گروه فرهنگ و هنر: در حالی که اغلب جشنواره‌های مهم هنری دنیا به علت شیوع ویروس کرونا، تعطیل شده یا برخی از آنها به شکل آنلاین برگزار می‌شود، مسؤولان جشنواره فیلم ونیز تصمیم به برپایی فیزیکی این رویداد مهم سینمایی در دنیا گرفته‌اند و این روزها این جشنواره را با حضور هنرمندان کشورهای مختلف و با رعایت پروتکل‌های شدید بهداشتی در شهر ونیز ایتالیا برگزار می‌کنند. صرف برپایی این جشنواره موضوع اصلی گزارش نیست بلکه آنچه برای سینمادوستان ایرانی دارای اهمیت است، حضور فیلم سینمایی «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی در این رویداد معتبر بین‌المللی است. مجید مجیدی که جدیدترین ساخته‌اش را اواخر سال گذشته در بخش رقابتی جشنواره فیلم فجر شرکت داده بود و از بازخوردهای نسبتا مثبتی برخوردار شد، این روزها همراه برخی عوامل فیلم در مقر برپایی جشنواره ونیز حضور پیدا کرده است. فیلم سینمایی «خورشید»، ساخته مجید مجیدی و به تهیه‌کنندگی امیر بنان ۱۸ نوبت اکران در این جشنواره دارد که این موضوع موجب شده از فرصت خوبی برای دیده شدن بهره ببرد، همچنین کنفرانس مطبوعاتی فیلم «خورشید» در شهر ونیز با حضور مجید مجیدی، جواد عزتی، میلا شیرزاد و رامین کوشا برگزار شد. مجید مجیدی کارگردان فیلم «خورشید» در نشست خبری این فیلم در جشنواره ونیز، بشدت از تحریم‌های غیرانسانی آمریکا علیه مردم ایران انتقاد کرد و گفت: کشور ما نزدیک به ۴۰ سال است که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد و همین الان که من با شما صحبت می‌کنم و در وضعیت کرونایی قرار داریم که یک درد مشترک جهانی است، جالب است بدانید یکی از معضلات مهم کشور ما بحث تحریم‌های دارویی است. در این شرایط سخت، دارو وارد کشور ما نمی‌شود، چرا که تحت تحریم‌های آمریکا هستیم. مجیدی تأکید کرد: از سوی دیگر کشورهای اطراف ما کشورهایی هستند که مدام در جنگ به سر می‌برند. ما در یک منطقه پر از بحران هستیم که متأسفانه آسیب‌های این بحران‌ها هم بیش از هر چیز متوجه بچه‌ها و خانواده‌هاست. خانواده‌های بی‌بضاعت مدام فقیر و فقیرتر می‌شوند و این شرایط معضلاتی را برای همه جوامع بویژه کشور ما به همراه داشته است. کارگردان فیلم سینمایی «خورشید» گفت: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های ما این است که به دلیل مرز گسترده‌ای که با کشور افغانستان داریم، بخشی از مردم آسیب‌دیده این کشور به شکل غیرقانونی وارد کشور ما می‌شوند. آمارهای رسمی بین ۳ تا ۴ میلیون نفر است اما به نظرم آمار غیررسمی خیلی بیشتر از اینها است و شاید چیزی در حدود ۸ تا ۹ میلیون مهاجر افغان در کشورمان داریم. از سوی دیگر به واسطه جنگ عراق، مهاجرانی از عراق داشته‌ایم. از سوی پاکستان هم به همین صورت بوده است. مجموعه اینها باعث آسیب‌پذیری کشور ما و مواجهه‌اش با چالش‌های بزرگ شده است. وی درباره فیلم «خورشید» گفت: آنچه در این فیلم روایت می‌شود، روایت یک معضل جهانی است و محدود به یک کشور خاص نمی‌شود. اما می‌توان گفت آسیب‌هایی که برخی کشورهای خاورمیانه به دلیل جنگ‌افروزی‌ها متحمل می‌شوند، بیشتر است. مجیدی بار دیگر با اشاره به داستان فیلم خود و معضل کودکان آسیب‌دیده از شرایط اجتماعی، تأکید کرد: این داستان یک داستان جهانی است و محدود به یک کشور و دولت خاص نیست؛ آنچه در این فیلم روایت می‌شود، روایت یک معضل جهانی است و محدود به یک کشور خاص نمی‌شود اما می‌توان گفت آسیب‌هایی که برخی کشورهای خاورمیانه به دلیل جنگ‌افروزی‌ها متحمل می‌شوند، بیشتر است.

در بخش دیگری از این نشست خبری، جواد عزتی، بازیگر فیلم سینمایی «خورشید» درباره تجربه همکاری با مجید مجیدی در این فیلم گفت: افتخار داشتم که در این فیلم حضور داشته باشم؛ به دلیل جنس رمان‌گونه‌ای که همواره فیلم‌های مجید مجیدی دارد. مضاف ‌بر اینکه این فیلم خاص به موضوع کودکان کار هم می‌پرداخت و این چیزی نبود که ما ندیده باشیم؛ پدیده‌ای نبود که ما چه از نزدیک و چه از طریق فیلم‌های مستند آن را ندیده باشیم. وی افزود: درباره ارتباط خودم با کودکان باید بگویم که شخصا از سال‌های دور تئاتر کودک کار می‌کردم و در مدارس با کودکان تئاتر کار می‌کردم و ارتباط خوبی با آنها داشتم. کودکان و نوجوانانی که در فیلم «خورشید» حضور داشتند، بشدت باهوش و نازنین بودند به همین دلیل خیلی زود با آنها ارتباط برقرار کردم. آنچه فیلم به آن اشاره می‌کند، این است که شاید از نظر اقتصادی ما نتوانیم این پدیده را به ‌طور کامل ریشه‌کن کنیم اما آنچه لازم است بیشتر به آن بپردازیم، فقر فرهنگی در مواجهه با این پدیده است. جواد عزتی ادامه داد: کودکان باید حقوق خود را بشناسند و بدانند در هر مقطع سنی چگونه باید زندگی کنند. این مهم‌ترین نکته‌ای است که فیلم «خورشید» به آن اشاره می‌کند. 

نشست نقد و بررسی کتاب «سکه تقدیر»؛ تحلیلی بر سریال «روزی روزگاری» با حضور محمدصادق کوشکی، استاد دانشگاه تهران و منتقد و نعمت‌الله سعیدی به عنوان نویسنده کتاب در محل کتاب‌فروشی «به‌نشر» برگزار شد. به گزارش «وطن امروز»، سعیدی در ابتدای این نشست در پاسخ به چرایی نوشتن کتاب درباره سریال تلویزیونی «روزی روزگاری» گفت: سعی کردم در مقدمه این کتاب کمی به این سؤال پاسخ دهم. تیتر مطلب هم اینگونه می‌شود که برای اینکه از آن ننویسم دنبال انگیزه می‌گشتم، چراکه فکر می‌کردم چه دلیلی دارد درباره یک سریال موفق و از همه مهم‌تر درست، ننویسم. وی افزود: قوی بودن یک سریال، یک موضوع و مساله است و اینکه مبانی الفبای روایی آن و نوع جنس کار درست باشد موضوع دیگری است، زیرا اگر از کاری با این اهمیت و ارزش صحبت نشود حیف است و اگر بنا باشد در این مورد حرفی ‌زده شود، باید به این موضوع بپردازیم که چطور می‌شود سریالی به نام «روزی روزگاری» ساخته می‌شود و بعد از گذشت 20 سال از ساخت آن در محافل ادبی و علوم انسانی در موردش صحبتی نمی‌شود. زمانی که سریال «روزی روزگاری» پخش می‌شد مخاطبان به خاطر دارند که خیابان‌ها خلوت می‌شد و به دلایل مختلف، این سریال اثری ماندگار بود. جنس کار به صورتی بود که از دیالوگ‌ها گرفته تا قصه و داستان و... موارد بسیاری داشت که ماندگار و تأثیرگذار بود. سعیدی افزود: از زمانی که وارد عرصه نقد سینما شدم همیشه در ذهنم بود که به این کار بپردازم، منتها نخستین مشکل این بود که این سریال، اثری نبود که بتوان حق آن را در یک مقاله ادا کرد. اگر همت بچه‌های دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب نبود و ضرورت انجام چنین کاری را تشخیص نمی‌دادند شاید این کتاب هنوز هم نوشته نشده بود.

 

* «روزی روزگاری» یک سینمای شاعرانه است

محمدصادق کوشکی، استاد دانشگاه تهران نیز درباره ویژگی‌های کتاب «سکه تقدیر» گفت: به عنوان مهم‌ترین حسن کار آقای سعیدی، به این موضوع اشاره می‌کنم که ایشان تلاش کردند به یک کار بر زمین مانده و فراموش‌شده، بپردازند. به‌رغم اینکه مردم، «روزی روزگاری» را پسندیدند، این کار بایکوت شد، البته نه فقط سریال «روزی روزگاری»، بلکه «تفنگ سرپر» امرالله احمدجو هم بایکوت شد. مقدمه این 2 سریال که اثر سینمایی «شاخه‌های بید» بود نیز نادیده گرفته شد. این استاد دانشگاه ادامه داد: مهم‌ترین حسن کتاب آقای سعیدی این است که این بایکوت و استبداد فرهنگی رسانه‌ای را بشکند و این فضا را مقداری متفاوت کند. این بایکوت برای شخص امرالله احمدجو به عنوان نویسنده و کارگردان و تفکر او بود. جرائم او از نظر روشنفکران چه بود؟ نخستین مورد این بود که «روزی روزگاری» متعهد بود و بی‌سرانجام نیست. در واقع نویسنده و کارگردان این کارها یعنی سریال «روزی روزگاری» و کار تکامل‌یافته‌تر از آن، یعنی سریال «تفنگ سرپر» تعهد دارد. یعنی یک اعتقادی دارد که این اعتقاد برای او روشن و واضح است و از قضای روزگار، این تعهد و این اعتقاد در راستای انقلاب اسلامی و با همان شعارها، آرمان‌ها و ارزش‌هاست. ضمن اینکه قالب هنری دارد و قصه‌گو است. صاحب سبک است و تقلید بویژه تقلید از هالیوود نیست، بلکه سعی می‌کند بر اساس هنر ایرانی، سینما را به شعر تبدیل کند. این کارشناس عنوان کرد: جرم دوم «روزی روزگاری» این بود که هویت و اصالت داشت و ایرانی بود اما نه آن ایرانی که فرح پهلوی و جوجه‌های فرح پهلوی در فضای روشنفکری می‌پسندند؛ آنها روایت لس‌آنجلسی «ایرونی» را می‌پسندند به همین خاطر علی حاتمی را با قوت تبلیغ می‌کنند، البته منکر کارهای آقای حاتمی نیستیم اما روایت او، روایت «ایرونی» است؛ یعنی کسانی که به لس‌آنجلس رفتند و دل‌شان برای قرمه‌سبزی و آبگوشت و کله‌پاچه و بعضی از نمادهای ساختگی ایرانی تنگ شده است. اما نکته «روزی روزگاری» این است که می‌آید اصالت و هویت واقعی ایرانی را نشان می‌دهد و به همین خاطر هر گوشه از داستان، نشانه‌ها و وسیله‌های استفاده شده در آن، مابه‌ازای واقعی دارد. یعنی از گویش‌های مختلف ایرانی، جغرافیاها، پوشش‌ها، آداب و رسوم، ابزارها و حتی موسیقی داخل آن واقعی است، این کار به هیچ کجای ایران تعلق ندارد اما کاملا ایرانی است. کارگردانی را نمی‌شناسم که به این جامعیت به ایران، ادای تعهد کرده باشد. آن هم، آن فرهنگ واقعی ایرانی که واقعیت ایران ما بوده و هست. اما این کار، جرم کمی نبود به همین خاطر کار آقای احمدجو بایکوت شد. وی خاطرنشان کرد: «روزی روزگاری» بخشی از هویت و اصالت حاکم بر ایران را از دستبرد نابودی و فراموشی حفظ کرده است. حتی اگر بخواهیم از لحاظ جامعه‌شناسی سینما به این کار نگاه کنیم، اگر مخاطبان مثلا در 100 یا 200 سال بعد، این کار را ببینند می‌توانند یک تصویر واقعی از هویت و اصالت فرهنگ ایرانی که واقعا وجود داشته است را ببینند. در ادامه این نشست کوشکی با اشاره به کتاب «سکه تقدیر» تصریح کرد: اگر یک روز، یک پژوهشگر منصفی بیاید و بگوید که چنین مجموعه تلویزیونی‌ای ساخته و پخش شده است، آیا از سازنده آن تقدیر کردید؟ کتاب آقای سعیدی، حداقل ما را از شرمندگی در می‌آورد که قدر یک هنرمند اصیل ایرانی را دانستیم. کوشکی در ادامه گفت: «روزی روزگاری» را مردم پسندیدند؛ حدس می‌زنم که مخاطب این کتاب، اهالی فکر دینی باشند، چون روشنفکران که لیاقت خواندن چنین کتابی را ندارند، زیرا از نظر آنها چنین کتاب‌هایی اصلا چاپ نشده است. نمی‌دانم چند سریال تا امروز داریم که درباره آنها، کتابی منتشر شده باشد. همین موضوع، ارزش آن را داشت که مثلا 2 خط به آن پرداخته شود؛ اینکه درباره سریالی تلویزیونی، کتاب نوشته شود، کار نادری است. حرف من این است که چرا عموم مردم، این کتاب را نخوانند؟ ‌ای کاش، این کتاب مقداری ساده‌تر و روان‌تر بود. ‌ای کاش این کتاب به روایت «خاله لیلا» بود. خاله لیلا طوری حرف می‌زند که هم فلاسفه و هم مردم عادی متوجه می‌شوند، این کتاب، مقداری ویژه افراد با سواد زیاد نوشته شده است. 

بلیت سینماها در روز ملی سینما نیم‌بها می‌شود

به مناسبت روز ملی سینما بلیت سینماها نیم‌بها می‌شود. به گزارش «وطن امروز»، مرتضی شایسته، دبیر شورای صنفی نمایش درباره جلسه دیروز ۱۶ شهریورماه این شورا گفت: در جلسه امروز شورا مقرر شد در روز ملی سینما برابر با جمعه ۲۱ شهریورماه بلیت سینماهای سراسر کشور نیم‌بها شود. همچنین قرار است از نوزدهم شهریورماه «کاکا» به کارگردانی علی سراهنگ و «بی‌حسی موضعی» ساخته حسین مهکام روی پرده بیایند. شایسته عنوان کرد: در جلسه امروز تصمیم گرفتیم فیلم‌های سینمایی «روزهای نارنجی» ساخته آرش لاهوتی و «آقای سانسور» به کارگردانی علی جبارزاده از ۲۶ شهریورماه اکران شوند. وی در پایان گفت: به مناسبت هفته دفاع‌مقدس نیز فیلم سینمایی «آبادان یازده ۶۰» به کارگردانی مهرداد خوشبخت اکران می‌شود. 

***

ثبت‌نام ۵۳ کشور جهان برای شرکت در جشنواره پویانمایی تهران

تاکنون ۵۳ کشور جهان با ۳۰۱ فیلم برای شرکت در دوازدهمین جشنواره دوسالانه بین‌المللی پویانمایی تهران ثبت‌نام کرده‌اند. به گزارش «وطن امروز»، محمدرضا کریمی‌صارمی، معاون تولید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اعلام این خبر افزود: این در حالی است که ثبت‌نام اولیه در سایت جشنواره تا ۱۰ آبان ۱۳۹۹ ادامه دارد و فیلمسازان ایرانی و خارجی می‌توانند با ارائه آثارشان در این رویداد هنری شرکت کنند. کریمی‌صارمی بیان کرد: هیأت داوران در بخش مسابقه بین‌الملل، آثار خارجی ساخته شده پس از ژانویه ۲۰۱۷ را مورد داوری قرار خواهند داد. دوازدهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در 4 بخش «مسابقه»، «خارج از مسابقه»، «نمایش ویژه» و «چشم‌انداز» از ۱۰ تا ۱۴ اسفند ۱۳۹۹ برگزار خواهد شد. 

***

«گشت ارشاد ۳» به تدوین رسید

فیلم سینمایی «گشت ارشاد ۳» به کارگردانی سعید سهیلی به تدوین رسید. به گزارش «وطن امروز»، فیلمبرداری فیلم «گشت ارشاد ۳» به کارگردانی سعید سهیلی که از اواخر خرداد در تهران آغاز شده بود پس از ۲ ماه به پایان رسید و بعد از پایان فیلمبرداری تدوین این فیلم توسط میثم‌ مولایی آغاز شده و در حال انجام است. ساخته جدید سهیلی با بهبود شرایط برای اکران در نوروز ۱۴۰۰ آماده نمایش می‌شود. پولاد کیمیایی، ساعد سهیلی، بهنام بانی، ریحانه پارسا، میرطاهر مظلومی، نازنین کیوانی، مبینا رحمتی، اسدالله منجزی، امیر محاسبتی، اشکان عقیلی، مهدی دانایی‌مقدم، علیرضا خواجه‌نیا و امیر جعفری گروه بازیگران «گشت ارشاد ۳» را تشکیل می‌دهند. 

***

فریدون جیرانی پروانه ساخت گرفت

شورای صدور پروانه ساخت سازمان سینمایی در جلسه اخیر خود با ساخت ۸ فیلمنامه موافقت کرد. به گزارش «وطن امروز»، فیلمنامه‌های «تفریق» به تهیه‌کنندگی مجید مطلبی و کارگردانی و نویسندگی مانی حقیقی، «افسانه اسی» به تهیه‌کنندگی علیرضا رئیسیان، کارگردانی امین قوامی و نویسندگی مشترک امین روئینی و محمد کریم‌پور، «فرار مغزها» به تهیه‌کنندگی سپهر سیفی، کارگردانی امیرحسین ترابی و نویسندگی مشترک امیرحسین ترابی و هما بذرافشان، «اسکورت» به تهیه‌کنندگی آزیتا موگویی، کارگردانی و نویسندگی یوسف حاتمی‌کیا، «برزنگی» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی حسین قاسمی‌جامی و نویسندگی عباس چگینی، «می‌خواهم سالم زندگی کنم» به تهیه‌کنندگی، کارگردانی و نویسندگی فریدون جیرانی، «پسری با ابروهای ضخیم» به تهیه‌کنندگی محمد ابوالحسنی و کارگردانی و نویسندگی بهرام عظیمی و «مستوفی» به تهیه‌کنندگی، کارگردانی و نویسندگی سیاوش اسعدی موافقت شورای ساخت سازمان سینمایی را اخذ کردند.

حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی نماهنگ «تمام خاطرات من» را با صدای سید‌محمد معتمدی برای پاسداشت کادر درمان تولید کرد. به گزارش «وطن امروز»، نماهنگ «تمام خاطرات من» با صدای سید‌محمد معتمدی در پویش «سوره اشک» تولید می‌شود. نماهنگ «تمام خاطرات من» که مضمونی نزدیک به بیماری کرونا و رشادت کادر درمانی دارد، به همت مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی و با صدای سید‌محمد معتمدی تولید شده و هم‌اکنون مراحل فنی را می‌گذراند. «تمام خاطرات من» بر اساس ترانه‌ای از میلاد عرفان‎پور و با آهنگسازی حمیدرضا چراغعلی تولید شده و کارگردانی نماهنگ را نیز امیر اصانلو و مصطفی فتاحی بر عهده داشته‌اند. این نماهنگ قرار است در روزهای آینده منتشر شود. حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مناسبت ایام عزای سرور و سالار شهیدان ده‌ها تولید هنری در قالب‌های مختلف نظیر نماهنگ، فیلم کوتاه و موشن کمیک تولید کرده که این آثار در قالب پویش «سوره اشک» تا اربعین حسینی به مرور منتشر خواهد شد.

بهروز غریب‌پور، کارگردان تئاتر گفت: منابع موجود برای اهل تحقیق درباره تعزیه وجود دارد اما این منابع که شامل متون مربوط به تعزیه می‌شود، آنگونه که شایسته است به اجرا در‌نمی‌آید. 

به گزارش «وطن امروز»، بهروز غریب‌پور، نویسنده و کارگردان اپرای عروسکی «عاشورا» با اشاره به پیشینه اجرای تعزیه در کشور گفت: هنر تعزیه به عنوان یک آیین ملی مطرح است و حمایت حکومت‌های مختلف بویژه صفویه از این آیین موجب شد تعزیه به شکل فراگیر و غنی اجرا شود و گزارش جهانگردان غربی از اجرای تعزیه نیز مبین همین مطلب است. 

وی ادامه داد: ژان شاردن یکی از جهانگردان اروپایی بوده که به ایران سفر کرده است. او در گزارشی که در سفرنامه خود آورده است از یک صحنه جنگی یاد می‌کند و می‌گوید که ۲ هزار نفر با شمشیر در حال جنگ نمایشی (تعزیه) بودند که پس از اتمام این نمایش آیینی کوچک‌ترین آسیبی متوجه هیچ یک از دست‌اندرکاران و بازیگران این اجرا نشد. 

این کارگردان تئاتر تاکید کرد: این گزارش بیان می‌کند در آن زمان افرادی که تعزیه اجرا می‌کردند آموزش‌های لازم را دیده و به طور کلی جنگ نمایشی را آموخته بودند اما پس از صفویه شاهد افت و روند نزولی اجرای تعزیه در کشور بودیم. هنر نمایش تعزیه‌خوانی در دوره قاجار بار دیگر قوت گرفت و کسانی بودند که با تکیه بر اعتقادات و باور خود در تلاش بودند تعزیه را به شکل باشکوه، غنی و به دور از خرافه اجرا کنند. 

غریب‌پور با تاکید بر ضرورت جهت‌دهی، هدایت و تربیت نیروهای جوان برای زنده نگه داشتن این آیین، گفت: برای پیشرفت و جان تازه گرفتن این هنر نمایشی باید همه جوانب آن مورد توجه قرار گیرد. 

این کارگردان تئاتر که برای اجرای اپرای عروسکی «عاشورا» در آیین ملی «چله عشق» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تجلیل شده بود، بر ضرورت حمایت از تعزیه تاکید کرد و گفت: کتابخانه ملی ایران نقش مهمی در حفظ میراث گذشتگان و انتقال آن به آیندگان دارد و بی‌شک هنر نمایش تعزیه به عنوان آیینی ملی یکی از این میراث ارزشمند است و نفس حضور و حرکت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای میراث‌داری از این آثار آیینی و انتقال سینه به سینه آن به نسل‌های آینده مهم و ارزشمند است. 

وی با بیان این مطلب که حفاظت از منابع، اسناد و مدارک بخشی مهمی از این میراث‌داری است، اظهار کرد: مطالب و منابع مورد نیاز در این عرصه وجود دارد اما نیاز است این داشته‌ها جمع آوری شود و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می‌تواند توجه خود را بر این رسالت معطوف کند. 

غریب‌پور با انتقاد از فراهم نبودن امکانات لازم برای اجرای تعزیه در کشور گفت: منابع موجود برای اهل تحقیق در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران وجود دارد اما این منابع که شامل متون مربوط به تعزیه می‌شود آنگونه که شایسته است به اجرا در نمی‌آید. 

وی یادآور شد: تعزیه یک اثر ترکیبی از هنر موسیقی، ادبیات دراماتیک و اجرای نمایشی است و بدون حفظ و توسعه 2 بعد دیگر این هنر دیرینه، صرف جمع‌آوری و تنقیح و تصحیح نسخ تعزیه برای ادامه حیات آن کافی نیست و باید نهادهای فرهنگی دیگر با تأسی از عملکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای ادامه حیات این هنر آستین همت بالا بزنند.