گروه سیاسی: یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در حالی وارد ایران شد که مقامات تهران نسبت به تمدید 10 ساله تحریم‌های ISA علیه ایران و همین‌طور چراغ سبز نشان دادن رئیس‌جمهور ایالات متحده برای اعمال این تحریم، ناراضی هستند. ایران با استناد به مفاد توافق هسته‌ای با 1+5، این اقدام آمریکایی‌ها را ناقض برجام می‌داند. بویژه اینکه رئیس‌جمهور آمریکا برخلاف تعهدات برجامی خود، مانع تمدید تحریم‌های جدید علیه ایران نشد. اوباما مصوبه سنا درباره تمدید 10 ساله تحریم‌های ISA علیه ایران را وتو نکرد تا این مصوبه تبدیل به قانون شود. این در حالی است که رئیس‌جمهور آمریکا در ماده 26 برجام صراحتا تعهد داده است مانع بازگشت تحریم‌های برداشته شده در برجام، در قالب هر آیین‌نامه یا مقررات جدید شود. اوباما اما به تعهداتش عمل نکرد تا پس از بن‌بست‌های بانکی، حالا در حوزه انرژی نیز آمریکایی‌ها محدودیت‌هایی علیه ایران اعمال کنند. به عبارتی در پسابرجام، نه‌تنها گشایش‌های بانکی ایجاد نشده، بلکه محدودیت‌ها در حوزه صنعت نفت ایران نیز بازگشته است.
به گزارش «وطن‌امروز»، در چنین شرایطی یوکیا آمانو که براساس توافق ایران و 1+5، قاضی و داور روند اجرای برجام است، به ایران آمد. رسانه‌های داخلی درباره این سفر آمانو، موضوع نقض عهد آمریکایی‌ها را مطرح کردند و از گلایه‌های مقامات ایران درباره این نقض عهد نوشتند اما مروری بر مواضع مدیرکل آژانس پیش از سفر به تهران نشان می‌دهد آنچه آمانو به خاطر آن به ایران آمد، در واقع نه موضوع نقض برجام توسط آمریکایی‌ها و شنیدن مواضع ایران در قبال این نقض عهد، بلکه پیگیری موضوع خروج آب سنگین ایران و رسیدگی به بهانه 100 کیلو‌ آب سنگین بوده است. در واقع مدیرکل آژانس بیشتر از آنچه نگران رفتار ایران در قبال برجام، آن هم پس از نقض عهد آمریکایی‌ها باشد، خود را موظف به پیگیری اجرای تعهدات ایران در برجام، بویژه مساله خروج آب سنگین ایران می‌داند.
آمانو البته در دیدار با مقامات دولت ایران، مواضع روشنی درباره نقض عهد دولت باراک اوباما و وضعیت برجام شنید. حسن روحانی درباره مشروط بودن پایداری برجام به اجرای تعهدات همه طرفین به آمانو گفت و از آمانو خواست در پروژه پیشران‌های هسته‌ای با ایران همکاری کند. علی‌اکبر صالحی نیز گفته است در دیدار آمانو درباره مساله پیشرانه‌های دریایی هسته‌ای اظهارنظر کرده است.
تاکید مقامات دولت ایران بر مساله پیشرانه‌های هسته‌ای دریایی مربوط به نامه هفته گذشته حسن روحانی به علی‌اکبر صالحی است که روحانی در آن نامه از صالحی خواسته بود درباره پیشرانه‌های دریایی هسته‌ای و سوخت آنها برنامه‌ریزی، مطالعه و طراحی‌هایی انجام شود. رسانه‌های غربی این نامه روحانی به صالحی را پاسخ ایران به نقض عهد آمریکایی‌ها در تمدید تحریم‌های ISA علیه ایران قلمداد کرده‌اند با این حال کارشناسان در ایران می‌گویند این، همه واکنش ایران به نقض برجام نیست، چراکه موضوع پیشرانه‌های دریایی هسته‌ای آن هم در محدوده‌ای که حسن روحانی ترسیم کرده، پاسخ محکم و متوازنی به تمدید تحریم‌های ISA علیه ایران نیست.
به هر حال در شرایطی که موضوع نقض برجام توسط آمریکایی‌ها محور غالب اظهارنظرها در ایران درباره سفر آمانو است اما در لابه‌لای اظهارات علی‌اکبر صالحی مساله انتقال آب سنگین نیز مطرح شد و صالحی گفت به خاطر گزارش اخیر آژانس و طرح بهانه 100 کیلوگرم آب سنگین مازاد ایران، از آمانو گلایه‌هایی مطرح کرد. این اظهارنظر صالحی و نیز مانور گسترده رسانه‌های غربی درباره سفر آمانو به تهران نشان می‌دهد برخلاف انتظارات رایج در ایران، در متن سفر آمانو به تهران، موضوع نقض برجام توسط اوباما و رصد واکنش ایران به این نقض عهد، مهم‌ترین مساله یا ماموریت یا دغدغه یوکیا آمانو نبوده است و او بر اساس تعهدات برجامی ایران، پیگیر مساله 100 کیلو آب سنگین مازاد و خروج آن از ایران نیز بوده است. با این حال اما هرچه باشد مساله پیشران‌های دریایی هسته‌ای که در گفت‌وگوی مقامات دولت ایران با آمانو مطرح شد، در صورت وجود اراده‌ای محکم و نه صرفا یک اراده تبلیغاتی، می‌تواند یک پیام مهم برای طرف مقابل یعنی آمریکا باشد. پیامی که علی‌اکبر صالحی می‌گوید طرف مقابل آن را گرفته است.
روحانی: اعتماد دنیا به آمریکا کم می‌شود
حسن روحانی در دیدار یوکیا آمانو از نقض برجام توسط اوباما انتقاد کرد و گفت این روند باعث بی‌اعتمادی دنیا به دولت آمریکا خواهد شد.
او پایداری برجام را در گرو پایبندی تمام طرف‌ها به تعهدات‌شان دانست و تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران تا زمانی که طرف‌های مقابل به تعهدات خود در برجام پایبند باشند، به تعهدات خود عمل خواهد کرد. رئیس‌جمهور افزود: اقدامات اخیر آمریکا بویژه تمدید قانون «آیسا»، مغایر برجام است. روحانی تأکید کرد: مسیری که آمریکا در قبال ایران در پیش گرفته، موجب کاهش اعتماد جهانی نسبت به دولت آمریکا خواهد شد. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید به وظایف خود در راستای پایداری برجام عمل کند، گفت: گزارش‌های آژانس باید فنی و بی‌طرفانه باشد و انتظار داریم آژانس در زمینه همکاری‌های فنی، کسب فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و تجارت هسته‌ای نیز به وظیفه خود بخوبی عمل کند.
صالحی: طرف پیام را گرفت
اما توضیحات علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی درباره محتوای دیدارش با آمانو قابل تامل بود.
صالحی پیش‌ازظهر دیروز پس از دیدار و گفت‌وگو با یوکیا آمانو در محل این سازمان و در جمع خبرنگاران گفت:  درباره آب سنگین، اورانیوم‌های غنی‌شده و ذخایر آن، تحقیق و توسعه و دیگر مطالب با آقای آمانو صحبت کردیم. وی ادامه داد: با توجه به فرمان روحانی به سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه درباره محتوای آن فرمان هم صحبت شد، بویژه درباره پیشران‌ها صحبت‌هایی داشتیم که به چه صورت این کار انجام می‌شود و چه تعهداتی ما در قبال آن در چارچوب آژانس خواهیم داشت. رئیس سازمان انرژی اتمی درباره حضور آمانو در تهران گفت: 2 هفته پیش که من برای شرکت در اجلاس امنیتی هسته‌ای در وین بودم، جلسه‌ای با آقای آمانو داشتیم که آنجا اظهار داشتند علاقه‌مند هستند به ایران بیایند و من گفتم باشد و بعد از بازگشت به ایران بررسی می‌کنم و براساس تقاضای خودشان ما از آقای رئیس‌جمهور اجازه گرفتیم و وقتی را تعیین کردیم که ایشان به ایران آمدند. رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره دستور رئیس‌جمهور برای تحقیق و تولید پیشران‌ها و اینکه در دیدار با آمانو این بحث مطرح شد، گفت: درباره این موضوع 3 ماه فرصت داریم که این مساله را بررسی کنیم و این مساله ساده‌ای نیست که بخواهیم امروز تصمیم بگیریم و فردا عملیاتی کنیم.
وی توضیح داد: این بحث بسیار مهم فنی است ولی به طور معمول غنای این محرک‌ها از 5 درصد کمتر و تا 90 درصد هم هست و این بسته به نوع محرک دارد که برای چه منظور و مدت زمانی استفاده شود، مثلا شما تعویض سوخت را طولانی بکنید، غنا بالا می‌رود و اینها مطالب تخصصی و فنی است که ما قطعا در چارچوب برجام و در چارچوب موافقتنامه‌های پادمانی آنها را انجام خواهیم داد و خارج از آن کاری انجام نخواهیم داد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توانیم این اقدام ایران را اقدامی متقابل با اقدام آمریکا تلقی کنیم؟ گفت: به هر حال دست ایران بسته نیست و پل‌های پشت سرش را خراب نکرده و ما هر اقدامی که مقتضی باشد و مسؤولان نظام تصمیم بگیرند، برای عملیاتی کردن آن آمادگی داریم. صالحی ادامه داد: ما در شرایطی هستیم که طرف مقابل متوجه پیام ما شده و می‌داند پیام ما پیامی جدی است. رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که آیا اقدام ما طرف مقابل را از اقدام نقض برجام خود منصرف می‌کند یا خیر و بازدارندگی لازم را دارد؟ گفت: طرف مقابل پیام ما را گرفته و شما به همین میزان بسنده کنید و مطمئن باشید آنچه من می‌گویم حساب شده و دقیق است. معاون رئیس‌جمهور در ادامه درباره موضع آمانو درباره تصمیم ایران برای طراحی و تولید پیشران هسته‌ای گفت: با آمانو مروری بر تمام توافقاتی که تاکنون داشته‌ایم کردیم و نظرات خود را دادیم و آنها هم نظرات خود را به ما گفتند و گله‌های خود را نیز مطرح کردیم. یکی از گله‌های ما این بود که 130 تن آب سنگینی که در گزارش گفته شده 100 کیلو اضافه شده و گفتم در مقابل 130 هزار کیلو 100 کیلو اصلا معنا دارد! این نشان می‌دهد مقداری باید دقت شود. وی افزود: در برجام آمده ما تولید بیش از 130 تن آب سنگین را در معرض فروش برای خریدار بالقوه بین‌المللی قرار دهیم و این عین عبارت برجام است، پس ما می‌توانیم بیش از 130 تن داشته باشیم و آن را در معرض فروش قرار می‌دهیم و این را گفته‌ایم و این مسائل دیگر حل شده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: سفر آمانو سفر بسیار مهمی است، چرا که ایشان از مقامات مختلف ما شرایط ایران را برای برپا نگه داشتن برجام خواهد شنید. وی افزود:‌ ما بارها اعلام کرده‌ایم و مقام معظم رهبری هم فرموده‌اند ما به عهدی که بسته‌ایم وفادار خواهیم ماند و ناقض عهد نخواهیم بود، مگر اینکه طرف مقابل اقدام به این کار کند و هرکدام از این مطالب هم پیام روشنی دارد.
صالحی در ادامه همچنین در پاسخ به این سوال که آیا هدف از سفر آمانو، آوردن پیامی از سوی آمریکا بود؟ گفت: خیر! ما درباره پیشران‌ها به طور مفصل صحبت کردیم؛ اینکه اگر برای مقاصد تجاری باشد به یک گونه و اگر برای مقاصد نظامی باشد به نحو دیگری است و چارچوب توافقنامه پادمانی تعیین می‌کند چه چارچوبی باید باشد و ما قطعا در چارچوب آن شرایط عمل خواهیم کرد.
آمانو با ظریف دیدار کرد
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علاوه بر دیدار با روحانی و صالحی، با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.  یوکیا آمانو بعدازظهر دیروز با حضور در وزارت امور خارجه با محمدجواد ظریف دیدار و درباره آخرین وضعیت توافق هسته‌ای و اجرای برجام گفت‌وگو و تبادل نظر کرد.
 

آمانو: راضی‌ام
با وجود انتقادات ایران نسبت به نقض برجام توسط دولت آمریکا، یوکیا آمانو که براساس توافق طرفین در توافق هسته‌ای، داور اجرای تعهدات طرفین است، می‌گوید از روند اجرای برجام راضی است. یوکیا آمانو پس از پایان رایزنی‌هایش با صالحی در جمع خبرنگاران حضور یافت و گفت: از روند برجام راضی هستم و ایران به تعهدات خود عمل کرده است. مدیرکل آژانس بار دیگر با ذکر این نکته که از روند اجرای برجام راضی هستم، اظهار داشت: امیدوارم این روند ادامه یابد.

الکساندر لاورنتیف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه دیروز به تهران سفر کرد تا پیش از نشست سه‌جانبه وزرای خارجه و دفاع ایران، روسیه و ترکیه درباره آخرین تحولات سوریه، مشورت‌های لازم را با مقامات جمهوری اسلامی ایران انجام دهد. به گزارش «وطن امروز» نماینده ولادیمیر پوتین دیروز با علی شمخانی، هماهنگ‌کننده اقدامات سیاسی، نظامی و امنیتی ایران با سوریه و روسیه و علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل دیدار و گفت‌وگو کرد.  او در دیدار با دبیر شورایعالی امنیت ملی ضمن تبیین رویکردهای روسیه پس از آزادسازی حلب، دیدگاه‌های مسکو برای افزایش هماهنگی‌های نظامی، امنیتی، سیاسی و میدانی در سوریه را تشریح کرد.  علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان در این دیدار با اشاره به دستاوردهای ارزشمند ارتش سوریه در آزادسازی شهر استراتژیک حلب که حاصل ابتکار عمل ایران، روسیه، سوریه و جبهه مقاومت بود، اظهار داشت: آزادسازی حلب موجب شد بار دیگر سیاست‌های غرب و حامیان منطقه‌ای آنان در ایجاد و پشتیبانی از تروریسم و دفاع همه‌جانبه سیاسی، رسانه‌ای و نظامی از عناصر شکست‌خورده تکفیری در معرض نگاه و قضاوت افکار عمومی جهان قرار گیرد. دبیر شورایعالی امنیت ملی با یادآوری بدعهدی آمریکا و برخی کشورهای منطقه‌ در مذاکرات قبلی مربوط به آتش‌بس بر ضرورت ایجاد و اخذ ضمانت‌های لازم برای استمرار آتش‌بس در حلب و فاصله‌گیری مسلحان از حومه این شهر تاکید کرد و اظهار داشت: مجموعه ظرفیت‌های موجود باید برای تقویت امدادرسانی به مردم رنج‌کشیده حلب و ایجاد شرایط امن همراه با خدمات ضروری برای حضور ساکنان با محوریت دولت سوریه بسیج شود. شمخانی با اشاره به تجربه موفق همکاری‌های مشترک میان دولت‌های ایران، روسیه و سوریه در مبارزه با تروریسم و حامیان آنها افزود: با توجه به افزایش پیچیدگی‌های سیاسی و نظامی بحران سوریه و ضرورت اتخاذ راهکارهای مشترک برای مدیریت شرایط پیش رو افزایش رایزنی مقامات 3 کشور در سطوح مختلف اجتناب‌ناپذیر است. علی‌اکبر ولایتی نیز پس از دیدار نماینده ویژه پوتین، توضیحاتی درباره محتوای این دیدار مطرح کرد. مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل گفت: قبل از ملاقات وزیران دفاع و امور خارجه ایران، روسیه و ترکیه آقای لاورنتیف فرستاده ویژه رئیس‌جمهور روسیه مطالبی را که لازم است به اطلاع جمهوری اسلامی ایران برسد منتقل می‌کنند و این، زمینه‌ساز توفیق گردهمایی است که بین ایران و روسیه انجام می‌شود. علی‌اکبر ولایتی افزود: سرعت تحولات منطقه به صورت عام و سوریه به طور خاص اقتضا می‌کند دو کشور ایران و روسیه که دارای روابط راهبردی با یکدیگر هستند، مشورت‌هایی با فواصل نزدیک داشته باشند. وی اضافه کرد: دلیل این امر نیز این است که هر دو کشور به شکلی جدی از دولت و ملت سوریه حمایت می‌کنند. ولایتی در ادامه با اشاره به پیروزی حلب اظهار داشت: این مشورت‌ها بویژه پس از پیروزی حلب لازم است زیرا این پیروزی مهم است اما کافی نیست. رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: این نوع رفت‌وآمدها و پیام‌هایی که بین 2 کشور ایران و روسیه رد و بدل می‌شود برای هماهنگی هر چه بیشتر بین حوزه‌های سیاسی، منطقه‌ای، بین‌المللی و دفاعی ضروری است.  ولایتی در ادامه با اشاره به دیدار وزرای خارجه و دفاع ایران، روسیه و ترکیه اظهار داشت: در آینده نزدیک این وزیران با یکدیگر در مسکو ملاقات خواهند کرد. وی گفت: استمرار این همکاری بسیار ضروری است اگرنه ممکن است با طراحی آمریکاییان، اروپاییان و همچنین برخی متحدان منطقه‌ای آنها، از سازمان ملل تا جاهای دیگر این پیروزی‌ها از هر طریق ممکن خنثی شود.
 

گروه اقتصادی: نامه عباس آخوندی به رئیس صداوسیما و طلبکار شدن وی بعد از حادثه برخورد 2 قطار در سمنان شگفت‌انگیز نیست، چرا که رویه دولتی‌ها منحرف کردن افکار عمومی و پرداختن به حاشیه به جای متن است. به گزارش «وطن‌امروز»، وزیر راه‌وشهرسازی روز شنبه در نامه‌ 1100 کلمه‌ای خود به رئیس رسانه ملی ادعا کرده بخش‌های مختلف خبری گزارش کمیسیون عمران مجلس درباره حادثه برخورد 2 قطار در سمنان را تحریف کرده‌اند و با همین بهانه خود را تلویحا مبرا از هرگونه اشتباهی در این زمینه دانست. آخوندی حتی در این نامه طلبکارانه نیز هیچ‌گونه توضیحی درباره اشتباهات مدیریتی که باعث رخ دادن این فاجعه شده نداده و به صورت آشکار از اشتباهات احتمالی رسانه‌ای، کوه بزرگی ساخته و تقصیرها را بر گردن رسانه ملی انداخته است. به نظر می‌رسد عباس آخوندی که با یک نامه جنجالی در زمینه حادثه برخورد 2 قطار طلبکار می‌شود قصد دارد اذهان را منحرف کرده و موضوع استیضاح خود را تحت‌الشعاع قرار دهد اما وی این کار را به صورت ناشیانه انجام داده است، چرا که گزارش کمیسیون عمران مجلس کاملا بی‌طرفانه و منطبق با واقعیت و علیه وزارت راه‌وشهرسازی بوده است. برای روشن شدن موضوع به چند موردی که آخوندی در نامه عجیب  خود عنوان کرده اشاره می‌کنیم.
عباس آخوندی در نامه خود نوشته است: «خبر ۱۴ شبکه یک اینطور شروع ‌شد که اظهار نظر مشاور رئیس‌جمهور و اعلام علت سانحه یک اظهارنظر شخصی بوده ‌است. آقای مهندس ترکان پیش از این، به عنوان سرپرست تیم بررسی‌کننده سانحه از سوی معاون اول رئیس‌جمهور صحت عملکرد سیستم را براساس بررسی‌هایی که این تیم انجام داده بودند اعلام کرده بود. خبر با برجسته‌سازی این موضوع می‌خواهد این قضاوت را سست کند، غافل از آنکه همین گزارش نیز صحت کارکرد سیستم را تایید می‌کند». وزیر راه به صراحت اعلام می‌کند گزارش کمیسیون عمران صحت کارکرد سیستم را تایید می‌کند در حالی که به هیچ عنوان چنین اتفاقی رخ نداده است. کمیسیون عمران مجلس در گزارش خود به صراحت اعلام می‌کند: «اگر چه عنوان می‌شود سامانه کنترل اتوماتیک قطار (ATC) در این سانحه درست عمل کرده است اما توجه به نکات زیر نشان می‌دهد غیر از راهبر قطار و اپراتورها و کنترلرها، طیف وسیعی از کارکنان و مدیران در بدنه شرکت راه‌آهن و بخش خصوصی وابسته در این سانحه و خسارات آن سهیم و مقصر هستند:
1- محور تهران- مشهد به‌عنوان پرترافیک‌ترین محور ریلی کشور به‌منظور افزایش سرعت و ظرفیت و حذف خطای انسانی به‌عنوان پایلوت اولیه ATC تعیین و اجرایی شده است اما روزانه شاهد تردد تعداد زیادی از قطارهای فاقد ATC شامل قطارهای باری، ترنست‌ها، ریل‌باس‌ها، وسایل نقلیه خطی و... هستیم که این دوگانگی تردد با سامانه و بدون سامانه نه‌تنها منجر به حذف خطای انسانی نشده بلکه موجب سردرگمی و توسعه خطای انسانی نیز شده است به‌طوری‌که سوابقی وجود دارد مبنی بر اینکه خطاهای انسانی سانحه‌آفرین زیادی به علت همین دوگانگی به‌ وقوع پیوسته که خوشبختانه منجر به سانحه نشده است.
2- رجوع به دفاتر خرابی ATC و خرابی علائم الکتریکی نشان می‌دهد در مدت اجرای پروژه بیش از 2000 بار دستور خاموشی ATC ثبت شده و خاموش کردن این سیستم تبدیل به یک رویه عادی و موجب بی‌اطمینانی کاربران به این سیستم کنترلی شده بود.
3- مقررات سیر و حرکت و دیگر ضوابط حاکم دارای نقاط ضعف، تضاد و دوگانگی و همچنین اختیاراتی جهت خاموش کردن ATC است. به‌عنوان ‌مثال اینکه یک اپراتور غیرمسؤول بتواند بدون وجود لایه‌های کنترلی مؤثر، تصمیم به خاموش کردن سیستم کنترل قطار بگیرد و اجرا هم بشود یا اینکه راهبر قطار اختیار قانونی داشته باشد که شخصاً نسبت به خاموش کردن سامانه کنترل قطار اقدام کند، از نمونه ایرادهای مقرراتی است.
4- شرکت مهاران به‌عنوان تولید‌کننده داخلی تجهیزات و مجری ATC تحت کنترل هیچ مرجع فنی ذی‌صلاحی قرار نداشته و به نظر می‌رسد شرکت راه‌آهن نیز توان فنی لازم برای نظارت بر این مهم را ندارد لذا ضمن حمایت از فناوری‌های بومی شده، لازم است این مهم در کنار موارد گسترده ثبت‌شده از توقف عملکرد سامانه کنترل قطار مورد بررسی جدی‌تر قرار گیرد».
شلوغ‌بازی برای جواب ندادن!
عباس آخوندی به بهانه اشتباه در انتشار گزارش کمیسیون عمران مجلس حاضر شده در مقام وزیر راه‌وشهرسازی نامه‌ای به رئیس رسانه ملی بنویسد تا با توجه به انتشار چنین نامه‌ای در چنین سطحی ورق را به سود خود برگرداند، در حالی که همین گزارش کمیسیون عمران نشان می‌دهد ضعف مدیریتی فراوان در وقوع فاجعه تصادف 2 قطار تاثیر زیادی داشته است.
مثلا در یکی از بندهای گزارش کمیسیون عمران مجلس آمده است: «به‌رغم اینکه مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی به‌عنوان معاون وزیر، مقام سیاسی و مستثنا از انتخاب حرفه‌ای شناخته می‌شود اما بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از انتصاب‌های کلیدی و مناصب حرفه‌ای راه‌آهن یا مغایر با قانون و تخلف بوده یا براساس تجربه، تخصص مرتبط و رعایت ارتقای سلسله مراتبی نبوده و این مهم موجب کاهش تعلق سازمانی، تبعیض اداری و کاهش انگیزه و عملکرد شده است. از طرفی مشاغلی مانند متصدیان ترافیک که مجری و کنترل‌کننده نحوه اجرای مقررات بوده و نتیجه عملکرد آنها منجر به تأمین امنیت جانی مسافران می‌شود، به ‌عنوان‌ مثال مشاغل حساس مورد توجه قرار نگرفته و از این نظر نیازمند رسیدگی و برخورد با متخلفان است». یا در دیگر بند این گزارش آمده است: «برودت هوا به‌عنوان علت توقف قطار تبریز- مشهد اعلام شده است، در حالی‌که امروز از کار افتادن قطار در چنین دماهایی به ‌هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست و از آنجا که ضرورت داشته است قطار قبل از حرکت از نظر به همراه داشتن تجهیزات فنی سالم و کافی برای مقابله با شرایط سرد، کنترل شده و مجوز حرکت داده شود، لازم است عملکرد مسؤولان کنترل قطار بررسی شود و در تعیین سهم قصور مورد توجه قرار گیرد». همچنین در یکی از بندهای گزارش کمیسیون عمران مجلس نوشته شده: «بررسی‌ها نشان می‌دهد تلفات جانی ناشی از ضربه اول بسیار کم بوده اما شرایط تشدیدکننده‌ای مانند نبود جاده دسترسی، امداد و نجات نامطلوب و دیرهنگام، کمبود تجهیزات لازم در واگن‌ها مانند اطفای حریق و چکش شکستن شیشه، بکارگیری مواد غیراستاندارد و قابل اشتعال در بازسازی واگن‌ها، فرسودگی و آسیب‌پذیری واگن‌ها، وجود نقاط کور مخابراتی و رادیویی در مسیر خطوط ریلی بالاخص در محل سانحه و... منجر به افزایش تلفات سانحه شده که باید در شناسایی متخلفان و مقصران و برخورد قانونی و قضایی مورد توجه قرار گیرد».
عباس آخوندی به هیچ کدام از این ابهام‌ها پاسخ نمی‌دهد. پاسخ نمی‌دهد که چرا باید سرما یک قطار را از کار بیندازد؟ پاسخ نمی‌دهد چرا سیستم کنترل اتوماتیک قطار، قطار اولی را از کار انداخته بود و اصلا مشکل قطار اول چه بود؟ پاسخ نمی‌دهد چرا بارها و بارها سیستم هوشمند کنترل قطار، قطارهای مسیر تهران- مشهد را از کار می‌انداخته و متصدیان قطارها مجبور به گرم کردن سیستم بودند؟ چرا تجهیزات قطار اول ضعیف بود و وسایل ایمنی کافی در قطار اول وجود نداشت که بسیاری از قربانیان زنده زنده بسوزند؟ چرا جناب وزیر درباره انتصاب‌های بسیار که در گزارش کمیسیون عمران به صراحت گفته شده پاسخی نمی‌دهد؟ چرا مسؤولان دولتی این همه از شرکت مجری سیستم کنترل هوشمند قطار حمایت می‌کنند و قصد دارند این سیستم را مبرا از هر گونه اشتباهی بدانند در حالی که حتی در این حادثه این سیستم نیز نقش محوری داشته و باعث افزایش خطای انسانی شده است؟
 گویا آخوندی قصد ندارد به این سوالات پاسخ دهد و فقط منتظر یک بهانه است تا با فریاد زدن، مانع شنیده شدن حقیقت شود اما این بار فرق می‌کند، چرا که فریاد قربانیان حادثه هفت‌خوان بسیار رساتر از بهانه‌جویی وی است.

حسین قدیانی: از یک زاویه، می‌بینم که اتفاقا خوب شد «جلال» نیست والا باید «غرب‌پرستی» را هم می‌نوشت! «غرب‌پرستی» چیزی سوای «غرب‌زدگی» است! غرب برای انسان غرب‌زده، اگرچه عزیز و دوست‌داشتنی است لیکن انصاف بدهیم؛ نه تا آن حد که جای «خدا» را بگیرد! سخن من در این یادداشت، درباره کسانی است که کیلومترها آن سوتر از دوستی استکبار، رسما به ورطه «استکبارپرستی» افتاده‌اند! عنصر استکبارپرست، یک‌جا و فقط یک‌جا اگر بخواهد به جناب روحانی نقد وارد کند، آنجاست که رئیس‌جمهور، تمدید تحریم‌ها را نقض آشکار برجام می‌خواند! نمی‌دانم این چند روز اخیر، سرمقاله این روزنامه‌های زنجیره‌ای را خوانده‌اید یا نه، ولی در صورت مطالعه حتم دارم صحه خواهید گذاشت بر آنچه «استکبارپرستی» می‌خوانمش! روزنامه‌نگار استکبارپرست، بر رئیس‌جمهور خرده می‌گیرد که چرا ذیل نقض برجام خواندن تمدید تحریم‌ها، آمریکا را متهم به عدم وفای به عهد می‌کند! بعد هم در کمال وقاحت، به آقای روحانی متذکر می‌شود که این نوع ادبیات از سوی سران کاخ سفید بی‌پاسخ نخواهد ماند! پس عناصری از این دست را اشتباه محض است که تنها «دوستان آمریکا» تلقی کنیم، بل زیبنده‌تر آن است «بندگان شیطان بزرگ» بخوانیم! مشتی شیطان‌پرست که حتی ناظر بر توافق برجام هم ذره‌ای حاضر نیستند قبول کنند بدعهدی کاخ سفید را، ولو آنکه اشاره به این بدعهدی‌ها نه از سوی «وطن امروز» که از سوی خود آقایان روحانی و ظریف صورت گرفته باشد! آنکه آمریکا را فقط دوست دارد، مثل هر دوستی دیگری، لاجرم یک حد و مرزی برای این دوستی می‌گذارد اما اینجا سخن بر سر جماعتی است که دشمن اگر با چماق تحریم و تمدید تحریم هم بر سر ملت بکوبد، باز حق را جانب اجانب می‌گیرند و با لحنی آمیخته با تمسخر، خرده بر رئیس‌جمهور می‌گیرند که چرا گفت تمدید تحریم‌ها نقض برجام بوده! بینی و بین‌الله این اگر پرستش آمریکا نیست، پس چیست؟ یعنی سران آمریکا، خودشان هم جایی اعتراف کنند به دشمنی با ملت ایران، اینجا هستند جماعتی که اساس این دشمنی را انکار کنند! یا مدعی شوند اگر هم خصومتی بوده، کاملا قانونی بوده و تعهدی نقض نشده! این خداپنداری کدخدا چنان غلیظ و پرمایه است که من یکی هیچ تعجب نمی‌کنم اگر دو فردای دیگر، یکی از این روزنامه‌های زنجیره‌ای بردارد در ستون سرمقاله خود بنویسد: «آمریکا حتی با تمدید تحریم‌های قدیمی و وضع تحریم‌های جدید هم خیر مردم ایران را می‌خواهد»! همین است دیگر! از نوک پا تا فرق سر، نه «غرب‌زدگی» که «غرب‌پرستی»! نقد به دولتمرد ارشد مملکت، نه به خاطر بیکاری و رکود؛ که چرا گفتی تمدید تحریم‌ها نقض آشکار برجام بوده! که چرا گفتی این کار آمریکا مصداق عهدشکنی است! که چرا با این ادبیات، سخن با خدای ما می‌گویی؟! حقیقت آن است که روزنامه‌نگار آمریکاپرست، ولو برای یک آن، حاضر نیست از محراب شیطان بیرون بیاید! من البته فکر نمی‌کردم عشق به مظهر مسلم استکبار می‌تواند آنقدر عمیق باشد که جماعت را «موحد» کند! آری! عاقبت، این هم نوعی «توحید» است؛ «نیست خدایی غیر از کدخدا!» توحید واژگون! کدخدا دشمنی هم کرد، باید دوستی دیده شود! و «باید»! چرا که بحث «تبعیت» است، آنهم از نوع بی‌چون و چرایش! «هرچه آن خسرو کند، شیرین بود»! ولو نقض برجام! ولو تمدید تحریم‌ها! رئیس‌جمهور هم به‌زعم این شیطان‌پرستان، باید مراقب حرف‌زدن خود باشد، چراکه کدخدا یعنی همان خدا، چیزی جز «خیر» برای بندگانش نمی‌خواهد! و با همین دیدگاه است که جماعت، از ست کردن لوگوی روزنامه خود با رنگ پرچم تروریست‌های تکفیری ابایی ندارند! اگر اول حامی داعش و سایر گروه‌های ضاله، شیطان بزرگ است، پس روزنامه‌نگار آمریکاپرست، چرا باید ترس داشته باشد از آرایش صفحه یک خود به نفع حرامیان؟! و چرا باید پرهیز کند از این تیتر که «سرتیپ حسین همدانی در سوریه کشته شد»؟! القصه! در ماجرای آزادی حلب هم، خیلی خوب این جماعت، آن روی آمریکاپرست خود را نشان داد!
 و نشان داد که حقیقتا خدایی جز کدخدا را به خدایی قبول ندارد! اگر آزادی حلب به دست مقاومت و از شر تروریست‌ها، کاری غیر از خواست خدای‌شان بوده، جماعت هم باید هماهنگ با کدخدا، این‌بار رنگ لوگوی قلب مریض‌شان را با منویات بت بزرگ، ست کنند! و اخبار را همان‌طور پوشش دهند که شیطان بزرگ می‌پسندد. طرفه حکایت اینجاست؛ در روز میلاد پیامبر خرمشهر و حلب و قدس، و قبل از سخنان مثل همیشه گهربار ولی امر مسلمین جهان، سؤال دقیقی طرح کرد جناب روحانی، آنجا که پرسید: «معلوم نیست چرا بعضی از این سران کشورهای منطقه، از آزادی حلب از شر تروریست‌ها شادمان نیستند؟!» باوری دارم ... و آن اینکه مایه ننگ است برای آدمی، اگر جماعت مغموم از شکست تروریست‌های حرامی، بخواهند ولو در مقام حرف، خودشان را طرفدار و در جناح او جا بزنند!
***
تهران، این ام‌القرای جهان اسلام، تقاطعی دارد به نام جلال و شیخ‌فضل‌الله! حرف‌ها بلکه پیام‌ها دارد این تقاطع، با هر که سر سوزنی وجدان و عرق ملی داشته باشد! اگر پیکر رنجور «شیخ شهید» برای «جلال‌آل قلم»، نشانه‌ای از «استیلای غرب‌زدگی» بود، برنتافتن یک جمله علیه آمریکا از زبان «شیخ دیپلمات» یعنی نهایت دریوزگی قلم به مزدان بت‌پرست در برابر بت مستی که این روزها هیچ حالش خوب نیست! آمریکا همان جایی است که حداقل برای 4 سال، مردمانش باید «ترامپ» را «رئیس‌جمهور» بخوانند! زمان جاهلیت، انصاف بدهیم که کلاس بت‌ها بالاتر بود! نه!‌ این قلم‌ها را باید گذاشت تا باز هم بنویسند! تا برای هیچ بت‌پرستی، هیچ آبرویی نماند، من که از سرمقاله زنجیره‌ای‌ها استقبال می‌کنم! زنجیره‌ای‌ها نشان دادند راز عدم تقیدشان به دین، عدم تعهدشان به این مردم و این سرزمین است! و گرایش به دین ندارند، چون اتفاقا «ملی‌گرا» نیستند! اگر با خواندن سرمقاله زنجیره‌ای‌ها، می‌بینید جماعت، «وجدان» ندارند، از آن روست که «قلم» گاه نقش «موریانه» را بازی می‌کند! بگذار بازی کند! بگذار بنویسند زنجیره‌ای‌ها که در عصر حکومت ترامپ بر آمریکا، خدایی جز کدخدا را نمی‌پرستند! این بار استثنائاً، تبر افتاده دست بت‌پرست! منتهای مراتب، گرم است، حالی‌اش نیست!

 

حملات تروریست‌های تحت امر سعودی‌ها به شهرک‌های شیعه‌نشین فوعه و کفریا و همچنین آتش‌زدن اتوبوس‌هایی که برای تخلیه بیماران، مجروحان و سالمندان در حال ورود به این مناطق بودند، این عملیات را با وقفه مواجه کرد. از آنجا که ارتش سوریه خروج باقیمانده تروریست‌ها از حلب را مشروط به تخلیه 4 هزار تن از اهالی فوعه و کفریا کرده بود، با کارشکنی مسلحان، اتوبوس‌های سبز حامل تکفیری‌ها و خانواده‌های‌شان نیز از مدخل راموسه بازگردانده شدند. با این وجود آخرین خبرها حاکی از آن است که دولت سوریه و حامیان خارجی تروریست‌ها مبنای توافقاتی جدید را برای ادامه عملیات مبادله تروریست‌ها و شهروندان گذاشته‌اند. به گزارش تلویزیون دولتی سوریه، طبق توافق صورت گرفته زیر نظر ترکیه و روسیه همراه با تایید دولت دمشق قرار بود در ازای خروج 1200 نفر از اهالی فوعه و کفریا در ریف ادلب، 1200 تکفیری مسلح از شرق حلب به سمت ادلب خارج شوند. همچنین در ازای 1200 تن دیگر از شیعیان شهرک‌های مزبور که 2 سال است تحت محاصره و زیر حملات ائتلاف تروریستی جیش‌الفتح (مورد حمایت ترکیه، عربستان و قطر) هستند نیز 1200 تروریست تحت محاصره در زبدانی در نزدیکی دمشق برای رفتن به ادلب مجوز خروج می‌گیرند. قرار بود این روند تخلیه موازی تا خروج 4 هزار سالمند، بیمار، مجروح و همراهان‌شان به اضافه خانواده شهدای فوعه و کفریا ادامه یابد. قرار بود از روز شنبه کاروانی متشکل از  ۵۰ دستگاه اتوبوس حلب را به مقصد این دو شهرک ترک کنند، پشت سر آنها نیز خودروهای وابسته به هلال احمر سوریه وارد گذرگاه اصلی شهرک فوعه شوند تا مجروحان و بیماران را منتقل کنند.  اما کارشکنی تروریست‌ها از همان آغاز مشخص شد و همان 5 اتوبوس نخست اعزامی بارها در مسافت 3 ساعته تا این دو شهرک در ایست‌های بازرسی تروریست‌ها متوقف شدند تا اینکه شنبه‌شب وارد گذرگاه اصلی به سوی مناطق شیعه‌نشین شدند و در حالی که حوالی ظهر دیروز 2 اتوبوس پیشاهنگ کاروان خودشان را به فوعه رسانده بودند، 3 اتوبوس دیگر در مدخل این شهرک هدف آرپی‌جی و شلیک تروریست‌ها قرار گرفته و به آتش کشیده شدند. گفته می‌شود یک امدادگر هلال احمر نیز در این حملات جان باخته است. همچنین شهرک‌ها بار دیگر آماج حملات خمپاره‌ای قرار گرفتند. این در حالی بود که مردم چشم انتظار در بازار فوعه تجمع کرده‌ بودند. گفته می‌شود اختلاف 2 گروه تروریستی احرارالشام (وابسته به عربستان) و جبهه النصره که فوعه و کفریا را تحت محاصره خود دارند، درباره اجرای توافق مزبور باعث شده که احرارالشام احتمالا با دستور مقامات سعودی برای بر هم زدن توافق به اتوبوس‌ها حمله کند. می‌توان گفت جا ماندن عربستان از معادلات و مذاکرات حلب، دلیل این کارشکنی بوده است.
 به گزارش تسنیم از حلب، دیروز ده‌ها دستگاه اتوبوس سبز‌رنگ که باقیمانده مسلحان را  از محله‌های شرقی شهر تازه آزاد شده  در سایه تدابیر امنیتی شدید ارتش سوریه خارج می‌کردند پس از ساعاتی از همان مسیر بازگردانده شدند، دلیل آن نیز نقض توافق از سوی تروریست‌ها یعنی خارج کردن سلاح‌های متوسط و سربازان اسیر ارتش سوریه همراه این کاروان بوده است. براساس این گزارش، روز گذشته کاروان اتوبوس‌های سبزرنگ از گذرگاه راموسه در جنوب غربی حلب گذر کرد در حالی که پشت سر آنها کامیون‌هایی مملو از گاردهای مسلح و خودروهای صلیب سرخ و همچنین نظامیان روس حرکت می‌کردند. اما ساعتی از خروج کاروان تروریست‌های اخراجی نگذشته بود که یکی از کاروان‌های مزبورکه به سمت منطقه الراشدین در شرق حلب حرکت می‌کرد در پی نقض توافق مزبور، ‌بازگردانده شد.
رسوایی بازداشت افسران ناتو در حلب
منابع نظامی درباره آخرین وضعیت اخراج تکفیری‌ها از حلب گفته‌اند که نیمی از آنها از طریق توافق به آغوش وطن بازگشته  و برخی غیرنظامیانی که تمایل داشتند به سمت خانواده‌های خود برگردند، تخلیه شدند و بقیه به ادلب فرستاده شدند. همچنین گروهی از تروریست‌ها شامل حدود 50 سرکرده گروه‌های تروریستی وابسته به کشورهایی همچون فرانسه، ‌آمریکا، عربستان سعودی و برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هم خارج شدند. این موضوع خبرهای اولیه مبنی بر بازداشت درجه‌داران ناتو در حلب توسط ارتش سوریه را تایید می‌کند. برخی رسانه‌های روس، روز شنبه فاش کرده بودند که جمعه گذشته جلسه محرمانه شورای امنیت برای  بررسی موضوع دستگیری افسران ناتو توسط نیروهای ویژه ارتش سوریه در یک پناهگاه متعلق به تروریست‌ها در شرق حلب تشکیل شده است. این یک رسوایی بزرگ برای ناتو و دولت‌های غربی و عربی و همین طور رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود که 14 افسر بازداشت شده متعلق به آنها بوده است. براساس ماده 9 اساسنامه شورای همکاری‌های نظامی آتلانتیک (ناتو)، افسران وابسته به آن حق شرکت در عملیات پوششی را ندارند اما یک بار دیگر پس از حوادث آگوست 2011 در طرابلس لیبی، ناتو در این باره رسوا می‌شود. برخی افسران دستگیرشده در صفوف تروریست‌های جبهه النصره در شرق حلب، کسانی هستند که متهم به 4 بار اقدام برای ترور اردوغان شده‌اند. اخبار این رسوایی توسط فارس شهابی، معارض خارج‌نشین سوری و اهل حلب منتشر شده است. به گفته او، دست کم 14 افسر ارشد عضو ناتو و کشورهای عربی و اسرائیل در یک پناهگاه اختصاصی این سازمان که در حلب کشف شده دستگیر شده‌اند که شامل یک آمریکایی، یک ترکیه‌ای، یک اسرائیلی، یک قطری، یک اردنی، یک مراکشی و 8 سعودی بوده‌اند. جز آنها تبعه‌های دیگری از کشورهای غربی و عربی نیز که با تروریست‌ها در حلب همکاری می‌کرده‌اند دستگیر شده‌اند. در حقیقت یکی از مهم‌ترین دلایل سروصدای تبلیغاتی سیاستمداران و رسانه‌های سلطه درباره عملیات آزادی شرق حلب، جلوگیری از رسوایی همدستی افسران ناتو، عربی و صهیونیست با تکفیری‌های جبهه فتح شام بود نه آن طور که وانمود می‌کردند، نگرانی برای جان غیرنظامیان. قرار است امروز در اجلاس مشترک روسیه و ناتو، سرنوشت افسران دستگیر شده ناتو بررسی شود، اگرچه برخی منابع می‌گویند که روس‌ها به نشانه حسن‌نیت آنها را همراه برخی سرکردگان تکفیری به ترکیه فرستاده‌اند. شورای امنیت سازمان ملل متحد دیروز همچنین درباره طرح پیشنهادی فرانسه با موضوع اعزام ناظر به حلب، رای‌گیری کرد آن هم در حالی که روسیه با اعزام ناظران غربی موافق نبود. «ویتالی چورکین» نماینده دائم روسیه در سازمان ملل، روز جمعه به شورای امنیت گفته بود «دمشق، بیش از یک بار تاکید کرده، آماده‌ است در مذاکرات (میان دولت و معارضان) شرکت کند».

نمایندگان مجلس کلیات لایحه برنامه ششم توسعه را تصویب کردند. به گزارش تسنیم، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی دیروز پارلمان که در 2 نوبت صبح و بعدازظهر برگزار شد، کلیات گزارش کمیسیون تلفیق درباره لایحه برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران را مورد بررسی قرار دادند. در جلسه دیروز 5 مخالف و 5 موافق کلیات لایحه برنامه ششم، نظرات خود را مطرح کردند و سپس محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه به عنوان نماینده دولت و حمیدرضا حاج‌بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق سخنرانی کردند. در نهایت بهارستان‌نشینان با 154 رای موافق، 76 رای مخالف و 8 رای ممتنع، کلیات لایحه برنامه ششم را تصویب کردند.
پاسخ لاریجانی به نوبخت
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه عصر دیروز پارلمان و در جریان بررسی کلیات لایحه برنامه ششم توسعه کشور در پاسخ به محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه که به عنوان نماینده دولت در صحن علنی مجلس در حال سخنرانی بود، گفت: مشکل اینجاست که دولت لایحه برنامه را به مجلس ارائه نکرد و آن چیزی که به مجلس ارائه کرد، تنها موادی از برنامه‌ ششم بود. در واقع اگر دولت به مجلس لایحه ارائه می‌کرد، وضع اینچنین نمی‌شد. وی با بیان اینکه بعضی فکر می‌کردند تدوین برنامه ششم از شؤون ریاست‌جمهوری است، اظهار کرد: این حرف در نظام ما مورد قبول واقع نشد. مقام معظم رهبری نیز سیاست‌های کلی برنامه ششم را ابلاغ و دولت را ملزم به ارائه برنامه کردند.
بی‌احترامی به مجلس
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه مجلس به زمان ارائه بودجه سنواتی التفات دارد، گفت: نوبخت با برخی اظهارنظرها به مجلس بی‌احترامی کرد. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی دیروز در تذکری آیین‌نامه‌ای با استناد به ماده 48 آیین‌نامه داخلی مجلس گفت: نماینده دولت در بحث‌هایی که درباره لایحه برنامه ششم داشت، به مجلس توهین کرد. وی ادامه داد: نوبخت زمانی که درباره ارائه لایحه برنامه ششم از سوی دولت به مجلس سخن می‌گفت، گفت مجلس التفاتی به زمان ارائه بودجه سنواتی به پارلمان نداشت. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: مجلس به این موضوع التفات داشته و سخنگوی دولت به مجلس بی‌احترامی کرد. پورابراهیمی ادامه داد: دولت سال گذشته بودجه را با تاخیر به مجلس ارائه کرد و با تاخیر نیز تصویب شد اما آقای نوبخت هیچ اشاره‌ای به این موضوع نکرد.
 

بهزاد شهبازی*: منطقه غرب آسیا همواره در تحولات سیاسی و اتخاذ استراتژی قدرت‌های جهانی از نقش و اهمیت فراوانی برخوردار بوده است اهمیت روزافزون منطقه غرب آسیا به لحاظ استراتژیک و ژئواستراتژیک در دیدگاه‌ها و استراتژی قدرت‌های جهانی بویژه ایالات متحده آمریکا در دهه‌های گذشته امری بدیهی و آشکار است. بررسی راهبردهای منطقه‌ای غرب خصوصاً ایالات متحده آمریکا در این منطقه حساس در دهه‌های اخیر و سال‌های گذشته و پیش رو حائز اهمیت فراوان است. برای بررسی این تنوع راهبردی در برهه‌های گوناگون بدون تردید باید به گذشته برگشت و طریقه شکل‌گیری ژئوپلیتیک غرب آسیا را مورد واکاوی قرار داد تا بتوانیم ریشه‌های این راهبردها را شناخته و به درک عمیق‌تری از مساله برسیم. جنگ اول جهانی پیامدهای مختلفی بر منطقه غرب آسیا برجا گذاشت. یکی از این پیامدها فروپاشی امپراتوری عثمانی «مرد بیمار اروپا» بود. دولت‌های انگلیس، فرانسه و روسیه بر خرابه‌های این امپراتوری ایستاده و آن را تقسیم کردند. سال 1916 میلادی یکی از سال‌های مهم غم‌انگیز آسیا و غرب آن است. در این سال نقشه جدید و ژئوپلتیک جدیدی برای منطقه طراحی و اجرا شد. طرحی که بدون توجه به نیاز‌های هویتی و قومی مردمان این مناطق اجرا شد و تا دهه‌های آینده و امروز بستر تنش‌های قومی و مذهبی را شکل داد. سر«مارک سایکس» نماینده دولت انگلستان و «فرانسوا پیکو» نماینده فرانسه با همراهی روسیه قراردادی را در 12 ماده به امضا رساندند که به قرارداد «سایکس- پیکو» معروف شد. براساس این قرارداد که بنیاد تمام منازعات قومی- مذهبی منطقه تا امروز بر پایه آن قرار دارد عراق، اردن و بخش‌هایی از فلسطین تحت کنترل انگلستان، سوریه و لبنان تحت سلطه فرانسه، همچنین بخش‌هایی از شمال عراق و شرق ترکیه به روسیه واگذار شد.  از دیگر پیامدهای جنگ بین‌الملل اول زمینه‌سازی برای تشکیل دولت یهود در سرزمین فلسطین بود. 2 نوامبر 1917 میلادی یعنی یک سال پس از عقد قرارداد از سوی آرتور جیمز بالفور، وزیر وقت خارجه انگلستان بیانیه‌ای خطاب به والتر روتشیلد، سیاستمدار یهودی‌تبار مجلس عوام انگلستان نوشته شد که در آن از موضع مثبت دولت بریتانیا برای «ایجاد خانه ملی برای یهودیان در سرزمین فلسطین» خبر داد. این بیانیه که به «بیانیه بالفور» معروف شد سرآغاز تلاش برای تاسیس کشور جعلی اسرائیل به شمار می‌رود که نهایتا منجر به تشکیل دولت صهیونیستی در درون مرزهای مسلمانان گشت. جنگ دوم جهانی باعث شد انگلستان، یکی از قدرت‌های وقت جای خویش را به قدرت نوظهوری به نام ایالات متحده آمریکا بدهد که تا دهه‌های بعد در منازعه‌ای نفسگیر با اتحاد جماهیر شوروی جنگی را رقم زدند که به جنگ سرد معروف شد. در دوران جنگ سرد، این دو ابرقدرت مطابق با تعاملاتی که در سطح کلان با یکدیگر داشتند تعاملات بین خود را در سطح مناطق تنظیم کرده و به اجرا درمی‌آوردند. آنها از هرگونه تلاش خارج از قاعده‌ای که می‌توانست منجر به به هم خوردن نظم و ترتیبات در منطقه شود و دو قطب جهانی را به رویارویی با یکدیگر بکشاند پرهیز می‌کردند و می‌کوشیدند رقابت‌های خود را به شکلی معقول و قاعده‌مند پیش ببرند. این وضعیت، نظمی را به نام «نظم دوقطبی» به وجود آورد(1) که تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ادامه یافت. با پایان جنگ سرد و خروج شوروی از دایره قدرت‌های بزرگ، خلأ قدرتی شکل گرفت که این خلأ فرصتی مناسب برای تعقیب اهداف و منافع به ایالات متحده آمریکا داد تا بدون هیچ مانع و عامل بازدارنده‌ای درصدد اجرای تام وتمام سیاست‌هایش برآید لذا دکترین منطقه‌ای آمریکا در این دهه در منطقه غرب آسیا، متاثر از جنگ‌های اعراب و اسرائیل طرح «خاورمیانه جدید» بود. این طرح که در دهه 1990 میلادی پیگیری شد و براساس مذاکرات صلح خاورمیانه شکل گرفت از مبانی و اصولی برخوردار بود که که از مهم‌ترین اصول آن می‌توان به مذاکرات سیاسی، به عنوان تنها راه حل مشکلات منطقه اشاره کرد که هدف این موضوع نیز سازش بین اعراب و اسرائیل در سطح منطقه بود(2). در واقع تز آمریکا در این برهه حفظ یکپارچگی ساختار سیاسی منطقه غرب آسیا است. اما در ابتدای هزاره سوم میلادی و براساس منافع و نیازهای منطقه‌ای آمریکا طرح «خاورمیانه بزرگ» تدوین شد. آنچه با عنوان طرح «خاورمیانه بزرگ» شناخته شد، اوایل سال 2004 میلادی و در نخستین سالگرد حمله نظامی آمریکا به عراق پا به عرصه وجود گذاشت. جورج بوش با اعلام این طرح که از سوی استراتژیست‌های آمریکایی تهیه و تدوین شده بود، هدف از اجرای آن را ایجاد دموکراسی و توسعه در خاورمیانه بویژه درکشورهای عربی اعلام کرد. پروژه خاورمیانه بزرگ دربرگیرنده سرزمین‌های حد فاصل شمال آفریقا تا مغولستان است اما شاه‌بیت این طرح درباره کشورهای کناره خلیج‌فارس و دریای خزر است که منبع انرژی جهان هستند. این طرح در موسسات و اندیشکده‌های آمریکایی از جمله موسسه امریکن اینترپرایز طراحی و به سیاستمداران ابلاغ شده است. موسسه امریکن اینترپرایز سال 1943 در واشنگتن دایر شد و زیر لوای نام‌هایی چون گسترش دموکراسی و آزادی قلم به ارائه انگاره‌ها و دستورالعمل‌هایی می‌پردازد. از افراد موثر و صاحب‌نام که در این موسسه فعالیت کرده‌اند می‌توان به لئو اشتراوس و هانا آرنت اشاره کرد. اندیشه لئو اشتراوس براین پایه فکری بنا شده است که دموکراسی غربی، با الهام از اندیشه‌های یونانی و تقسیم گیتی به خیر و شر نجات دهنده جهان است. بنابراین یا باید دموکراسی غربی بر جهان غلبه کند یا جهان در حالت بی‌روحی و بربریت باقی بماند. به زعم وی دموکراسی غربی حتی اگر لازم باشد باید به زور اسلحه در کشورهای جهان حاکمیت یابد.  مهم‌ترین اهداف آمریکا از طرح خاورمیانه بزرگ عبارتند از حفظ امنیت و بقای اسرائیل، انتقال آزادانه انرژی از خاورمیانه به غرب و کنترل منابع انرژی، جلوگیری از ظهور هژمونی منطقه‌ای چالشگر با آمریکا و تحکیم هژمونی آمریکا در نظام بین‌المللی. آمریکا چند سالی این راهبرد امنیتی را برای رسیدن به اهداف یادشده اجرا کرد ولی ادامه راه، بویژه پس از سال 2010 میلادی راهبردی جدید توسط ایالات متحده آمریکا دنبال گشت که تحلیلگران آن را بالکانی شدن منطقه غرب آسیا می‌دانند. اصطلاح بالکانی شدن به معنای تجزیه و تکه‌تکه کردن سرزمینی به کشورهای کوچک و متخاصم است آنچنان که در ناحیه بالکان اتفاق افتاد (سایت ویکی‌پدیا). براساس این راهبرد کشورهای بزرگ غرب آسیا باید به کشورهای کوچک تقسیم شوند تقسیم‌بندی نیز براساس قومیت و مذهب باشد.دقیقا همان اتفاقی که یک قرن قبل در قرارداد سایکس- پیکو افتاد. اقدامات آمریکا نیز این مهم را به اثبات می‌رساند البته در بعضی نقاط موفق به انجام این کار شده است و در نقاط دیگر با مشکلاتی چند دست به گریبان است. تقسیم سودان به دو کشور مسیحی و مسلمان سودان جنوبی و سودان در سال 2013 میلادی، از بین بردن قذافی در لیبی و ایجاد دولت شکننده و ضعیف در آن،  جنگ یمن و تلاش برای تبدیل این کشور به 2 بخش شمالی و جنوبی، حمایت از معارضان مسلح و شبه نظامیان کرد در سوریه جهت ایجاد 3 کشور سنی، شیعی و کرد و تلاش برای تقسیم عراق همانند کشور سوریه به 3 کشور شیعی، سنی و کرد از اقدامات آمریکا جهت بالکانیزه کردن منطقه غرب آسیاست. آمریکا اگر بتواند در این کشورها این برنامه‌های عملیاتی را به انجام برساند آن وقت توجه خود را به تجزیه 3 کشور دیگر و تاثیرگذار خواهد گذاشت: ایران، ترکیه و عربستان. البته این سیاست‌های آمریکا در منطقه با بازی بازیگرانی چند با مشکلاتی مواجه شده است یکی از این مشکلات، راهبردهای منطقه‌ای ایران و بعضی از همپیمانان از جمله روسیه است که توانسته این استراتژی آمریکا نتواند به طور کامل اجرایی گردد. اینکه ایران و روسیه چطور توانسته‌اند زمین بازی را عوض کرده و سیاست‌های آمریکا را به محاق برند در آینده به آن خواهیم پرداخت.
 پی‌نوشت
1- شفیعی عربی، میرعلی، اهمیت منطقه خاورمیانه و بررسی اجمالی طرح خاورمیانه بزرگ، مجله جغرافیا (جغرافیای فرهنگی)، شماره 23، پاییز 1387
2-قاسمی، حاکم فاز خاورمیانه جدید تا خاورمیانه بزرگ: تفسیر الگوی رفتاری آمریکا در خاورمیانه، نشریه زمانه، سال پنجم، شماره 44، اردیبهشت 1385
3- مرادی، عبدالله، آمریکا، ژئوپلیتیک سایکس- پیکو و تجزیه خاورمیانه، مرکز مطالعات راهبردی
*دانشجوی دکترای دانشگاه مفید
 

اسدالله خسروی: دولت در حالی رشد اقتصادی کشور را برای نیمه نخست سال 4/7 درصد اعلام می‌کند که خبرگان اقتصادی چنین رقمی را به دور از واقعیات می‌دانند، چرا که معتقدند آثار رشد اقتصادی باید برای مردم ملموس باشد. به گزارش «وطن امروز»، بانک مرکزی هر از گاهی با اعلام رشد اقتصادی و کاهش نرخ تورم اقتصاد کشور را گل و بلبل گزارش می‌کند در حالی که با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد کشور حدود نیمی از مراکز تولید تعطیل شده و بیش از 6 میلیون بیکار در کشور وجود دارد. آمارسازی با اعداد و ارقام شاخص‌های اقتصادی که البته با شیوه‌ها و مدل‌های خاص می‌توان پیشرفت و ترقی را با ترفند در بخش‌های مختلف جلوه داد، زمانی می‌تواند تا حدی کارساز واقع شود که مردم در شرایط خوب و مساعد اقتصادی باشند چرا که در این زمان شاید کمتر به بطن موضوع توجه کنند اما اکنون که بیکاری در کشور بیداد می‌کند و سفره مردم هر روز کوچک‌تر می‌شود و از طرفی صنعتگران و تولید‌کنندگان روزگار ناخوشی را سپری می‌کنند، به نظر می‌رسد آمار رشد اقتصادی بالا و کاهش نرخ تورم به‌صورت غیرواقعی را نباید در بوق و کرنا کرد. بانک مرکزی مدعی است براساس محاسبات مقدماتی انجام شده توسط اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، بر پایه آمار و اطلاعات واصله از مراجع آماری ذی‌ربط، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه و به قیمت‌های ثابت (100=1383)، در 6 ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، معادل 4/7 درصد رشد داشته است.
در این باره عضو انجمن اقتصاددانان ایران با بیان اینکه اعلام رشد اقتصادی 4/7 درصدی برای نیمه اول سال جاری از سوی بانک مرکزی غیرواقعی و آمارسازی است به «وطن‌امروز» گفت: از برنامه سوم توسعه به بعد تاکنون حتی در شرایط و مقاطع خوب اقتصادی کشور، رشد اقتصادی به بیش از 3 درصد نرسیده است و جای تعجب است که بانک مرکزی اکنون در شرایطی که اقتصاد کشور در تنگنای شدید قرار دارد رشد اقتصادی را 4/7 درصد اعلام می‌کند. دکتر محمدباقر صدری اعلام رشد اقتصادی 4/7 درصد برای نیمه سال جاری را با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد، معیشت سخت مردم، بیکاری گسترده جوانان و تعطیلی مراکز صنعتی و تولیدی را نوعی دهن‌کجی به مردم عنوان کرد و افزود: درک مردم از واقعیت‌ها بالاست، چراکه فقط 5 میلیون فارغ‌التحصیل مدرک به دست داریم و آنها می‌دانند که اعلام چنین درصدهایی برای رشد اقتصادی و تورم در این شرایط سخت اقتصادی منطقی نیست و هیچ مبنای علمی ندارد.
این اقتصاددان به اعلام نرخ تورم در دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: اگرچه دولت تلاش کرد تا نرخ تورم را کاهش دهد اما کاهش با شیب بسیار تند نیز نمی‌تواند به واقعیات نزدیک باشد از طرفی زمانی که رکود اقتصادی در کشور حکفرماست کاهش نرخ تورم هم در شرایطی که مردم آثار آن را لمس نمی‌کنند، منطقی به نظر نمی‌رسد. وی اعلام رشد اقتصادی 4/7 درصدی در نیمه اول سال جاری و تورم 7 تا 8 درصدی را نوعی عوام‌فریبی عنوان کرد و گفت: البته مردم به چنین آمارهایی اعتقاد ندارند زیرا نحوه محاسبه نرخ تورم بر مبنای قیمت 360 کالا در سال در نظر گرفته می‌شود که فقط 60 کالای مهم آن در زندگی مردم تاثیرگذار است و برخی از آنها شامل آب، برق، گاز، نان و لبنیات است که رشد قیمتی داشته و دارد. این در حالی است که اکنون قیمت خدمات نیز نظیر هزینه بهداشت و درمان، حمل‌ونقل و تحصیل بشدت بالا رفته است.
عضو انجمن اقتصاددانان ایران تصریح کرد اعلام نرخ شاخص‌های اقتصادی به صورت غیرواقعی نتیجه‌ای جز بی‌اعتمادی مردم به مسؤولان ندارد اما از آنجایی که دولت اواخر دوران مسؤولیت خود را می‌گذراند آمارسازی با شاخص‌های اقتصادی می‌تواند رنگ‌وبوی انتخاباتی داشته باشد.
رشد اقتصادی که مردم احساس می‌کنند با آمار 7/4 درصدی متفاوت است
عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه رشدی که مردم احساس می‌کنند، با آمار 4/7 درصدی متفاوت است، گفت: رشد اقتصادی یاد شده حاصل تولید نبوده و ناشی از درآمد نفت است. سیدحسن حسینی‌شاهرودی با اشاره به اعلام رشد 4/7 درصدی در نیمه نخست سال 95 از سوی بانک مرکزی گفت: اعلام رشد 4/7 درصدی اغراق‌آمیز است البته شاید با ورود پول‌های ناشی از فروش نفت چنین اتفاقی رخ داده باشد، چرا که در 6 ماه نخست سال جاری فروش نفت از مرز 2 میلیون بشکه گذشت، اما رشد حاصل از تولید نبوده و حاصل از درآمد نفت است. نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دلایل رشد باید تفکیک شده و شفاف‌سازی شود، افزود: در حوزه صنعت و تولید رشدی مشاهده نشده و اتفاق خاصی نیفتاده است و این آمار رشد ناشی از بازگشت پول‌های نفتی است و رشدی که مردم احساس می‌کنند، با آمارهای اعلامی متفاوت است. حسینی‌شاهرودی با اشاره به اینکه افزایش رشد و کاهش نرخ بیکاری در کف جامعه مشاهده نشده است، ادامه داد: نرخ بیکاری نباید بر مبنای تامین حداقل‌های معیشت یک شهروند باشد، اگر نرخ را پایین اعلام می‌کنند، به دلیل این است که مبنای کارکرد 2 ساعت در هفته را ملاک عمل قرار می‌دهند. وی یادآور شد: این 2ساعت کار حداقل‌های نیاز یک شهروند را نمی‌تواند تامین کند و نمی‌تواند معیار صحیح و درستی برای کاهش نرخ بیکاری باشد. نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه نگاه از خارج باید به سمت داخل برگردد، به خانه ملت گفت: حدود 3 سال و نیم نگاه ما به خارج بود تا برجام به سرانجام برسد اما متاسفانه این 3 سال ما را عقب نگه داشت، حال زمان آن فرارسیده که نگاه‌مان به داخل باشد و اگر از 3 سال پیش نگاه‌مان همراه به خارج به داخل هم بود، اکنون اتفاقات بهتری برای کشور رخ می‌داد.
 

روح‌الله روحانی: «حلب آزاد شد». در روزهایی که صحبت از نقض برجام و عدم پاسخ مناسب به آن است و «فتح الفتوح» روز به روز رو به زوال می‌رود و با خریدهای پرهزینه و ظاهرا شیک ولی «تقریبا هیچ» به آن تنفس مصنوعی می‌دهند، شنیدن آزادی حلب برای جبهه مقاومت و هر آنکه ذره‌ای از امنیت ملی فهم دارد بسیار شیرین و شادی‌آور است. اما پله قبل از آزادی حلب، اشغال آن توسط تروریست‌هاست؛ تروریست‌هایی که مهم نیست نام آنها داعش باشد یا احرارالشام، بلکه روش و منش آنها مهم است که نه برای اقامه «دموکراسی» که برای ایجاد تحولات عمیق ژئوپلیتیک در منطقه و جهان پا به میدان گذاشتند! فهم چگونگی آزادی حلب می‌تواند به راه‌حل رفع مشکلی به نام برجام کمک کند.
۱- رابرت اف کندی، وکیل آمریکایی و برادرزاده جان اف کندی، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در مقاله‌ای که پنجشنبه ۲۳ فوریه ۲۰۱۶ در سایت پلیتیکو منتشر شد، آورده است آمریکا پس از آنکه اسد از پروژه احداث خط لوله گاز دولت قطر حمایت نکرد، تصمیم به برکناری وی گرفت.
خلاصه‌ای از مقاله کندی به این شرح است: «جنگ ما علیه بشار اسد از اعتراضات صلح‌آمیز مردمی موسوم به بهار عربی در سال ۲۰۱۱ آغاز نشد، بلکه از سال ۲۰۰۰ و هنگامی که قطر پیشنهاد احداث خط لوله ۱۰ میلیارد دلاری به طول هزار و ۵۰۰ کیلومتر از طریق عربستان سعودی، اردن، سوریه و ترکیه را مطرح کرد آغاز شد».
میدان گازی پارس‌جنوبی (گنبد شمالی) -غنی‌ترین میدان گازی طبیعی در جهان- بین ایران و قطر مشترک است. گاز قطر تنها در صورتی می‌تواند به کشورهای اروپایی برسد که تبدیل به مایع و از طریق دریا حمل شود؛ مسیری که ظرفیت را محدود کرده و هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
خط لوله پیشنهادی، قطر را از طریق پایانه‌های توزیع ترکیه مستقیما به بازارهای اروپایی متصل می‌کرد. ترکیه از این طریق می‌توانست هزینه‌های ترانزیت را به جیب بزند. خط لوله مشترک قطر - ترکیه سلطه قطعی «کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس» بر بازارهای گاز طبیعی را موجب می‌شد و قطر، نزدیک‌ترین متحد آمریکا در جهان عرب را قوی‌تر می‌کرد. 2 پایگاه نظامی عظیم آمریکایی و مقر فرماندهی مرکزی آمریکا در خاورمیانه در کشور قطر واقع شده است.
اتحادیه اروپایی که ۳۰ درصد گاز خود را از روسیه تأمین می‌کند نیز از پیشنهاد خط لوله استقبال کرد، چرا که از این طریق می‌توانست به انرژی با قیمت ارزان‌تر دست یابد و از نفوذ سیاسی و اقتصادی پوتین رهایی پیدا کند. ترکیه که دومین خریدار بزرگ گاز روسیه است، برای پایان دادن به اتکای خود به رقیب دیرینه و تثبیت خود به عنوان مرکز انتقال پرسود سوخت آسیا به بازارهای اروپایی مشتاق بود.
خط لوله قطر می‌توانست برای عربستان سعودی با ایجاد پایگاهی در سوریه سودآور باشد. هدف ژئوپلیتیک عربستان این است که قدرت سیاسی و اقتصادی رقیب اصلی خود و متحد نزدیک بشار اسد یعنی ایران را محدود نگه دارد.
اما در این میان روسیه که ۷۰ درصد گاز خود را به اروپا می‌فروشد، خط لوله قطر ـ ترکیه را به عنوان تهدیدی برای موجودیت خود می‌دید. از نظر پوتین، خط لوله قطر توطئه ناتو برای تغییر وضع موجود، محروم کردن روسیه از تنها پایگاه خود در خاورمیانه، رکود اقتصاد روسیه و پایان دادن به قدرت نفوذ این کشور در بازار انرژی اروپا بود.
سال ۲۰۰۹ اسد اعلام کرد تفاهمنامه مجوز ایجاد خط لوله از طریق سوریه را امضا نمی‌کند. پس از آن، اسد بیش از پیش خشم کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را برانگیخت، چرا که او از «خط لوله اسلامی» که مورد تایید روسیه بود و از میدان گازی ایران از طریق عراق به سوریه و سواحل مدیترانه و بنادر لبنان کشیده می‌شد، حمایت کرد. این خط لوله اسلامی، ایران - و نه قطر را - تبدیل به تامین‌کننده اصلی بازارهای انرژی اروپا می‌کرد و نفوذ تهران در خاورمیانه و جهان را به طور چشمگیری افزایش می‌داد.
اسرائیل نیز همان‌طور که انتظار می‌رفت مصمم بود از ایجاد خط لوله اسلامی که باعث قدرتمند شدن هرچه بیشتر ایران و سوریه و احتمالا حزب‌الله می‌شد، جلوگیری کند.
گزارش‌های محرمانه از سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل، عربستان سعودی و آمریکا نشان می‌دهد همان زمان (۲۰۰۹) که اسد طرح خط لوله قطر را رد کرد، برنامه‌ریزان نظامی و اطلاعاتی به سرعت به این نتیجه رسیدند دامن زدن به شورش سنی‌ها در سوریه برای برکناری بشار اسد که با آنان همکاری نداشته است، راهکاری عملی برای دستیابی به هدف مشترک تکمیل خط لوله گاز قطر - ترکیه است».
۲- شکی نیست که سوریه دموکراتیک‌تر از عربستان و قطر است و باز شکی نیست که همان کسانی که قبلا توسط دولت‌های غربی تروریست خطاب می‌شدند، اکنون که نوبت به سوریه رسیده است تغییر نام داده‌اند و «جنگجویان یا مبارزان راه آزادی» نامیده می‌شوند.
بررسی بعد اقتصادی تراژدی سوریه به شفاف‌سازی موضوع کمک خواهد کرد. در واقع مساله اصلی تمام این کشورها و ائتلاف آنها علیه دولت سوریه، چیزی جز منابع انرژی و گاز طبیعی -که در حال تبدیل شدن به عمده‌ترین سوخت در قرن بیست و یکم است - نیست. قطعا غرب مسائل ژئوپلیتیک مرتبط با تولید، حمل‌ونقل و مصرف گاز را بیش از هر موضوع دیگری در راهبردهای خود مد نظر قرار می‌دهد.
در واقع دوگانه‌ای که غرب بر سر راه آن قرار گرفته این است که خط لوله گاز از کدام مسیر به اروپا برسد؟ از ایران به عراق و سواحل سوریه در دریای مدیترانه یا از قطر و عربستان سعودی به سوریه و ترکیه و سپس اروپا. اتحادیه اروپایی بخوبی می‌داند خطوط لوله ناباکو و ترانس آدریاتیک (TAP)، تنها به ذخایر گازی آذربایجان متکی است و این برای کنار زدن روسیه و قطع وابستگی گازی اروپا به این کشور کافی نیست، لذا اتحادیه اروپایی شدیدا تمایل دارد به منابع گازی واقع در خلیج‌فارس نیز دسترسی داشته باشد. سوریه یک حلقه اساسی از این زنجیره است و به دلیل نزدیکی استراتژیک دولت سوریه با ایران و روسیه، غرب پروژه تغییر رژیم را در این کشور به صورت جدی و با هر ابزار موجود دنبال می‌کند. جنگی که هم اکنون با سوریه به نام «دموکراسی» دنبال می‌شود، هدف اصلی آن نه دموکراسی، بلکه هدف‌های ژئوپلیتیک است.
۳- قرارداد کرسنت، قرارداد فروش گاز به شرکتی اماراتی است که اواخر دولت اصلاحات - اوایل دهه ۸۰ - به امضا رسید. مشکل قرارداد این بود که گاز به بهای بسیار اندک، به مدت ۲۵ سال و با شرایطی کاملا یک طرفه به نفع طرف مقابل باید به فروش می‌رسید. پس از مدتی مشخص شد این قرارداد به رغم یک طرفه و فاجعه‌بار بودن به لحاظ حفظ منافع ملی، به این جهت امضا شده است که برخی مدیران و مسؤولان نفتی با رشوه‌ای که از آقای حمید جعفر، طرف اماراتی این قرارداد گرفته‌اند، زمینه امضای آن را فراهم کرده‌اند. در این زمینه پای برخی مدیران نفتی دوره آقای زنگنه در میان است و البته پای آقازاده مشهور «م.ه» و دوست او یعنی عباس یزدان‌پناه یزدی که البته این دو معروف‌ترین دلالان نفتی دوره مدیریت زنگنه نیز به شمار می‌روند.
ایران با اطلاع از این موضوع و پس از رسانه‌ای شدن آن، در دادگاه لاهه طرح دعوا کرد که این قرارداد یک‌طرفه است و با فساد و تبانی امضا شده و بر این اساس قرارداد ملغی است.
دومین مرحله از این دادگاه در روزهای منتهی به رأی اعتماد آقای زنگنه در سال ۹۲ ادامه داشت تا اینکه با معرفی زنگنه و در دست گرفتن وزارت نفت توسط تیم قبلی، طرف مقابل (شرکت اماراتی) این بهانه را به دست آورد که ادعای فساد و تبانی در عقد قرارداد دروغ است، چون مجریان وقت قرارداد اکنون مدیران نفتی هستند و در کشور خود محکوم نشده‌اند. متأسفانه رأی دادگاه در دوره‌ای که آقای زنگنه دوباره مسؤولیت وزارت را به عهده گرفت به ضرر ایران شده است و به گفته آقای علی جنتی، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت تدبیر و امید، ایران باید حداقل 5/13 میلیارد دلار جریمه به طرف اماراتی پرداخت کند و به قرارداد نیز پایبند باشد!
گاز صادراتی مورد بحث در قرارداد کرسنت، گاز استخراج شده از میدان نفتی سلمان است که مخزنی مشترک بین ایران و امارات عربی متحده است و حجم گاز قید شده در قرارداد نزدیک به ۲۵ میلیون مترمکعب در روز است. امارات در همان ایام (زمان عقد قرارداد) نیز صادرکننده گاز بوده و روزانه نزدیک به ۱۴۰ میلیون مترمکعب، گاز تولیدی این شیخ‌نشین جنوب خلیح‌فارس در آن سال‌ها بوده است. بنابراین واضح است هدف از واردات گاز توسط امارات عربی متحده، نه مصرف داخلی و نه حتی سوآپ آن، که صادرات به بازار مصرفی دیگری بوده است.
همانطور که در بالا گفته شد «گاز قطر تنها در صورتی می‌تواند به کشورهای اروپایی برسد که تبدیل به مایع و از طریق دریا حمل شود؛ مسیری که ظرفیت را محدود کرده و هزینه‌ها را افزایش می‌دهد». این شرایط برای گاز صادراتی امارات نیز مترتب بوده است! لذا در صورت وجود امکانی برای صادرات از طریق خط لوله، قطعا گزینه مورد انتخاب امارات نیز بوده است.
۴- متأسفانه فساد، خیانت و ضرر سیاسی‌ای که از قبَل قرارداد کرسنت برای جمهوری اسلامی به ارمغان می‌آید فراتر از فساد و ضرر اقتصادی ناشی از آن است!
همزمانی قراردادی ۲۵ ساله با امارات به عنوان یکی از «کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس» -که به عنوان متحدان غرب به دنبال تأمین حداکثری گاز اروپا هستند- و پیشنهاد خط لوله قطر به سوریه، نشان‌دهنده پروژه‌ای پیچیده‌تر از یک قرارداد ساده اقتصادی است! پروژه‌ای که به واسطه غفلت(!) برخی رشوه‌بگیر حرامخوار، هدف از آن افزایش قدرت ژئوپلیتیک غرب و متحدان منطقه‌ای آن و ضعف و کاهش قدرت جمهوری اسلامی ایران و از دست دادن متحدان منطقه‌ای ایران است و هیچ بعید نبوده و نیست که به لطف رشوه بیشتر، برای پشتیبانی بیشتر این پروژه، قراردادهای مشابه دیگری خلق نمی‌کردند!
در دنیایی که برای کسب منافع اقتصادی و ژئوپلیتیک و در یک کلام، برای کسب قدرت در آن، جان صدها هزار نفر گرفته می‌شود، منطقه‌ای سالیان سال با بحران روبه‌رو می‌شود و تروریست‌هایی پرورش می‌یابند که تاریخ به خود ندیده است و هزاران فاجعه دیگر ابزاری برای رسیدن به قدرت در آن است، عده‌ای عامدانه یا غافلانه(!) پای قراردادی را امضا می‌کنند که عملا اهرم قدرت را از جمهوری اسلامی می‌گیرد و دست ایران را برابر دشمن خالی می‌کند و حتی این امکان را به طرف مقابل می‌دهد که گاز صادراتی ایران به امارات، از طریق خاک اردن به رژیم صهیونیستی نیز رسانده شود! چرا که سیاست رژیم صهیونیستی طی سالیان گذشته، در عین وجود منابع گازی در فلسطین اشغالی، واردات گاز از مصر و اردن به قیمت نازل بوده است!
واضح است «تنها» دلیل بحران و جنگ در سوریه موضوع خط لوله گاز نیست و اخیرا طبق اسناد ویکی‌لیکس فاش شده است سال ۲۰۰۶ و بعد از جنگ ۳۳ روزه و شکست اسرائیل از حزب‌الله لبنان، جلسه‌ای در «سفارت آمریکا» با حضور عربستان و اسرائیل برای ایجاد بحران در سوریه و برکناری اسد به دلیل حمایت از حزب‌الله برگزار شده و بعدا نیز «ترکیه و قطر» به آن پروژه اضافه می‌شوند و در واقع بحران سوریه از برهم نهی هر دوی این منافع برای غرب و در یک کلام برای کاهش قدرت جمهوری اسلامی در منطقه و جهان بوده است!
بارها از مسؤولان داخلی و رئیس‌جمهور قانونی سوریه، بشار اسد شنیده‌ایم و البته تکذیب آن را از کشورهای مرتجع عربی نشنیده‌ایم که قطر و عربستان به اسد پیشنهاد داده بودند دست از حمایت از ایران بردار، «کلید منطقه را به تو خواهیم داد»! اما دولت و ملت سوریه با مقاومت خود و به کمک «مقاومت» لبنان و حشدالشعبی عراق و مدافعان ایرانی و افغانستانی و با حضور روسیه و در یک کلام «برهم نهی» همه داشته‌های خود حاضر به این امر نشدند و با تمام ویرانی‌هایی که تمام دنیای غرب و مرتجعان عرب برای آنها به ارمغان آوردند، حلب را آزاد کردند. اما در جمهوری اسلامی ایران دولت و وزیر و آقازاده‌ای به خود اجازه دادند با امضای قرارداد ننگین کرسنت، در زمین حریف بازی کنند و دست برتر جمهوری اسلامی را در این «جنگ جهانی» خالی کنند! و البته جای تعجب هم ندارد چرا که اینان همان‌هایی هستند که امروز برجام را به این ملت تحمیل کرده‌اند!

 

نشست خبری جشنواره فیلم عمار، دیروز ـ یکشنبه 28 آذرماه ـ با حضور نادر طالب‌زاده، ‌ وحید جلیلی و سیدرسول منفرد در حسینیه هنر برگزار شد. به گزارش تسنیم، وحید جلیلی در این نشست گفت: در ادوار مختلف مردم کشور با جشنواره فیلم عمار چه در ایام 9 دی و چه در سایر ایام سال همراه بودند و امسال هفتمین سالی است که این جشنواره برگزار می‌شود. در این چند وقت فرصت پیدا شد تا چند اثر را مشاهده کنم؛ با صراحت می‌توان گفت امسال در جشنواره فیلم عمار با یک شگفتی روبه‌رو هستیم. سیدرسول منفرد، دبیر اجرایی جشنواره فیلم عمار نیز اظهار کرد: جشنواره فیلم عمار در یک سال گذشته اکران مردمی فیلم «هنگامه» را داشت و این اکران مردمی به صورت بلیت‌فروشی اختیاری صورت پذیرفت. این بلیت‌فروشی اختیاری به این صورت است که فیلم در مسجد، پایگاه‌های بسیج، خانه‌ها و... به نمایش در می‌آید و در آخر تماشاکننده فیلم هر چقدر که خود می‌تواند به صورت اختیاری پرداخت می‌کند. در این بلیت‌فروشی اختیاری اتفاقات خوبی افتاد و توانستیم فروش خوبی داشته باشیم؛ برای مثال خانم خانه‌داری در بندرعباس در یک روز اکران در خانه خود توانست حدود یک میلیون بلیت بفروشد. وحید جلیلی در ادامه این نشست گفت: امسال در هفتمین جشنواره فیلم عمار از ابوالقاسم طالبی و خانواده شهید خزایی، خبرنگار صداوسیما که در سوریه به فیض شهادت رسید تجلیل می‌شود، همچنین تجلیل ویژه‌ای از مجموعه زنان انقلابی صورت خواهد گرفت؛ زنانی که در طول نهضت حضرت امام خمینی(ره) نقش‌آفرین بودند، زنانی مانند خانم دباغ. امروز چالش سینمای ایران سازمان تولید نیست، بلکه سازمان تماشاکننده است. تعارف را کنار بگذاریم؛ جریان‌های رسانه‌ای توانسته‌اند با حمایت‌های بی‌شائبه‌ای که از آنها می‌شود سازمان خود را ایجاد کنند. فیلم‌هایی که از نظر محتوایی چیزی ندارند با حمایت شبکه‌های ماهواره‌‌ای به فروش میلیاردی دست می‌یابند. به جرأت می‌توانم بگویم امسال یکی از بهترین سال‌های سینمای انقلاب اسلامی بود، از فیلم «یتیم‌خانه ایران» گرفته‌ تا فیلم‌هایی مانند «سیانور» و «ایستاده در غبار» و «ابوزینب»؛ اینها هرکدام فیلم‌هایی هستند که ما در گذشته هر 15-10 سال یکبار می‌توانستیم در سینمای انقلاب اسلامی ببینیم. سپس نادر طالب‌زاده دبیر این جشنواره که به علت بیماری بسیار دیر به نشست رسیده بود، گفت: خیلی خوشحالم که در این دوره در جشنواره مردمی فیلم عمار حضور دارم. قدرت‌های بزرگ که به طرق مختلف در مقابل انقلاب اسلامی ایستادند در بسیاری از مواقع نتیجه عکس گرفتند؛ یکی از آنها داعش بود که برای‌شان نتیجه عکس داشت و حالا خودشان تفاوت آنچه را ایران به عنوان اسلام ناب از آن یاد می‌کند با آنها می‌بینند و می‌فهمند. ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا چندی پیش عنوان کرد حضور اخوان‌المسلمین در آمریکا غیرقانونی شود. در این شرایط ما نیاز به یک رسانه خوب داریم. این جشنواره محلی است برای تربیت نیروهای انقلابی که انقلاب اسلامی را در جهان معرفی و از درون نقد کنند. وی ادامه داد:‌ همواره شاهد بودیم حقوق ایران در بخش‌های مختلف پایمال شده است که یتیم‌خانه ایران به این موضوع می‌پردازد. در یتیم‌خانه ایران بدرستی از بازیگران خارجی در نقش خودشان استفاده شده است. ما باید برای اینگونه آثار جوسازی کنیم، 9 میلیون ایرانی در آن شرایط تلف شدند. این عدد مگر شوخی است! فیلمسازهای دیگر هم می‌توانند فیلم و آثار سینمای تکی بسازند اما حرف من این است که بحث‌های کلیدی و مهمی زمین مانده است. حقوق ایران نباید آنقدرها هم بی‌ارزش باشد. نمی‌فهمم چطور می‌توانید تا این اندازه منفعل باشید؟! آیا بعضی‌ها حرام خورده‌اند که زبان‌شان باز نمی‌شود؟