وزیر ارشاد خبر داد

خودکفایی تولید کاغذ کتب درسی

آیین خودکفایی در تولید کاغذ مورد نیاز کتب درسی کشور با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مسؤولان لشکری و کشوری و همچنین اهالی فرهنگی در کارخانه چوب و کاغذ مازندران برگزار شد. در این مراسم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تسریع گام‌های بعدی خودکفایی گفت: این اقدام هدیه دولت به مردم ایران است و ان‌شاءالله سایر گام‌ها هم بزودی برداشته خواهد شد و خودمان را در نقطه بالایی در حوزه فرهنگ، کتاب و نشر در زیرساخت و صادرات کاغذ خواهیم دید. وی همچنین تصریح کرد: زیر ساخت‌ها قبلا بوده است ولی روزی که کارخانه را در ابتدای دولت تحویل گرفتیم، مجموعه‌ای به هم ریخته و به تعبیر استاندار فروپاشیده بود. واقعا نگران‌کننده بود هر مدیرعاملی چند ماه می‌آمد ولی نمی‌توانست کار را به سرانجام برساند. آقای نیک‌بین ایستادند و دولت و استاندار حمایت کردند و این اتفاق مهم رخ داد. زیرساخت‌ها مهیا بود ولی روحیه کار و جهاد می‌خواست که به وجود آمد.

محمدمهدی اسماعیلی با تاکید بر تحقق وعده دولت بر خودکفایی افزود: خدای متعال را شاکرم که در کمتر از  2 سال به وعده‌ای که دولت داده بود و مطالبه رهبر انقلاب از دولت‌های مختلف بود و از عدم اجرای آن گلایه داشتند با همت همه عزیزان در کمتر از 2 سال  گام اولیه آن برداشته شد و ان‌شاءالله سایر گام‌ها هم به‌زودی برداشته خواهد شد و  خودمان را در نقطه بالایی در حوزه فرهنگ، کتاب و نشر در زیرساخت و صادرات کاغذ خواهیم دید. تولید کاغذ مورد نیاز آموزش‌و‌پرورش برای ۱۵۵ میلیون کتاب درسی به صورت صددرصد داخلی انجام می‌شود که ۴۵ هزار تن برای چاپ کتب درسی و ۵ هزار تن برای جلد کتاب است. همچنین، در شیراز نیز یک‌ مجموعه جدید در حوزه کاغذ آماده بهره‌برداری است که با بهره‌برداری این مجموعه عظیم نزدیک به ۵۰ هزار تن به تولید کاغذ داخلی کشور اضافه خواهد شد و تا پایان سال ۱۴۰۲ ظرفیت تولید داخلی به حدود ۱۳۰ هزار تن خواهد رسید.

***

«بچه زرنگ» پرمخاطب‌ترین انیمیشن سینمای ایران شد

انیمیشن سینمایی «بچه‌ زرنگ» به تهیه‌کنندگی حامد جعفری از 5 مهر در سالن‌های سینمای سراسر کشور در حال اکران است و طی مدت ۲ ماه از آغاز اکران، توانست رکورد پرمخاطب‌ترین انیمیشن تاریخ سینمای ایران را به نام خود کند. این رکورد پیش از این در اختیار انیمیشن سینمایی «فیلشاه» اثر قبلی گروه هنر پویا کمپانی سازنده «بچه‌ زرنگ» بود که یک میلیون و ۲۵۰ هزار مخاطب داشته است. «بچه زرنگ» تاکنون بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار مخاطب داشته و با فروش بیش از ۴۳ میلیارد تومانی، عنوان پرفروش‌ترین فیلم انیمیشن و فیلم کودک تاریخ سینمای ایران را از آن خود کرده است.

«بچه زرنگ» محصول مشترک گروه هنر پویا و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.

***

اعتراض هنرمندان غربی به سانسور فلسطین

بیش از ۱٣٠٠ هنرمند و چهره فرهنگی، از جمله اولیویا کلمن، هریت والتر و جولیت استیونسون، با امضای بیانیه‌ای موسسه‌های هنری کشورهای غربی را به «سرکوب‌ کردن، خاموش‌ کردن و انگ ‌زدن» به حامیان فلسطین متهم کردند و نوشتند: «در مقام هنرمند، ما نمی‌توانیم در مقابل چنین نقض فاحش قوانین بشردوستانه بین‌المللی سکوت کنیم». امضاکنندگان این بیانیه که متشکل از شماری از مشهورترین هنرمندان جهان هستند، استانداردهای دوگانه غرب در زمینه حقوق بشر را محکوم کرده و گفتند: «این موضوع بشدت ناراحت‌کننده است و صراحتا نمایانگر یک استاندارد دوگانه آزاردهنده؛ آن همبستگی و همدردی که به آسانی به سایر مردمی که با تبعیض و ظلم وحشیانه مواجه هستند ابراز می‌شود، از فلسطینی‌ها دریغ شده است». این هنرمندان با انتقاد از نادیده‌ گرفتن درخواست‌ها برای آتش‌بس و توقف درگیری‌ها، افزودند: «سازمان‌های فرهنگی در کشورهای غربی به‌طور سازمان‌یافته، صداها و دیدگاه‌های کسانی را که در حمایت از فلسطین برخاسته‌اند خفه کرده و به آنها برچسب می‌زند». 

***

پشت پرده‌ فعالیت‌ جنبش‌های دانشجویی در «این یک اعتراض است» 

همزمان با نزدیک شدن به روز دانشجو، مجموعه مستند ۶ قسمتی «این یک اعتراض است» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مهدی محمودی از امروز 11 آذرماه روی آنتن شبکه افق سیما می‌رود. این اثر که محصول شبکه مستند، مرکز مستند سوره و مرکز هنری رسانه‌ای نهضت است، پشت پرده‌ فعالیت‌های جنبش‌های دانشجویی را روایت می‌کند. یاسر فریادرس، دبیر هفتمین جشنواره تلویزیونی مستند پیش‌تر در گفت‌وگو با فارس درباره این مستند گفته بود: انگیزه ما برای تولید مستندهایی مانند «این یک اعتراض است» این بوده که بازخوانی مقطع‌های مهم کشور از دریچه دانشگاه انجام شود و این آثار می‌توانند اثری اطلاع‌رسان، موثر و جریان‌ساز باشند.

محمد محمدی: تاریخ سرزمین ایران مملو از شخصیت‌هایی است که به ‌رغم زیست و کوچ مظلومانه‌شان، همواره نام و یادشان در سپهر ایران‌زمین ماندگار شد؛ از شیخ فضل‌الله نوری و محمدتقی خان پسیان گرفته تا شیخ محمد خیابانی و بسیاری از شهدای ۸ سال دفاع‌مقدس که با از خودگذشتگی نام و یاد خود را در این مرز و بوم مانا و ماندگار کردند اما در این ‌بین و از جمله شخصیت‌های بزرگ می‌توان به میرزا یونس استادسرایی معروف به میرزا کوچک‌خان فرزند میرزا آقابزرگ اشاره کرد؛ شخصیتی که در کلام رهبر معظم انقلاب همواره به‌صورت ویژه مورد تمجید و تعریف قرار گرفته است. ایشان در بیانات‌شان در سال 80 پیرامون این شخصیت بزرگ فرمودند: «یک انسانی از همت، اراده، شخصیت و هویت خودش خرج کند تا برای یک نسل هویت، شخصیت و اراده ببخشد و میرزا کوچک‌خان این کار را کرد، او مرد تنها، باصفا و با ایمانی بود که در مظلومت مرد اما شخصیت خودش را در تاریخ ایران تثبیت کرد، یک مشعل شد برای راه و ما در دوران مبارزات خود هر بار نام میرزا کوچک‌خان را به یاد آوردیم و شرح ‌حال او را خواندیم نیرو گرفتیم». بی‌تردید در تاریخ ایران کمتر شخصیتی پیدا می‌شود که رهبر فرزانه انقلاب اینچنین پیرامون او سخن بگویند. همچنین ایشان در همایش بزرگداشت میرزا کوچک‌خان در ابتدای دهه 90 نیز با ویژه برشمردن شخصیت میرزا کوچک‌خان فرموده بودند: «قضیه‌ مرحوم میرزا کوچک جنگلی یک قضیه‌ ویژه است؛ اگرچه در آن دوره‌ خاص یعنی در دوره‌ فاصله‌ بین مشروطیت و سر کار آمدن رضاخان حوادث گوناگونی در کشور به وجود آمده و همزمان با نهضت جنگل، چند کار بزرگ دیگر هم در گوشه‌ و کنار کشور مثل مرحوم شیخ محمد خیابانی در تبریز، یا کلنل محمدتقی‌خان پسیان در مشهد اتفاق افتاده که اینها همه تقریبا همزمان است، لکن قضیه‌ جنگل یک قضیه‌ ویژه است. یک واحد مینیاتوری را ایشان از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی در رشت و در همان محدوده‌ خاص خودش گیلان به وجود آورده».  روایت است میرزا کوچک‌خان وقتی در یک نبرد سنگین و نابرابر اکثر مجاهدان جنگل یا کشته شدند یا تسلیم و متواری، برای جلوگیری از برادرکشی و ملاقات با رشیدالممالک خلخالی عازم خلخال شد ولی در راه با برف‌ و بوران سختی در کوه‌های گیلان روبه‌رو شد. در بوران، عده‌ای از همراهانش کشته شدند و خودش در حالی‌ که یکی از یارانش را به دوش داشت و از توش ‌و توان افتاده بود گرفتار یخبندان شد و روز ۱۱ آذر ۱۳۰۰ شمسی در سن ۴۳ سالگی درگذشت. در حالی که امروز بیش از یک قرن از درگذشت این مرد مبارز می‌گذرد با مروری بر تولیدات فرهنگی و هنری پیرامون تبیین و شناخت این شخصیت در قیاس با سایر شخصیت‌های بزرگ کشور وضعیت بهتری را شاهد هستیم، البته تا رسیدن به وضعیت مطلوب همچنان فاصله بسیار است اما همین تعداد آثار در حوزه‌های مختلف نیز در سرزمینی که شخصیت‌های ماندگار زیادی ظهور و بروز پیدا کرده‌اند غنیمت است اما در حوزه مجموعه‌های تلویزیونی و سینمایی بی‌تردید سریال «کوچک جنگلی» به کارگردانی بهروز افخمی یکی از شاخص‌ترین آثاری است که در دهه 60 تولید و پخش شده است. البته ۲ فیلم سینمایی «سردار جنگل» و «میرزا کوچک‌خان» به کارگردانی مرحوم امیر قویدل در سال ۶۲ با بازی مرحوم ولی‌الله مومنی در نقش میرزا، «عمارت فرنگی» به کارگردانی محمد ورزی در دهه 70 با بازی محمد صادقی در نقش میرزا کوچک‌خان و «گیله وا» به کارگردانی اردلان عاشوری در دهه 90 با بازی بهروز شعیبی در نقش میرزا نیز جزو مجموعه‌های نمایشی قابل‌قبولی هستند که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تولید شده‌اند اما سریال «کوچک جنگلی» به کارگردانی بهروز افخمی با حضور جمعی از بزرگان سینمای ایران جزو ماندگارترین آثار تولیدشده پیرامون این شخصیت بزرگ به شمار می‌رود. درباره تولید این سریال ابتدا قرار بود علی حاتمی کارگردانی کار را برعهده بگیرد که به دلیل مشغله پیرامون ساخت سریال «هزاردستان» از کارگردانی کنار رفت و با حضور ناصر تقوایی فیلمنامه کار آماده شد اما در نهایت بهروز افخمی که خودش مدیر وقت گروه فیلم و سریال بود، کارگردانی را برعهده گرفت. همچنین از بازی شاهکار علیرضا مجلل در نقش میرزا کوچک‌خان گرفته تا نقش‌آفرینی‌های درست و بجای مهدی هاشمی، عباس امیری، فتحعلی اویسی، جهانگیر الماسی، داوود رشیدی، محمد مطیع، عنایت بخشی، جمشید گرگین، حسین‌خانی‌بیک، منوچهر حامدی، هوشنگ توکلی، حسین محجوب، صدرالدین حجازی و پروانه معصومی همگی کمک کرد تا مجموعه «کوچک جنگلی» در زمره آثار ماندگار و شاخص نمایشی کشور قرار گیرد. صدالبته با توجه به همکاری ناصر تقوایی، امرالله احمدجو، ایرج رامین‌فر، جلال معیریان، مهوش شیخ‌الاسلام، علی‌اکبر کسمایی، مهرزاد مینویی و نعمت حقیقی در این پروژه کاملا مشخص بود که این اثر در تاریخ سریال‌سازی کشور ماندگار خواهد شد. 

اما آنچه مشخص است اینکه شخصیت میرزا کوچک‌خان جنگلی به عنوان یک ظرفیت مهم، نه تنها همچنان جای کار دارد، بلکه نیازمند تولیدات بیش ‌از پیش پیرامون آن هستیم؛ از طرفی رجوع دوباره به قهرمانان این سرزمین با دارا بودن ظرفیت‌های بالقوه و موثر برای تولیدات هنری یکی از نیازهای واجب امروز جامعه است، آن هم در شرایطی که تولیدات قهرمان‌محور در تمام آثار هنری از جمله سینما نقش و سهم مهم و گسترده‌ای در تبیین و معرفی قهرمانان ملی و میهنی در جامعه امروز دارد. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که رجوع و بازآفرینی دوباره نقش و سهم قهرمانانی چون میرزاکوچک‌خان در حالی جزو ضرورت‌های و اولویت‌های تولیدات هنری و فرهنگی جامعه امروز ما باید قرار گیرد که این سیاست نه تنها در تولیدات هنری آمریکایی و اروپایی با شدت و سازماندهی کم‌نظیری در حال انجام است، بلکه حتی بازوهای رسانه‌های ضد‌انقلاب نیز از آن در بازآفرینی و بازتعریف و تغییر چهره منفور جنایتکاران حکومت پهلوی به عنوان یک قهرمان استفاده می‌کنند. به همین دلیل و با توجه به آنچه پیش‌تر درباره معرفی آثار تولید شده در 3 دهه گذشته پیرامون شخصیت ویژه میرزا کوچک‌خان گفته شد، در دوران امروز نیز نیازمند رجوع دوباره با قواره مشخص نسل جدید به این شخصیت هستیم اما در کنار آثار سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی، سایر حوزه‌ها از جمله کتاب، تئاتر و حتی تجسمی و موسیقی نیز باید اهتمام ویژه‌ای نسبت به آن داشته باشند. البته طی یکی دو سال گذشته با اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره کل هنرهای نمایشی رویدادی با عنوان جشنواره سردار جنگل به دبیری حسین مسافرآستانه برگزار شد؛ جشنواره‌ای که به ‌رغم نخستین دوره آن اما اشراف سیاست‌گذاران و مجریان به این شخصیت ملی، خروجی کار، آن را به یک رویداد موثر بدل کرد اما همان‌طور که بیان شد در کنار ظرفیت‌های هنری چون سینما و تلویزیون در معرفی، تبیین و بازآفرینی این شخصیت ویژه، هنرهای نمایشی کشور نیز می‌تواند بسیار فراتر و غنی‌تر از یک رویداد استانی به ایفای نقش بپردازد. از تولیدات جدی و بزرگ چون تئاترهای فاخر در سالن‌های اصلی و مهم کشور گرفته تا سالن‌های خصوصی و متوسط و حتی ایجاد یک بخش ویژه پیرامون قهرمانان ملی در جشنواره تئاتر فجر همگی از ظرفیت‌های موجود و موثری است که می شود در حوزه فرهنگ و هنر کشور برای آشنایی دوباره شخصیت‌ها و قهرمانان ملی به نسل جدید استفاده کرد، هر چند درست یا نادرست امروز در بین هنرها، سینما به مراتب موثرتر و تاثیرگذارتر از سایر هنر‌هاست بنابراین هرگونه اهتمام پیرامون تولیدات اینچنینی در صورت دارا بودن کیفیت مطلوب می‌تواند برای نسل امروز تأثیرگذاری بسزایی داشته باشد و از طرفی با استقبال مخاطبان پیرامون تولیدات قهرمان‌محور که طی چند سال گذشته رشد بسیار چشمگیری داشته است، این انتظار می‌رود در مهم‌ترین رویداد سینمایی پیش رو یا در آینده نه چندان دور شاهد تولیدات به روزی پیرامون میرزا کوچک‌خان باشیم. در هر صورت نباید فراموش کرد که امثال میرزا کوچک‌خان‌ها داشته‌ها و ظرفیت‌های غنی این سرزمین هستند که باید به نسل‌های آینده معرفی شوند و سینما در حال حاضر از ظرفیت بسیاری برای تبیین و معرفی چنین شخصیت‌هایی برخوردار است. در پایان بازآفرینی مجدد و اهتمام ویژه به تولیدات موضوعی چون شخصیت‌ها و قهرمانان ملی در تولیدات هنری با توجه به نیاز‌های امروز جامعه امری لازم و ضروری است و در کنار همت ویژه مسؤولان، اهتمام هنرمندان را نیز ‌طلب می‌کند.

گروه فرهنگ و هنر: اگر جمال‌زاده را پدر داستان‌نویسی ایران بدانیم و مبدأ این سبک نوشتار را با نوشته‌ها و کتب این نویسنده به شمار آوریم، بی‌شک در مسیر ادبیات داستانی کشور جلال آل‌احمد یکی از قله‌ها و ستون‌های ادبیات ایران‌زمین خواهد بود؛ نویسنده‌ای که رهبر فرزانه انقلاب او را جلال آل‌قلم معرفی کردند و در وصفش طی پرسش‌هایی که یکی از انتشاراتی‌ها پیرامون جلال در سال‌های آغازین انقلاب از ایشان کرده بود، چنین مرقوم داشتند: «تشکر می‌کنم از شما، اولاً به‌خاطر احیای نام جلال آل‌احمد و از غربت درآوردن کسی که روزی جریان روشنفکری اصیل و مردمی را از غربت درآورد و ثانیاً به‌خاطر نظرخواهی از من که بهترین سال‌های جوانی‌ام با محبت و ارادت به جلال آل ‌قلم گذشته است. دقیقا یادم نیست کدام مقاله یا کتاب مرا با آل‌احمد آشنا کرد اما آشنایی بیشتر من به ‌وسیله و برکت مقاله «ولایت اسرائیل» شد که گله و اعتراض من و خیلی از جوان‌های امیدوار آن روزگار را برانگیخت. آمدم تهران (البته نه اختصاصا برای این کار) تلفنی با او تماس گرفتم و مریدانه اعتراض کردم. با اینکه جواب درستی نداد از ارادتم به او چیزی کم نشد. این تماس تلفنی برای من بسیار خاطره‌انگیز است. در حرف‌هایی که ردوبدل شده هوشمندی، حاضرجوابی، صفا و دردمندی که آن روز در قله‌ «ادبیات مقاومت» قرار داشت، موج می‌زد. جلال قصه‌نویس است (اگر این را شامل نمایشنامه‌نویسی هم بدانید)، مقاله‌نویسی کار دوم او است. البته محقّق و عنصر سیاسی هم هست. اما در رابطه‌ با مذهب؛ در روزگاری که من او را شناختم به‌ هیچ‌ وجه ضد مذهب نبود، بماند که گرایش هم به مذهب داشت، بلکه از اسلام و بعضی از نمودارهای برجسته‌ آن به‌عنوان سنت‌های عمیق و اصیل جامعه‌اش دفاع هم می‌کرد. مسکوت ماندن جلال تقصیر شماست، شمایی که او را می‌شناسید و نسبت به او انگیزه دارید. از طرفی مطهری، طالقانی و شریعتی در این انقلاب، حکم پرچم را داشتند. همیشه بودند. تا آخر بودند. چشم و دل «مردم» (و نه خواص) از آنها پر است و این همیشه بودن و با مردم بودن، چیز کمی نیست. اگر جلال هم چند سال دیگر می‌ماند... 

افسوس». 

سید جلال آل‌احمد زندگی پرفراز و فرودی داشته است اما راز موفقیت و مقبولیتش این بود که با شیوه داستان‌نویسی امثال هدایت در حالی‌که مردم و علاقه‌مندان حوزه کتاب را ناامید و ناراضی کرده بود، احساس مسؤولیتش نسبت به جامعه تنها ندایی بود که باعث می‌شد مردم خسته و مأیوس به آثار او علاقه‌مند شوند. او از اصطلاحات عامیانه و متداول زبان مردم کوچه و خیابان به‌راحتی در ادبیات و آثارش استفاده می‌کرد، چرا که خود از بطن و متن همان جامعه برخاسته و طبعاً فرهنگ، ادب و هنر همان مردم در آثارش ساری و جاری می‌گشت. داستان «زیارت» نخستین داستانی است که آن را در 20 سالگی، زمانی که برای اولین‌بار به زیارت کربلا مشرف شد، نوشت. سال ۱۳۲۳، نخستین کتابش را با نام «دیدوبازدید» که شامل مجموعه‌ای از ۱۲ داستان است، منتشر کرد. 

دومین مجموعه داستانی این نویسنده به نام «از رنجی که می‌بریم» سال ۱۳۲۶ به چاپ رسید. در این کتاب وی از نگرانی‌ها و دغدغه‌هایش به ‌عنوان یک نویسنده می‌گوید و از این دوره به نام دوره سکوت یاد می‌کند و می‌گوید: «در این دوره سکوت است که مقداری ترجمه می‌کنم به‌ قصد فرانسه یاد گرفتن از ژید، کامو، سارتر و نیز از داستایوسکی». سال ۱۳۲۷ مجموعه دیگرش با عنوان «سه‌تار» را روانه‌ بازار کرد که روایتی صریح از فقر و خرافات و اثرات آن بر جامعه است و در «مدیر مدرسه» معضلات حاکم بر نظام آموزشی را مورد نقد جدی قرار می‌دهد. «خسی در میقات» سفرنامه‌ای متفاوت است که آل‌احمد آن را در سال ۱۳۴۳ در حالی‌که ۴۱ ساله بود، نوشت. این سفرنامه فقط مربوط به تجربه خاص نویسنده از مناسک مذهبی نمی‌شود. جلال با دقت و ریزبینی تمام آنچه را که در سفرش دیده، نوشته است. از آداب و پوشش و رسوم گرفته تا مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاحتی. این کتاب به دلیل جملات کوتاهی که دارد، توجه زیاد نویسنده به جزئیات و متن روان و دلنشین آن است که بسیار شناخته‌شده است. اما «غرب‌زدگی» مشهورترین و چالش‌برانگیزترین اثر جلال آل‌احمد محسوب می‌شود. او در این کتاب نشانه‌ها و آثار ورود مدرنیزاسیون به ایران را بر سبک زندگی ایرانیان بررسی کرده است و به‌رغم اینکه اشاره می‌کنم که با مدرنیته مشکلی ندارد، جامعه خود را به دلیل عدم پویایی و درجا زدن، به‌ سختی مورد نقد قرار می‌دهد. جلال آل‌احمد عمر کوتاهی داشت و در 46 سالگی ۱۸ شهریور ۱۳۴۸ در گیلان چشم از جهان فرو بست.