کار را باید به کاردان سپرد
سیده سارا میرقاسمی*: یکی از مهمترین مسائلی که در موضوع دریافت اطلاعات از طریق رسانهها وجود دارد، وجود یک سرور ملی است؛ رسانهها ۲ کارکرد دارند که میتوان به کارکرد اطلاعرسانی و دریافت اطلاعات برای مخاطبان و کاربران در جامعه امروزی و کارکرد سرگرمی اشاره کرد. یکی از مشکلاتی که ما این روزها با آن دستوپنجه نرم میکنیم، موضوع فیکنیوزها و اخبار جعلی است که متأسفانه نهتنها باعث انحراف فکری مخاطبان شده، بلکه بعضا سبب ایجاد جنبشهای مخرب یا ایجاد کمپینهایی میشود که ممکن است در مسائلی که مخاطبان باید نقش سرنوشتساز داشته باشند، موجب انحراف فکری بخش وسیعی از جامعه شود. باید متخصصی در این میان باشد تا مسؤولان را به این نقطه و باور برساند که این موضوع بسیار اهمیت دارد. همچنین کار باید به دست کاردان و افراد متخصص سپرده شود. ما متخصصان بسیاری در این حوزه داریم که باید آنها را وارد میدان کنیم و از تخصصشان در موضوع شبکه ملی اطلاعات و رسانه بهرهمند شویم. یکی دیگر از مسائلی که ایجاد شبکه ملی را واجب میکند، مدیریت منابع مالی کاربران از طریق فضای مجازی است، یعنی به واسطه نبودن یک بانک اطلاعاتی صحیح که هم آموزش و هم اطلاعرسانی در آن تعبیه شده باشد و نداشتن آگاهی، کاربران دچار رفتارهای هیجانی میشوند که در کوتاهمدت ضربههای بسیار سنگینی به اقتصاد کشور و اقتصاد خود افراد جامعه وارد میکند که به عنوان مثال میتوان به مشکلات بورس اشاره کرد. بر اساس آمارهای رسیده، حداقل 70 درصد مردم در این شرایط اقتصادی در فضای بورس سرمایهگذاری کردند اما متأسفانه آنقدر اطلاعات غیرموثق در حوزه تصمیمگیریهای دولت و شرکتهایی که به این مقوله مرتبط هستند، در اختیار کاربران قرار میگیرد که یک نوع هراس عمومی برای آحاد جامعه به وجود میآید و ما شاهد رفتارهای هیجانی میشویم.
این موضوع یک نمونه کوچک در مسأله اقتصاد است. ایجاد شبکه ملی اطلاعات اتفاقی نیست که یک وزارتخانه بتواند به تنهایی آن را انجام دهد، بلکه یک اتفاق کلان است که حتما باید از بالا به پایین رخ دهد. حتی اگر هزاران کارشناس و متخصص در این حوزه فریادها بزنند و سعی کنند کمپین و انجمن تشکیل دهند، تا زمانی که این زیرساختها ایجاد نشود، متأسفانه با این چالشها روبهرو خواهیم بود. ما هنوز زمانی که رفتار مسؤولانمان را درباره یک موضوع خاص، مورد رصد و پایش قرار میدهیم و آن را تحلیل میکنیم، شاهد هستیم نهتنها خودشان از سطح سواد رسانهای پایینی بهرهمندند، بلکه کارشناسان نیز چنین وضعیتی دارند و این باور را ندارند که یک جمله که از طریق رسانهها بهسرعت منتشر میشود چه تأثیراتی میتواند بر جامعه، اقتصاد و همه نهادهای ما داشته باشد.
متأسفانه هماکنون سرور اصلی گوگل است و این سرور بهرغم اینکه مخاطبان عادی تصور میکنند هیچ دخل و تصرفی در ارائه اطلاعات ندارد اما زمانی که مخاطب موضوعی را جستوجو میکند، هدایتگر اصلی آن سرور است که مخاطب را به سمت این میبرد که اطلاعات را از کدام منبع کسب کند که این مساله هم بر اهمیت ایجاد شبکه ملی اطلاعات میافزاید. در مجموع شبکه ملی اطلاعات باید با حضور افراد رسانهای نه سیاسی و با دیدگاه دقیق رسانهای شکل بگیرد. موضوع حراست از محتوا، وظیفه خبرنگار و وظیفه رسانه است که باید در آن حفظ شود و محتوای موثقی در آن قرار بگیرد، در این صورت میتوانیم شاهد باشیم در یک مدت زمان کوتاه، اعتماد مخاطبان جلب میشود. همچنین باید در این موضوع اهتمام ملی صورت بگیرد و این اهتمام از سطوح بالا تا پایین با همکاری مسؤولان باشد. باید متخصصی در این میان باشد تا مسؤولان را به این نقطه و باور برساند که این موضوع بسیار اهمیت دارد. همچنین کار باید به دست کاردان و افراد متخصص سپرده شود.
*رئیس کارگروه پایش فضای مجازی انجمن سواد رسانهای