گروه سیاسی: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا تعلیق تحریم‌های ایران را بر اساس مفاد برجام تمدید کرد. به گزارش «وطن امروز» دیروز جمعه 12 ژانویه ترامپ باید گزارش 3 ماهه جدید خود درباره وضعیت پایبندی ایران به برجام را ارائه می کرد. ترامپ که 3 ماه قبل در 13 اکتبر پایبندی ایران به برجام را تایید نکرد و تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال کرده بود، این بار نیز همان رویه را ادامه داد. رئیس جمهور آمریکا دیروز تصمیم گرفت تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید کند اما نگذاشت این تمدید به عنوان خبری خوب برای دولتمردان ایرانی ثبت شود. ترامپ در بیانیه ای اعلام کرد این «آخرین بار» است تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید می کند مگر آنکه بر اساس یک توافق جدید میان ایران و اروپا، ایران هم متعهد به محدود کردن برنامه دفاع موشکی خود شود و هم اینکه تعهد دهد دوره زمانی برای محدودیت های هسته‌ای خود را که در برجام پذیرفته، کنار گذاشته و برای همیشه محدودیت های هسته ای خود را اعمال کند. بر اساس گزارش رسانه‌ها و خبرنگاران آمریکایی، کاخ سفید اعلام کرده است که این برای آخرین بار است که تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را تمدید می‌کند مگر آمریکا و اروپا بتوانند به توافقی برای ممنوعیت دائمی برنامه غنی‌سازی هسته ای و توسعه موشکی ایران دست یابند.
بر اساس این گزارش، ترامپ پس از تمدید تعلیق تحریم های ایران گفت: علی‌رغم میل باطنی‌ام،آمریکا را هنوز از توافق هسته‌ای ایران خارج نکردم اما دو مسیر را مشخص کرده‌ام، یا نواقص فاجعه‌بار این توافق را اصلاح کنید یا آمریکا از آن خارج می‌شود.
رئیس جمهور آمریکا در ادامه شرایطی که او را از خروج از برجام در بهار آینده منصرف می کند توضیح داد. ترامپ گفت: هر طرح قانونی که من درباره برجام امضا می‌کنم باید شامل چهار مولفه باشد:
اول: باید از ایران بخواهد اجازه بازرسی‌های نظامی در تمام سایت‌های مورد درخواست بازرسان بین‌المللی را بدهد.
دوم: باید ضمانت کند ایران هرگز حتی به تملک سلاح هسته‌ای نزدیک هم نمی‌شود.
سوم: بر خلاف این توافق هسته‌ای مفاد آن طرح نباید تاریخ انقضا داشته باشد. سیاست من این است که تمام مسیرهای ایران برای دستیابی به بمب، نه برای 10 سال بلکه برای همیشه بسته شود.
 چهارم: این طرح باید به صراحت -برای اولین بار- در قوانین آمریکا ذکر کند که موشک‌های دوربرد و برنامه‌های تسلیحات اتمی، جداناپذیر هستند و ساخت و آزمایش موشک‌ توسط ایران باید مشمول تحریم‌های شدید شود.
ترامپ در ادامه از هماهنگی خود با اروپا درباره تصمیمش در قبال برجام گفت و اظهارداشت: با اروپایی‌ها برای رسیدن به توافق مکمل برجام تعامل کرده‌ایم. وی افزود: برخلاف دولت اوباما، دولت من وارد تعامل با متحدان اروپایی‌مان شده تا بتوانیم به یک توافق مکمل دست پیدا کنیم که ایران را درصورت اقدام برای ساخت یا آزمایش موشک‌های دوربرد، ممانعت از بازرسی‌ها یا حرکت به سمت سلاح‌های هسته‌ای، هدف تحریم‌های جدید قرار دهد. شب گذشته پس از انتشار بیانیه ترامپ محمد جواد ظریف اعلام کرد ایران هرگز درباره برجام مذاکره مجدد نخواهد کرد.
باز هم تحریم
اما دقایقی قبل از انتشار بیانیه ترامپ برای تمدید تعلیق تحریم های ایران، وزارت خزانه داری از اعمال یک تحریم جدید علیه ایران خبر داد. یک تحریم بی سابقه که شامل آیت الله آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران نیز می شود.
اسامی 14 فرد و شرکت‌ مرتبط با ایران که خزانه‌داری آمریکا آنها را به بهانه‌های ادعایی «نقض حقوق بشر، سانسور و حمایت از افراد دخیل در اشاعه تسلیحاتی» در فهرست تحریم‌های خود قرار داده به شرح زیر است:
- صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران
- زندان رجایی شهر و غلامرضا ضیایی (رئیس زندان رجایی‌شهر)
- سازمان نبرد الکترونیک و دفاع سایبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی
- شرکت مخابراتی موج سبز (واقع در مالزی) و مرتضی رضوی (تبعه ایران)
- شرکت پشتیبانی و نوسازی بالگردهای ایران (پنها)
- صنایع هواپیمایی ایران (صها)
- شی یوهاوا (تبعه چین)
- شبکه خرید مستقر در ایران و چین، شامل: پردازان سیستم نماد آرمان (پسنا الکترونیک)، شرکت بوچانگ سرامیک (مستقر در چین) و ژو یوگون (تبعه چین و نماینده شرکت بوچانگ سرامیک).
نقشه  ترامپ چیست؟
دونالد ترامپ در گزارش ماه اکتبر، پایبندی ایران به برجام را تایید نکرد اما با این حال اقدام به تعلیق تحریم‌ها- که بخشی از تعهدات آمریکا در  برجام بود- کرد. ترامپ البته این تعلیق تحریم‌ها و ماندن کشورش در برجام را منوط به اصلاح «نواقص برجام» کرد و برای این کار به کنگره 2 ماه فرصت داد. ترامپ در سخنرانی خود به صراحت اعلام کرد به دنبال متممی خواهد بود که علاوه بر دائمی کردن محدودیت‌‌های هسته‌ای ایران (بند غروب آفتاب)، «به صورت دائم» ایران را از تولید موشک بالستیک قاره‌پیما محروم کند. او این را نیز گفت که در صورت عدم اصلاح برجام، آن را لغو خواهد کرد. حالا در موعد بعدی تمدید تعلیق تحریم‌ها و در شرایطی که برخی سناتورهای کنگره زمان بیشتری برای اصلاح این توافق می‌خواهند، دونالد ترامپ در گزارش تعلیق تحریم های ایران به کنگره به دنبال افزایش فشار بر ایران است. او این‌بار در سومین گزارش خود درباره برجام بار دیگر در کنار ادعای عدم پایبندی ایران به برجام، به کنگره و سایر متحدان اروپایی‌‌‌‌اش فرصت داد تا به اصلاح برجام بپردازند اما این بار او برای فشار بیشتر بر ایران به بهانه ناآرامی‌‌های اخیر در کشور و مسائل موشکی و منطقه‌ای در کنار تمدید تعلیق 120 روزه تحریم‌ها، تحریم‌‌های جدیدی علیه تهران اعمال کرد.
ترامپ در عین حال به دنبال آغاز گفت‌وگوهای موشکی با ایران با هدف تضعیف نقش منطقه‌ای ایران و محدودیت برنامه موشکی کشورمان است. توانمندی دفاعی ایران و تاثیر منطقه‌ای کشورمان در یک‌سال اخیر یکی از اصلی‌‌‌‌‌ترین موضوعات مورد توجه آمریکا و شرکای اروپایی‌‌‌‌اش بوده است.
روز پنجشنبه در آستانه اعلام تصمیم ترامپ درباره برجام، نشانه‌‌‌هایی از هماهنگی اروپا با وی درباره مسائل موشکی و نقش منطقه‌ای ایران به چشم ‌خورد.
بر اساس این گزارش روز پنجشنبه رئیس‌جمهور آمریکا جلسه‌ای را با حضور وزیر خارجه، وزیر خزانه‌داری و مشاور امنیت ملی‌‌‌‌اش تشکیل داد تا به جمع‌‌‌بندی برای اعلام تصمیم نهایی خود برسد.
هر چند جزئیاتی از این جلسه در رسانه‌‌های آمریکایی منتشر نشد اما مقامات و رسانه‌‌های غربی اعلام کردند برنامه ترامپ، حفظ توافق هسته‌ای از سویی و اعمال تحریم‌‌های جدید علیه افراد و شرکت‌‌‌هایی است که براساس برجام، تحریم‌ها علیه آنان معلق شده بود. استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، روز پنجشنبه در این‌باره گفت انتظار می‌رود ترامپ در روزهای آینده تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کند. این موضوع حتی مورد تاکید سناتورهای دموکرات آمریکایی نیز قرار گرفته و آنان به ترامپ توصیه کردند بدون خروج از برجام تحریم‌‌های هدفمندی را علیه ایران اعمال کند. این اقدام به این معناست که ترامپ بدون پرداخت هزینه خروج رسمی از برجام، عملا تحریم‌‌‌هایی را که تعلیق شده بودند احیا خواهد کرد. او بر همین اساس تحریم‌‌های ایران را برای 120 روز دیگر تعلیق اما تحریم‌‌های هدفمندی را نیز علیه شرکت‌ها و شخصیت‌‌های ایرانی اعمال کرد. در کنار اعمال تحریم‌‌های جدید، کنگره آمریکا نیز در تلاش برای اصلاح آنچه ترامپ نواقص برجام می‌خواند، است. علاوه بر این، ترامپ به دنبال افزایش فشار بر ایران برای آغاز مذاکرات منطقه‌ای و برنامه موشکی است. این موضوع در گفت‌وگوی اخیر امانوئل مکرون با ترامپ نیز مورد تاکید طرفین قرار گرفت. در این گفت‌وگو ترامپ خواستار مهار قدرت منطقه‌ای ایران شد و مکرون نیز اجرای کامل برجام را مشروط به آغاز مذاکره ایران درباره برنامه موشکی دانست. رفتار ترامپ در مواجهه با توافق هسته‌ای و اعمال تحریم‌‌های جدید و هدفمند علیه ایران، در عمل چیزی از برجام باقی نگذاشته است اما با این حال محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه که روز پنجشنبه به بروکسل سفر کرده بود تا با فدریکا موگرینی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و وزرای خارجه 3 کشور انگلستان، فرانسه و آلمان دیدار و درباره آینده توافق هسته‌ای گفت‌وگو کند، گفته پایبندی ایران به برجام مشروط به حضور آمریکا در این توافق است.
براساس این گزارش، پس از اعلام خبر جلسه روز پنجشنبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با برخی مقامات این کشور با هدف جمع‌‌‌بندی تصمیم درباره خروج از برجام یا کیفیت ادامه آن، رسانه‌‌های غربی در گزارش‌‌‌هایی به نقل از منابع آگاه جزئیات تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا درباره برجام را اعلام کردند. آنان از تداوم پایبندی آمریکا به برجام و در عین حال اعمال تحریم‌‌های جدید خبر دادند. روز پنجشنبه وزیر خزانه‌داری آمریکا این موضوع را تایید کرد و خبر از اعمال تحریم‌‌های جدید علیه ایران داد.
استیون منوچین که در یک کنفرانس خبری شرکت کرده بود، گفت: انتظار می‌رود ترامپ در روزهای آینده تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کند. وی در جمع خبرنگاران کاخ سفید گفت: «من انتظار دارم تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال شود».
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری شینهوا، وی در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره اینکه ترامپ چه تصمیمی درباره تحریم‌ها اعلام خواهد کرد، گفت: «من در این‌باره نظر خاصی اعلام نمی‌کنم. رایزنی‌ها در این‌باره در جریان است». وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت: «بسیاری از جنبه‌های برجام هستند که لازم است تغییر پیدا کنند. بسیاری از فعالیت‌های خارج از برجام هستند که ما کماکان آنها را تحریم خواهیم کرد». اما علاوه بر این مقام آمریکایی، سناتورهای دموکرات آمریکا نیز به ترامپ گفتند بدون نقض برجام امکان تحریم‌های جدید علیه ایران وجود دارد. سناتورهای دموکرات آمریکایی می‌گویند «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور این کشور می‌تواند و باید تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع کند که توافق هسته‌ای را نقض نکنند. سناتور «کریس کنز» با ابراز امیدواری برای اینکه ترامپ چنین کاری را انجام دهد، گفت: «حقیقت این است که رئیس‌جمهور توانایی اعمال تحریم‌های سخت‌تر علیه ایران به خاطر برنامه موشکی بالستیک، نقض حقوق‌بشر و حمایت از تروریسم در منطقه را دارد». به نوشته «واشنگتن اگزمینر»، وی مدعی است ترامپ می‌تواند اقدامات سخت‌تر علیه ایران را با استفاده از قدرت‌های قانونی که دارد و بدون در خطر قرار دادن برجام، انجام دهد.
تأکید مکرون و ترامپ بر مذاکرات موشکی و منطقه‌ای
روز پنجشنبه، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه با دونالد ترامپ به صورت تلفنی درباره برجام گفت‌وگو کرد. در این گفت‌وگو ترامپ از مکرون خواسته تا ایران آنچه را او «سیاست‌‌های بی‌ثبات‌کننده منطقه‌ای» می‌خواند، متوقف کند. مکرون نیز بر ضرورت گفت‌وگو با ایران بر سر برنامه موشکی خود و سیاست‌‌های منطقه‌ای آن تاکید کرد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در تماس تلفنی با ترامپ و در آستانه اعلام تصمیم ترامپ درباره برجام بر لزوم اجرای تعهد طرف‌ها در توافق هسته‌ای ایران تاکید کرد. بنابر اعلام کاخ الیزه، مکرون در این گفت‌وگو بر عزم فرانسه برای اجرای سرسختانه برجام یک بار دیگر تاکید کرد و خواست تا همه طرف‌ها به آن احترام بگذارند. همچنین وی به همتای آمریکایی خود گفته است اجرای کامل برجام باید همراه با مذاکره ایران درباره برنامه موشکی خود باشد. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نیز در این گفت‌وگو خواستار توقف فعالیت‌‌های منطقه‌ای ایران شد.

ظریف: اروپا می‌داند پایبندی ایران به برجام به پایبندی آمریکا مشروط است
وزیر امور خارجه با بیان اینکه در نشست بروکسل همه طرف‌ها بر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای تأکید کردند، گفت: اروپا می‌داند ایران تنها در صورت پایبندی آمریکا به برجام، به این توافق پایبند می‌ماند.
به گزارش فارس، محمدجواد ظریف روز پنجشنبه پس از دیدار با همتایان اروپایی‌اش در بروکسل، گفت کشورهای اروپایی می‌دانند ایران تنها در صورتی به پایبندی به برجام ادامه می‌دهد که آمریکا به طور کامل به این توافق پایبند باشد. وی در توئیتر نوشت: «امروز در نشست بروکسل اجماع قدرتمندی بود که ۱- ایران به برجام پایبند است، ۲- مردم ایران حق دارند از تمام منافع آن بهره‌مند شوند، ۳- هر اقدامی که برجام را تضعیف کند، غیرقابل قبول است». ظریف افزود: «اتحادیه اروپایی کاملا آگاه است که ادامه پایبندی ایران مشروط به پایبندی کامل ایالات متحده است».

عباس  شریفی: حکایت این روزهای برجام حکایت جالبی است برای آنها که گوش‌ها و چشم‌های‌شان بسته نشده. داستانی که  بتدریج باید به قصه‌ای برای شب‌های کودکان تبدیل شود.  قراردادی بین‌المللی که هر از گاهی و در فواصل مشخص تبدیل به خبر اول دنیا می‌شود. در داخل اما مساله جالب‌تر می‌شود. همان‌ها که روزی جوابی برابر نقدها نمی‌یافتند و با نسبت دادن لرزیدن، مخالفان‌شان را به جهنم حواله می‌دادند امروز با چشم‌هایی خیره به دستان ترامپ در بازه‌های زمانی مشخص، مواضعی لرزان در زمین سیاست می‌گیرند. اخیرا معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در چند روز آینده (دیروز جمعه) باید رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر طبق برجام، تعلیق تحریم‌ها علیه  ایران را تمدید کند اما برخی احتمال‌ها مبنی بر این است که این کار توسط ترامپ انجام نمی‌شود، گفته است: ممکن است جامعه بین‌الملل در چند روز آینده به این نتیجه برسد که آمریکا از برجام خارج شود. جامعه بین‌الملل باید برای این مرحله آمادگی داشته باشد. عراقچی همچنین افزوده است: حرکت آمریکا در راستای از بین بردن برجام است. ما در ایران  برای هر سناریویی آمادگی داریم.
بعید است مخاطب چنین سخنانی جامعه جهانی باشد، چرا که قبل از مواضع مذاکره‌کننده ارشد ایران، متن برجام برای جامعه جهانی اهمیت دارد و بعید است جامعه جهانی بخواهد رفتار خود را با حرف‌های آقای عراقچی تنظیم کند. گذشته از این درد سناریوهای تاثیرگذار آقای عراقچی برابر تحریم‌های مکرر ایالات متحده هنوز بر پیشانی ترامپ سنگینی می‌کند و جامعه جهانی طاقت عکس‌العمل بعدی را هنوز پیدا نکرده است!
این اظهارات جز کاهش میزان تاثیر سیاسی و دامنه کنشگری ایران دستاورد دیگری نخواهد داشت. محل رجوع اختلاف‌ها پیرامون برجام را نباید در رفتار جلوی دوربین‌ها جست‌وجو کرد، بلکه باید دید متنی که با هزار بزک کردن به کشور تحمیل شده، چه تعهداتی را برای طرف مقابل ایجاد کرده تا از عدم انجامش ناراحت باشیم.
مطابق برجام ما با 3 استاندارد در برجام مواجهیم:
استاندارد اول: برجام قصد رفع همه تحریم‌ها را ندارد
با اینکه رئیس‌جمهور با وعده رفع همه  تحریم‌ها توانست اقبال مردم را به سمت خویش بکشاند و بارها بعد از ریاست‌جمهوری نیز با صدای رسا برجام را موجب لغو همه تحریم‌ها دانست اما طرف مقابل، به هیچ‌وجه این خواسته را برای روحانی فراهم نکرد و این نکته با کمال ظرافت در متن برجام تعبیه شد:
(بخشی از مقدمه برجام)
This JCPOA will produce the comprehensive lifting of all UN Security Council sanctions as well as multilateral and national sanctions related to Iran’s nuclear programme, including steps on access in areas of trade, technology, finance and energy.
 این برجام موجب لغو جامع همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و نیز شامل گام‌هایی برای ایجاد دسترسی در حوزه‌های تجارت، فناوری، مالی و انرژی خواهد شد.
و اینگونه در مقدمه برجام خیال ایران از عدم رفع تحریم‌های غیرهسته‌ای راحت شد اما آیا این به معنای رفع شدن همه تحریم‌های هسته‌ای است؟
پاسخ روشن است.
(بند 24 برجام)
The E3/EU and the United States specify in Annex II a full and complete list of all nuclear-related sanctions or restrictive measures and will lift them in accordance with Annex V.
اتحادیه اروپایی، کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه و نیز ایالات متحده فهرست کامل و جامعی از تحریم‌ها یا اقدامات محدودیت‌ساز مرتبط با هسته‏‌ای را مشخص می‏‌کنند و آنها را منطبق با پیوست 5 لغو خواهند کرد.
طرف مقابل حتی حاضر به رفع همه تحریم‌های هسته‌ای نیز نمی‌شود و اتفاقی به مراتب بدتر رقم می‌خورد. طرف مقابل قضیه را برای همیشه تمام می‌کند و صراحتا اعلام می‌کند منظورش از تحریم‌های هسته‌ای، همان‌هایی است که در این برجام مشخص کرده. این بدان معناست که طرف مقابل روی تحریم‌هایی که مایل است رفع کند نام «مرتبط با هسته‌ای» گذاشته و آنها را که بخش اندکی از تحریم‌های ایران محسوب می‌شوند به اسم «تحریم‌های جامع مرتبط با هسته‌ای» جا زده است.
کل تحریم‌هایی که آمریکا در برجام متعهد شده اجرای‌شان را متوقف کند، تنها بخش‌های اندکی از تحریم‌های آمریکا (چه قوانین کنگره و چه دستورات اجرایی رئیس‌جمهور) را شامل می‌شود. مراجعه به لیست موارد یادشده نشان می‌دهد بخش‌های بسیار زیادی از قوانین تحریمی آمریکا، اصلا در این لیست وجود ندارد. بر همین مبنا، کل امتیاز داده شده به ایران در حوزه تحریم‌های این توافق، از طرف مقامات آمریکایی به معنای حفظ کامل ساختار تحریم‌های آمریکا و تنها ارائه یک تخفیف تحریمی به ایران بیان شده است.
مثلاً از کل قانون تحریمی CISADA (یکی از 4 قانون مهم تحریم ایران) تنها بخش 104(c)(2)(E)(ii)(I) که هیچ ارتباطی به تحریم‌های اقتصادی کشور ندارد جزو لیست تحریم‌های مورد بحث (تعلیق) در برجام ذکر شده و باقی بندهای این قانون (یعنی بیش از 99 درصد آن) بدون هیچ تغییری (حتی تعلیق موقت) برقرار باقی خواهد ماند؛ این موضوع موجب می‌شود تحریم‌های مختلف‌ مندرج در این قانون (مانند تحریم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز و تحریم‌های مالی بانکی ذکر شده در آن) مانند قبل از توافق بدون هیچ تغییری ادامه داشته باشد.
یا از کل قانون NDAA 2012 فقط 2 بخش 1245(d)(1) و 1245(d)(3) در لیست مورد نظر برجام ذکر شده است که با توجه به نیامدن بخش 1245(d)(4) اثربخش بودن توقف اجرای همان دو بخش نیز زیر سوال رفته است.
همین مساله مهم راجع به 2 قانون اصلی دیگر تحریمی آمریکا یعنی TRA و IFCA نیز صادق است و بر اساس برجام، آمریکا تنها به توقف اجرای چند بند از آنها متعهد شده است. بر این اساس برجام چیزی خارج از وضعیت موجود ندارد که بخواهیم برای شکوفایی‌اش منتظر باشیم و باید گفت همه برجام همین است و نباید آینده‌ای اقتصادی فراتر از وضعیت امروز  برایش متصور بود.
استاندارد دوم: تحریم‌هایی که طبق برجام برداشته می‌شوند براحتی قابلیت وضع مجدد خواهند داشت
در ادامه صفحات اول (که مقدمه برجام محسوب می‌شود) آمده است:
The E3/EU+3 and Iran commit to implement this JCPOA in good faith and in a constructive atmosphere, based on mutual respect, and to refrain from any action inconsistent with the letter, spirit and intent of this JCPOA that would undermine its successful implementation. The E3/EU+3 will refrain from imposing discriminatory regulatory and procedural requirements in lieu of the sanctions and restrictive measures covered by this JCPOA. This JCPOA builds on the implementation of the Joint Plan of Action (JPOA) agreed in Geneva on 24 November 2013.  
گروه 1+5 و ایران بر عهده می‌گیرند که این برجام را با حسن نیت و در فضایی سازنده، بر مبنای احترام متقابل اجرا کنند و از هرگونه اقدام مغایر با نص، روح و هدف برجام خودداری کنند. گروه 1+5 از تحمیل الزامات مقرراتی و آیین‌نامه‌ای تبعیض‌آمیز، به جایگزینی تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌سازی که مشمول این برجام می‌شوند، خودداری خواهند ورزید. این برجام بر پایه اجرای برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) که در تاریخ 3 آذرماه 1392 در ژنو مورد توافق قرار گرفت، استوار می‌شود.
این بندها برای ایران امیدوار‌کننده است و خبر از عدم بازگشت همان اندک تحریم‌های رفع‌شده می‌دهد اما در بندهای اجرایی برجام، تکلیف چگونگی رفع تحریم‌ها کاملا مشخص می‌شود.
در بندهای بعدی به وضوح ساختار ضعیف برجام خودش را نشان می‌دهد. ساختاری که تحریم‌های رفع شده را به مساله‌ای به نام «SDN list» گره می‌زند. در این لیست نام 178 فرد و نهاد ایرانی آمده که افراد و نهادهای سایر کشورها در صورت ارتباط مالی بی‌واسطه یا باواسطه با آنها از سوی آمریکا دچار تحریم می‌شوند. دقیقا همان کاری که آمریکا بعد از توافق ژنو با برخی بانک‌های خارجی انجام داد و به اصطلاح گربه را دم حجله برای سایر کشورها کشت.
(پاورقی 16 ضمیمه 2 برجام)
 Non-U.S., non-Iranian financial institutions engaging in transactions with Iranian financial institutions (including the Central Bank of Iran) not appearing on the SDN List will not be exposed to sanctions as a result of those Iranian financial institutions engaging in transactions or banking relationships involving Iranian individuals and entities, including financial institutions, on the SDN List, provided that the non-U.S., non-Iranian financial institution does not conduct or facilitate, and is not otherwise involved in, those specific transactions or banking relationships with the Iranian individuals and entities, including financial institutions, on the SDN List.
موسسات مالی غیرآمریکایی، غیرایرانی که با موسسات مالی ایرانی (شامل بانک مرکزی ایران) که در فهرست SDN قرار ندارند، معامله انجام دهند، به دلیل فعالیت آن موسسات مالی ایرانی در نقل و انتقالات یا روابط بانکی با افراد و اشخاص حقوقی که در فهرست SDN نام برده شده‌اند، در معرض تحریم‌ها نخواهند بود، مشروط به اینکه موسسه مالی غیرآمریکایی، غیرایرانی نقل و انتقالات مشخص مزبور با افراد و اشخاص حقوقی ایرانی نام برده شده در فهرست SDN را انجام نداده باشد یا آنها را تسهیل نکرده باشد و به شکل دیگری در چنین روابط بانکی دخیل نبوده باشد.
لیست تحریمی آمریکا یا همان SDN که شامل 178 فرد و نهاد ایرانی از جمله سازمان صداوسیما و وزارت دفاع کشور است، خط قرمزی است که همان اندک تحریم‌های رفع شده نیز در صورت نزدیک شدن خلاص‌شده‌ها به آن، دوباره بر خواهد گشت.
این بدان معناست که تحریم‌ها ساختاری هوشمند پیدا کرده که هر روز دامنه خود را افزایش می‌دهد. موارد یادشده قرائت مورد قبول طرف مقابل از برجام را روشن می‌کند و ایران و همه کشورهای درگیر برجام این قرائت را پذیرفته‌اند.
استاندارد سوم: امکان وضع تحریم به هر بهانه‌ای غیر از هسته‌ای وجود دارد
مطابق تأکید برجام قوانین تحریمی دیگر به قوت خود باقی است و رفع تحریم‌های ذکر شده اثری در اجرای سایر قوانین تحریمی ندارد. در بهترین حالت، طرف مقابل متعهد شده تحریم‌های اندکی را متوقف کند اما  تضمینی برای رفع قوانین تحریمی دیگر (بخش اعظم تحریم‌های آمریکا) نداده است.
گفتنی است در بسیاری از موارد، حلقه‌هایی از زنجیره تحریم یک حوزه، در چند قانون مختلف آمریکا مورد تحریم واقع شده است و تا بر طرف نشدن بندهای مربوط به آن در همه آن قوانین، برداشته شدن تحریم مربوط در یک قانون نمی‌تواند در عمل تغییری در تحریم‌های آن حوزه ایجاد کند.
(پاورقی 14 ضمیمه 2 برجام)
Unless specifically provided otherwise, the sanctions lifting described in this Section does not apply to transactions that involve persons on the SDN List and is without prejudice to sanctions that may apply under legal provisions other than those cited in Section 4. Nothing in this JCPOA reflects a change in Iran’s position on U.S. sanctions.
 لغو تحریم‌های شرح داده شده در این قسمت، نسبت به معاملاتی که در آنها اشخاص ‌مندرج در فهرست SDN دخیل هستند، اعمال نمی‌شود و تاثیری در تحریم‌هایی که ممکن است تحت سایر مقررات غیر از مقررات ‌مندرج در بخش 4 اعمال شود، ندارد، مگر اینکه صراحتا به گونه دیگری مشخص شده باشد. هیچ چیزی در این برجام به منزله تغییری در موضع ایران درباره تحریم‌های آمریکا نیست.
این بدان معنی است که اگر آمریکا تحریمی را با عنوانی جز هسته‌ای وضع کند، نقض برجامی صورت نگرفته است! حال با چنین برجام امضاشده‌ای می‌توان بهتر درباره کنش‌های ایالات متحده و عکس‌العمل ایران قضاوت کرد.

سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان که استعفای سوال‌برانگیز او تحت فشار عربستان، در ماه گذشته جنجالی شد، اکنون می‌گوید روابط کشورش با ایران باید به بهترین شکل اما در جهت منافع لبنان باشد. سعد حریری برخلاف سیاست‌های حزب «المستقبل» که برخی آن را تابعی از سیاست‌های عربستان در لبنان می‌دانند، حضور حزب‌الله و دیگر احزاب بزرگ در دولت کشورش را مایه ثبات سیاسی دانست. سعد حریری از متحدان سیاسی عربستان در کشورش به شمار می‌رود و تا پیش از این معمولا مواضعی علیه حزب‌الله اتخاذ می‌کرد. او گفته تلاش می‌کند کشورش را از اختلافات عربستان با ایران دور نگاه دارد. بر این اساس، نخست‌وزیر لبنان در گفت‌وگو با روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا، هرگونه اندیشه‌ برای مقابله با حزب‌الله را رد کرد و گفت: «حزب‌الله عضوی از دولتی است که همه احزاب بزرگ سیاسی در آن حضور دارند، این مساله سبب ثبات سیاسی در کشور می‌شود.» وی تأکید کرد: «ما دخالت هیچ کس در سیاست لبنان را نمی‌پذیریم... و روابط با ایران و دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، باید در بهترین شکل خود اما در خدمت منافع ملی ما باشد.» نخست‌وزیر لبنان با بیان اینکه عربستان «هیچ وقت در سیاست لبنان به شکل مستقیم دخالت نکرده است» ابراز امیدواری کرد عربستان برای کمک اقتصادی به لبنان آمادگی داشته باشد. به عقیده حریری، «مساله حزب‌الله بعد منطقه‌ای دارد و لبنان به تنهایی نمی‌تواند آن را حل و فصل  کند» و از طرف دیگر، توقف حضور حزب‌الله در اقدامات جنگی در منطقه  «نیازمند زمان است... و ناممکن است یک‌شبه رخ دهد... این مساله با کاهش تعداد نیروهایش در یمن و عراق آغاز خواهد شد تا اینکه به شکل نهایی این کشورها را ترک کنند.» حریری اما در این مصاحبه از ارائه جزئیاتی درباره سفرش به ریاض در نوامبر سال گذشته که طی آن تحت فشار سعودی‌ها و با اتهام‌زنی علیه ایران و حزب‌الله، از سمت نخست‌وزیری استعفا کرد و سپس در 22 همان ماه از تصمیم خود منصرف شد، امتناع کرد.
 

گروه اجتماعی: کمیته امداد ۱۰ پیشنهاد کارشناسی شده را برای تقویت اعتبارات تخصیص‌یافته به مددجویان تحت حمایت در لایحه بودجه ۹۷ به کمیسیون‌های تخصصی مجلس تقدیم کرده است.
به گزارش مهر، منصور قمشه، معاون حقوقی و امور مجلس کمیته امداد با اشاره به بررسی لایحه بودجه سال ۹۷ در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: کمیته امداد ۱۰ پیشنهاد کارشناسی شده را برای تقویت اعتبارات تخصیص‌یافته به مددجویان تحت حمایت به کمیسیون‌های تخصصی مجلس تقدیم کرده است. وی با اشاره به اینکه دولت در بودجه سال آینده ۷ هزار میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه‌ها را به کاهش فقر مطلق اختصاص ‌داده‌ است، گفت: این نهاد پیشنهاد داده 4 هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان از این رقم به افزایش مستمری مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی اختصاص یابد. ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز با هدف کاهش فقر مطلق در خانوارهای هدف و افراد پشت نوبت نهادهای حمایتی در اختیار کمیته امداد و سازمان بهزیستی قرار گیرد.
525 میلیارد برای تأمین مسکن نیازمندان
قمشه با اشاره به اینکه اعتبار اشتغالزایی مددجویان کمیته امداد از محل منابع قرض‌الحسنه بانکی در بودجه امسال ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان تعیین شد، گفت: در لایحه بودجه سال ۹۷ این رقم ۷۰۰ میلیارد تومان کاهش‌یافته، این در حالی است که طبق برنامه ششم کمیته امداد، باید سالانه ۱۴۰ هزار فرصت شغلی برای مددجویان این نهاد ایجاد شود. وی با بیان اینکه کمیته امداد از نمایندگان درخواست کرده است اعتبار اشتغالزایی مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی را از ۲ هزار میلیارد تومان به ۳ هزار میلیارد تومان افزایش دهند، گفت: به این ترتیب اعتبار مورد نیاز برای خودکفایی مددجویان کمیته امداد به ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان افزایش خواهد یافت. قمشه با بیان اینکه در بند «ب» تبصره «۱۰» لایحه بودجه ۹۷، ۴۵۰ میلیارد تومان برای تهیه و اجرای طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیه‌نشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی اختصاص‌یافته است، گفت: کمیته امداد پیشنهاد داده است ۲۱۰ میلیارد تومان از این رقم به پرداخت حق بیمه اجتماعی زنان سرپرست خانوار شهری تحت حمایت کمیته امداد اختصاص یابد. وی یکی دیگر از پیشنهاد کمیته امداد را اختصاص ۵۲۵ میلیارد تومان برای تأمین ۲۰ هزار واحد مسکونی اقشار کم‌‌درآمد و نیازمند از طریق واگذاری واحدهای مسکن‌مهر اعلام کرد و افزود: همچنین اختصاص ۲۰ درصد از اعتبار ۳۵۰ میلیارد تومانی ساماندهی بافت‌های فرسوده و بازسازی مناطق آسیب‌دیده از زلزله به مددجویان تحت حمایت کمیته امداد یکی دیگر از درخواست‌های این نهاد برای اصلاح لایحه بودجه است.
معافیت از پرداخت انشعابات
معاون حقوقی و امور مجلس کمیته امداد در ادامه پیشنهاد داد یک‌بند به تبصره ۱۰ لایحه بودجه ۹۷ مبنی بر مکلف شدن وزارت راه‌وشهرسازی به واگذاری ۵۰ هزار واحد مسکن مهر فاقد متقاضی -تکمیل‌شده، نیمه‌تمام یا زمین با مجوز مربوط- به مددجویان فاقد مسکن تحت حمایت کمیته امداد الحاق شود. قمشه افزود: یکی دیگر از پیشنهادهای کمیته امداد برای بهبود وضعیت نیازمندان در لایحه بودجه ۹۷ الحاق یک‌بند جدید به تبصره «۶» برای معافیت مددجویان تحت حمایت از پرداخت انشعابات آب، برق، گاز و دفع فاضلاب برای یک‌بار است. وی با اشاره به اینکه طبق ماده «۴» قانون زکات، دولت باید حداقل معادل ریالی زکات جمع‌آوری‌شده در هر سال را به‌علاوه ۱۰ درصد در بودجه سال آینده پیش‌بینی کرده و در اختیار کمیته امداد قرار دهد، گفت: متأسفانه تاکنون این امر محقق نشده است، بنابراین امیدواریم با همکاری نمایندگان مجلس مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان در بودجه سال ۹۷ به اعتبار کمیته امداد افزوده شود. معاون حقوقی و امور مجلس کمیته امداد با اشاره به اینکه تبصره «۲» لایحه بودجه درباره پرداخت بدهی دولت به بخش‌های خصوصی، تعاونی‌ها و نهادهای عمومی غیردولتی است، درخواست کرد یک‌بند به این تبصره برای پرداخت بدهی دستگاه‌های دولتی به مجتمع اقتصادی کمیته امداد به مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان الحاق شود. وی گفت: در نهایت از نمایندگان مجلس تقاضا کردیم یک‌بند مبنی بر اینکه اعتبارات کمیته امداد و بهزیستی صد درصد تخصیص‌یافته تلقی و از شمول کسورات قانون استفاده متوازن از امکانات کشور معاف شود، به تبصره «۱۷» لایحه بودجه ۹۷ افزوده شود.
 

گروه اقتصادی: انفجار مجدد در نفتکش ایرانی که از روز یکشنبه 17 دی در حال سوختن است، روند اطفای حریق را کندتر کرد. به گزارش «وطن‌امروز»، معاون سازمان بنادر دیروز در شبکه خبر اعلام کرد 10 صبح جمعه انفجاری در نفتکش ایرانی رخ داد و تیم امداد ایرانی در چین منتظر صدور مجوز برای ورود به کشتی هستند. در این نفتکش چهارشنبه نیز انفجار دیگری رخ داده بود و تیم ژاپنی نیز برای بررسی اوضاع وارد عمل شده است. حق‌شناس در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم درباره جدیدترین وضعیت نفتکش سانحه‌دیده ایرانی، اظهار کرد:‌ عملیات اطفای حریق این نفتکش از طریق مرکز تجسس و نجات بندر شانگهای چین در دست اقدام است. وی با بیان اینکه مشکل اطفای حریق انفجارهای پیاپی در نفتکش است، افزود: هر بار اطفای حریق رو به اتمام است، انفجار جدیدی اتفاق می‌افتد که کار اطفای حریق را سخت کرده است. حق‌شناس با ابراز اینکه از چینی‌ها خواسته‌ایم امکانات بیشتری را برای عملیات اطفای حریق اختصاص دهند، تصریح کرد: به‌احتمال قوی خدمه نفتکش در داخل کشتی هستند. وی با اظهار اینکه تا فاصله 80 مایلی از کشتی‌های عبوری برای عملیات امداد و نجات کمک خواسته‌ایم، گفت: 3 کشتی ایرانی شامل 2 فروند نفتکش و یک فروند شناور تجاری در حال جست‌وجو برای یافتن دریانوردان نفتکش ایرانی هستند. معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی همچنین افزود: اکیپ اطفای حریق ژاپنی‌ها امروز به‌وقت تهران (جمعه) به محل وقوع سانحه برای نفتکش ایرانی می‌رسد. حق‌شناس با بیان اینکه به چینی‌ها برای افزایش امکانات اطفای حریق فشار آورده‌ایم،‌ اظهار کرد: چینی‌ها نگران آلودگی‌های زیست‌محیطی هستند‌ و نگرانی چینی‌ها بیشتر
در این باره است.
نفتکش حادثه‌دیده ایرانی در ژاپن!
نفتکش ایرانی که روز شنبه گذشته در آب‌های چین دچار حادثه و حریق شد، وارد حریم دریایی ژاپن شده است. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از یورونیوز، نفتکش ایرانی «سانچی» که روز شنبه در آب‌های چین دچار حریق شد، بر اثر وزش بادهای شدید وارد منطقه انحصاری اقتصادی ژاپن شده است. به گفته سخنگوی گارد ساحلی ژاپن، این نفتکش تا نزدیکی جزیره «امامی اوشیمای» پیش آمده و در حال ورود به حریم آبی ژاپن است. به گفته این مقام مسؤول گارد ساحلی، تعدادی قایق گشتزنی و هواپیما برای کنترل وضعیت این نفتکش به محل فرستاده شده‌اند.  سخنگوی گارد ساحلی ژاپن همچنین اظهار داشت پیش‌تر چین پیشنهاد کمک ژاپن برای مهار آتش و نجات دریانوردان را رد کرده و گفته‌ بود در صورت نیاز از آنان کمک خواهد خواست.
دیپلماسی نفتی کجاست؟
نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس از تهیه گزارشی جامع از حادثه حریق نفتکش ایرانی پس از برگزاری نشست‌های تخصصی با مسؤولان وزارت نفت و مسؤولان خارجی همچون سفیر چین خبر داد. هدایت‌الله خادمی در گفت‌وگو با خانه ملت، با اشاره به آخرین وضعیت کشتی نفتکش ایرانی که در دریای چین دچار حریق شده است، گفت: متاسفانه در پی برخورد کشتی چینی و ایرانی در دریای چین 29 خدمه ایرانی مفقود شده‌‌اند و تاکنون هیچ کشوری برای کمک به اطفای حریق اقدام نکرده است. نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه طرف چینی هیچ همکاری‌ای برای تسریع در اطفای حریق انجام نداده است، افزود: احتمال ضعیفی وجود دارد که عدم همکاری طرف چینی برای اطفای حریق نفتکش ایرانی برای سوخته شدن مابقی میعانات موجود در نفتکش باشد تا از آلودگی دریا جلوگیری شود. نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس شورای اسلامی با اشاره به بهانه‌جویی طرف چینی برای کندی روند اطفای حریق، تصریح کرد: بدی شرایط جوی و وجود موج‌‌‌هایی با ارتفاع ٧ متر در کندی روند امداد تاثیرگذار است اما باز هم این میزان تعلل قابل توجیه نیست.
توقف عملیات نجات بی‌معناست
خادمی با بیان اینکه توقف عملیات امداد و نجات معنا ندارد، گفت: شاید خدمه در اتاقک ایزوله کشتی محبوس بوده و هنوز زنده باشند؛ لذا هرگونه تعلل به مرگ آنها می‌انجامد. نماینده مردم در مجلس دهم ادامه داد: مقرر شده بود طی عملیاتی با هلی‌برد روی کشتی ایرانی از زنده بودن خدمه اطمینان حاصل شود که این موضوع هم انجام نشد. وی با تاکید بر اینکه نفتکش دارای کانتینرهای مختلفی است، افزود: دستگاه‌‌های امدادی می‌توانستند قبل از تسری آتش به کانتینر‌‌های دیگر آتش را مهار کنند اما اقدامی صورت نگرفت. نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه دغدغه دیگری که اکنون وجود دارد احتمال عدم پرداخت خسارت وارده به نفتکش ایرانی از سوی شرکت بیمه‌گر خارجی است، گفت: چون در آب‌‌های کشور چین این نفتکش دچار سانحه شده و برخی اهمال‌کاری‌ها در روند آن موثر بوده این کشور نیز باید خسارت بپردازد. خادمی با اشاره به مفقود شدن قایق نجات نفتکش ایرانی و احتمال زنده ماندن خدمه، تصریح کرد: بیشترین احتمال محبوس شدن خدمه در نفتکش است، زیرا اگر با قایق نجات از نفتکش خارج شده بودند تا کنون پیدا شده بودند.
رسانه‌ها در پوشش اخبار نفتکش ایرانی ضعیف عمل کردند
خادمی با اشاره به نقش دستگاه دیپلماسی کشور در موضوع نفتکش ایرانی، افزود: متاسفانه دستگاه دیپلماسی ضعیف عمل کرد، در حالی که باید با توان بیشتری به دنبال پیگیری موضوع حرکت می‌کرد. وی با انتقاد از عدم پوشش کافی این حادثه تلخ از سوی رسانه‌ها، تصریح کرد: این موضوع باید پررنگ‌‌‌‌‌‌تر از این پیگیری شده و با کمک از کشورهای مختلف زمینه اطفای حریق فراهم می‌شد. نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از پیگیری کمیسیون متبوعش درباره آخرین وضعیت نفتکش ایرانی خبر داد و گفت: با برگزاری نشست‌‌های تخصصی با مسؤولان وزارت نفت و مسؤولان خارجی از جمله سفیر چین در ایران ابعاد موضوع را جهت تهیه گزارشی جامع بررسی خواهیم کرد.
 

 پنجشنبه گذشته ( 21 دی‌ماه) زلزله‌ای به قدرت 4/5 ریشتر در عمق ۸ کیلومتری زمین در ساعت ۱۰ و ۵۱ دقیقه در حوالی بخش زرنه در فاصله ۳۶ کیلومتری مرکز استان ایلام ثبت شد. این درحالی است که دقایقی قبل از این زمین‌لرزه، در فاصله چند کیلومتری زرنه، زلزله‌ای با قدرت 6/5 ریشتر در عمق ۸ کیلومتری زمین حوالی شهر مرزی سومار از توابع استان کرمانشاه را لرزانده بود. این زمین‌لرزه‌ها افزون بر مناطق همجوار در استان کرمانشاه، در مناطق شهری و روستایی استان ایلام بویژه شهرستان‌های ایلام، ایوان و چرداول احساس شد و مردم را خروج از ساختمان‌ها واداشت.
زلزله سومار 13 مصدوم برجا گذاشت
در همین باره، فرهاد همتی، سرپرست فرمانداری گیلانغرب در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: در پی وقوع چندین زمین‌لرزه بزرگ در سومار و حوالی گیلانغرب، به بخش‌هایی از ساختمان دانشگاه پیام نور، نمای برخی از شعب بانک‌ها و واحدهای مسکونی و تجاری شهر گیلانغرب خسارت جدی وارد شد. سرپرست فرمانداری گیلانغرب اضافه کرد: وقوع پس‌لرزه‌های متعدد، تاکنون 13 مصدوم برجا گذاشت که این افراد با مراجعه به مراکز درمانی به صورت سرپایی مداوا شدند. همتی گفت: اعضای ستاد مدیریت بحران شهرستان در آماده‌باش کامل هستند و تیم‌های ارزیاب نیز برای بررسی بیشتر میزان خسارت وارده به مناطق مختلف گیلانغرب اعزام شده‌اند.
زلزله5/2ریشتری در هجدک
همچنین عصر پنجشنبه 21 دی‌ماه زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 2/5 درجه در مقیاس امواج درونی زمین، حوالی هجدک کرمان را لرزاند. این زمین‌لرزه در ساعت 17 و 5 دقیقه در عمق 7 کیلومتری زمین رخ داد. در همین رابطه، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان کرمان گفت: با ارزیابی 2 تیم هلال احمر، زلزله منطقه هجدک هیچ خسارت جانی و مالی نداشته است. رضا فلاح افزود: جای نگرانی نیست و 2 تیم ارزیاب و امدادرسانی جمعیت هلال‌احمر نیز در منطقه حضور دارند.
 

گروه اجتماعی: حکایت این روزهای طرح تحول نظام سلامت مانند فردی است که به‌رغم هشدارهای لازم برای مبتلا نشدن به بیماری، مدتی است آثار بیماری‌اش پدیدار شده است و درجه تب بالایی هم دارد. این فرد نیاز دارد هر چه سریع‌تر برای پیشگیری از افزایش بیماری درمان‌های لازم برایش انجام شود و باید برای پایین آوردن درجه حرارت بدنش کاری کرد. طرح تحول نظام سلامت هم این روزها همین شرایط را دارد و به باور بسیاری از کارشناسان در مرحله‌ای است که برای ادامه حیات خود تدابیر فوری و ضروری نیاز دارد. طرحی که از ابتدای اجرایی شدن آن، قرار بر این بود که اهدافی چون افزایش پاسخگویی نظام سلامت، کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم، ارتقای کیفیت خدمات ویزیت در بیمارستان‌های دولتی، حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم و دیگر مواردی را که باعث گسترش و افزایش کیفیت و کمیت خدمات درمانی به مردم می‌شود دنبال ‌کند. این طرح از اردیبهشت 1393 آغاز به کار کرد، اگر به دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت نگاهی داشته باشیم اقدامات خوبی انجام‌شده است. تحت پوشش بیمه قرار گرفتن تمام اقشار جامعه به‌ صورت رایگان با عنوان بیمه سلامت یکی از نقاط قوت و از نگاه عموم جامعه مهم‌ترین دستاورد این طرح بوده است. با این‌ حال، شواهد و اظهارات ماه‌های گذشته برخی مدیران و کارشناسان پیرامون این طرح که در رسانه‌ها نیز منتشرشده حاکی از به وجود آمدن مشکلات، موانع و ابهاماتی برای ادامه طرح تحول است.
زمزمه‌های آزمون وسع
بررسی اظهارنظرهای صورت گرفته در ارتباط با بیمه سلامت همگانی، نشان می‌دهد با گذشت نزدیک به 3 سال و نیم از اجرای طرح تحول نظام سلامت، این روزها این مهم به مشکل خورده و دیگر نمی‌تواند تمام اقشار جامعه را به‌صورت رایگان تحت پوشش قرار دهد و زمزمه‌هایی از اجرایی شدن آزمون وسع به گوش می‌رسد، آزمونی که درواقع هدفش خط‌کشی بین افراد جامعه از نظر سطح درآمدی است. به این منظور که از این ‌پس افراد برای استفاده از بیمه همگانی سلامت باید حق بیمه به سازمان بیمه‌گر بپردازند. از طرفی ایجاد بدهی‌های سنگین برای صنایع مرتبط با نظام سلامت از جمله صنایع داروسازی و مطالبات بسیار زیاد بیمارستان‌ها از بیمه‌ها در راستای ارائه خدمات به مردم از دیگر مشکلات ایجادشده پس از اجرایی شدن طرح تحول است.
حال ناخوش صنعت داروسازی
اظهارات چندی پیش رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی مهر تأییدی بر اوضاع نامناسب صنایع داروسازی در پی اجرای طرح تحول است. به گفته احمد شیبانی، صنعت داروسازی کشور بدترین دوران را تجربه می‌کند. وی در اظهاراتی گفته است: مشکلاتی که صنعت داروسازی کشور در حال حاضر با آنها مواجه است، در زمان جنگ هم تجربه نشده بود. لازم به ذکر است صنعت دارو در حال حاضر بیش از 4 هزار و 300 میلیارد تومان طلب سررسید از مراکز دولتی دارد.
تجربه‌ای شکست‌خورده‌!
اما مشکلات طرح تحول به همین‌جا ختم نمی‌شود. نایب‌رئیس مجلس نیز اخیراً در اظهاراتی، ادامه طرح تحول نظام سلامت با روند کنونی را باعث ایجاد مشکلات بیشتری دانسته است. به گفته پزشکیان، طرح تحول نظام سلامت تجربه شکست‌خورده کشورهای دیگر بود که توسط وزارت بهداشت اجرا شد و بعد از اجرای طرح وضعیت در بیمارستان‌ها وحشتناک شده است. به باور پزشکیان، روش پیش‌گرفته شده از پایه غلط بوده و مبنای علمی و تاییدشده‌ای نداشته است.
منتقدان چه می‌گویند؟
«علی‌محمد آدابی» رئیس سازمان نظام پرستاری کشور با اشاره به شنیده نشدن صدای منتقدان از جانب مدیران وزارت بهداشت درباره طرح تحول نظام سلامت به «وطن امروز»، می‌گوید: طرح تحول نظام سلامت متأسفانه بدون پشتوانه کارشناسی و بدون جلب نظر صاحبان فرآیند یعنی کارکنان نظام سلامت در حالی به اجرا درآمد که بسیاری از کارکنان درباره اختلاف طبقاتی موجود در نظام سلامت ناراضی بودند و از این موضوع رنج می‌بردند. به گفته آدابی، این طرح که به بهانه کاهش پرداخت از جیب مردم شروع‌شده بود نتوانست جانب عدالت را رعایت کند تا جایی که با گذشت 2، 3 ماه از شروع طرح، تعرفه‌های پزشکی به‌طور میانگین 270 درصد افزایش یافت. رئیس سازمان نظام پرستاری کشور درباره طراحی طرح تحول نظام سلامت معتقد است در بخش طراحی تأکید شده بود که در طول زمان، طرح مورد بازنگری و بررسی قرار بگیرد و در صورت لزوم اصلاح شود اما اقدامات لازم انجام نشد و هشدارهای منتقدان و کارشناسان موردتوجه قرار نگرفت!
محدودیت در ارائه خدمات
اما پس از گذشت مدتی از اجرایی شدن این طرح، برخی پیش‌بینی‌های منتقدان حوزه سلامت درباره تحمیل هزینه‌های هنگفت بر دوش بیمه‌ها و سایر بخش‌های نظام درمانی و سلامت کشور به واقعیت بدل شد و بتازگی وزارت بهداشت برای کاهش و کنترل هزینه‌های طرح تحول نظام سلامت و هزینه‌هایی که توسط دارندگان دفترچه بیمه سلامت انجام‌شده است به بیمارستان‌ها ابلاغ کرده که دارندگان دفترچه بیمه سلامت فقط به مراکز دولتی مراجعه کنند. نبود اعتبار کافی و کاهش بودجه موردنیاز برای ادامه پوشش رایگان بیمه سلامت صدای معاون بیمه خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت را نیز درآورده است. آناهیتا کشاورزی با اشاره به منابع پیش‌بینی‌شده در لایحه بودجه ۹۷، نسبت به خطر محدود شدن ارائه خدمات به بیمه‌شدگان هشدار داده است. کشاورزی گفته است: «بر این اساس در راستای رعایت اصل تعادل منابع و مصارف، به‌رغم عدم تمایل به کاهش تعهدات در سطح گیرندگان خدمات، ناچار خواهیم بود راهکارهای کاهشی در حوزه‌های مختلف اتخاذ کنیم».
به‌ هر روی با توجه به شواهد موجود و وضعیت این روزهای طرح تحول سلامت، به نظر می‌رسد حال طرح تحول نظام سلامت خوش نیست. انتشار خبرهایی درباره کاهش بودجه سازمان بیمه سلامت در بودجه 97 در جایی که این سازمان حدود ۸ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد، نشان می‌دهد توجه کافی به آینده این طرح نشده است. با این اوصاف باید اذعان داشت که طرح تحول نظام سلامت نیاز به بازنگری دارد تا از این وضعیت که به باور بسیاری از کارشناسان در پیچ خطرناک قرارداد، نجات پیدا کند. بی‌شک در این شرایط استفاده بیش از گذشته از نظرات صاحبنظران حوزه سلامت و درمان می‌تواند درمانی بر زخم ایجادشده و چراغ هدایتی برای عبور به‌سلامت طرح تحول نظام سلامت از پیچ خطرناک باشد.

محسن شهمیرزادی: به آسانی می‌توان حکم داد که مجید مجیدی در جهان سخت‌تر از تولید فیلم حضرت محمد(ص) کاری نمی‌یافت که خود را در آن مهلکه بیندازد؛ اثری که باید علاوه بر برتری بر فیلم فاخر  مصطفی عقاد، دنیای متلاطم مذاهب اسلامی را پای سفره خود بنشاند. «محمدرسول‌الله(ص)» بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین پروژه فیلمسازی تاریخ سینمای ایران با همه‌ حواشی و اتفاقات بدیعی که رقم زد در سال 1394 روی پرده‌ سینماها آمد و از هفته‌ گذشته پس از 2 سال وارد شبکه‌ نمایش خانگی شد. روایت فیلم از سال دهم بعثت شروع می‌شود، زمانی که پیامبر و مسلمانان دچار تحریم اقتصادی در شعب ابیطالب هستند. اما این روایت مدتی نمی‌پاید که با یک فلاش‌بک به دوران حمله‌ سپاه ابرهه در پیش از میلاد پیامبر بازمی‌گردد. خلق صحنه‌ای باشکوه از نبرد ابرهه که بی‌شک نظیر آن در سینمای ایران به چشم نیامده است. با این‌ حال اگر محمدرسول‌الله(ص) را با چشم معیار سینمای بالیوود و هالیوود بنگریم و قیاس‌های‌مان بر اساس متر و معیار فیلم‌های عامه‌پسند گیشه فروش باشد، بی‌شک هزاران سلمان خان و بن‌تن و مرد عنکبوتی‌ وجود دارند که در برابر نام پرآوازه‌ محمدرسول‌الله(ص) خودنمایی می‌کنند. اما مجیدی معیاری جدید در سینما خلق کرده است. آسان نیست روایت سینمایی شرف اشرف مخلوقات بر زمین، آن هم با همه‌ محدودیت‌هایی که ذهن قصه‌سرا  و تکنیک‌های سینمایی با خود دارد. مجیدی اما روایتی انسانی و درواقع شعری نو از زمانه و زندگانی پیامبر اکرم را در این فیلم متجلی می‌کند. نور و موسیقی و جلوه‌های ویژه همه در خدمت روایتی نجیب، شاعرانه و البته متفاوت بوده‌اند تا بخش اول از سه‌گانه‌ محمدرسول‌الله(ص) خلق شود. به بهانه‌ ورود این فیلم به شبکه نمایش‌ خانگی نگاهی به ماجرای تولید بزرگ‌ترین پروژه‌ سینمایی کشور خواهیم داشت.
بدعت سینمای ایران
این فیلم که تولید آن  از سال 1386 کلید خورد با حدود 100 میلیارد تومان پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران لقب گرفت. هرچند بخش عمده‌ای از این هزینه‌ها مربوط به ایجاد شهرک سینمایی پیامبر اعظم(ص) و همچنین ورود تجهیزات گرانقیمتی است که پیش‌ از این سینمای ایران رنگ آن را به خود ندیده بود. تولید این فیلم با حضور گروهی از حرفه‌ای‌ترین‌های سینمای جهان کلید خورد. این را البته می‌توان تکنیک مجیدی دانست که بعضاً در آثار پیشین او نیز ملاحظه می‌شود. او در صدر عوامل فنی، حرفه‌ای‌ترین‌ها را از سراسر جهان گرد هم می‌آورد و پس از توجیه آنچه در سر دارد دستیار و مشاورانی ایرانی در اختیارشان قرار می‌دهد تا به این وسیله علاوه بر تولید اثری فاخر، بستری برای انتقال تجربه و تکنولوژی نیز فراهم کند.  شاید یکی از خبرساز‌‌‌‌‌ترین اتفاقات رخ‌داده در این فیلم حضور «ویتوریو استورارو» فیلمبردار مطرح ایتالیایی بود. او که به همراهی حمید خضوعی‌ابیانه تصویربرداری این فیلم را برعهده داشت، پیش از این برای 3 فیلم «اینک آخرالزمان»‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «آخرین امپراتور»  و «سرخ‌ها»  جایزه اسکار گرفته است. پیوستن استورارو به فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» خود داستان جذابی دارد که وی آن را در گفت‌وگو با مجله سینمایی مووی میکر اینگونه نقل می‌کند: «سال ۲۰۱۰ که با رشید بن هادی (کارگردان) در پروژه‌ای در الجزایر همکاری می‌کردم، برای اینکه اسلام را بهتر بشناسم، خواندن کتابی درباره زندگی پیامبر محمد(ص) را شروع کردم. به محض اینکه خواندن آن کتاب تمام شد، مثل یک رؤیای جادویی ایمیلی دریافت کردم با این مضمون که آیا علاقه‌مند هستم در ساخت بخش اول یک سه‌گانه درباره زندگی محمد(ص) حضور داشته باشم؟» بدین ترتیب و پس از ملاقات مجیدی کارگردان فیلم با او در رم، پیوستنش به این پروژه قطعی شد. او در این گفت‌وگو همچنین کتاب نقاشی استاد فرشچیان را منبع الهام ایده‌هایش برای فرم جدید در تصویربرداری این فیلم بیان کرده است.  اما موسیقی فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» را می‌توان جزو لاینفک بهترین‌‌های این اثر دانست. موسیقی «ای‌آر رحمان» در خدمت لحظه لحظه‌‌های فیلم است؛ اثری بدیع که هنوز مخاطب با شنیدن آن متاثر می‌شود. «ای‌آر رحمان» برنده جایزه اسکار، گلدن‌گلوب و گرمی است و فیلم‌های موفقی چون «میلیونر زاغه‌نشین»، «127 ساعت» و «الیزابت: دوران طلایی» را در کارنامه کاری خود دارد. رحمان همکاری با «مجید مجیدی» در پروژه «محمدرسول‌الله(ص)» را یکی از خاطره‌انگیزترین، پرچالش‌ترین و سخت‌ترین پروژه‌های کاری خود می‌داند و معتقد است که 6 ماه طول کشیده تا متوجه شود مجیدی از او چه می‌خواهد. او درباره همکاری خود با مجیدی می‌گوید: عاشق کار با مجیدی هستم و کار با او رویای من برای کار در سینمای ایران را محقق کرد. همیشه شیفته سینمای ایران بودم و می‌خواستم در ایران کار کنم ولی خب! متاسفانه مشغله‌ کاری اجازه چنین کاری را به من نمی‌داد. جلوه‌‌های ویژه این فیلم نیز بر عهده «اسکات‌‌ای اندرسون» بود. او که در کارنامه خود سابقه همکاری با فیلمسازانی چون «استیون اسپیلبرگ»، «جیمز کامرون» و «پیتر جکسون» را دارد، توانست درخشش  ماندگاری را از خود در این فیلم به جای بگذارد. حضور مرحوم جواد شریفی‌راد و ابداعات جدید او در صحنه‌‌‌هایی نظیر سپاه ابرهه و دهکده ماهیگیر‌ها که بخش مهمی از آن جزو جلوه‌‌های ویژه میدانی (و نه جلوه‌‌های بصری و تصنعی) بود، توانست اعجاب بسیاری از عوامل فنی بین‌المللی سینما را برانگیزد. طراحی دکور  این فیلم نیز بر عهده میلژن کرکا کلژاکویچ، طراح دکور فرانسوی بود که قبلاً جایزه «سزار» و «آکادمی فیلم اروپا» و همچنین نامزدی دریافت جایزه «امی» را در کارنامه خود داشته است.  شهرک سینمایی پیامبر اعظم(ص) اما شاید یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای فنی این فیلم برای سینمای ایران باشد. در این شهرک 100 هکتاری شهر‌‌های مکه و مدینه با جزئیات و مختصات دقیق و مطابق با واقعیت باز‌‌سازی شده است و زین پس بسیاری از فیلم‌ها در سراسر جهان می‌توانند از این شهرک به عنوان لوکیشن تولید فیلم تاریخی با محوریت این 2 شهر و پیامبر اعظم(ص) استفاده کنند. سکانس مربوط به حمله ابرهه به مکه نیز در شهر بلابلا در آفریقای‌جنوبی فیلمبرداری شده است. علاوه بر شهرک سینمایی پیامبر اعظم، صحنه‌هایی از فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» در شهرهای کرمان و عسلویه نیز فیلمبرداری شده است.
آیات یأس
به‌رغم اینکه شخصیت نشان داده شده از پیامبر اسلام، شخصیتی فرامذهب و انسان‌گرا بوده و
براساس متنون مشترک بین تشیع و تسنن تولید شده است اما علمای الازهر و رسانه‌‌های عربستانی و برخی از کشورهای منطقه به مخالفت شدید با اکران بین‌المللی این فیلم برخاستند. گفته می‌شود علمای دانشگاه الازهر به این دلیل که بخش‌هایی از بدن بازیگر نقش کودکی محمد در معرض دید قرار می‌گیرد و صدای این بازیگر نیز پخش می‌شود، از این فیلم انتقاد داشته و خواهان ممنوعیت اکران آن شدند. همچنین شیخ عبدالعزیز آل‌شیخ، مفتی اعظم عربستان سعودی در گفت‌وگو با روزنامه عربی الحیات فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» را فیلمی «مجوسی» خوانده که ساخت آن به گفته او «دشمنی با اسلام» است. وی گفته این فیلم تصویری غیرواقعی از پیامبر اسلام(ص) نشان می‌دهد که مایه استهزا و کاستن از قدر و جایگاه پیامبر است، بنابراین ساختن این فیلم به معنی سیاهنمایی دین اسلام است و کسانی که این فیلم را ساخته‌اند مفسدانی‌‌ هستند که اساس کارشان بر دروغ است.
اولی‌الابصار
اما در مقابل طیف گسترده‌ای از منتقدان ایرانی و عرب به تمجید از این فیلم برخاستند. خالد محمود، نویسنده و منتقد معروف عرب، در روزنامه الشروق چاپ قاهره، با انتقاد از قضاوت بی‌پایه درباره این فیلم، نوشت: «ای‌کاش پیش از اینکه این جنجال به پا شود، حداقل علمای الازهر در نشستی خصوصی فیلم را می‌دیدند، آنگاه موضع ثابت خود را در قبال آن اعلام می‌کردند». این نویسنده ادامه می‌دهد: «کاش علمای الازهر نه به خاطر رعایت این موضوع، بلکه فقط به خاطر اینکه مخالفت‌شان مستند به برهانی آشکار باشد، این فیلم را می‌دیدند». همچنین فرانسیس فورد کوپولا، کارگردان فیلم پدرخوانده که به دعوت فیلمبردار فیلم به تماشای آن نشسته بود این فیلم را تحسین کرد. روزنامه «الوسط» بحرین نیز در گزارشی با اشاره به انتقادات و جوسازی‌های جریان‌های سلفی علیه فیلم «محمدرسول‌الله(ص)» نوشت: «صرف‌نظر از آنچه در مخالفت با این فیلم به گوش می‌رسد، نکته قابل اهمیت این است که رهبر عالی ایران با حضور خویش بر سر صحنه فیلمبرداری فیلم، حمایت کامل و قوی خود از سازندگان و دست‌اندرکاران آن را اعلام کردند».
مهر خاتم
رهبر معظم انقلاب اگرچه بارها در پروژه‌های سریالی عمدتاً مذهبی حضور پیدا کرده بودند، اما به نظر «محمدرسول‌الله(ص)» نخستین پروژه‌ سینمایی است که ایشان بر سر صحنه آن حاضر شدند. این بازدید که بنا بود دو ساعته باشد حدود 6 ساعت به طول انجامید. مجید مجیدی که ایده‌دهنده فیلم را شخص رهبری عنوان کردند، ماجرای نخستین اکران این فیلم نزد رهبری را  اینگونه شرح داد: «بعد از نماز مغرب و عشاء بود که برای نمایش نسخه‌ اولیه و سه ساعته فیلم به حسینیه امام خمینی(ره) رفتیم، در آنجا دوستان گفتند 3ساعت و 20 دقیقه زمان طولانی‌ای است، بویژه که از عمل جراحی ایشان زمان زیادی نگذشته بود و دوران نقاهت را می‌گذراندند. قرار شد با حضرت آقا مطرح کنیم که وسط فیلم یک زمان استراحتی بگذاریم که ایشان استراحت کنند. اما آقا در جواب فرمودند: حالا ببینیم چه می‌شود. آقا با همه اهل‌بیت‌شان برای تماشای فیلم آمده بودند. من هم دقیقاً کنار حضرت آقا نشستم، فیلم شروع شد و آقا در شروع فیلم یک کلمه فرمودند: چه شروع زیبایی؛ همین را گفتند و بعد هیچی. فیلم جلو رفت و نیمی از فیلم گذشت و دیدم حضرت آقا هیچ حرکتی از خود نشان نمی‌دهند و من هم نمی‌توانستم برگردم و چهره ایشان را ببینم، چون درست کنار ایشان بودم و اگر می‌خواستم صورت ایشان را ببینم، باید کامل برمی‌گشتم. خیلی ترسیده بودم و گفتم الان برگردم و ببینم که آقا حواس‌شان به فیلم نیست یا خواب‌شان برده که دیگر هیچی. همین‌طور صلوات می‌فرستادم تا در یک موقعیت مناسب ببینم چه می‌شود. نیمه‌های فیلم گذشته بود، دیدم که حضرت آقا دست‌شان را حرکت دادند، دست که حرکت کرد من برگشتم و دیدم که برای ایشان قرص آوردند و حضرت آقا برای گرفتن قرص دست‌شان را دراز کرد‌ه‌اند. صحنه دلچسبی که دیدم این بود که ایشان چشم از پرده برنداشتند و همین‌طور به پرده زل زده بودند و بدون اینکه نگاه‌شان را برگردانند، قرص را گذاشتند داخل دهان و لیوان آب را هم نگاه نکرده برداشتند و میل کردند؛ معمولا کسی که بخواهد آب بخورد به‌طور طبیعی نگاه به آب می‌کند. اینجا بود که دلم قرص شد. فیلم تمام شد، ایشان حتی تیتراژ فیلم که 7 دقیقه بود را تا آخر دیدند. چراغ‌ها که روشن شد، برگشتم دیدم که چهره آقا می‌درخشد و من آقا را تابه‌حال اینقدر خوشحال ندیده بودم. بعد از اتمام فیلم ایشان گفتند، آفرین، آفرین، احسنت، ماشاءالله و بعد سمت من نگاه کردند و گفتند: آقای مجیدی همین‌الان- ساعت 11 شب بود- اگر یک‌بار دیگر فیلم را پخش کنند، می‌نشینم و می‌بینم. ایشان بعد از فیلم تعابیر زیبایی گفتند و خیلی جالب است بدانید این‌همه نقد که به فیلم شده است- نقدهای مثبت را می‌گویم- هیچ‌کدام از این زاویه که حضرت آقا گفتند، به فیلم نپرداخته‌اند. ایشان گفتند من خیلی فیلم نمی‌بینم ولی رمان زیاد می‌خوانم، در رمان نویسنده وقتی‌که به خلق یک صحنه درام  و صحنه بزرگی می‌رسد و وقتی نمی‌تواند درست بیان کند، صحنه را دور می‌زند و از کنارش عبور می‌کند و در دل خود ماجرا نمی‌رود. ایشان گفتند دیدم در فیلم رفتید در وسط ماجرا و معرکه و حتی فراتر از این هم رفتید».

حسن رضایی: این روزها هجوم به صداوسیما با ادعای جناحی شدن آن، آنقدر در سخنان رسانه‌ها و چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب، پربسامد شده که هر کس نداند احساس می‌کند مدیر رادیو-تلویزیون، مرحوم هاشمی، آن هم در دهه 80 شمسی است. آن روزها همین حضراتی که این روزها سعی دارند نهایت استفاده را از نام هاشمی به عمل آورند، آنقدر فضا را برای تنفس هاشمی در سپهر سیاسی ایران تنگ کردند که وی مجبور شد از قبول نمایندگی مجلس هم استعفا کند. آن وقت‌ها از دید اصلاح‌طلبان، مرحوم هاشمی نه‌تنها نماد خشونت و سرکوب جامعه مدنی به شمار می‌رفت، که از قتل‌های زنجیره‌ای تا کاهش میانگین بارش در صحرای کالاهاری! همه به او نسبت داده می‌شد. مشکل اصلاح‌طلبان با صداوسیما اما قصه امروز و دیروز نیست. آنها در دوره ریاست علی لاریجانی بر صداوسیما نیز معتقد بودند صداوسیما ملی نیست. از عجایب روزگار اما اینکه حالا درباره لاریجانی هم نظر دیگری دارند!
سیاست یک بام و دو هوای این جریان البته تنها به مورد صداوسیما محدود نمی‌شود. چهره‌های شناخته شده اصلاح‌طلب، همین حالا هم به فاصله چند روز، ابتدا عوامل اغتشاشات اخیر را به «ستاد رقیب انتخاباتی روحانی» نسبت دادند، سپس ریشه اغتشاشات را در بیرون از مرزها دیده، به جماعتی «کرکس» منسوب کردند و در نهایت طی بیانیه‌ای مفصل، سعی کردند همه چیز را به پای نظام سیاهه کنند! صداوسیما اما چه می‌کند که خوشایند اصلاح‌طلبان نیست؟! سخن در این زمینه زیاد است و در ادامه به آن خواهیم پرداخت. جان سخن را اما می‌توان با مرور مطلبی که همین چند روز پیش در یکی از سایت‌های اصلاح‌طلب نوشته شده، دریافت. در بخشی از مطلب مذکور می‌خوانیم: «امروز جریان اصولگرایی آن هم جریان تند این گفتمان دارای یک شبکه مستقل در تلویزیون است. برنامه‌های شبکه افق را ببینید تا پی به این معنا ببرید!» شبکه افق اما چه می‌کند؟ نادر طالب‌زاده، دوست و همکار صمیمی شهید آوینی، توضیح روشنی در این باره دارد.
طالب‌زاده می‌گوید: «شبکه افق آرزوی شهید آوینی بود که 23 سال پیش قرار بود چنین شبکه‌ای راه‌اندازی شود که اجل مهلت نداد».
برای کسانی که برنامه‌های شبکه افق را دنبال می‌کنند، واضح است که پخش برنامه‌های مستند و تبیینی درباره جریانات تکفیری و تاریخ استعمار آمریکا در کشورهای مختلف، شاید مهم‌ترین وجه برنامه‌های این شبکه باشد. من چند ماه پیش، همین جا مفصل به شرح حمایت‌های اصلاح‌طلبان از جریانات تکفیری طی 6 سال گذشته پرداختم. علاقه دیرین جریان اصلاح‌طلب به دوستی با آمریکا نیز روشن‌تر از آن است که نیازمند توضیح باشد! از سویی، فکر نمی‌کنم کسی در این واقعیت شک داشته باشد که شهید آوینی، چهره‌ای ملی است و همواره دلش برای این کشور تپیده است. مخالفت با آوینی هم البته حرف دیروز و امروز نیست. به روایت استاد شهریار زرشناس، دیگر دوست و همکار قدیمی آوینی، او همان سال‌ها نیز بارها به دلیل آزارهای رئیس وقت حوزه هنری که از همین جریان اصلاحات است، اشک داغ می‌ریخته است.
زرشناس می‌گوید: «آوینی نیمه دوم سال ۷۱ بسیار غمگین بود، چون وی را زیر فشار قوی گذاشته بودند و ماه‌های آخر زندگی‌اش از دست آزار و اذیت‌های مدیر حوزه هنری (محمدعلی زم) واقعا گریه می‌کرد و اشک می‌ریخت... چهارشنبه قبل از شهادتش هم روزنامه جمهوری اسلامی ایران مطلبی را در انتقاد از شهید آوینی نوشت». آقازاده‌های مخالفان دیروز آوینی، این روزها سخت به جویدن دلارهای اسرائیلی مشغولند. سرنوشت مخالفان امروز را اما خدا می‌داند! همه اینها البته به معنای تایید عملکرد صداوسیما از سوی نویسنده نیست و اگر قرار بر نقد باشد، می‌توان در این حوزه چند جلد کتاب هم نوشت! بد نیست بدانید شخص شهید آوینی نیز در دوره حیات خود، یکی از سرسخت‌ترین منتقدان رویکردهای مدیر وقت صداوسیما (محمد هاشمی) بود و طی نامه‌ای مفصل خطاب به وی نوشته بود: «شما صداوسیما را به بوق مفلوکی تبدیل کرده‌اید!»
 انتقاد از صداوسیما اما آن‌وقت مثل حالا مجانی نبود و محمد هاشمی، مدیرمسؤول روزنامه منتشرکننده نامه آوینی را به دلیل این خبط مسلم! به دادگاه کشاند تا تقاص خطایش را پس دهد. مخالفت آوینی با صداوسیما البته یک تفاوت اساسی با مخالف‌خوانی اصلاح‌طلبان داشت. سیدمرتضی هیچ‌گاه نمی‌گفت صداوسیما خوب جناح من را تبلیغ نمی‌کند و سهم ما از کیک، کم است! او اساساً انقلاب را سفره نمی‌دید و اگر انتقادی داشت، به رویکردهای فرهنگی صداوسیما بود. خلاصه! صداوسیما رسانه ملی است و قرار است رسانه ملتی باشد که 40 سال پای این نظام، برابر جریانات تکفیری و توطئه‌های آمریکا ایستادگی کرده است. اگر این واقعیت به مذاق کسی خوش نمی‌آید، نباید به دروغ، آن را به جناحی عمل کردن متهم کند! سفره دیدن صداوسیما هم البته چندان بد نیست. مثلاً با آن عینک، خواهیم دید تنها طی بازه زمانی اول خرداد تا پایان آذر 93، صداوسیما 6000 ساعت در قرق مسؤولان دولت یازدهم بوده و به تشریح خدمات آنها به مردم پرداخته است.
چنانکه برمی‌آید، وضعیت در دولت فعلی، از این نیز یکطرفه‌تر شده است. مصادیق متعدد چنین ادعایی را می‌توان در حذف چندباره یکی ـ دو برنامه انتقادی صداوسیما از آنتن، انتخاب مجری برنامه‌های گفت‌وگو با رئیس‌جمهور از سوی دولت، تداوم حضور یکجانبه مسؤولان سیاست خارجی در برنامه‌های صداوسیما و عدم جواز به منتقدان برای حرف زدن در برابر آنان و ده‌ها مورد دیگر مشاهده کرد. در همین فضا اما حمیدرضا جلایی‌پور، چهره اصلاح‌طلبی که معتقد است بیشتر مسافران اربعین گرسنه و هواپیماندیده‌اند و بهترین امکان مدرنی را که ممکن است در طول زندگی از آن استفاده کنند همان ماشین مدرن بنز حمل جنازه بهشت زهراست! به صداوسیما آمده، روی آنتن زنده تلویزیون با وقاحت می‌گوید: «انتخابات ٨٨ مشکل‌دار برگزار شده و اصلاح‌طلبان و رهبران جنبش سبز نجابت کردند در برابر برخی برخوردها!»
فاعتبرو یا اولی الابصار!