گروه سیاسی: کنگره آمریکا عزم خود را جزم کرده است تا نظرات دونالد ترامپ درباره برجام را در قالب طرح‌هایی اعمال کند. پس از آنکه مجلس نمایندگان آمریکا از طریق پیتر روسکام، پیش‌نویس طرح جدید اصلاح برجام با عنوان «طرح ترمیم برجام» را برای اعمال نظرات ترامپ در برنامه جامع اقدام مشترک میان ایران و 1+5 مطرح کرد، حالا طرح 2 سناتور معروف یعنی «باب کورکر» و «تام کاتن» برای تامین نظرات ترامپ در تغییر برجام و ایجاد یک توافق جدید نیز رونمایی شده است؛ طرح‌هایی که هر دو در موضوعاتی مانند دائمی کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران متفق‌القول هستند .
به گزارش «وطن امروز»، دونالد ترامپ در سخنرانی 13 اکتبر که براساس بیانیه کاخ سفید «استراتژی آمریکا در قبال ایران» تبیین شد، رسما اعلام کرد برجام با مختصات فعلی را قبول نداشته و به آن تعهدی ندارد. رئیس‌جمهور آمریکا تصریح کرد باید برنامه جامع اقدام مشترک تغییر کرده و مفاد جدیدی به آن افزوده شود. یکی از مواردی که دونالد ترامپ برای گنجاندن آن در توافق جدید هسته‌ای اصرار دارد، مربوط به بندهای موسوم به غروب آفتاب است؛ بندهایی که 2 بازه زمانی 10 و 15 ساله را برای محدودیت‌های هسته‌ای ایران اعمال کرده است. حالا رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید توافق دولت قبل آمریکا درباره این بازه‌های زمانی را قبول ندارد و باید بازه زمانی برای محدودیت‌های اعمال‌شده درباره برنامه هسته‌ای ایران برداشته شده و این محدودیت‌ها دائمی شود. به عبارتی او می‌خواهد محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی، میزان ذخایر اورانیوم غنی شده با درصد پایین و همینطور کیفیت سانتریفیوژهای مورد استفاده را بیشتر و مادام‌العمر کند. ترامپ خواستار یک تغییر دیگر درباره برجام نیز شده بود. او با طرح ادعای همکاری هسته‌ای ایران و کره‌شمالی، می‌گوید باید در برجام تعهداتی اضافه شود که براساس آن ایران امکان فعالیت هسته‌ای و همکاری هسته‌ای در خارج از کشور را نداشته باشد. رئیس‌جمهور آمریکا در موضوع سند پروتکل الحاقی نیز گفته است باید در سند برجام تکلیف بازرسی از مراکز نظامی ایران مشخص شود تا این تعهد برای ایران الزام‌آور شود. او همچنین با استناد به سند قطعنامه 2231 خواستار اعمال محدودیت‌های بیشتر در حوزه برنامه دفاع موشکی ایران شده است به‌گونه‌ای که با طرح ادعای مقابله با موشک‌های دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای، روند رشد و پیشرفت برنامه موشکی ایران متوقف شود.  این خواسته‌های ترامپ در توافق جدید است. او گفته است برای متقاعد کردن ایران به پذیرش توافق جدید، باید معیارهای بازگشت تحریم‌های هسته‌ای را گسترش داد تا ایران مجبور به پذیرش محدودیت‌های جدید شود. رئیس‌جمهور آمریکا در انتهای سخنرانی‌اش در حوزه برجام، یک موضوع را نیز به صورت صریح عنوان کرد. او گفت کاخ سفید با همکاری کنگره باید مصوبه مربوط به این تغییرات و توافق جدید را تا 60 روز آینده تهیه کند و اگر این نظرات او توسط کنگره اعمال نشد، او با یک امضا پایان برجام در آمریکا را اعلام خواهد کرد.  در واقع آنچه رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد، بیشتر محدودیت‌های هسته‌ای و موشکی جدید علیه ایران و صریح‌تر شدن موارد تنبیهی و بازگشت تحریم‌های هسته‌ای است. مجلس نمایندگان آمریکا همان روز سخنرانی ترامپ طرح پیشنهادی خود را برای «برجام جدید» رونمایی کرد. پیش‌نویس طرح پیتر روسکام همان روز 13 اکتبر رونمایی شد؛ پیش‌نویسی که نظرات ترامپ را تامین کرده و به ایران فرصت داده تا ظرف 60 روز این تغییرات را بپذیرد در غیر این‌صورت مکانیسم بازگشت تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران فعال خواهد شد. در کنار پیش‌نویس طرح پیتر روسکام، حالا منابع خبری آمریکایی از رونمایی طرح سنا خبر می‌دهند. بر این اساس سنا نیز دست به کار شده تا نظرات رئیس‌جمهور درباره اعمال تغییرات در برجام یا همان «برجام جدید» را تامین کند.  باب کورکر و تام کاتن 2 سناتوری هستند که طرح سنا برای تامین نظرات ترامپ را طراحی کرده‌اند. به گزارش تسنیم، این طرح که پیش‌نویس آن به ‌رؤیت آسوشیتدپرس رسیده توسط «باب کورکر»، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا و «تام کاتن»، سناتور ارشد آمریکایی تهیه شده است.
طرح سنا چه می‌گوید؟
آسوشیتدپرس گزارش داده است پیش‌نویس طرح سناتورهای آمریکایی، معیارهایی را که می‌تواند به بازگشت تحریم‌ها علیه ایران منجر شود گسترده‌تر کرده‌ است. از جمله این معیارها که می‌تواند به بازگشت تحریم‌ها علیه ایران منجر شود، این موارد است: ساخت یا استقرار کلاهک‌های قابل نصب روی موشک‌های بالستیک قاره‌پیما یا آزمایش پروازی این موشک‌ها، هرگونه تلاش برای تبدیل سکوهای پرتاب موشک‌های ماهواره‌بر به پرتاب‌کننده‌های موشک‌های بالستیک قاره‌پیما و «هرگونه فعالیت مخفیانه برای دستیابی به مواد هسته‌ای یا تجهیزات لازم برای تولید مواد هسته‌ای از خارج از ایران». طرح جدید سنا همچنین دارای بندهای جدید درباره «زمان گریز» هسته‌ای ایران است. منظور از این زمان، مدت زمانی است که ایران در صورت لغو برجام برای انباشت مواد هسته‌ای لازم جهت ساخت یک سلاح هسته‌ای نیاز دارد. برجام، زمان گریز ایران را یک سال تعیین کرده و سناتورهای آمریکایی، شرایط جدیدی را مشخص کرده‌اند که با متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران، این زمان را برای مدت‌های نامعلوم در این حد نگاه می‌دارد. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته این طرح عملاً محدودیت‌های ایران در زمینه غنی‌سازی اورانیوم، ذخیره‌سازی مواد هسته‌ای و راه‌اندازی دستگاه‌های سانتریفیوژ را دائمی می‌کند. طرح مورد نظر همچنین خواستار آن است که در صورت امتناع ایران از اعطای دسترسی‌های لازم به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازرسی از سایت‌های این کشور، از جمله سایت‌های نظامی، این کشور را ناقض توافق هسته‌ای اعلام کند. کورکر و کاتن به‌علاوه محدودیت‌های جدیدی علیه ایران وضع کرده‌اند که خواستار از بین بردن کامل بندهای موسوم به «غروب آفتاب» یا بندهای زوال‌پذیر توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 هستند. رژیم صهیونیستی و منتقدان برجام در آمریکا در ماه‌های گذشته این انتقاد را مطرح کرده‌اند که برخی از محدودیت‌های ایران در زمینه غنی‌سازی و کار با سانتریفیوژها ظرف 10 تا 15 سال بعد از اجرایی شدن توافق هسته‌ای از بین می‌رود. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته کاتن و کورکر در طرح پیشنهادی خود خواستار آن شده‌اند که ایران برای مدت نامعلوم از داشتن 5060 سانتریفیوژ منع شود. توافق برجام در حال حاضر، استفاده ایران از سانتریفیوژها را به همین تعداد دستگاه محدود می‌کند. ایران همچنین تا اطلاع ثانوی از تولید اورانیوم با غنای بالای 67/3 درصد منع شده و مجاز به نگهداری بیش از 300 کیلوگرم مواد هسته‌ای نخواهد بود.

محمدابراهیم کریمی: «ساده‌سازی صورت مساله» مهم‌ترین مهارتی است که یک فرد یا مجموعه باید در مواجهه با معضلات پیش روی خود بیاموزد! ساده‌سازی صورت مساله، به معنای چینش ثوابت مربوط به آن مساله در کنار یکدیگر و متعاقبا صورت‌بندی دقیق آن است. این قاعده در عالم سیاست بویژه در قبال پرونده‌های پیچیده بین‌المللی نیز صدق می‌کند. فقدان توانایی برخی سیاستمداران درباره چینش منظم شواهد و مستندات مربوط به یک پدیده در کنار یکدیگر، منجر به عدم توانایی آنها در مواجهه با موضوع و در نهایت، اتخاذ تصمیمی نادرست و هزینه‌بر در قبال آن خواهد شد. این قاعده کلی درباره توافق هسته‌ای میان ایران و اعضای 1+5 نیز صدق می‌کند. سکوت دولت در قبال قانون کاتسا، محاسبه توأم با خوشبینی دولت در قبال حمایت اروپا از توافق هسته‌ای و مسائلی از این دست نشان می‌دهد دولت محترم در صورت‌بندی مواضع غرب در قبال برجام ناکام مانده است. همانگونه که اشاره شد، اصلی‌ترین پیش‌شرط در صورت‌بندی یک موضوع و ساده‌سازی آن، چینش گزاره‌های ثابت، مطلق و قطعی در کنار یکدیگر است. در قبال برجام نیز گزاره‌های محکمی وجود دارد که بی‌تفاوتی و سهل‌انگاری نسبت به آنها، منتج به قرائت نادرستی از موضوع خواهد شد. ثوابت موجود در قبال تحولات هسته‌ای اخیر عبارتند از:
- ایالات متحده آمریکا در صدد دائمی کردن محدودیت‌های موجود علیه برنامه هسته‌ای ایران است. در این باره ترامپ تاکید دارد باید بند موسوم به «غروب آفتاب» بازنگری شده و برجام واقعا به «آفتابی تابان» و «بی‌غروب» تبدیل شود!
- ایالات متحده آمریکا درصدد است به بهانه بازتفسیر بند T ضمیمه توافق هسته‌ای، دسترسی بازرسان آژانس به اماکن نظامی ایران را تضمین کند.
- واشنگتن درصدد گنجاندن موضوع توافق موشکی ایران در برجام (یا یک توافق جدید) و تحدید فعالیت‌های موشکی ایران در کنار اعمال محدودیت‌های جدید هسته‌ای برای کشورمان است.
- یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با طرح ابهام در خصوص مکانیسم راستی‌آزمایی بند T برجام، عملا به ترامپ درباره اعمال فشار بر ایران جهت دسترسی به اماکن نظامی کشورمان چراغ سبز نشان داده است.
- جدال کنگره و کاخ سفید، نه بر سر اصلاح برجام، بلکه بر سر کلیت پایبندی ترامپ نسبت به توافق هسته‌ای است. به عبارت بهتر، حتی برخی سناتورهای حزب دموکرات مانند «چاک شومر» و «بن کاردین» نیز با اصلاح توافق هسته‌ای (بر اساس منافع آمریکا) موافق هستند. بنابراین منازعه موجود در ایالات متحده آمریکا بر سر برجام، منازعه بر سر «چگونگی مواجهه با برجام» است نه منازعه بر سر «پایبندی کامل یا عدم پایبندی به برجام!»
- تروئیکای اروپایی در اعلام مواضع خود درباره توافق هسته‌ای، عملا از مذاکره مجدد بر سر مفاد جنجالی برجام استقبال کرده است. «بوریس جانسون»، وزیر خارجه انگلیس در یکی از تازه‌ترین مواضع خود اظهار کرده است کنگره آمریکا «تنها» خواستار اصلاح برجام است نه خروج از توافق هسته‌ای! از سوی دیگر، مقامات فرانسوی نیز اعلام کرده‌اند می‌توان ایران را درباره اعمال محدودیت‌های هسته‌ای پس از سال 2025 میلادی (بخوانید تغییر بند غروب آفتاب) تحت فشار قرار داد! چندی پیش نیز «زیگمار گابریل»، وزیر خارجه آلمان عنوان کرده بود کشورش حاضر است با آمریکا، انگلیس و فرانسه بر سر تحت فشار قرار دادن ایران برای عمل به تعهداتش در برجام همراهی کند! منظور گابریل به صورت مشخص، دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اماکن نظامی در ایران است.
- مقامات روس طی روزهای اخیر صریح‌ترین مواضع را در قبال توافق هسته‌ای اتخاذ کرده‌اند. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرده است ایالات متحده آمریکا به جای تغییر برجام، به فکر انجام تعهدات خود در قبال توافق هسته‌ای باشد. همچنین سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اعلام کرده مطابق آنچه در بند T ضمیمه اول برجام آمده است، راستی‌آزمایی بند T برجام در حیطه اختیارات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیست. به عبارت بهتر، مقامات روس هم در برابر بازنگری در برجام موضع گرفته و هم بازرسی از اماکن نظامی ایران (به بهانه بازتفسیر بند T) را غیرقانونی دانسته‌اند. با این حال مقامات اروپایی نه تنها چنین مواضعی را اتخاذ نکرده‌اند، بلکه با محکوم کردن فعالیت‌های موشکی ایران، سعی کرده‌اند به سومین خواسته ترامپ در خصوص اعمال محدودیت علیه توان موشکی ایران نیز پاسخ دهند.
چینش این ثوابت در کنار یکدیگر نشان می‌دهد برجام در اقدامی یک‌طرفه از سوی ایالات متحده آمریکا و متحدان آن، فسخ شده است.
آیا دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان این ثوابت و گزاره‌های قطعی را (که مبتنی بر مواضع صریح و رسمی مقامات آمریکایی و اروپایی است) تاکنون در کنار یکدیگر قرار داده است؟ اگر اینگونه است، خوشبینی دستگاه دیپلماسی ما نسبت به حمایت اروپا از برجام چه معنایی دارد؟ از سوی دیگر، دستگاه سیاست خارجی کشورمان نباید اسیر دوگانه‌ای به نام «خروج از برجام/ تغییر برجام» شود. پذیرش این موضوع، به معنای بازی در زمین ایالات متحده و تروئیکای اروپایی خواهد بود. اقدام عملی دولت باید به گونه‌ای باشد که آمریکا و تروئیکای اروپایی را بین 2 گزینه به نام «پذیرش صددرصدی برجام» و «خروج کامل از توافق هسته‌ای» مخیر کند.
هم‌اکنون زمان آن رسیده تا دستگاه دیپلماسی با توجه به گزاره‌های قطعی موجود درباره برجام، غرب را در مقام پاسخگویی قرار دهد. بدیهی است در صورت ادامه روند موجود، ما به جای آنکه به متغیری مستقل و تعیین‌کننده در معادله برجامی اخیر تبدیل شویم، به متغیری وابسته به رفتار واشنگتن و تروئیکای اروپایی تبدیل خواهیم شد. «قاطعیت» و «شفافیت» حلقه‌های مفقوده‌ای هستند که باید در رفتار دولت در قبال تحولات مربوط به برجام، ظهور و بروز پیدا کنند. آیا زمان آن نرسیده است تا دولت ضمن رصد هوشمندانه مواضع آمریکا و دیگر اعضای 1+5 و متعاقبا صورت‌بندی موضوع فعلی، رفتار قاطعانه و شفافی را در این باره از خود نشان دهد؟

سیدیاسر جبرائیلی: برجام در حالت طبیعی و عادی، می‌توانست یک بوته آزمون برای صاحبان، مدافعان و مروجان یک منطق خاص باشد تا اعتبار باورهای خود را بسنجند. برجام می‌توانست حاصل منطقی باشد که با رد تضادهای ماهوی جمهوری اسلامی و آمریکا، استدلال می‌کرد علت تحریم‌های اعمال شده علیه کشورمان، نوعی سوءتفاهم و نگرانی آمریکا و شرکا از تولید بمب اتم در ایران است و می‌توان با رفع این نگرانی، تحریم‌ها را نیز رفع و منافع کشور را تامین کرد.
بلاتردید اگر مبنای فکری امضای برجام چنین منطقی بود، امروز مدافعان این منطق با مشاهده بی‌فرجامی و خسارات برجام، باید در مقابل منطق مخالف خود سر تعظیم فرود آورده و می‌پذیرفتند هدف واقعی از اعمال تحریم‌های گسترده علیه ایران، نه نگرانی از برنامه هسته‌ای که ضربه‌زدن به نظام جمهوری اسلامی - به عنوان مدافع بزرگ کشور ایران در برابر سلطه خارجی - بوده است. نتیجه عقلانی پذیرش این منطق دوم نیز باید این می‌بود که صاحبان منطق نخست اگر به اشتباه برجامی خود «اعتراف علنی» نیز نمی‌کردند، لااقل از تکرار این رویکرد اشتباه «اجتناب عملی» می‌کردند.
اما با تدقیق در رفتار جریان فکری حامی برجام به وضوح می‌توان مشاهده کرد این طیف فکری، به‌‌رغم اعتراف‌های تاریخی دست‌اندرکاران به بی‌حاصلی اقتصادی برجام و فاصله معنی‌دار نتایج آن با هدف اعلام شده «رفع تحریم‌ها»، نه‌تنها به اشتباه بودن منطق خود معترف نیستند، بلکه همچنان همان رویکرد برجامی و مذاکره و معامله با نظام سلطه را دنبال می‌کنند. امضای اسنادی چون 2030 یا رفتن زیر بار استانداردهای FATF یا تلاش برای عضویت در WTO، در واقع تکرار همان مدل برجام است اما تعمیم مدل برجام به حوزه‌های دیگر در عین اذعان به بی‌فرجامی و شکست آن در یک آزمایش بزرگ و پرهزینه، در ذات خود متناقض است. حامیان این مدل دیگر نمی‌توانند ادعا کنند هدف‌شان تامین منافع ملی است، لذا اصرار بر این مدل و منطق اشتباه، باید علت و هدف دیگری غیر از تامین منافع ملت ایران داشته باشد.
دقیقا نکته همین‌جاست؛ این پندار اشتباه است که این جریان خاص که مشخصا باید آنها را الیگارش- لیبرال‌هایی ایرانی خواند، در شعارها و ادعاهای خود صادق بوده‌اند و هدف‌شان از مذاکره و امضای برجام، رفع تحریم‌ها بوده است. راقم این سطور معتقد است همانگونه که آمریکا «برنامه هسته‌ای» را بهانه‌‌ای برای تحریم و ضربه‌زدن به اقتصاد ایران قرار داد، لیبرال‌های ایرانی نیز «تحریم‌های هسته‌ای» را بهانه‌ای برای گشودن باب مذاکره و بردن کشور ذیل سلطه غرب قرار دادند. هم آمریکا از ابتدای پیروزی انقلاب پروژه تحریم ایران را آغاز کرد و هم جریان لیبرال پروژه مذاکره و تعامل را کلید زد، در حالی که اساسا بحثی از برنامه هسته‌ای ایران در میان نبود. برنامه هسته‌ای و تحریم‌های هسته‌ای در واقع یک فرصت بی‌نظیر را برای 2طرف فراهم کرد تاآنچه را از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی دنبال می‌کردند، به شکلی تمام‌عیار عملی کنند. آمریکا شدیدترین تحریم‌هایش را اعمال کرد و جریان لیبرال چه در سطح همراهی با ادعاهای کذب آمریکا درباره تولید سلاح در ایران، چه در سطح مطالبه تحریم و چه در سطح گرادادن برای تحریم، نقشی اساسی ایفا کرد.
ریشه این اشتیاق لیبرالیسم ایرانی برای تسلیم برابر غرب به دوران مشروطه بازمی‌گردد که سیدحسن تقی‌زاده، از اجداد لیبرال‌های ایرانی، مدعی شد اولین کسی است که «بمب تسلیم در برابر غرب را در ایران منفجر» می‌کند. از عصر تقی‌زاده تا امروز لیبرال‌های ایرانی از هر فرصتی برای انفجار یک بمب تسلیم در برابر غرب بهره برده‌اند و در نظر و عمل، برای بردن کشور ذیل سلطه غرب تلاش کرده‌اند. از مهندس مهدی بازرگان که در همان ابتدای پیروزی انقلاب مذاکره با آمریکا را کلید زد تا سید عطاءالله مهاجرانی که سال 69 خواهان «مذاکره مستقیم» شد و از محمد خاتمی که پذیرش بینش و منش غرب را لازمه توسعه خواند تا امروز که کسانی از بازی برد - برد با آمریکا سخن می‌گویند، همه در این چارچوب قابل تشریح و تحلیل است. هدف این جریان از تسلیم در برابر غرب نیز هیچ‌گاه منافع ملی و پیشرفت کشور نبوده است که اگر بود، به قول رهبر حکیم انقلاب، از 50 سال زندگی ذیل سلطه غرب در عصر پهلوی باید درس می‌گرفتند که نمی‌توان از این راه به پیشرفت رسید. این است که برای پاسخ به چرایی این رویکرد، باید به دنبال یک مولفه در مبانی فکری لیبرال‌ها گشت که آنها را اینگونه نسبت به تسلیم کشور در برابر غرب حریص کرده است. معتقدم این مولفه چیزی جز «منفعت شخصی»، یعنی عامل محرک هر فعلی در مکتب لیبرالیسم، نیست. باید گفت یک پیوند طبیعی میان نظام لیبرال- سرمایه‌داری و «الیگارش‌-لیبرال‌های ایرانی» وجود دارد که گروه اخیر را به پذیرش سلطه غرب تحریک می‌کند. این پیوند، همان پیوندی است که میان پهلوی و غرب وجود داشت. هدف این پیوند، چیزی جز تامین منافع 2طرف از طریق «تقسیم منابع کشور» میان نظام سلطه و الیگارش‌های لیبرال نیست. زمانی از «پل کریگ رابرتز» معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در دوره ریگان که اینک علیه نظام آمریکا قیام فکری کرده است، درباره ریشه‌های پیوند اصلاح‌طلبان ایرانی با دولت آمریکا سوال کردم. پاسخ جالبی داد: «اصلاح‌طلبان ایران، هر عنوانی که داشته باشند، مذهبی نیستند. اصلاح‌طلبان ایران خواهان یک جامعه سکولار غربی هستند که در آن فقط پول اهمیت دارد. همین امر برخی از آنان را مستعد به خدمت گرفته شدن توسط دولت آمریکا کرده است»1. هر دو طرف به ثروت و قدرت و «نفع شخصی» می‌رسند و برد - برد اتفاق می‌افتد. رابطه پهلوی با غرب، حتما یک رابطه برد - برد بود اما بازنده بزرگ این بازی ملت ایران بودند. پهلوی به قدرت بلامنازع و باغ و کاخ و جواهر رسیده بود و غرب به منابع ایران و سهم ملت ما از این معامله، عقب‌افتادگی و ذلت و بردگی بود.
بر همین اساس، بقا و فنای گفتمان مذاکره با آمریکا در سپهر سیاسی ایران، برای لیبرال‌های ایرانی حکم حیات و ممات را دارد. این است که با وجود تجربه آشکار برجام و شکل‌گیری یک آگاهی عمومی درباره فرجام رویکرد مذاکره و تعامل با آمریکا، همچنان در تلاشند رویکرد مذاکره و تسلیم از اعتبار نیفتد. باید دقت داشت که این تلاش اگر دیروز در قالب «تفکیک اوباما از کنگره» انجام می‌شد، امروز در قالب «تفکیک دونالد ترامپ از نظام آمریکا» در حال ادامه است. هدف، القای این مساله به افکار عمومی است که اگر می‌بینید برجام شکست خورده است، علت را نباید در ماهیت آمریکا جست؛ دیوانه‌ای است ترامپ‌نام که تصادفا در آمریکا به قدرت رسیده و دیوانگی می‌کند! و هیچ‌گاه تمایلی برای پاسخ به این پرسش ندارند که اگر ترامپ دیوانگی می‌کند، چرا دیگر نهادهای قدرت در آمریکا به جای ایستادگی در مقابل او، تقویتش می‌کنند؟ این جماعت دوست ندارند مردم بدانند اگر ترامپ در مقام تصدیق(Certify) یا عدم تصدیق (De-certify) برجام برمی‌آید، در حال عمل به قانونی است که کنگره تصویب کرده است. نمی‌گویند اگر ترامپ زیر میز توافقنامه‌های تجاری می‌زند، این چشم‌انداز در سند استراتژی امنیت ملی آمریکا برای قرن 21 [در سال 2001] تدوین شده است.
در این میان، نخبگان و رسانه‌های انقلاب اسلامی بویژه صداوسیما، نباید در دام تفکیک ترامپ از نظام آمریکا بیفتند. نسبت دادن رویکرد و عملکرد آمریکا در قبال ایران به دونالد ترامپ و دیوانگی‌های او، کمک به الیگارش ‌- لیبرال‌های ایرانی برای نجات رویکرد مذاکره و تسلیم، از باتلاق برجام است. این نکته را نیز باید در نظر داشت که دونالد ترامپ با همه دیوانگی‌ها و حماقت‌های ظاهری‌اش و کنگره با همه مخالف‌خوانی‌های دیروز و امروزش، می‌دانند خروج رسمی از برجام، خروج متقابل ایران را در پی خواهد داشت. آنها این را نمی‌خواهند، لذا به جای خروج رسمی، در پی بی‌خاصیت‌سازی برجام در بخش تعهدات آمریکا و تبدیل این توافق به یک تعهد یک‌جانبه برای ایران هستند. حفظ یک برجام بی‌خاصیت، تحت عنوان «ناتوانی ترامپ برای خروج از برجام» یک تلاش دیگر برای زنده نگه داشتن گفتمان شکست‌خورده مذاکره است که باید با آن نیز مقابله کرد. این مقابله، نه مطالبه خروج که مطالبه آثار وعده داده شده مذاکره، سوال درباره نقض‌های مکرر برجام و پرسش پیرامون واکنش متناسب عملی از سوی دولت آقای روحانی است. خروج از برجام باید به هزینه و اعتبار برجامیان انجام شود تا برای همیشه ریشه این رویکرد خشک شود. خروج به هزینه نظام و جریان انقلابی، به عمر گفتمان مذاکره و تسلیم پایان نخواهد داد. لیبرال‌ها در این سال‌ها همه تلاش خود را مصروف این خواهند کرد که برجام تبدیل به یک تجربه ملی نشود. راه مقابله با این جریان این است که حتی دانش‌آموزان این کشور نیز با واقعیت‌های این تجربه آشنا شوند.
.................................................................................
پی نوشت
1-  عبارات رابرتز را در یادداشت‌هایم دارم:
Iranian “reformers” are not religious, regardless of whatever title they hold. Iranian “reformers” want a secular Western society in which only money counts. This makes some “reformers” susceptible to being manipulated by the US government.

در نشستی اضطراری دیروز کابینه اسپانیا، خودمختاری ایالت کاتالونیا تعلیق شده و  اداره این منطقه به دولت مرکزی مادرید واگذار شد. همچنین دولت اسپانیا خواهان انجام اقداماتی عاجل برای کنترل مستقیم کاتالونیا شد که روزنامه ال‌پائیس پیش‌تر حمله نظامی به این ایالت در شمال شرقی کشور را در زمره این اقدامات دانسته بود. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که نخست‌وزیر اسپانیا تا روز پنجشنبه هفته گذشته به کارلس پویگدمون، رئیس جنرالیتات یا دولت محلی کاتالونیا فرصت داد موضع خود را در قبال استقلال از اسپانیا به طور صریح روشن کند اما او از این کار طفره رفت. پویگدمون اصرار داشت نتایج همه‌پرسی استقلال اول اکتبر او را ملزم می‌کند جدایی کامل از اسپانیا را اعلام کند، اگرچه خود آن را به تعویق انداخت. در مقابل دولت و دادگاه عالی اسپانیا نتایج همه‌پرسی کاتالونیا را غیرقانونی خواندند و 2 تن از مقامات حزبی ارشد پارلمان این ایالت را بازداشت کردند. دیروز «ماریانو راخوی» نخست‌وزیر اسپانیا در کنفرانس پس از نشست اضطراری کابینه‌اش گفت: «همه‌پرسی جدایی کاتالونیا کاملا غیردموکراتیک و فرآیندی یکطرفه بود که خارج از قانون بود. این فرآیند با تحت فشار گذاشتن دولت برای پذیرفتن همه‌پرسی در کاتالونیا آغاز شد. هدف از تصمیم کابینه برای کنترل مستقیم این منطقه از سوی دولت، بازگشت قانون، امنیت و سامان‌دادن به اقتصاد این منطقه ‌است.» او ادامه داد: «طبق ماده 152 ما نمی‌توانیم همه‌پرسی در کاتالونیا را بپذیریم.  قانون اساسی اسپانیا توسط کاتالونیا نادیده گرفته شد.  به هر حال دولت کاتالونیا پیش‌تر خارج از قانون اسپانیا رفتار کرد». راخوی در پایان نشست مطبوعاتی همچنین از تعلیق دولت کاتالونیا و برگزاری انتخابات طی 6 ماه آینده خبر داد. با این حال نخست‌وزیر اسپانیا ساعتی بعد ضمن درخواست از مجلس سنا اعلام کرد به دنبال تعلیق خودمختاری کاتالونیا نیست. او گفت ترجیح می‌دهد با برکناری رهبران ارشد فعلی کاتالونیا و محدود شدن اختیارات پارلمان محلی، خودمختاری این ایالت تعلیق نشود و نهادهای جنرالیتات به کار خود طبق قانون ادامه دهند. با این حال بر اساس تصمیم دیروز دولت اسپانیا، با استناد به ماده 155 قانون اساسی این کشور، حکومت مرکزی می‌تواند در شرایطی که هر کدام از ایالت‌ها قوانین را نقض کنند، حاکمیت و خودمختاری آن ایالت را لغو کند.  همچنین مطابق قانون، احتمال بازداشت پویگدمون، رئیس دولت کاتالونیا به جرم  اعلام استقلال وجود دارد.
 

فرانسوی‌ها محور موج جدید ایران‌هراسی در اروپا شده‌اند. دولت امانوئل مکرون تلاش زیادی کرده و می‌کند تا یک اجماع بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای ایران ایجاد کند.
به گزارش «وطن امروز»، فرانسه یکی از 3 کشور اروپایی حاضر در برجام است. آنها در زمان مذاکرات هسته‌ای نقش پلیس بد را ایفا کردند و حتی در یک مقطع مانع توافق ایران و 1+5 قبل از توافق ژنو شدند. با این حال اما پسر بد مذاکرات هسته‌ای در پسابرجام دستمزد زیادی گرفت. قراردادهای هنگفت با ایران، ایرباس را از ورشکستگی نجات داد. هنوز مشخص نیست چرا دولت حسن روحانی سفارش تولید 12 فروند هواپیمای پهن‌پیکر A380 را به ایرباس داده است. هواپیماهایی که کاربرد چندانی در صنعت هواپیمایی ایران ندارند و صرفا ویژه پروازهای خارجی با طول مسافت بین‌قاره‌ای هستند، آن هم در شرایطی که این خط تولید در ایرباس در آستانه تعطیلی بود. البته این همه قراردادهای اقتصادی پلیس بد مذاکرات با ایران نبود. قرارداد‌های بزرگ با رنو و پژو هم تکرار شد. قراردادهایی که محتوای برخی از آنها محرمانه بود و با اعتراض‌های زیادی در ایران همراه شد. پلیس بد مذاکرات البته به این هم اکتفا نکرد. غیر از خرید بزرگ 20 میلیارد دلاری از ایرباس و قرارداد‌های چند صد میلیون دلاری با پژو و رنو، آنها یک قرارداد هنگفت در حوزه گازی نیز با ایران بستند. توتال - همان شرکت بدعهدی که همیشه در بزنگاه‌ها ایران را به بهانه تحریم‌ها ترک کرده و تعهداتش را بر زمین گذاشته - این بار برای فعالیت در حوزه پارس‌جنوبی قراردادی به ارزش 5 میلیارد دلار با وزارت تحت مدیریت بیژن زنگنه امضا کرد. قراردادی که توتال هنوز هیچ گام عملی در جهت اجرای آن برنداشته است. اینها قراردادهای آشکار فرانسه و ایران است. در واقع پلیس بد مذاکرات خوب معامله کرد اما آنها در عمل چه کردند؟ فرانسوی‌ها هیچ گام ویژه‌ای در پسابرجام برنداشته‌اند. بانک‌های بزرگ فرانسوی همچنان از مبادلات بانکی و مالی با ایران سر باز می‌زنند. در واقع اگر آمریکای زمان باراک اوباما سنگ بنای بدعهدی در برجام را گذاشته، اروپا نیز گام موثری در راستای اجرای برجام برنداشت. آنها صرفا بیانیه صادر کرده‌ و از برجام دفاع کرده‌اند. کاری که همین حالا نیز مقابل ترامپ می‌کنند. بیانیه می‌خوانند و کاری در دفاع از برجام نمی‌کنند.
اما بی‌عملی تنها کار فرانسوی‌ها نیست. دولت امانوئل مکرون 2 سال پس از برجام و بعد از انجام قراردادها با ایران، حال محور موج جدید ایران‌هراسی شده است. فرانسوی‌ها همانند 2 کشور اروپایی دیگر حاضر در برجام بر حفظ برجام تاکید می‌کنند اما هیچ اقدامی برای ممانعت از خروج آمریکا از برجام انجام نمی‌دهند و همزمان از فشار دولت آمریکا علیه ایران نیز استفاده کرده و استراتژی برجام به شرط «محدودیت برنامه موشکی و عقب‌نشینی از منطقه» را در مقابل ایران در پیش گرفته‌اند. فرانسوی‌ها در این حوزه پیشگام اروپایی‌ها بوده‌اند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در سخنرانی خود در نشست اخیر سران در مقر سازمان ملل صراحتا گفت باید برنامه موشکی ایران محدود شود. فرانسوی‌ها در ادامه این مواضع خود علیه برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران را تکرار کردند. آنها تنها چند ساعت پس از سخنرانی ضد ایرانی ترامپ در 13 اکتبر، به همراه انگلیسی‌ها و آلمان‌ها بیانیه ضد ایرانی منتشر کردند و خواستار فشار بر ایران برای محدود کردن برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای شدند. این رفتار فرانسوی‌ها در جریان نشست اخیر سران اتحادیه اروپایی در بروکسل نیز تکرار شد و فرانسوی‌ها خواستار اجماع جهانی علیه ایران شدند. آنها محور موج جدید ایران‌هراسی در دنیا شده‌اند. فرانسوی‌ها چند روز قبل نماینده ویژه خود برای موضوع سوریه را به ایران فرستادند تا نخستین گام عملی برای فشار بر ایران در مسائل منطقه را بردارند. وزیر خارجه آنها بزودی عازم ایران می‌شود. لودریان درباره سفر آتی خود به ایران گفت: «بزودی این فرصت را خواهیم داشت که ایران را در زمینه‌های موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای تحت فشار قرار دهیم». وزیر دفاع فرانسه نیز که در آمریکا به سر می‌برد خواستار برخورد جدی جامعه بین‌المللی با ایران شده است.  لورانس پارلی در یک سخنرانی در اندیشکده‌ای در واشنگتن گفت: ما باید درباره فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده موشکی و منطقه‌ای ایران هم بسیار جدی باشیم. داریم در این زمینه کار می‌کنیم». مشخص است فرانسوی‌ها تلاش می‌کنند در سایه حمایت از برجام این بار قدرت منطقه‌ای و نیز توان دفاعی ایران را محدود کنند. البته این برنامه همان چیزی است که ترامپ از آن استقبال می‌کند. ترامپ با اشاره به قرارداد‌های هنگفتی که دولت حسن روحانی به فرانسوی‌ها هدیه داده است؛ استراتژی فرانسه در قبال ایران یعنی حمایت از برجام و در عین حال فشار بر برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای را تایید می‌کند. این همراهی و هم‌آوازی در گفت‌وگوی ترامپ و مکرون پس از سخنرانی روز 13 اکتبر ترامپ علیه ایران مشهود بود. ترامپ درباره گفت‌وگوی خود با مکرون گفت: « مکرون با من تماس گرفت و من گفتم ببین امانوئل! آنها (ایرانی‌ها) پول کلانی به رنو می‌دهند. پول آنها را بگیرید و حال کنید».
عشق یکطرفه!
فرانسوی‌ها شاید این ضرب‌المثل معروف ایرانی را نشنیده‌اند که می‌گوید: «نمک را خورده است و نمکدان را شکسته.» شاید هم شنیده باشند اما این در اطلاق این ضرب‌المثل به آنها تغییری ایجاد نمی‌کند. فرانسوی‌ها همیشه نشان داده‌اند قابل اعتماد نیستند. سر بزنگاه‌ها تعهدات‌شان را فراموش می‌کنند و جانب آمریکا را می‌گیرند. هنوز کنگره آمریکا درباره چگونگی تغییر برجام و اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران تصمیم نگرفته، اما توتال اعلام کرده است منتظر تصمیم آمریکا می‌ماند و اگر آمریکایی‌ها از آنها بخواهند، ایران را ترک خواهد کرد! و این در حالی است که دولت فرانسه رسما اعلام کرده به برجام پایبند است و به آن پایبند خواهد ماند!
این نمایش نمک‌نشناسی فرانسوی‌ها البته فقط مربوط به توافقات مالی نیست بلکه در حوزه‌های انسان‌دوستانه نیز مصداق پیدا می‌کند. در ماجرای حملات تروریستی داعش در فرانسه در آبان‌ماه 1394 عده‌ای در مقابل سفارت فرانسه جمع شدند و به یاد قربانیان این حادثه شمع روشن کردند و به اعضای سفارتخانه فرانسه تسلیت گفتند. اگر چه همدردی با یک ضایعه انسانی اقدامی پسندیده بوده و هست اما همان زمان برخی در کشور گفتند دولت فرانسه به دلیل جنایات فراوان علیه مردم ایران و همینطور نقشش در پیدایش و تقویت داعش، سزاوار این ابراز همدردی‌ها نیست، با این حال اما باز هم عده‌ای بدون توجه به جنایات فرانسوی‌ها، و بی‌توجه به کشتار روزانه صدها نفر در سوریه و لبنان و عراق، برای قربانیان چشم‌آبی شمع روشن کردند. شاید تصویر آن پلاکارد و نوشته در مقابل سفارت فرانسه تا سال‌ها در خاطره‌ها بماند؛ آنجا که با ابراز پیام تسلیت، فرانسوی‌ها را «قدبلندهای خوش‌تیپ و باحال» خطاب کرده بود. همین عبارت در واقع ماهیت این قبیل ابراز همدردی‌ها را نشان داد.در مقابل اما به نظر می‌رسد لازم باشد حالا در بحبوحه اقدامات ضد ایرانی دولت فرانسه، ماجرای تیتر معروف «وطن امروز» درباره آن حملات تروریستی در فرانسه و واکنش‌های سطح پایین غربگرایان به آن یادآوری شود. «وطن امروز» در شماره 24 آبان‌ماه حادثه تروریستی در فرانسه را به عنوان تیتر یک خود منتشر و تیتر «بفرمایید شام» را برای آن انتخاب کرد. کنایه «وطن امروز» در این تیتر کاملا واضح بود چراکه به اعتقاد «وطن امروز»، در ماجرای حملات تروریستی فرانسه چاقو دسته خودش را بریده بود. این تیتر نه به معنای خوشحالی از جنایات داعش در فرانسه بود و نه به معنای بی‌اعتنایی، بلکه نگاهی متفاوت بود به آنچه فرانسوی‌ها کاشتند و آن موقع درو کردند. اما در مقابل این تیتر «وطن امروز»، لشکر بی‌وطن موضع گرفتند. از رسانه‌های حامی دولت گرفته تا رسانه‌های ضدانقلاب و برخی بازیگران با حمله به «وطن امروز»، بار دیگر برای قربانیان فرانسوی سوگواری کردند. حالا از آن ماجرا 2 سال گذشته است. فرانسوی‌ها در جریان حمله تروریستی به مجلس ایران در مقابل سفارت ایران در پاریس شمعی روشن نکردند، تعهدات خود در قبال توافقنامه هسته‌ای را اجرا نکردند و حالا تلاش می‌کنند با محدود کردن برنامه دفاع موشکی ایران و عقب‌نشینی تهران از منطقه، دیوارهای اقتدار امنیتی ایران در منطقه پرآشوب خاورمیانه فرو ریخته و دروازه‌های کشور روی تروریست‌ها باز شود!  
فرانسوی‌ها نمک‌نشناسند و البته بی‌معرفت. قدبلند‌های خوش‌تیپ و باحال یک چشمک هم به هواداران‌شان در ایران نزدند!

محمد نجارصادقی: حال و هوای روز ملی صادرات امسال عجیب بود؛ روحانی برخلاف سال‌های گذشته ترجیح داد در این مراسم حضور پیدا نکند، آن هم در شرایطی که شاهد  منفی بودن تراز تجاری و عقب افتادن صادرات از واردات هستیم.  به گزارش «وطن امروز»، محمد شریعتمداری در این مراسم به رسم وزیران دولت تدبیر و امید گذشته در نقش مدعی ظاهر شد و به بیان مشکلات امر صادرات در کشور پرداخت و دولتی فرضی را مخاطب صحبت‌های خود قرار داد. وی با ابراز نگرانی از ارزش پایین اقلام صادرات غیرنفتی و متنوع نبودن اقلام و کشورهای مقصد در زمینه صادرات، گفت: ارزش 10 قلم اول صادراتی کشور ما 8/23 میلیارد دلار است که شامل 55 درصد صادرات غیرنفتی می‌شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: بسیار دردناک است که بگویم در 30 سال گذشته در جلساتی که شرکت می‌کردم از لزوم ایجاد تنوع کالاهای صادراتی صحبت می‌کردیم اما امروز هم همین مشکلات را داریم. شریعتمداری تصریح کرد: مواد خام در کالاهای عمده صادراتی کشورمان مشخص است به طوری که گاز طبیعی نیز در میان صادرات کالاهای غیرنفتی قرار گرفته است.  وی تاکید کرد: در ایجاد تنوع کالاهای صادراتی به جایگاه مناسبی دست نیافته‌ایم و دیوار مشوق‌های صادراتی خوابیده است. با هزار میلیارد تومان شروع کرده‌ایم اما اکنون وضعیت مناسبی نداریم.  وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: این یارانه‌ها مانند چاشنی برای صادرات عمل می‌کند که عدم تثبیت نرخ ارز را برای صادرکنندگان جبران می‌کند.  شریعتمداری با تاکید بر لزوم اعطای یارانه‌های صادراتی، گفت: دیوار یارانه‌های صادراتی اکنون تاقچه هم نیست و آن را خوابانده‌اند. مجموع عمده کالاهای صادراتی‌مان به کشورهای معدودی صادر می‌شود که 30 سال قبل نیز از همین مشکلات صحبت می‌کردیم.  وی افزود: عامل اصلی و مشکل رأسی در صادرات نبود عزم ملی برای صادرات است و فعالان اقتصادی و مردم باید حرکت بیشتری در کنار مسؤولان داشته باشند. نباید رفتار ما طوری باشد که تشویق واردات تلقی شود و تنبیه صادرات! وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: 95 درصد واحدهای تولیدی کشورمان صادرات‌گرا نیستند و واحدهای کوچک صنعتی زیادی داریم که برای نوسازی آنها اقدام جدی صورت نگرفته است.  شریعتمداری با تاکید بر اینکه نوسازی صنعتی به طور جد باید در دستور کار دولت باشد، با انتقاد از صندوق توسعه ملی، گفت: صندوق توسعه ملی باید برای توسعه سرمایه‌گذاری‌های جدید در اولویت و حتی در انحصار باشد و صادرات‌گرایی ایجاد کند.  وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: در بودجه استفاده از منابع برای صادرات و هدفمندی یارانه‌ها برای صادرات هدفمند در نظر گرفته نمی‌شود.  اگر عزم ملی برای صادرات غیرنفتی در کشور داریم، باید فکرمان را تغییر دهیم و این تغییرات باید در خود دولت صورت گیرد.  شریعتمداری با طرح این سوال که بازارهای هدف و عمده صادراتی کشورمان چه کشورهایی هستند، گفت: ما می‌رویم با کشورهای اروپایی توافقنامه امضا می‌کنیم که در صورتی که صادرات ما به مشکل برخورد بیمه داشته باشد اما باید توجه داشته باشید که بازارهای اصلی ما برای صادرات عراق است که هیچ پیش‌بینی‌ای درباره حوادث اقلیم عراق نکرده بودیم.
استفاده از یورو به جای دلار
برخلاف شریعتمداری که اظهاراتش حال و هوای انتقادی داشت، اسحاق جهانگیری وضعیت صادرات را خوب توصیف کرد. اسحاق جهانگیری دیگر سخنران این مراسم بود و با نگاهی متفاوت نسبت به شریعتمداری به موضوع صادرات وارد شد و گفت: ما سالیان گذشته درباره صادرات 5/1 تا 2 میلیارد دلاری صحبت می‌کردیم بنابراین باید از کسانی که کشور را به این نقطه رسانده‌اند قدردانی و احترام آنها را حفظ کنیم. وی گفت: اینکه 2 برابر نفت درآمد غیرنفتی داریم کار بسیار بزرگی است. معاون اول رئیس‌جمهور گفت: در مرحله فعلی اصرار داریم در مراودات بین‌المللی به جای دلار از ارزهای رسمی دیگر مثل یورو استفاده کنیم. اسحاق جهانگیری در ادامه سخنانش در مراسم روز ملی صادرات افزود: برای این کار به‌دنبال آن هستیم با کشورهای هدف به تفاهم برسیم و با پول ملی کار کنیم. وی افزود: در سفر اخیرم به ترکیه، روسای بانک‌های مرکزی 2 کشور به توافق رسیدند که در مراودات خود از پول ملی 2 کشور استفاده کنند.
 صادرکنندگان نمونه: پول را هنوز از صرافی‌ها وارد می‌کنیم!
در پایان مراسم روز ملی صادرات به گفت وگو با صادرکنندگان نمونه نشستیم تا مشکلات آنها را از زبان خودشان بشنویم. یکی از این صادرکنندگان با اعلام این موضوع که چند سالی است دیگر خبری از جایزه صادراتی نیست، به «وطن امروز» گفت: ما از دولت انتظار داشتیم با یارانه‌های مالی ما را حمایت کند نه اینکه جایزه صادرات ما را نیز حذف کند. صادرکننده‌ دیگری در پاسخ به این سوال که چگونه ارز حاصل از فروش کالای خود را وارد می‌کنید، گفت: شاید گفتن این موضوع درست نباشد اما  پول را از صرافی‌ها تهیه می‌کنیم یعنی با 2 واسطه پول خود را به دوبی می‌رسانیم و از آن طریق با کسر نزدیک به 4 تا 5 درصد از حجم اصلی پول را وارد کشور می‌کنیم. وی تصریح کرد: تحریم‌های بانکی هنوز بر طرف نشده و تجارت خارجی بسیار دشوار است، ما هم کج دار و مریز در این مسیر مانده‌ایم. صادرکننده‌ دیگری با طرح این موضوع که ما سال‌هاست در این راه هستیم اما هنوز به ادبیات مشترکی با گمرک نرسیده‌ایم، افزود: من سالانه حجم بالایی فرش به کشورهای مختلف صادر می‌کنم اما پس از مدتی اگر بخواهم فرش خودم را مرجوع کنم تا دوباره در ایران احیا و آماده فروش شود باید گمرکی پرداخت کنم که این موضوع اصلا جالب نیست. با توجه به سخنان ضد و نقیض شریعتمداری و جهانگیری در کنار درد  دل‌های صادرکنندگان می‌توان دریافت امروز پیش از اینکه روزی برای جشن صادرات باشد روزی برای گریستن به حال صادرات کشور است و شاید همین غمبار بودن حال صادرات بود که باعث شد حتی حسن روحانی هم رغبتی برای حضور در همایش روز ملی صادرات نداشته باشد.

رئیس مرکز آمار ایران با اعلام اینکه اشتغالزایی 5/1 میلیون نفری در ۶ ماهه امسال اشتباه است، گفت: آمار اشتغال از نتیجه میانگین 4 فصل سال به دست می‌آید. به گزارش تسنیم، امیدعلی پارسا در این‌باره افزود: یکی از سایت‌ها با جمع بستن آمار اشتغال فصل بهار و تابستان و مقایسه آن با آمار اشتغال فصل زمستان سال 95 اعلام کرده بود 5/1 میلیون شغل ایجاد شده است. این نوع محاسبه آمار اشتغال و بیکاری، روشی غلط بوده و باید از همین‌جا اعلام کنم آمار درست برای اشتغال تنها با مقایسه فصل به فصل هر سال با سال قبل از خود به دست می‌آید. به‌عنوان نمونه آمار اشتغال فصل زمستان سال 95 تنها با آمار اشتغال فصل زمستان سال‌های پیش از خود باید مقایسه شود. وی ادامه داد: در بهار 96 آمار اشتغال حدود 700 هزار نفر بوده و در تابستان 96 این آمار حدود 795 هزار نفر اعلام شده و لازم به ذکر است هرچند دولت از برنامه تعیین شده عقب است اما آمار اشتغال سیر صعودی دارد و رو به رشد است. وی اضافه کرد: وزارت کشور اعلام کرده بود قصد مقایسه عملکرد استان‌های کشور بر اساس نرخ بیکاری را دارد اما ما به وزارت کشور اعلام کردیم این ممکن نیست، چرا که در استان‌های مختلف نرخ مشارکت مردم با یکدیگر متفاوت است. پارسا افزود: کل جمعیت فعال کشور در تابستان امسال 26 میلیون و 983 هزار نفر بوده است که 3 میلیون و 156 هزار نفر بیکار مطلق بودند. از 23 میلیون و 827 هزار نفر جمعیت شاغل هم 2/9 درصد کسانی هستند که اشتغال ناقص داشته‌اند و از این 2/9 درصد هم یک درصد زیر 2 روز در هفته شاغل بودند. گفتنی است سه‌شنبه گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور ادعای عجیب ایجاد 5/1 میلیون شغل در 6 ماه امسال را مطرح کرده بود. وی در مراسم روز ملی استاندارد اعلام کرد: در فصل بهار امسال 703 هزار شغل ایجاد شد و اخیرا به من اطلاع دادند که در فصل تابستان 795 هزار شغل ایجاد شده است.
 

گروه اقتصادی: بررسی‌ها نشان می‌دهد بی‌تدبیری دولت نقش بسیار پررنگی در افزایش مشکلات سپرده‌گذاران موسسات مجاز و غیرمجاز داشته است. به گزارش «وطن‌امروز»، مدتی است سپرده‌گذاران موسسه اعتباری کاسپین و برخی دیگر موسسات مالی با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند و رسانه‌ها و نمایندگان مجلس با انتقاد از عملکرد دولت، خواهان رفع مشکلات مردم شدند. هشدار رسانه‌ها و نمایندگان مجلس و حتی طرح سوال از روحانی نتوانست بر سر راه بی‌تدبیری‌های دولت در قبال سپرده‌گذاران مانعی ایجاد کند. وضعیت بد سپرده‌گذاران و تحصن‌های پراکنده آنها و انعکاس این اخبار در رسانه‌های بیگانه نیز خوراک رسانه‌ای مناسبی به بیگانه‌ها داد اما واقعا موضوع چیست؟ آیا دولت برای پرداخت سپرده مردم منابعی را تعیین نکرده است؟ مگر می‌شود موسسه‌ای که قرار بوده با بانک‌ها رقابت کند منابع و دارایی کافی برای پرداخت وجوه سپرده‌گذارانی که تا 200 میلیون تومان سپرده‌گذاری کرده‌اند نداشته باشد؟ مدتی پیش رئیس‌کل بانک مرکزی از اعطای خط اعتباری به کاسپین صحبت کرده بود و این خط اعتباری از خرداد امسال تاکنون در حال تزریق به کاسپین است اما هنوز سپرده‌گذاران مشکل دارند و مشخص نیست بر سر این خطوط اعتباری چه آمده است. بررسی‌ها درباره موسسه کاسپین که دارای مجوز از بانک مرکزی بوده و بسیاری از سپرده‌گذاران با دیدن مجوز بانک مرکزی و تابلوی کاسپین در این موسسه سپرده‌گذاری کرده‌اند، نشان می‌دهد مسؤولان با کلی‌گویی قصد دارند رسانه‌ها و نمایندگان مجلس از این مساله عبور کنند تا برخی واقعیت‌ها روشن نشود. رئیس‌کل بانک مرکزی و برخی دیگر مسؤولان بانکی با حضور در مجلس در چندین نوبت به نمایندگان وعده دادند مشکل سپرده‌گذاران موسسات مالی حل شود و حتی اعلام شد تا هفته گذشته پرداخت سپرده‌های تا 200 میلیون تومان آغاز می‌شود اما فرآیند پرداخت وجوه مردم نشان داد مسؤولان در حال زخمی کردن حساب‌های مردم هستند و همان حساب‌های زخمی نیز با سپرده‌گذاران تسویه نمی‌شود! برای روشن شدن موضوع باید بدانید اگر سپرده‌گذاری از شهریور 1394 در کاسپین سپرده‌گذاری کرده باشد و در دفترچه وی سود بانکی (بیش از 20 درصد) درج شده باشد، همه آن سودها هیچ تلقی می‌شود. یعنی اگر 10 میلیون تومان در کاسپین سپرده‌گذاری شده باشد و 3 میلیون تومان هم سود به آن تعلق گرفته باشد، کاسپین اصلا آن 3 میلیون تومان را به حساب نمی‌آورد. از طرفی در دفترچه‌های جدید که به سپرده‌گذاران داده می‌شود، 10 درصد از مبلغ سپرده اصلی هم کم می‌شود! شاید این موضوع در دنیا بی‌سابقه باشد که شما با تعویض دفترچه حساب خود، بخشی از سپرده  اصلی را نمی‌بینید. جالب اینکه کاسپین از هفته گذشته که روند ساماندهی حساب‌های تا 200 میلیون تومان را آغاز کرده بعد از کسری‌های فراوان و تعویض دفترچه، اعلام می‌کند پولی هم نداریم! البته برخی سپرده‌گذاران تا 5 میلیون تومان توانستند از کاسپین پول بگیرند و متصدی این موسسه اعلام کرده نمی‌توانند هر دو هفته یک بار بیش از 5 میلیون تومان به سپرده‌گذاران بدهند! بدین ترتیب شاهد یک اتفاق عجیب هستیم؛ بانک مرکزی خط اعتباری به کاسپین داده و این موسسه در اعطای پرداختی‌ها تا توانسته و تا آنجایی که راه داشته تعلل کرده و با اعتراض بانک مرکزی هم مواجه نشده است. زمانی که فرآیند پرداخت آغاز شده از حساب سپرده‌گذاران کم شده و مردم سپرده خود را قسطی دریافت می‌کنند!
چرا 10 درصد کسر شد؟
علی وقف‌چی، نماینده مجلس با بیان اینکه با اطلاع کامل می‌گویم اظهارات بانک مرکزی در این زمینه تنها روی کاغذ است و عملی نیست، عنوان کرد: می‌توان از افرادی که سپرده‌‌گذاری در موسسات خصوصی داشته‌اند نظرخواهی کرد و آنها می‌توانند بگویند چه میزانی از مطالبات آنها تحقق یافته است. وی با اشاره به اینکه ساماندهی بانک مرکزی به اینگونه است که 10 درصد از اصل پول سپرده را نمی‌دهند و سود مقرر را نیز حذف می‌کنند، اضافه کرد: دفترچه سپرده‌گذاران گرفته می‌شود تا هیچ‌گونه مدرکی از میزان سپرده‌گذاری در اختیار سپرده‌گذاران قرار نداشته باشد. وی درباره عملکرد مجلس شورای اسلامی درباره احقاق حقوق سرمایه‌گذاران، اظهار داشت: طرح سوال از رئیس‌جمهور به‌عنوان امضا‌کننده حکم رئیس بانک مرکزی با امضا 256 نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی تهیه شد و نمایندگان از رئیس مجلس درخواست پیگیری آن را در کمیسیون مربوط داشتند. نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برداشت ما این است که مجلس شورای اسلامی تعهدی را که در قبال این سپرده‌گذاران داشته، انجام داده است، عنوان کرد: اکنون نوبت قوه‌قضائیه است تا افرادی را که کوتاهی کرده‌اند تا این همه مشکلات مالی ایجاد شود، شناسایی کرده و به اشد مجازات برساند و دولت نیز مشکلات مردم را مرتفع کند. عملکرد بانک مرکزی نشان می‌دهد بی‌تدبیری فراوانی در ساماندهی و رفع مشکلات سپرده‌گذاران صورت گرفته و وضعیت سپرده‌گذاران موسسه کاسپین نسبت به سایر موسسات بهتر است. هم‌اکنون وضعیت سپرده‌گذاران تعاونی وحدت، البرز ایرانیان و تعاونی افضل‌توس نسبت به کاسپینی‌ها بدتر است و برخی موسسات اعتباری فعلی نیز به علت اهمال‌کاری بانک مرکزی در آستانه بحران هستند. در صورت ادامه بی‌تدبیری‌ها تعداد سپرده‌گذاران سرگردان بسیار بیشتر از اینهایی خواهد بود که در خیابان‌های شهرهای مختلف مشاهده می‌شود.
 

شکایت بانک مرکزی از تانک مرکزی!
بانک مرکزی از تیتر «تانک مرکزی» روزنامه «وطن امروز» که درباره مشکلات سپرده‌گذاران موسسات مالی بود شکایت کرد! روزنامه «وطن‌امروز» نهم خردادماه امسال در گزارشی از روند کند رسیدگی به مشکلات سپرده‌گذاران موسسات مالی انتقاد کرد و با توجه به نابودی سرمایه و سپرده‌های مردم این بی‌تدبیری و اهمال‌کاری‌ها را به تانک تشبیه کرد و با استفاده از تشابه کلامی بانک و تانک تیتر «تانک مرکزی» را برگزید. گویا مسؤولان دولت که نشان داده‌اند تاب انتقاد را ندارند نتوانستند این تیتر دو کلمه‌ای را هم تحمل کنند و در عین ناباوری از این تیتر شکایت کرده‌اند. بانک مرکزی گویا قصد دارد به جای درایت و رفع مشکلات سپرده‌گذاران، از رسانه‌ها شکایت کند اما مسؤولان این نهاد نظارتی بدانند که با شکایت از رسانه‌ها نمی‌توانند مشکلات ایجادشده برای صدها هزار سپرده‌گذار موسسات مالی را رفع کنند. جالب اینکه بانک مرکزی از متن این گزارش شاکی نبوده و با شکایت از تیتر «وطن‌امروز» نشان داد هیچ جوابی به انتقادات مطرح‌شده در این گزارش نداشته و عملا جزئیات آن را تایید کرده است. روابط عمومی بانک مرکزی همواره جوابیه بلندی به انتقادات می‌داده است اما این بار جوابیه‌ای برای «وطن‌امروز» ارسال نشد و به جای آن از تیتر دو کلمه‌ای ما که حاوی دو کلمه حرف حساب بود شکایت کرده است. باز هم تاکید می‌کنیم بانک مرکزی به جای شکایت باید درایت کند تا مانند تانک زندگی سپرده‌گذاران سایر موسسات را به نابودی نکشاند، موسساتی که هنوز بلاتکلیف هستند و روزی نیست که خبرهای بدی از وضعیت آنها منتشر نشود.

همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان عراق که به ابتکار مسعود بارزانی، رئیس این اقلیم برگزار شد، قماری بود که رویای او برای داشتن سرزمین را بیش از هر زمان دیگر دست‌نیافتنی‌تر کرد و شاید بتوان گفت بهار موردنظر او را خیلی زود به خزانی تبدیل کرد که بیش از پیش موقعیتش را شکننده کرده است. در حالی‌که افکار عمومی اقلیم کردستان عراق در انتظار خبر استعفای مسعود بارزانی از ریاست این اقلیم است، وی جمعه‌شب با صدور پیامی تحریک‌آمیز علیه دولت فدرال عراق، مدعی شده است که کردها مظلوم واقع شده‌اند. رئیس اقلیم کردستان که زمانی در تبلیغات همه‌پرسی با اتکا به مشاوران ضعیف و عدم واقع‌بینی از شرایط منطقه و جهان ادعا می‌کرد که برگزاری رفراندوم و تجزیه عراق اتفاقی را به‌دنبال نخواهد داشت و کشورهای مختلف بناچار سیاست امر واقع را در رابطه با اقلیم کردستان قبول خواهند کرد، اکنون خود با واقعیات جدیدی روبه‌رو شده است. بارزانی که به واقعیت عدم تحقق اهداف تجزیه‌طلبانه خود در عراق واقف است و از طرفی این نکته هم برای وی روشن شده است که شرایط قبل از ظهور داعش هم برای او تکرار نخواهد شد از کردهای ساکن اروپا و آمریکا درخواست کرده است دست به تظاهرات بزنند و سران این کشورها را ناچار به واکنش در برابر وضعیت کردستان عراق کنند. این اتهام‌ها و انتقادهای تحریک‌آمیز بارزانی علیه دولت فدرال عراق در حالی صورت می‌گیرد که قرار است امروز دادگاه عالی فدرال این کشور حکم احضار وی را صادر کند. یکی از اعضای پارلمان عراق، روز گذشته با اعلام این خبر، تصریح کرد دستگاه قضا احضارنامه مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق را درباره
۵۵ پرونده که دادخواست‌هایی در آن علیه وی ارائه شده، صادر خواهد کرد. طبق گفته این نماینده، این دادخواست‌ها شامل پرونده‌های همه‌پرسی، تهدید امنیت کشور، قاچاق نفت و دیگر تخلفات اداری و قانونی است. شورای عالی قضایی عراق روز پنجشنبه اعلام کرده بود که حکم جلب کوسرت رسول، معاون مسعود بارزانی را به دلیل اظهارات اخیرش که در آن نیروهای امنیتی را «اشغالگر» خوانده بود، صادر کرده است.
پسر طالبانی: تبانی‌ای در کار نبود
پسر جلال طالبانی، رئیس‌جمهور فقید عراق در مصاحبه‌ای اتهامات مطرح شده علیه خود مبنی بر تبانی با دولت مرکزی علیه کردها را رد کرد و گفت این اشتباهات مهلک رهبران کرد بود که باعث به وجود آمدن شرایط کنونی در کرکوک و دیگر مناطق مورد مناقشه شده است. بافل طالبانی گفت، حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق پیشنهاد توافق برای جلوگیری از درگیری در کرکوک را داد اما این توافق توسط رهبر کردها رد شده است. وی افزود که نگران وقوع درگیری میان جریان‌های مختلف کرد است و ابراز امیدواری کرد که در نهایت همه گروه‌های کرد بتوانند با یکدیگر سازش و همکاری کنند. وی در ادامه با بیان اینکه همه‌پرسی کردستان عراق «اشتباه بسیار بزرگی» بود، خواستار مذاکرات کردها با بغداد و مشارکت مجدد آنها با جامعه بین‌الملل شد.
ورود نتانیاهو به بحران کرکوک
مقام‌های اسرائیلی می‌گویند بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم در تلاش برای لابی کردن با قدرت‌های جهانی برای ممانعت از پسرفت بیشتر منطقه کردستان عراق در برابر دولت مرکزی بغداد است. این مقام‌ها تصریح کردند، نتانیاهو طی تماس‌هایی که در هفته گذشته با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه داشته، خواستار حمایت از کردستان عراق در برابر بغداد شده است. بر این اساس، نتانیاهو همچنین طی گفت‌وگوهایی که با دولت‌های فرانسه و آمریکا داشته، حمایت از همه‌پرسی کردستان عراق و ممانعت از عقب‌نشینی پیشمرگ‌ها از مناطق مورد مناقشه را خواستار شد. یک مقام صهیونیست که خواست نامش فاش نشود، با اشاره به حساسیت روابط کردستان عراق با اسرائیل، تاکید کرد به دلیل نزدیکی فاصله اربیل با تهران و دمشق، تل‌آویو منافع امنیتی در این منطقه دارد. این مقام اسرائیلی، کردستان عراق را مکانی استراتژیک و جای پایی برای تل‌آویو عنوان کرد و گفت خواستار ارائه ابزاری به شبه‌نظامیان کرد برای دفاع از خود در برابر پیشروی نیروهای عراقی هستند. رژیم جعلی صهیونیستی تنها دولتی بود که از برگزاری همه‌پرسی جدایی کردستان عراق و تاسیس یک کشور جدید به پایتختی اربیل حمایت کرده بود. تحلیلگران دلیل این مساله را این می‌دانند که اسرائیل کردها را به عنوان دیواری در مقابل دشمنان مشترک می‌داند.
چراغ سبز بارزانی برای مقابله با ارتش عراق
در حالی‌که بغداد بر اجتناب از وقوع درگیری‌های نظامی میان نیروهای امنیتی عراق و پیشمرگ‌های اقلیم کردستان تأکید و اصرار دارد که اختلافات فی‌مابین مسالمت‌آمیز حل شود، گزارش‌ها حاکی ا‌ست که رئیس این اقلیم دستور مقابله با ارتش عراق در مناطق مورد منازعه را صادر کرده است. جعفر شیخ مصطفی، فرمانده نیروهای 70 در پیشمرگ‌ها که دستور عقب‌نشینی از کرکوک را صادر کرده، شنبه اعلام کرد که مسعود بارزانی، رئیس منطقه کردستان دستوراتی برای مقاومت در مقابل نیروهای عراقی صادر کرده است. شیخ مصطفی می‌گوید که بارزانی دستور بازسازی ساختار نیروهای پیشمرگ و مقاومت در مقابل به‌اصطلاح «ارتش اشغالگر» را صادر کرده است  و بزودی شاهد تحولات جدیدی در میدان نبرد خواهیم بود. این لفاظی‌های نظامی مقام‌های کردستان عراق در حالی مطرح می‌شود که طبق اعلام مرکز اطلاع‌رسانی جنگ در عراق، عناصر وابسته به بارزانی روز جمعه در شمال استان کرکوک مواضع نیروهای عراقی را با موشک‌های ساخت آلمان هدف قرار داده‌اند. این مرکز تصریح کرد، عناصر وابسته بارزانی جمعه در منطقه آلتین کوپری واقع در شمال استان کرکوک از موشک‌هایی که آلمان آنها را برای استفاده علیه داعش در اختیار نیروهای کرد گذاشته بود، علیه نیروهای فدرال عراق استفاده کرده‌اند. الاعلام الحربی با انتشار بیانیه‌ای در این‌باره اعلام کرد که متأسفانه در این حمله موشکی، خسارت‌های جانی و مالی به نیروهای عراقی وارد شده است. نیروهای عراقی جمعه موفق شدند شهر آلتین کوپری واقع در شمال استان کرکوک را آزاد کنند. برخی منابع اعلام کردند که نیروهای وابسته بارزانی همچنین برای جلوگیری از پیشروی نیروهای عراقی به شمال استان کرکوک یک پل را روی رود زاب در نزدیکی آلتین کوپری منفجر کرده‌اند.

عملیات نظامی ترکیه در شمال عراق
ارتش ترکیه که عملیات نظامی خود در شمال عراق را بعد از همه‌پرسی جدایی در اقلیم کردستان افزایش داده، روز گذشته از بمباران مواضع «پ‌ک‌ک» در این منطقه خبر داد. ستاد عالی فرماندهی ارتش ترکیه در بیانیه‌ای ضمن انتقاد از مسعود بارزانی و دولت اقلیم، گفت: «تروریست‌های پ‌ک‌ک 515 روستا در شمال عراق را اشغال کرده‌اند. ما آنها را تحت نظر داریم... در همین راستا یک پایگاه تروریست‌ها در منطقه الزاب را بمباران کردیم که طی آن ۹ تروریست به قتل رسیدند... اینها با چراغ سبز حزب دموکرات کردستان و شخص مسعود بارزانی این مناطق را اشغال کرده‌اند و باید پاسخگو باشند».
 

زینب محبوبی: اینکه ترامپ در یک مصاحبه، «خلیج‌فارس» را «خلیج ع‌رب‌ى» بخواند و خود را در مواجهه با هجمه احساسى مردم ایران ببیند، قطعا نه براى ترامپ عجیب است نه براى ما!
ما مردمى هستیم که هر از گاهى نسبت به برخى اتفاقات اینگونه واکنش نشان مى‌دهیم. حالا فرقى نمى‌کند مسأله سیاسى باشد، اجتماعى باشد، ورزشى باشد یا حتى نمایش کمدى خودکشى ناشیانه دخترى که بخت خود را در دنیاى مجازى جست‌وجو مى‌کند! مهم این است که موضوعى بیابیم براى تخلیه  خشم‌هاى فروخورده و همراهى و سینرژى همگانى در این تخلیه عواطف!
و جالب‌تر اینکه نوع عکس‌العمل‌ها نسبت به وقایع مختلف یک‌جور است. یعنى مثلا همان کامنتى را زیر پست ترامپ مى‌گذاریم که یک ماه پیش در عکس‌العمل به ازدواج مجدد بهاره رهنما گذاشتیم و باز همان کامنت را 2 ماه پیش زیر پست‌هاى مربوط به قتل آتنا گذاشتیم، یا 5 ماه پیش زیر پست کاندیداى رقیب در انتخابات ریاست‌جمهورى گذاشتیم، یا 2 سال پیش در صفحه  اینستاگرام دختر بینوا!
و شما لحظه‌اى گمان نکنید این حوادث تأثیرى در نگرش و عملکرد کسى دارد! و مثلا باعث عبرت گرفتن خانواده‌ها نسبت به مراقبت از فرزندان‌شان شده است! یا از این به بعد دختران جوان نسبت به روابط‌شان دقیق‌تر مى‌شوند! یا حتى ملتى نسبت به حفظ استقلال‌شان متحدتر و عملگراتر!
بلکه کل ماجرا به همین فحاشى‌ها و دست بر پشت دست زدن‌ها خاتمه مى‌‌یابد و دوباره از فردا زندگى روال عادى خود را دارد.
دخترى که روسرى به گلویش گره زده به هدفش مى‌رسد و شهرت پیدا مى‌کند، حتى به قیمت حراج شخصیت! کاندیداهاى برنده و بازنده به روال قبل، روزگار مى‌گذرانند و حتى کاندیداى برنده لحظه‌اى به پشت سر نگاه نمى‌کند که مبادا یادش بیاید چه وعده‌هایى داده و به چه حسابى رأى آورده است.
و آمریکا هم فرداى سخنرانى ترامپ، همان آمریکایى مى‌شود که سرزمین فرصت‌هاست و براى ثبت‌نام لاتارى‌‌‌‌اش دائم سایت‌ها را چک مى‌کنیم که مبادا زمان را از دست بدهیم. چرا که نهایت غیرت و تعصب ما به ایران‌مان، همان «لغت» فارس‌پسوند خلیج است و انگار ناوهاى آمریکایى مستقر در خلیج را تابه‌حال ندیده بودیم!
و انگار این همه سال کینه‌توزى و توطئه را فراموش کرده بودیم! و انگار هدف قرار دادن هواپیماى مسافرى توسط وینسنس در همین خلیج فارس‌مان، افسانه‌اى بیش نبوده! و انگار ترامپ و رفتارها و گفتارهاى خصمانه‌‌‌‌اش در مقابل کشور ما، پدیده‌اى نوظهور در سیستم سیاسى آمریکاست! و انگار تا دیروز اوباما و‌‌ پیش‌تر بوش و کلینتون دست دوستى به سمت‌مان دراز کردند! ترامپ را دیوانه بخوانیم و باور کنیم کارى که ترامپ مى‌کند و سیاقى که در پیش دارد، خلاف سیاست‌هاى آمریکاست، و باور کنیم قرار بوده تحریم‌ها متوقف شود و جهان گل و بلبل شود اگر ترامپ رأى نمى‌آورد. در حالى که همان شده که قرار بوده بشود.
چقدر فراموشکاریم اگر یادمان برود تحریم‌هاى فلج‌کننده‌اى را که یک به یک علیه‌مان تصویب کردند و بابت‌شان مدال به گردن همدیگر آویختند.