در پایان معاملات دیروز شاخص کل بورس با افت 8 هزار و 113 واحدی به رقم یک میلیون و 214 هزار و 500 واحد رسید. همچنین شاخص کل با معیار هم‌وزن با کاهش 1075 واحدی به رقم 436 هزار و 96 واحد رسید. همچنین ارزش معاملات دیروز به بیش از 4 میلیون و 829 هزار میلیارد تومان رسید.

گروه اقتصادی: دیروز در اولین روز بررسی جزئیات لایحه بودجه 1400 در مجلس شورای اسلامی نمایندگان تصمیم به مشخص کردن سقف برای ارز ترجیحی گرفتند؛ با این مصوبه دولت دیگر نمی‌تواند بیش از 8 میلیارد دلار صرف ارز 4200 تومانی کند. 

به گزارش «وطن امروز»، نمایندگان مردم در مجلس با برداشتن یک گام مهم برای مقابله با رانت‌خواران و الزام دولت برای مدیریت ارز ۴۲۰۰ تومانی، سقف ۸ میلیارد دلاری برای تأمین ارز واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی برای دولت تعیین و مصوب کردند دولت باید در سال ۱۴۰۰ بتدریج این ارز رانتی را حذف کند. 

بر این اساس نمایندگان در نشست علنی نوبت عصر دیروز مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال 1400، با پیشنهاد محمدحسین حسین‌زاده‌بحرینی درباره اصلاح کل ردیف 4 بند «ب» تبصره یک ماده واحده این لایحه، با 121 رأی موافق، 54 رأی مخالف و 13 رأی ممتنع از مجموع 227 نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند که بر اساس این مصوبه، دولت و دستگاه‌های ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری مجاز به تخصیص، فروش، تهاتر یا مبادله منابع ارزی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی تا سقف 8 میلیارد دلار شدند.  بر اساس ماده اصلاحی، دولت و دستگاه‌های ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری از جمله بانک مرکزی مجاز به تخصیص، فروش، تهاتر یا مبادله منابع ارزی حاصل از صادرات نفت، گاز و میعانات گازی، فرآورده‌های نفتی و گازی (اصلی و فرعی و سایر منابع) به غیر از نرخ سامانه معاملاتی الکترونیکی ETS جز برای واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی تا سقف 8میلیارد دلار نیستند. 

دولت موظف است بر اساس ارزیابی شرایط اقتصادی، اجتماعی و بین‌المللی نسبت به افزایش تدریجی نرخ ارز ترجیحی موارد فوق‌الذکر تا نرخ سامانه معاملات الکترونیکی ETS اقدام کرده و مابه‌التفاوت منابع وصولی را به ردیف درآمدی شماره 160136 و جدول شماره 5 این قانون واریز کند. منابع واریزی از ردیف شماره 71- 530000 جدول شماره 9 این قانون صرف تأمین معیشت دارو و تجهیزات پزشکی می‌شود.

 

* نرخ سوخت واحدهای صنعتی و پالایشگاهی

همچنین نمایندگان، بند الحاقی 3 تبصره یک لایحه بودجه 1400 را به تصویب رساندند که براساس آن، به منظور اجرای ماده یک قانون هدفمندکردن یارانه‌ها مصوب 15‌/‌10‌/‌1388، نرخ سوخت واحدهای پالایشگاهی، پتروشیمی، فولادی و سایر واحدهای تولید فلزات و کانی‌های فلزی برابر 30 درصد و واحدهای سیمانی برابر 10 درصد و سایر صنایع (به غیر از نیروگاه) برابر 10 درصد نرخ متوسط خوراک گاز تحویلی به شرکت‌های پتروشیمی که بر اساس جزء 4 بند «الف» ماده یک قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) تعیین می‌شود، خواهد بود. منابع حاصل از افزایش این بند به ردیف 3 منابع دریافتی این قانون اضافه می‌شود.  از دیگر مصوبات دیروز نمایندگان مجلس شورای اسلامی می‌توان به مکلف کردن دولت به تسویه بدهی‌های خود از محل تحویل نفت خام و میعانات گازی در سال ۱۴۰۰ اشاره کرد. 

بر اساس این بند الحاقی، دولت مکلف است از طریق شرکت ملی نفت ایران در صورت درخواست دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط تا مبلغ نهصد هزار میلیارد (900.000.000.000.000) ریال از خالص بدهی قطعی خود به اشخاص حقیقی، حقوقی، تعاونی و خصوصی، بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام را که در چارچوب قوانین تا پایان سال ۱۳۹۹ ایجاد شده و همچنین اجرای تکالیف این قانون از جمله پرداخت تعهدات مربوط به طرح‌های عمرانی و دفاعی و هسته‌ای از محل تحویل نفت خام و میعانات گازی صادراتی به این اشخاص بر اساس قیمت روز صادراتی شرکت ملی نفت ایران تسویه کرده و از طریق منابع و مصارف عمومی دولت و بر اساس جدول شماره ۲۱ این قانون با خزانه‌داری کل کشور اعمال حساب کند. 

اجرای این حکم منوط به اجرایی شدن سقف تعیین شده در بند «ب» این تبصره نیست و مازاد بر سقف مندرج در بند مذکور است. همچنین در صورت تقاضای اشخاص حقیقی، حقوقی، تعاونی و خصوصی دارای انواع اوراق مالی اسلامی با سررسید زودتر از خردادماه سال ۱۴۰۰، تا سقف یکصد‌و‌پنجاه هزار میلیارد (150.000.000.000.000‌) ریال از طریق تحویل نفت خام صادراتی به این اشخاص به میزان ارزش اسمی اوراق با قیمت روز صادرات تسویه کند. 

متناسب با میزان استفاده از سازوکار، این بند معادل ۳۸ درصد جهت پرداخت سهم صندوق توسعه ملی و 5/14 درصد به عنوان سهم شرکت ملی نفت ایران، حواله تحویل نفت قابل انتقال به غیر در اختیار آنها قرار می‌گیرد. آیین‌نامه اجرایی این بند به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری وزارتخانه‌های نفت، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت به تصویب هیات وزیران می‌رسد.

توافق ایران و کره‌جنوبی درباره انتقال منابع ارزی ایران

رئیس کل بانک مرکزی و سفیر کره‌جنوبی در ایران در جلسه‌ای که به درخواست سفارت کره‌جنوبی برگزار شد، درباره نحوه جابه‌جایی و مصرف بخشی از منابع بانکی ایران، در کره‌جنوبی توافق کردند. سفیر کره‌جنوبی در ایران اعلام کرد: کشورش آماده انجام همه اقدامات لازم برای استفاده از تمام منابع بانکی ایران در کره‌جنوبی است و در این باره هیچ سقف و محدودیتی وجود ندارد. طبق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی نیز ضمن استقبال از تغییر رویکرد کره‌جنوبی گفت: اگر چه جمهوری اسلامی ایران از تغییر رویکرد کشورها و افزایش همکاری‌ها استقبال می‌کند اما پیگیری‌های حقوقی این بانک به منظور مطالبه خسارات ناشی از عدم همکاری بانک‌های کره‌ای در سال‌های اخیر به قوت خود باقی خواهد بود و طرف کره‌ای باید تلاش زیادی انجام دهد تا این سابقه منفی از بین برود. 

***

بازگشت 40 میلیارد یورو  ارز حاصل از صادرات

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: از ابتدای سال 97 تا پایان آذرماه 99، میزان صادرات کشور حدود 63 میلیارد یورو بوده که از این مقدار حدود 40 میلیارد یورو ارز حاصل از صادرات بازگشته است. حمید زادبوم دیروز در مراسم تقدیر از صادرکنندگان نمونه استان تهران گفت: بیشترین رشد صادرات کشور در سال 99 در حوزه خشکبار، گیاهان دارویی، ماکارونی، مواد پروتئینی، پوشاک، مواد شوینده، محصولات دارویی، تجهیزات برقی و محصولات برقی بوده است، البته در 10 ماهه امسال صادرات کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته 20‌درصد کاهش داشته است

***

70 درصد واردات کالاهای اساسی  با ارز صادرات غیرنفتی

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با بیان اینکه امروز صادرکنندگان در خط مقدم جنگ اقتصادی هستند، بیان کرد: در سال جاری 22 میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور بازگشته است و بازگشت این میزان ارز در شرایطی است که امکان بازگشت ارز حاصل از صادرات نفت به کشور نیست. وی با بیان اینکه 70 درصد واردات کالاهای اساسی و مورد نیاز با ارز حاصل از صادرات غیرنفتی انجام شده است، بیان داشت: به ‌رغم تمام مشکلات باز هم صادرکنندگان در صحنه بوده‌اند اما متاسفانه نگاه‌ها به صادرکنندگان خوشبینانه نبوده است. 

***

چک‌های برگشتی کم شد

۶۷۸ هزار فقره چک به ارزش حدود ۲۰۹ هزار میلیارد ریال در دی‌ماه ۹۹ در کل کشور برگشت داده شده است که نسبت به ماه قبل، از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۲۴ و 5/10 درصد کاهش را نشان می‌دهد. بر اساس تازه‌ترین آمار بانک مرکزی، بیش از 8 میلیون و 400 هزار فقره چک به ارزش حدود 1885 هزار میلیارد ریال در دی‌ماه 99 در کل کشور مبادله شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد 7/10 درصد کاهش و از نظر مبلغ 4/1 درصد افزایش نشان می‌دهد. در ماه مورد گزارش در استان تهران بیش از 2 میلیون و 500 هزار فقره چک به ارزش بالغ بر 917 هزار میلیارد ریال مبادله شد. 

***

سود 80 درصدی فولادی‌ها از خودرو

دبیر انجمن قطعه‌سازان گفت: ما می‌خواهیم کاهش قیمت مواد اولیه داشته باشد تا محصول نهایی ارزان‌تر به دست مصرف‌کننده برسد؛ ۸۰ درصد قیمت یک خودرو، قطعه و مواد اولیه است. نباید ذهن را به سمت ۲۰ درصد بهره‌وری خودروسازان منحرف کنیم، بلکه باید توجه به این ۸۰ درصد باشد. آهن و معدن ثروت ملی است اما سود این معدن به سمت دولت می‌رود و هیچ عایدی برای مردم ندارد، در حالی که می‌تواند منجر به کاهش قیمت خودرو و لوازم خانگی شود. مازیار بیگلو با تاکید بر ضرورت کاهش قیمت مواد اولیه ادامه داد: در صورت کاهش قیمت مواد اولیه، قطعه‌سازان قیمت را به سمت مصرف‌کننده تعدیل می‌کنند. وی تاکید کرد: ما به هیچ‌وجه به دنبال افزایش قیمت نیستیم اما باید وضعیت فعلی اصلاح شود. 

گروه اقتصادی:‌ بیژن زنگنه که تاکنون بارها نسبت به مدیریت دولت قبل در حوزه نفت و گاز انتقاد کرده بود، باز هم ادعاهای پیشین خود را تکرار کرد. وی در آخرین اظهارات خود که روز گذشته ابراز داشت، بار دیگر بر نقش ویژه خود در به ثمر رسیدن پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس تاکید کرد. گویا سایه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس همچنان بر سر زنگنه سنگینی می‌کند. او که خوب می‌داند بیشترین زحمت برای به ثمر رسیدن پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در دولت  نهم کشیده شده، سال‌هاست تلاش می‌کند  افتخار ساخت این پروژه عظیم را به نام خود بزند. جالب اینجاست که زنگنه در تمام طول 20 سال وزارت خود هیچ پالایشگاهی را  احداث نکرده است.  

 

* ستاره خلیج‌فارس را من کلید زدم

وزیر نفت روز گذشته در مراسم بهره‌برداری از طرح‌های ملی انتقال، توزیع و ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی باز هم ادعاهای پیشین خود را تکرار کرد. زنگنه با بیان اینکه می‌گویند پیروزی هزار پدر دارد و شکست یتیم است، به ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: تصمیم‌های ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس سال ۱۳۸۲ طبق اسناد موجود گرفته و موافقتنامه اجرایی آن امضا شد، دوستان دولت بعدی آمدند، دنبال کردند و این پالایشگاه را پیش بردند. همان ‌قدری که زحمت کشیدند ما آن را با جزئیات اعلام کردیم. 

 

* ستاره خلیج‌فارس دچار اغتشاش مدیریتی بود

وزیر نفت همچنین با تکرار ادعاهای پیشین خود مبنی بر اینکه واحدهای فرآیندی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس طبق اسناد موجود در سال ۹۲ حدود ۴۱ درصد پیشرفت داشتند، ادامه داد: این پالایشگاه با مدیریت و فداکاری مدیران پیش رفته است. 

وی با حمله به مجموعه مدیریتی پیشین وزارت نفت، مدیریت آنها در پروژه ستاره خلیج‌فارس را «اغتشاش مدیریتی» خواند و گفت: یکی از طرح‌هایی که فکر می‌کردم باید به ‌عنوان اغتشاش مدیریت درس داد نیروگاه شهید رجایی بود اما پس از دیدن پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس دیدم نیروگاه شهید رجایی در مقابل آن هیچ است. باید این پروژه را موضوع تدریس قرار داد، اگر می‌خواهید اغتشاش مدیریتی در یک طرح پیدا کنید من بدتر از طرح ستاره خلیج‌فارس در عمر کاری‌ام ندیده‌ام، البته ساخت این پروژه ابتدا با روش خوبی آغاز شد اما وقتی جلوتر رفت به جایی رسید که فقط باید در دانشگاه‌ها تدریس کرد، این افتخار ندارد. با این حال، زنگنه هیچ اشاره‌ای به اغتشاش مدیریتی پروژه نکرد.

 

* من نبودم، پالایشگاه هیچ وقت افتتاح نمی‌شد

وزیر نفت ادامه داد: آنچه به ما رسید نه‌‌تنها پیشرفت کم [پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس]، بلکه یک وضع مغشوش بود که با ادامه آن راه، هرگز به نتیجه نمی‌رسیدیم. مدیریت کار را تمام می‌کند. در پیشرفت مدیریت اصل است، اصل توسعه‌ها با اندیشه درست مدبرانه است که نباید آن را دست‌کم گرفت. 

زنگنه با طرح این ادعا که دولت تدبیر و امید کارهای بزرگی در حوزه پالایش و پخش و صادرات فرآورده‌های نفتی انجام داده است، گفت: ظرفیت پالایشی کشور از رقم روزانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در سال ۹۲ به رقم کنونی ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه کنونی رسیده است. تولید روزانه بنزین کشور از کمتر از ۵۰ میلیون لیتر به ۱۰۷ میلیون لیتر و تولید روزانه گازوئیل از ۹۴ میلیون لیتر به ۱۱۳ میلیون لیتر در سال ۹۸ رسیده است(!!!).

وی با اشاره به کیفیت فرآورده‌های تولیدی گفت: کیفیت فرآورده‌های تولیدی در سال‌های اخیر بشدت افزایش یافته، تولید بنزین یورو ۴ و ۵ در سال ۹۱ صفر بود و در سال ۹۸ به بیش از ۷۶ میلیون لیتر رسیده، تولید روزانه گازوئیل با کیفیت یورو نیز از ۶ میلیون لیتر در اوایل سال ۹۲ به ۴۵ میلیون لیتر در سال ۹۸ رسیده است.  زنگنه با اشاره به اینکه صادرات فرآورده‌های نفتی نیز به‌ دلیل افزایش گازرسانی و افزایش ظرفیت تولید پالایشی، ۴ برابر شده است تصریح کرد: صادرات فرآورده‌های نفتی از روزانه 9/5 میلیون تن در سال ۹۱ به ۲۳ میلیون تن در سال ۹۸ رسیده‌ است. 

 

* اغتشاش مدیریتی 70 درصد، شیخ‌الوزرا  30 درصد!

این چندمین مرحله‌ای است که وزیر نفت دولت با زیر سوال بردن تلاش‌ها و اقدامات دولت قبل در حوزه نفت و گاز بویژه در موضوع پروژه ستاره خلیج‌فارس، سعی در دستاوردتراشی برای دوره مدیریتی خود دارد. «وطن‌امروز» پیش از این بارها با استناد به اسناد و آمارهای غیرقابل انکار، خلاف واقع بودن ادعای زنگنه درباره پیشرفت اندک پروژه ستاره خلیج‌فارس را تشریح کرده بود. از جمله این اسناد، آمار روابط عمومی وزارت نفت درباره میزان پیشرفت پروژه ستاره خلیج‌فارس در روز افتتاح فاز اول این پروژه در اردیبهشت 92 و همچنین به طور خاص، نامه بیژن زنگنه به اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت درباره پیشرفت 69 درصدی این پروژه تا نیمه سال 92 است. با این حال پس از انتشار این گزارش‌ها، روابط عمومی وزارت نفت بدون ارائه هیچ آمار یا سندی رسمی، جوابیه‌ای منتشر کرد که محتوای آن چیزی جز تکرار ادعاهای وزیر نفت و البته توهین و تهمت نبود. 

زنگنه در حالی در اظهارات روز گذشته خود شیوه مدیریت پیشین وزارت نفت در پروژه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را «اغتشاش مدیریتی» خواند که به اذعان خود وی تا نیمه سال 92 حدود 70 درصد پیشرفت داشته است. وی البته هیچ اشاره دقیقی به مصادیق اغتشاش مدیریتی نکرد اما نگفت این چگونه اغتشاش مدیریتی بود که طی ۶ سال، پیشرفت این پروژه را به 70 درصد رساند اما مدیریت مدبرانه جناب شیخ‌الوزرا، تکمیل 30 درصد باقیمانده این پالایشگاه را ۶ سال به درازا کشاند. 

وی همچنین در اظهارات روز گذشته خود، بارها از دستاوردهایی گفت که عموما نتیجه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس است؛ پالایشگاهی که وی تنها در تکمیل حدود 30 درصد باقیمانده آن نقش داشت. رشد بیش از ۲ برابری تولید بنزین دستاوردی است که بخش اعظم آن مربوط به پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس است. 

ارتقای کیفیت بنزین و گازوئیل هم البته دیگر دستاوردی است که بخش عظیمی از آن نتیجه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس است. البته بخش دیگری از ارتقای کیفیت سوخت تولیدی در کشور، نتیجه بهسازی پالایشگاه‌های کشور است که در این باره هم دولت قبل نقش ویژه‌ای داشته است؛ نقشی که زنگنه باز هم به آن اشاره‌ای نکرد.  زنگنه در حالی در تریبون‌های یک‌طرفه، دولت قبل را آماج حملات خود می‌کند که افتتاح پروژه‌های بزرگ در سال‌های دولت‌های یازدهم و دوازدهم مدیون تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌های دولت قبل و مجموعه دست‌اندرکاران این پروژه‌ها و رساندن آنها به مرز افتتاح بود. زنگنه میراث‌دار مجموعه‌ای بی‌نظیر از پروژه‌هایی بود که عموما با پیشرفت‌های بیش از 50 درصد تحویل دولت یازدهم شده بود. با این حال وی همچنان در تلاش است با انکار حقیقت، خود را قهرمان این حوزه معرفی کند.