گروه فرهنگ و هنر: مراسم معارفه پیمان جبلی که 10 روز پیش با حکم رهبر انقلاب برای یک دوره 5 ساله، ریاست سازمان صداوسیما را عهده‌دار شد، روز گذشته با حضور مسؤولان مختلف کشوری برگزار شد. پیمان جبلی که از مهم‌ترین دستاوردهای دوران تصدی‌اش در معاونت برون‌مرزی صداوسیما می‌توان به تأسیس خبرگزاری تصویری بین‌المللی «ایران پرس»، افتتاح شبکه جدید «العالم سوریه» و راه‌اندازی ۲ شبکه رادیو و تلویزیونی اینترنتی «هوسا» و «پرس تی‌وی فرانسوی» اشاره کرد از امروز باید به طور جدی به دنبال تحقق منویات و اولویت‌هایی باشد که رهبر انقلاب در متن حکم وی به آن اشاره کرده‌اند. در متن حکم رئیس جدید رسانه ملی به چندین محور و اولویت اساسی به طور مشخص اشاره شده است که پرداختن به همه آن اولویت‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است اما شاید نخستین اولویتی که از سوی رهبر انقلاب بر آن تاکید شده است، مساله «هدایت فرهنگی» باشد که پیمان جبلی با اهتمام بسیار باید به دنبال تحقق آن باشد؛ زیرا مساله «هدایت فرهنگی» یکی از ظرفیت‌های بزرگ صداوسیما است که از جایگاه بالای الگوسازی برخوردار است. زمانی که یک شخصیت در یک سریال یا یک مجری در یک برنامه سرگرم‌کننده و حتی یک پیام بازرگانی مخاطب میلیونی پیدا کند، خواسته یا ناخواسته تلویزیون به یک الگو تبدیل می‌شود و در قدم بعدی، همین الگوها می‌تواند بر سبک زندگی مخاطبان تاثیر مستقیم بگذارد؛ سبک زندگی‌ای که چهره‌ها و رفتارها آن را برجسته می‌کنند؛ مساله‌ای که رهبر انقلاب در حکم انتصاب پیمان جبلی بر آن تاکید کرده‌اند. 

به هر حال می‌توان با قاطعیت گفت پرداختن به مساله «هدایت فرهنگی» نخستین قدم برای رسیدن به اولویت‌ها و رویکردهایی چون «ارتقای سطح آگاهی و معرفت عمومی»، «تقویت روحیه و احساس هویت ملی و انقلابی»، «پراکندن امید و نشاط» و «ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی» خواهد بود که همه این اولویت‌ها در حکم رهبر معظم انقلاب برای پیمان جبلی به عنوان رئیس جدید صداوسیما آمده است. 

در مجموع باید گفت امروز سرمایه‌های عظیم منابع انسانی، ظرفیت‌های تولیدی و علمی و فرصت‌های مهمی در برابر چشمان همه ما است که رسانه ‌ملی از آن غفلت کرده است. به نظر می‌رسد رویکردها و اولویت‌های مورد تاکید رهبر انقلاب، اگر با نگاه ناظر به اجرایی شدن مورد مداقه و توجه قرار بگیرد، بخش مهمی از مشکلات فعلی صداوسیما مرتفع خواهد شد.

 

* برگزاری مراسم تودیع و معارفه رؤسای صداوسیما

۱۰ روز پس از انتصاب پیمان جبلی به عنوان رئیس صداوسیما، مراسم تودیع و معارفه رؤسای رسانه ملی با حضور مسؤولان کشوری، لشکری و مدیران این رسانه برگزار شد. در این مراسم، رئیس دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی مدظله‌العالی حکم ریاست دکتر پیمان جبلی، رئیس رسانه ملی را قرائت کرد. همچنین علی بخشی‌زاده، معاون صدا در آغاز مراسم تکریم و معارفه ریاست سازمان گفت: امروز روز مهمی‌ برای رسانه ملی است؛ روزی است که از یک خدمتگزار دلسوز رسانه ملی تکریم می‌شود و فصل جدیدی برای رسانه ملی رقم می‌خورد. 

وی ابراز امیدواری کرد دکتر جبلی با توجه به سابقه طولانی در رسانه ملی و فعالیت در ۲ معاونت مهم خبر و برون‌مرزی و شناخت سازمانی، با سیاست‌گذاری درست، منشا خدمات بزرگی باشد. 

معاون صدا همچنین در ادامه به ۲ جنبه کارکردی رسانه ملی اشاره کرد و گفت: یک جنبه ملی و جنبه دیگر وظایف بین‌المللی آن است که بازوی رسانه‌ای مقاومت حق و باطل است و باید صدای مظلومان جهان باشد و برای جهان روشنگری کند که این وظیفه بر دوش تک‌تک ما و همکاران رسانه‌ای‌ام است. وی در پایان گفت: رسانه ملی باید در داخل کشور روحیه نشاط و سطح آگاهی را ارتقا دهد و از همه ظرفیت‌های خود، دستگاه‌های قضایی و تقنینی کشور بهره ببرد. 

همچنین پیمان جبلی در سخنرانی خود از تکریم بازنشستگان رسانه ملی و حفظ سرمایه انسانی صداوسیما گفت و از ایجاد سامانه‌ای برای بازنشستگان خبر داد که بتوانند بدون تشریفات به جام جم رفت‌و‌آمد کنند. 

رئیس صداوسیما همچنین از رهبر معظم انقلاب به دلیل اعتماد به بدنه و خانواده این رسانه و انتخاب او به عنوان شخصی که سالیان سال است در صداوسیما خدمت می‌کند، قدردانی کرد. 

او رسانه ملی را در دوره جدید، رسانه هویت‌محور و عدالت‌گستری توصیف کرد که در خدمت همه جمهور باشد، نه فقط قشر یا طیفی خاص. 

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در این مراسم ضمن تأکید بر اینکه صداوسیما اگر فرزند زمانه خویش باشد می‌تواند در مهار نظام بروکراسی سرکش و حل مشکلات کشور نقش موثری ایفا کند، گفت: در اداره کشور و حل مشکلات مردم هر راه دیگری جز الگوی دفاع‌مقدس برویم، بی‌راهه رفتن است. 

وی ضمن تقدیر و تشکر از عبدالعلی علی‌عسگری، رئیس سابق این سازمان گفت: از دوست صمیمی و عزیز خودم دکتر علی‌عسگری که بیش از ۳ دهه سابقه رفاقت داریم، به جهت خدمت در این سازمان تشکر می‌کنم و امیدوارم این موضوع باعث عزت دنیوی و اجر اخروی برای وی باشد. قالیباف همچنین ضمن آرزوی موفقیت و خیر مقدم برای جبلی، رئیس جدید سازمان صداوسیما اظهار کرد: برای برادر عزیز، رزمنده، همسنگر و همرزم خودم در دوران دفاع‌مقدس که توانسته از دبیری و سردبیری و سطوح مختلف در این سازمان خدمت کند و امروز توفیق خدمت در راس سازمان صداوسیما را پیدا کرده و رهبر معظم انقلاب اسلامی هم به ایشان اعتماد کرده‌اند و در شرایطی حساس، این مسؤولیت خطیر را بر عهده این برادر متدین و کارشناس قرار داده‌اند، آرزوی موفقیت دارم. 

رئیس قوه مقننه با اشاره به فرموده امام راحل مبنی بر اینکه ۲ دانشگاه در کشور وجود دارد، گفت: امام خمینی(ره) دفاع‌مقدس و جنگ را دانشگاه اول و صداوسیما را دانشگاه دیگر و ملی ما برشمردند و امروز دانشگاه صداوسیما باید پا جای پای دانشگاه دفاع‌مقدس بگذارد تا ما در جنگ تحریف‌ها و از همه مهم‌تر جنگ اقتصادی پیروز شویم. قالیباف تأکید کرد: به عنوان کسی که بعد از دوران دفاع‌مقدس تحت فشارهای سخت و سنگین عرصه‌های مختلف در کارهای اجرایی بوده‌ام، نقش صداوسیما را در موفقیت و خوب اداره کردن کشور درک کرده‌ام و معتقدم این سازمان، صدای بلند مردم مستضعف است که به فرموده امام راحل کسانی هستند که تا ته خط با انقلاب اسلامی می‌مانند. 

وی با بیان اینکه امروز مردم ما مظلوم‌ترین هستند و هر کجا که می‌رویم آنها ایستاده‌اند، افزود: نقش صداوسیما در اداره کشور، مقابله با جنگ اقتصادی و مهار بروکراسی سرکشی که تحت کنترل کسانی است که دل در گرو انقلاب، اهل بیت، فرهنگ جهاد، شهادت و قرآنی ندارند، نقشی بی‌بدیل است. رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: امیدواریم صداوسیما در این جنگ نابرابر با همان فرهنگ دفاع‌مقدس و ریاست شخصی که از پایین‌ترین سطح به بالاترین سطح آن رسیده با اخلاص، مجاهدت، تلاش و همکاری نشان دهد که فرهنگ دفاع‌مقدس تنها فرهنگ رهایی‌بخش برای عزت، استقلال و دنیا و آخرت ما است. صدا و سیمای جمهوری اسلامی می‌تواند این نقش را بدرستی ایفا کند اما با این نگاه که فرزند زمانه خویش باشد. 

******

تلفات حمله‌ تروریستی داعش به مسجد سیدآباد قندوز به ۱۵۰ شهید و حدود ۲۰۰ زخمی افزایش یافت. منابع بهداشتی در ولایت قندوز اعلام کردند شمار تلفات حمله‌ انتحاری روز جمعه به‌ مسجد سیدآباد در مرکز این ولایت، به بیش از ۱۵۰ شهید و حدود ۲۰۰ زخمی افزایش یافته است. یکی از پزشکان بیمارستان قندوز در گفت‌وگو با روزنامه «اطلاعات روز» این موضوع را تایید کرد. در میان قربانیان این حمله کودکان، جوانان و مردان حضور دارند. اجساد قربانیان دیروز به خاک سپرده شد. حمله‌ انتحاری به مسجد سیدآباد ظهر روز جمعه هنگام ادای نماز جمعه انجام شد. مسؤولیت این حمله را داعش بر عهده گرفته و گفته است مسجد مرکزی شیعیان را هدف قرار داده است.

برآورد جدیدترین جنایت تروریست‌های تکفیری در افغانستان علیه شیعیان قندوز، ردپای شاخه‌ای از گروهک داعش را که هم با حاکمیت طالبان و هم با شبه‌نظامیان تحت حمایت ترکیه و ناتو ارتباطاتی دارد، آشکار می‌کند. 

محمد محقق، رهبر حزب وحدت مردم افغانستان ضمن محکوم کردن حمله به مسجد جامع سیدآباد گفت: «با توجه به تسلط طالبان بر کشور، مسؤولیت حفاظت از جان و مال و ناموس ملت به دوش آنهاست که باید آن را بر ‌عهده بگیرند و در صورتی که آنها از تأمین امنیت مراکز دینى و فرهنگى مردم ناتوانند، باید میان متولیان مساجد، حسینیه‌ها و مدارس دینى و فرهنگى سلاح و مجوز توزیع کنند که خود، امنیت مراکز یادشده را تأمین کنند، در غیر این صورت مسؤولیت این کشتارهاى وحشیانه به دوش طالبان خواهد بود». 

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز با محکوم کردن این حمله وعده داد عاملان آن پیدا و مجازات خواهند شد. از طرف دیگر سهیل شاهین، نماینده طالبان در سازمان ملل به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «طالبان به صورت مستقل با افراطی‌گری از جمله داعش در افغانستان مبارزه خواهد کرد و در این زمینه با واشنگتن همکاری نخواهد کرد». حامد کرزی، رئیس‌جمهور سابق افغانستان هم با محکومیت این حمله، آن را اسفبار و خلاف تمام اصول و ارزش‌های انسانی و اسلامی دانست. عبدالله عبدالله، رئیس شورای ‌عالی مصالحه افغانستان نیز حمله به مسجد شیعیان در قندوز را یک جنایت نابخشودنی و غیرقابل توجیه دانست. در خارج از افغانستان هم آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل با محکوم کردن این حمله علیه شیعیان گفت: «حمله به افراد غیرنظامی نقض حقوق اساسی بشر و قوانین بین‌المللی بشردوستانه است». یوناما، دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان نیز با محکوم کردن این حمله تأکید کرد این حادثه خونین در مسجد سیدآباد ولایت قندوز، بخشی از الگوی نگران‌کننده خشونت در افغانستان است و این سومین حمله مرگبار در این هفته است که نهادهای مذهبی را هدف قرار داده است. از سوی دیگر پاتریشیا گاسمن، مسؤول بخش آسیایی دیده‌بان حقوق بشر نیز اظهار کرد: چنین رویدادهایی نشان می‌دهد اقلیت‌ها بویژه شیعیان در افغانستان با خطر جدی روبه‌رو هستند. این بمب‌گذاری نشان می‌دهد جان افغان‌ها تا چه ‌حد با خطر روبه‌رو است، بویژه تهدید برای شیعیان واقعی است. جهان نباید نگاهش را از افغانستان دور کند؛ برای اقلیت شیعه، جنگ پایان نیافته است.

 این در حالی است که گروه تروریستی داعش با پذیرفتن مسؤولیت این جنایت، فردی به نام «محمد الایغوری» را به عنوان عامل انفجار قندوز معرفی کرده که در تصویر منتشرشده سلاح‌های سازمانی پاکستانی و ترکیه‌ای را با خود حمل می‌کند. این موضوع احتمال همکاری تروریست مربوط با حزب الترکستانی را که یک گروه شبه‌نظامی از ایغورهای چینی بوده افزایش می‌دهد. این گروه در اتحاد با طالبان بوده و هم‌‌اکنون در کابل دفتر رسمی دارد.

باربد بهراد: سرمربی جدید تیم‌ ملی کشتی آزاد ایران توانست کارنامه‌ای درخشان از خود به جا بگذارد و ایران با کسب 6 مدال رنگارنگ جهانی موفق شد نمایشی درخشان ارائه دهد. پس از پایان المپیک 2020 توکیو و کسب تنها یک نقره و یک برنز در رشته کشتی آزاد، به رغم فاصله کوتاه و کمتر از ۲ ماه تا شروع مسابقات جهانی نروژ 2021، علیرضا دبیر، رئیس فدراسیون کشتی تصمیم گرفت در کادر فنی تیم‌ ملی کشتی آزاد تغییرات اساسی ایجاد کند و 26 مردادماه بلافاصله پس از پایان المپیک بود که پژمان درستکار را جایگزین غلامرضا محمدی کرد. درستکار 45 ساله در فاصله حدود 45 روزه از روز انتخاب تا شروع مسابقات جهانی، توانست تیمی متحول‌شده را برای شرکت در مسابقات اسلو آماده کند و رقم زدن تاریخی‌ترین روز کشتی ایران (یکشنبه 12 مهرماه 1400)، دست‌رنج زحمات این سرمربی باتجربه که سابقه قهرمانی در مسابقات آسیایی و مدال برنز در مسابقات جهانی را در دوران کشتی‌گیری خود در کارنامه‌اش دارد، است. تیم ملی کشتی آزاد ایران با هدایت پژمان درستکار در مسابقات جهانی 2021، 3 طلا، 3 نقره و یک برنز به دست آورد. اگر کمی خوش‌شانس بودیم و  یکی از آن نقره‌ها تبدیل به طلا می‌شد تیم‌ ملی کشتی آزاد ایران یکی از بهترین نتایج تاریخ خود در مسابقات جهانی را رقم می‌زد. قهرمانی آزادکاران ایران در مسابقات جهانی اسلو به لحاظ تیمی دور از دسترس نبود و با توجه به فاصله بسیار کم با آمریکا و روسیه باید پذیرفت تیم ما بخوبی دچار تحول مثبت شده است. با این وصف باید از تعویض طلایی علیرضا دبیر پس از پایان المپیک، به رغم ریسک بالایی که در فاصله کوتاه تا مسابقات جهانی بود، یاد کرد و حالا پژمان درستکار در 45 سالگی، رویایی‌ترین روزهای خود در کشتی را سپری می‌کند. یادمان نرود خیلی از گوش‌شکسته‌ها انتقادات زیادی به این انتخاب داشتند و معتقد بودند درستکار به واسطه دوستی با علیرضا دبیر، توانسته خارج از صف، سرمربی تیم‌ ملی کشتی آزاد شود اما نتایج درخشان تیم کشتی آزاد ایران نشان داد انتخاب رئیس فدراسیون کشتی بسیار درست و به موقع بوده است. 

باید رد پای درستکار را در پیروزی درخشان حسن یزدانی مقابل دیوید تیلور مشاهده کرد. در فیلمی که از یکی از تمرینات قبل یزدانی بتازگی رسانه‌ای شده است، درستکار بدرستی راه پیروزی را به یزدانی نشان می‌دهد. کار کردن بی‌امان دست‌ها و زیر کتف زدن متوالی یزدانی حربه‌ای بود که تمرکز کشتی‌گیر آمریکایی را به هم زد. این بار برخلاف توکیو، یزدانی در 30 ثانیه پایانی حواسش به زیرگیری تیلور بود و برخلاف المپیک او این بار بخوبی از هجوم چشم‌بسته و احساسی تیلور استفاده کرد و با فاصله امتیاز معنادار برنده این رقابت شد. 

 

* درستکار: کام مردم را تلخ نکنیم

سرمربی تیم‌ ملی کشتی آزاد تاکید کرد همه کشتی‌گیران ایران، چه برنده و چه بازنده خوب کشتی گرفتند. بعد از کسب عنوان سوم جهان با ۳ طلا، ۳ نقره و یک برنز از سوی تیم‌ ملی کشتی آزاد، پژمان درستکار گفت: من این پیروزی و موفقیت‌های تیم‌ ملی را به همه مردم که صاحب این پیروزی هستند تبریک گفته و امیدوارم جامعه کشتی این بردها را بپذیرد. وی درباره اینکه تنها با یک برد تیم کشورمان بر سکوی قهرمانی قرار می‌گرفت، تاکید کرد: ما تیمی جوان با میانگین سنی 22 سال داریم ولی با این همه می‌توانستیم حتی در 61 و 70 کیلوگرم نتایج بهتری گرفته و شانس قهرمانی هم داشته باشیم. ما از نظر تیمی ۳ طلا، ۳ نقره و یک برنز کسب کردیم و تعداد طلاهای‌مان با آمریکا و روسیه برابر بود. این لطف خدا و اهل‌بیت است. جا دارد از شخص علیرضا دبیر تشکر ویژه‌ای داشته باشم که همه جوره حامی تیم بوده و امکانات لازم را در اختیارمان قرار داد و حاشیه را از تیم دور کرد. خسته نباشیدی هم به کادر فنی و همه کشتی‌گیران‌مان می‌گویم و امیدوارم در مسابقات بعدی نتایج بهتر باشد. درستکار از نام بردن کشتی‌گیری که توقعات را برآورده نکرد، خودداری کرد و گفت: کام مردم را تلخ نکنیم، همه زحمت خودشان را کشیدند، اینکه با یک برد قهرمان می‌شدیم، اما و اگرهای ورزش هست. ما باید خوشحال باشیم که این نتیجه بسیار خوب و تاریخی را گرفتیم و فراموش نکنیم چند دستاورد مهم در این مسابقات داشتیم. من از بچه‌ها خیلی راضی‌ام و تا لحظه آخر می‌جنگیدند؛ برنده و بازنده همه خوب بودند. سرمربی تیم‌ ملی کشتی آزاد درباره آنالیز حریفان سنتی و پیروزی مقابل آنها تصریح کرد: این جای بحث بیشتری دارد اما در 40 روز گذشته برای طاها آکگول، پتریاشویلی، نایفونوف، دیوید تیلور و جیدن کاکس برنامه و آنالیز دقیق داشتیم، سایر حریفان هم آنالیز شده بودند، اودیکادزه که گلیج او را در مبارزه یک‌طرفه برد، آنالیز شده بود. امیدوارم مردم از این جوانان دلاور رضایت داشته باشند. 

***

دیروز روز خاص کشتی فرنگی بود. 7 سال صبر کردیم تا در مسابقات جهانی به مدال طلا برسیم و نکته شگفت‌انگیز اینکه نه تنها یک طلا که ۲ طلا بعد از مدت‌ها صید کردیم. علاوه بر این ۲ کشتی‌گیر دیگرمان به فینال رفتند که امروز شاهد دیدارشان در فینال خواهیم بود. محمد‌هادی ساروی و علی‌اکبر یوسفی طلایی‌های دیروز کشتی فرنگی ما بودند. به این ترتیب دیروز روز خاص کشتی فرنگی ما با هدایت «محمد بنا» آقای خاص ورزش ایران بود. 

 

* غوغای یوسفی در سنگین وزن

در فینال وزن 130 کیلوگرم کشتی فرنگی مسابقات جهانی علی‌اکبر یوسفی با حضور در فینال تاریخ‌سازی کرد و رکورد جدیدی را به ثبت رساند. وی پس از استراحت در دور اول در دور دوم با نتیجه 6 بر یک داوید اوواسپیان از ارمنستان را مغلوب کرد و به مرحله یک‌چهارم نهایی راه یافت. یوسفی در ادامه با نتیجه 2 بر یک اسکار مارویک از نروژ را از پیش رو برداشت و راهی مرحله نیمه‌نهایی شد. 

وی در این دیدار با نتیجه 2 بر یک از سد یاسمانی آکوستا فرناندز، دارنده مدال برنز جهان از شیلی گذشت و به دیدار فینال راه یافت. سنگین‌وزن کشورمان در این دیدار به مصاف زورابی گدخوری، دارنده مدال برنز اروپا از روسیه رفت که با نتیجه ۵ بر یک به برتری رسید تا برای نخستین‌‌بار طلای سنگین‌وزن را کسب کرده و تاریخ‌ساز شود. 

 

* نخستین طلای فرنگی بر گردن ساروی

اما نخستین مدال طلای کشورمان را محمدهادی ساروی کسب کرد. دارنده مدال برنز المپیک توکیو در مسابقات جهانی کشتی فرنگی طلا گرفت. محمدهادی ساروی در وزن ۹۷ کیلوگرم پس از استراحت در دور نخست، در دور دوم با آرتور سارگسیان، قهرمان زیر ۲۳ سال اروپا از روسیه مبارزه کرد و ۶ بر ۴ از سد حریف خود گذشت و راهی یک چهارم شد. دارنده مدال برنز المپیک در این مرحله ملیا از گرجستان را ۹ بر یک مغلوب کرد. ساروی در نیمه‌نهایی با برتری ۵ بر صفر مقابل نیکولوز کاخلاشویلی از ایتالیا، فینالیست شد. وی در فینال به مصاف الکس زوکه از مجارستان رفت که با نتیجه ۳ بر یک پیروز شد و نخستین طلای کاروان کشتی فرنگی را کسب کرد.  

 

* صعود گرایی و دلخانی به فینال

همچنین دیروز نماینده وزن ۶۷ کیلوگرم ایران و دارنده مدال طلای المپیک با پیروزی در ثانیه پایانی به فینال قهرمانی جهان رسید. در ادامه رقابت‌های ۳ وزن پایانی کشتی فرنگی قهرمانی جهان ۲۰۲۱ که در اسلو، پایتخت نروژ در حال برگزاری است، محمدرضا گرایی، نماینده وزن ۶۷ کیلوگرم ایران و دارنده مدال طلای المپیک در دیدار نیمه‌نهایی مقابل راماز زویدزه، دارنده مدال‌های طلای جوانان جهان و نقره زیر ۲۳ سال جهان از گرجستان روی تشک رفت و در پایان در حالی که تا ثانیه پایانی ۶ بر ۴ عقب بود، موفق شد حریف را خارج از تشک و در حالی که کشتی‌گیر گرجی قصد فرار داشت خاک کند و ۲ امتیاز بگیرد و با نتیجه‌ ۶‌-‌۶ به پیروزی برسد. با رد اعتراض مربیان گرجی، گرایی یک امتیاز دیگر گرفت و ۷ بر ۶ این مبارزه حساس را با پیروزی به پایان رساند. 

۳ دقیقه نخست این مبارزه با نتیجه ۳ بر یک به سود کشتی‌گیر گرجی به پایان رسید. گرایی پیش از این در دور اول استراحت کرد، سپس تسوچیکا شیمویامادا قهرمان آسیا از ژاپن را ضربه فنی کرد. وی سپس حسرت جعفراف از آذربایجان را با نتیجه ۱۱ بر صفر از پیش‌ رو برداشت و به نیمه‌نهایی رسید. 

همچنین میثم دلخانی در وزن ۶۳ کیلوگرم دیگر فینالیست ایران در ۳ وزن پایانی این رقابت‌هاست که امروز برای کسب مدال طلای جهان روی تشک می‌رود. پیش از این و در جریان رقابت‌های ۴ وزن نخست، محمدعلی گرایی در ۷۷ و پژمان پشتام در وزن ۸۲ کیلوگرم صاحب مدال برنز جهان شدند، محمدرضا مختاری در وزن ۷۲ کیلوگرم پنجم شد و سجاد عباس‌پور در وزن ۵۵ کیلوگرم از دور رقابت‌ها کنار رفت.

یعنی واقعا آقای ظریف نمی‌دانست اگر ضمانت‌های لازم را از طرف غربی نگیرد آنها حاضر نخواهند بود به تعهدات‌شان در برجام عمل کنند؟! متأسفانه دولتمردان سابق، برجام را به وقایع انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 گره زدند تا بگویند ما مذاکرات را به نتیجه رساندیم و به همین دلیل سرعت بسیار زیادی به مذاکرات دادند.

* نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس

گروه اقتصادی: در سال‌های اخیر اقتصاد کشور شاهد رشد قابل توجه نقدینگی بوده است. طبق آخرین گزارش بانک مرکزی - که روز گذشته منتشر شد - حجم نقدینگی از عدد 3 هزار و 900 هزار میلیارد تومانی عبور کرد. این عدد حاکی از رشد 40 درصدی حجم نقدینگی در طول یک سال اخیر است؛ رشدی بی‌سابقه که در صورت هدایت به سمت تولید می‌توانست بخش‌های مختلف صنعتی را شکوفا کند. 

بانک مرکزی گزیده آمارهای اقتصادی تا پایان مردادماه را روز گذشته منتشر کرد. حجم نقدینگی یکی از موارد اعلامی بانک مرکزی است. بر اساس این گزارش، حجم نقدینگی در مرداد سال گذشته ۲ هزار و ۸۱۹ هزار میلیارد تومان و در اسفند ۳ هزار و ۴۷۶ هزار میلیارد تومان بود. حجم نقدینگی در مرداد امسال اما برابر ۳ هزار و ۹۲۱ هزار میلیارد تومان شد که در مقایسه با مرداد سال گذشته 1/39 درصد رشد داشته است. همچنین نقدینگی در مرداد امسال در مقایسه با اسفند سال گذشته 8/12 درصد افزایش یافته است. در اقتصاد، رشد نقدینگی به خودی خود معنای مثبت یا منفی ندارد و باید اثر رشد نقدینگی بر بخش‌های مختلف اقتصاد همچون تولید، تورم و... را مورد ارزیابی قرار داد. از سوی دیگر میزان رشد نقدینگی نباید به حدی بالا باشد که نتوان ارتباطی منطقی میان آن و شاخص‌های کلان اقتصای همچون «نرخ رشد اقتصادی» برقرار کرد. 

طبق آخرین گزارش بانک مرکزی، حجم پایه پولی در پایان مرداد 515 هزار و 940 میلیارد تومان محاسبه شده که نسبت به ماه مشابه سال قبل 1/42 درصد و در 5 ماه ابتدایی امسال 4/12 درصد رشد داشته است. در اجزای پایه پولی، بیشترین رشد مربوط به خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی بوده به طوری که تنها در 5 ماه ابتدایی امسال بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی 3/256 درصد افزایش داشته است، این رقم در 12 ماه منتهی به مردادماه 14/207 درصد بوده است. 

سایر اجزای پایه پولی مانند خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی و مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها به ترتیب 4/2 درصد و 1/6 درصد در 5 ماه ابتدایی امسال افزایش داشته‌ است. 

ضریب فزاینده در پایان مرداد امسال 6/7 بوده که نسبت به اسفند سال گذشته 3 دهم درصد افزایش یافته است اما در مقایسه با مرداد سال گذشته 1/2 درصد کمتر شده است. دولت‌ها همواره سعی می‌کنند رشد نقدینگی را کنترل و آن را به مسیر درست هدایت کنند. هر دولتی که بتواند رشد نقدینگی را کنترل و آن را از روندی قابل قبول برخوردار و به سمت تولید هدایت کند، می‌تواند پیامدهای مثبتی از نظر رشد اقتصادی، افزایش اشتغال و کاهش تورم را برای کشور رقم بزند اما عدم کنترل و هدایت نقدینگی، رشد لجام‌گسیخته تورم را به دنبال دارد. 

 

* رشد 680 درصدی نقدینگی در طول 8 سال

حجم نقدینگی از 500 هزار میلیارد تومان در میانه سال 1392 (مقطع تخلیه تورمی قبل) به 3 هزار و 900 هزار میلیارد تومان در پایان مرداد 1400 رسیده که گواه بر رشد 680 درصدی نقدینگی طی دوره مذکور است. رشد نقدینگی در سال‌های پس از نیمه 1392 با سهم بالای شبه‌‌پول همراه بوده است. این نگرانی زمانی جدی‌تر می‌شود که بدانیم توزیع نقدینگی کشور بسیار نامتوازن و نابرابر است و بخش قابل توجهی از سپرده‌ها در اختیار اشخاص (حقیقی و عمدتا حقوقی) محدودی است، از این رو تغییر ترکیب نقدینگی و آثار تورمی فوق‌الذکر تنها در گرو تصمیم افراد معدودی قرار دارد. همه مسائل فوق‌الذکر در کنار انتظارات تورمی بالا در شرایط سخت اقتصادی، این دغدغه و نگرانی را ایجاد می‌کند که نیمه دوم سال می‌تواند موعد تخلیه آثار تورمی نقدینگی خلق شده در اقتصاد (بیش از آنچه در نیمه نخست سال تجربه شد) باشد.

در همین راستا یکی از اقداماتی که رئیس کل جدید بانک مرکزی باید در دستور کار خود قرار دهد، برقرای نظام منسنجم بانکی به منظور سامان دادن به وضعیت اسفبار رشد نقدینگی است. در حقیقت باید از سویی با اصلاح نظام تسهیلات‌دهی، قدرت خلق پول بانک‌ها کاهش یابد و از سوی دیگر با استقلال بانک مرکزی در برابر دولت، جلوی استقراض دولت گرفته شود. به طور خلاصه بانک مرکزی باید ۳ محور خلق نقدینگی جدید، کنترل نقدینگی موجود و کاهش حجم نقدینگی را در دستور کار خود قرار دهد. 

مدیریت خلق نقدینگی جدید: خلق پول از سوی بانک‌ها در شرایطی که وصول مطالبات با چالش‌های جدی مواجه است، موجب افزایش رشد نقدینگی و انبساط بیشتر ترازنامه‌های بانک‌ها می‌شود، لذا یکی از اقدام‌های ممکن برای کنترل خلق نقدینگی جدید، اعمال محدودیت‌های مقداری بر افزایش اندازه ترازنامه بانک‌ها بویژه بانک‌های مشکل‌دار است. برای مثال بانک مرکزی می‌تواند به بانک‌های مشکل‌دار صرفا اجازه رشد ۱۰ الی ۱۵ درصدی ترازنامه را بدهد و افتتاح سپرده و سپرده‌پذیری جدید یا اعطای تسهیلات آنها را محدود کند. از سوی دیگر بانک‌ها به واسطه قدرت خلق پول، پتانسیل بالایی برای بهره‌مندی از سود سفته‌بازی دارند که به واسطه عایدی بالای بازار دارایی‌ها می‌تواند خلق پول را حتی با وجود نرخ‌های بالای اضافه برداشت یا بازار بین بانکی نیز به صرفه کند اما ورود بانک‌ها به این بازارها علاوه بر افزودن التهاب، موجب رشد نقدینگی نیز می‌شود که برای جلوگیری از چنین واقعه‌ای پیشنهاد می‌شود از ورود بانک‌ها به فعالیت‌های سفته‌بازانه جلوگیری به عمل آید که البته این مساله نیز با کنترل مقاصد تسهیلات اعطایی بانک‌ها بویژه شرکت‌های زیرمجموعه فعال در بخش ساختمان، ارز و امثالهم محقق خواهد شد. اعطای تسهیلات کلان نیز یکی دیگر از مصادیق خلق پول جذاب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری است که غالبا به شرکت‌های تابعه و وابسته آنها تعلق می‌گیرد و کنترل این نوع از تسهیلات نیز می‌تواند تا حد زیادی رشد نقدینگی را تحت مدیریت قرار دهد. 

علاوه بر این با توجه به اینکه سود سپرده‌های مشتریان از محل خلق سپرده جدید پرداخت می‌شود و افزایش حجم نقدینگی را در پی دارد، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی تأثیر قابل توجهی در کاهش رشد نقدینگی جدید خواهد داشت. البته با توجه به تأثیر کاهش نرخ سود سپرده‌های یک‌ساله در افزایش سیالیت سپرده‌ها و افزایش تورم، به نظر می‌رسد در شرایط کنونی کاهش نرخ سود سپرده‌ها تنها در سپرده‌های کوتاه‌مدت ۳ ماهه و کمتر انجام شود. البته این امر نیاز به نظارت شدید بانک مرکزی بر بانک‌ها جهت رعایت نرخ سودهای کاهش یافته دارد، زیرا بانک‌ها انگیزه دارند با پیشنهاد نرخ‌های بالاتر نسبت به سایر بانک‌ها سپرده‌های بانک‌ها را جذب کنند که البته در حال حاضر نیز برخی بانک‌ها سودهای بالاتری نسبت به نرخ ۱۰ درصد ابلاغی بانک مرکزی به سپرده‌های کوتاه‌مدت پرداخت می‌کنند. 

کنترل نقدینگی موجود: در محور کنترل نقدینگی موجود (جلوگیری از افزایش سرعت گردش نقدینگی) با هدف کنترل سفته‌بازی و ورود نقدینگی به بازار ملتهب دارایی‌ها (اعم از ارز، طلا، امالک و مستغلات و...) می‌توان اقداماتی همچون کنترل سپرده‌های کلان و تراکنش‌های آنها، اعطای مجوز افتتاح سپرده‌های سرمایه‌گذاری ۲ ساله و بالاتر، فروش اوراق و دارایی‌های دولتی و سپرده‌گذاری منابع حاصله در بانک‌ها (با هدف جمع‌آوری نقدینگی مردم و وارد نکردن آن به اقتصاد) و اجرای مالیات‌ستانی از عایدی سرمایه را در دستور کار قرار داد.

کاهش حجم نقدینگی: به منظور کاهش حجم نقدینگی موجود نیز ۲ راهکار پیشنهاد می‌شود؛ فروش اموال مازاد بانک‌ها و تسویه مطالبات غیرجاری بدهکاران بانک‌ها با سپرده‌های این بدهکاران در بانک‌های دیگر که در صورت تحقق علاوه بر وصول مطالبات بانک‌ها، موجب کاهش حجم نقدینگی می‌شود.

 

 

زهرا فریدزادگان: صنعت خودرو‌سازی ایران در یکی، دو سال اخیر چالش‌های متعددی را از سر گذرانده و با فراز و فرودهای فراوانی روبه‌رو بوده است. این صنعت با داشتن سهم ۲۰ درصدی از ارزش افزوده کل بخش صنعت و سهم ۴ درصدی از تولید ناخالص‌ داخلی، از جایگاه مهمی در اقتصاد ملی برخوردار است. این در حالی است که با وجود گذشت نیم‌قرن از تاسیس صنایع خودرو‌سازی در ایران، این صنعت هنوز به بلوغ و شکوفایی لازم نرسیده و همچنان مانند یک کودک نابالغ،‌ نیازمند حمایت‌های همه‌جانبه است. یکی از مهم‌ترین موانع یا به بیان بهتر، یکی از چالش‌های اصلی صنعت خودروسازی در ایران، سیاست‌زدگی این صنعت است؛ به حدی که طی چند دهه گذشته، این صنعت متحمل هزینه‌های زیاد ناشی از فشارهای سیاسی و در نتیجه کاهش کارایی شده است. مشروط نبودن حمایت‌های دولت نیز که منجر به بی‌انگیزگی سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری بویژه در بخش طراحی محصول بوده، مزید بر علت شده و موجب عقب‌ماندگی صنعت خودروسازی ایران در بازار رقابت جهانی شده است. نظام قیمت‌گذاری دستوری نیز عامل دیگری برای بی‌میلی شرکت‌های خودروسازی به ایجاد نوآوری،‌ بهره‌وری و افزایش کیفیت محصولات و عملا مانعی برای ورود خودروسازان به بازار رقابتی بوده است. به طور کلی، نوسانات نرخ ارز، نظام ناکارآمد تأمین مالی و تحریم‌‌های بین‌المللی به عنوان چالش‌های کلان صنعت خودروسازی از یک سو و کم‌‌‌توجهی به تحقیق و توسعه، عدم ثبات در سیاست‌های خودروسازان، دیدگاه خودروسازان به همکاری با خودروسازان جهانی و سرمایه‌گذاری در امور غیرمرتبط با کسب‌و‌کار شرکت‌های خودروسازی را می‌‌توان از عمده‌ترین مشکلات صنایع خودروسازی در ایران عنوان کرد. آنچه مسلم است صنعت خودروسازی در ایران صنعتی درگیر مسائل پیچیده است که ارائه‌ یک نسخه‌ کلی بدون در نظر گرفتن شبکه ارتباطی میان صنایع وابسته، چندان کارساز نخواهد بود. در این گزارش قصد داریم نیم‌نگاهی به وضعیت صنعت خودروسازی ایران بیندازیم و مروری بر راهکارهای کوتاه‌مدت و میانبر برای بهبود این وضعیت داشته باشیم. 

 

* مروری بر صنعت خودروسازی در دولت روحانی

روحانی در حالی سال ۹۲ دولت را تحویل گرفت که پیش از آن و در سال ۱۳۹۰، تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو در کشور رکورد بزرگی را در صنعت خودروسازی ثبت کرده بود اما این عدد تحت تاثیر عوامل مختلف، سال ۹۲ حتی به نیمی از آمار سال ۹۰ کاهش پیدا کرد و رکود عجیبی بر صنعت خودرو‌سازی حاکم شد. در همان زمان محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صمت دولت یازدهم اعلام کرد این دوران ادامه نخواهد داشت و دولت برای عبور از آن، برنامه‌های ویژه‌ای دارد. در همان نخستین سال‌های فعالیت دولت روحانی، روند تولید خودرو افزایشی شد و سال ۹۵، خودروسازان ایرانی توانستند یک میلیون و ۲۵۰ هزار خودرو در سال تولید کنند که این عدد سال ۹۶ به یک میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو نیز رسید. در این بین اما وضعیت صنعت خودرو‌سازی در سال ۹۴ کمی متفاوت بود. نزدیک شدن به توافق نهایی برجام و امید به بازگشت شرکت‌های خارجی به این صنعت موجب شد میزان تولید و فروش خودروهای جدید از سوی خودروسازان داخلی به پایین‌ترین سطح خود برسد. وعده‌‌های بی‌اساس دولت در حوزه خودرو، فضایی را در کشور ایجاد کرد که موضوع بازگشت خودروسازان خارجی به ایران را به شکلی جدی مطرح کرد تا حدی که مدیرعامل وقت ایران‌خودرو اعلام کرد در کنار پژو و رنو از فرانسه، فولکس واگن، فیات و حتی سوزوکی ژاپن شانس حضور در ایران را خواهند داشت و خودروسازان ایرانی تلاش می‌کنند از این فرصت به بهترین شکل استفاده کنند. جالب است در دوره اجرای برجام، روحانی وعده داده بود «دولت ایران آماده است سهام شرکت‌های خودروسازی خود را به شرکت‌های خارجی بفروشد. علاوه بر اینکه سایت‌های خودروسازی در اختیار خارجی‌ها قرار داده می‌شود تا آنها بتوانند به شکل مستقل در ایران به تولید خودرو بپردازند». وعده نخست دولت روحانی در واگذاری سهام هیچ گاه محقق نشد و در پایان دوره 8 ساله او، نه تنها خارجی‌ها سهامدار خودروسازان ایرانی نشدند که مدیریت این خودروسازی‌ها نیز هیچگاه از دست دولت خارج نشد. در قراردادهای مشترک نیز هیچ تغییر مهمی رخ نداد. حتی پس از چند ماه مشخص شد حضور شرکت‌هایی مانند فیات و فولکس واگن نیز اساسا در ایران ممکن نیست. قراردادهای تولید مشترک با پژو و رنو نیز راه به جایی نبرد. رنو که اعلام کرده بود می‌خواهد با در اختیار گرفتن سایت تولید، خود مستقلا در ایران خودرو بسازد، تنها به یکی از سایت‌های شهرستان سایپا دسترسی پیدا کرد اما با کارشکنی‌های داخلی و فشار تحریم‌ها در این بخش نیز کاری انجام نشد. طرح ورود مدل‌های جدید پژو به ایران نیز به تولید تعدادی محدود پژو ۲۰۰۸ انجامید و دیگر خودروهای جدید هیچگاه در ایران تولید نشدند. سرانجام با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و بازگشت تحریم‌ها در اردیبهشت ۹۷، تمام این قراردادها کأن‌لم‌یکن شد و ایران حتی نتوانست از شرکت‌هایی که وعده دادند و رفتند، تقاضای غرامت کند. 

 

* افزایش ۶۰۰ درصدی قیمت خودرو

در این میان اما شرکت‌های چینی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم با باقی ماندن در ایران، حتی در دوره تحریم، طوری جای پای خود را محکم کردند که حتی در صورت کنار رفتن احتمالی تحریم‌ها در آینده پیش رو نیز خودروسازان اروپایی کاری دشوار برای به ‌دست گرفتن دوباره بازار ایران خواهند داشت. حسن روحانی در حالی دولت را به ابراهیم رئیسی تحویل داده است که طبق آمارهای به دست آمده، زیان انباشته ۳۰ هزار میلیارد تومانی خودروسازان، بدهی بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومانی آنها به قطعه‌سازان، فاصله چند ده میلیون تومانی میان قیمت رسمی و قیمت بازار، عدم رضایت مردم از کیفیت و قیمت محصولات داخلی، ممنوعیت واردات و افزایش چند صد درصدی قیمت برخی خودروها و معمای قیمت‌گذاری دستوری، تنها بخشی از میراثی است که وزارت صمت و مسؤولان اقتصادی دولت سیزدهم در بخش خودرو با آن مواجه هستند. در کنار این موارد از افزایش بی‌محابای قیمت خودرو طی ۸ سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم نیز نباید غافل شد. نگاهی گذار به قیمت انواع خودروهای تولیدی ۲ خودروساز بزرگ کشور در نخستین و آخرین سال دولت روحانی نشان می‌دهد از مرداد ۹۲ تا پایان تابستان ۱۴۰۰ خودروهای داخلی به ‌طور متوسط 610 درصد رشد قیمت داشته‌اند. بارزترین و محسوس‌ترین رشد قیمت نیز مربوط به خودروی پراید بود که با رشد بیش از ۷۰۰ درصدی، بالاترین افزایش قیمت را تجربه کرد. پژو 405 نیز با 658 درصد، دومین خودرو با بیشترین افزایش قیمت در دولت روحانی بود. سمند، پژو پارس، پژو 206، سمند سورن، پژو 207 و تیبا نیز به طور میانگین از ۵۱۰ تا ۶۵۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند. 

 

* مسیر دشوار دولت سیزدهم در صنعت خودروسازی

با توجه به آنچه گفته شد، دولت سیزدهم مسیر دشواری را برای درمان زخم‌های صنعت خودروسازی کشور پیش رو دارد. با این حال وزرات صمت از زمان آغاز به کار سیدرضا فاطمی‌امین اعلام کرده دولت سیزدهم تولید یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه خودرو در سال جاری را هدفگذاری کرده است. بر این اساس نیز برآورد شده ۱۵۰ هزار دستگاه توسط شرکت‌های خودروسازی بخش خصوصی و حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو نیز در شرکت‌های خودروسازی دولتی تولید می‌شود. اگر قرار باشد هدفگذاری وزارت صمت برای تولید یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه خودرو در سال جاری محقق شود،‌ در واقع میزان تولید خودرو در سال ۱۴۰۰ باید در مقایسه با سال ۹۹ بیش از ۳۰ درصد افزایش یابد. طبق آمارهای ارائه شده از سوی وزارت صمت،‌ سال ۹۹ معادل ۹۵۰ هزار دستگاه انواع خودرو در کشور تولید شده است. تولید یک میلیون و ۲۵۰ هزار خودرو تا پایان سال ۱۴۰۰ در حالی برای نخستین سال دولت سیزدهم هدفگذاری شده است که ناگفته نماند، وزیر صمت دولت سیزدهم از اواسط شهریور سال جاری سکانداری این وزارتخانه را به عهده گرفته است. با این حال طبق آمار وزارت صمت، خودروسازان در ۶ ماه نخست امسال 465 هزار و 260 دستگاه انواع خودرو تولید کرده‌اند که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۴ درصد رشد داشته است و در صورتی که در ۶ ماه دوم سال جاری نیز وضعیت تولید خودرو به همین منوال پیش رود، تا رسیدن به مرز هدف‌گذاری شده یعنی تولید یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه خودرو تا پایان امسال،‌ همچنان فاصله‌ای معادل ۳۲۰ هزار دستگاه وجود دارد. 

 

***

در اینکه صنعت خودروسازی ایران درگیر دست‌اندازهای بلند و کوتاهی است، شکی نیست و واضح است رفع ایرادات و چالش‌‌های این صنعت، یک‌شبه محقق نمی‌شود، بویژه در شرایط کنونی اقتصاد ایران که کسری بودجه، تورم، نوسانات نرخ ارز و صدها معضل اقتصادی دیگر از دولت گذشته به دولت کنونی ارث رسیده است. اصلاح ساختارهای صنعت بزرگی مانند خودروسازی نیازمند ابزار و ادواتی است که امید می‌رود به همت دولتمردان دولت سیزدهم محقق شود.

امیرحسین کاکایی، عضو هیأت ‌علمی دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم‌وصنعت ایران و کارشناس خودرو در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» مهم‌ترین راهکار حل بحران صنعت خودرو و بهبود وضعیت این صنعت را اجتناب از وعده‌های پوپولیستی و حرف‌های مبتنی بر اصول سیاسی می‌داند و می‌گوید: صنعت خودروسازی در سال‌های گذشته به قدر کافی از محل وعده‌های عوام‌فریبانه آسیب دیده و اکنون وقت آن است با معیارهای اقتصادی مبتنی بر محاسبات واقعی و اندازه‌گیری‌های تخصصی، چالش‌های این صنعت برطرف شود. به گفته وی متاسفانه صنعت خودرو در ایران یک صنعت سیاست‌زده است، لذا کلید گشایش در این صنعت، جدایی این صنعت از سیاسی‌بازی‌ و برنامه‌های سیاسی است. نتیجه اتفاقاتی که در سال‌های گذشته در صنعت خودروسازی رخ داده، امروز این صنعت را بشدت تحت فشار قرار داده و موجب افزایش تنش در صنعت خودروسازی شده است. در این میان نارضایتی مردم هم از این صنعت افزایش یافته است. وی معتقد است وزیر صمت در دولت سیزدهم برنامه‌های قابل توجهی را برای بهبود صنعت خودرو در دستور کار قرار داده است و بر اساس آن امکان تحقق تولید یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه خودرو تا پایان سال وجود دارد، منتها باید دید برای تحقق وعده‌هایی که درباره تولید بیش از ۲ میلیون خودرو در سال‌های پیش‌ رو داده شده،‌ چه برنامه‌ریزی‌هایی شده است. 

 

* جای خالی نگاه اقتصادی به صنعت خودرو

کاکایی ادامه می‌‌دهد: مهم‌ترین اصل در حل معضلات صنعت خودروی ایران، نگاه اقتصادی به این صنعت است. معتقدم صنعت خودرو نیازمند یک جراحی بزرگ است و این جراحی بزرگ نیز نیازمند شجاعت و برخورداری از یک برنامه منسجم برای سال‌های آینده است. ناگفته نماند این ۲ مؤلفه باید همزمان با هم در صنعت خودروسازی وجود داشته باشد. عضو هیأت ‌علمی دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم‌وصنعت ایران می‌گوید: متاسفانه صنعت خودروسازی از بی‌برنامگی و نبود افراد متخصص و دلسوز رنج می‌برد. به گفته وی اینکه مقام معظم رهبری شعار امسال را «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» اعلام کرده‌‌اند، جای بسی تأمل دارد، چرا که نشان می‌دهد موانع موجود در بخش تولید کشور به حدی افزایش یافته که عالی‌ترین مقام کشور به این موضوع ورود کرده و شرط موفقیت تولید را رفع موانع تولید دانسته‌اند. علاوه بر این، شعار امسال گویای آن است که تولید نیازمند پشتیبانی و حمایت است. وی می‌افزاید: این در حالی است که در ۶ ماه نخست سال جاری، نه‌ تنها مشکلات تولید حل نشده، بلکه مشکلات گمرکی، ارزی، تأمین و تولید قطعات نیز با معضلات متعددی روبه‌رو شده و فشارهای مضاعفی را به تمام صنایع کشور وارد کرده است. در حالی که مانع‌زدایی باید جزو وظایف اصلی تمام ارگان‌ها و سازمان‌ها در کشور باشد، بسیاری از سازمان‌ها به جای بسترسازی برای رشد تولید، مانع‌تراشی می‌کنند. کاکایی ادامه می‌دهد: وقتی صنایعی مانند خودروسازی یا صنعت لوازم خانگی رشد کرده و تولید افزایش پیدا می‌کند، به این معناست که درآمد ملت افزایش یافته است. در این شرایط طبیعتا رقابت ایجاد می‌شود و ارزش پول ملی افزایش یافته و تورم نیز کنترل می‌شود. این در حالی است که متاسفانه تصمیمات اشتباه و نادرست گذشته، تولید را در کشور بشدت تضعیف کرده است. 

 

* منافع ملی، ملاک سیاست‌گذاری در صنعت خودرو باشد

عضو هیأت ‌علمی دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم‌وصنعت با اشاره به دیدگاه خودروسازان کشور به نوع همکاری با خودروسازان خارجی می‌گوید: در حال حاضر خودروسازان چین مهم‌ترین و اصلی‌ترین همکاری خودروسازان داخلی هستند اما باید به این نکته توجه کرد که چینی‌ها قرار نیست شریک راهبردی خودروسازان ایرانی به لحاظ توسعه فناوری و بازار خودرو در ایران باشند، چرا که چینی‌ها نیز همانند تمام کشورها در فکر تأمین منافع خود هستند. وی می‌افزاید: در طول سال‌های همکاری خودروسازان ایرانی و چینی با یکدیگر، چینی‌ها هیچ‌گاه حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران نبوده و حتی برای تولید محصول در ایران، اقدام به اعزام نیروهای چینی به ایران می‌کنند. این امر نشان می‌دهد روابط اقتصادی ما با چین در حوزه صنعت خودروسازی، تنها محدود به تأمین بوده است. در نتیجه در سال‌های پیش‌رو، باید این نکته مدنظر سیاست‌گذاران صنعت خودروسازی قرار داشته باشد که همه کشورها به دنبال منافع ملی خودشان هستند و سعی می‌کنند بیشترین سود را از همکاری با طرف مقابل کسب کنند. کاکایی تاکید می‌کند: در حال حاضر قطعه‌سازان چینی در حال همکاری با ما هستند و این همکاری‌‌ها نیز موفقیت‌آمیز بوده است، لذا ضروری است روابط صنعتگران ایرانی و چینی روز‌به‌‌روز استوارتر شود. منتها مشروط به اینکه منافع ملی کشور ملاک این همکاری در برنامه‌ریزی‌های دولتمردان قرار گیرد. 

زمین لرزه‌ای 5 ریشتری بامداد دیروز شرق خوزستان را لرزاند و به 120 روستای شهرستان اندیکا خسارت وارد کرد به طوری که 400 خانه روستایی در این منطقه کاملا تخریب و باعث مصدومیت چند نفر شد. به گزارش «وطن‌امروز»، شرق خوزستان چند روزی است می‌لرزد؛ صبح دوازدهم مهرماه بود که زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 7/5 ریشتر در این منطقه به وقوع پیوست و منجر به مصدومیت چند تن و خرابی تعدادی خانه شد. همچنین شامگاه پانزدهم مهر زلزله‌ای دیگر به بزرگی 4 ریشتر در قلعه‌خواجه اتفاق افتاد. گویا زمین دست‌بردار نبود تا اینکه ساعت ۲:۴۶ دقیقه بامداد دیروز دوباره زلزله‌ای با قدرت 5 ریشتر در عمق 7 کیلومتری زمین، شهرستان اندیکا را لرزاند. با گذشت حدود ۲ ساعت از این واقعه، زمین‌‌لرزه دیگری با قدرت 6/2 ریشتر و در نهایت ساعت ۹:۳۵ زلزله‌ای با قدرت 6/4 ریشتر شهر قلعه‌خواجه را به لرزه در آورد. پس از وقوع این حادثه بلافاصله نیروهای امدادی و خدمات‌رسان به این منطقه اعزام شدند. به گفته شهاب صدیقی، مدیرکل مدیریت بحران استان خوزستان، به فرمانداری‌ها و دستگاه‌های امدادی و عملیاتی سراسر استان به منظور پیشگیری از هر حادثه احتمالی اعلام آماده‌باش شده است و نیروهای امدادی در حال کمک‌رسانی هستند. همچنین در پی این حادثه فرماندار شهرستان اندیکا گفت: به دنبال وقوع زلزله‌های اخیر در شهرستان تاکنون 400 منزل روستایی و عشایری به صورت 100 درصدی تخریب شده است. امرالله نوذری با اشاره به آخرین ارزیابی‌های زلزله اخیر در این شهرستان اظهار کرد: نخستین زلزله این منطقه روز دوشنبه هفته گذشته به وقوع پیوست که میزان آن 7/5 ریشتر بود و پس از آن تاکنون 14 بار دیگر این شهرستان لرزیده است که آخرین آن صبح دیروز با شدت 5 ریشتر بود. وی افزود: در پی این حادثه شهرستان شاهد خسارات جدی در تمام حوزه‌ها بوده است؛ بویژه در مناطق روستایی و عشایری.  فرماندار شهرستان اندیکا ادامه داد: در جریان زلزله اخیر 120 روستای این شهرستان خسارت دیدند که عمدتا دارای بافت سنتی و قدیمی‌ساز بودند و در این رابطه نیز 400 منزل مسکونی روستایی و عشایری شاهد خسارت 100 درصدی بودند. نوذری با بیان اینکه بازرسی‌ها و ارزیابی در مناطق آسیب‌دیده به صورت شبانه‌روزی ادامه دارد، گفت: این شهرستان دارای 600 روستاست و به ‌دلیل تعداد بالای روستا و وجود مناطق صعب‌العبور، کار بررسی با سختی مواجه است ولی با این وجود 12 تیم ارزیاب در حال انجام کار هستند. وی ادامه داد: بیشترین آسیب‌ها به منازل بخش چلو که یک منطقه عشایری است وارد شده است. فرماندار اندیکا با اشاره به مشکلات پس از وقوع زلزله در روستاهای این شهرستان می‌گوید: بسیاری از روستاهای بخش چلو در این شهرستان به‌ صورت کامل تخریب شده‌اند و شرایط منطقه به نوعی است که هیچ امکانی برای جابه‌جایی یا اسکان روستاییان در مکان جدید وجود ندارد. وی با بیان اینکه استفاده از چادر نیز با توجه به شرایط مناطق آسیب‌دیده مقدور نیست، افزود: اسکان فوری کانکس برای استفاده روستاییان آسیب‌دیده از زلزله پیشنهاد شده و در حال حاضر تنها راه‌حل مشکل است. فرماندار شهرستان اندیکا با بیان اینکه بیش از 80 درصد منازل بخش مرکزی نیز آسیب جدی دیده‌اند، ادامه داد: با توجه به نبود جاده مناسب روستایی در مناطق آسیب‌دیده، انتقال مصالح برای اهالی این مناطق کار سختی خواهد بود و علاوه بر آن هزینه‌های چند برابری را برای آنها در پی خواهد داشت. نوذری با اشاره به خدمات در حال انجام از سوی نیروهای امدادی گفت: از تمام دستگاه‌هایی که در حوزه راهسازی توان کمک دارند استمداد می‌طلبیم تا با همکاری و همیاری خود گوشه‌ای از مشکلات راه را برطرف کنند. وی همچنین با اشاره به آسیب دیدن مدارس در زلزله اخیر بیان کرد: با توجه به ارزیابی‌های انجام شده نزدیک به 50 مدرسه در معرض خطر هستند و همچنین برای چند مدرسه راه دسترسی جهت انتقال کانکس وجود ندارد و می‌طلبد این کار با استفاده از بالگرد انجام شود. همچنین انتظار می‌رود با توجه به اینکه سرما و بارش‌ها در حال نزدیک شدن است، مسؤولان با جدیت بیشتری پای کار بیایند و به روستاهای آسیب‌دیده شهرستان اندیکا توجه جدی‌تری داشته باشند. در این باره قاسم ساعدی یکی از نمایندگان استان خوزستان در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» درباره میزان خسارات وارده در پی وقوع زلزله اخیر در شرق استان خوزستان گفت: تیم‌های ارزیاب در حال بررسی و ارزیابی لازم هستند اما هنوز درباره خسارات وارده رقم دقیقی اعلام نشده است. وی با بیان اینکه نیروهای امدادی و هلال‌احمر همراه با جهادگران از سراسر استان به منطقه زلزله‌زده اعزام شده‌اند، افزود: سازمان‌های خدمات‌رسان چون هلال‌احمر و مدیریت بحران استان ضمن انجام تمهیدات لازم برای اسکان زلزله‌زدگان با هدف حفظ امنیت جانی آنها به دلیل احتمال وقوع پس‌لرزها به شکل آماده‌باش کامل درآمده و تمام امکانات و تجهیزات لازم را برای کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان تامین کرده‌اند.

 

* اندیکا را دریابید

زلزله شرق استان خوزستان در حالی رخ داد که هوا رو به سردی است و در نتیجه مشکلات زلزله‌زدگان را در روزهای آتی دوچندان می‌کند. در چنین شرایطی امام جمعه اندیکا گفت: این شهرستان در زلزله اخیر بسیار مظلوم واقع شد و حتی در فضای مجازی می‌بینیم این زلزله به نام چلگرد در حال انتشار است و از اندیکا بویژه منطقه محروم و تمام‌عشایری چلو در خوزستان نامی برده نمی‌شود. حجت‌الاسلام سیداکبر موسوی اظهار کرد: میزان خسارت زلزله اخیر در مناطق عشایری اندیکا به اندازه خسارات چلگرد چهار‌محال‌وبختیاری است. وی افزود: در روزهای گذشته با نماینده ولی‌فقیه در استان از مناطق زلزله‌زده اندیکا بازدیدی داشتیم و در برخی روستاها منازل به طور صددرصد تخریب شده است. اکبر موسوی بیان کرد: چلگرد با اندیکا برای ما تفاوتی ندارد اما خواهشی که از دولت داریم این است که ظلم ۸ ساله دولت قبل نسبت به اندیکا تکرار نشود. موسوی اذعان کرد: در زلزله سال‌های گذشته مسجدسلیمان، اندیکا نیز به همان شدت لرزید اما اندیکا که ۹۵ درصد بافتش روستایی و عشایری است، نادیده گرفته شد. امام جمعه اندیکا گفت: بر اساس اعلام فرمانداری ۱۲۰ روستا درگیر خسارت و صدها خانه تخریب شدند. همچنین خانه‌هایی که ترک برداشته‌اند با بارش باران خراب خواهند شد. وی بیان کرد: از مسؤولان ملی و استانی تقاضا می‌شود اندیکا را فراموش نکنند، چرا که این شهر به خودی خود محروم است. این زلزله می‌تواند بهانه‌ای برای تخصیص اعتبارات و بودجه برای رفع محرومیت‌های اندیکا باشد. اکبر موسوی تصریح کرد: ما امیدواریم دولت جوان و جهادی سیزدهم و آقای رئیسی که امید محرومان است، اندیکا را فراموش نکنند. وی ادامه داد: جناب مخبر معاون اول رئیس‌جمهور، جناب رضایی معاون اقتصادی رئیس‌جمهور و دیگر مسؤولان خوزستانی در دولت دین خود را به خوزستان ادا کنند و برای زادگاه خود فریاد بزنند. 

 

* اندیکا منتظر تدابیر مدیریتی برای بحران پسازلزله

با توجه به ادامه یافتن زمین‌لرزه‌های شدید پس از زلزله 4 روز پیش در شهرستان اندیکا که منجر به تخریب چند منزل روستایی شد، پس‌لرزه‌های شدید در این منطقه همچنان ادامه دارد و این در حالی است که آسیب‌دیدگان این حادثه نیازمند توجه و ورود جدی مسؤولان جهت رفع مشکلات خود هستند. با وجود گذشت چند روز از زلزله شدید و 7/5 ریشتری که منجر به وارد شدن خسارات جدی به منازل روستایی شهرستان اندیکا شد، این شهرستان همچنان شاهد پس‌لرزه‌ها و زمین‌لرزه‌های شدید است. این در حالی است که همچنان زمین‌لرزه‌های شدید باعث وارد شدن خسارات جدی به بافت‌های کم‌مقاومت و همچنین آسیب‌دیده از زلزله اخیر می‌شود. با این وجود مردم روستاهای این شهرستان همچنان در انتظار ورود جدی مسؤولان به این مساله و حضور آنها در این مناطق برای بررسی شرایط و تخصیص امکانات لازم برای پیشگیری از بحران‌های بعدی در فصل پیش ‌رو با توجه به موضوع بارندگی و سرما هستند. 

گروه سیاسی: ابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهور مخلوع و فراری، روز گذشته در 88 سالگی در فرانسه مرد تا پرونده یکی از معاندان کشور و خائنان به انقلاب نیز سرانجام پس از 4 دهه فعالیت علیه نظام در خارج از کشور بسته شود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، نخستین رئیس‌جمهور ایران که تبدیل به تنها رئیس‌جمهور مخلوع نیز شد، در شرایطی چشم از جهان فروبست که پرونده زندگی او را می‌توان به عنوان یکی از عبرت‌آموزترین مصادیق تاریخی کشور مورد بحث و ارزیابی قرار داد. بیراه نخواهد بود اگر زندگی بنی‌صدر را بتوان نقطه تلاقی عمده مخاطرات و توطئه‌هایی دانست که انقلاب اسلامی ایران از سال 57 تاکنون و به انحای مختلف تجربه کرده است. آمیزه «نفوذ»، «توطئه» و «وحدت‌شکنی» در زندگی سیاسی بنی‌صدر و دوران پرخسارت ریاست وی بر دولت که با فتنه خیابانی و مسلحانه سازمان منافقین در خرداد سال60 همراه شد، به عنوان یکی از نقاط عطف تاریخی همواره واجد اهمیت بوده است؛ چه از آن رو که نوپا بودن انقلاب، فقدان تجربه عملی و ضعیف بودن نهادهای تازه‌تاسیس این امکان را فراهم آورد که جریانات ضدانقلاب از دوران ریاست‌جمهوری بنی‌صدر بیشترین بهره را ببرند و چه از این جهت که وی بیشترین اهتمام خود را بر ایجاد تزلزل در رابطه میان مردم و نظام اسلامی معطوف کرده بود. 

بر این مبنا و به شکل اختصاری می‌توان هموار کردن مسیر قدرت‌گیری جریان نفاق و نفوذ، تلاش بی‌وقفه برای تضعیف نهادها و جریان‌های انقلابی از طریق دوقطبی‌سازی جامعه و ایجاد بدبینی علیه چهره‌های موجه انقلاب، مختل کردن فعالیت دولت از طریق کارشکنی و در نهایت کشاندن کشور به موقعیتی در آستانه سقوط را مهم‌ترین اهداف رئیس‌جمهور مخلوع ایران در ایام ریاست‌جمهوری دانست؛ مساله‌ای که هر چند در نهایت به عزل وی از فرماندهی کل قوا از سوی بنیانگذار کبیر انقلاب و رای عدم کفایت نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی منتهی شد اما بنی‌صدر در سایه رابطه با سازمان تروریست منافقین، سایر فعالیت‌های تبلیغاتی خود را علیه نظام اسلامی در خارج از کشور پیگیری کرد که در این نوشتار به بهانه مرگ وی به صورت اجمالی به برخی اقدامات خیانتکارانه بنی‌صدر خواهیم پرداخت. 

 

* استراتژی دوقطبی‌سازی

یقینا رویه ثابت حکمرانی بنی‌صدر را باید در ذیل مساله «دوقطبی‌سازی» جست‌وجو کرد؛ مساله‌ای که در نظام تازه‌تاسیس جمهوری اسلامی و با توجه به انباشت بحران‌ها و مخاطرات سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب، تاثیر دوچندانی بر امور کشور می‌گذاشت. پس از انتخاب بنی‌صدر به‌ عنوان رئیس‌جمهور، نخستین جرقه‌های اختلاف‌افکنی با دعواهای انتخاب نخست‌وزیر آغاز شد. وی ابتدای امر در اقدامی مزورانه پیشنهاد انتخاب حاج‌احمد خمینی را به عنوان نخست‌وزیر مطرح کرد که با مخالفت امام خمینی(ره) همراه شد. گزینه‌های مورد نظر بنی‌صدر نیز موفق به کسب رای مجلس نشدند تا اینکه نام محمدعلی رجایی به عنوان نخست‌وزیر مطرح شد. اما طرح نام رجایی نیز پایان کار نبود و پس از آن بنی‌صدر تمام اهتمام خود را معطوف به دوقطبی‌سازی فضای سیاسی در سایه نخست‌وزیری رجایی کرد. برای نمونه روزنامه «انقلاب اسلامی» که زیر نظر بنی‌صدر فعالیت می‌کرد، 7 مرداد 59 در تیتر اصلی خود از مردم خواسته بود اگر فرد مورد نظر رئیس‌جمهور به نخست‌وزیری نرسد، دولت را نپذیرند. بنی‌صدر هم در سخنرانی‌های خود آشکارا مردم را به تقابل با نظام فرامی‌خواند و می‌گفت: تا مردم مطمئن نشوند دولتی که روی کار می‌آید با رئیس‌جمهور هماهنگ است، آن را نخواهند پذیرفت. 

با این حال انتخاب رجایی به عنوان نخست‌وزیر با رای نمایندگان مردم تغییری در رویه رئیس‌جمهور وقت ایجاد نکرد و بنی‌صدر در نخستین گام، این تقابل را با تعلل در صدور حکم نخست‌وزیر آغاز کرد. بدین ترتیب رجایی موفق نشد در مهلت مقرر کابینه‌اش را به مجلس معرفی کند. بنی‌صدر همچنین 3 شهریور 59 ضمن نگارش نامه‌ای به رجایی، وی را در عمل به قانون اساسی «رفوزه» دانست و در اظهارنظری عجیب ادعا کرد وزرای پیشنهادی رجایی به دنبال ساقط کردن جمهوری اسلامی هستند. بنی‌صدر در گام بعدی کوشید امام را به نفع خود وارد جریان کند، لذا 8 شهریور به ایشان نامه نوشت و از کابینه پیشنهادی رجایی انتقاد کرد. وی در این نامه از امام خواست هر تصمیمی که صلاح است بگیرند. امام در پاسخ، بنی‌صدر را به تفاهم و وحدت و همکاری دعوت کردند. مخالفت‌های بنی‌صدر با شهید رجایی و کابینه‌اش روز به روز بیشتر می‌شد تا جایی که برنامه‌های طرح شده از طرف دولت در مجلس توسط طرفداران رئیس‌جمهور با کارشکنی مواجه می‌شد. یکی از آنها طرح لایحه بودجه کابینه شهید رجایی بود که مخالفت‌های گسترده‌ای با آن از جانب طرفداران بنی‌صدر در مجلس شد. اختلافات بنی‌صدر با رجایی و دیگر قوا باعث شد امام دستور تشکیل یک هیات ۳ نفره برای حل اختلاف را بدهند. 

پمپاژ این دوگانگی به فضای عمومی جامعه از سوی بنی‌صدر ادامه پیدا کرد تا وی در سخنرانی 17شهریور 59 خود به طور علنی روند دوقطبی‌سازی و تفرقه در جامعه را پی بگیرد و جبهه‌گیری و صف‌آرایی علنی خود را در مقابل مجلس، دولت، حزب جمهوری و در یک کلمه خط امام، به میان توده‌های مردم بکشاند تا اتحاد مردم را بر هم ‌زده و فضا را دوقطبی کند. وی در این سخنرانی از اقلیتی سخن گفت که قصد تسخیر امور سیاسی و نظامی کشور را دارند و نخستین هدف آنها رویارویی با رئیس‌جمهور و از میان بردن قدرت او است. او گفت آنها مترسک می‌تراشند و القای شبهه می‌کنند. این گونه تفرقه‌افکنی‌ها باعث شد امام خمینی شخصا وارد میدان شوند و در یک سخنرانی بسیار مهم برای نخستین‌بار صریح‌تر از قبل به صف‌بندی‌های داخلی و جنگ‌های جناحی بپردازند. ایشان در واکنش به سخنان بنی‌صدر با زبانی شکوه‌آمیز ضرورت حیاتی حفظ وحدت را در شرایط خطیر آن دوره متذکر شدند. 

 

* شکاف میان قوای نظامی

با تجاوز نظامی رژیم بعث عراق به خاک کشورمان در 31 شهریور 59 شرایط کشورمان بحرانی‌تر شد اما حتی این بحران ملی نیز تغییری در مشی بنی‌صدر ایجاد نکرد و او این بار ایجاد دودستگی و اختلال‌آفرینی در فضای عمومی کشور را به شکل دیگری پیگیری و تلاش کرد با اختلاف‌افکنی میان قوای نظامی، کشور را با چالش امنیتی مواجه کند؛ مساله‌ای که با سقوط خرمشهر در آبان 59 عینیت بیشتری پیدا کرد. آیت‌الله عبدالله محمدی، امام جمعه وقت خرمشهر در‌باره نقش مدیریت بنی‌صدر در این باره نقل می‌کند: «توپخانه اصفهان برای دفاع از خرمشهر و جلوگیری از سقوط آن عازم خرمشهر شده بود اما این توپخانه در 60 کیلومتری خرمشهر متوقف شده بود. به آنها گفته بودند صلاح نیست جلوتر بروید. ما رفتیم و با فرمانده توپخانه صحبت کردیم و گفتیم پس چرا به خرمشهر نمی‌آیید؟ خرمشهر در محاصره است و در معرض سقوط است. گفتند چه کنیم که به ما اجازه نمی‌دهند. می‌ترسیدند بگویند بنی‌صدر اجازه نداده است». 7 آذرماه، آیت‌الله خامنه‌ای نیز در نماز جمعه تهران از رویه منافقانه بنی‌صدر که به سقوط خرمشهر انجامید پرده برداشته و حقایق سیاسی و نظامی را افشا کردند. ایشان همچنین در خطبه‌های نماز جمعه درباره رویه‌های مشکوک و غیرقابل توجیه رئیس‌جمهور در جایگاه فرماندهی کل قوا و اداره و سازماندهی جنگ که به دلیل عدم واگذاری سلاح به نیروهای داوطلب، سپاه و بسیج موجب رکود و توقف در کار جبهه و جنگ شد، سخن گفتند. 

با این حال نقطه اوج پمپاژ دودستگی از سوی بنی‌صدر به سخنرانی مشهور 14 اسفند وی در دانشگاه تهران بازمی‌گردد؛ جایی که رئیس‌جمهور وقت در کوران پیشروی‌های عراق در خاک کشورمان سخنرانی خود را تبدیل به میتینگ ملی‌گراها و منافقین برای حمله به جریان‌های انقلابی کرد؛ مساله‌ای که در نهایت باعث شد امام امت در موضعی قاطع دستور تعقیب مجرمان و محرکان را صادر کنند. 

 

* همراه و پشتیبان منافقین

رفتارهای خبیثانه و خائنانه بنی‌صدر تا جایی ادامه پیدا کرد که امام خمینی(ره) 20 خرداد 60 در حکمی وی را از فرماندهی کل قوا عزل کردند و متعاقب آن نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی نیز رای به عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر برای سمت ریاست‌‌جمهوری دادند. با این حال بنی‌صدر حتی با برکناری نیز دست از فتنه‌انگیزی علیه نظام برنداشت و همگام با نیروهای سازمان منافقین بستر شورش مسلحانه خیابانی را فراهم کرد. هر چند برخی مورخان پس از رسوایی تمام‌عیار فرقه رجوی تلاش کرده‌اند با مستثنا کردن بنی‌صدر از راه و روش منافقین از وجهه سیاسی او دفاع کنند اما واقعیت امر آن است که اساسا بخش اصلی تجهیز نظامی این گروهک از اوایل سال 59 با موافقت بنی‌صدر و با درخواست مسعود رجوی انجام شده بود. در این زمینه بازخوانی خاطره حسن غفوری‌‌فرد درباره خانه امن «موسی خیابانی» در محله زعفرانیه تهران تا حد زیادی میزان تجهیز اعضای سازمان منافقین به وسیله بنی‌صدر را روشن می‌کند. وی در خاطره‌ای می‌گوید: «وقتی موسی خیابانی کشته شد، وزیر اطلاعات گفت [منافقین] ماشین‌هایی داشتند که حتی آرپی‌جی7 هم به اینها اثر نمی‌کرد و شیشه‌هایش نرم می‌شد ولی نمی‌شکست. یعنی بسیاری از وسایلی که آنجا بود با اشاره بنی‌صدر و مجوز او وارد مملکت شده بود». همراهی بنی‌صدر و منافقین در کشتار مردم در جریان غائله 30 خرداد البته از دید امام خمینی(ره) نیز پنهان نماند و ایشان در سخنرانی روز اول تیر، از بنی‌صدر خواستند موضع خود را روشن کند. ایشان فرمودند: «کرارا من [به بنی‌صدر] گفتم که بیا برو از این گروهک‌های فاسد، از این منافقین تبری کن، حیثیت خودت را از دست نده، بیا برو در ملأعام و اینها را از خود بران. اینها تو را به تباهی می‌کشند... آن آقا [بنی‌صدر] من کرارا به او گفتم که حسابت را از این منافقین جدا کن و اعلام کن به اینکه شماها [منافقین] از اسلام نیستید و شماها به من ارتباط ندارید، نپذیرفت و دید آنچه دید و من امیدوارم که توبه کند».

 

* عبرت‌های یک رئیس‌جمهور بدنام

مرگ بنی‌صدر و مختومه شدن حیات سیاسی وی پس از 4 دهه فعالیت تخریبی علیه جمهوری اسلامی در خارج از کشور در شرایطی اتفاق افتاد که او نیز مانند سیاهه عظیمی از خائنان و نیروهای ضدانقلاب در دهه‌های اخیر بارها وعده سقوط حتمی نظام جمهوری اسلامی را داده بود. پایان عبرت‌آموز بنی‌صدر و ترک این دنیا با بدنامی و کارنامه سنگینی از خیانت‌ها وی را نیز در سیاهه مردودان تاریخ این مرز و بوم قرار داد. با این حال نمی‌توان چشم بر این واقعیت بست که استراتژی تفرقه‌آفرینی سیاسی و ایجاد شکاف میان مردم و نظام اسلامی هیچ‌گاه منحصر به بنی‌صدر نبوده است. او حالا نقطه‌ای ساکن و تاریخ گذشته را در حافظه جمعی مردم ایران دارد اما بلاشک استراتژی بنی‌صدر از سوی دیگر گروه‌های ضد وطن و خائنی که در سر سودایی جز نابودی میهن ندارند، پی گرفته خواهد شد. 

فرزانه دانایی: فعالیت‌های نظامی چین در نزدیکی تایوان در طول چند ماه گذشته به ‌طور چشمگیر و بی‌سابقه‌ای افزایش پیدا کرده ‌است. هواپیماهای اعزامی چینی، منطقه دفاع هوایی تایوان را بیش از ۱۵۰ بار در طول هفته گذشته در نوردیده‌اند. این اخبار در شرایطی منتشر شد که اخیرا نیز مطرح شده بود آمریکا به‌ صورت مخفیانه حدود یک ‌سال است تعدادی از نیروهای نظامی خود را در تایوان مستقر کرده و به نیروهای این کشور آموزش نظامی می‌دهد. تغییر رویکرد ایالات‌متحده در مسائل بین‌المللی و جهت‌گیری سیاست خارجی آمریکا به سمت حوزه شرق آسیا، باعث شده ‌است سوالات زیادی درباره نوع رقابت‌های نظامی و سیاسی آمریکا و چین در تایوان به وجود بیاید. 

رئیس‌جمهور چین روز گذشته در سالروز انقلابی که به سقوط آخرین سلسله امپراتوری در سال ۱۹۱۱ منجر شد، در سخنرانی‌ خود متعهد شد اتحاد مجدد با تایوان را محقق کند. اگرچه او به‌ صورت مستقیم اشاره‌ای به استفاده از زور برای بازپس‌گیری تایوان نکرد اما اخبار حکایت از این دارد که چین در حال در نظر گرفتن سیاست بازگرداندن مجدد تایوان به سرزمین مادری‌اش یعنی چین است و سعی دارد در این راه در ابتدای امر با برگزاری رزمایش‌های نظامی یا اقدامات دیپلماتیک و سخنرانی‌های تبلیغاتی، صبر آمریکا در برابر این تحولات را بسنجد. شی جین پینگ در این باره به سنت باشکوه مردم چین در مخالفت با جدایی‌طلبی اشاره کرد و گفت: «جدایی‌طلبی تایوان بزرگ‌ترین مانع برای دستیابی به اتحاد مجدد سرزمین مادری و جدی‌ترین خطر پنهان برای جوان‌سازی ملی است. اتحاد مجددِ مسالمت‌آمیز، به صورت بهتری کلیات منافع مردم تایوان را تامین می‌کند. چین از حاکمیت و اتحاد خود دفاع خواهد کرد». «شی» در عین‌ حال تاکید کرد: «هیچ‌ کس نباید اراده بی‌شائبه، عزم راسخ و قدرت مردم چین را در دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی دست‌کم بگیرد. وظیفه تاریخی اتحاد دوباره کامل سرزمین مادری باید محقق شود و قطعا محقق خواهد شد».

این صحبت‌ها در حالی بیان شده ‌است که با وجود افزایش‌یافتن تنش‌های دیپلماتیک بین آمریکا و چین بر سر استقلال تایوان، جو بایدن و شی جین پینگ هر ۲ در تماس تصویری اخیر خود توافق کردند آمریکا همچنان به موضع قبلی خود درباره تایوان (یعنی استقلال نیافتن کامل این منطقه از چین) پایبند باشد و تلاشی برای تشویق مردم و مسؤولان تایوان به جدایی کامل از چین نکند. هر دو طرف در عین ‌حال توافق کردند گفت‌وگوهای صریح‌تری را در این باره با یکدیگر داشته باشند. لحن شی جین پینگ نیز نسبت ‌به ماه ژوئیه سال جاری که گفته بود هر گونه تلاش برای استقلال رسمی تایوان را «سرکوب» می‌کند، نرم‌تر شده بود. او سال 2019 مستقیما تهدید به استفاده از زور برای بازگرداندن این جزیره به چین کرده بود اما حالا به ‌نظر می‌رسد موضع او کمی نرم‌تر شده و توقع دارد با به‌کار بردن کلماتی مانند «سرزمین مادری»، «اتحاد چین و تایوان» و همچنین «زندگی مسالمت‌آمیز و در هماهنگی کامل»، سعی کند راهی برای نفوذ به افکار عمومی تایوان باز کند. با این حال، در مقابل دفتر ریاست‌جمهوری تایوان روز گذشته به این سخنرانی واکنش نشان داد و گفت: آینده تایوان، فقط به دست مردم رقم خواهد خورد. 

قانون فعلی آمریکا با نام «قانون روابط با تایوان» هیچ‌گونه تضمینی به این کشور نداده‌ است که در صورت مواجه شدن با حمله نظامی، ایالات متحده باید از این کشور دفاع کند و یا در صورت حمله احتمالی چین، این حمله را دفع کند اما قانون سال ۱۹۷۹ در این زمینه تصریح می‌کند ایالات متحده به تایوان سلاح‌هایی برای دفاع از خود داده و واشنگتن از ظرفیت نظامی خود برای ایجاد راه‌حلی مسالمت‌آمیز بین چین و تایوان استفاده خواهد کرد. از نظر دولت آمریکا، بازداشتن چین از آغاز جنگ بر سر تایوان مهم‌ترین مساله است و به‌ همین‌ منظور تا زمانی ‌که توازن نظامی برای چین نامطلوب باقی بماند، می‌توان امید داشت پکن از حمله به تایوان خودداری کند. 

تمام این تحرکات و بویژه آشکار شدن خبر حضور یک ‌ساله نیروهای ویژه آمریکا در تایوان برای آموزش نیروهای نظامی این منطقه، باعث ایجاد این گمانه شده ‌است که شاید تایوان تبدیل به دروازه ورود رویارویی نظامی آمریکا با چین شود. با وجود اینکه سال 20۱۹، دولت ترامپ اسناد منتشر نشده و طبقه‌بندی‌شده‌ای از دولت ریگان را منتشر ساخت که می‌گفت به تایوان تضمین لازم برای حل مسالمت‌آمیز هر نوع برخورد و درگیری با چین داده می‌شود، به ‌نظر نمی‌رسد ایالات متحده از درگیری نظامی در منطقه چندان هم روی‌گردان باشد. 

سال 200۵، پکن قانون «ضد جدایی» را تصویب کرد که براساس آن در صورت اعلام استقلال تایوان، از نیروی نظامی استفاده خواهد شد. با این‌ حال اظهارات بعدی مسؤولان چینی نشان داد صبر آنها برای اتحاد نیز نامحدود نیست و عدم پیشرفت ملموس در این زمینه توسط تایوان می‌تواند براحتی منجر به حمله‌ ارتش آزادی‌بخش خلق چین به این منطقه شود. 

آمریکا از همان زمان تلاش کرده ‌است توازن نظامی و موازنه قدرت در منطقه را به نفع خود و تایوان تغییر دهد. به ‌همین دلیل مشغول آموزش نیروهای نظامی تایوان شده ‌است. با این ‌حال به‌ نظر نمی‌رسد موازنه قدرت و موازنه نظامی همچنان در منطقه پابرجا باشد. چین هم‌اینک به مرحله‌ای رسیده ‌است که تنها یک تصمیم با آغاز جنگ فاصله دارد و اگر این تصمیم در حزب کمونیست چین گرفته شود، آمریکا کاری برای جلوگیری از آن نمی‌تواند انجام دهد. 

رسانه‌ها و تحلیلگران آمریکایی بر این عقیده‌اند این تصمیم می‌تواند در هر زمانی گرفته شود اما به‌نظر می‌رسد چین تلاش دارد تا پایان المپیک زمستانی سال 2022 که در پکن برگزار خواهد شد، صبر کند. بر همین اساس آمریکا فشارهای خود به پکن را افزایش داده است و تلاش می‌کند با برگزاری مذاکرات، مانع این اقدام شود اما صحبت‌های روز گذشته شی جین پینگ نشان داد پکن هم به‌ حمله نظامی فکر می‌کند، هم به فکر دیپلماسی عمومی و برخورد مسالمت‌آمیز با مردم تایوان است و سعی دارد از طریق تبلیغات به سمت اتحاد چین و تایوان پیش برود. 

دستگاه تبلیغاتی حزب کمونیست چین نیز در طول سال‌های گذشته بیکار نبوده و تلاش کرده‌ است افکار عمومی تایوان را به نفع سرزمین مادری بسیج سازد. تنها دراین‌صورت است که شی می‌تواند بدون حمله نظامی و تنها با تبلیغات رسانه‌ای کاری کند که آموزش‌های نظامی آمریکا در تایوان تا چند سال آینده دیگر به درد هیچ‌کس نخورد. 

چینی‌ها در عین حال با مشاهده‌ نوع خروج آمریکا از افغانستان به این نتیجه رسیده‌اند که ایالات‌متحده توان رویارویی نظامی با هیچ کشور دیگری را ندارد. از همین ‌رو آمریکا را قدرتی در حال افول و خود را قدرتی در حال رشد می‌بینند و احساس می‌کنند نیازی به گفتمان نظامی برای نگه‌داشتن تایوان در کنار خود ندارند. آینده تایوان و نوع برخورد آمریکا با چین را مذاکرات بعدی پکن با واشنگتن مشخص خواهد ساخت. این مذاکرات قرار است سال آینده میلادی برگزار شود و می‌تواند تا حد زیادی از تنش‌ها در منطقه بکاهد.

***