با پهلوگرفتن نفتکش فارست، دومین محموله بنزین ایران نیز به ونزوئلا رسید
در انتظار نفتکش فاکسون
گروه سیاسی: با پهلو گرفتن دومین نفتکش ایرانی در بندر پانتا کاردین ونزوئلا، روزشمار ورود 3 نفتکش ایرانی دیگر فعال شد.
به گزارش «وطن امروز»، پس از آنکه روز دوشنبه نفتکش ایرانی «فورچون» در بندر ال‌پالیتو پهلوگیری کرد و نفتکش «فارست» نیز وارد محدوده اسکورت نیروی‌های نظامی ارتش ونزوئلا در آب‌های این کشور شد، عمده توجهات به سمت سرنوشت 3 نفتکش ایرانی دیگر معطوف شد. در این میان برآوردها حکایت از آن دارد که سومین نفتکش ایرانی با نام «فاکسون» نیز حدود ساعت 22 امشب وارد محدوده آبی ونزوئلا می‌شود. 2 نفتکش دیگر به نام‌های «پتونیا» و «کلاول» نیز که با پرچم ایران ضمن عبور از اقیانوس اطلس به سمت دریای کارائیب در حال حرکت هستند، بر اساس برنامه تعیین شده به سمت بنادر ونزوئلا در حال ادامه مسیر هستند.
روز گذشته پس از ورود دومین نفتکش ایرانی به آب‌های ونزوئلا، نیکولاس مادورو رئیس‌جمهور این کشور با انتشار توئیتی نفتکش فورچون را «نماد آزادی و شجاعت 2 ملت ونزوئلا و ایران» توصیف کرد. همچنین طارق الایسامی معاون رئیس‌جمهور و وزیر نفت، سرلشکر پادرینو لوپز وزیر دفاع، آدمیرال رمخیو سبایوس فرماندهی عملیات استراتژیک، اسد روبال چاوز رئیس شرکت نفت و حجت‌الله سلطانی سفیر ایران نیز با حضور در کنار نفتکش فورچون که در حال تخلیه بار خود بود، با تیم حاضر در این نفتکش دیدار کردند. همچنین حجت‌الله سلطانی، سفیر ایران در کاراکاس در صفحه توئیتر خود با اشاره به عدم تعرض آمریکا به نفتکش‌های ایرانی نوشت: «اقدام آمریکا در عدم تعرض به نفتکش‌های ایران نشان داد هنوز در لایه‌هایی از حاکمیت این کشور عقل، دوراندیشی و تدبیر زنده است. اینها باید به جنگ‌طلبان بفهمانند رعایت مقررات و معاهدات بین‌المللی توسط دولت‌ها از جمله آمریکا، جهانی امن‌تر را برای همه کشورها و آمریکا ایجاد خواهدکرد».
* 14 هزار کیلومتر با پرچم افراشته
کاپیتان نفتکش فورچون که اولین شناور از ناوگان ۵ فروندی وارد شده به بندر ال‌پالیتو است، در گفت‌وگویی با سایت خبری نورنیوز با اشاره به اینکه «به رغم حضور برخی شناورهای نظامی در محدوده حرکتی ما، می‌شود گفت با مزاحمت خاصی روبه‌رو نبودیم»، گفت: با ورود ما به آب‌های انحصاری اقتصادی ونزوئلا شناورهای نظامی این کشور و بالگردهای هوا- دریای ارتش ونزوئلا به صورت کاملا حرفه‌ای ما را تا بندر ال‌پالیتو اسکورت کردند. وی همچنین با اشاره به اینکه تمام فرآیند طی شده از سوی جمهوری اسلامی ایران برای ارسال این محموله به ونزوئلا، کاملا مطابق قوانین بین‌المللی تجارت آزاد و حقوق دریانوردی و آزادی کشتیرانی بوده و بدون هیچ گونه تخطی از پروتکل‌ها انجام شده است، گفت: در طول مسیر ۱۴ هزار کیلومتری طی شده، تمام سیستم‌های ارسال سیگنال ردیابی مانند همیشه روشن بود و عملیات دریانوردی در شرایط کاملا طبیعی انجام شد.
* آزمایشی برای ترامپ
واکنش‌های رسانه‌ای به انتقال این محموله سوختی به ونزوئلا نیز کماکان دارد. نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به اینکه این اقدام نشان‌دهنده تعمیق روابط اقتصادی بین ایران و ونزوئلاست، نوشت: نمایندگان هر دو ملت این اتفاق را به عنوان نشانه قدرت توصیف کردند. در ادامه این گزارش «ریسا گاریس تارگو» تحلیلگر ونزوئلایی در شرکت مشاوره‌ای گروه اورسیا به نیویورک تایمز گفته است انتقال نفت اهداف فزاینده سیاسی و اقتصادی بین 2 ملت را برجسته می‌کند و همچنین محدودیت فزاینده گزینه‌های آمریکا برای اخلال در روابط آنها را نشان می‌دهد. تارگو در ادامه تأکید کرده است: این قابل توجه است که ایرانیان به اندازه کافی اطمینان دارند دولت ترامپ نمی‌تواند مانعی بر سر راه آنها شود و علاقه‌مندند خطر کنند و وارد منطقه‌ای شوند که به صورت سنتی منطقه نفوذ آمریکا تصور می‌شود. واشنگتن‌پست نیز در گزارشی با اشاره به اینکه ایران و ونزوئلا در حال ایجاد مشارکت و همکاری استراتژیک هستند، نوشت: این انتقال، آزمایشی است که نشان می‌دهد دولت ترامپ چقدر نزدیک شدن روابط 2 کشوری را که دشمن خود می‌داند، تحمل می‌کند. هر گونه تلاش برای مخالفت با این انتقال توسط آمریکا، با برخورد ایران و ونزوئلا مواجه خواهد شد. این رسانه پیش از این هم خبر از ارزش 700 میلیون دلاری محموله ارسالی ایران داده بود. خبرگزاری روسی اسپوتنیک هم در گزارشی به ورود نفتکش‌های ایرانی به ونزوئلا اشاره کرد و نوشت ایران بیخ گوش آمریکا، بر تحریم‌های نفتی غلبه کرد. در ادامه این گزارش به نقل از محمدصادق جوکار، قائم مقام پژوهشکده اقتصاد انرژی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی آمده است ورود نفتکش‌های ایران به ونزوئلا، اولین ضربه ائتلاف جدید ایران و ونزوئلا به ایالات متحده بود.
***
برخی افراد وابسته به دولت در فضای مجازی در تلاش هستند ماجرای صادرات بنزین به ونزوئلا را به توافق هسته ای ربط دهند
آبی برای برجام گرم نمی شود
گروه سیاسی: نفتکش‌های ایرانی یکی پس از دیگری به ونزوئلا می‌رسند. اقدام متهورانه ایران در صادرات بنزین به ونزوئلا تحلیل‌های بسیاری را به دنبال داشته است. محور این تحلیل‌ها اما تصویر جدیدی از ایران در حمایت و همراهی با کشورهای همسوی خود از یک‌سو و از سوی دیگر فصل جدیدی از مبادلات اقتصادی ایران با کشورها در نتیجه ابتکار تهران بوده است. می‌توان گفت تقریبا همه کارشناسان و رسانه‌های خبری داخلی و خارجی این اقدام را پیروزی راهبردی تهران عنوان کردند. در چنین شرایطی برخی افراد وابسته به دولت در فضای مجازی و رسانه‌ها در اظهارنظری عجیب مدعی شده‌اند صادرات موفقیت‌آمیز نفت ایران به ونزوئلا در نتیجه برجام بوده است(!) ادعایی که تعجب کارشناسان و تحلیلگران را به دنبال داشته است، البته این اظهارات از حامیان رئیس دولتی که از برجام مرده دستاورد می‌تراشیده است، نباید تعجب چندانی را برانگیزد. با این حال در رد این اظهارنظر به چند نکته بسنده می‌شود.
الف- حامیان رئیس دولت معتقدند اینکه نفتکش ایرانی توانسته بدون وقفه و بدون مزاحمت کشوری به مقصد برسد در نتیجه لغو تحریم‌های کشتیرانی و... است که در برجام آمده است. اما باید دید آیا واقعا در برجام تحریم‌های کشتیرانی حذف شده است؟
کشتیرانی و حمل‌و‌نقل ایران سال 2010 میلادی (پس از فتنه سال 88) در تحریم شماره 412 اتحادیه اروپایی (مواد 15 و 18) مورد تحریم قرار گرفت.
در نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای ۱+۵ توافق شد تحریم‌های مربوط به خدمات حمل‌و‌نقل در «روز انتقال» تعلیق شود. تعلیق تحریم‌های خدمات حمل‌و‌نقل در بند 20 پیوست 5 برجام یعنی جایی که به صورت کلی به تحریم‌های اتحادیه اروپایی در «روز انتقال» اشاره شده، آمده است. اما روز انتقال چه زمانی است؟ روز انتقال بر اساس توافق صورت گرفته 8 سال پس از روز اجراست. به بیان دیگر تحریم‌های مربوط به خدمات حمل‌و‌نقل از 27/7/1402 برداشته می‌شود.
در بند 20 پیوست 5 برجام آمده است:
1/20- اقدام به لغو مفاد آیین‌نامه اجرایی شماره 2012/267 شورای اتحادیه اروپایی و تعلیق مفاد متناظر در تصمیم شماره 413/2010 شورای اتحادیه اروپایی خواهد نمود، به شرح مصرح در بخش‌های 4، 1، 1، 2، 3، 1 (تا جایی که به مواد 15و 18 تصمیم شورا و مواد 36 و 37 آیین‌نامه اجرایی شورا مربوط می‌شود)، و بخش‌های 1، 5، 1و 2، 5، 1 (تا جایی که به محدودیت‌های ناظر بر موشک‌های بالستیک مربوط می‌شود) و بخش‌های 1، 6، 1 تا 1، 9، 1 پیوست شماره 2.
در واقع تعلیق تحریم خدمات و سوخت‌رسانی به کشتی‌ها و بازرسی محموله کشتی‌ها و هواپیماهای باری در موارد دلخواه به 8 سال بعد موکول شده است.
ب- افراد رسانه‌ای وابسته به دولت که ادعا می‌کنند صادرات نفت ایران در نتیجه امنیت حاصل شده برای کشتی‌های ایرانی در پی امضای برجام است، باید به این سوال پاسخ دهند که سال گذشته چرا نفتکش ایرانی توسط نیروی دریایی انگلیس در نزدیکی‌های جبل‌الطارق توقیف شد؟ اگر همانگونه که این افراد ادعا می‌کردند که برجام سبب تامین امنیت آبراه‌ها برای عبور و مرور کشتی‌های ایرانی شده است، چرا برجام نتوانست سال گذشته امنیت لازم را برای نفتکش ایرانی به وجود بیاورد و نفتکش ایرانی توسط نیروی دریایی انگلیس توقیف شد؟
پ- نکته بعدی آنکه آمریکا با اعزام چند ناو نظامی درصدد بود در مسیر نفتکش‌های ایرانی عازم ونزوئلا اخلال ایجاد کند اما در نهایت موفق به این کار نشد. آیا آمریکا به علت مفاد برجام و برداشته شدن تحریم‌های مربوط به حمل‌و‌نقل (بر فرض برداشته شدن تحریم‌های مربوط به این حوزه از روز امضای توافق) از ایجاد مزاحمت یا توقیف نفتکش‌های ایرانی چشم‌پوشی کرده است؟ آمریکا در حال حاضر در برجام حضور ندارد که بخواهد به مفاد آن پایبند بماند. آن زمان که آمریکا خود را یکی از اعضای برجام می‌دانست نیز خود را ملزم به رعایت مفاد آن نمی‌دانست، حال که از برجام خارج شده است طبیعتا خود را ملزم به اجرای تعهدات آن نمی‌داند.
ت- مسأله بعدی آنکه کشورهای 1+5 تاکنون کدام یک از تعهدات خود مرتبط با برجام را انجام داده‌اند تا بخواهند تعهدی را که 3 سال دیگر برای آنان به وجود می‌آید در حال حاضر عملیاتی کنند؟ کشورهای غربی از انجام کوچک‌ترین تعهد خود در برجام سر باز زدند به گونه‌ای که حسن روحانی و محمدجواد ظریف که سردمداران رابطه با آمریکا و اروپا بودند نیز از انجام نشدن تعهدات کشورهای اروپایی و آمریکا بارها گلایه کردند. حال این تصور درستی است که گمان کنیم در چارچوب تعهداتی که اروپایی‌ها 3 سال دیگر ملزم به رعایت آن می‌شوند، 3 سال زودتر دست به کار شده و خود را ملزم به رعایت این تعهد کردند، بنابراین از ایجاد مزاحمت برای کشتی‌های ایرانی صرف‌نظر کردند.
ث- نکته آخر که به نوعی آن را می‌توان قوی‌ترین استدلال در رد اظهارات حامیان دولت در ربط برجام به صادرات بنزین به ونزوئلا برشمرد این گزاره است که حسن روحانی و وزیر خارجه وی که هر اتفاق بی‌ربطی را نیز در راستای بزک کردن برجام به این توافق مرتبط می‌کردند، از پیوند زدن ماجرای صادرات بنزین و برجام خودداری کردند، چون آنها می‌دانستند این مسأله چنان وصله ناجوری است که با هیچ توجیه و تبلیغی نیز به هم پیوند نمی‌خورد. سکوت مقامات دولتی و ربط ندادن این ماجرا به برجام خود قوی‌ترین استدلال در رد ادعای افرادی است که صادرات بنزین به ونزوئلا و عدم مزاحمت آمریکا یا کشورهای دیگر را در نتیجه برجام عنوان کردند.