و بر این اساس شهروندان اعتقاد دارند خودروسازان با اندیشه گران کردن خودرو یا ثبات قیمتها در بازار علاوهبر کاهش تیراژ تولید دست به انبارداری خودروهایشان زدهاند.
گزارش «وطن امروز» از آمارهای متناقض انبارشدن خودروها
خودروسازان: خودروها روی دستمان نمانده!