گروه سیاسی: تکلیف سعودی‌ها باید مشخص شود. یک رژیم دست‌نشانده که با توجه به حمایت‌های سیاسی ابرقدرت‌ها و نیز سرمایه هنگفت نفت و همچنین سیطره بر اماکن مقدس مسلمانان، انجام هر اقدامی را برای خود جایز می‌داند. به گزارش
«وطن امروز»، در کنار پرورش گروه‌های تروریستی که موجب سوءاستفاده غرب برای مخدوش کردن وجهه اسلام و مسلمانان شده است؛ تصمیمات و تحرکات این رژیم، آل‌سعود را در چشم مردم مسلمان منطقه به نماینده تام‌الاختیار غرب در منطقه تبدیل کرده است. با این حال اما آنچه مسلمانان غیرتمند و با شرف را خشمگین کرده،  رفتارهای غیرانسانی آل‌سعود و عوامل‌شان نسبت به شعائر دینی است. برخورد زشت آل‌سعود با زوار بیت‌الله‌الحرام طی سالیان گذشته، نشان داد این رژیم دست نشانده نسبت به مباحث شرعی بی‌تفاوت است. از گزارشات متعدد از هتک حرمت زائران تا برخورد ناشایست با زوار بیت‌الله‌الحرام و عدم برخورد مناسب با این قبیل ناهنجاری‌ها نشان داده خاندان سعودی فاقد حساسیت‌های لازم نسبت به شعائر دینی هستند و تنها به دنبال سوءاستفاده سیاسی از سیطره خود بر این اماکن مقدس هستند. با این حال اما اتفاقاتی که در مراسم حج امسال رخ داد، خشم مسلمانان را بر انگیخته است؛آن عده از مسلمانان با شرف و با غیرت که نسبت به بی‌مبالاتی و سوءمدیریت آل‌سعود در حفظ جان زوار بیت‌الله‌الحرام خشمگین شده و فریاد اعتراض سر داده‌اند. در این میان اراده نظام جمهوری اسلامی برای تنبیه آل‌سعود و تعیین تکلیف این رژیم در جهان اسلام و همچنین نفرت فراگیر مردم ایران نسبت به آل‌سعود باعث شده تا عزم ایران برای تنبیه سعودی‌ها جزم شود. روز گذشته دادستان کل کشور از اقدام قوه‌قضائیه برای محاکمه آل‌سعود در محاکم بین‌المللی خبر داد. حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی ضمن محکومیت حادثه منا گفت: محاکمه آل‌سعود را به خاطر جنایت نسبت به حجاج بیت‌الله‌الحرام، از مجامع و دادگاه‌های بین‌المللی خواهیم خواست. به گزارش میزان، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی، ضمن محکومیت حادثه منا اظهار کرد: این حادثه که مسلمانان خانه خدا را اینگونه مورد آسیب قرار داد بسیار تاسفبار و تاسف‌برانگیز است و از این اقدام می‌توان به بی‌تدبیری و بی‌کفایتی یاد کرد؛ البته تنها عنوان بی‌کفایتی کافی نیست بلکه این واقعه یک جنایت است. رئیسی تصریح کرد: این مساله به عنوان یک بی‌کفایتی یا بی‌تدبیری نباید مطرح باشد، بلکه به عنوان یک جنایت علیه زائران و میهمانانی است که حکومت سعودی موظف بود جان و سلامت آنها را تضمین کند. وی گفت: میهمانان در هر کشوری طبق میثاق‌های بین‌المللی باید در بلد امن باشند، مکه و مدینه ارتباط به یک جریان خاصی ندارد و متعلق به همه مسلمانان عالم است، خصوصا در مناسک حج این مساله بیشتر خود را نشان می‌دهد. در ایامی که زیارت بارگاه امام رضا(ع) بیشتر است مانند زمان ولادت یا شهادت آن حضرت یا ایام عید طبق آمار رسیده بیش از
10 میلیون زائر به مشهد مقدس سفر می‌کنند و هیچ حادثه‌ای اتفاق نمی‌افتد. دادستان کل کشور عنوان کرد: بستن راه بر مردم به دلیل عبور یکی از مقامات سعودی (وزیر دفاع) کاملا قابل بررسی است. به عنوان دادستانی از دولت و دادستان عربستان می‌خواهیم فقط ماموران دم دستی را مورد محاکمه قرار ندهند بلکه جرمی را که دولتمردان عربستان در این باره مرتکب شده‌اند را مورد رسیدگی و محاکمه قرار دهند. وی تصریح کرد: به عنوان دادستانی از دادگاه‌های بین‌المللی خواهیم خواست این جنایت آل‌سعود مورد رسیدگی قرار گیرد و اگر دولت عربستان به این قضیه رسیدگی نکند کارآمدی و مدیریت آل‌سعود را زیر سوال برده است. دادستان کل کشور در پایان تاکید کرد: باید با دادستان‌های کشورهای اسلامی درباره این مساله رایزنی کنیم و با یک نگاه مشترک به لحاظ حقوق بین‌المللی  این قضیه کاملا قابل رسیدگی  است و آل‌سعود نسبت به این قضیه باید پاسخگو باشد و حتما بدانند که محاکمه آل‌سعود را به خاطر جنایتی که نسبت به حجاج بیت‌الله‌ الحرام شده است از مجامع و دادگاه‌های بین‌المللی خواهیم خواست.
طرح 2 فوریتی مجلس
موضوع بی‌کفایتی آل‌سعود در مدیریت حج ابراهیمی یکی از اصلی‌ترین محورهای انتقادی نسبت به فاجعه منا بود. تکرار حوادثی که منجر به کشتار حجاج در موسم حج می‌شود؛ از مدت‌ها پیش این موضوع یعنی ساماندهی مدیریت حج توسط کشورهای اسلامی را مطرح کرده بود. اکنون و پس از فاجعه منا، به نظر می‌رسد این موضوع به عنوان یکی از راهکارهای ویژه برای جلوگیری از تکرار چنین اتفاقاتی قابل توجه باشد. مهرداد بذرپاش در این‌باره از طرح دوفوریتی مجلس خبر داده است. بذرپاش گفت: طرحی مبنی بر الزام دولت جهت پیگیری انتقال مدیریت حج از دولت عربستان به سازمان همکاری‌ اسلامی از طریق رایزنی با سایر کشورها تهیه شده است. عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی از طرح دوفوریتی مبنی بر الزام دولت جهت پیگیری امر انتقال مدیریت از دولت عربستان به سازمان همکاری‌ اسلامی از طریق رایزنی با سایر کشورهای عضو این سازمان خبر داد و به فارس گفت: امروز یکشنبه (5 مهر) طرح دوفوریتی جهت ساماندهی امور حج را تقدیم هیات‌رئیسه مجلس خواهیم کرد. وی جزئیات این طرح را تشریح کرد و افزود: طرحی است مبنی بر اینکه دولت ملزم شود رایزنی‌ها و پیگیری‌های خود را از طریق سازمان‌ همکاری اسلامی با هدف انتقال مدیریت حج از دولت عربستان به سازمان همکاری‌ اسلامی (سازمان کنفرانس اسلامی) انجام دهد. عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی همچنین تصریح کرد: به طور قطع با توجه به اینکه زائران و حاجیان زیادی از کشورهای مختلف  در این حادثه صدمه دیده‌اند؛ هم در این حادثه، هم در حادثه مسجدالحرام و هم در حوادثی که اخبار آن منتشر نمی‌شود رهبران بسیاری از کشورها با این طرح، اگر از طرف ایران در سازمان همکاری اسلامی و سایر نهادهای بین‌المللی مطرح شود همراهی خواهند کرد و ان‌شاءالله رئیس‌جمهور کشورمان از فرصت سازمان ملل برای رایزنی استفاده کند. حسین امیرعبداللهیان نیز دیروز از احضار مجدد کاردار سفارت عربستان در ایران خبر داد. معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه کشورمان گفت: «عدم مسؤولیت‌پذیری سعودی در قبال فاجعه منا غیرقابل قبول است». معاون وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه «مقامات سعودی نباید
سوء مدیریت کارگزاران مرتبط با اداره مناسک حج را به قضا و قدر ربط دهند»، افزود: «انتظار فوری ما از مقامات سعودی تسریع در تعیین وضعیت مفقودان و کمک مؤثر در انتقال فوری جان‌باختگان و مجروحان است». این سومین بار طی 3 روز اخیر است که کاردار عربستان در ایران احضار می‌شود. دلیل اصلی این احضار، عدم همکاری و رفتار غیراخلاقی ماموران و عوامل سعودی با کاروانیان ایرانی است. براساس اخباری که برخی ایرانیان حاضر در مکه گزارش داده‌اند؛ پلیس سعودی نه تنها به هیچ عنوان رفتاری متناسب با فاجعه رخ داده در منا دنبال نمی‌کند بلکه پس از اعتراض ایران نسبت به بی‌کفایتی آنها، رفتارهای توهین‌آمیزی با ایرانیان انجام داده و همکاری نمی‌کند.
ظریف: سعودی‌ها روادید صادر نمی‌کنند!
اما دیروز این جواد ظریف بود که از احضار کاردار عربستان به وزارت امور خارجه برای سومین بار طی 3 روز اخیر رمزگشایی کرد. ماجرا از این قرار است که به‌رغم درخواست‌های مکرر وزارت امور خارجه، اما سعودی‌ها هیات وزارت خارجه ایران را به عربستان راه نمی‌دهند! ظریف به تماس‌های مکرر خود با عربستان اشاره کرد و گفت روز جمعه 4 بار با عربستان تماس گرفته است اما سعودی‌ها از صدور روادید برای هیات ایرانی خودداری می‌کنند. ظریف دیروز در گفت‌وگو با اخبار ساعت 15 شبکه خبر درباره عدم صدور روادید برای هیأت ویژه ایرانی از سوی عربستان به منظور سفر به این کشور گفت: ما از ابتدای قضیه هم با مسؤولان سفارت در تماس بودیم که روز گذشته 4 بار با سفارت تماس گرفته شده و موضوع حجاج ایرانی پیگیری شد. همچنین امروز آقای امیرعبداللهیان کاردار عربستان را احضار کرده و موضوع را پیگیری می‌کنیم. امور در ریاض، مکه، جده، تهران و نیویورک در حال پیگیری است. وزیر امور خارجه کشورمان در مورد ایده تشکیل کمیته حقیقت‌یاب اسلامی نیز یادآور شد: در حال حاضر اولویت ما وضعیت زائران و نیز رسیدگی به اوضاع آسیب‌دیدگان است. ظریف ادامه داد:‌ همه ایده‌ها درباره نحوه مدیریت بهتر و رسیدگی به ابعاد خطرناکی که در مکه شاهد بودیم از جمله موضوع سقوط جرثقیل و حادثه منا در ابعاد مختلف در حال پیگیری است. وزیر امور خارجه با بیان اینکه امسال شاهد 2 حادثه تلخ در حج بودیم، گفت‌: ضرورت دارد دولت عربستان نسبت به سوءمدیریت کارگزاران اجرایی حج تدابیر جدی بیندیشد و نسبت به پیدا کردن مفقودان و بازگرداندن اجساد با ما همکاری کند. وی با اشاره به تشکیل اجلاس ویژه سازمان همکاری اسلامی در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک یادآور شد: ما در این نشست شرکت خواهیم کرد و همچنین در این راستا پیامی را برای اعضای سازمان همکاری اسلامی ارسال کردم. او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: متاسفانه یکی از همکاران ما در وزارت امور خارجه در حین اجرای وظیفه جان خود را از دست داده است.
 

حجت‌الاسلام سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات معتقد است سلسله اتفاقات مشکوکی که در جریان حج امسال رخ داد از لحاظ امنیتی قابل بررسی است. علوی با اشاره به حادثه روز پنجشنبه منا به تسنیم گفت: رخ دادن چنین حادثه بی‌سابقه‌ای در تاریخ حج نمی‌تواند سهوی و بدون هیچ اشتباه و تخلفی از سوی مسؤولان سعودی باشد. وی افزود: وجود چند حادثه طی کمتر از 20 روز در ایام حج از لحاظ امنیتی و حتی سیاسی قابل بررسی و تحقیق است و نباید به راحتی از آن عبور کرد. وزیر اطلاعات با بیان اینکه اعلام
3 روز عزای عمومی از سوی رهبر معظم انقلاب و تأکید ایشان بر مسؤولیت‌پذیری دولت سعودی یک نوع هشدار برای عربستان و همه دولت‌های اسلامی است، تاکید کرد: امیدواریم سازمان همکاری اسلامی و کشورهای اسلامی هرچه زودتر در راستای چاره‌اندیشی برای حفظ امنیت حرم الهی و ملزم کردن دولت سعودی به رفع نواقص و بی‌تدبیری‌ها وارد عمل شوند. علوی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌های اخیر رهبر انقلاب درباره تغییرات نظام سعودی و تذکرهای ایشان به دست‌اندرکاران بی‌تجربه و جوان عربستان یک پیش‌بینی عالمانه بود که بلاتکلیفی آنان در یمن و سوء‌مدیریت‌شان در برگزاری حج از جمله مصادیق این پیش‌بینی‌هاست.
 

«سعودی‌ها مرد بحران نیستند. آنها مرد عیاشی‌اند!» این اظهارنظر را سردار سرلشکر غلامعلی رشید، جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح مطرح کرد. سردار رشید با مقایسه مدیریت بحران و نیز تامین امنیت در ایران و عربستان گفت: زمانی که در جریان مراسم دعوت از رؤسای کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد به سپاه مأموریت دادند با کمک بسیج، نیروی انتظامی و ارتش، بسیج عظیمی ایجاد کرده و با ایجاد قرارگاه، حضور میدانی داشتیم البته جمعیتی هم نبود اما به هر حال رؤسای کشورها بودند و نباید خدشه‌ای به امنیت آنها وارد می‌شد که نشد. سردار رشید با یادآوری اینکه شب و روز برای حفظ امنیت اجلاس رؤسای کشورهای غیرمتعهد در ایران تمرکز و مراقبت شد و بیش از 100 هزار بسیجی در این زمینه فعال بودند، گفت: اما در مقابل، دولتمردان عربستان اصلا تجربه میدانی ندارند و مرد بحران نیستند بلکه مرد عیاشی‌اند. وی اولویت امروز دولتمردان سعودی را جنگ یمن و سرکوب مردم این کشور برشمرد و با اشاره به ناراحتی آنها از تقارن مراسم حج با هجمه آنان به یمن اظهار داشت: آنها از آنجایی که آدم‌های مغروری هستند تصور می‌کردند در یک یا 2 هفته یمن را بمباران کرده و بحث آن را تمام می‌کنند اما اکنون 6 ماه است که در آنجا در برابر ملت یمن زانو زده‌اند.
 

ماجرای عجیب احتمال ترور بابک زنجانی در زندان را اولین بار اکبر ترکان، مشاور عالی و دوست دیرین روحانی مطرح کرد. وی مدعی شد عده‌ای قصد ترور بابک زنجانی را دارند!  ترکان اخیرا در گفت‌وگویی ناگهان در اظهارنظری عجیب و قابل تامل گفت: «دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی بیشترین کوشش را می‌کنند تا مبادا آن زنجیره‌ای که بابک زنجانی به آن وصل است، او را در زندان بزنند». پس از آن بود که رسانه‌های انبوه حامی دولت نیز تلاش کردند با انتشار این اظهارنظر جنجالی مشاور ارشد رئیس‌جمهور تا حدودی
افکار عمومی را از مسائل واقعی منحرف کرده و قاطعیت دستگاه قضا را زیر سوال ببرند. اظهارنظری که البته با کنایه سنگین سخنگوی دستگاه قضا مواجه شد. حجت‌الاسلام و‌المسلمین محسنی‌اژه‌ای در واکنش به این ادعای ترکان گفت: «گفته می‌شود کسانی ممکن است این فرد را بکشند که این مطلب تشویش اذهان عمومی و قابل پیگیری است. تصور می‌شود کسانی که این حرف‌ها را می‌زنند شاید خودشان قصد چنین کاری را داشته باشند. اینها بدون دلیل این حرف را می‌زنند و با این اظهارات القا می‌کنند که برنامه‌ای دارند، اگرنه هیچکس چنین شاهدی ندارد و در سیستم اطلاعاتی و سیستم نظامی چنین چیزی مطرح نشده است».  روز گذشته خبرگزاری میزان در گفت‌وگو با برخی نمایندگان مجلس و نیز متخصصان قضایی، گزارش داد این اقدام مشاور عالی روحانی یک طرح انتخاباتی بوده است. از سوی دیگر برخی افراد معتقدند طرح برخی شایعات تلاشی است از سوی آنهایی که از افشای همه جزئیات ماجرای بابک زنجانی و بویژه «ریخت‌وپاش‌های او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92» آشفته‌اند! زهره طبیب‌زاده، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در این‌باره گفت: با نزدیک شدن به فضای انتخابات مجلس برخی سعی دارند برای تخریب طرف مقابل خود مسائل اینچنینی را مطرح کنند و هر چه به انتخابات نزدیک شویم شاهد این قبیل اظهارنظرها در میان افراد مختلف خواهیم بود و قطعا بیشتر و شدیدتر خواهد شد. طبیب‌زاده تاکید کرد: باید دید «بابک زنجانی» و امثال وی حاصل سیاست‌های اشتباه کدام دولت‌ها هستند. وی با بیان اینکه افرادی که سخن از ترور بابک زنجانی در زندان به میان می‌آورند، به دنبال کمرنگ نشان دادن اقدامات مثبت قوه‌قضائیه هستند، اظهار می‌کند: قاطعیت دستگاه قضا در برخورد با پرونده‌های فساد اقتصادی باعث شده هر روز جریان‌های خاص سیاسی فضاسازی‌هایی را علیه این قوه ایجاد کنند. طبیب‌زاده خاطرنشان می‌کند: به‌طور قطع حداقل امکانات حفاظتی در زندان وجود دارد که جلوی امکان ترور یک متهم را می‌گیرد و کسانی که این قبیل اظهارات را مطرح می‌کنند جز تشویش اذهان عمومی، نشر اکاذیب و ایجاد حس بی‌اعتمادی نسبت به قوه‌قضائیه در میان جامعه هدف دیگری ندارند.

سخنگوی کمیسیون ویژه برجام مجلس شورای اسلامی گفت: ماهیت رابطه برجام و قطعنامه به لحاظ حقوقی در نشست روز شنبه کمیسیون مورد بررسی قرار گرفت. سیدحسین نقوی حسینی در تشریح نوزدهمین نشست این کمیسیون به فارس گفت: در این جلسه که با حضور اعضا برگزار شد، گزارش کمیته دفاعی - امنیتی همچنین کمیته حقوقی را مورد بررسی قرار دادیم. وی در بیان جزئیات مباحث جلسه افزود: در حوزه دفاعی - امنیتی فرصت‌ها و تهدیدات برجام مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت بویژه محورهای فعالیت‌های توسعه بازدارنده موشکی و همچنین توسعه فعالیت‌های نظامی با استراتژی دفاعی و حمایت از گروه‌های استقلال‌طلب و مبارز در منطقه محور موضوعات بود که درباره تهدیدات‌ و فرصت‌های برجام در این زمینه بحث شد. سخنگوی کمیسیون ویژه برجام مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در کمیته حقوقی چند نکته اصلی و مهم مطرح شد،‌ تصریح کرد: همچنین ماهیت رابطه برجام و قطعنامه به لحاظ حقوقی مورد بررسی قرار گرفت. نقوی‌حسینی ادامه داد: همچنین پیرامون اینکه مجلس اجرای پروتکل را حتی به صورت داوطلبانه منع کرده است و دولت با چه استدلال حقوقی اجرای داوطلبانه را پذیرفته است نیز بحث و گفت‌وگو صورت گرفت.
 

معاون وزیر خارجه آمریکا با بیان اینکه واشنگتن آماده گفت‌وگو با ایران درباره سوریه است، گفت جان کری در دیدارش با محمدجواد ظریف، با وی در این رابطه صحبت خواهد کرد. به گزارش فارس به نقل از آسوشیتدپرس، وندی شرمن که ماه آینده از سمت خود کنار می‌رود، گفت انتظار می‌رود مساله سوریه در دیدار روز شنبه «جان کری» وزیر خارجه آمریکا و «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، در نیویورک، مطرح شود. وی با بیان اینکه انجام چنین بحث‌هایی میان تهران و واشنگتن با توجه به رخدادهای اخیر در سوریه «منطقی به نظر می‌رسد»، گفت با این وجود همچنان از سوی ایران مقاومت‌هایی در این رابطه وجود دارد.  شرمن تصریح کرد مساله سوریه به صورت غیررسمی در حاشیه مذاکرات هسته‌ای که تیرماه امسال به پایان رسید هم مطرح شد اما هیچ‌گاه به نحوی ساختاریافته مورد بحث قرار نگرفت.
 

حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ حسین انصاریان، از اساتید اخلاق و خطبای مشهور کشورمان در پی کشته‌شدن جمع کثیری از زائران بیت‌الله‌الحرام، پیامی صادر کرد. در این پیام آمده است: «بار دیگر نقاب از چهره پلید آل‌سعود افکنده شد و باطن شرک‌آلودشان برای جهانیان به نمایش درآمده و دست خائنان حرمین شریفین به جنایتی دیگر آلوده شد. امروز قلب مسلمانان جهان داغدار جنایات هولناک و برنامه‌ریزی‌‌شده توسط آل‌سعود در مسجدالحرام و منا است و آل یهودی که ادعای خدمت ضیوف‌الرحمن را دارند، لباس خیانت بر تن کرده‌اند و چشم از جنایات پوشیده و از خود سلب مسؤولیت کرد‌ه‌اند. خبر شهادت حجاج بیت‌الله الحرام در واقعه منا، خصوصاً هموطنان عزیزی که با لباس احرام به میهمانی حقیقی حضرت حق نائل شدند، قلب هر مؤمنی را جریحه‌دار کرده است، اما بشارت رحمت واسعه حق و مغفرت الهی و میهمانی بر سر سفره پرنعمت حضرت رب‌العالمین برآمده  از آیات قرآن کریم و کلام وجود مقدس ائمه‌معصومین علیهم‌السلام مرهمی بر قلب جریحه‌دار آنان خواهد بود. اینجانب ضمن عرض تسلیت به پیشگاه مقدس حضرت ولی‌الله‌الاعظم امام عصر عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف و همه مسلمانان مسؤول و ‌بویژه ملت قهرمان و صابر ایران و مخصوصاً خانواده‌‌های داغدار و با استقامت در این حادثه، از درگاه ربوبی علو درجات برای سفرکردگان به جوار رحمت حق و شفای عاجل برای مجروحان و صبر و اجر برای بازماندگان را خواستارم».
 

خاندان سلمان نشان داد  بی‌تجربه است
دبیر شورایعالی امنیت ملی اختلافات درونی در خاندان سعودی و نیز مسائل سیاسی را از عوامل رخ دادن فاجعه منا دانست. علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی درباره علل حوادث پیش آمده برای زائران در عربستان گفت: منهای علت‌های تاکتیکی به طور کلی وقتی اولویت کلی یک کشور از اداره یک مراسم بزرگ سالانه، به موضوع دیگری هدایت ‌شود، چنین می‌شود. دولت سعودی به دلیل جنگ با یمن یا کنترل بحرین، توان نرم‌افزاری مدیریتی‌اش و توان ارتشش که سال‌های گذشته صرف اداره حجاج می‌شد، روانه جنگ یمن شد. وی با اشاره به دیگر علت این حادثه تصریح کرد: جابه‌جایی قدرت در عربستان،‌ انباشت تجربه قبلی اداره حجاج که در خاندان‌های قبلی بود به خاندان سلمان به دلیل تغییرات فراوان منتقل نشد لذا بی‌تجربگی بر این موضوع حاکم شد و عناصر جدیدی هم که آمدند تجربه قبلی را نداشتند و در این عناصر هم این افراد با یکدیگر یکسری‌ درگیری‌هایی را هم دارند که این موضوع را هم می‌توان یکی از علت‌های این حادثه عنوان کرد. دبیر شورای امنیت ملی افزود: اصولاً‌ اداره حجاج از مسائل ایمنی به سمت مسائل سیاسی حرکت کرده است، به جای اینکه در شرایط هوای گرم نسبت به فراهم کردن امکانات لازم از جمله تولیدکننده هوای خنک‌، آب سرد و تعریض خیابان و... اقدام شود، به سمت کنترل شعارها هدایت می‌شود، یعنی اینکه نگران بودند مردمی که به حج آمدند اعتراض دارند نسبت به حکومت جدیدشان و کنترل کنند که کسی شعار مرگ بر اسرائیل ندهد طبیعتاً‌ اولویتش از کنترل ایمنی به سمت مجموع این اقدامات یعنی مسائل سیاسی منحرف می‌شود. شمخانی همچنین ادامه داد: حضور غیرشکیل و غیرسازمان‌یافته کاروان یکی از امرای خاندان حاکم یکی دیگر از علت‌های پیش آمدن این حادثه بود. وی تأکید کرد: متأسفانه تجارب و عبرت‌های سال‌های گذشته که در مراسم حج به دست آمده بود در مراسم امسال
به کار گرفته نشد.

تجمع فیضیه علیه بی‌لیاقتی آل‌سعود
در پی بی‌تدبیری محض مقامات سعودی و وقوع حادثه مرگبار منا، دیروز شنبه مراجع تقلید، علما و حوزه‌های علمیه سراسر کشور دروس خود را تعطیل و تجمع اعتراض‌آمیز برپا کردند. بر همین اساس تجمع اعتراضی عظیم و پرشور حوزویان، اساتید و علمای حوزه علمیه در پی رخداد فاجعه‌بار منا که کشته شدن بیش از 2هزار نفر از حجاج بیت‌الله‌الحرام را به دنبال داشت، پیش از ظهر شنبه در مدرسه علمیه فیضیه برگزار شد. به گزارش رسا، در این مراسم نمایندگان بیوت مراجع تقلید، شماری از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، معاونان مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، مسؤولان حوزوی و دیگر شخصیت‌های حوزوی سیاسی حضور داشتند. از جمله شخصیت‌های حاضر در این مراسم می‌توان به آیت‌الله مرتضی مقتدایی دبیر شورایعالی حوزه، آیت‌الله سیداحمد خاتمی، آیت‌الله عباس کعبی، حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی تولیت حرم مطهر، حجت‌الاسلام والمسلمین آشتیانی نماینده مردم قم، حجت‌الاسلام ملکا از اعضای دفتر رهبر انقلاب، حجت‌الاسلام فرخ‌فال مدیر حوزه علمیه قم، حجت‌الاسلام حسین‌خانی معاون تهذیب حوزه‌های علمیه و امیرآبادی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد. در این تجمع حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد سعیدی تولیت حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) به ایراد سخن پرداخت و از امت اسلام و سازمان همکاری اسلامی خواست به مسائل حج و وقایع خونبار اخیر رسیدگی و فکری برای مدیریت حرمین شریفین کنند. طلاب و افراد حاضر در این تجمع باشکوه با تأکید بر بی‌لیاقتی و بی‌کفایتی آل‌سعود برای اداره حرمین شریفین و اجرای موسم عظیم حج به عنوان آبروی اسلام، خواستار رسیدگی و چاره‌اندیشی سازمان‌ها وکشورهای اسلامی نسبت به این مساله شدند تا مدیریت حج و حرمین شریفین را از این رژیم بی‌لیاقت پس بگیرند.