ناصر نوبری*: آقای سردبیر از بنده خواستند داستان و خاطره‌ام از اینکه «چگونه منتقد سیاست‌های هسته‌ای شدم» را برای روزنامه بنویسم، ایشان از داستان بنده مطلع نبودند اما شاید حس می‌کردند می‌تواند مفید باشد، بنده اول جدی نگرفتم ولی بعد از پیگیری‌هایی که دوستان از روزنامه کردند فهمیدم باید این کار را انجام دهم. البته خاطرات بنده بسیار پرحادثه و پر از هیجان است که اگر بخواهم همه را بنویسم یک کتاب چندصد صفحه‌ای می‌شود و ان‌شاءالله این کار را در آینده نزدیک انجام خواهم داد اما بنا بر احترام به آقای سردبیر محترم یک گوشه کوچک از ماجراها را به استحضار خواننده‌های عزیز می‌رسانم.
کلید را به در اتاقم در وزارت خارجه انداختم که در را باز کنم بروم داخل اتاقم اما کلید آنقدر نرم مانند خمیر و موم بود که خودش دور خودش می‌چرخید و در را باز نمی‌کرد خیلی تلاش کردم اما نشد، کلید خیلی نرم بود، هراسان از خواب بیدار شدم، معلوم شد که این ماجرا را در خواب دیده‌ام، این خواب را بعد از نماز صبح دیده بودم معمولا خواب‌هایی که بعد از نماز صبح می‌بینیم همان روز تعبیر می‌شود، تعبیر معبّرهای گوناگون را مطالعه کردم تا ببینم تعبیر خوابم چیست، نتیجه تعبیرها این بود که همه مناصب و پست‌ها و محل کارم، همه را از دست می‌دهم، فکر کردم مگر قرار است امروز چه اتفاقی بیفتد که من همه مناصبم را از دست می‌دهم؟ یادم افتاد امروز دوشنبه است و بعدازظهر ساعت 2 تا 4 جلسه شورای استراتژیک وزارت امورخارجه است و قرار است استراتژی خلع سلاح هسته‌ای بحث و بررسی شود. با خودم گفتم حتما در این جلسه اتفاقی برایم خواهد افتاد، خواستم با تقدیر و سرنوشتم مبارزه کنم و تصمیم گرفتم آن روز در خانه بمانم و اصلا وزارتخانه نروم! تا بعدازظهر خانه ماندم حدود ساعت 2:30 بود گفتم خوشبختانه حالا دیگر خطر برطرف شده و جلسه شروع شده و حالا دیگر می‌توانم بروم، راه افتادم. ساعت 3 به وزارت خارجه رسیدم و به اتاقم نرفتم و مستقیم به دفتر راهبردی رفتم، دیدم رئیس مرکز  منتظر من و در حال قدم زدن است، گفتم پس چرا جلسه نرفتی؟ گفت «آقای وزیر کار داشتند و امروز دیر می‌آیند و ساعت 3 جلسه تشکیل می‌شود!  من منتظر تو بودم، چرا دیر کردی؟ راه بیفت برویم جلسه، الان شروع می‌شود!» من همین طور هاج و واج مانده بودم، سعی کردم بهانه بیاورم و از رفتن به جلسه امتناع کنم، گفتم: «بهتر است من نیایم، چون آقای وزیر از من دلخور هستند و از حضور من ممکن است ناراحت شوند و نتیجه جلسه به ضرر ما شود.» هفته قبل از این ماجرا، آقای وزیر بعد از هماهنگی با آقای خاتمی، رئیس‌جمهور از من خواسته بودند ریاست مرکز راهبردی وزارت خارجه را به عهده بگیرم ولی من از روی صداقت و امانت، امتناع کردم و به ایشان گفتم دیدگاه من بویژه در زمینه هسته‌ای با دیدگاه شما هماهنگ نیست ولذا من اگر این مسؤولیت را بپذیرم از صداقت و امانت به دور است و با شما در کار اختلاف پیدا می‌کنم و این به صلاح نیست و بهتر است همین مشاور استراتژیک جنابعالی بمانم، البته ایشان لطف داشتند و اصرار کردند و گفتند چون شما دیپلمات هستید حتی اگر به اختلاف نظر هم برخورد کنیم، دیپلماتیک حل می‌کنیم اما در نهایت زیر بار نرفتم و چون ایشان قبلا با آقای خاتمی هماهنگ کرده بودند برای همین از بنده خیلی دلخور شدند. هر چه این مسأله را بهانه کردم که به جلسه نروم، همکارم (رئیس مرکز راهبردی که من حاضر نشده بودم جایش را بگیرم) زیربار نرفت و گفت تو دیپلمات هستی و بهتر مسائل را تحلیل می‌کنی و توضیح می‌دهی و تو بهتر می‌توانی از استراتژی ما دفاع کنی! از ایشان اصرار و از من امتناع، آخر گفت «یعنی می‌خواهی مرا تنها بگذاری؟!» با شنیدن این جمله دلم شکست و به‌رغم اینکه می‌دانستم در این جلسه چه سرنوشتی برایم رقم خواهد خورد ولی قصد قربت کردم و بالاخره وارد جلسه شدم!جلسه شروع شد و دوستان بخش بین‌الملل استراتژی «اعتماد سازی» را مطرح کردند، خلاصه‌اش این بود که آنچه غرب و سازمان‌های خلع سلاحی
( NPT ، CTBT،CWC ) و... از ما می‌خواهند انجام دهیم تا آنها به ما «اعتماد» کنند، آنگاه اجازه می‌دهند ما از مزایای بودن در این نهادهای بین‌المللی استفاده کنیم. بنده به عنوان مشاور استراتژیک و بخش ما به‌عنوان مرکز راهبردی، با این استراتژی مخالف بودیم و معتقد بودیم غرب و آمریکا با ما مشکلات اساسی سیاسی ـ استراتژیک دارند و صرفا از این سازمان‌ها به‌عنوان وسیله استفاده می‌کنند و همه برگ‌های برنده و امتیازات را از ما به کمک این سازمان‌ها می‌گیرند و بعد از اینکه دستمان خالی شد در نهایت خواهند گفت هنوز اعتمادشان کامل نشده و...
... همچنان مانع دستیابی ما به امتیازات و حقوق و مزایایی خواهند شد که ما به دنبالش هستیم.  بر این اساس، در این جلسه، ما استراتژی «امتیازات و گام‌های متقابل و متوازن» را پیشنهاد کردیم یعنی «یک گام ما» در برابر «یک گام متناسب و متوازن آنها» اتخاذ شود. ظرف یک ساعت بحث، اعلام کفایت مذاکرات شد و استراتژی «اعتمادسازی» تصویب شد، بنده درخواست ادامه مذاکرات کردم و گفتم این جمع‌بندی ظرف یک ساعت، شتابزده است و چون این موضوع بسیار مهم و حیاتی است اگر ساعت‌ها هم وقت بگذاریم باز ارزشش را دارد اما درخواستم پذیرفته نشد و بنده هم به‌عنوان اعتراض جلسه را ترک کردم که متعاقبا دستور برکناری از مسؤولیت‌هایم صادر شد. جلسه طبقه سوم بود و اتاق من طبقه اول تا رسیدم در اتاق دیدم آقای سرایدار در کنار در اتاقم منتظر است و وقتی بنده را دید، گفت از بالا دستور داده‌اند که اتاق را از شما تحویل بگیرم و لذا کلید در اتاق را گرفت و بنده وسایلم را از اتاق برداشتم و خارج شدم.
یاد خواب صبحم افتادم و دیدم که امروز حتی برای یک بار هم نشد که از کلید در اتاقم استفاده کنم. این واقعه در اواخر زمستان سال 79 و در آستانه نوروز 80 برایم اتفاق افتاد و از آن موقع عملا بنده منتقد سیاست‌های هسته‌ای شدم البته در آن زمان بنده سکوت کردم و این موضوع صرفا یک بحث تئوریک در وزارت خارجه بود و هنوز مناقشه هسته‌ای پیش نیامده و موضوع به صحنه عمومی و ملی کشیده نشده بود. البته در این جا مجبورم علی رغم میلم و فقط به‌خاطر اینکه آقای رئیس‌جمهور گفتند منتقدان از جای خاص تغذیه می‌شوند بگویم اتفاقا بنده از موقعی که منتقد شدم بیش از 12 سال است که منبع تغذیه‌ام را هم از دست داده‌ام و چون از تمام پست‌هایم برکنار و صرفا کارشناس شدم و مزایا را قطع کردند، فقط حقوق پایه را گرفتم، دریافتی‌ام از آن موقع به کمتر از نصف رسیده که در ابتدا شوک ناگهانی بر زندگی ام بود. البته این را هم ناگفته نگذارم که چند وقت بعد دعوت شدم و یکی از دوستان معاون پیشنهاد کردند به هر سفارتی که مایلم انتخاب کنم و بروم ولی بنده گفتم وقتی دیدگاه من با دیدگاه رئیس دستگاه یکی نیست از صداقت و امانت به دور است که سفیر در این دستگاه شوم. در این بیش از 12 سال اتفاقات و ماجراهای زیاد و بسیار هیجان‌انگیزی برایم پیش آمده که اگر بخواهم آنها را نقل کنم خیلی طولانی می‌شود و علاقه‌مندان را دعوت می‌کنم که در آینده کتاب خاطراتم را بخوانند ولذا بدون ذکر وقایع سریع رد می‌شوم تا زود به وقایع امروز برسم. از آن موقع تاکنون من یک حالت دوگانه و متناقض در وجودم داشته‌ام از یک طرف دیدگاهم را منطقی، علمی، تجربی و حرفه‌ای می‌دانستم و لذا انتظار داشتم که صحت آن در آینده ثابت شود اما از طرف دیگر نگران اثبات آن بودم زیرا خودم و خانواده‌ام و فامیلم و هموطنانم همه در یک کشتی قرار داشتیم و کاپیتان این کشتی در برنامه‌ریزی‌اش و هدایت کشتی اگر دچار مشکل می‌شد ما همه متضرر می‌شدیم و برای همین آرزو داشتم دولتمردان در استراتژی‌شان پیروز شوند. یعنی در وجودم همزمان هم انتظار صحت نظریاتم را داشته‌ام و هم آرزوی پیروزی دولتمردان را، و این تناقض همیشه در وجودم مانده ولذا هر وقت ثابت می‌شود نظریاتم درست از آب در آمده، غم سنگینی وجودم را فرامی‌گیرد.
یکی، دو سال بعد از این ماجرا مناقشه هسته‌ای پیش آمد، دوستان استراتژی اعتماد‌سازی را اجرا کردند و این استراتژی شکست خورد و متاسفانه نظریه بنده درست از آب درآمد و دوستان هر آنچه را که غرب خواست همه را ظرف دو، سه سال انجام دادند تا غرب اعتماد پیدا کند اما آخر کار غرب بعد از مصرف شدن همه برگ‌های ایران و ارائه همه امتیازات از سوی ایران گفت هنوز اعتمادش به ایران کامل نشده و ایران به جای تعلیق، کل برنامه هسته‌ای‌اش را تعطیل کند! مردم از این وضعیت وادادگی و شکست مذاکرات سرخورده شدند و لذا با انتخاب یک دولت رادیکال عکس‌العمل نشان دادند، بنده باز به لحاظ علمی و تجربی و حرفه‌ای می‌دانستم که روش‌های رادیکالی دولت جدید نیز نتیجه نخواهد داد ولذا اینبار آن تناقض در وجودم با یک مدل دیگر ادامه پیدا کرد، در عین اینکه از نظر حرفه‌ای انتظار داشتم روش‌های رادیکالی نتیجه بخش نشود اما چون آقایان کاپیتان کشتی ما بودند باز همزمان آرزو می‌کردم که پیروز شوند. البته در دو، سه سال اخیر دیگر طاقت نیاوردم و دیدگاه‌های انتقادی‌ام را علنی کردم که در رسانه‌ها منعکس شد. وقتی دیدم ممکن است به مذاکره دوجانبه نیاز باشد، در رسانه‌ها از مذاکره حمایت کردم و حتی برای اولین بار این نظریه را مطرح کردم که برای استیفای منافع ملی اگر لازم باشد حتی می‌توان قبل از مذاکره، رابطه هم برقرار کرد و تأکید کردم که اصل، تأمین منافع کشور اسلامی‌مان است و بقیه همه ابزار و فرع بر آن است، البته طرح چنین مطالبی در آن دوره ثقیل بود. بالاخره در نهایت بن بست‌های ناشی از روش‌های رادیکالی آن دولت، این بار مردم را به سمت انتخاب دولتی سوق داد که شعارش اعتدال و تدبیر و امید بود. حماسه سیاسی خلق شد و رویکردهای گشایشی بویژه در صحنه روابط خارجی پدید آمد و همه را خوشحال کرد. این بار بنده خوشحالی‌ام یکدست بود چون مطمئن بودم که دوستان این دفعه با توجه به تجربه تلخ شکست قبلی‌شان دیگر از اتخاذ آن استراتژی غلط پرهیز خواهند کرد، خوشحالی ام مضاعف شد وقتی که سه دوست بسیار نزدیکم از معاونان وزارت خارجه شدند. من هیچوقت در هیأت حاکمه وزارت خارجه به این تعداد دوست هم‌پیاله نداشتم، برای همین خیلی زود احساس کردم بالاخره دوره آن رؤیای «کلید نرم» و تقدیرش تمام شده و روز آن فرارسیده که یک کلید محکم و قرص پیدا کنم و بتوانم بعد از سال‌ها، در یک اتاق در وزارت خارجه را باز کنم. با یکی از دوستان باب گفت‌وگو برای اینکه در کدام سفارتخانه بیشتر می‌توانم مفید باشم را آغاز کردم، با همه وجودم خوشحال بودم زیرا فکر می‌کردم که درست قبل از بازنشستگی‌ام بالاخره بعد از 24 سال به یک مأموریت می‌روم. پس از بازگشت از مسکو
(دوره رفع تشنج با شوروی و رد و بدل شدن پیام بین امام (ره) و گورباچف که از موفق‌ترین مأموریت‌های سفارت بوده است)، به‌رغم وجود امکان رفتن به مأموریت‌های گوناگون، به دلیل عدم علاقه به زندگی در خارج از کشور بیشتر علاقه داشتم در داخل وزارتخانه کار کنم و به بهانه‌های مختلف از رفتن به مأموریت‌ها طفره می‌رفتم. یکی از ثمرات کارم در داخل، راه‌اندازی و ایجاد و سازماندهی بخش سخنگویی وزارت خارجه بود و برای اولین بار به کادر‌سازی برای سخنگویی وزارت خارجه در آن دوره اهتمام ورزیدم و سرکار خانم افخم سخنگوی محترم فعلی وزارت خارجه یکی از نتایج آن دوره است. از آرزوهای بنده این بود که روزی یک خانم سخنگوی وزارت خارجه شود و این را از امام(ره) الهام گرفته بودم که در هیأت اعزامی‌شان به مسکو یک خانم قرار داده بودند.
مذاکرات اخیر در ژنو خیلی زود آغاز شد، آقای رئیس‌جمهور قول داده بودند صدروزه یک گزارش پیشرفت بدهند لذا مذاکرات سریع پیشرفت کرد، در آستانه 13 آبان که روز مرگ بر آمریکاست جوی سنگین علیه مذاکرات در کشور به پا شد و پلاکاردها در شهر نصب شد، گویی باید بین شعار مرگ بر آمریکا یا مذاکره با آمریکا یکی انتخاب شود. بنده خواستم به سهم خودم به وزارت خارجه و تیم مذاکره‌کننده کمک کنم و دو سخنرانی در دو دانشگاه در تبریز انجام دادم تحت این عنوان که «مرگ بر آمریکا یا مذاکره با آمریکا؟» در این سخنرانی تصریح کردم مذاکره لازم است و ضرورتی هم ندارد که فعلا به‌خاطر مذاکره از شعار مرگ بر آمریکا دست برداریم و در این زمینه به تجربه حذف شعار مرگ بر شوروی اشاره کردم که حتی موقعی که در مسکو در سطح سران 2 کشور در حال مذاکره بودیم در ایران شعار مرگ بر شوروی سر داده می‌شد اما بعد از امضای موافقتنامه حسن‌همجواری و قراردادهای گوناگون سیاسی، نظامی، اقتصادی، صنعتی و پس از بازگشت هیأت از مسکو و گزارش پیشرفت روابط به مردم و برقراری حسن‌همجواری عملا شعار مرگ بر شوروی در کشور حذف شد. البته دوستان برگزار‌کننده این سخنرانی‌ها، چون دیدند بنده از مذاکره حمایت کرده‌ام، این سخنرانی‌ها را منتشر نکردند و فقط بعضی از دانشجویان در وبلاگشان آن را منعکس کردند.
دو روز قبل از پایان مذاکرات در ژنو ناخودآگاه نگران شدم و با خودم گفتم نکند دوباره دوستان اشتباهات گذشته را مرتکب شوند اما یادم آمد که مسؤولان تیم مذاکره‌کننده قبل از رفتن به ژنو تصریح کرده‌اند که دیگر اشتباه ده سال پیش را مرتکب نخواهند شد و دیگر یک توافق بی‌انتها نخواهند کرد و این‌بار یک توافق به‌صورت یک پکیج و مجموعه بسته که ابتدا و انتهای کار دقیقا معلوم و مشخص باشد را صورت خواهند داد. در ده سال پیش براساس استراتژی اعتماد‌سازی هدف نهایی توافق را برقراری «اعتماد» قرار داده بودند و این کلمه «اعتماد» چون کلی و انتزاعی و چندپهلو و قابل دبه کردن است و می‌توانست با بهانه‌جویی تا صد سال اعتماد آنها حاصل نشود، به همین دلیل هم مذاکرات در ده سال پیش شکست خورد. اما من در عین حال آرام نگرفتم و دو روز قبل از پایان مذاکرات متنی را نوشتم و در رسانه‌ها منتشر کردم با عنوان «هشدار به تیم مذاکره‌کننده» و در آن تأکید کردم که تیم مذاکره‌کننده مراقب به‌کار بردن فریبکارانه کلمات کلی و انتزاعی و چندپهلو از طرف حریف در متن موافقتنامه باشد و از آن پرهیز کند و تصریح کردم که نباید از یک لانه دوبار گزیده شویم. شب آخر مذاکرات تا صبح بیدار بودم و نتایج مذاکرات را لحظه به لحظه پی گیری می‌کردم تا اینکه اوائل صبح سوم آذر ماه امضای موافقتنامه اعلام شد و من با خوشحالی فراوان خانواده‌ام را بیدار کردم و خبر توافق را به آنها دادم. برای من که 12 سال درگیر این موضوع بودم و می‌دانستم که چقدر کشور در این مدت دچار مشکل شده، خیلی مهم بود که این مناقشه پایان یابد. روز بعد، پس از انتشار متن موافقتنامه با علاقه و دقت آن را مطالعه کردم، چند بار آن را خواندم، آنچه را که می‌دیدم باور نمی‌کردم، نگرانی و غم تمام وجودم را فراگرفت، شاید من متخصص‌ترین فرد در این زمینه در کشور باشم چون سال‌هاست درگیر تخصصی و حرفه‌ای این مسأله هستم. آنچه می‌دیدم را نمی‌توانستم نادیده بگیرم و با دیدن هر کلمه فورا برنامه‌ای را که حریف با قرار دادن آن کلمه طراحی کرده، متوجه می‌شدم، این بار آن کلمات کلی و چندپهلو و بی‌انتها نه یک بار بلکه چندین بار در آن به‌کار رفته بود. دوباره مثل 10 سال پیش همه کارهای اصلی که ما باید انجام می‌دادیم واضح و صریح و روشن برای کوتاه‌مدت لیست شده بود اما تمام کارهای اصلی که آنها باید انجام می‌دادند را با حرفه‌ای‌گری و قرار دادن کلمات کلی و چندپهلو به درازمدت و ابهام و بی‌انتها و نامعلوم موکول کرده بودند.
شدیدا نگران شدم اما درنگ نکردم و سریعا نقاط ضعف و خلل و فرجی که در موافقتنامه بود را یادداشت کردم و به‌صورت نامه برای آقای رئیس‌جمهور درآوردم بعد آن را با اضافه کردن مطالبی به‌صورت سرگشاده تنظیم کردم تا درگیر و دار بروکراسی نماند و هر چه زودتر مورد توجه قرار گیرد. بعدها با مواضعی که آمریکایی‌ها اتخاذ کردند معلوم شد همه نکاتی که من در آن نامه تأکید کرده بودم، دقیق و صحیح و درست بوده است.
وقتی خواستم ابن نامه را منتشر کنم، همه دوستان، آشنایان، همکاران و بستگان و خانواده‌ام مانع شدند، آنها تصریح کردند درحالی که در کشور فضای جشن وجود دارد، این کاری نامأنوس و مطرود خواهد شد، خانواده‌ام یاد آور شد که با انتشار این نامه، برای همیشه همه شانس‌ها را از دست داده و همه پل‌های پشت سرم را خراب خواهم کرد، البته این نظر آنها درست بود و انتشار این نامه امیدی که برای «سفت شدن کلید» پدید آمده بود را پایان می‌داد و نشان می‌داد هنوز دوره تعبیر آن رؤیا پایان نیافته و حتی کلید بیشتر از گذشته «نرم» می‌شد. اما برای بنده وقتی منافع ملی مطرح است اصلا منافع شخصی را نمی‌بینم، بالاخره قرار شد در این باره حَکَم بین بنده و بقیه قرآن باشد و از قرآن طلب خیر کنیم و بر آن اساس اقدام کنم، این آیه آمد:«واجعل لی لسان صدقٍ فی الاخرین» یعنی «خدایا مرا گفتاری عطا فرما که همیشه به صداقت شناخته شوم.» این آیه را در ابتدای نامه سرگشاده‌ام قرار دادم و دوباره بعد از 12 سال قصد قربت کردم... .
* دیپلمات باسابقه وزارت خارجه

حسین قدیانی: سررسید را با دقت و تامل، تورق کنید. امروز در تقویم، خبرهایی هست؛ «فتح هسته‌ای» را باید هم «حضرت راوی» روایت کند و باید هم «روز ملی فناوری هسته‌ای» و «روز هنر انقلاب اسلامی» در یک روز باشد که اساسا این امتزاج در معنی، یعنی پیوند علم و هنر، ذاتی انقلاب اسلامی است. «دوکوهه! مغموم نباش» به زبان امروز اما با همان لحن محزون جبهه و جنگ می‌شود «هسته‌ای! مغموم نباش» که امروز، روز توست. امر به علم و هنر، «امر به معروف» است. امروز نه فقط روز مرتضی آوینی و احمدی‌روشن، که نیک اگر بنگری، روز روحانی شهید علی خلیلی هم هست. از علم گرفته تا هنر و از این هر 2 گرفته تا «امر به معروف و نهی از منکر» ما شهید داشته‌ایم، شهید بعد از جنگ داشته‌ایم، شهید از نسل خود به سن احمدی‌روشن داشته‌ایم، از این سن و سال هم کمتر، روحانی شهید داشته‌ایم که فقط 22 بهار از خدا عمر گرفت تا بهتر و بیشتر معلوم شود که چرا سید شهیدان اهل قلم نوشت؛ «هر که می‌خواهد ما را بشناسد باید داستان کربلا را بخواند». «چه جنگ باشد و چه نباشد، راه من و تو از کربلا می‌گذرد»، جمله‌ای است که آوینی به شهادت شهدای نسل ما نوشته است. «ما کربلا را برای خودمان نمی‌خواهیم، برای نسل‌های بعد می‌خواهیم»، جمله‌ای است که شهید محسن وزوایی به شهادت شهدای نسل ما نوشته است. نسل من، نسل ما، بی‌جنگ، با این همه شهید، اذن به جهاد داده شود، چه غوغایی با خون خود برپا خواهد کرد؟! اینک به دولتمردان مدعی باید گفت؛ «به که تهمت می‌زنید؟! ما جنگ ندیده‌ایم؟!» نسل ما اگر در سن نگارنده باشد، فقط و فقط خاطره شهادت پدر کفایت می‌کند که عشقی‌ترین اما اشکی‌ترین خاطره‌ها را از جبهه و جنگ داشته باشد، نسل ما اگر در همین حدود، سن و سال داشته باشد، می‌شود مصطفی احمدی‌روشن که اگر دیروز با پول توجیبی دوران کودکی خود، قلکی سرشار از ایمان و انگیزه رهسپار جبهه‌ها می‌کرد، امروزه روز رسما جرعه‌نوش باده شهادت شده است. پس «به که تهمت می‌زنید؟! ما جنگ ندیده‌ایم؟!» نسل من، نسل ما گاهی می‌شود یک روحانی 22 ساله با 3 سال سابقه جانبازی، یعنی شهید علی خلیلی، آن‌هم دقیقا پا در رکاب همان راهی که سیدالشهدا در آن به شهادت رسید؛ «احیای امر به معروف و نهی از منکر». روحانی شهید علی خلیلی حتی برخلاف شهید احمدی‌روشن، اساسا چند سال بعد از دوران جبهه و جنگ دیده به جهان گشود. صدالبته شهادتش در سومین روز بهار، سند مستندی است تا ما خطاب به مدعیان بگوییم؛ «به که تهمت می‌زنید؟! ما جنگ ندیده‌ایم؟!» جبهه و جنگ و جهاد، بلکه 8 سال دفاع مقدس، مفهومی است برای فهم بهتر فرهنگ شهادت. علی خلیلی جنگ را ندید اما «جنگ ندیده» نبود. جنگ ندیده، آنهایی هستند که اگر هم تک و توک در پشت جبهه بوده‌اند، لیکن در دورترین فاصله با فرهنگ ساده و صمیمی جبهه و جنگ، جهت درک حال و روز اقتصاد کشور، به جای آنکه خودشان از زندگی کاخ‌نشینی، سرمایه‌داری و سرمایه‌سالاری، تجمل‌گرایی، کرسنت و... انصراف دهند، فشار به مردم می‌آورند از 45500 تومان انصراف دهند والا با تهدید و تحدید و تفتیش و جریمه 3 برابر روبه‌رو می‌شوند! جنگ‌ندیده، آنهایی هستند که درست عکس بچه‌های جبهه و جنگ و درست عکس شهدا از هر نسلی، با دشمن، آسان می‌گیرند اما به دوست که می‌رسند، سختگیر می‌شوند. من امروز شکایت دارم از دولت، چرا که امروز یعنی روز 20 فروردین، شکایت دارد از دولت. هسته‌ای ملت، شکایت دارد از دیپلماسی دولت. لطفا به ظاهر جملات نگاه نکنید. من شعار نمی‌دهم. چند روز پیش، رئیس رژیم صهیونیستی با اشاره به مذاکرات هسته‌ای گفته بود؛ «با روی کار آمدن دولت جدید در ایران، کمی امیدواری پیدا کردیم اما رهبر جمهوری اسلامی، همه امیدهای ما را ویران کرده است». واقعا کجای کار دیپلماسی این دولت می‌لنگد که مسبب امیدواری ولو اندک رژیم جعلی و حرامزاده اسرائیل شده است؟! آنوقت بعضی‌ها خجالت نمی‌کشند که منتقدان توافق ژنو را همصدا با اسرائیل معرفی می‌کنند؟! ما البته واقعا امیدواریم دولت پیام امروز سررسید را بگیرد و بیش از این ناهی معروف هسته‌ای نشود. ظلم به غنی‌سازی 20 درصد، یعنی ظلم به روز 20 فروردین. به قصور دولت، غمی در چهره این روز، خانه کرده اما این ندای خون شهدای هسته‌ای است که «20 فروردین! مغموم نباش». این ندای مردمک چشم علیرضاست، این ندای پری نقاشی آرمیتاست، این صدای حزن‌آلود راوی فتح است، این پیام خون مصطفای شهید است و این جوشش خون سرخ روحانی شهید علی خلیلی است.
علم و هنر، دست در دست هم، اجازه نخواهند داد متاثر از رویه غلط دولت اعتدال، روز بیستم فروردین، بیش از این، در صفحات تقویم، تنها بماند. علم و هنر، ملی است، نه دولتی. این دولت که اساسا هیچ اما هیچ دولت دیگری هم حق ندارد هسته‌ای را محصول کار خود بداند. هسته‌ای متعلق به آحاد ملت ایران است. عده‌ای خوب است فراموش نکنند که خبط و خطای این دولت، ایشان را ثابت نمی‌کند. من تعجب می‌کنم از بعضی‌ها که چرا ناظر بر الهامات جناب اسفندیار، به جای راهیان نور به جای جبهه‌های جنوب، به طرف «زیگورات چغازنبیل» که از قضا همان نزدیکی‌ها هم بود، نرفتند؟! سمفونی بی‌تدبیری‌ها در دولت فعلی، شلختگی 2 سال آخر دولت قبلی را اثبات نمی‌کند، بلکه اصولا برج‌عاج‌نشینی امروز، سربسته بگویم؛ نتیجه دورکاری دیروز است. آری، بی‌بصیرتی‌های امروز، مشغول بی‌صفتی‌های دیروز است و الا کلید تا خرخره در حساب مردم فرونمی‌رفت! نااستواری احمدی‌نژاد بر تعهدات خود، شد ارمغان دولت اعتدال، اما خب! خوب شد این آقایان در قامت قوه مجریه دوباره سر کار آمدند تا به شهادت توافق ژنو با دشمن و آیین‌نامه اجرایی با دوست، معلوم شود همچین مالی هم نبودند! اینها سخنان لازمی بود که همین جا باید گفته می‌شد، اما لازم‌تر آن است که در بیستمین روز بهار بی‌قرار، گرامی بداریم یاد پرستوهای خونین‌بال هسته‌ای را که قرار با خدا گذاشته بودند. عشق است «شهدای جمهور»، عشق است «نخبگان جمهور»، عشق است «علم و هنر جمهور»، عشق است «روزهای جمهور» و عشق است «سربازان جمهور». در روز ملی فناوری هسته‌ای، خدا قوت اندیشمندان غیور! چه بشناسیم شما را چه نه، خوب می‌شناسیم‌تان، آنچنان که قطره، باران را، و ستاره، آسمان را. ما دولت نیستیم که قیمت روی کار شما بگذاریم، نازل‌ترین قیمت روی کار شما بگذاریم.  چه بد معامله کردند با دسترنج شما. دانشمندان هر کشوری مایه مباهات مردم آن کشورند. در ایران، مردم به طریق اولی، به نخبگان صنعت هسته‌ای افتخار می‌کنند و ایشان را باعث افزایش اقتدار، غرور و عزت ملی خویش می‌دانند. مردم دوست می‌دارند اندیشمندان عرصه هسته‌ای را بشناسند و نام و مرام دشمن‌شکن‌ترین جوانان میهن خود را سردست بگیرند. صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، احمدی‌روشن‌های زیادی دارد اما ظاهرا تقدیر بر این است که جز با شهادت، مردم نتوانند مصطفاهای هسته‌ای خود را بشناسند. علت این تقدیر چیست؟! و فی‌المثل، چرا رسانه ملی، برخلاف میل باطنی‌‌اش هرگز نمی‌تواند با این نخبگان گفت‌وگویی داشته باشد؟! و چرا نمی‌تواند در برنامه‌های پربیننده نوروزی، میزبان درددل این ستاره‌های واقعی باشد؟! این بدیهی‌ترین حق هر ایرانی است که در هر بهار، در هر 20 فروردین شاهد رونمایی یکی از شکوفه‌های هسته‌ای خود باشد، لیکن سبب چیست که سهم اصحاب هسته‌ای از رسانه و رسانه ملی، جز گمنامی هیچ نباشد؟! و چرا در همان معدود مواردی که صدا و سیما، رزمندگان سنگر هسته‌ای را نشان می‌دهد، اصلش را بخواهی نشان نمی‌دهد و به تصویری مات و مبهم، بلکه شطرنجی از پشت‌سر قناعت می‌کند؟! عاقبت، این بچه‌ها، مجرمند یا مایه افتخار؟! اگر دیروز در ورای فتح خرمشهر، جملگی باقری و باکری و همت و حاج احمد و خیل بسیجیان را حتی پیش از شهادت هم می‌شناختند، چرا ناظر بر فتح هسته‌ای، نباید نسبت به جوانان این میدان، شناخت پیدا کنند که که هستند و از کجا آمده‌اند و انگیزه‌شان چیست؟! حق این بود که ما رضایی‌نژاد و احمدی‌روشن را پیش از نشستن گرد یتیمی بر چهره معصوم آرمیتا و علیرضا می‌شناختیم اما چرا و به کدام جرم، این حق از ما سلب شده است؟! قصه این است که تروریسم دولتی اسرائیل با حمایت همین کشورهای 1+5، آنقدر پیشرفت ایران و ایرانی را مخل خود می‌داند که اندک ابایی از ریختن خون نخبگان وطن ندارد، تا بی‌هیچ گناهی، گمنامی سهم نخبگان صنعت هسته‌ای باشد و اما این وسط، غصه‌ای هم هست. غصه آن است که دولت اعتدال به جای یوم‌الله 20 فروردین، نرد عشق با همین کشورهای حامی اسرائیل می‌بازد، توافق بسیار ضعیفی چون توافق ژنو را، آنگونه می‌بندد که حتی شیمون پرز در به در هم کمی امیدواری پیدا کند! با این همه، و به اعتراف خود دشمن، تا ولی‌فقیه حامی حق و حقوق این ملت است، کاخ آرزوهای خصم ویران است. بیستم فروردین، نمونه بهاری 9 دی است. مغموم مباش روز من! یک ملت پشتوانه داری، خدا با توست، ولیّ‌خدا با توست...
***
روز تشییع باشکوه... بسیار باشکوه و رؤیایی... بسیار رؤیایی پیکر پاک و مطهر روحانی شهید علی خلیلی، جانباز ویلچرنشینی، دست بر چرخ صندلی خود گذاشت و با زحمت جلو آمد و از جماعت خواست اجازه دهند دستش بر تابوت شهید 22 ساله نسل من 34 ساله برسد. «این بچه اصلا شهید جبهه است!»

صنعت چای ایران به‌رغم داشتن استعدادهای بالقوه در زمینه تولید، فرآوری و تجارت چای همواره مورد بی‌مهری مسؤولان و برنامه‌ریزان بوده و نتوانسته به جایگاه واقعی خود دست یابد. به گزارش مهر، وابستگی مستقیم بیش از 60 هزار خانواده به کشت و تولید چای و همچنین جایگاه خاص چای در سبد مصرفی خانواده‌های ایرانی، ضرورت توجه به پویایی صنعت چای ایران را دوچندان می‌کند. کشت و صنعت چای به دلیل کارکردهای مؤثر اقتصادی و اجتماعی در مناطق چایخیز، همچنین از نظر شاخص‌های کلان اقتصاد کشور حائز اهمیت است. گستردگی فرهنگ نوشیدن چای و مصرف سرانه بیش از 5/1 کیلوگرم، ایران را در شمار ششمین کشور مصرف‌کننده این کالا در جهان قرار داده بنابراین حفظ باغات چای استان‌های شمالی ایران از تغییر کاربری همواره یک ضرورت انکارناپذیر در کشور است. مدیر سازمان تعاون روستایی گیلان در این باره گفت: در حال حاضر این صنعت به دلیل عدم حمایت قاطع دستخوش بی‌مهری قرار گرفته است. مهرزاد عبدالله‌زاده افزود: بدون حمایت و کمک مسؤولان کشوری و استانی در تامین خواسته‌های بحق چایکاران بیم آن می‌رود به دلیل ارزش بالای اراضی گیلان در مقایسه با سایراستان‌ها و نزدیکی روستاها به مراکز شهری باغات چای از سوی دلالان و انبوه‌سازان تبدیل به ساختمان‌های مسکونی و تجاری شود. وی اظهار داشت: با این روند قشر عظیمی از جامعه کشاورزی و روستایی استان‌های شمال کشور به جرگه بیکاران افزوده و خسارت جبران‌ناپذیری به صنعت چای کشور وارد خواهد شد.  مدیر سازمان تعاون روستایی گیلان گفت: چای به عنوان یک محصول صادراتی با اهمیت نه‌تنها در کشورهای تولیدکننده این محصول بلکه در سایر کشورهای دنیا که از لحاظ تولید جایگاه مناسبی ندارند نیز مورد توجه قرار گرفته است. وی در ادامه بر لزوم حفظ باغات چای از تغییر کاربری اشاره کرد و افزود: این صنعت نقش مهمی در پویایی و رونق اقتصادی استان دارد. عبدالله‌زاده اظهار داشت: صنعت چای یک فرصت بی‌بدیل اقتصادی در کشور است و می‌تواند در حماسه اقتصادی نقش موثری ایفا کند. وی اذعان داشت: برای شکوفایی صنعت چای به مدیریت و برنامه‌ریزی کارآمد نیاز است بنابراین مسؤولان باید به این مهم توجهی ویژه داشته باشند. بدون شک برنامه‌ریزی منظم و مدون برای چیدن برگ سبز چای، انتقال سریع و بموقع برگ سبز به کارخانجات فرآوری، اصلاح و نوسازی صنعت چای و... نقش برجسته‌ای در اقتصاد این محصول راهبردی کشور و استان خواهد داشت. چای از محصولات اساسی کشاورزی است که سرنوشت آن بر سه پایه زراعت، صنعت و تجارت رقم می‌خورد. ایجاد تعادل، توازن و تعامل میان این 3 اصل می‌تواند چای ایرانی را از انزوا خارج کند و امکان حضور آن را در بازارهای برون‌مرزی بیش از پیش فراهم آورد. نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی در این زمینه گفت: در گذشته چای برای کارخانه‌دار و کشاورز اقتصادی نبود ولی امروز این وضعیت دچار تحول اساسی شده است. مهرداد لاهوتی افزود: در گذشته برای عرضه چای مشکل جدی وجود داشت اما دیگر امروز چنین مشکلی وجود ندارد بنابراین چالش اصلی این صنعت هم‌اکنون قیمت واقعی محصول است. وی همچنین با اعلام اینکه محصول چای هنوز برای کشاورز چایکار اقتصادی نیست، اظهار داشت: در حال حاضر متوسط برداشت محصول در یک هکتار باغ چای 5 تن است. نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی گفت: براساس آمار مرکز پژوهش‌های مجلس فقط برای نگهداری یک باغ چای 6 میلیون تن هزینه نیاز است. وی تصریح کرد: در سال 1383 به ازای هر هکتار باغ چای 700 هزار تومان به کشاورزان پرداخت شد با این هدف که دیگر تولید نکنند با این سیاست غلط بسیاری از باغات چای مخروبه شد. لاهوتی اظهار داشت: بنابراین حمایت از کشاورزان نیازمند یک عزم و اراده قوی است تا با انگیزه نسبت به هرس، جوانسازی بوته‌های چای، شخم و آبیاری باغ خود اقدام کنند.  
چای از ارکان پیشرفت و توسعه صنعتی و کشاورزی در شمال کشور است
استاندار گیلان در این باره گفت: چای ایران دارای ویژگی‌های منحصر به فردی در سطح جهانی بوده و به عنوان چای کیفی و طبیعی در دنیا مطرح است بنابراین باید به سه مولفه تولید، فرآوری و بازرگانی این محصول توجهی ویژه شود. محمدعلی نجفی افزود: چای به عنوان یکی از ارکان پیشرفت و توسعه صنعتی و کشاورزی در شمال کشور حائز اهمیت است. دلیل این امر جامعیت و گستردگی مصرف چای در کشور و محدود بودن مناطق مناسب برای کشت و صنعت این محصول در شمال ایران است. وی اظهار داشت: بنابراین پرداختن به موضوع چای سرفصل پرداختن به بسیاری از موضوعات علمی و صنعتی است. استاندار گیلان گفت: بازاریابی صنعت چای، مکانیزاسیون و اصلاح ماشین‌آلات صنعت چای، تولید و به‌زراعی و همچنین آفات، نباتات و بیماری در صنعت چای از محورهای مهمی است که باید توجه شود.

توزیع حدود یک تن کیسه زباله بین گردشگران در روز طبیعت
گرگان، خبرنگار وطن امروز: شهرداری گرگان در روز سیزدهم فروردین حدود یک تن کیسه زباله در مناطق گردشگری همچون منطقه گردشگری سوگله،هزار پیچ، ناهارخوران و ورودی جنگل النگدره بین شهروندان توزیع کرد. بنا بر این گزارش به دلیل استقبال شهروندان از مناطق جنگلی در روز طبیعت شهرداری گرگان ابتدا به نظافت و جمع‌آوری ضایعات در محور‌های گردشگری شهر همچون هزار پیچ، النگدره و ناهارخوران پرداخت و سپس با در اختیار قرار دادن حدود یک تن کیسه زباله بین مردم در امر پاکسازی محیط، آنان را به مشارکت و همراهی فراخواند.

تلاش بازرسی منابع آب شرکت آب منطقه‌ای برای حفظ منابع
به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای گلستان، مهندس سید‌محسن حسینی در این بازدید با تشریح وضعیت جوی استان، کمبود بارش و وقوع پدیده خشکسالی در سال آبی جاری گفت: نظارت و بازرسی گروه‌های گشت و بازرسی منابع آب برای حفظ و حراست هر چه بیشتر از منابع آب زیر زمینی ضروری است و این  اقدامات با توجه به وقوع خشکسالی باید تشدید یابد.وی در ادامه با تشریح وظایف گروه‌های گشت و بازرسی افزود: حضور فیزیکی مستمر در حوزه عملکرد تعیین شده و بازرسی مداوم، کنترل و بهره‌برداری از چاه‌های موجود، جلوگیری از حفر چاه‌های غیر‌مجاز جدید و اعلام فوری موارد تخلف از مقررات قانون توزیع عادلانه آب و آیین‌نامه اجرایی آن به شرکت آب منطقه‌ای، از وظایف این گروه‌هاست.
 

شهردار کلانشهر تبریز گفت: واگن‌های قطار شهری حمل شده از گمرک بندرعبارس به تبریز، وارد قزوین شده‌اند و تا 3 یا 4 روز آینده به تبریز می‌رسند. صادق نجفی در گفت‌وگو با فارس در تبریز اظهار کرد: با توجه به تعطیلات عید و ترافیک‌های حاکم بر جاده‌ها رسیدن واگن‌ها به تبریز با تاخیر صورت گرفت و تمهیدات لازم در گمرک نیز صورت گرفته تا بدون هیچگونه فوت وقت به شرکت مترو برای راه‌اندازی تحویل داده شود. شهردار تبریز زمان 20 تا 25 روز را برای بهره‌برداری از متروی کلانشهر تبریز اعلام کرد.
 

نیاز آبی مجتمع‌های پتروشیمی تأمین می شود
اهواز، خبرنگار وطن امروز: عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: با احداث تصفیه‌خانه‌های مدرن فاضلاب، نیاز آبی مجتمع‌های پتروشیمیایی در استان خوزستان تا حدود زیادی تامین می‌شود.حبیب آقاجری با یادآوری احداث پنج تصفیه‌خانه مدرن فاضلاب در آبادان، خرمشهر، شادگان، بندر امام و ماهشهر اظهار کرد: مجتمع‌های پتروشیمی بسیاری در استان خوزستان بویژه بنادر امام و منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر فعالیت دارند که با بهره‌برداری تصفیه‌خانه‌های مدرن فاضلاب از ماحصل فعالیت این تصفیه‌خانه‌ها نیاز آبی مجتمع‌های مزبور هم تامین خواهد شد. وی افزود: احداث این تصفیه‌خانه‌ها از ضرورت‌های اساسی در بخش انرژی خوزستان بوده و استفاده از مشارکت بخش خصوصی در تکمیل این فرآیند نقش قابل توجه‌ای خواهد داشت. آقاجری گفت: مشارکت چینی‌ها به صورت کنسرسیوم در احداث این تصفیه‌خانه‌ها نشان دهنده فراهم بودن بستر لازم برای جلب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در احداث تصفیه‌خانه‌های فاضلاب بوده و امید می‌رود با شتاب بیشتری به بهره‌برداری برسند. وی اضافه کرد: احداث تصفیه‌خانه‌های مدرن فاضلاب از ضرورت‌های شهرهای مزبور(شهرهای جنوبی خوزستان) در ارتباط با فاضلاب موجود است که تا حدود بسیاری از اثرات این معضل زیست‌محیطی خواهد کاست.

افزایش 668 میلیون بشکه‌ای مجموع ذخایر نفت مناطق نفتخیز جنوب
اهواز، خبرنگار وطن امروز: مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب از انجام مطالعه 27 مخزن نفتی در محدوده عملیاتی این شرکت خبر داد و گفت: نتیجه انجام این مطالعات افزایش 2/0 درصدی ضریب بازیافت نفت بوده است. مهندس حمید دریس متوسط ضریب بازیافت نفت در مناطق نفتخیز جنوب را 28 درصد اعلام کرد و افزود: با انجام مطالعات مخازن  در سال 1392، 668 میلیون بشکه نفت به ذخایرشرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب افزوده شده است و در مجموع از سال 1378 تاکنون بیش از 3 میلیارد بشکه نفت درجا به ذخایر این شرکت اضافه شده است. وی یادآور شد: مطالعه تعداد زیادی از مخازن (از مجموع 27 مخزن) به اتمام رسیده است و بقیه مطالعات نیز تا خردادماه 93 پایان می‌یابد. مهندس دریس با بیان اینکه برنامه مطالعات مخزنی معمولا هر 5 سال یکبار انجام می‌شود، اظهار کرد: این مطالعات به صورت دینامیک همزمان با تولید از میادین انجام می‌شود.