سیدابراهیم رئیسی 

طرح مسکن سیدابراهیم رئیسی ۸ محور اصلی دارد و قرار است نهضت مسکن‌سازی با اجرای این طرح راه‌اندازی شود. در این طرح ساخت ۴ میلیون مسکن طی ۴ سال با آورده اولیه صفر، زمین رایگان و وام ارزان بدون یک ریال بودجه دولتی پیش‌بینی شده است. تکمیل و راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان و حذف تقاضاهای سرمایه‌ای و سوداگرانه در بازار مسکن نیز از دیگر محورهای طرح مسکن در دولت رئیسی خواهد بود. همچنین احیای نقش شهرداری‌ها در مدیریت بازار مسکن و دادن مسؤولیت به آنها در مدیریت کلان ساخت و تولید مسکن در دستور کار قرار خواهد گرفت. تشکیل و تقویت بنگاه‌های «توسعه‌گر» و «مدیریت زنجیره تأمین» برای ساخت مسکن، طراحی روشی کارآمد و پیشرفته برای «احیای بافت‌های فرسوده شهری»، حذف «سکونتگاه‌های غیررسمی» و طراحی بسته ویژه سیاستی برای مستأجران با هدف تبدیل سکونت استیجاری از «اجبار» به «انتخاب» از دیگر محورهای طرح مسکن دولت سیدابراهیم رئیسی است. 

سعید جلیلی

ساخت حداقل سالی یک میلیون واحد مسکونی در دستور کار دولت احتمالی سعید جلیلی قرار دارد. این برنامه قرار است از طریق هدایت تسهیلات به جوانان، تامین زمین و کمک دولتی برای ساخت مسکن اجرا شود. در واقع ساخت مسکن بر اساس مدل مسکن مهر با رفع کمبود‌ها و معایب آن ادامه خواهد یافت. طبق این طرح مسکن، دولت زمین‌ را در اختیار تعاونی‌های ‎مسکن قرار می‌دهد و اقساط وام ساخت نیز با توجه به سطح درآمد هر خانوار مشخص می‌شود. گفته شده تضمین کیفیت ساخت و عدم نیاز به آورده اولیه، مزیت نسبی این طرح نسبت به سایر طرح‌هاست. سعید جلیلی گفته است دولت او چند کار و وظیفه اساسی را برای تامین مسکن مردم انجام خواهد داد و همزمان، زمینه ارائه آب، برق و گاز واحد‌های مسکونی را با کمترین هزینه فراهم خواهد کرد. 

سید امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی

 این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح می‌کند: در بخش مسکن با اینکه افزایش تولید مسکن داشته‌ایم اما این تولید محصور در چند استان شده که خود باعث مهاجرت‌های سراسری شده است و وضعیت ترکیب جمعیتی کشور تغییر پیدا کرده است که در پس این مهاجرت سراسری، آسیب‌های اجتماعی همچون طلاق افزایش یافته و هویت اجتماعی از بین رفته و وضعیت سرمایه اجتماعی نیز کاهش پیدا کرده است. یکی از برنامه‌های دولت سلام ساخت 5/4 میلیون مسکن در کشور طی ۴ سال است.

محسن رضایی

محسن رضایی درباره برنامه‌های دولتش در حوزه مسکن گفته است: ما با آسیب‌شناسی مسکن مهر و تجربه ساخت مسکن توسط سپاه پاسداران؛ همچنین تجربه ساخت مسکن از ابتدای انقلاب و حتی پیش از انقلاب و مطالعه دقیق همه طرح‌های اجراشده، طرح جدیدی را ارائه کرده‌ایم. در این طرح دولت زمین مورد نیاز را از منابع طبیعی در اختیار سازندگان قرار می‌دهد. همچنین قرار است سازندگان و فعالان بخش ساخت‌و‌ساز، منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق بازار سرمایه تأمین کنند. از طرفی متقاضیان خرید مسکن یا کسانی که می‌خواهند با مشارکت پیمانکاران خانه بسازند را به بانک‌ها معرفی می‌کنیم. در نتیجه مسکن، هم از طرف بازار سرمایه و هم از طرف بانک‌ها تغذیه و منابع مالی مورد نیاز آن تأمین می‌شود. در این طرح متقاضیان ۱۰ درصد از قیمت خانه را به صورت آورده تامین می‌کنند و مابقی مبلغ مورد نیاز از طریق بانک‌ها تامین می‌شود. خانه‌ای هم که در حال ساخت است به عنوان وثیقه نزد بانک‌ها قرار می‌گیرد. از آنجا که بازپرداخت وام بانکی برای متقاضیان مسکن با نرخ سود‌های بالا دشوار است، لذا دولت مکلف به پرداخت سود بانک‌ها می‌شود. در واقع دولت یارانه وام پرداخت می‌کند. 

علیرضا زاکانی

ساخت سالانه ۳۰۰ هزار واحد مسکونی در دستور کار دولت احتمالی علیرضا زاکانی قرار دارد که از این تعداد ۱۵۰ هزار واحد مسکونی برای محرومان و ۱۵۰ هزار واحد برای زوج‌های جوان است. زاکانی وعده داده است ظرف یک سال با الکترونیکی کردن فرآیند صدور مجوز ساخت مسکن شرایطی را برای این حوزه فراهم کند که صدور مجوز همانند کشورهای پیشرفته در نصف یک روز کاری امکان‌پذیر باشد. اجرای طرح مالیات بر خانه‌های خالی با هدف خارج شدن مسکن از حوزه سوداگری از دیگر برنامه‌های زاکانی در حوزه مسکن است. وی گفته است: ما می‌توانیم خانه‌های اسکان موقت را برای زوج‌های جوان و کسانی که مشکلات اقتصادی دارند تامین کنیم تا بتوانند ۳ تا ۵ سال از آن استفاده کنند تا زمینه تامین مسکن برای آنها فراهم شود. برای دهک‌های یک، ۲ و ۳ نیز خودمان با اولویت، مسکن آنها را تامین می‌کنیم. 

سیدابراهیم رئیسی

رئیسی در پاسخ به سوالی درباره اینکه مستضعفان و قشر‌های آسیب‌پذیر به فرمایش امام خمینی(ره) ولی‌نعمتان کشور و مسؤولان هستند، جدا از شعار‌های انتخاباتی چه راهکار‌هایی برای رسیدگی مخصوص به این قشر وجود دارد؟ بیان می‌کند: ظرفیت‌های کمیته امداد، بهزیستی و سازمان‌های مردم‌نهاد و همه بخش‌های کشور را به کار می‌گیرم که فقر مطلق در کشور نداشته باشیم. همچنین ما باید برای اشتغال یک فضایی ایجاد کنیم، چون من با محرومان و مستضعفان ارتباط دارم هیچ وقت ارتباط خودم را با این قشر به واسطه مسؤولیت‌هایی که داشته‌ام قطع نکرده‌ام. اینها قشر‌های آماده کار هستند و می‌توانند خودکفا شوند. 

رئیسی تأکید کرد: هر جا قرار است امتیاز و مجوزی از بخش دولتی به بخش خصوصی واگذار شود محلی است که باید بشدت مراقبت کرد، مثلا در پرداخت تسهیلات و امور بانکی. رئیسی همچنین با اشاره به اینکه تورم، زندگی و کار مردم را دچار مشکلات بسیار جدی کرده است، گفت: ما هدف‌گذاری کردیم تورم را در مدت ۲ سال، به نصف کاهش دهیم و سپس به سمت یک‌رقمی ‌شدن حرکت کنیم که نخستین شرط آن، کاهش دلالی و افزایش نظارت بر بازار است که نقش مهم دولت است. وی با اشاره به اینکه تورم با افزایش تولید کاهش می‌یابد و ما برای این موضوع رشد ۵ درصدی را هدف‌گذاری کرده‌ایم، تأکید کرد: وضعیت خلق پول، نقدینگی و بانک‌ها باید به طور جدی اصلاح شود و مالیات برای تولید با شیب ملایم کاهش یابد. 

سعید جلیلی

جلیلی درباره محرومیت‌‌زدایی گفته است: باید در این زمینه طرح و برنامه داشت اما قبل از اینها باید باور و اراده داشت. ما برای این کار چندین برنامه اساسی داریم که محرومیت برای مردم به حداقل برسد. یکی از این برنامه‌ها این است که باید حق مردم را از سهم‌شان در مصرف انرژی به آنها بدهیم و این کار را در طرحی تحت عنوان «وان» تعریف کردیم که به مردم این حق داده شود. طرح دوم تحت عنوان «سبد غذایی» تعریف شده که طبق آن آحاد مردم باید روزانه 2500 کیلو کالری دریافت کنند اما امروز متاسفانه طبق سیاست‌های موجود این سهم به مردم نمی‌رسد. اگر صحبت از محرومیت‌زدایی می‌کنیم فقط صحبت از حقوق اولیه نیست، بلکه بحث تفریح و سلامت مردم نیز هست‌. طرحی در همین باره برای سفر و تفریح مردم داریم که طی آن تحکیم خانواده صورت گیرد و آخرین طرح نیز طرح سلامت است. 

جلیلی در ادامه اشاره می‌کند: وزارت کشاورزی، صنعت، آموزش عالی و امور خارجه همه باید کار کنند که شما بتوانید ارزآوری داشته باشید. ما برای این مورد کار تعریف کردیم که چگونه همه دستگاه‌ها در ۴ بخش معدن، کشاورزی، نفت و گاز و برق می‌توانند درآمد ارزی کشور را جهش دهند. ما فکر می‌کنیم اگر ظرفیت‌های کشور بسیج شوند شما 2 برابر درآمد نفتی کشور حتی در زمانی که تحریم نیست، می‌توانید از این بخش‌ها درآمد داشته باشید. وی عنوان کرد: شما اگر این برنامه را دارید باید بتوانید برای دستگاه‌ها ماموریت تعریف کنید و در راستای آن شغل ایجاد کنید. ما بررسی کردیم در بخش‌های پتروپالایشگاه و پتروشیمی، نفت و گاز و بهینه‌سازی مصرف انرژی چه میزان می‌توان در زمینه اشتغال جهش ایجاد کرد. همچنین در بخش‌های کشاورزی، شیلات، تولیدات زراعی و باغی و در بحث تولیدات دامی، در هر کدام اینها می‌توانید برای جهش برنامه داشته باشید. 

سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی

قاضی‌زاده‌هاشمی در این زمینه بیان کرده است: برای اصلاح امور باید نگاه منظومه‌ای داشت. وقتی از مهار تورم به عنوان«ام‌المسائل» حرف می‌زنیم به این معناست که تورم باعث فقر و بیکاری و نابرابری و ایجاد مهاجرت شده است. تورم سن ازدواج را بالا برده است. وقتی به ساختار ایجاد تورم نگاه می‌کنیم، همه نهادها نقش داشته‌اند. مساله بانک‌های دولتی و خصوصی و بودجه، نقدینگی، نظام توزیع و زیرساخت‌های تولید کشور، همه در این باره نقش داشته‌اند. موانع زیادی مقابل رسیدن کالای ارزان به دست مصرف‌کننده وجود دارد. ما ارز یارانه‌ای داده‌ایم اما مشخص نشد تکلیف این ارزها چیست و چگونه به مردم رسید. مجموعه مبدا تا مقصد باید مدیریت شود. از زمان واردات تا سفره مردم یا صادرات، این زنجیره کلان باید نظارت شود. دولت ما مشارکت‌جو است و کارها را به مردم واگذار می‌کند و از طریق شرکت‌های عمومی که نهادهایی مدنی هستند، اجازه می‌دهد بر دولت نظارت شود. دولت فقط در 3 وجه دخالت خواهد کرد. اتحادیه‌های موجود در کشور توانمند هستند و می‌توانند به جای دولت مدیریت کنند. وی 20 برنامه دولت سلام را اینگونه تشریح کرده است: تورم را زیر ۵ درصد می‌رسانیم، 5/4 میلیون مسکن می‌سازیم، ایران را بدون سوءتغذیه می‌کنیم، وزارت خانواده تشکیل می‌دهیم، صندوق اعتبار خانواده شکل می‌دهیم و به زوج‌های جوان ۵۰۰ میلیون کمک می‌کنیم، نظام یکپارچه مالیاتی و حمایتی، توزیع منابع، مدل شهر/ کشوری را پیاده می‌کنیم، مدل نظام شایستگی را اجرا می‌کنیم، طرح قنات ملی ایران را اجرا می‌کنیم، سهمی از سهام شستا و صندوق ذخیره فرهنگیان را به کارگران و معلمان ارائه می‌دهیم، مساله بورس را حل می‌کنیم. 

محسن رضایی

رضایی درباره برنامه‌های اقتصادی خود بیان کرده است: در اقتصاد زندگی طرح کفایت زندگی را اجرایی خواهیم کرد. یارانه 450 هزار تومانی در دولتم پرداخت خواهد شد و هیچ کس نباید نگران شود که منابع آن از کجا می‌آید؛ اگر شما دزدی نکرده‌اید ناراحت نشوید و آنقدر دزدی هست که ما آنها را اصلاح خواهیم کرد. آنقدر رانت هست که مافیا می‌خورند ولی ما آنها را حل‌و‌فصل خواهیم کرد؛ مشکلی در تهیه منابع یارانه 450 هزار تومانی نخواهیم داشت. من در دولتم به بانوان خانه‌دار حقوق خواهم داد، ضمن اینکه موضوع مسکن سهل و ارزان را با اقساط 40 و 50 ساله اجرا خواهم کرد و همچنین کسب‌وکارهای خانگی را فعال خواهم کرد. 30درصد سهام صنعت ملی نفت را به مردم خواهم داد. برای تمام استان‌ها برنامه‌ریزی کرده‌ام. من برنامه همه استان‌ها را تدوین کرده‌ام، ضمن اینکه در سطح ملی هم اقتصاد ملی را شکوفا خواهم کرد و بر همین اساس 14 مگاپروژه را که یکی از آنها موضوع مسکن و انرژی‌های نو است برنامه‌ریزی کرده‌ام که بتوانم اقتصاد ایران را بازمعماری کنم تا بتوانیم مشکلاتی را که 50 سال است در کشورمان وجود داشته و ادامه یافته از بین برده و در یک بسته آنها را حل‌و‌فصل کنیم. 

علیرضا زاکانی

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری با بیان اینکه باید در تمام حوزه‌های اقتصادی، مدیریت، فرهنگ و اجتماع و سیاست خارجی به فوریت ورود و آنها را اصلاح کرد، گفت: تمرکز و اولویت بنده جهش تولید و تمرکززدایی در حوزه مدیریت است. مبارزه با فساد اقتصادی، دیوان‌سالاری و همچنین رشد اقتصادی و توزیع مناسب ثروت را دنبال می‌کنم. موانع را از پیش پای تولید با مقررات‌زدایی و تسهیل در صدور مجوزها برمی‌دارم که اکنون ۸۰ درصد مجوزها با رانت توزیع می‌شود. به گفته وی، اساس تولید در دولت بنده بر پایه ۹ پیشران اقتصادی اعم از نفت، گاز، پتروشیمی و توجه به زیرساخت‌ها است. باید با سرمایه‌گذاری درست این موارد را به نفع مردم سوق داد و ثروت را بدرستی توزیع کرد.

سیدابراهیم رئیسی

حجت‌الاسلام رئیسی در نطق‌های انتخاباتی خود با انتقاد از رفتار دولت روحانی و بیان سخنانی که برخی سهامداران نیز به آن اعتقاد دارند، مثل جبران کسری بودجه دولت از طریق این بازار، معتقد است الان راه‌حل این است که صندوق جبران خسارت راه‌‌اندازی کنیم تا به مردم اعتماد بدهد. به گفته این کاندیدای ریاست‌جمهوری، با صندوق بیمه یا صندوق جبران خسارت برای افرادی که سهامدار بورس هستند و حتی مبالغ اندک دارند، دولت باید برای جبران خسارت مردم که به بورس امید بستند این موضوع را حل و جبران ‌کند. رئیسی درباره تامین منابع جبران خسارت برای سهامداران بورس نیز می‌گوید: ما صندوق توسعه ملی و صندوق تثبیت داریم. باید صندوق جبران خسارت فعال شود تا مردم اعتماد کنند. منابع صندوق قابل تامین است؛ صندوق تثبیت در بورس هست و این مبلغ قابل تامین برای دولت است. 

سعید جلیلی

جلیلی بورس را محل جذب سرمایه مردم می‌داند و به نحوه مدیریت دولت در این بازار انتقادات جدی وارد کرده است. جلیلی اعتقاد دارد در یکی، دو سال گذشته سوء‌تدبیری جدی در بورس صورت گرفت و مردم بخوبی درک کردند بازار سرمایه باید محل جذب سرمایه باشد نه کوره‌ای برای سوزاندن سرمایه مردم. نباید کاری کرد که مردم در این بازار یک‌شبه ‌پولدار شده یا ضرر کنند. می‌‎توان از طریق بورس برای ساخت پتروپالایشگاه‌ها تامین مالی کرد و سود واقعی و تضمین‌شده به مردم رساند. این کاندیدای ریاست‌جمهوری در ادامه به سایر بازارها نیز اشاره کرد و گفت: بازار سرمایه، بازار پول و بیمه باید هماهنگ و هم‌افزا باشند و هنر رئیس‌جمهور نیز این است که این بازارها را مدیریت کند. وی در بخش دیگری از سخنان خود به ایجاد شورای ثبات بین نهاد‌های مالی (بانک مرکزی، بیمه مرکزی و بازار سرمایه) اشاره کرد و افزود: بازار سرمایه باید مطمئن و پایدار باشد و باید با خطاها برخورد و از تکرارشان جلوگیری کرد. 

سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی

سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی نیز یکی از کاندیداهایی است که در گذشته اقدامات جدی در حوزه بورس داشته است. وی معتقد است ۳ روزه می‌شود مشکل بورس را حل کرد: اگر رئیس‌جمهور شوم، پول‌های خارج ‌شده توسط دولت را در قالب صندوق تثبیت به بازار بورس برمی‌‌گردانم. وی با توجه به اقدامات گذشته خود، می‌گوید: نخستین کسی بودم که ریشه بحران بورس را شناسایی و از تخلف شبیه به دزدی دولت از سهامداران به عنوان وکیل مردم شکایت کردم؛ ۹ ماه است این پرونده را بدون شعارزدگی دنبال می‌کنم. 

محسن رضایی

محسن رضایی درباره برنامه‌های خود برای بورس گفت: ۲ برنامه برای احیای بازار بورس دارد که یکی تشکیل صندوق جبران زیان‌‌های مال‌باختگان است که در این صندوق بخشی از زیان مال‌باختگان با استفاده از برخی منابع جبران خواهد شد. دوم، تشویق تولید و سرمایه‌گذاری و ارتباط آنها با واگن‌های سرمایه است که مهم است و اگر تولید را به بازار سرمایه متصل کنیم، در آن صورت بازار بورس احیا شده و ارزش سهام‌‌ها بالا خواهد رفت و به همین دلیل بسیار مهم است اینکه تولید به واگن متصل شود. رضایی درباره احیای بورس معتقد است: شرکت‌های بزرگی که تجربه و قدرت تولید زیادی دارند باید سهام قدیم خود را نگه داشته و سهام جدید را بفروشند و وقتی پول جدیدی از این راه به دست آوردند باید آن را به سمت سرمایه و تولید ببرند که این کار باعث می‌‌شود ارزش سهام بالا برود.

علیرضا زاکانی

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه برنامه‌ای برای ساماندهی بازار سرمایه و رونق بورس دارید، بیان می‌کند: جهت اصلی فعالیت‌های اقتصادی در دولت بنده توجه ویژه به بازار سرمایه خواهد بود و من همه داشته‌های دولت را در خدمت این بازار می‌گیرم، چون بهترین روش موجود ما برای بهره‌مندی از امکانات مردم در خلق ثروت ما به ازای تولید مناسب همین بازار سرمایه است. وی گفت: در همین ارتباط ابتدا داخل خود دولت را تنظیم می‌کنم، چرا که بخشی از اشکالاتی که در بازار سرمایه ایجاد شد به علت دعوای میان وزرای نفت و امور اقتصادی و دارایی بود. علت دیگر اخلال در بازار بورس دعوایی است که مبتنی بر سیاست‌گذاری‌های دستوری قیمت‌ها صورت می‌گیرد و علت بعدی اخلال در بازار بورس نیاز دولت به این بازار بود که دست در جیب بازار سرمایه کرد، به این ترتیب که وزیر اقتصاد چندی پیش اعلام کرد دولت ۳۰۰ هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه برداشته است در حالی که دولت حق ندارد از مال مردم بردارد. دولت باید برای رونق بازار سرمایه کمک کند نه اینکه کمر بازار سرمایه را بکشند تا بتواند از این طریق خود را اداره کند.