|
نگاهی به مهمترین رویدادهای فرهنگی و هنری سال96
از ترافیک در ارشاد تا سلبریتیهای همهکاره
محسن شهمیرزادی: تقویم فرهنگی سال 96 را که ورق میزنیم در صفحاتش هم بوی مرگ به مشام میرسد و هم رنگ امید و اتفاقاتی روشن به چشم میخورد. در این میان اتفاقاتی رخ داده است که بیش از بقیه توجهها را به خود جلب کرد. از درگذشت ناگهانی هنرمندان جوانی چون عارف لرستانی و محمد توکلی تا بشارت ظهور سینماگران جوانی چون محمدحسین مهدویان و بهرام توکلی همه خاطرات تلخ و شیرین 96 را به یاد ما میآورد. از تغییرات گستردهای که در بدنه وزارت ارشاد صورت گرفت تا اتفاقاتی که جشنواره فیلم فجر امسال را متفاوت از سال پیش کرد. امسال سلبریتیها خود را صاحبنظرتر در همه حوزههای سیاسی و اجتماعی دیدند و رسوایی جنسی گسترده هالیوود سینمای جهان را ماهها تحت تاثیر خود قرار داد. اتفاقاتی که بزرگ یا کوچک آن فرهنگ و هنر کشور را در نود و ششمین سال از قرن چهاردم تحت تاثیر قرار داد و بهانهای شد تا در آخرین شماره «وطنامروز» امسال به رویدادهای مهم فرهنگی 96 بپردازیم. ارسال به دوستان
در دیار باقی
برخلاف سال 95 که سینماگرانی چون داوود رشیدی، عباس کیارستمی، علی معلم و... از دنیا رخت بربستند، امسال بیش از همه اهالی ادب داغدار همقطاران خود شدند و سال 96 برکام آنها تلخ ماند. در سالی که گذشت شاعران و نویسندگانی نظیر حبیبالله چایچیان، فیروز زنوزیجلالی، غلامرضا شکوهی، محمد خرمشاهی، محمود شریفصادقی و... دار فانی را وداع گفتند. «مرحوم حبیبالله چایچیان» متخلص به حسان، از جمله شاعران آیینی و مرثیهسرای اهلبیت علیهمالسلام بود که در پاییز امسال رخ در نقاب خاک کشید. از مرحوم چایچیان شعر «آمدم ای شاه پناهم بده» و «امشب شهادتنامه عشاق امضا میشود» بیش از سایر اشعارش در خاطر مردم مانده است. «فیروز زنوزیجلالی» نیز از جمله نویسندگان و مدرسان ادبی مطرح کشور بود که در زمره مهمترین نویسندگان و منتقدان ادبی به شمار میرفت. آخرین اثر زنوزی «برج 110» بود که دیگر مهلت چاپ اثری دیگر را نیافت. «غلامرضا شکوهی» از غزلسرایان خراسانی در زمره شاعران آیینی بود که برای شرکت در شب شعر رضوی به تهران سفر کرده بود، حین بازگشت و از مسیر فرودگاه دچار عارضه قلبی شد و درگذشت. «محمود شریفصادقی»، متخلص به «وفا» از شاعران آیینی نیز از جمله اهالی ادبی بود که سال جاری در گذشت. «محمد خرمشاهی» از جمله شاعران و طنزپردازانی بود که در نشریههای گلآقا، توفیق و روزنامه کیهان فعالیت داشت. نامهای مستعار او در مجلات به بیش از 90 اسم میرسید و این شاعر طناز در 104 سالگی درگذشت. «علی خوشلفظ» راوی کتاب «وقتی مهتاب گم شد» و «حسین حسنزاده نمین» راوی کتاب «روزی که شهید شدم» نیز از جمله راویان تاریخ شفاهی در ادبیات معاصر بودند که بخشی از گنجینه تاریخ دفاعمقدس را به خاک سپردند. البته سینما نیز امسال بر سیاق سال گذشته خود شاهد از دست دادن چند چهره خود بود که حبیبالله کاسهساز، عارف لرستانی، وحید نصیریان، فریده صابری، لوون هفتوان و... نیز در این زمره قرار دارند. نام «حبیبالله کاسهساز» بیشتر به عنوان تهیهکننده اخراجیها در سینما مطرح است و مدیریت او بر نهادهای سینمایی چون مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاعمقدس و عضویت در هیأت مدیره انجمن سینمای جوان ایران سابقه او را در تاریخ سینما برجسته کرده است. وحید نصیریان، کارگردان جوان انیمیشن نیز امسال در حالی که هنوز آخرین فیلمش یعنی «قلب سیمرغ» را روی پرده نفرستاده بود، دار فانی را وداع گفت. «فریده صابری» بازیگر سریالهایی نظیر دلنوازان، تنهاترین سردار، همه بچههای من و... نیز به دلیل بیماری سرطان در 19 بهمنماه درگذشت. «محمد توکلی»، فرزند احمد توکلی نیز از جمله گرافیستها و هنرمندانی بود که پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری در 28 بهمنماه سال 96 به دیدار حق شتافت. ارسال به دوستان
دومینوی رسوایی هالیوود
«هاروی واینستین» پیش از اتفاقات اخیر چندان برای مخاطبان سینما آشنا نبود اما این تهیهکننده فیلمهای هالیوودی در مهر امسال جنجالی به پا کرد که هنوز از تپش نیفتاده است. رسوایی جنسی هاروی واینستین که بسیاری از زنان زیردست خود را در ازای ارتباط جنسی به فیلمها راه میداد، موجب شد تا قشر عظیمی از زنان شاغل در هالیوود اعم از بازیگران و عوامل فنی اقدام به افشاگری کنند که در این میان اسامی بزرگی چون آنجلینا جولی نیز به میان آمد. دومینوی رسوایی از سد بسیاری از چهرههای مطرح مرد هالیوود گذر کرد و عمده سلبریتیها با بحرانی متفاوت مواجه شدند تا جایی که اعلام شد بیش از 90 درصد زنان در هالیوود تجربه تعرض جنسی داشتند و تاکنون در قبال آن سکوت کرده بودند. این ماجرا تبدیل به بزرگترین و خبرسازترین اتفاق سینمای جهان در یک سال اخیر شد تا آنجا که انتشار خبری تازه از رسواییهای هالیوود در مدت اخیر، تبدیل به جزئی جداییناپذیر از اخبار فرهنگی- هنری جهان شده است. ارسال به دوستان
نمایشگاه کتاب باز هم بدون رهبر انقلاب
عدم حضور رهبر انقلاب برای سومین بار در نمایشگاه کتاب، یکی از شکستهای بزرگ وزارت ارشاد در دوره ریاستجمهوری روحانی بوده است که بسیاری آن را به نارضایتی رهبر انقلاب از رویکرد فرهنگی دولت تعبیر میکنند. هر چند سابقه این اتفاق به سالهای 78تا83 بازمیگردد ولی تکرار آن در دولت یازدهم نشاندهنده عدم رضایت مقام معظم رهبری از سیاستهای فرهنگی دولت است. جالب آنکه ایشان در 4 دوره نمایشگاه کتابی که در دولت یازدهم برگزار شده است، تنها یک بار، آن هم بعد با تاخیر و پس از درخواست وزیر ارشاد برای بازدید ایشان از نمایشگاه کتاب، اقدام به این کار کردند! تداوم این اتفاق در سال جاری نیز نشانی بر همین ادعا بود و به نظر میرسد با تغییر وزیر ارشاد پس از روی کار آمدن دولت دوازدهم، نمایشگاه کتاب سال آینده سنگ محک بزرگی برای سیدعباس صالحی محسوب میشود که آیا توانستهاند در جهت فرهنگ و ارشاد اسلامی گامی بردارند یا رویکرد او نیز به مثابه تداوم سنت وزیران پیشین محسوب میشود. ارسال به دوستان
سلبریتیهای همهکاره
هرچه زمان پا به جلو میگذارد، سلبریتیها نقشهای متفاوتتری از پیش ایفا میکنند. حضور و اظهارنظر در حوزههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... آن هم با کمترین حد سواد موجب شده این قشر اثر بسزایی در افکار عمومی داشته باشند. جمعآوری هزینههای میلیاردی برای کمک به زلزلهزدگان میتوانست امر پسندیدهای برای تحرک اجتماعی جامعه باشد اما روی آوردن به تخریب وجهه نهادهای عمومی و بیاعتمادی به آنها نظیر هلالاحمر و کمیته امداد آنها را به عنوان یک کنشگر سیاسی مطرح کرد. اعتراضهای پس از جمعآوری این هزینهها مبنی بر اینکه آنها گزارشی از هزینه پولهای اهدایی ندادهاند، موجب شد شائبههایی مبنی بر کنشگری اقتصادی آنها نیز مطرح شود. سلفی با درد مردم و حضور برخی بازیگران در منطقه زلزلهزدگان نظیر نوید محمدزاده نیز اعتراض بسیاری از مردم و دغدغهمندان اجتماعی را به دنبال داشت. لیلا حاتمی نیز در جشنواره برلین در حالی که خود معترف بود نخستین اظهارنظر سیاسی خود را بیان میکند، با ایراد صحبتهای بدون سند و احساسی درباره مسائل داخلی کشور اعتراض و تعجب بسیاری از همصنفان خود را برانگیخت تا سلبریتیها تبدیل به یکی از مهمترین منابع تولید خبر در این سال شوند. خبرهایی که در نهایت جز حاشیهآفرینی و ترسیم چهرهای منفی از برخی اهالی فرهنگ و هنر، در عمل هیچ فایده دیگری برای فرهنگ و هنر این مرز و بوم نداشت. ارسال به دوستان
ترافیک در اتوبان ارشاد
دوران ملتهب وزارت فرهنگ و ارشاد در دوران علی جنتی با عزل محترمانه او پایان یافت. رضا صالحیامیری جایگزین جنتیای بود که کارنامه ناموفقش، او را خیلی زود از صدارت وزارت ارشاد برکنار کرد. با برگزاری انتخابات 96، سیدعباس صالحی به عنوان وزیر جدید ارشاد برگزیده شد. صالحی که پیش از این معاونت فرهنگی وزیر ارشاد را برعهده داشت، تغییرات وسیعی را در عرصه معاونان خود رقم زد. محمد سلگی معاونت فرهنگی وزیر را برعهده گرفت و سیدمحمدمجتبی حسینی به جای علی مرادخانی به عنوان معاون هنری وزیر منصوب شد. معاون امور مطبوعاتی نیز به جای حسین انتظامی، محمدسلطانیفر را بر مصدر خود مشاهده کرد. علی ترابی نیز در روزهای اخیر جایگزین فرزاد طالبی در دفتر موسیقی ارشاد شد اما در این میان این محمدمهدی حیدریان بود که پس از دوران سیاه حجتالله ایوبی بر مسند رئیس سازمان سینمایی تکیه کرده بود و پس از روی کار آمدن سیدعباس صالحی نیز تغییری در پست مدیریتیاش ایجاد نشد و تنها ابراهیم داروغهزاده را به عنوان دبیر جشنواره فجر و مهمترین معاونتش یعنی معاونت نظارت و ارزشیابی منصوب کرد. تغییرات ارشاد اگرچه از دوران تاریک گذشته فاصله میگیرد اما هنوز به محک تجربه آزموده نشده تا بتوان این تغییرات را ارزیابی کرد. ارسال به دوستان
آنچه بر «فجر سینما» رفت
امسال همه اهالی سینما انتظاری متفاوت از جشنواره فجر داشتند. سال گذشته انتقاد از رئیس سازمان سینمایی وقت- حجتالله ایوبی- و دبیر جشنواره- محمد حیدری- آنچنان بالا بود که هیچ طیفی در سینما از عملکرد آنها رضایت نداشتند. مواردی نظیر غرضورزیهای داوری، شفافسازی هزینههای جشنواره، مدیریت ضعیف و... موجب شده بود این موارد در سال جاری نیز مورد توجه اهالی رسانه و هنر قرار گیرد. امسال تغییر کاخ جشنواره و جداسازی هنرمندان از اهالی رسانه مخالفان و موافقان خود را داشت اما این بار اعتراض به داوریهای این دوره نسبت به دورههای قبلی این رویداد تا حدودی کاهش پیدا کرد و اگر داوران جشنواره با بهانهای همچون ترویج خشونت دست به بایکوت آثار ارزشمندی همچون «لاتاری» نمیزدند، شاید میشد جشنواره امسال را یکی از موفقترین دورههای آن در زمینه داوری در چند سال اخیر دانست. اعلام مدیران جشنواره مبنی بر شفافسازی هزینهها قابل تحسین بود و در نهایت نیز معاون توسعه، مدیریت و منابع سازمان امور سینمایی و سمعی و بصری هزینههای این دوره از جشنواره را 4 میلیارد و 639 میلیون و 582 هزار و 600 تومان اعلام کرد. جشنواره فجر امسال شاهد رویشهای سینمایی در ژانر مقاومت و دفاعمقدس بود به گونهای که جوایز اصلی این جشنواره به آثار قدرتمند این ژانر تعلق گرفت. «به وقت شام»، «تنگه ابوقریب»، «سرو زیر آب»، مستند «زنانی با گوشوارههای باروتی» و... از جمله این فیلمها بودند. هر چند در کنار نمایش چنین آثاری، حضور فیلمهای ژانر نکبت در جشنواره امسال نیز ادامه داشت. فیلم «مغزهای کوچک زنگزده» اثر هومن سیدی از جمله این آثار است که توانست جوایزی را از هیات داوران نصیب خود کند، البته جشنواره فجر امسال حاشیههایی هم داشت که پررنگترین آن مربوط به اعتراضات ابراهیم حاتمیکیا در اختتامیه این رویداد بود. حاتمیکیا در جریان برگزاری اختتامیه این رویداد به نقدهای صورت گرفته در برنامههای سینمایی تلویزیون در ایام جشنواره فجر بویژه برنامه «هفت» اعتراض کرد. برنامه هفت در سری جدید خود، پس از کنارهگیری بهروز افخمی از اجرای این برنامه، در نهایت و پس از کش و قوسهای فراوان به «رضا رشیدپور» سپرده شد اما عدم توانایی رشیدپور در اجرای یک برنامه تخصصی سینمایی اعتراضاتی را از جانب رسانهها و اهالی سینما در پی داشت که بخشی از اعتراض حاتمیکیا در اختتامیه فجر امسال نیز به واسطه آن صورت گرفت. در کنار این موضوع، بخش دیگری از صحبت حاتمیکیا در این مراسم اعتراض به واژهسازیهای صورت گرفته از جانب برخی از جریانات سینمایی و استفاده از برچسب «فیلمساز ارگانی» بود. ارسال به دوستان
اخبار
انتشار ویژهنامه نوروزی ماهنامه «نزدیک» ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|