دور دنیا
خروج آمریکا از معاهده آسمان‌های باز
آمریکا دیروز روند خروج از معاهده «آسمان‌های باز» را طی کرد. به نوشته خبرگزاری «تاس»، روز بیست‌‌و‌یکم ماه مه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد واشنگتن از این معاهده خارج خواهد شد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای عنوان کرد خروج از معاهده آسمان‌های باز پس از 6 ماه وارد روند اجرایی خواهد شد. طبق گفته پمپئو، چون آمریکا ۲۲ ماه مه خروج خود را از معاهده آسمان‌های باز اعلام کرد، بنابراین روند خروج از این معاهده دیروز اجرایی شد. معاهده آسمان‌های باز به کشورهای عضو اجازه می‌دهد از حریم هوایی یکدیگر برای پروازهای تجسسی استفاده کنند. این معاهده بین ۳۵ کشور جهان منعقد شده و هدف از آن ایجاد درکی متقابل بین کشورهای امضاکننده درباره تحرکات و فعالیت‌های نظامی احتمالا نگران‌کننده بوده است. روسیه و آمریکا جزو نخستین کشورهایی بودند که این معاهده را تصویب کردند؛ معاهده‌ای که سال ۱۹۹۲ امضا و از اول ژانویه ۲۰۰۲ اجرایی شد. جو بایدن، رقیب دموکرات رئیس‌جمهوری آمریکا پیش‌تر تصمیم ترامپ برای خروج از این معاهده را کوته‌فکری خواند و گفت این اقدام تنش‌ها میان غرب و روسیه و همچنین خطر محاسبات غلط یا احتمال درگیری را افزایش می‌دهد.
***
انتقاد از نصب سامانه «سی-رام» در سفارت آمریکا در عراق
تحلیلگر سیاسی عراق با اشاره به اینکه اقدام آمریکا در نصب سامانه پدافندی «سی-رام» در سفارت این کشور در بغداد، نقض حاکمیت عراق است، تأکید کرد سفارت آمریکا به پایگاه نظامی در قلب پایتخت عراق تبدیل شده است. سعد محمد الکعبی در مصاحبه با وبگاه «المعلومه» تصریح کرد محافل سیاسی عراق تنها به اظهارات و محکوم کردن این اقدامات آمریکا اکتفا می‌کنند بی‌آنکه دولت تصمیمات جدی برای حفظ حاکمیت عراق و تصمیم اجرایی برای اخراج نیروهای آمریکا از کشور اتخاذ کند. وی افزود: تحرکات سفارت آمریکا در قلب پایتخت و مرکز سیاسی و تصمیم‌گیری آن، امری مشکوک است و گذشته از آن حضور نیروهای آمریکایی در سفارت نقض حاکمیت عراق است. این تحلیلگر سیاسی عراق با اشاره به اینکه نصب سامانه پدافندی «سی- رام» نقض حاکمیت عراق است، گفت: دولت وجود این سامانه را که ممکن است علیه عراقی‌ها به کار گرفته شود، نادیده می‌گیرد.
***
مهر محرمانگی دائمی بر اسناد لاکربی
به‌رغم تلاش‌های خانواده عبدالباسط المقرحی، مظنون اصلی ماجرای لاکربی برای انتشار اسناد اطلاعاتی مربوط به بمب‌گذاری در هواپیمای پان‌امریکن در سال ۱۹۸۸، عالی‌ترین قاضی اسکاتلند رای به محرمانه ماندن این اسناد داد. به نوشته روزنامه گاردین، عالی‌ترین قضات اسکاتلند فرمان محرمانه نگه داشتن اسناد مربوط به ماجرای بمب‌گذاری لاکربی را که دومینیک راب، وزیر خارجه انگلیس چندی قبل آن را امضا کرده بود، تایید و به محرمانه باقی ماندن این اسناد رای دادند. طبق گزارش این رسانه انگلیسی، گفته می‌شد برخی از این اسناد نشان‌دهنده نقش داشتن یک گروه فلسطینی در بمب‌گذاری لاکربی بود. وکلای خانواده عبدالباسط علی المقرحی، مظنون لیبیایی این بمب‌گذاری اعتقاد دارند این اسناد نقشی محوری در موضوع اعتراض به حکم محکومیت موکل‌شان در این پرونده دارد و سه‌شنبه هفته گذشته از دادگاه، انتشار این اسناد را خواستار شدند. درخواست تجدیدنظر و اعتراض به حکم محکومیت المقرحی را پسر او آغاز کرده است؛ پرونده‌ای که نخستین پرونده تجدیدنظرخواهی در تاریخ حقوقی اسکاتلند درباره یک فرد فوت‌شده است. ۳۱ ژانویه ۲۰۰۱ بود که ۳ قاضی اسکاتلندی عبدالباسط علی المقرحی از مقامات سابق «عرب ایرلاین» لیبی را به جرم بمب‌گذاری در پرواز شماره ۱۰۳ پان امریکن به حبس ابد محکوم کردند. در انفجار این هواپیما که ۲۱دسامبر ۱۹۸۸ و بر فراز روستای لاکربی اسکاتلند رخ داد ۲۸۱ نفر در هواپیما و این روستا کشته شدند. المقرحی ۲۰ آگوست سال ۲۰۰۹ توسط وزارت دادگستری اسکاتلند بخشیده شد و به لیبی بازگشت اما این لیبیایی در ۶۰سالگی، ۲ سال و ۹ ماه بعد از آزادی، در تاریخ ۲۰ مه ۲۰۱۲ درگذشت. گفته شد او به سرطان پروستات مبتلا بود. اسناد اطلاعاتی که پسر المقرحی و وکلای این پرونده به دنبال گرفتن مجوز برای انتشار آن هستند، اسنادی است که گفته می‌شود توسط ملک حسین، شاه سابق اردن درباره ماجرای لاکربی به دولت انگلیس داده شد. طبق گزارش گاردین، در این اسناد ادعا شده یک افسر اطلاعاتی اردنی به نام مروان خریساط، سازنده بمب عامل انفجار در لاکربی بود. دومینیک راب، وزیر خارجه انگلیس، ماه آگوست فرمانی را امضا کرد که طی آن این اسناد اطلاعاتی باید محرمانه و از دسترسی و انتشار علنی مصون بماند. سال ۲۰۰۸ دیوید میلیبند، وزیر وقت خارجه انگلیس هم مانع انتشار این اسناد شده بود. لرد کارلُوِی، عالی‌ترین قاضی اسکاتلند اعلام کرد دادگاه اسکاتلند باید فرمان دومینیک راب، وزیر خارجه انگلیس برای محرمانه نگه داشتن اسناد ماجرای لاکربی را مراعات کند.
***
تعیین سرکرده جدید القاعده در بلاد مغرب اسلامی
القاعده در بلاد مغرب اسلامی پس از آنکه «عبدالمالک دروکدال» تبعه الجزایری و سرکرده این گروه در ژوئن گذشته به دست نیروهای مسلح فرانسه در شمال مالی کشته شد، سرکرده جدیدی را برای این گروه منصوب کرد. القاعده با انتشار ویدئویی از تعیین «ابوعبیده یوسف العنابی» رئیس کنونی «مجلس سنا» یا همان کمیته توجیهی این گروه، به عنوان سرکرده جدید آن در بلاد مغرب اسلامی خبر داد. بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، این عضو سابق گروه سلفی الدعوه و از عناصر جنگجوی الجزایر از سپتامبر ۲۰۱۵ در لیست سیاه آمریکا موسوم به «تروریست‌های بین‌المللی» قرار دارد و مسؤول رسانه‌ای القاعده در بلاد مغرب اسلامی بوده و همواره در ویدئوهای منتشرشده از این گروه حضور داشته است. ارتش فرانسه ژوئن گذشته طی عملیاتی در مالی، عبدالمالک دروکدال، سرکرده القاعده در بلاد مغرب اسلامی را به قتل رساند. مارس ۲۰۱۷ عناصر جهادی مرتبط با القاعده در بلاد مغرب اسلامی در یک گروه موسوم به «جماعه نصره الاسلام و المسلمین» ادغام و متحد شدند.