شاخص بورس در پایان معاملات دیروز ۱۷ آبان، با افت ۲۷ هزار و ۷۹۵ واحدی به یک میلیون و ۲۶۲ هزار و ۷۷۶ واحد رسید. همچنین شاخص کل هم‌وزن نیز با افت ۳۳۲۷ واحدی به ۳۷۱ هزار و ۵۵۷ واحد رسید. دیروز در بورس تهران ۴۳۰ هزار و ۷۴۴ معامله انجام شد؛ ضمن اینکه نمادهای فولاد، فملی، کگل، کچاد، پارس، شتران و وغدیر بیشترین تأثیر منفی را بر شاخص داشتند. 

گروه اقتصادی: همزمان با تصویب طرح معیشتی مجلس که می‌تواند یک گام مثبت در راستای بهبود شرایط اقتصادی خانواده‌های کم‌برخوردار و زیر بار تورم بیش از 40 درصدی باشد، دولتی‌ها با طرح موضوعات موهومی مانند تورم‌زایی این طرح‌ها در حال فضا‌سازی منفی در این رابطه هستند؛ موضوعی که به کرات توسط نمایندگان مجلس رد و تاکید شده این طرح احتیاج به هیچ منبع جدیدی در بودجه ندارد. این فضاسازی‌ها در راستای تحت فشار قرار دادن شورای نگهبان جهت تایید نکردن این طرح است، اینطور که پیداست دلیل اصلی مخالفت دولتی‌ها با این طرح سیاسی است و صرفا در لوای تبعات اقتصادی مطرح می‌شود. شاید اگر به جای نمایندگان مجلس، دولتی‌ها خودشان به جمع‌بندی در این رابطه رسیده بودند، حالا شاهد چنین اتفاقاتی نبودیم. 

به گزارش «وطن امروز»، طرح تامین کالاهای اساسی ابتدای آبان‌ماه توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب شد. طرح تامین کالاهای اساسی ۲ جامعه هدف دارد؛ اول 40 ‌میلیون نفری که درآمد حداقلی دارند، به ازای هر نفر 60 هزار تومان و دوم 20 میلیون نفر تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی و افراد معسر که برای هر نفر آنها 120 هزار تومان پیش‌بینی شده است. به طور کلی 60 میلیون شهروند ایرانی مشمول این طرح می‌شوند و باید از این یارانه حمایتی صرفا برای خرید کالاهای اساسی که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام خواهد شد، استفاده کنند. هزینه‌ اجرای این طرح 30 هزار میلیارد تومان برآورد و منابع آن هم در طرح آورده شده است. 

تصویب این طرح باعث انتقاد دولتی‌ها و اقتصاددانان نزدیک به دولت شد. آنها معتقدند منابع طرح، تحقق‌پذیر نیست و ممکن است دولت را در تنگنایی قرار دهد که مجبور شود اقدام به چاپ پول کند و متعاقب آن پایه پولی و نقدینگی افزایش یابد. کل منابع مورد نیاز طرح معیشتی مجلس ۳۰ هزار میلیارد تومان است؛ یعنی معادل 3/1 درصد کل نقدینگی ایجاد شده در طول فعالیت دولت روحانی. باید از مسؤولان دولتی پرسید چطور نسبت به ایجاد ۲۳۷۵ هزار میلیارد تومان نقدینگی در 7 سال اخیر نگران نبودید اما حالا نسبت به ۳۰ هزار میلیارد تومان منابع مورد نیاز طرح مجلس، این همه حساسیت به خرج می‌دهید؟ 

 

* محل تأمین منابع مشخص است، طرح موجب افزایش نقدینگی  نمی‌شود

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در این‌باره گفت: طرح تأمین کالاهای اساسی موجب افزایش نقدینگی نخواهد شد، زیرا دولت لازم نیست پول جدید خلق و منتشر کند، بلکه اعتبارات اجرای این طرح از محل واگذاری سهام شرکت‌های دولتی تأمین خواهد شد. جعفر قادری با انتقاد از هجمه برخی رسانه‌های دولتی نسبت به طرح تأمین کالاهای اساسی، گفت: برخی رسانه‌ها در چند روز اخیر هجمه‌های جدیدی را علیه طرح معیشتی مجلس آغاز کرده‌اند اما ادله و اظهارات این رسانه‌ها به هیچ‌وجه درست نبوده و مبتنی بر شاخص‌های اقتصادی نیست. وی ادامه داد: این رسانه‌ها اعلام می‌کنند با اجرای طرح تأمین کالاهای اساسی، دولت مجبور است حدود 30 هزار میلیارد تومان پول تازه چاپ و منتشر کند که این مساله موجب افزایش نقدینگی در کشور می‌شود اما این ادعا به هیچ‌وجه درست نیست، زیرا بر اساس طرح مجلس، دولت لازم نیست پول جدید خلق و منتشر کند، بلکه اعتبارات اجرای این طرح از محل واگذاری سهام شرکت‌های دولتی تأمین خواهد شد. وی گفت: رویکرد اخیر دولت و رسانه‌های حامی دولت و انتقادات آنها نسبت به طرح تأمین کالاهای اساسی، کاملا سیاسی است. در شرایط کنونی این سوال مطرح می‌شود که در تدوین طرح مذکور، دولت چطور با اختصاص اعتبار 25 هزار میلیارد تومانی برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان موافق بود اما با اختصاص اعتباری برای تأمین کالاهای معیشتی مردم مخالفت کرد؛ آیا اختصاص اعتبار 25 هزار میلیارد تومانی نقدینگی را افزایش نمی‌دهد که دولت موافق آن بود؟ قادری گفت: دولت علاوه بر موافقت با اختصاص 25 هزار میلیارد تومان برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، اعتبار 20 هزار میلیارد تومانی را نیز برای تکمیل پروژه‌های عمرانی در نظر گرفت، حال در شرایط کنونی رویکرد دولت و رسانه‌های حامی آن درباره تورم‌زا بودن طرح تأمین کالاهای اساسی بسیار تعجب‌برانگیز است. وی ادامه داد: دولت برای اجرا نکردن طرح تأمین کالاهای اساسی از هیچ اقدامی کوتاهی نخواهد کرد، از این رو کسی که ادعا می‌کند با اجرای طرح تأمین کالاهای اساسی، نقدینگی به واسطه چاپ و انتشار پول تازه افزایش خواهد یافت، یا تعمد دارد یا اطلاعات دقیقی ندارد.

***

تشریح منابع پیشنهادی طرح تأمین کالاهای اساسی از زبان عضو کمیسیون برنامه و بودجه

گروه اقتصادی: دیروز قیمت طلا، ارز و خودرو روندی کاهشی داشت و در این بین اصلی‌ترین ریزش‌ها مربوط به بازار ارز بود؛ جایی که قیمت هر دلار آمریکا با کاهش 2300 تومانی نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته گذشته به 24 هزار و 500 تومان رسید. 

به گزارش «وطن امروز»، تشدید نوسانات ارزی موجب شد بازارساز تصمیم جدی برای مدیریت عرضه و تقاضا در بازار بگیرد و بر همین اساس علاوه بر افزایش عرضه در بازار با برداشتن سقف فروش در سامانه نیما، از سرگیری فروش ارز سهمیه‌ای، آزاد شدن فروش ارز پتروشیمی‌ها در صرافی‌های غیربانکی و کاهش اختلاف قیمت دلار در بازار رسمی و آزاد مقدمات کاهش نوسانات قیمتی را در بازار ارز فراهم کرد. دیروز قیمت فروش دلار در صرافی‌ها با کاهش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل 24 هزار و 500 تومان و قیمت فروش یورو نیز با کاهش 2 هزار تومانی معادل 28‌هزار و 900 تومان اعلام شد. گزارش‌های میدانی حاکی از آن است فعالیت‌های سوداگرانه بشدت کاهش یافته و صرافی‌ها دوباره بازیگر اصلی بازار شده‌اند. جو حاکم بر بازار ارز حاکی از ادامه‌دار بودن روند نزولی قیمت‌‎هاست و همین موضوع باعث شده است بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاران بازار ارز تصمیم به فروش بگیرند. دیروز رسانه رسمی بانک مرکزی به نقل از یک کارشناس اقتصادی کف قیمتی دلار را بین 22 تا 23 هزار تومان برآورد کرده بود؛ موضوعی که تا حدودی به نزولی شدن قیمت ارز دامن ‌زده است. 

 

* طلا هم رنگ باخت

دیروز بازار موازی ارز یعنی طلا هم همین روند را در پیش گرفت به طوری که سکه طرح تمثال حضرت امام خمینی(ره) با کاهش یک میلیون تومانی نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته گذشته به 12 میلیون و 300 هزار تومان رسید. دلیل اصلی عدم کاهش سریع قیمت طلا و سکه رشد قیمت طلا در بازار جهانی است. با جدی شدن پیروزی جو بایدن در انتخابات ایالات متحده آمریکا قیمت اونس جهانی طی 72 ساعت گذشته بیش از 200 دلار افزایش پیدا کرده است. طلا در شرایط کنونی تبدیل به محل امن سرمایه‌گذاری شده است که از نوسان‌های بی‌محابای بورس و ارز در امان مانده است. به نظر می‌رسد با پایان روند شمارش آرا در آمریکا این بازار هم روی تعدیل را به خود ببیند. البته اشاره به این نکته حائز اهمیت است که طلا در زمان شیوع ویروس کرونا روندی صعودی به خود داشته و تا زمان بازگشت شرایط صنایع و تولیدکنندگان به پیش از شیوع این ویروس صعودی بودن آن غیر منطقی نیست.  

 

* خودرو در سرازیری قیمت

با ریزش قیمت دلار در بازار، قیمت خودرو نیز روند کاهشی پیدا کرد و در این شرایط شاهد سرازیر شدن آگهی‌های فروش خودرو به فضای مجازی هستیم. دیروز قیمت هر دستگاه سایپا 131 در بازار به 100 میلیون تومان رسید هر چند حتی با قیمت 90 میلیون تومان نیز به سختی امکان فروش این خودرو وجود دارد. این در حالی است که قیمت پراید در بازار تا 130 میلیون تومان نیز بالا رفته بود. همچنین قیمت هر دستگاه پژو206 تیپ 2 که تا پیش از این 260 میلیون تومان هم بود حالا به 208 میلیون تومان رسیده است. البته قیمت این خودرو اواسط شهریورماه که دلار 22 هزار تومان بود به 122 میلیون تومان هم رسیده بود، از این رو باز هم برای کاهش بیشتر قیمت جا دارد. درباره سمند ال‌ایکس نیز که قیمت آن چند روز پیش تا 210 میلیون تومان بالا رفته بود حالا باید به قیمت 196 میلیون تومان اشاره کرد. قیمت پژو405 نیز که تا 220 میلیون تومان افزایش یافته بود، دیروز در بازار به 205 میلیون تومان رسید. قیمت تیبا صندوق‌دار نیز که در روزهای گذشته تا 160 میلیون تومان افزایش یافته بود، دیروز در بازار به 134 میلیون تومان رسید و تیبا 2 نیز با قیمت 151 میلیون تومان عرضه می‌شد. قیمت ساینا نیز در بازار به 145 میلیون تومان رسید و برای پژو پارس معمولی قیمت 225 میلیون تومانی اعلام شد، هر چند این خودرو چند روز پیش تا 260 میلیون تومان نیز به مشتریان عرضه می‌شد. قیمت پژو پارس معمولی اواخر شهریورماه که دلار حدود 22 هزار تومان بود، به حدود 190 میلیون تومان رسیده بود و در نتیجه همچنان جای کاهش قیمت برای این خودرو نیز وجود دارد. 

تذکر روحانی به وزرای صمت و جهاد کشاورزی

تصمیم‌گیری وزرای صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی مبنی بر واگذاری اختیارات تنظیم بازار محصولات و نهاده‌های کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی منجر به تذکر رئیس‌جمهور به خاوازی و رزم‌حسینی شد. توافق ۲ وزیر جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت مبنی بر واگذاری اختیارات تنظیم بازار محصولات و نهاده‌های کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی و امضای توافقنامه‌ای که محتوای آن در رسانه‌ها منتشر شده است، منجر به واکنش حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران شده است. رئیس‌جمهور در پی‌نوشتی که از سوی محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور خطاب به محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور ارسال شده، اعلام کرده است: «این توافق برخلاف مصوبات است و ۲ وزیر نمی‌توانند نسبت به مصوبات شورای عالی هماهنگی یا ستاد اقتصادی دولت تصمیم‌گیری کنند. موضوع در ستاد اقتصادی دولت مطرح شود».

***

سقوط لیر ترکیه موجب برکناری رئیس‌بانک مرکزی این کشور شد

رئیس‌جمهور ترکیه به دنبال سقوط تاریخی نرخ لیر، رئیس بانک مرکزی این کشور را برکنار و به جای او ناجی اقبال، وزیر سابق مالی را منصوب کرد. آنطور که الجزیره گزارش کرده است رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به دنبال سقوط تاریخی نرخ لیر، رئیس بانک مرکزی این کشور را برکنار و به جای او ناجی اقبال، وزیر سابق مالی را منصوب کرد. لیر ترکیه از ابتدای امسال تاکنون ۳۰ درصد ارزش خود را از دست داده است. طبق گزارش مجله گازته ترکیه، مراد اویسال، رئیس بانک مرکزی ترکیه توسط فرمان رئیس‌جمهور برکنار شد. نرخ لیر ترکیه در معاملات روز جمعه پس از سقوط به رکورد تاریخی 58/8 در برابر دلار در نرخ برابری 5445/8 واحد بسته شد. 

***

کاهش 20 هزار تومانی قیمت گوشت

قیمت گوشت در میدان بهمن به عنوان مرکز عمده‌فروشی عرضه در تهران نسبت به هفته گذشته کیلویی 20 تا 25 هزار تومان کاهش یافت. قیمت گوشت که هفته گذشته با افزایش یکباره، رکوردهای جدیدی را ثبت کرده بود، این هفته با عقب‌نشینی از افزایش‌های اخیر تا حدودی ملایم‌تر شده است؛ قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی در بازار کیلویی 20 تا 25 هزار تومان کاهش یافته است. اگر چه این قیمت‌ها هنوز با دخل و خرج اقشار متوسط جامعه فاصله دارد اما تا حدودی آرامش به بازار محصولات پروتئینی بازگشته است. این در حالی است که هفته گذشته قیمت هر کیلو گوشت ران گوسفندی در خرده‌فروشی‌ها به 165 هزار تومان هم رسیده بود و قیمت گوشت گوسفندی شقه 130 هزار تومان، ران پاک‌شده 148 هزار تومان و سردست راسته به قیمت 135 هزار تومان عرضه می‌شد. به گفته تولید‌کنندگان، عرضه دام و گوشت در کشور هیچ مشکلی ندارد و اتفاقا مازاد تولید دارند؛ در صورتی که مسؤولان تنظیم بازار بتوانند زنجیره تولید و عرضه را به هم وصل کنند قیمت گوشت کاهش بیشتری خواهد داشت، اگر چه بالا بودن قیمت نهاده‌های دامی همچنان به عنوان یک مانع بزرگ بازدارنده به حساب می‌آید. 

***

افزایش نرخ اونس جهانی  طلا در هفته گذشته

با تضعیف ارزش دلار و افزایش احتمال پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، قیمت طلا در معاملات روز چهارشنبه افزایش یافت و بهترین عملکرد خود از ابتدای ماه جولای را ثبت کرد. آنطور که رویترز گزارش داده است، با تضعیف ارزش دلار و افزایش احتمال پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، قیمت طلا در معاملات روز چهارشنبه افزایش یافت و بهترین عملکرد از ابتدای ماه جولای را ثبت کرد. هر اونس طلا در بازارهای جهانی با 69. ۱ دلار کاهش 35/1951 دلار فروخته شد. طلا طی هفته گذشته 9/3 درصد افزایش ارزش هفتگی را ثبت کرد که بیشترین میزان از اواخر ماه جولای به شمار می‌رود. جیم وایکوف، تحلیلگر حوزه طلا گفت: «کاهش ارزش دلار و همچنین تقاضا برای طلا در بحبوحه بلاتکلیفی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و افزایش شمار مبتلایان به «کووید-19»، قیمت طلا را به بالاترین رقم در 6 هفته گذشته رساند. بازار اکنون روی پیروزی بایدن حساب کرده که این امر به طرح‌های محرکی بیشتری از سوی دولت منجر خواهد شد». طلا که همیشه به عنوان مانعی در برابر تورم و کاهش ارزش ارز در نظر گرفته می‌شود، از ابتدای امسال تاکنون 28 درصد رشد قیمت داشته که بیشتر این افزایش ناشی از اجرای محرک‌های عظیم در جهان برای کمک به اقتصادهای آسیب‌دیده از کروناست.