اسرائیل طرح‌هایی را برای عقب‌نشینی از غزه تصویب کرد

ارتش رژیم صهیونیست موافقت خود با طرح‌هایی برای خروج نظامیان صهیونیست از نوار غزه را اعلام کرد.

روزنامه عبری هاآرتص گزارش داد در چارچوب پیشرفت در مذاکرات توافق آتش‌بس و تبادل اسیران، ارتش اسرائیل موافقت خود را با طرح‌هایی برای خروج نیروهایش از نوار غزه اعلام کرده است. این روزنامه گزارش داد ارتش اسرائیل با طرح‌ها برای تخلیه سریع بخش‌های گسترده‌ای از نوار غزه موافقت کرده است. هاآرتص نوشت: ارتش اسرائیل چندین گزینه برای خارج کردن نیروها، از جمله در گذرگاه نتساریم که نوار غزه را به ۲ بخش تقسیم می‌کند، بررسی کرده است. پیشتر دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گزارش داد هیاتی به ریاست رئیس موساد و رئیس شاباک برای ادامه مذاکرات راهی قطر می‌شود. سایت عبری وای‌نت به نقل از منابعی از دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گزارش داد پیشرفت بیشتری در مذاکرات توافق تبادل اسیران انجام شده است.

در همین حال روزنامه یدیعوت آحارانوت به نقل از منابع سیاسی گزارش داد ۹۰ درصد از جزئیات توافق تبادل اسیران میان رژیم صهیونیستی و حماس تکمیل شده است.

***

یک عالم اهل‌ سنت در دمشق ترور شد

منابع محلی سوریه خبر دادند پیکر یکی از علمای اهل‌ سنت پس از ربوده ‌شدن، در دمشق کشف شده است. رسانه‌های محلی سوریه بعدازظهر یکشنبه، خبر دادند پیکر شیخ «عمر محی‌الدین حوری» از علمای اهل ‌سنت سوریه در محله «جوبر» دمشق کشف شده است. بر اساس گزارش منابع محلی، شیح عمر حوری حدود 9 روز پیش در سوریه ربوده شده بود و کسی از او اطلاعی نداشت. روزنامه «العربی الجدید» گزارش داد این عالم اهل ‌سنت سوری امام مسجد «مصعب بن عمیر» در محله «البرامکه» بوده و در محله «المیدان» سکونت داشته است. رسانه‌های محلی سوریه می‌گویند او به دلیل همکاری با مقامات حکومت سابق سوریه ترور شده است. بعد از روی کار آمدن شورشیان «هیات تحریرالشام» در سوریه، برخی شخصیت‌های این کشور ناپدید و سپس به دست افراد ناشناس ترور شده‌اند. رسانه‌های سوری پیش از این نیز گزارش داده بودند «اسماعیل ندی» شیمیدان و شیخ «توفیق البوطی» پسر شیخ «محمدسعید رمضان البوطی» ترور شده‌اند.

***

سیاستمدار صهیونیست: 

اسرائیل در وضعیتی از جنون به سر می‌برد

رئیس حزب کارگر رژیم صهیونیستی با اذعان به اینکه این رژیم در وضعیتی از جنون به سر می‌برد، تصریح کرد ۷ اکتبر بزرگ‌ترین شکست نظامی این رژیم بوده است.

«یائیر گولان»، رئیس حزب کارگر رژیم صهیونیستی گفت: ۷ اکتبر بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین شکست نظامی است که اسرائیل شاهد آن بوده است. وی تصریح کرد: رئیس ستاد ارتش که هدایت ارتش را در ۷ اکتبر بر عهده داشت، باید شخصاً بها بپردازد. گولان افزود: اسرائیل در وضعیتی از جنون به سر می‌برد و در بطن این جنون یک کابینه فاسد و نخست‌وزیر فاسد قرار دارد. در همین حال، روزنامه معاریو نیز نوشت: رخدادها در بیت‌حانون دردناک است و بهای خونی که ما را در شمال نوار غزه می‌پردازیم، قابل تحمل نیست و باید زندگی نظامیان اسرائیلی ارزشمندتر از اقتصاد تسلیحاتی باشد. همزمان «آویگدور لیبرمن»، رئیس حزب «اسراییل خانه ما» و وزیر جنگ پیشین این رژیم گفت: این هفته ۱۰ سرباز در درگیری‌های غزه کشته شدند و ۳ نفر در تیراندازی جان باختند و ۲ نفر از اسیران دفن شدند. در این شرایط، وزیر جنگ با رئیس ستاد ارتش درگیر است، رئیس ستاد ارتش با معاونش درگیر است، وزیر دادگستری با دادگاه عالی می‌جنگد؛ کابینه آشوب اینگونه به نظر می‌رسد.

***

شمار شهدای غزه همچنان در حال افزایش

ارتش اسرائیل طی 24 ساعت گذشته 28 فلسطینی را در نوار غزه به شهادت رساند و ده‌ها نفر دیگر را مجروح کرد.

وزارت بهداشت غزه بعدازظهر دیروز (یکشنبه)، اعلام کرد ارتش اسرائیل طی 24 ساعت 28 فلسطینی را به شهادت رسانده و 89 نفر دیگر را مجروح کرده است. بر اساس این اطلاعیه که در چهارصدوشصت‌وچهارمین روز جنگ در فلسطین اشغالی صادر شده است، شمار شهدای غزه به 46 هزار و 565 نفر رسیده و تعداد مجروحان نیز به 109 هزار و 660 نفر افزایش یافته است. وزارت بهداشت غزه مانند اطلاعیه‌های پیشین خود خاطرنشان کرد همچنان شمار زیادی از شهدای غزه زیر آوارها هستند و نیروهای امدادی در شرایط جنگی امکان نزدیک شدن به آنها و خارج کردن شهدا از زیر آوارها را ندارند. نوار غزه از اواسط مهرماه سال گذشته تحت حملات شدید ارتش اسرائیل قرار دارد و رژیم صهیونیستی این منطقه را تحت محاصره شدید خود قرار داده است. مردم غزه به دلیل ویرانی خانه‌ها به چادرها پناه برده‌اند و برخی نیز در مدارس سکونت دارند. با این حال، این مدارس و چادرها نیز برای مردم فلسطین امن نیست و ارتش اسرائیل گهگاه با ادعای حضور نیروهای مقاومت آنها را مورد تهاجم قرار می‌دهد. سازمان‌های حقوق ‌بشری در بیانیه‌های متعدد اعلام کرده‌اند مردم غزه نیاز مبرم به غذا و دارو دارند و اسرائیل باید اجازه ورود تعداد بیشتری از کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه به غزه را بدهد. با این حال، تنها تعداد محدودی از این کامیون‌ها پس از بازرسی‌های سختگیرانه وارد نوار غزه می‌شوند.

گروه بین‌الملل: همه می‌دانستند بعد از سقوط بشار اسد، سوریه به روند عادی و آن چیزی که ترکیه و قطر به دنبالش هستند، باز نخواهد گشت. تنوع قومیتی و گستردگی گروه‌های مسلح در شام بیداد می‌کند. یکی از این گروه‌ها که داعیه قدیمی و انقلابی دارد و خود را مولود الثوره می‌داند، جبهه جنوبی است؛ گروه‌هایی که از درعا شکل گرفتند و خود را باعث و بانی شورش علیه حکومت بشار اسد می‌دانند. به گزارش «وطن امروز»، اکنون احمد الشرع مانده و این گروه‌ها که برخی از آنها با امارات و روسیه ارتباطات تنگاتنگی دارند و زمزمه‌هایی هم به گوش می‌رسد که اعلام کرده‌اند سلاح خود را تحویل دولت موقت فعلی سوریه نمی‌دهند. روزنامه آمریکایی وال‌‌استریت ژورنال در گزارشی با عنوان «رقابت کشورهای عربی با ترکیه برای نفوذ در سوریه جدید» به بررسی تلاش‌ عربستان سعودی و امارات، برای گسترش نفوذ خود در سوریه پرداخته است.

«فابریس بالانش» استاد دانشگاه لیون فرانسه در این گزارش گفته است یکی از نگرانی‌های اصلی کشورهای عربی، گرایشات حکام جدید سوریه و محبوبیتی است که می‌تواند پیامدهای مشابهی در دیگر جوامع عربی ایجاد کند. از این رو، این کشورها به دنبال آن هستند جایگاه خود را در آینده سوریه تثبیت کرده و از موج احتمالی احیای اسلام‌گرایی در منطقه جلوگیری کنند.

عربستان و امارات که پیش‌تر تلاش کردند از گسترش گرایشات رادیکال سنی در کشورهایی نظیر تونس، مصر و لیبی جلوگیری کنند، اکنون همین نگرانی را در قبال سوریه دارند. این کشورها پس از کودتای نظامی در مصر و برکناری اخوان‌المسلمین، میلیاردها دلار برای حمایت از نظام عبدالفتاح السیسی هزینه کردند تا اخوان‌المسلمین را به حاشیه برانند.

این گزارش همچنین نشان می‌دهد عربستان که در عراق پس از سقوط صدام میدان را به ایران واگذار کرد، اکنون در سوریه می‌کوشد با استفاده از ابزار کمک‌های انسانی و اقتصادی، نفوذ ترکیه را کاهش دهد. ترکیه، بویژه پس از آغاز بحران سوریه، با حمایت از گروه‌های مسلح مخالف و ایجاد مناطق نفوذ در شمال سوریه، جایگاهی محوری در تحولات این کشور یافته است.

بر این اساس، کمک‌های عربستان و سایر کشورهای عربی نه‌تنها با هدف رقابت با ترکیه، بلکه با رویکردی بلندمدت برای جلوگیری از بازگشت یا تقویت عناصر تندرو میان گروه‌های سیاسی و نظامی سوریه انجام می‌شود.

انور قرقاش، مشاور سیاسی رئیس امارات ماه گذشته ابراز نگرانی کرد در صورت تسلط عناصر تندرو بر گروه‌های مخالف در سوریه، منطقه با یک بحران جدید روبه‌رو خواهد شد.

اگر مبنای تحلیل وال‌‌استریت‌‌ژورنال مبنی بر تلاش کشورهای عربی برای نفوذ در سوریه را به عنوان بخشی از رقابت منطقه‌ای گسترده‌تر در میان بازیگران کلیدی خاورمیانه در نظر بگیریم، این رقابت نه‌تنها بر آینده سیاسی سوریه، بلکه بر نظم امنیتی و ژئوپلیتیکی منطقه نیز سایه خواهد انداخت.

عربستان و امارات در کنار تلاش برای کاهش نفوذ ترکیه، به دنبال الگویی هستند که بتواند از بازگشت گرایش‌های رادیکال سنی جلوگیری کند اما موفقیت این پروژه به فاکتورهای متعددی نظیر همکاری با سایر بازیگران منطقه‌ای و جهانی و نوع تعامل با گروه‌های سیاسی داخل سوریه بستگی دارد.

چند روز قبل خالد المحامید، تاجر معروف سوری ساکن امارات گفت‌وگویی با شبکه تلویزیون دولت سوریه داشت و اعلام کرد جبهه جنوبی تا زمان تشکیل یک دولت منسجم سلاح خود را تحویل نمی‌دهد.

خالد المحامید، داماد احمد العوده، از برجسته‌ترین فرماندهان لشکر جنوبی و در سابق تیپ هشتم لشکر پنجم جنوب بود که از سال ۲۰۱۷ با روسیه و دولت بشار اسد طی توافق ملی همکاری کرد.

العوده یکی از افراد حاضر در جنگ داخلی  سوریه بود و نیروهای او جزو نخستین کسانی بودند چند ماه قبل حتی پیش از هیات تحریرالشام وارد دمشق شدند.

او رابطه بسیار نزدیکی با کشورهای روسیه و امارات دارد و بسیاری بر این باورند او در آینده مانند خلیفه حفتر در جنوب علیه جولانی دست به شورش خواهد زد، به همین علت جولانی سعی کرد با ملاقاتی که ترتیب داد او را متقاعد به خلع سلاح کند اما هنوز جبهه جنوب نپذیرفته است و به نظر می‌رسد در آینده نیز نخواهد پذیرفت.

از سوی دیگر درعای سنی‌مذهب و سویدای دروزی را هم نباید از قلم انداخت، زیرا آنجا هم گروه‌های مسلح حضور دارند و احمد الشرع مجبور شد یک زن دروزی را استاندار سویدا کند.

* اعضای اتاق عملیات جنوب سوریه (SOR) چه کسانی هستند؟

اتاق عملیات جنوب (SOR) ائتلافی متشکل از چندین سازمان است که در جنوب سوریه (سویدا، درعا و قنیطره) تشکیل شده است. نیروهای اصلی که در این چارچوب عمل می‌کنند، سازمان‌های دروزی از استان سویدا و سازمان‌های سنی از منطقه درعا هستند. علاوه بر این، چندین گروه محلی در قنیطره و منطقه جنوبی جولان فعالیت می‌کنند اما اطلاعاتی درباره آنها در دسترس نیست. برجسته‌ترین رهبران این ائتلاف احمد العوده و نسیم ابوآرا هستند.

العوده 44 ساله، اهل استان درعا، دارای مدرک ادبیات انگلیسی است و قبلا در ارتش اسد خدمت کرده است.

پس از شروع جنگ داخلی، او به شورشیان منطقه خود پیوست و فرماندهی سازمان «جوانان سنه» (شباب السنه) را بر عهده گرفت که به عنوان بخشی از ارتش آزاد سوریه فعالیت می‌کرد. پس از اینکه رژیم در سال 2018 کنترل جنوب سوریه را به دست گرفت، او فرمانده «تیپ هشتم» شد که تحت نظارت روسیه عمل می‌کرد و نزدیک به نیروهای روس در این کشور به حساب می‌آمد.

ابوآرا نیز مانند العوده در جریان جنگ داخلی به شورشیان پیوست و یکی از رهبران «جوانان اهل سنت» و سپس یکی از فرماندهان تیپ هشتم بود. ابوآرا همچنین توسط بسیاری به عنوان فردی که با اسد و روسیه همکاری کرده است، شناخته می‌شود.

* حرکت رجال الکرامه

یک سازمان شورشی مسلح دروزی که در منطقه سویدا فعالیت می‌کند. شیخ یحیی الحجار در حال حاضر رهبری این سازمان را پس از ترور بالوس در سال 2015 بر عهده دارد. رهبران این سازمان طی سال‌ها بی‌طرفی را حفظ کرده‌اند و رسما به ارتش آزاد سوریه یا سازمان‌های دیگر نپیوسته‌اند.

* حرکت شیخ الکرامه

یک سازمان شورشی دروزی که در منطقه سویدا فعالیت می‌کند. رهبران این سازمان لیث و فهد بالوس (فرزندان شیخ وحید بالوس) هستند که پس از قتل پدرشان در سال 2015 از جنبش رجال الکرامه جدا شدند.

* لوا الجبل (تیپ کوهستانی)

یک سازمان شورشی دروزی مستقر در استان سویداست. این سازمان سال 2014 تاسیس شد و به یکی از برجسته‌ترین سازمان‌ها در منطقه تبدیل شده است. موسس این سازمان، مرهیج حسین الجرمانی، ژوئیه 2024 در سویدا ترور شد.

* تیپ 8

این سازمان از سال 2018 در منطقه درعا و بصری فعالیت می‌کند. این سازمان تا سال 2018 به عنوان بخشی از ارتش آزاد سوریه فعالیت می‌کرد و یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌ها در منطقه درعا بود. 

پس از تسلط رژیم اسد بر جنوب سوریه در سال 2018، بسیاری از عوامل این سازمان مشارکت در «توافقنامه‌های آشتی» را انتخاب کردند که در آن به عنوان بخشی از لشکر 5 ارتش سوریه و تحت نظارت روسیه (تا سال 2022) شروع به فعالیت کردند. فرمانده این سازمان احمد العوده است که به عقیده بسیاری در جنوب سوریه با رژیم اسد همکاری داشته است.

* کمیته مرکزی

یک چارچوب غیرنظامی که پس از کنترل رژیم اسد بر جنوب سوریه در سال 2018 در منطقه درعا شروع به فعالیت کرد. این چارچوب توسط رهبران برجسته محلی، شیوخ قبایل، رهبران سابق سازمان‌های شورشی و نمایندگانی از منطقه قنیطره هدایت می‌شود.

در کنار این سازمان‌ها، بسیاری از گروه‌های غیروابسته و بدون چارچوب سازمانی مشخص در جنوب سوریه و قنیطره فعالیت می‌کنند. بسیاری از کسانی که در این گروه‌ها فعالیت می‌کنند - اعم از سنی‌ها و دروزی‌ها - قبلا به عنوان بخشی از ارتش آزاد سوریه یا در سازمان‌هایی که در سال 2018 منحل شدند، فعالیت می‌کردند.

* احمد العوده کیست؟

العوده فعالیت نظامی خود را به عنوان یک معارض نظام سوریه آغاز کرد و در سال‌های نبرد علیه نظامی سوریه ۳ برادر خود را از دست داد، با این حال وی چندین‌بار مواضع خود را در قبال گروه‌های مسلح تغییر داد و در نهایت به ارتش سوریه پیوست. برجسته‌ترین تغییر موضع وی هنگامی بود که به عنوان فرمانده گروه شباب اهل السنه دوشادوش جبهه النصره و جنبش المثنی، نیروهای ارتش سوریه را مارس ۲۰۱۵ از زادگاهش یعنی شهر بصری الشام اخراج کرد اما در ادامه، وی علیه جبهه النصره و المثنی شورید و آنها را نیز از شهر بصری اخراج کرد. 

پس از آنکه ارتش سوریه طی عملیات بزرگ خود برای آزادسازی جنوب سوریه در اواسط سال ۲۰۱۸ مناطق اللجاه و بصرالحریر را تحت کنترل گرفت و به منطقه بصری نزدیک شد، مذاکرات با احمد العوده در شهر بصری و تحت نظر طرف روس آغاز شد و در نهایت پس از ورود نیروهای ارتش سوریه به بصری، توافقنامه صلح با احمد العوده شکل گرفت. به موجب توافق، ارتش سوریه داخل شهرها و مناطق جنوبی شد و مسلحان کنترل حکومت بر مناطق جنوبی سوریه را پذیرفتند. 

العوده نیز سلاح‌های سنگین خود را تسلیم ارتش کرد و به «سپاه پنجم» که زیر نظر روس‌ها اداره می‌شد، پیوست و روس‌ها و فرماندهی ارتش سوریه، فرماندهی سپاه پنجم در منطقه جنوبی را به وی واگذار کردند.

حالا همین مراودات باعث شده احمد العوده به عنوان یکی از افراد مرتبط با روسیه و امارات و کسی که هم سابقه طولانی در مبارزه علیه اسد داشته، هم نفوذ گسترده‌ای در میان گروه‌های مسلح جنوب دارد؛ به عنوان یکی از چهره‌های مطرح گروه‌های مسلح حاکم بر سوریه شناخته شود؛ کسی‌که به نظر می‌رسد در آینده از او بیشتر خواهیم شنید.

یک منبع مسؤول عراقی فاش کرد دولت عراق بارها از سوی طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای درخواست‌هایی مبنی بر انحلال حشدالشعبی و تحویل سلاح گروه‌های عراقی (گروه‌های مقاومت) به دولت دریافت کرده است. یک منبع دیگر عراقی با اشاره به سفر دوم محمد الحسان، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور عراق به نجف اشرف برای دیدار با آیت‌الله سیستانی، گفت: هدف محمد الحسان، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور عراق از دیدار دوم با آیت‌الله سیستانی، مرجع عالیقدر شیعیان در نجف اشرف، درخواست صدور فتوا از سوی وی مبنی بر برچیدن و انحلال حشدالشعبی بود که با فتوای ایشان تشکیل شده است یا ادغام آن با وزارتخانه‌های امنیتی دیگر بود اما آیت‌الله سیستانی حاضر به استقبال از نماینده دبیرکل سازمان ملل نشد. 

منبع مسؤول عراقی به الاخبار گفت: محمد شیاع السودانی با همه طرف‌ها به منظور کاهش تنش بویژه پس از توفان الاقصی و متعاقب آن تحولات سوریه و سقوط نظام آن تعامل دارد.

این منبع افزود: مساله انحلال حشدالشعبی خواسته غرب است و موضع تازه‌ای نیست و به طور ویژه از سوی آمریکا مطرح می‌شود. منبع مسؤول دوم عراقی نیز گفت: آیت‌الله سیستانی در نخستین دیدار محمد الحسان را به حضور پذیرفت. در این دیدار درباره اوضاع منطقه و منافع عراق تبادل نظر شد و در دیدار دوم که چند روز پیش و تقریبا بعد از یک ماه از سوی نماینده ویژه سازمان ملل در امور عراق انجام شد، آیت‌الله سیستانی نماینده دبیرکل سازمان ملل را به حضور نپذیرفت، بلکه فرزند خود سیدمحمدرضا را برای استقبال از وی فرستاد و این به‌مثابه مخالفت با درخواست انحلال حشدالشعبی است.

الاخبار در ادامه گزارش خود آورده است: السودانی 2 روز قبل هرگونه دیکته و شروط برای انحلال حشدالشعبی را تکذیب و آن را خیالپردازی و تفسیر به رای قلمداد کرده بود، این در حالی است که از زمان فروپاشی نظام بشار اسد در سوریه اخباری منتشر شده که عراق در آستانه تغییر جدید است و این پس از دیداری است که السودانی با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در بغداد داشته و بلینکن از او خواسته گروه‌ها را منحل کند. از سوی دیگر «بهاء الاعرجی» نزدیک به السودانی اعلام کرد حشدالشعبی نهادی عراقی است و بحث انحلال حشدالشعبی واقعیت ندارد. به گفته شبکه خبری عربی بست، محمد الحسان، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در عراق طی 2 دیدار با آیت‌الله سیستانی از وی درخواست کرد فتوای انحلال حشدالشعبی را صادر کند. 

در این گفت‌وگو به صدور فتوا به صورت غیرمستقیم اشاره شده است اما آیت‌الله سیستانی به هیچ فشار و خواسته خارجی عمل نخواهد کرد. یکی از رهبران گردان‌های حزب‌الله عراق، درباره اظهارات آیت‌الله سیستانی درباره محدود کردن سلاح‌ها به دولت، به «عربی پست» گفت: «از اظهارات آیت‌الله سیستانی اینگونه فهمیدیم که منظور او سلاح‌های قبایل بوده است. این سلاح‌ها در میان شهروندان عادی پخش می‌شود، علاوه بر سلاح‌های نیروهای آمریکایی حاضر در عراق که باید خلع شود».

شایان ذکر است پس از تصویب قانون ادغام توسط پارلمان عراق در نوامبر 2016، نیروهای حشدالشعبی در حال حاضر بخشی از نیروهای مسلح عراق به فرماندهی فرمانده کل نیروهای مسلح هستند. سیدعباس موسوی، نماینده دبیرکل جنبش نجبای عراق در ایران در گفت‌وگو با مهر این خبر را تکذیب کرد. 

نماینده نجبا انتشار اخبار در این باره توسط یک رسانه بعثی را تکذیب و تاکید کرد: حشدالشعبی هرگز منحل نشده و نخواهد شد. وی افزود: «خبر اعلام رسمی انحلال حشدالشعبی توسط یک رسانه بعثی منتشر شده است که ادعای این رسانه صحت ندارد. این رسانه‌ها قابل اعتماد نیستند و در خدمت پروژه‌های آمریکایی هستند. رسانه‌های شرقیه، عربیه، جزیره و رشید از این دست رسانه‌ها هستند». 

سیدعباس موسوی اضافه کرد: آقای السودانی نخست‌وزیر گفته است نیروهای حشدالشعبی چالشی برای عناصر مهم قدرت در عراق هستند و ما باید برای حفظ و تقویت آنها به شکلی بیشتر تلاش کنیم. در روزهای اخیر جریان آمریکایی در منطقه به دنبال مطرح کردن اخباری مانند انحلال حشدالشعبی در عراق هستند اما نمایندگان و مقامات عراقی بارها این مساله را رد کرده و حشدالشعبی را ضامن حفظ امنیت کشور دانسته‌اند.