گروه بین‌الملل: عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی منطقه با رژیم صهیونیستی، همزمان با ولایتعهدی محمد بن‌سلمان در عربستان‌سعودی سرعت گرفته و این موج، در چارچوب طرح توطئه‌آمیز دولت دونالد ترامپ با عنوان «معامله قرن» و با هدف نهایی حذف مساله فلسطین شکل گرفته است. این طرح مسموم واشنگتن از حمایت مالی عربستان‌سعودی و دیگر کشورهای عربی منطقه خلیج‌فارس برخوردار است ولی اردن در تحقق این هدف نقشی محوری دارد. در حالی‌ که گزارش‌های رسانه‌های منطقه‌ای طی روزهای اخیر از نزدیک شدن زمان رونمایی ترامپ از این طرح ضد فلسطینی خبر می‌دهد، همزمان نگاه‌ها به نتایج سفر پادشاه اردن به آمریکا و دیدارش با ترامپ و نیز دستاوردهای سفر فرستاده‌های آمریکایی یعنی «جرد کوشنر» و «جیسون گرینبلات» به 4 کشور عربی منطقه، معطوف شده است که با هدف زمینه‌سازی برای اجرای این توافقنامه انجام شد. رژیم صهیونیستی به دلیل داشتن مرزهای طولانی با اردن، این کشور را به منزله سپر و «منطقه‌ای حائل» برای محافظت از خود تلقی می‌کند و اردن نیز تداوم نظام حکومتی و امنیت خود را به حفاظت از توافقنامه اَمان- تل‌آویو (توافقنامه وادی‌عربه که در سال 1994 منعقد شد) گره زده است. با این حال، اختلافاتی بین اردن و اسرائیل درباره قضیه فلسطین و نحوه روبه‌رو شدن با این قضیه وجود دارد. سفر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به اردن در هفته گذشته نیز با همین سمت و سو انجام شد. گفته می‌شود انتظارات دولت واشنگتن و رژیم تل‌آویو از اردن برای موفقیت این طرح، این است که تولیت مکان‌های مقدس فلسطین را به صهیونیست‌ها بسپارد. از زمانی که صهیونیست‌ها پس از تحولات منطقه غرب آسیا و در جریان بیداری اسلامی به‌سمت بلعیدن کامل شهر قدس رفتند، تولیت اردن بر این مکان‌های مقدس یکی از موانع آنها به‌شمار می‌رود، حال صهیونیست‌ها قصد دارند با کمک آمریکایی‌ها و سعودی‌ها، اردن را به رها کردن تولیت مکان‌های مقدس مجبور کنند؛ موید این مقوله نیز حضور محرمانه بن‌سلمان در کاخ عبدالله دوم، همزمان با سفر نتانیاهو به امان است. در همین راستا‌ پایگاه خبری «العهد» در مقاله‌ای، با اشاره به تظاهرات اخیر در اردن که در ظاهر مربوط به بحران اقتصادی بود، نوشت بحران سوریه تأثیرات زیادی در به وجود آمدن بحران در اردن داشته است، کما اینکه اردن از زمان آغاز بحران سوریه اهتمام ویژه‌ای به حفظ وحدت سوریه و ثبات در جنوب این کشور داشته است که البته نگرانی‌های امنیتی، دغدغه‌های اقتصادی و محاسبات سیاسی اردن مغایر با دیدگاه دمشق است و اردن امورات خود را بر اساس توافقات مسکو و واشنگتن که عمدتا همسو با مواضع عربستان و اسرائیل است، سازماندهی می‌کند. بر اساس این گزارش، عبدالله دوم، شاه اردن در دیدار با مقامات لبنانی سخن نگران‌کننده‌ای بر زبان آورد و هشدار داد: «ترامپ هرگز به هیچ کس از قبل هشدار نمی‌دهد، او زمانی که شرایط برای اعلام «معامله بزرگ» فراهم شود بسادگی آن را اعلام می‌کند بی‌آنکه به اجرای مذاکرات عمیق با طرفین اهتمام داشته باشد و در واقع همگان را در برابر عمل انجام شده قرار خواهد داد». جالب توجه اینکه عبدالله دوم گفت محمد بن‌سلمان بیشتر از وی از این طرح ترامپ مطلع است و برای همراه کردن محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با آن تلاش می‌کند و گذشته از آن شاه اردن اشاره‌ای به بخشی از این طرح کرد که بسیار خطرناک است و آن اینکه ۱۰ درصد از اراضی کرانه باختری به اسرائیل اعطا شود و در مقابل این رژیم نیز امتیازاتی صوری خواهد داد که باعث می‌شود اراضی فلسطینی عملا تکه‌تکه شده و غیر قابل سکونت شود و درباره قدس نیز این طرح از ابودیس به عنوان پایتخت فلسطین سخنی نمی‌گوید، بلکه پایتخت فلسطین برخی محله‌های قدس خواهد بود و برای جلب رضایت فلسطینیان از آنها خواسته نمی‌شود مستقیما اسرائیل را به عنوان «دولت یهودی» به رسمیت بشناسند اما در مقابل از آنها خواسته می‌شود از حق بازگشت چشم‌پوشی کنند و برای همین شاه اردن از مقامات لبنان خواست برای پذیرش واقعیت خود را آماده و برای حل بحران آوارگان سوری راه‌حلی پیدا کنند، زیرا بحران آوارگی فلسطینیان طولانی خواهد بود و لبنان در بلندمدت نیز نخواهد توانست آن را حل کند و چه بسا اردن نیز در همین مسیر حرکت می‌کند. این موضوع را الکس فیشمن، کارشناس نظامی برجسته رژیم صهیونیستی نیز در گفت‌وگو با روزنامه یدیعوت آحارونوت یادآور شده و گفته است ولیعهد عربستان‌سعودی در سفر آوریل گذشته به واشنگتن از نسخه جدید طرح «توافق قرن» آگاه شد و حمایت خود را از اسرائیل اعلام کرد.
مهم‌ترین بندهای اعلان‌شده در «توافق قرن»
به‌رغم مخالفت تشکیلات خودگردان فلسطین با طرح سازش دولت آمریکا، رهبران کشورهای مصر، عربستان، امارات و اردن با اجرای آن موافق هستند. . برخی از جزئیات معامله قرن که در آستانه کامل شدن است، بدین شرح است: حفظ یکپارچگی و یهودی بودن قدس و مخالفت با تقسیم مجدد آن، خارج کردن قدس از دایره مذاکرات و تاکید ترامپ بر این مساله که «در میز مذاکرات، دیگر مساله قدس مطرح نخواهد شد، بر اساس تاکید جرد کوشنر، داماد ترامپ در مراسم انتقال سفارت آمریکا به قدس، حق سرپرستی شهر اشغالی قدس از همه طرف‌های عربی سلب می‌شود، حق بازگشت آوارگان فلسطینی دیگر مورد بحث قرار نمی‌گیرد و این آوارگان باید در کشورهای محل اقامت خود باقی بمانند، شهرک‌های صهیونیست‌نشین کرانه باختری رود اردن، تحت حاکمیت اسرائیل باقی خواهند ماند.

سیدحبیب‌الله بهشتی: انگلیس بودجه نظامی‌اش را برای حفظ نفوذش در مناطق مختلف جهان افزایش خواهد داد. از دوران جنگ شکست‌خورده عراق در سال 2003 چیزی نگذشته است که انگلیس سودای بازگشت نظامی را در جهان در سر می‌پروراند؛ انگلیسی که در تحولات خاورمیانه نقش پشت پرده‌ خود را با سفر نوه ملکه به اراضی اشغالی برای نخستین بار آشکار می‌کند. در همین حال، نباید از نظر دور داشت که ارتش انگلیس در ناتو نیز نقش مهمی را ایفا نمی‌کند و تنها از لابی‌های سیاسی برای گسترش نفوذ خود بهره می‌گیرد. از این رو، این کشور در رقابت با فرانسه و آلمان در خاورمیانه عقب مانده است. این کشور در بحران سوریه نقش منفعلی ایفا کرد و حالا در موضوع معامله قرن که کوشنر، داماد ترامپ آن را پیش می‌برد، تلاش می‌کند از نقش تاریخی خود دفاع کرده و از نفوذش در سلطنت خاندان هاشمی و خاندان سعودی برای استحکام جای پای خود استفاده کند. از سوی دیگر، در ناتو انگلیس در مقابل آمریکا در موضع ضعف قرار گرفته و نمایندگان پارلمان این کشور می‌گویند لندن باید بودجه نظامی خود را افزایش دهد تا نقش آمریکا را در تصمیم‌سازی‌های جهانی و منطقه‌ای محدود کند. این گفته در شرایطی است که سران ناتو قرار است 11 و 12 جولای در بروکسل گرد هم آیند تا درباره آینده این پیمان و عضوگیری‌های جدید آن گفت‌وگو کنند. با توجه به عدم امضای سند تغییر نام مقدوینه به مقدونیه شمالی توسط رئیس‌جمهوری این کشور، عملا پرونده مقدونیه در اجلاس ناتو در بروکسل مطرح نخواهد شد اما اعضا فرصت دارند درباره بازتعریف تهدیدات امنیتی ایفای نقش کنند. از سوی دیگر ناتو درباره تهدیدات اصلی جهانی در حال حاضر از جمله مساله داعش و تروریسم منفعلانه رفتار کرده و نتوانسته حضوری فراگیر یا حتی تاثیرگذار داشته باشد. در حال حاضر، انگلیس پایین‌ترین بودجه نظامی را در میان اعضای ناتو دارد که 2 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل می‌شود و گفته می‌شود نمایندگان پارلمان خواهان افزایش یک درصدی آن هستند تا شاید انگلیسی‌ها بتوانند در همکاری‌های نظامی با آمریکا روندی پایاپای داشته باشند. در صورتی که انگلیس بودجه نظامی خود را افزایش دهد این رقم چیزی در حدود 60 میلیارد پوند خواهد بود که باز هم در مقایسه با دیگر رقبای نظامی‌اش بسیار پایین است. از سوی دیگر، ارتش انگلیس در مقابل تهدیدات اصلی از جمله روسیه و چین و حتی در اروپا در مقایسه با ارتش فرانسه پویایی کافی را ندارد و به اصطلاح ارتش پیری است. از آنجا که آمریکایی‌ها برای تمام کشورهای اروپایی تعیین تکلیف می‌کنند، جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا از موضع‌گیری‌های جدید لندن برای افزایش بودجه نظامی دفاع کرده و آن را برای همکاری‌های آینده طرفین بسیار مفید می‌داند.  اما سخنگوی وزارت دفاع انگلیس در این رابطه می‌گوید این کشور بیشترین بودجه نظامی را در ساختار اتحادیه اروپایی به خود اختصاص داده است و دولت باید شفاف باشد و اعلام کند با پول چه می‌خواهد بکند!
کشورهای حوزه ناتو در حال حاضر نه‌تنها درباره مسائل کلان اتفاق نظر ندارند، بلکه درباره بودجه نظامی و دفاع مشترک نیز عملا تاکنون قدمی برنداشته‌اند.

گروه بین‌الملل: دهه 1960 میلادی شعرهای متنوعی درباره مهاجران و کولی‌ها در سراسر اروپا و غرب سروده شد که از این فرهنگ دفاع می‌کرد. کولی‌ها نه‌تنها از رومانی بلکه در بخش‌های مختلفی از اروپا و آمریکا دیده می‌شدند. اقتصاد آنها وابسته به صنایع دستی و کالاهای دست‌ساز و بعضا کارهای فصلی بود. این فرهنگ بیش از نیم‌قرن است در حال منقرض شدن بوده و سیاست‌های مهاجرتی در اروپا دستخوش تغییرات اساسی شده است. مردم در قاره سبز با 2 محور جدای از اتحادیه اروپایی و «نه» به خارجی‌ها وارد رقابت‌های انتخاباتی می‌شوند و شاهد آن هستیم که دولت‌های اروپایی متمایل به راست شده‌اند. این تمایل به راست در حالی رخ می‌دهد که وضعیت اقتصادی در برخی از این کشورها از جمله انگلیس وابسته به حضور در اتحادیه اروپایی است و نیروهای کار ارزان عموما از میان مهاجران انتخاب می‌شدند، پارادوکسی که عملا حل آن کمی دشوار است. در ایتالیا اما شرایط کمی وخیم‌تر است.  از سال 1957 که پیمان روم میان 6 کشور اروپایی به امضا رسید این اتحادیه تاکنون چنین وضعیت وخیمی را تجربه نکرده بود به طوری که برخی کارخانه‌های آلمانی، انگلیس را ترک خواهند کرد و از سوی دیگر مساله آوارگان و پناهجویان برخی دولت‌های اروپایی را به چالش می‌کشد.  بازار مشترک مساله اصلی است که در حال حاضر در خطر جدی قرار دارد و می‌تواند کل شاکله نظام پولی اروپای غربی را که اکنون دسته جدیدی از شرق را به امید شرایط اقتصادی بهتر به دنبال خود می‌کشد به خطر بیندازد. مساله کولی‌ها در اروپا از جمله مواردی است که با ماجرای مهاجران گره خورده است به طوری که در حال حاضر ایتالیا خواهان بازگشت این جمعیت کثیر است که عموما به جیب‌بری و دزدی در این کشور دست می‌زنند. زمانی نیکولا سارکوزی مخالف عمده و سرسخت ورود این مهاجران بود و امروز وزیر کشور ایتالیا.  از سوی دیگر ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان در سال 2017 نشان داد قواعد اروپای متحد در مقابل تصمیم‌ کشورهای عضو غیرکارآمد است و دولت‌های محلی می‌توانند علیه قوانینی که در اتحادیه تصویب شده است اقدام کنند. به نظر نمی‌رسد اتحادیه اروپایی کارآیی سابق خود را داشته باشد و این اتحادیه با چالش‌های اقتصادی و ملی‌گرایی موجود روندی رو به زوال را طی می‌کند.
 

زیبا اکبرزاده: رژیم صهیونیستی در چارچوب حمایت از گروه‌های تروریستی و بالا بردن روحیه تضعیف‌شده آنها در مقابل پیشروی‌های گسترده یگان‌های ارتش سوریه در مناطق مختلف، بار دیگر دست به حملات موشکی علیه مواضعی در این کشور زد. رسانه‌های رسمی سوریه از سرنگونی 2 فروند موشک اسرائیلی در اطراف فرودگاه بین‌المللی دمشق در نیمه‌های شب دوشنبه خبر دادند. به گزارش سانا، یک منبع امنیتی سوری بدون تعیین ماهیت منبع حملات اظهار داشت، این حملات خصمانه فرودگاه بین‌المللی دمشق را هدف قرار داده بود. این منبع سوری گفت، احتمال می‌رود این حمله خصمانه با استفاده از موشک‌هایی خارج از مرزهای سوریه انجام گرفته باشد. وی افزود: این حملات تلفاتی نداشت و تنها خسارت مالی جزئی بر جای گذاشت. این منبع میدانی تصریح کرد، سامانه‌های پدافند هوایی سوریه موشک‌هایی را که از داخل اراضی اشغالی شلیک شدند رهگیری کردند و توانستند این موشک‌ها را بر فراز زمین‌های کشاورزی الامل در حومه شمالی قنیطره ساقط کنند. همچنین یک موشک دیگر بر فراز شهر البعث در قنیطره رهگیری و منهدم شد. تلویزیون رسمی سوریه نیز گزارش داد، انفجارهایی ناشی از انفجار 2 موشک اسرائیلی در اطراف فرودگاه بین‌المللی دمشق رخ داد که منابع مدعی‌اند این حمله رژیم صهیونیستی انبار مهمات حزب‌الله لبنان در سوریه را هدف گرفته بود. این منابع گفتند، صدای انفجارهای مهیبی در اطراف دمشق شنیده شد. از ابتدای جنگ در سوریه در سال ۲۰۱۱ رژیم صهیونیستی بارها اهداف نظامی ارتش سوریه و حزب‌الله لبنان در این کشور را زده، به طوری که چندین بار مواضعی در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی دمشق را بمباران کرده است. اطراف فرودگاه بین‌المللی دمشق آوریل سال گذشته میلادی به بهانه ممانعت از انتقال سلاح از ایران به حزب‌الله لبنان در سوریه که ادعای ساختگی اسرائیل است، هدف حملات هوایی این رژیم قرار گرفت. در ۱۷ ژوئن نیز حملات هوایی به مواضع نظامی در نزدیکی مرزهای سوریه و عراق در شرق سوریه انجام گرفت که منجر به کشته شدن چندین تن از نیروهای حشدالشعبی و نیروهای ارتش سوریه شد. گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که ارتباط تنگاتنگی میان تروریست‌ها و رژیم صهیونیستی وجود دارد؛ زیرا هر بار که تروریست‌ها متحمل شکست در برابر ارتش سوریه می‌شوند، رژیم صهیونیستی برای حمایت از تروریست‌ها وارد عمل می‌شود.

حبیب سلطانی: پیروزی اردوغان در انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری و پارلمانی ترکیه، باعث شد 24 ژوئن 2018 نه‌تنها در تاریخ فعالیت حزب عدالت و توسعه به عنوان یک مولفه چندوجهی ثبت شود، بلکه این رویداد ملی در دفتر سیاسی جمهوری ترکیه به عنوان یک واقعه سیاسی حک خواهد شد تا آیندگان این کشور به مطالعه این رخداد در دهه‌های آتی بپردازند و شاید آن موقع ابعاد مبهم و سوالات متعدد، تا حدی رمزگشایی شده باشد. اغلب متون، گزارش‌ها و مطالبی که در محافل رسانه‌ای و اندیشکده‌های داخلی و خارجی کشور، آن هم با محوریت انتخابات زودهنگام ترکیه به رشته تحریر درآمده است، به این موضوع اشاره می‌کند که ترس اردوغان و همقطاران وی از تاثیر بحران اقتصادی این کشور بر جایگاه اردوغان در انتخابات 2019 دلیل برگزاری انتخابات زودهنگام بوده است. این استناد و دلیل تا حدودی می‌تواند به عنوان یک دلیل و برهان نسبی مورد توجه قرار بگیرد اما واقعیت این است که اردوغان تنها به داخل و آن هم به اقتصاد چشم ندوخته است. اگرچه لازمه حکومت آسان و بدون چالش بر یک جامعه، رضایت ملت (بویژه در محور اقتصادی) است اما باید توجه داشت اقتصاد در یک دولت- کشور با تمام مولفه‌ها اعم از امنیت، سیاست داخلی و خارجی، فرهنگ و حتی علم و فناوری، پیوندهای ناگسستنی دارد.
اردوغان سال 1994 شهردار استانبول بود و بخوبی می‌داند اقتصاد، پیشانی و موتور محرک ترکیه‌ای است که بیشترین تمرکز آن برای کسب درآمد بر توریسم، صادرات لبنیات و محصولات کشاورزی به انضمام تولید پوشاک و صادرات آن است. هدایت شهری مانند استانبول که به چهارراه ارتباط آسیا و اروپا معروف است و به عنوان نگین فعلی و پایتخت سابق ترکیه شناخته می‌شود، این درک را در او به وجود آورد که اقتصاد در ترکیه مولفه‌ای است که اگر دستخوش تغییرات منفی شود، از صدر تا ذیل کشور را علیه او می‌شوراند و تبعات جبران‌ناپذیری خواهد داشت. از این جهت است که او افق 2023 را این بار دقیقاً در اثنای انتخابات زودهنگام ترکیه برجسته کرد تا اولا: به مخالفان خود بفهماند او برنامه‌ای مدون برای کشور دارد و از سوی دیگر خود را به عنوان یک قهرمان ترقی‌خواه به موافقانش معرفی کند که حاصل جمع تمام این موضوعات کسب حدود 52 درصد آرا برای وی در انتخابات اخیر بود.
آنچه باید در افق 2023 آک‌پارتی یا بیانی گویاتر، شخص اردوغان دنبال کرد، تغییراتی است که طی این مدت در عرصه‌های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، سیاست داخلی و خارجی، دفاعی- امنیتی و حتی علمی- فناوری رخ خواهد داد. این دگرگونی در برخی محورها فاحش و پرسر و صدا خواهد بود و برخی دیگر با کمک رسانه‌های دولتی و دستگاه تبلیغاتی، بیش از حد واقعی بزرگ جلوه خواهد کرد. در این بین بر اساس داده‌های موجود و تلاقی آنها با اظهارات و وضعیت فعلی ترکیه، روندهای گوناگونی شکل خواهد گرفت که برخی از آنها تثبیت شده و دسته‌ای دیگر تغییراتی به خود خواهند دید.
عرصه اجتماعی -  فرهنگی
پیروزی اردوغان در انتخابات اخیر تاحدودی مشخص بود اما آنچه در عرصه تحلیل و در حالت کنونی بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد، آرای مخالفان اردوغان است که از سوی وی با قهر و تهمت مورد اشاره قرار گرفته‌اند. به گونه‌ای که «محرم اینچه» کاندیدای حزب جمهوری‌خواه خلق، چندی پس از اعلام نتایج و پیروزی قطعی اردوغان، به لفاظی اردوغان در مقابل مخالفان خود اشاره و اظهار کرد اردوغان باید رئیس‌جمهور همه ما باشد و همه را در آغوش بگیرد نه اینکه تنها طرفداران خود را مورد اشاره قرار دهد و مابقی را که به او رای ندادند، دشمن تلقی کند. اظهارات اینچه دقیقاً نشان می‌دهد روند محدود شدن جامعه مدنی و افول شاخص‌های حقوق بشری در ترکیه بیش از گذشته پررنگ خواهد شد.
عرصه اقتصادی
ترکیه را باید یکی از باثبات‌ترین، ثروتمندترین و قدرتمندترین همسایه‌های ایران دانست که این شاخصه‌ها تا حد زیادی برآمده از وضعیت اقتصادی این کشور و موقعیت ژئواستراتژیک آن است. با توجه به اینکه اردوغان نسبت به اوضاع و احوال اقتصادی ترکیه، به صورت کامل از سوی مشاوران خود آگاه است، عقل حکم می‌کند دولت آتی ترکیه این محور کلیدی را در دستور کار قرار دهد. در این راستا تداوم رشد شاخص‌های اقتصادی و روند تبدیل ترکیه به مرکز فرامنطقه‌ای انتقال انرژی موضوعاتی است که در دستور کار آنکارا قرار خواهد گرفت. بدیهی است برای تحقق این دو مهم، تغییر شرکای تجاری و بازارهای صادراتی مد نظر خواهد بود و صادرات محصولات با فناوری بالا تقویت خواهد شد. این موضوع را در پرونده تحریم قطر و همچنین از سرگیری صادرات به روسیه پس از برقراری دوباره مناسبات (پس از سرنگونی جنگنده سوخوی روسی در سوریه) مشاهده کرده‌ایم. محور دیگر، افزایش سهم بخش خدمات در تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی خواهد بود که تمام این موضوعات را باید در روند تغییرات اقتصادی ترکیه به عنوان مولفه‌های تاثیرگذار مورد اشاره قرار داد.
عرصه سیاست داخلی
پیروزی اردوغان را باید ورود ترکیه به نظام ریاستی دانست که زیربنای آن سال گذشته میلادی با برگزاری همه‌پرسی قانون اساسی در ماه آوریل شکل گرفت و همین موضوع باعث می‌شود عدالت و توسعه خود را یکه‌تاز تمام عرصه‌ها بداند. در این راستا موضوعی که بیش از گذشته در عرصه سیاست داخلی مطرح خواهد بود تشدید قطب‌بندی‌های جناحی و تقویت پوسته‌های پوپولیستی توسط اردوغان خواهد بود. در مقابل، آرا و موضع جریان‌های کُرد نیز نسبت به گذشته در ساختار سیاسی ترکیه تقویت خواهد شد. از سوی دیگر بر اساس خواسته‌های پنهان سیاسی اردوغان به نظر می‌رسد بنیان‌های کمالیستی تضعیف و حرکت به سوی «ملی‌گرایی جدید» با شیب صعودی محقق شود. این در حالی است که بر اساس میزان آرای اعلام شده، افول هژمونی و اقتدار سیاسی آک‌پارتی بیش از پیش متصور است. مساله دیگر این است که اگر اردوغان بخواهد بیش از پیش بر کردها فشار وارد کند و حتی دامنه تقابل را در سیاست خارجی خود برجسته‌تر کند، بی‌تردید روند امنیتی شدن مساله کردها بر سیاست داخلی حزبش تاثیر خواهد گذاشت و خروجی آن کاملاً سیال و غیر قابل پیش‌بینی است.    
عرصه سیاست خارجی
در این محور بدون تردید تغییراتی در سطح مشارکت‌ها و مناسبات به وجود خواهد آمد اما این به معنای تغییر شگرف و عمیق با گستره بسیار زیاد در سیاست خارجی آنکارا نیست. ترکیه پس از این سعی می‌کند توازن میان شرق و غرب در جهت‌گیری‌های کلان را رعایت کند و حتی ممکن است این توازن به تحول در فرهنگ استراتژیک ترکیه منجر شود که این موضوع از تاسیس پایگاه‌های نظامی گرفته تا تقابل با نفوذ ساختاری قدرت‌های فرامنطقه‌ای را در بر می‌گیرد. روند افول جذابیت مدل سیاسی ترکیه نزد افکار عمومی جهان اسلام، یکی از موضوعاتی است که باید بیشتر به آن توجه شود، چرا که آنکارا در قسمتی از سناریوی خود به دنبال خاورمیانه‌ای شدن سیاست خارجی خود است که این موضوع، فرقه‌ای شدن سیاست خارجی این کشور در غرب‌آسیا را بیش از پیش برجسته می‌کند اما نکته‌ای که احتمال وقوع آن در سیاست خارجی ترکیه روز به روز تقویت می‌شود، حرکت از اروپایی شدن به سمت اوراسیاگرایی نرم است. آنکارا بر اساس سناریوهای اردوغان و عملکرد وی در جمع کشورهای اروپایی تا حد زیادی نکوهش شده است و اگر بروکسل این کشور را در جمع خود نپذیرد، بدون تردید واگرایی با قاره سبز باعث سوق پیدا کردن ترکیه به سمت اوراسیا خواهد شد. البته سرعت این چرخش تا امروز کُند بوده اما بستگی به ادامه عکس‌العمل‌های اروپا دارد.
محور امنیتی- دفاعی   
به نظر می‌رسد مدلی از اصلاحات در کنشگری امنیتی و دفاعی ترکیه طی سال‌ها و حتی ماه‌های آینده اتفاق خواهد افتاد و مبدأ آن را باید تبدیل شدن آنکارا به کنشگر امنیتی غرب آسیا دانست. در این راستا حتی ممکن است فرآیند خروج احتمالی ترکیه از ناتو تشدید شود و احتمال دارد شاهد تحول بنیادین در رویکرد راهبردی ترکیه نسبت به استقلال کردستان عراق باشیم. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران معتقدند ترکیه نگاه خاصی به اقلیم کردستان ندارد اما باید توجه داشت ترکیه بر اساس منافع خود، این قابلیت را دارد که در عرض چند روز راهبرد خود را به طرز باورنکردنی تغییر دهد. موضوع دیگر افزایش بودجه صنایع دفاعی و نظامی تا افق 2023 است که این موضوع در کنار فرآیند افزایش پایگاه‌های نظامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، از برنامه‌های راهبردی ترکیه خواهد بود.
تمام مولفه‌ها و متغیرهایی که در بالا به آن اشاره شد، نشان می‌دهد اردوغان پس از پایه‌گذاری یک ساختار تک‌قطبی در داخل، به دنبال آن است تا بتواند نام خود را به عنوان یکی از معمارهای تاثیرگذار ترکیه در دفتر ملی‌گرایی به ثبت برساند. البته تمام این محورها تابع شرایط و برخی دیگر از اصول عرفی و سنتی در نظام بین‌الملل است که هر لحظه ممکن است دستخوش تغییر شود.

جنگ لفظی میان کمپین اردوغان و کنگره آمریکا
نماینده کنگره آمریکا که گفته بود به اردوغان به‌خاطر پیروزی در انتخابات تبریک نخواهد گفت با واکنش سخنگوی رئیس‌جمهوری ترکیه روبه‌رو شد. این سخنگوی اردوغان در میان خبرنگاران گفت نه‌تنها به تبریک او نیازی نیست بلکه او باید دهانش را ببندد. پیروزی اردوغان در ترکیه که پیش‌تر کودتای آمریکایی را سرنگون کرده بود برای واشنگتن خبر خوشی نیست به همین منظور به نظر می‌رسد آینده سیاسی طرفین با چالش‌‌های جدی روبه‌رو باشد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. ابراهیم کالین از سوی اردوغان توئیت کرده است مردم ترکیه به تو و تبریک تو نیازی ندارند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. آدام شیف، عضو کنگره آمریکا پیش‌‌‌‌‌‌تر مواضع ضد اردوغان اتخاذ کرده بود.

ایوانف چیزی را امضا نمی‌کند
جورجه ایوانف، رئیس‌جمهوری مقدونیه تمام آنچه را که نخست‌وزیر و دولت مقدونیه پیش از این با یونانی‌ها بافته بود پنبه کرد. ایوانف در جمع خبرنگاران گفت وی تغییر نام مقدونیه را امضا نخواهد کرد. در همین حال مخالفان این تغییر نام پیش از این در خیابان‌‌های اسکوپیه تجمع کرده و خواهان مقاومت دولت شده بودند. یونان ادعا می‌کند مقدونیه نام تاریخی است که به این سرزمین تعلق دارد و دولت مقدونیه با تغییر نام به مقدونیه شمالی موافقت کرده بود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. با بازگشت این لایحه به مجلس مقدونیه باید اکثریت مجلس درباره این تغییر نام رای دهند که در شرایط کنونی به نظر نمی‌رسد این اتحاد ایجاد شود.

روسیه نیروی اتمی دریایی بنا می‌کند
مقامات رسمی و دولتی روسیه می‌گویند این کشور طرح‌‌هایی دارد که زیر دریا نیروگاه‌‌های اتمی خود را بسازد. این اقدام هر گونه خطر رادیواکتیو را به حداقل می‌رساند. این ایده متعلق به دانشمند هسته‌ای روس آندری ساخاروف بود که هیچ‌گاه عملی نشد و می‌تواند نیروی بازدارنده اتمی زیردریایی نیز باشد. این نیرو در عین حال قادر است زیردریایی‌‌های اتمی را پوشش دهد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. روسیه در حال کار کردن روی نیروی واکنش اتمی زیردریایی است که بتواند از این طریق با ایجاد سونامی و تحولات آب‌وهوایی رقبای اتمی‌‌‌‌اش را محدود و به عنوان یک نیروی بازدارنده استفاده کند. ایده آندری ساخاروف به پروژه T-15 شهرت داشت.

فشار آلمان بر فرانسه برای پذیرش اعضای جدید
آلمان، فرانسه را برای پذیرفتن عضویت آلبانی و مقدونیه در اتحادیه اروپایی تحت فشار قرار داده است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. گفته می‌شود آلمان خواهان عضویت این دو کشور در ساختار اتحادیه اروپایی است اما مکرون به عنوان رئیس‌جمهوری فرانسه با این ایده مخالفت می‌کند. پیش از این آلمان به‌خاطر سیاست‌‌های مهاجرتی‌‌‌‌اش در اروپا تحت فشار قرار داشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. آلمان می‌گوید برای ثبات در بالکان غربی باید اتحادیه اروپایی گفت‌وگو با آلبانی و مقدونیه برای عضویت این دو کشور در اتحادیه اروپا را آغاز کند. هلند و فرانسه همانطور که اشاره شد از مخالفان این ایده هستند.

جنایت خونین سعودی در عمران
حمله جنگنده‌های ائتلاف سعودی به منازل مسکونی در یکی از محله‌های شهر عمران در یمن 9 کشته و 19 زخمی برجای گذاشت که اغلب آنها کودک و زن هستند. روز گذشته شمار زیادی از ساکنان شهر عمران نیز در اعتراض به این جنایت ائتلاف سعودی که یکشنبه‌شب به‌وقوع پیوست، تظاهرات کردند. سخنگوی رسمی انصارالله نیز در پی این حمله در پستی توئیتری نوشت: ائتلاف متجاوز عربستان همچنان در حال جنایت است و آخرین آنها هدف قرار دادن محله البرید در عمران با پوشش بین‌المللی و آمریکایی و در سایه اهمال سازمان ملل است.

ادامه سلب تابعیت از بحرینی‌‌ها توسط آل‌خلیفه
دادگاه کیفری بحرین در ادامه اقدامات علیه فعالان و مخالفان سیاسی، روز گذشته یکی از رهبران ائتلاف «۱۴ فوریه» را سلب تابعیت کرد. در شکایتنامه این فعال سیاسی که قبلا هم به ۱۰ سال زندان محکوم شده بود،  اتهامات «تلاش و دعوت برای ساقط کردن نظام و اخلال در فعالیت موسسات دولتی» مطرح شده است. دیدبان حقوق‌بشر در محکومیت نوع تعامل منامه با فعالان سیاسی، اعلام کرد اقدام مقام‌های بحرینی در سلب تابعیت شهروندان بحرینی، تاکید بر بطلان ادعاهای آنها درباره احترام به چندجانبه‌گرایی و تسامح دارد.